|
2000
|
|
|
Lan egin beharra Jainkoaren zigorra zela erakutsi ziguten fraideek. Agerian da zeru gaineko bizardunak, gure lehen guraso Adan eta Eba paradisutik ohildu zituenean,
|
ez
zekiela haien ondorengoren batek erredakzio batean beteko zuenik kondena biblikoa. Madarikazioa eztitzera saiatuko zen noski.
|
|
2001
|
|
|
Hiriak denontzat dauka esanahiren bat eta horietako ezezaguna ezagun bihurtzeko ez dugu beldurrik, baina mendiak eta herri txikiek edo auzoek daukaten ezezagunak ez gaitu erakartzen eta batzuk beldurtu egiten gaituzte. Ez gaitu erakartzen,
|
ez
dakigulako haietan dagoenarekin gozatzeko lain; ez dugulako nekazaritza eta basoei buruzko oinarrizko jakituririk eta, beraz, ia ezerk ez digu deus esaten. Gainera, oinez ibili behar dugu eta nekatzen garenean ez dago besterik:
|
|
|
Espainian 46 Nazioarteko Txertaketa Zentro daude, Munduko Osasun Erakundeak onartuak. Urtetik urtera bisita gehiago jasotzen dituzten arren, oraindik bidaiari askok
|
ez
dakite haien osasuna ere haiekin oporretan joango dela. Ministerioak hartutako informazio neurriak areagotu egin ziren, urtetik urtera herrialde tropikal, exotiko edo garatze bidean dauden herrialdeetara bidaiari kopurua nabarmen handitu zelako.
|
|
2002
|
|
|
Eskuaraz baizik
|
ez
zekiten haiei ere malkoz bete zitzaizkien begiak Lehen Gerra amaitzean, hildakoak gogoan —mo rts pour la patrie— eta malkoz berriro ere Hitlerrent ropak Parisen ikustean, eta berriro ere malkoz liberazio egunean, Bigarren Gerra, 30 urteko aldea, baina Paris beti sinbolo. Hutsaren sinbolo, edo guztiaren sinbolo.
|
|
2003
|
|
|
Hilabete batzuk pasatu eta, iraila aldean seme alabak eskolan hasi beharrean aurkitzen dira. Ez dute hemengo hizkuntzarik ezagutzen eta A ereduko ikastetxe bat aukeratzen dute,
|
ez
dakigu haiek aukeratuta ala baten batek emandako aholkuengatik. Ikasturtea bukatu, eta umeak gaztelaniaz berba egiteko gai izango dira; euskaraz, ostera, lau berba baino ez dute jakingo.
|
|
2004
|
|
|
Bai. Duela 6.000 urte inguru indoeuroparren inbasioa gertatu zenean, Europan hitz egiten ziren hizkuntzetatik asko desagertu ziren eta
|
ez
dakigu haietaz ezer. Euskarak, finierak eta hizkuntza kaukasiarrek bakarrik iraun zuten bizirik, eta horrela jarraitzen dute, baina finiera eta hizkuntza kaukasiarrak muga mugan daude, ez Europa barruan.
|
|
|
Falangistak zituan. Ama eta izeba, aitaren arreba eta amona ere bazegoan eta,
|
ez
zekitean haiek zer esan behar zen, ixil ixilik gelditu zituan. Jatekoa eskatu zitean, amak arrautza batzuk jarri zitian egosten, halako batean tximiniatik behera tanka!
|
|
2006
|
|
|
Datu gehiagorik ez.
|
Ez
dakigu haien Arkadia basatira heltzea lortu duten, ala Foruzaingoak tiroz akabatu dituen.
|
|
|
Abokatuaren laguntza Bestalde, Amnistia Internazionalak (AI) salatu du Espainiako kostaldera iristen diren etorkin batzuek ez dutela benetako abokatu laguntza eta interpretea izateko eskubiderik. Erakunde horrek esan du egiaztatu duela Kanarietan ez zaiela “benetako laguntza legelaria” ematen etorkinei, ez direlako beren abokatuarekin elkarrizketatzen,
|
ez
dakitelako haien izena eta harekin harremanetan jartzeko modua. AIk gogorarazi du eskubide horren bidez bere herrialdetik ihes egiten duten pertsonak identifika daitezkeela bertan giza eskubideak urratzen direlako, eta horrek pertsona itzultzea galarazten duela.
