|
2000
|
|
|
Gaur egungo bertsolari gazteengatik esaten da
|
ez
dakitela gairik gabe kantatzen...
|
|
|
Bi ziren niretzako gauzarik txarrenak: jendilaje haren tartean egon beharra bata, eta bestea
|
ez
nekiela noiz arte egongo nintzen egoera hartan. Gaur kartzela batean aurkitu daitezke preso politikoak, lagunarterako jende jatorra dena.
|
|
|
Batere eskarmenturik gabekoak ginen, ezjakinak langintza berri hartan,
|
ez
genekien zer egin eta nondik nora hasi. Baina ilusio handia genuen:
|
|
|
. Zuzendaria Macarena Pombo madrildarra dugu; euskaraz
|
ez
dakien arren, proiektuan murgildu da. Bere ustez,
|
|
|
Ez genuen harentzat edo bestearentzat abesten edo hitz egiten, Iparraldeko bertako borroka molde bati abesten genion, bakoitza bere bizilekuan borrokatzera deitzen genuen.
|
Ez
dakit «normal» hitza zuzena ote den. Guk egin genuena normala da, eta normala borrokatzea zen, eta da.
|
|
|
Donostian jaiotako honek txikitatik erakutsi baitzuen bere nortasuna edonoren aurrean eta ondorioak alde batera baztertuz. Ume zelarik Zurriolako eskolan maistra kastilanoa suertatu eta Salegi euskaraz mintzatzen zen eta gazteleraz oso gaizki hitz egiten zuela hasi omen zitzaien maistra hura esanez basatiak zirela
|
ez
zekitelako Cervantesen hizkuntzan hitz egiten... eta Salegi umeak orduan pupitreko tintontzia hartu eta bota egin zion. Maistrak Aldamar kaleko lotu egin zuen eta Jesukristo bezala gurutzatuta utzi zigor gisan.
|
|
|
Oso interesgarria da jakitea euskaldunek hartu zuten jarrera erbestealdian eta baita egiaztatzea ere politika munduan denek bi karta joko diferenterekin mugitzen direla batera eta bestera itxurazko baino ez den errealitate nahiko gezurrezko batean. Ez da harritzekoa, beraz, azkenerako etsita amaitzea nahiz eta, lehen esan bezala, Mario Salegi baikor samar azaltzen zen hemengo egoeraren aurrean; orain
|
ez
dakit zer esan dezakeen, izan ere, hori su etena eten baino lehen izan baitzen. Agian bere eszeptizismo sakonera murgildu bide da ostera ere!
|
|
|
Orain dela 40 urte trikitixa gutxiago entzuten zen, eta orain noiznahi eta edozein lekutan aurki dezakegu. Horrek agian izango zuen eraginik,
|
ez
dakit. Ez dut ulertzen oraingo gazteek zergatik ez duten armonika jotzen, niretzat behintzat oso relajantea da, eta asko inspiratzen nauena.
|
|
|
Ados nago Koldok esandakoarekin, idatzirako eredua landu da eta ahozkoa gehiegi ez; egia da, eskolara doazen haurrek eredu formala badakite baina ez dira gai gauza bat euskaraz txukun kontatzeko erdarara jo gabe, hogeita hamar bider latigoa gaizki erabiliz... Donostian behintzat hori nabarmena da,
|
ez
dakit herri txikiagoetan horrela den.
|
|
|
Desadostasuna eta eztabaidaren bila datorrenak
|
ez
dakit hemen ganorazkorik aurkituko duen. Bat nator Koldok eta Mirenek esandakoekin.
|
|
|
Bestetik, ados Mirenekin ere.
|
Ez
dakit zergatik pentsatu dugun euskaldun askok
|
|
|
Horrez gain, etxean ikusten dudanaren arabera, gure kasuan adibidez, badago etxeko eredua, batzuetan Donostia ingurukoa dena eta besteetan bizkaierazkoa, baina gazteek beren euskara eskatzen dute: kalean beren artean erabiltzen dutena, telebistako
|
ez
dakit zer saiokoa, komiki batekoa... eta euskaraz inon lortzen ez dutena. 8 urtetik 18 urtera, eskolako ereduaz gain, gurasoenaren ondoan bere jerga izango dena.
