|
2000
|
|
|
Ordea, ni bortz emazteki haiei beha paratzen naiz, eta ohartzen naiz ezen hagitzez ere handiagoa izan dela nik haienganik jaso dudan probetxua kaltea baino... Eta haien suan sutu nintzen, eta hala egiten dit argi egun ere
|
haien
oroitzapenak, zeren eta eguzkia baita suaren fruitua, eta eguzki hark argitzen nau iraganetik.
|
|
|
NEGUKO egunak —eta gauak, bere batez— luze egiten zitzaizkigun, baina badut
|
haietarik
oroitzapen onik.
|
|
2002
|
|
|
Ile xerlo batek ia guztiz estaltzen zizkion begiak. Ile xerlo hark beste garai
|
haietako
oroitzapenak askatu zizkion barnean Juleni. Ile xerlo hura orduko berbera zen esatekoz.
|
|
2005
|
|
|
Nire auzotik jaisten zen aldaparen oinean, bihurgune itxi batek lotzen zuen bide hura beste bide zelai batekin, zeinak albo batean espaloia baitzeukan, lertxun lerro luze eta guzti; espaloiaren bestaldetik, ibaia zihoan, zabal eta sakon alde hartan, non batel estropadak egiten baitziren udan, inguruetako auzoen gozagarri. Hain zuzen ere, oso bizirik dut estropada
|
haien
oroitzapena, gertaera tragiko bat dela medio; handik hara, bertan behera geratu ziren estropadak. Ibaia handi samar zetorrela jokatu zen dema haietako bat; hala ere, paraje hartan ibaia aski lasaia zen, eta ez zuen ematen arriskurik zegoenik.
|
|
2006
|
|
|
Orduan hepatitisa atsedenarekin sendatzen zen, hilabetetan ohean egon, ura edan, eta goxoki asko jan. Eta nik bost hilabete
|
haien
oroitzapen ona dut, egun osoa irakurtzen pasatzen bainuen. Dena irakurri nuen, Salgari, Julio Verne, Stevenson...
|
|
|
Laguntzeko gertu zeudenak, eta hala ere zu baino gehiago zirenik sentiarazten ez zizutenak.
|
Haien
oroitzapenez eutsi nion buelta hartzeko gogoari, eta erabaki nuen belabeltz hari aukera bat ematea. Gainera, nora joango nintzen bestela?
|
|
|
Eta alderantziz. Haiengandik urte
|
haietako
oroitzapen ederren bat atxikitzekotan, haien larru-azal biluziarena da. Zortzi bederatzi urtetan, udako goiztiri beroetan, Gilen eta biok ohantzean egoten ginen isil isilik, lehen eguzki izpiek leiho hetsia noiz urratuko.
|
|
|
Armakide aitadun andanari aditu diot etxetik alde egin eta aita begitik galdu zuten eguna izan zela beren bizian pozgarriena.
|
Haien
oroitzapenetan, aitaren makila eta amaren negarra zituzten tinkoenak. Aita kalitu, hil, duenik ere ezagutu izan dut, hala nola Bertrand, Ariègeko baleztaria.
|
|
2007
|
|
|
Izenak adierazten duen bezala, herri noblea eta aberatsa izan zen garai batean. Urte
|
haien
oroitzapenik argiena Diaz de Arcallatarren jauretxea dugu.
|
|
2009
|
|
|
Hala, Amorotoko eskolan lehen ikasketak burutzean Zornotzako Larrea karmeldarren komentuan sartu zuen aitak ikasten jarrai zezan. Onaindiak maitasun handiz gordetzen zituen garai
|
haietako
oroitzapenak, besteak beste, komentuan ezagututako Aita Roman irakaslea, faxistek Larreako baratzeko horma ondoan fusilatu zutena.
|
|
|
Ikusi dugunez, kantagintzak prozesuaren irizpide moralak eta politikoak zalantzan jartzeko elementu asko eskaini zituen. Gauzarik nabarmenena," iruzur" horretan guztian, zirkuluaren koadratura lortzearren ikusezin bihurtu zituzten
|
haien
oroitzapena berreskuratzeko egindako ahalegin nekaezina izan zen.