|
|
|
Gure lagunen konpromisoaren neurria jakin genuenean Hankapaloren tabernan geunden; hobeto esanda, oraindik
|
ez
genekien haiek zirela, baina irratiak esan zuen tiroketa bat izan zela, halako tokitan, Ertzaintzaren eta ETAko komando baten artean; halakoetan ohi denez, urduri jarri ginen, gehiago jakin nahi eta non galdetu ez genekiela; handik gutxira, hara joandako kazetari batekin hitz egitea lortu zuen Gaizkak:
|
|
2007
|
|
|
|
Ez
dakit haien arrazoirik. Baina nik ere egin dut hori, elkarrizketa ukatu, alegia.
|
|
|
Rober eta biok aritzen ginen eztabaida amaigabe haietan, Eduk gurasoen herrira joan baitzuen, eta Galiziara ez joate hura baitzuen amets bakarra. Galiziara ez joatea eta neskaren bat ligatzea, baina azkeneko hori denon irrika zen, mapamundia gure zapata zolaz zapaltzea baino desiragarriago eta aldi berean eskuragaitzagoa, mundu paralelo eta misterioz beteriko bat osatzen baitzuten neskek guretzat, eta
|
ez
baikenekien haien sekretua nondik zulatu, nola argitu.
|
|
|
zapuztu zion krudelki? , eta gaur egun ere
|
ez
dakit haien arteko harremana erabat sendatuta ote dagoen.
|
|
|
Anomaliarik —" irregularidad manifiesta", Prentsako Zuzendaritzaren hitzetan— baldin bazegoen, erraz zuzentzeko modukoa zen hori, haren edo Ministerioaren aldetik aldizkaria inskribatzeko borondate politikorik izan balitz. Baina gestio osoa zerbitzu juridikoen mahaian geratu zen nonbait;
|
ez
dakigu haien inolako erabakiren komunikaziorik egon zenik ere. " Silencio administrativo" aren ziegatan galdu ote zen gestio osoa?
|
|
2008
|
|
|
Burura etorri zaizkidan beste malenkoniatsu bi
|
ez
dakit haiek edo inguratzen dituen giroa Dama txakurtxodunako Ana Sergejevna eta Gurov dira. Haien borondatearen kontra bada ere amodio triste batean kateatu dira, eta senar emazteak utzi gabe aurrera egitea erabakitzen dute atzera egitea eginen balute bezala.
|
|
|
Bihotzak babesteari dagokionez, erakunde publikoen zain zaude?
|
Ez
dakit haiei bakarrik dagokien merezimendua. ESCk egiaztatu duenez, bihotz hodietako gaixotasunei aurrea hartzeko gobernuaren oinarrizko ekimenen kopurua %50 handitu da azken bi urteetan… Zerbait mugitu egiten da.
|
|
|
Berriro ere, beldurrezko generora gehitxo gerturatzeko arriskuan dabil. Aktore onak dauzka, baina
|
ez
daki haien berezko trebezia baliatzen. Arrisku gutxi hartzen duela ematen du.
|
|
|
Infernu latzena denbora hutsa bihurtutako bizia da. Nik
|
ez
dakit haiek zer daukaten. Guk erlojuak eta denbora dauzkagu.
|
|
2009
|
|
|
Jakina, horrek badu beste kontrapuntu bat ere.
|
Ez
dakit haien berezitasunekin jabetzen ote diren. Ez dakit berezitasunik sentitzen duten, guk bai, kulturako alor guztietan.
|
|
|
Nire jatorriaz galdezka estutzen nindutenean, garaiko eufemismo onartuarekin erantzuten nuen, «Erdi frantsesa, erdi euskalduna», edo bestela, nire abizenaz galdetzen zidatenean, «frantsesa gehienbat», hori baitzen familiaren aldeetatik argitzen errazena. Frantsesak ziren, nazionalitatez, arrantxoko aita, izeba eta aitona, nahiz eta orduan nik
|
ez
jakin haiek ere, hein batean, euskaldunak zirela. Jatorri nahasketa hain tipikoa zen Ameriketan, non ez baitzitzaidan batere arraroa egin amaren anaiari galdetzea gure alde espainola zein neurritan zen euskalduna.
|
|
|
Eta hori da orain daukagun gaitza. Pertsona batzuk bakarrik bizi dira, eta ia
|
ez
dakite haien izena ere. Itxi egin dira eta ez dute bisitatzea nahi.
|
|
|
Bakoitza bere semearen bila dabil.