|
|
|
ETBko Sorginen Laratza saioan noizean behin agertzen da gazte talde bat eta aparteko kontsiderazioez gain oso aproposa izan daiteke gure gazteek ikusteko. Beharbada guretzako merkeak, txarrak edo
|
ez
dakit zer diren, baina gure gazteak horrelako gauzekin engantxatu egiten dira. Holako gauzak ere behar dira eta euskalkiek mendeetako hizkuntz herrikoia gorde dutelako, ikertu eta aztertzeko modukoak dira.
|
|
|
Esate baterako, Miren Agur Meabe idazleari entzun diodanez, idatzi behar duenaren arabera, berez bizkaiera ateratzen zaio eta berak berezkotasun hori errespetatu egin behar duela idazterakoan ere. Edo
|
ez
dakit zergatik ez diren atera behar ipuinen batzuk bizkaieraz, etxean gurasoek umeei irakurtzeko; edo herri aldizkarietan zerbait, edo akaso eleberri batean, sormenerako euskalkiak ere garrantzitsuak direlako. Badira leku batzuk batua bakarrik dutena, baina euskalkiei ez nieke kenduko lekurik idatzian, ez gaudelako hor egon daitekeen aberastasuna eta sormena desaprobetxatzeko moduan.
|
|
|
|
Ez
dakit, ez dut ausartegi izan nahi, besteak beste ez naizelako gauza hauetan aditua. Ez dut uste orain ikaragarrizko jardunaldi bat egin genukeenik gaiaren inguruan erabakitzeko; horrelakoek ikaragarrizko beldurra ematen didate.
|
|
|
Aretxabaletan eredu bat proposatu da «Aretxagazeta»rako, baina gero zer gertatzen da? Eredu hori aplikatu behar dutenek, kazetariek,
|
ez
dakitela hori. Beste herri aldizkari batean honakoa ateratzen zen:
|
|
|
Irakasle asko dago erreziklatu gabe. Irakasle askok
|
ez
daki Euskaltzaindiak 92tik hona eman dituen arauen berri.
|
|
|
|
Ez
dakit zein taldek joko duen kontzertuan. Beno ez da bakarra, eskola desberdinetako ikasleak omen dira hiru taldetan ariko direnak...
|
|
|
Loturak ez dira beti hautsi beharrekoak, zaindu eta estutu ere egin behar dira. Nik
|
ez
dakit Frantzian sei mila eraso horiek zergatik eman diren baina orain zazpi mila polizia eta laguntzaile eskoletan jarrita ez da egoera konponduko. Isildu bai isilduko da, baina hurbil zeudenak urrundu ahala eta hori ez da sanoa.
|
|
|
Hemendik eta handik, zatika eta presaka ari gara gure existentziaren frogak biltzen, jantzi dotore bat eman gura diogu gure egunerokotasun ahulari.
|
Ez
dakit oraindik nola ez diguten bekokira bota Israel artifizial bat sortu nahian gabiltzanarena». Gure existentziaren frogak biltzen aritu zara zu ere.
|
|
|
Bai, transmisio kulturari begira batez ere. Ahanzturaren kontu honetan nonnahi aurki ditzakezu alarmak pizteko moduko egoerak, eta ez naiz orain dela laurogei urte gertatutako
|
ez
dakit zeri buruz ari... Kultur komunitate garen neurrian, behartuta gaude azaltzera nola heldu garen gauden egoerara, mitoen eta oskurantismoaren aurreko jarrera bat, eta ez inoren aurrean ezer justifikatu beharrik dagoelako, oraina hobeto ulertzeko baizik.
|
|
|
Muga Gipuzkoa zen, baita Araba ere, baina garai hartan Pirinioak ez ziren inongo muga. Hango jendearen artean, halaber, jauntxo tiki anitz zegoen eta une horietan, zergatik
|
ez
badakigu ere, Nafarroa Garaian horietako leinu historiko anitz desagertu zen, bertze horiei tokia hartzeko aukera emanez. Batzuk Korte berrirat joan ziren, bertzeak herrietarat.
|
|
|
Sermoiak eskuz idazten ditu eta beti orrialde kopuru berbera eta letra tamaina berberaz.
|
Ez
dakit zenbat orrialde. Asko.
|
|
|
Idazterakoan
|
ez
dakit, bai. Agian idazterakoan ere bai, baina ez diot nere buruari horrelakorik esaten.
|
|
|
Niri literaturak ez dit dirurik ematen, edo ematen didana ba, agian, egun batetan gizona eta biok afari dotore bat egiteko, ez bizitzeko. Orduan niretzat gehiago da zaletasun handi bat,
|
ez
dakit nondik eta nora datorren zera bat, baina pasa litezke, kasu honetan bezala, 8 urte idatzi gabe... Komunikabideak bai dira nire bizibidea, hortik sortzen da nik irabazten dudan dirua, ez literaturatik.