|
|
|
Azken hiru erakusketa hauen ernamuina memoria da, minaren memoria, baina batez ere, izenburuak garbi uzten zuen bezala, denbora ez dela distantzia. Ezin ditugula ahaztu, nahita ere, lagunak; beti datorrela bueltan
|
haien
oroitzapena. Ezin dugula ahaztu mina, eta mamu horrekin emango dizkiogula gure hezurrak lurrari, edo gure errautsak haizeari.
|
|
|
|
haien
oroitzapenak zenbatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Dokumentala Manuel Indiano hirugarren biktimarekin amaitzen da, abuztuak 29an erahila. Bere alargunak, Encarnación Carrillok eta bere lagunek, Pedro Abad, Belén Ingelmo eta Manoli Mendozak, ikus entzuleekin konpartituko dituzte
|
haien
oroitzapenak, Manuel Indiano, zen moduan erretratatzeko helburuarekin. Haren adopzio herria izan zen Zumarragatik, Manuelen lagun eta senideek zinegotziarekin pasa zituzten momentuak gogoratuko dituzte.
|
|
|
Ondotik, 17:30ean herritarrak leizean elkartuko dira, su baten inguruan preso hartutako 31 lagun
|
haiei
oroitzapen ttiki bat egiteko. Ekitaldi huntan hainbat zugarramurdiarrek parte hartuko du, eta Zugarramurdiko txalapartariak eta Berako abesbatza ere han izanen dira.
|
|
2011
|
|
|
Jende helduak, oro har, denbora batean zehar bere esperientzia izan duenak, alegia?, nekez pentsa dezake bizitzaren tapizak irudi zuri beltzak bakarrik dituela osagai, tartean baitago grisaren gama osoa. Eta, halarik ere, urgaindarren garai
|
haietako
oroitzapenen paisaian, zuri beltzak dira nagusi, ñabardura ororen gainetik: inguruabarrak ere muturrekoak izan zirelako, beharbada, gerra madarikatu hura tartean?
|
|
|
Breuer eta Freud-en ustetan abusu sexual goiztiarren ondorio ziren sintoma histerikoak eta hipnosiaren bidez gertaera
|
haien
oroitzapenak kontzientziara ekarriz gero, sintomak desagertu egiten ziren. Gero Freud-ek aurkitu zuen hipnosi bidez eskuratutako oroitzapenak ez zirela oroitzapen soilak, baizik eta desira inkontzienteen agerpen ere bazirela.
|
|
|
Gizakumeak zantzutu uste zuenak ez baitu nehoiz azken ziurtasunik, bihotzean baitoaz odol uholdeak eta begirada oro lausotzen baitu antzinako apaingarrien zarpiltzeak. Eta denbora
|
haien
oroitzapena, non elkarri oparitu genizkion izpiritu orbandu gabearen leialtasunak, arratsaldeak hondartzetako bakera zirenean isurtzen eta hirietako pasialekuetan solas adeitsuek itxaropena zekartenean. Gero ordu beltzak kanpaiek hitsa barreiatu zuten arte abisatzeko zuri, neuri, galdua zela dena dema
|
|
2012
|
|
|
Belarra, hazia haien inguruan eta gainean? zegoela, argi dago bi mutikoen hitzetatik, hots,
|
haien
oroitzapenetatik, jakin zitekeela, haiexek jaso baitzituzten gauzak eta eraman baitzituzten etxera, hirugarren pertsona batek ikusi gabe.
|
|
|
Ez dira ezertaz oroitzen gaztaroan eta adin ertainaz ikasi eta behatu zutenaz izan ezik, eta horretaz ere ez bete betean. Edozein gertaerari buruzko egiaz edo xehetasunez, hobe da tradizio arruntetan oinarritzea
|
haien
oroitzapenik sendoenetan baino. Haien arteko alaienak badirudi txotxaldian sartutakoak direla, oroimena zeharo galtzen dutenak; hauek erruki eta laguntza gehiago aurkitzen dute, besteek ugari dituzten berezitasun txar asko falta izaten baitituzte.
|
|
2013
|
|
|
Turismo erlijiosoa. Erromesaldiei, erlijio errituei, gurtza tokiei eta
|
haien
oroitzapenei lotua.