|
Ez
dakite haiek erasoetan hil egin ote diren edota erasotzaile izan ote diren. Baiona (L' Autre).
|
|
|
Bakoitza bere semearen bila dabil.
|
Ez
dakite haiek erasoetan hil egin ote diren edota erasotzaile izan ote diren. Baiona (L' Autre).
|
|
2010
|
|
|
Orain, azken urte luzeetan ermita zaintzen duen elkarteko kideak lagun hartu, eta goazen baseliza barrutik ezagutzera. Haren berri, inork
|
ez
daki haiek baino hobeto.
|
|
|
Beste txakur aipagarri batzuk chow chow dira, eta, txikien artean, arrazaren bat agertzen da, adibidez, jack russell. Gurasoek
|
ez
dakite haiek izaera handia dutela eta beren lurraldea kontrolatzen dutela. Bereziki gogaitzen ditu jaten ari direla eteten dietenak.
|
|
|
Izugarria da datuak emateko dugun erraztasuna. Pertsona horiek
|
ez
dakite haien jaiotze datak edo telefono zenbakiak esatea nolako arduragabekeria izan daitekeen.
|
|
|
Baina azken batean, zer alde egon zitekeen bizitzaren eta heriotzaren artean?, galdetzen zion bere buruari, biak baitzituen probatuak. Hobe kimera haiek besteri uztea, berak, gazteegia izateagatik akaso,
|
ez
baitzekien haiek dezifratzen.
|
|
2011
|
|
|
Legezkoa ez bazara, ezin izango zara partaide izan koalizioan, baina gutxienez ateak irekita egon daitezela eta lankidetza aukera bat egon dadila. Guretzat, NaBaik aldaketa tresna izateko aukera bakarra dauka denentzako ateak irekita badauzka.Uste duzu tarterik badagoela Nafarroa Bairen apustua zuzentzeko. Gure aldetik bai, baina
|
ez
dakit haiek borondaterik duten edo ez.Zenbat denbora egon zaitezkete egoera honetan. Gaur [ostegunean], adibidez, Iruñean bertan egin dugun prentsaurrekoan, eskatu diegu zerrendak osatzeko prozesua gelditzeko. Hasten badira martxan eta hautagaiak aukeratzen badituzte eta zerrendak lotzen badituzte, hor bukatuko da tartea, baina ea zein borondate dagoen.Haiek argudiatzen dute NaBain egotea eta ezker abertzalearekin eta Alternatibarekin akordioak izatea bateraezina dela.
|
|
|
Alderantziz begiratuta,
|
ez
dakit haiek nigan zer ikusiko zuten. Zahartzaroaren atarikoa den zifrarik gabeko adin tarte horretan egonkorturik nengoen.
|
|
|
Brill andereñoaren begiak malkoz bete ziren, eta irribarrez begiratu zien konpainiako beste kideei. Bai, ulertzen dugu, ulertzen dugu, pentsatu zuen, nahiz eta
|
ez
jakin haiek zer ulertzen zuten.
|
|
|
Guraso gehienek adierazten dute ez dutela parte hartzen haien jardueretan, eta, ondorioz, ez dituztela partekatzen haien kezkak. Izan ere, haien funtzionamenduan eta jardueretan konprometitzen den jendearen proportzioak ez du% 14 gainditzen.Horrez gain, gurasoek oso gutxi hartzen dute parte eskola kontseiluen bidez. Lehenik eta behin, ia erdiak ez daki existitzen direnik ere, eta, hortaz,
|
ez
dakite haien bidez modu esanguratsuan eragin dezaketela beren seme alaben hezkuntzarako garrantzitsuak diren erabakietan.Ikerketa hori ez zegoen espezializatuta Haur Hezkuntzan, baina, esparru horretan, hemen aipatutako ondorioak orokorrak dira, eta, hortaz, Haur Hezkuntzari aplika dakizkioke.