|
|
|
Pasa dira hamar urte liburu baten eta bestearen artean eta hurrengoan agian hamar ez, baina dozena erdi bat joango dira seguru, zeren bat joan da eta oraindik lerro bakarra ez dut idatzi... Buruan baditut bi liburu, eta oraingoz
|
ez
dakit nondik jo, batetik edo bestetik, bitartean lana egiten dut, eta tarteka... Buruan dudanetik argitaratzen den arte pasa litezke hamar urte, hurrengoan bi edo hiru.
|
|
|
Primeran, ni oso trebea naiz gauza asko batera egiten. Batzutan pentsatzen dut tarteka idazten duen etxekoandre bat naizela; beste batzuetan pentsatzen dut etxekoandre kazetari bat naizela; beste batzuetan idazle
|
ez
dakit zer; segun eta zein momentutan. Batzutan ama izatea da gehien bereizten nauena, denbora gehien hartzen didana, baina beste bolada batzuetan alaba naiz beste ezer baino.
|
|
|
Caracasen sentitu nuen zera bat da, zeren han pintadak denak dira maitasunezkoak, eta
|
ez
dakit beste norbaitentzat, baina Euskal Herritik datorren norbaitentzat «paretak ez dira maitasunerako, paretak dira borrokarako» irakurtzea oso arraro egiten zitzaidan. «Amnistia osoa» ikustea normala zaidan bezala «Maite zaitut» ikustea ez da normala.
|
|
|
|
Ez
nekien hori esan nuenik, baina bai. Gaur egun literaturak oihartzun gehiago dauka mamia baino.
|
|
|
Nabaritu nuen, gauza askotan gainera. Azkenean hemen bat beterana da, eta aurkitzen du bere izena ezagutzen duen jende asko, bakarren batek irratian entzun zaitu, besteak
|
ez
dakit zer... Madrilen urtetan egonda harreman berri batzuk egin ditut.
|
|
|
Blazquezek euskara
|
ez
jakitea deitoratu zenuten. Zu zeu ez zara euskara praktikatzeagatik nabarmendu ere.
|
|
|
Beraz, eskola bat sortzeko diru asko behar da eta kirol bat zabaltzeko, merkea ez bada ezin duzu ezer egin. Plastikozko pilotarena aldaketa bat da eta,
|
ez
dakit noiz, baina onartu behar dugun aldaketa da. Material merkeagoak lortu behar dira.
|
|
|
|
Ez
dakit. Oraindik ere eraikitzen ari dira eta, zorionez, gero eta gehiago, arkitektoek guri galdetzen digute.
|
|
|
Egoera hain da larria, ezen Nafarroan, iragan otsailaren 9an ofizialki adierazi zen moduan, Foru Gobernuak herrialde honetan dabiltzan sasoikako langileentzat etxebizitza sare bat eratzea proposatu duen.
|
Ez
dakigu Araban antzeko egitasmorik ote dagoen, baina ez balego, hauengandik ikas zezaketen. Aurki Parlamentura igorriko den plan honek etxebizitzen sarea aurten bertan eraikitzea aurreikusten du, eta langile hauek alokairuan hartzeko aukera izango lukete.
|
|
|
Gurbitzaren fruitu gorri eta zuku askokoak alkohola edukitzeagatik egin dira ospetsu.
|
Ez
dakit hegaztiak mozkortzen diren fruitu hauek jandakoan, baina hartzari izugarri gustatzen omen zaizkio. Baserri batean amaitzen da bidea (2 km).
|
|
|
Duela 40 bat urte, gutxienez, Uztapidek Olabarrira joateko deitu zidan. Horrelaxe, Bixente lagunak bazuen «Hilario» esaten zion motor bat,
|
ez
dakit Vespa edo zer zen hura, eta ni harekin joan nintzen Beasaingo geltokira motorrean, eta handik gora Bixentek jaso gintuen Uztapide eta biok, banaka banaka. Bixentek kristoren mesedea egin zigun, egingo ez zigun ba?
|
|
|
Gaia nahiko geldi dago eta hasieran jarritako epeak ez dira betetzen ari, beraz lanak atzeratuta doaz. Oraindik
|
ez
dakigu zenbat diru egongo den, gure ingurune babestuak kontserbatzeko. Benetan, nork oradainduko du kontserbazio hau?