|
|
|
Hala, bada, eskale bezala ibili beharrean edo lan ziztrinen bat egin beharrean aurkitzen da orain Hostape. Betiere gurasoak madarikatzea eta
|
haien
oroitzapena zikintzea izaten du ohiko joera, inork bere bizitzaz ezer galdetzen badio; berezko abizenik ere ez du erabili nahi eta horregatik Hostape deiera agerian ematen zaio aspaldidanik Kokoherrin.
|
|
2014
|
|
|
Bilobetako bat izan dut emakume hari buruzko albiste iturri nagusi; Severino Ornat, hain zuzen ere17 Gertukoei ere ihes egin die batzuetan, hondarrak behatz artean bezala, azken euskaldun
|
haien
oroitzapenak; eta aipatzekoa da Severinoren arrebak ez duela gogoan amonak euskaraz bazekien ala ez; arreba horren senarrak, aldiz, ez du dudarik egin eta bat etorri da koinatuarekin. Severinok ez du zalantzarik; amonak aise egiten zuen euskaraz.
|
|
|
Hartara, lan hau euskara ia isil gordeka galdu zuten leku horietan hizkuntzari eutsi zioten azken
|
haien
oroitzapen gogoak eragin du. Balio al du ezertarako haran edo herriren batean azkeneko euskaldun zaharrak zein izan ziren edota noiz bizi izan ziren jakiteak?
|
|
|
Urtetan aurrerago, ordea, txirulak hartu zuen indarra txistuaren kaltetan. Ikusten denez urte
|
haiek
oroitzapen onak utzi zituzten ikasle askorengan, eta horrela animatu genion elkarri, berriro ere kalera ateratzeko.
|
|
|
Ai!
|
Haiek
oroitzapenak.
|
|
2015
|
|
|
Batzuetan Rikkaz eta Maisuaz gogoratzen naiz, baina bihozmina arintzen saiatzen naiz
|
haien
oroitzapenen gozoarekin.
|
|
|
Denok izan baitugu aitona, denok amona. Eta gehien gehienok maite izan ditugu geure arbaso horiek, edo
|
haien
oroitzapena, edo haien gabezia sentitu, ezagutzerik izan ez badugu. Aitona amonekiko harremana, ordea, ez dut uste beti berdina denik.
|
|
|
Baina isildu egiten naiz?. Eta aitona amonez gogoratzen da, Jose Maria Anzolaz eta Maria Josefa Ines Gainzarainez, haien bizitza hautsiez, historiez,
|
haien
oroitzapenez, haien sufrimenduaz eta borrokaz. –Eta min ematen du?.
|
|
|
Ez nuen nire adinekoekin jolasteko inolako gogorik izaten. Eskolan eman nituen urte bakanetan hainbat ezagun eta adiskide egin banituen ere, gerrak berekin ekarri zuen harremanen etenaldiak
|
haien
oroitzapena marguldu eta beste haurrenganako halako beldur lauso bat landatu zuen nire baitan. , psikiatra jendaila horrek azalpen aldrebes bat baino gehiago asmatuko luke jarrera muker hartarako, gerra garaiko sindromeaz hasiko lirakete, edo trauma osteko shockei buruz.
|
|
2016
|
|
|
Hiru igande oso behar izan genituen hezurdura osorik ateratzeko».Ikerketa egin ondoren zabaldu zuten albistea lau haizetara. Urte
|
haietako
oroitzapen «oso politak» dituela aitortu du Altunak. Badu, ordea, damu bat:
|
|
|
Nire memorian, lehen urte
|
haietako
oroitzapenik ez dut gordetzen; ez zitzaizkidan sekula errotu, edo beharbada azken urteotan ezabatu zaizkit, eta, iragan urruna berreraikitzeko gaitasuna agortuta, ez naiz berriak asmatzeko gai izan. Sei urte nitueneko egun sargori batekoa da daukadan umetako oroitzapenik zaharrena:
|
|
|
EDERTASUNA.. Edertasuna bizitzako edozein bazterretan ateratzen zaigu bidera eta zauritzen digu bihotza, sendatzea ezinezkoa gertatzen den min bat utziz. Gehienetan aurpegi bat izaten da, gorputz bat ere izan daiteke, segundo labur batzuetan agertu eta desagertzen dira, baina
|
haien
oroitzapenak hamar, hogei, berrogeita hamar urtez iraun dezake. Niri behintzat zorion seguru baten iragarpena ostu zidaten irudipena utzi izan didate?.