|
|
2012
|
|
|
Poliziak etxeko leihoak apurtu zituen, orduetako nekeaz gain hotza senti zezan, eta bere burua entregatu. Gauean bertan leherketa soinuak entzun ziren inguruan; atzo goizean ere bai, eta inork
|
ez
zekien haiek polizienak edo hiltzailearenak ziren, baina Polizia zen, gaztea «izutzeko» estrategian. Horrek ere ez zuen balio izan, eta azkenean sartu egin ziren:
|
|
|
Lautadaren erdian edo geundela, gure ezkerraldeko basoan otsoen uluak modu beldurgarrian entzuten hasi ginen, eta handik pixka batera ehun bat ikusi nituen zuzen zuzenean guregana zetozela, denak bat eginda, eta gehienak behar bezala lerrokatuak, ofizial adituek prestatuko luketen armada ongi eratu baten antzera. Ia
|
ez
nekien haiei nola aurre egin, baina konturatu nintzen gu guztiok lerro itxi bat osatzea izango zela modu bakarra, eta berehala jarri ginen horrela. Baina denboraz urri ibiliko ginenez gero, agindu nuen bi gizonetako batek bakarrik tiro egiteko, eta tiro egin ez zutenak, otsoek aurrera egiten bazuten, prest egoteko bigarren tiro jasa egiteko; eta gero lehenengo tiro egin zutenak ez saiatzeko berriro fusilak betetzen, eta pistola bana prest izateko, denek fusil bana eta bina pistola baikenituen.
|
|
|
Zerorrek erabaki, zer erantzun nezakeen nik horren aurrean?... Baina garai hartan ezertxo ere
|
ez
nekien haien hitzarmenari buruz. Halatan, behinola, Kazbitx etorri zen eta galdetu zidan ea ez nuen aharirik edo eztirik behar; biharamunean ekartzeko eskatu nion.
|
|
|
Saio honetan, hainbat ekimen bateratzen dira hezkuntza esperientzia hobetzeko eta eskola uztearen tasa murrizteaz gain, eskola porrotaren tasa ere murrizteko. Gune hau ikastetxeei irekita dago, baina baita gurasoei eta, are, ikasleei ere, haiek baino hobeto inork
|
ez
baitaki haiek motibatzeko eta ikastera bultzatzeko modua. Kanpainaren helburua da gazteen emaitza akademikoak hobetzeko beren ezagutza eman dezaketen alderdi guztiak inplikatzea, DBH amaitzean eskola uzten ez dutenak.
|
|
|
batzuek oraindik
|
ez
dakite haien lan indarra kudeatzen,
|
|
2013
|
|
|
azterketa kliniko bat gabe sinesgarritasuna galtzen dute mamografiek. Mamografien kalitatea hobetzeko egin dira ahaleginak baina" lesio gehiago aurkitzeko gai garen arren,
|
ez
dakigu haien garapenaz gehiago. Ondorioz, zenbat eta efikazagoak [tumoreak] aurkitzen, orduan surdiagnostic [gehiegizko diagnostiko] gehiago sortu dugu.
|
|
|
Horregatik, bada, negarrak eta atsekabeak. Versusek baditu bi painelu zuri, baina
|
ez
daki haiekin esaten: –etor zaitezte nire bila?, edo, errazago oraindik:
|
|
|
Kultura desberdinak: LKSko Jose Luis Azkarateren esanetan," ez dago 50 urte baino gehiagoko industrialderik, eta
|
ez
dakigu haiek ondo edukitzen; ez daukagu kultura hori". Iparraldean eta Frantzian, oso bestelakoa da kontua:
|
|
2014
|
|
|
|
Ez
dakit haietako norbaiti baliagarria izan zaion nik orduan erakutsitakoa, eta inork erabili ote duen, gela hartatik kanpo, marrazketa luma edo errotulatzekoa. Baina nik oraindik gogoan ditut.
|
|
|
errukirik gabe.
|
Ez
dakit haietako zein zuen deiak hizpide, zehazki, baina egin, egin dut: horretaz ziur nago.
|
|
|
ez dakit nor hasi den tiro egiten, Ixaka ala ni, ala karlistetako bat, ala denok batera, baina miraria izan da inor zauriturik ez ateratzea, tiroak ondo ondotik bota dizkiogulako elkarri.
|
Ez
dakit haietakoren bat ez ote dugun zauritu, guk ezetz uste dugu, lehenengo tiroen ondoren haien talde guztiak ihes egin baitu maldan behera, Ixaka eta biok maldan gora abiatu garen era berean; izan ere, atzera begiratu dugun une laburretan, ez dugu ikusi herrenka edo mindurik alde egiten ari zen inor: gu bezalako ziztu bizian zihoazen zazpiak.
|
|
|
Hori esaten duenean ez du irribarre egiten, baina oso serio ere ez da jartzen.
|
Ez
dakit haien mira zuenetz. Ez dut uste ospitalean lo egitea kalean egitea baino okerragoa zenik.