|
|
|
Hori da gure kezka nagusia, izan ere, naturaren kontserbazioa, nekazari zein abeltzainen bizkarretik egiteko arriskua ikusten dugu.
|
Ez
dakigu zein eragin izango duen honek guztiak baserritarrentzat.
|
|
|
Duela urte dexentetatik hona ordaindu egiten diote gainera, komentarista eta artikulugile izateagatik. Abertzalea
|
ez
dakit, baina euskaltzale fina dugu bederik, irakurri egin behar dira bere artikulu landuak. EMK-ko alderdikideek kartel ikusgarriak eta txispadunak egiteko zuten ahalmenaren parekoa ikusten diot.
|
|
|
Baina kontuan eduki behar dute politikariek jendeak gero eta gehiago nahi dituela erantzun berri, zehatz eta praktikoak, galdera eta arazo zehatz eta praktikoei. Bestela uniformetasun monolitiko batera goaz gero eta gehiago, azkenean
|
ez
dakizularik zer ezberdintasun ideologiko eta praktiko dagoen bi partiduren artean. Begira bestela zer gertatzen ari den Estatu Batuetan aspalditik, azkenean bi partidu besterik ez daudela aukeran eta, azken finean, bertako askok eta askok diotenez, berdin dela bat zein bestea aukeratzea.
|
|
|
Hego Amerikan gaindi" El florido pensil" en hiru hilabeteko biratik itzulita, parada ederra izan dute orain Kike Diaz de Rada eta Jose Ramon Soroizek, Tim Tooney pianojolearen larruan sartzeko." Testua aktore eta zuzendari batentzat idatzi dut.
|
Ez
dakit hori aski ote den antzezlan bat dela esateko, baina ezezkoan nago. Emaitza antzezlan eta ozenki kontatzeko testu baten erdibidean dagoela deritzot.
|
|
|
Biluzik dauden meta ardatzak ere topa ditzakegu bidean. Baina
|
ez
dakit biluztasun hau zergatik den, jadanik iratzea erabilia izan delako edo oraindik bildu ez delako. Bidezidorrean jarraitu eta gaztainadi bat zeharkatuko dugu.
|
|
|
Emakumezkoei zuzendutako hitanoa, noketa, askoz gutxiago erabiltzen da toketa (gizonezkoena) baino. Arrazoi zehatza
|
ez
dakit zein den, baina hitanoak zenbaitentzat beti izan du ospe txarra, errespetu falta dela edota goxotasun gutxikoa dela uste dutelako. Beti egon dira, gainera," debeku" egoera batzuk hitanoaren baitan:
|
|
|
Haiek bakearen prozesua beti oztopatuz, aldez edo moldez, ibili direlako lurraren jabeak bailiran, Onaindia eta bere lagunak baztertuta eta isolatuta utzi ondoren. Indar nazionalistek, beti muturkeria eta zirriparrekin, ez dituzte kontuan hartzen beste guztiak, gatazka asmatu baitzuten bere onurarako, zein den
|
ez
dakigun arren.
|
|
|
Egun bideragarritasun plangintza burutzen ari dira elkarlanean. Oraindik
|
ez
dakite non kokatuko den; hala ere, kokaleku posibleak ari dira aztertzen. Aukerak bi dira, Pasaiako Portuko La Herrera industrialdea edo Oiartzungo Ugaldetxo auzoko futbol zelaiko ingurua.
|
|
|
Proiektuaren sustatzaileek ikusi zuten horrelako proiektu bat martxan jartzeko momentu egokia zela hainbat arrazoirengatik. "
|
Ez
dakit zein arrazoi dela medio, meteorito bat erori zitzaigulako edo, Euskal Herrian zinemagile kopuru ikaragarria daukagu. Horrezaz gain, zinemazaletasun handia dago, horren adibidea da Donostiako Zinemaldia.
|
|
|
Besteak?
|
ez
dakigu. Gu lubakiaren alde batean gaude, nahiz eta batzuek gure existentzia ukatu.
|
|
|
Besteak?
|
Ez
dakigu. Definitu eta komunikatu beharra dago beraz.