|
|
|
Bitxia da eta seguruenik ez du interesik; hala ere, aipatu egin nahi dut, egun
|
haietako
oroitzapen argia baitut: Madari katuarekin hitz egiten nuen besteekin hitz egiten ez nuen guztia.
|
|
|
Jentilak hil, eta eraikuntza gogoangarri baten azpian ehorzten dira (ehortziak izateko hiltzen dira, hain zuzen) eta gertakari honetan ikasten dute gizakiek beren hildakoekin beste horrenbeste egin behar dutela: lurperatu eta
|
haien
oroitzapenari eutsi.
|
|
2017
|
|
|
Emakumeoi eskaini die liburua: " Haien testigantza jaso, eta
|
haien
oroitzapenei izenak jarri nahi izan dizkiet; omenaldi bat egin". Antolatu eta elkartasun sareak sortu zituztelako, kartzelak argitzeko.
|
|
|
Biltzen al zarete apaizgaitegiko lagun zaharrak?
|
Haiek
oroitzapenak! Nolako gogorapen goxoak, egun haietakoak.
|
|
|
Efektu bat. Eta bi borobil beltz
|
haien
oroitzapena geldituko zait ene bame behin betikoz ilunduan.
|
|
|
Neure buruari galdetu nion, haietatik zenbatek ote zekiten Zaperoren egiazko historiaren berri. Batek baino gehiagok bai, ziur, baina gutxik nolanahi ere, eta gero eta gutxiagok jakingo zuten, zahar haiek hil ahala galdu egingo baitzen
|
haien
oroitzapena, eta kontatu gabe geratutako pasadizoak ahazturaren putzu ilunean itoko ziren betiko.
|
|
|
Txikitan etxean egingo nituen lapurretatxoak alde batera utziko ditut, ez baitut
|
haien
oroitzapen zehatzik gorde. Nerabezarokoekin hasiko naiz.
|
|
|
Sorginak
|
haien
oroitzapen oro ezabatu zuen maite zituzten pertsonen buruetatik.
|
|
2018
|
|
|
Lotan nengoenean nire baitan ez zuen agintzen nire iratzarraldiko nortasunak: bestelako nortasun bat zen, esperientzia ondare guztiz desberdin eta berri zuena, eta amets egiten nuenean, guztiz esperientzia desberdin
|
haien
oroitzapena zuena.
|
|
|
Neutralizatu egin zituen. Hala eta guztiz ere, polemika handia izan zen, batik bat, H letragatik.Baionako Biltzarrerakolantaldean ere izan al zen polemikarik, Arantzazun H letrak sortu zuen harrabotsaren modukorik. Bilera
|
haietaz
oroitzapen handirik ez dut, lan eta lan aritu ginela besterik. Geure artean polemikarik ez zen izan, harmonia onean aritu ginen.Anekdotarik? 1964ko udan Mixel Labeguerie parlamentari genuen, eta Euskal Idazkaritzako lehendakari [Baionako Biltzarrerako oinarriak finkatzen aritu zen llantaldeari babesa eman zion elkartea].
|
|
|
Nehork ez du gordetzen
|
haien
oroitzapenik.
|
|
2019
|
|
|
" Hunkigarria" izan da atal hori beretzat, berba egiteko aukera eman zaielako" urte askotan isilpean egon diren berrogei bat ahotsi": " Garai hartan ume ziren informatzaileek jakinarazi didate zenbaterainokoak izan behar zuten euren sufrimenduak, egun
|
haietako
oroitzapenak laurogei urtean gordeta edukitzeko. Beldurrez eta isiltasunez betetako belaunaldi oso bat da, eta oraindik ere ondo barnean dauzkate orduko gertakizunak".
|
|
|
Margit Norell ek pentsatzen zuen arazoak zituzten pazienteek haurtzaroan abusu sexualak jasan zituztela, baina
|
haien
oroitzapena erreprimitu egin zutela. Iraganeko esperientziak erreprimitu egiten zituzten eta ezin zituzten oroitu.