|
|
|
Kalkuluen arabera, 70eko hamarkadatik hona gizonezko langileen esperma mililitroko espermatozoideen kopurua ia milioi batean gutxitu da, eta Espainian gauzak horrela jarraituz gero, horrek ia erabateko antzutasuna ekarriko luke berrogeita hamar urte barru.Dena den, jende arruntarentzat eta horien artean gutariko gehienak sartzen gara, arrisku toxikoa, mende amaiera honek uzten duen herentziarik okerrenetako bat, ia ezezaguna da. Merkatu europarrean 70.000 gai toxiko komertzializatzen dira, eta gehienetan, gizaki eta gainerako organismo bizidunentzat landare eta animalientzat dituzten eragin kaltegarriak
|
ez
dakizkigu zein diren. Baina gai kimiko arriskutsuen produkzio, erabilera eta liberazioak ingurumenera eragin ugari dauzka giza osasunarengan.
|
|
|
|
Ez
dakit irakurleak zer pentsatuko duen, baina ni asko dibertitu naiz maltzurkeriak egiten. Oso ondo dago pertsonaiek bizitza propioa hartzea, baina noizbehinka eztena sartu behar zaie.
|
|
|
Aurretik ipuin labur batzuk idatzita,
|
ez
nekien zer nolako harrera izango zuen nobelak. Ipuinekin sariak irabazi nituen, baina gainerako lehiakideak ezagutu barik, horrek ez zidan esaten ipuin ona zenik.
|
|
|
" Kultura" deitzen diote, badakite" Crongis" bat zer den eta zer bihurtzen den uretan bustitzen bada. Baina gero
|
ez
dakizkite beren herri inguruan dauden mendi eta ibaien izenak. Lehiara eta borrokara bultzatzen dituen gizartea ezin da ona izan.
|
|
|
Umetan horrela hasten badira, zer esanik ez helduak direnean.
|
Ez
dakit non gauden, baina galbidetik gertu behintzat bai. Hala ere, ez dut uste telebista eta bideo kontsolek txotxongiloak eta gu sekula desagertaraziko gaituztenik, gure indarra benetakoak izatean datza-eta.
|
|
|
|
Ez
dakigu noiz arte iraungo dugun. Baina, makalaldi batean nagoela, umeek bidalitako gutun eta margoek ematen digute panpinekin segitzeko kemena.
|
|
|
Duela gutxi" Printze txikia" eman ondoren, 27 urte inguruko mutil bat hurbildu zitzaigun eta umea zela gurasoekin Mexikora joandakoa zela kontatu zigun.
|
Ez
zekien nola baina," Printze txikia" ren kaseta bere etxera iritsi zen. Bere familiaz aparte, hori zen euskararekin zuen lotura bakarra.
|
|
|
Daniel Urrabieta Euskal Herrian jaio zen, nahiz eta biografietan Madrilen jarri. Vicente Urrabieta Ortiz bere aita Euskal Herritik (inork ere
|
ez
daki zehazki nondik, menturaz nafarra?) Madrila joana zen bizimolde hobe baten bila. Antza, oso pertsona ona izanik ere, talentu gutxi zuen marrazkilari modura.
|
|
|
Bere biografia lausotua dago kontu honi dagokionez; batzuen esanetan," bon vivant" edo parrandazale porrokatua genuen Urrabieta. Besta" basati" baten ondoren desagertu eta inork
|
ez
zekien non zegoen. Hiltzat ere jo zuten, harik eta eliz bateko eskaileretan markesa batek ezagutu zuen arte; beste eskaleekin batera, listua zeriola, tontotua zegoen.
|
|
|
Handienetan behintzat bai. Aragoerarekin
|
ez
dakit zer pasatuko den, asturieraz badakit aurrera doala. Gazteleraz, katalanez eta galizieraz ziur aterako direla.
|
|
|
Zergatik?
|
Ez
dakit. Gero ipuinaren baitan irakurleak aurki dezake arrazakeriaren aurkako interpretazio bat:
|
|
|
Eta oraindik, nahiz eta teknikak aurrera egin, haurrek asko irakurtzen dute. Baina
|
ez
dakit gogoz, behartuta ala erdi behartuta egiten duten.
|
|
|
Anartean, udaran udalekuetarako erabiltzen den etxe bat alokatu dute, eta datorren ikasturtean ere bertan jarraitzeko asmoa dute. Behin betiko egoitza non izango den
|
ez
dakite oraindik; mementoz, lurra bilatzen ari dira, non egin dezaketen begira, eta erabakitakoan kanpaina bat jarriko dute abian dirua biltzeko.
|
|
|
Domotika gutxi zabaldua egotearen arrazoi garrantzitsuena bere prezioa da. Bere ezarpen murritza azaltzen duen beste arrazoi bat gizartearen gehiengoarentzat ezezaguna izatea da, jendeak
|
ez
daki zein abantaila eskaintzen dituen eta.
|
|
|
|
Ez
dakit zoin esaldi asmatu behar den aste huni biper pixka baten emaiteko euskal politika munduan, prentsak mamia ukan dezan hain maite dutelakotz, eta nire buruaz mintzarazteko.
|
|
|
Euskararen erabilera bultzatzearren egin beharreko jauzia duela bi urte egin zuten, euskara hutsean emititzea erabaki zutenean, lekeitiarrez batez ere. 8.000 inguru biztanle dituen Lekeition gutxi dira euskaraz
|
ez
dakitenak. Dena den, saioren bat egiteko prest legokeen norbaitek euskaraz ez jakitea ez litzateke arazo izango, euskaldun baten laguntza edukiko luke-eta.
|
|
|
8.000 inguru biztanle dituen Lekeition gutxi dira euskaraz ez dakitenak. Dena den, saioren bat egiteko prest legokeen norbaitek euskaraz
|
ez
jakitea ez litzateke arazo izango, euskaldun baten laguntza edukiko luke-eta.
|
|
|
Bestalde, euskaraz bikoizten diren filmak erabat sinesgaitzak egiten zaizkit, denek hain antzeko eta lehor hitz eginda.
|
Ez
dakit bikoizlariak konturatu diren, baina ingelesez dauden filmetan, erromatarren filmetan, esaterako, protagonistek mintzamolde ezberdina izaten dute, gaiztoak beti du ingeles azentua," cockney" delakoa; onak berriz, estatubatuar doinua izaten du. Hartaz, zergatik ez dituzte euskalki ezberdinak erabiltzen?
|
|
|
hori omen da demokrazia, hori zuzenbidezko estatuaren legea. Beraz, bai, herri osoak badaki presoak badirela, baina haien askatasunaren alde garenak ez gara herri osoa, eta
|
ez
dakit gehiengoa garenez. Asko bai, eta motibatuak.
|
|
|
Beraz, Joxean Artzek esandakoaren kontrarioa egin dut.
|
Ez
dakit egia hauek egia diren, baina askori eta askotan entzun dizkiet: errepikatzea komeni da
|
|
|
Eta jerga hori sortzea, gainera, idazleon eginkizuna al da?
|
Ez
dakit...
|
|
|
Jergarena oso arriskutsua da. Gaztelaniazko hitzak sartu eta gaztelania
|
ez
dakitenek ez dute ulertuko. Edo Bilbon erabiltzen den eta slang bihurtu den bizkaierazko berba bat agian Iruñean ez dute ulertuko.
|
|
|
Literaturaren barruan 3 edo 4 dibisioak dira, nork bere zelaian jokatzen dituenak, ez du asko ardura zer egiten duzun, txarregia edo onegia den... diluituta geratzen da taldean. Positiboa da, indibidualki ibili beharrean, batak bestearena irakurtzea, jendeak
|
ez
jakitea zer den zurea eta zer besteena, zein gordetzen den goitizen baten atzean... Sortzen den humusak etorkizuneko pare bat idazle bermatzen ditu.
|
|
|
Garai batean
|
ez
dakit nola sentituko ziren, baina gaur egun ez zara behartuta sentitzen ez bata eta ez bestea egitera.
|
|
|
Niri horrek asko obsesionatu ninduen garai batean. Orain, ordea,
|
ez
dakit hain ona den euskal idazle profesionalak edukitzea.
|
|
|
" El PaØs" eko gehigarrietako kritikoek, kalitatearen arabera edo interes politiko ekonomikoen arabera, liburu batzuen kritikak egiten dituzte. Kritikak liburutegi sareko zuzendariak hartzen ditu (agian, irakurtzen ere
|
ez
daki, baina diru kontuak berdintzen oso ona da), eta zera esaten du: " Kontxo!
|
|
|
Idazleok kontratuaren gure zatia ondo betetzen dugu. Barreraren beste aldean dagoena
|
ez
dakit zer neurritan dagoen geure esku. Mundu guztiak gauza bera esaten du:
|
|
|
Berak ni footing egiteko konbentzitzen ez nauen bezala, niri kosta egiten zait berari irakurzaletasuna sartzea.
|
Ez
dakit non dagoen sekretua. Eta etorkizuna ilun ikusten dut; gero eta jende gehiago dago footing egiten duena eta gero eta gutxiago irakurtzen duena.