|
|
|
Ondoriozko zapalketa gogorra izan zen eta frantses iraultzaileek dantza horren aferan parte hartu zuten bi pertsona exekutatu zituzten.
|
Haien
oroitzapenez eta frantses iraultzaileek Euskal Herrian eraildako guztien omenez eta ohorez dantzatu zuten. Gero bertsolarien bigarren saioa izan zen, eta horien gibeletik dantza ederrak eskaini zituzten:
|
|
|
–Uste dut beste ezer baino gogokoagoa izan dudala ametsetan galdurik ibiltzea?, aitortu zigun. Eta emakume irudiz beteak zituen ametsak;
|
haien
oroitzapenak paisaiak biziagotzen zizkion. –Dôletik Arboisera bide nagusitik hurbiltzen ari nintzelarik, iruditzen zitzaidan Métilderen arimaren irudi argi eta agerikoa zela hango haitz lerroa?.
|
|
|
Pasta borobil batzuk ziren, laranja kolorekoak, eta
|
haien
oroitzapenarekin batera goroldioak, likenak eta hosto hilek harri zapalaren gainean eratutako soilgunearena berritu zitzaion. Sugearen azal zurixkaz beste zerbait adieraztea pentsatu zuen, alegia, eskuetan hartu eta luzatu zuenean, kiribilak deseginez, orban gris batzuk ikusi zizkiola, eta arraia horixka batzuk, sugeak aurrez izandako bizitzaren seinale bakarrak.
|
|
2020
|
|
|
Beste asko txiripaz irten ziren onik ur zurrunbilotik. Gaur da eguna, non, Bidasoa ibaira begira, garai
|
haietako
oroitzapenak ahotara ekartzean, goragalea datorkidan oraindik.
|
|
|
Zer dakigu duela bospasei hamarkada Euskal Herrietatik igarotako migratzaile portuges askoren patu beltzari buruz? Iduri luke Bidasoa ibaiaren hondoko lohiak betiko estali duela
|
haien
oroitzapena.
|
|
2021
|
|
|
Otzarak eta otzaragileak joan ziren, baina
|
haien
oroitzapenak iraun egiten du esamolde hauek erakusten duten bezala: Zaran bat dagianak, bi dai, dio euskal atsotitzak El que hace un cesto hace ciento (otarre bat egiten duenak, ehun egiten ditu), dio gaztelaniazkoak.
|
|
|
Urte hauetan milaka pertsonak bizirik mantendu dute gertaera
|
haien
oroitzapena. Ebazpen judizial hau da horien guztien ahalegin eta burugogorkeriaren emaitza, ez baitute etsi erailketa horretarako justizia aldarrikatzen.
|
|
|
Askotan, etxolak marginalitate eta delinkuentziarekin lotu izan baitziren. Biztanle haietako asko hil eta
|
haien
oroitzapenak desagertu dira. Beste askorentzat, ezagutu ez dutenentzat, errealitate hori ez da existitu.
|
|
|
Udako oporretan ere, abuztuan baino ez naiz etxeratu. Urte
|
haietako
oroitzapenetan, paper eta tinta usaina da nagusi, idazmakina, kopiak egiteko ikatz papera. Gutxi irteten naiz, harremanetan ere murritz nabil; hain zuzen, ez dut lagun finko bakar bat ere egin.
|
|
2022
|
|
|
Bi taldeek azokatren bisita egiteko aukera ukan dute eta
|
haien
oroitzapena erosteko parada eskainia izan zitzaien, 15€ko bonoari esker..
|
|
|
Besoarekin erakartzen nuen, bere mozkor malkoak nire masailean behera sentitzeraino. Ez dut une
|
haien
oroitzapen onik: cocktail arriskutsuegia osatzen zuten bere kontsolamenduak eta nire desirak, eta mesede baino kalte handiagoa eragiten zidaten bere ezkaratz aurrean banatzen ginenean ematen zizkidan besarkada lagunkoiek, zer egingo nian nik hi gabe.
|
|
|
Eta kalamidadea ni: egun ezin ederrago
|
haietatik
oroitzapen on askoak baditut ere, nire burua amorruz madarikatzera eraman ninduen gertaera batek lausotzen dit gogoa, hainbeste urte eta gero ere.