|
|
|
Pentsatu nuen beste hainbat gazte ere bazebilela idazten, batzuk liburu osoak zituztela idatzita eta zergatik hautatu ote ninduten ni. Egia esan,
|
ez
dakit argialetxeek zein irizpide erabiltzen duten. Askotan iruditzen zait ez zaiela ardura, esaten dutela:
|
|
|
Hogei urte iragan dira baina haiek orainaldian hitz egiten dute Jose Migueli buruz. Haren gorpuari buruz ezer
|
ez
jakiteak ez die ematen besterako tarterik. Urte asko dira eta gaiaren inguruan jardun duten aldiak kontaezinak, baina samina indarrez ageri da mahaiaren inguruan.
|
|
|
Izenburutik beretik ageri denez, begi onez ikusten gaitu Mark Kurlanskyk. Euskaldunak euskaraz
|
ez
dakien euskaldunak egin lezakeen moduan idatzi digu liburua. Ez da debaldekoa liburuaren izenburutarako Gabriel Arestiren" Nire aitaren etxea" erabili nahi izatea, eta Iratzederren poemak ere ingelesera itzultzen jardutea, nahiz azkenean bestelako izenburua erabaki.
|
|
|
Ingelesa ikastera joan eta, bueltan, euskaraz lehen baino hobeto mintzatzen nintzela ikusi nuen, hara joaten diren beste gaztetxo guztiak bezala.
|
Ez
dakit zein izan ote zen lehenengo pub hura, baina gogoan ditut Dublingo O' Donogues' s edota Dun Laoghaireko The Purty Kitchen. Barra eusten zuten gizonkote haien artean sartu eta Guinness pinta bana eskatzen genuen, Euskal Herrian zurito batekin balantzaka hasiko ginela jakin arren.
|
|
|
Besterik ez:
|
ez
dakit luzaroan geratu garen, ala aitaren batean abiatu.
|
|
|
Hala ere, Hawai' i salbu, gainerako estatuez ari denean," Lower 48°" izen sintagma (Kanadaren hegoaldeko mugaren latitudea 48 paralelotik beheiti dago) hitzetik hortzera darabil, han ohi den legez.
|
Ez
dakit zergatik, baina ez zait laket," Ebrotik behera, Mirandatik behera, Pirinioetatik behera" ezagunekin lotzen dudalako, apika. Harengandik bitxia, sortzez kaliforniarra baita!
|
|
|
Axola zaie? Dendan sartu irten bat egin behar badute, askok
|
ez
daki kotxearen motorra itzaltzea zer den: aho bete hortz utzi ninduen bat" 30 minutu ere" ibili zen pizturik!
|
|
|
Gu, aurrez, aste horretan bertan hartu gintuen Iruñeko Jolaskide gimnasioan eta urduri somatu genuen," debut" aren zain. Ez da ez ohikoa 45 urteko zakur zaharraren ahotan beldur hitza entzutea, baina bazuela,
|
ez
zekiela gorputzak nola erantzungo zion eta duen maila ez erakusteko kezka zuela aitortu zigun. Baina, horrez gain, bere karreraz mintzatu ginen, pilotaren osasunaz, materialaz, apustuez, afizioaz.
|
|
|
|
Ez
dakit zenbat urte edukiko nituen nik orduan (32 zituen), baina nik momentu hartan pentsamendu hori izaten nuen, 30 urte bitarte txapelketak jokatu eta gero uztekoa. Gero ikusi da pentsamendu bakarra daukadala, nire gorputzak ezin utzi handia izan duela.
|
|
|
|
Ez
dakit zein maila daukaten, asteburuan ikusi. Baina bai, orain arte eman dudana nahiko ona zen, bai.
|
|
|
Bai, aspaldiko urtetan bai.
|
Ez
dakit zergatik. Lehenago bizkaitarrak nagusitu ziren, geroago gipuzkoarrak, Araba aldetik ere atera ziren pilotari onak, baina gero guk hartu genuen gidaritza eta urte askotan nagusitu gara, bai, batez ere buruz burukoan.
|
|
|
Arkeologo horrek indusketa bat egin ondoren beste indusketa batera joatea nahi du, dirua irabaztera, ez da esertzen lasai laborategi batean ateratako gauzak aztertzeko. Indusketa horietatik ateratzen diren gauzak biltegietan almazenatzen dira eta ez dira aztertzen, ez dira publikatzen,
|
ez
dakigu ezertxo ere horiei buruz. Horregatik esaten dut arriskugarria dela arkeologia hori.