|
|
|
Dionik ez zuen inoiz bere herrian laminen edo antzeko izakien konturik entzun, baina Doloresek bazukeen
|
haien
oroitzapena non ez zen Ama Birginarena, hura ere ur bazterrean ikuzten edo orrazten irudikatzen baita herri kantetan. Sinestea sintoma bilakatua, lamin konplexua edo.
|
|
|
Baina gure amama zaintzera etortzen ziren gizarte laguntzaileak, eta
|
haien
oroitzapen zoragarria daukat. Topo egin dut haietako batekin, eta berak esan dit gure amama ez zela bat gehiago; gure amama zela Klara Ealo.
|
|
|
Hamabi urte bete arte auzo horretan bizi izan zen Venancio, gero ibar aldera jaisteko. Hamabi urte
|
haietako
oroitzapenak zetozkion Venanciori burura azken hamarkadetakoak baino gehiago. Igorrek niri esan eta hirurok abiatu ginen igande goiz lainotu batean bertaraino, nire autoan.
|
|
|
Bera lehendabizikoa. Errepide
|
haiek
oroitzapen on gehiegi zekarzkioten, Corsarekin eraginiko auto zibotez, eta eskuko freno eta derrapatzeez eta jauziez eta porroez eta drogez, droga gehiegi, eta gauez, eta alkoholaz, eta  autoaren atzealdean malamentean eginiko larrualdi basatiez, eta zakur onez, eta esnegorri eta gaztainez, eta errekara tiro egitera eginiko saioez, eta Agudesetara eginiko hogeita hamar mila igoerez, eta, hostia... Sudurretik bota zuen kea eta hatz potoloaz heldu zion gerrikoaren belarriari.
|
|
|
Halako batean, berriro elkar ikusiko omen zuten. Beti gordeko zuten elkarrekin igarotako aste
|
haien
oroitzapen ona. Txoko ilunen batean, soldadu bat baino gehiagok xuxurlatzen zion neska gazte gogoetatsu bati:
|
|
|
Foruak oso goizik galdu genituen, Frantziako Iraultza hastean, 1789an, eta
|
haien
oroitzapena ere aspaldian ezabatua da.
|
|
2023
|
|
|
Oroitzapenerako eta Aitorpenerako Koadernoen bigarren sorta banatu du Eusko Jaurlaritzak ETAren biktimei seniden artean. Erabat argitu ez diren kasuen arteko 52 biktimarentzako aitortzak prestatu ditu gobernuak, eta horietako 11ren senidei eskura eman dizkie gaur,
|
haien
oroitzapen eta aitortzaren ikur gisa; ETAren atentatuen harira bizi izandakoaren testigantzak eman dituzte hiruk, Gasteizko Goiuri jauregian egindako ekitaldian. «Ezin dizuegu egia judiziala eskaini, baina egiarekin dugun konpromisoaren sinboloa da hau», esan die Nerea Melgosa Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak.
|
|
|
Oroitzapenerako eta Aitorpenerako Koadernoen bigarren sorta banatu du Eusko Jaurlaritzak ETAren biktimen senideen artean. Erabat argitu ez diren kasuen arteko 52 biktimarentzako aitortzak prestatu ditu gobernuak, eta horietako 11ren senideei eskura eman zizkien atzo,
|
haien
oroitzapenaren eta aitortzaren ikur gisa; ETAren atentatuen harira bizitakoaren testigantzak eman zituzten hiruk, Gasteizko Goiuri jauregian egindako ekitaldian. «Ezin dizuegu egia judiziala eskaini, baina egiarekin dugun konpromisoaren sinboloa da hau», esan zien Nerea Melgosa Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak.
|
|
|
Hala nola, Christian Harlouchet, Dominique Aguergaray, Mixel Bergouignan eta Mixel Berhocoirigoin.
|
Haienganako
oroitzapena ere berrituko da bertsoka. Ahantzi gabe Luzien Etxezaharretarekin «Gure bazterrak» irrati emankizun interesgarria segurtatzen zuen Jakes Casaubon.
|
|
|
Larraonako egonaldi
|
haien
oroitzapen ederra daukat. Euskal Herriko txoko ezberdinetako jendea ezagutzeko leku paregabea zen.
|
|
|
ABUELA: Ai, maiteak,
|
haiek
oroitzapenak!
|