|
|
|
Termoluminiszentzia izeneko sistema berri bat badago eta horren bitartez ari gara zeozer egiten. Orain arte esaten genuen Lezetxikiko hezurra zaharra dela, 100.000 urte baino gehiago dituela, baina zenbat gehiago
|
ez
genekien: 150.000, 300.000, 400.000 urte...
|
|
|
Barandiarani egin zitzaizkion omenaldi asko bere garaian, baina omenaldi hoberena arkeologia museo bat eraikitzea izango litzateke. San Telmo museoarekin ari dira orain,
|
ez
dakit zer egingo duten. Proiektu bat bada oso polita, orain dela sei edo zazpi urte egindakoa.
|
|
|
Nafarroako gizartea ez dago euskararen kontra eta badakite lan handia egin dutela errealitate hau aldatzeko; euskararen kontra jartzeko gezurra, iraina eta intoxikazioa erabili dituzte, bizi izan dugun kanpaina mediatikoan ikusi dugun bezala. Gizartean sakonki errotua dago hobe dela jakitea
|
ez
jakitea baino. Nafarroako errealitate elebiduna ukatu dute arlo kuantitatiboan oinarrituz, euskaldunekiko jarrera antidemokratiko eta intoleranteak erakutsiz, giza eskubideak ez baitaude erlazionaturik gizakien kantitatearekin, baizik eta gizaki izaerarekin.
|
|
|
Une honetan ez dugu aukera hori ikusten.
|
Ez
dakit kongresuaren ondorioz beste askatasun maila bat izango duen. Adostasunaren bidea posible ez bada, gure proposamenak egingo ditugu guk edo beste alderdi abertzale batzuekin batera eta horrek gatazka politikoa ekarriko balu, bada, guk horri ez diogu beldurrik.
|
|
|
Hala da bai, eta zoritxarrez alderdi sozialista haren atzetik doa. Abertzaletasunaren aurkako gizarte errebolta bat litzatekeela eta halakoak entzun izan dizkiegu sozialistei;
|
ez
dakit hitz horien gatibu diren edo zer.
|
|
|
Egunen batean Eskual Departamentu bat bada, Baiona eskualdunduko da gehiago?
|
Ez
dakit. Nahi nuke ikusi.
|
|
|
Eta horretan
|
ez
dakit asmatu dugun. Ze formato behar du gizarte honek usteltzen ari zaion arazoari behingoz adarretatik heltzeko proposamena aintzat hartzeko?
|
|
|
Gauzak honela, espainolismoaren botere politikoa sendotzen ari da, PNVrena, ordea, desegiten. Gaur egun, Oion da PNVk duen udal garrantzitsu bakarra, oraingoz, eta gainerakoetan lehia politikotik erabat alboratuta dago,
|
ez
baitaki oposizioa egiten, are gehiago PNVk berak egindakoaren parekoa gertatzen denean udalen gestiogintza.
|
|
|
Oraingoan ere, filma behin amaituta, arrotza egin zait.
|
Ez
dakit zergatik, aldendu egiten naiz beraiengandik, beste zuzendari batenak izango bailiran ikusten ditut.
|
|
|
Hots, herrialde honek zentralizazio arazoa bat jasaten du gaur egun. Hainbat erregiotan badira nortasun oso sendoak eta askatasun maila altuagoak behar dira beraientzat.
|
Ez
dakit, botere legegile ezberdin bat gauzatzeraino joan behar denentz, baina ongi ikusten dut deszentralizazioaren aferari ekitea. Frantziak bere instituzio lokalen erreforma sakon baten beharra dauka askatasuna zabaltzeko, Europari eta erregio ezberdinetako hainbat nortasuni egokitzeko.
|
|
|
Otegi jaunak jakin behar luke euskal frantsesei dagokigula gure etorkizunaz deliberatzea. Euskal Departamendua Espainiako Euskal Herriko abertzale erradikalen errebindikazioa den bitartean, ETAri garaipen hori ez ematea eska tzen diet nire herrikideei; ez daitezela bere jokoan sar,
|
ez
baitakigu afera nola bukatuko den. Hau da departamenduaren aurka aritzeko arrazoietako bat orain.
|
|
|
Egongo dira, (guk
|
ez
dakigu eta nik ez dut ulertzen), kokainarekin eta abar positibo ematen dutenak. Mila substantzia daude, batzuek sendatzekoak eta besteak errendimendua hobetzekoak, eta denek berdin ematen dute positibo.
|