|
|
|
Trinketak txaloka ihardetsi dio apez gaztearen erranei. Euskaraz baizik
|
ez
zekiten haiek frantsesen artera eramanik galdu zirela azaldu du segidan: " Haien berezko independentziak eta halako tratua ez zutela merezi uste izateak eraman ditu, nehoiztik behin, intsumiso egiterat, ez ordea desertore.
|
|
|
Begoña Sasietaren aitite amamen ezkontza baino 19 urte geroago sartu zuten organoa korura. Irene Arriasek
|
ez
zekien haien ezkontzan musika jo zuten elizan, ez zekien ohitura hori zegoen ala ez. Irene ikusten ari zen plaza horretara aterako ziren ia ziur Begoña Sasietaren aitite amamak ezkondu eta gero, Leon Sasieta eta Telesfora Rosa Uria, Irene Arriasen birraitite eta birramama, Irene orain zegoen lekutik pasatu ziren beharbada.
|
|
|
Baina
|
ez
genekien haiek ere han zirela.
|
|
|
Batzutan jendea ekartzen du etxera eta
|
ez
dakit haien sexua ere.
|
|
2015
|
|
|
Joder, Troika ere han zegoen eta.
|
Ez
zekizkien haien benetako izenak baina horrela deitzen zien Trinik eta ia jende guztiak. Troika.
|
|
|
Borgiatarrekin hastea dut errazena. Borja/ Borgia leinuak Aragoin zuen jatorria, Nafarroako mugan (Krutwigek
|
ez
dakit haien euskaltasunaren ustea nondik zeukan). Valentziaren konkistan Jaume I.arekin parte hartu eta harrezkero hiri horretan zegoen familia finkatua.
|
|
|
–Itxoin apur batean, mari bero horrek, petraldu zitzaion laguna?, oraindik
|
ez
zekinagu-eta haien orientazio sexuala.
|
|
|
Zertarako nahi dut, Jauna, Zuk eman nahi didazuna baino gehiago? Zertarako nahi dut nekatu neure desirak agintzen didana eskatzen, nire adimenak bidera dezakeen eta nire desirak desira dezakeen guztia, haien helburuekin, Zuretzat ezaguna baita, eta nik
|
ez
baitakit haietatik onura ateratzen. Beharbada, nire arimak irabazia lortuko duela uste duen honetan, egongo da nire galera.
|
|
2016
|
|
|
Ezagutu dudan jendearekin anitz ikasi dut.
|
Ez
dakit haiek nirekin zerbait ikasiko zuten, baina esperientzia hagitz polita izan da, eta polita da harreman horietako anitzi eutsi ahal izana. Amaiak ere anitz gozatu du, eta ederra izan da horren lekuko izatea.
|
|
|
Beren kasa antolatutako kanpalekuetan, greziarren etxeetan eta herri mugimenduekin autogestionatutako guneetan bizi dira. «Baina
|
ez
dakigu haien etorkizuna zein izango den». Greziar herriaren elkartasuna «itzela» dela iruditu zaie; Troikaren politikek «itota» egon arren, etxeko ateak irekitzen dituztelako eta laguntzeko antolatzen eta guneak eratzen ari direlako.
|
|
|
Ez digu txostenak mutikoaren gurasoen berri ematen eta, beraz,
|
ez
dakigu haiek ba ote zuten gertatzen ari zenaren berri. Dakiguna da iraingileen artean neska bakarra zegoela, gainerakoak mutilak zirela, ez beti mutil berak, baina mutilak.
|
|
|
Liburua paretako apalean zegoen eta Guernica ohemahaian eduki du beti, argitu zion Francoren lekaio dotoreenari belaunak dardara txipitan.
|
Ez
zekien haiek edukitzea zilegi zen edo delitua zen, poliziak lapurretan ari zirela egin zitzaion, besterik ez, eta inoiz baino koldarrago sentitu zen Anitak ez daki nitaz ezer hura gogoratuta. Eraman iezaiozue hau nire alabari mesedez, amak, Anitaren amak, alaba atxilotuaren amak, paketetxo bat eskuetan.
|
|
|
|
Ez
dakigu haien izaera edo joera nolakoa den.
|
|
|
Baina limurtu ondoren,
|
ez
nekien haiekin zer egin.
|
|
2017
|
|
|
Putre funtsak deitzen zaie, oker ez banago, inbertsio funts harrapari batzuei, espekulazio huts gordinena gidari hartuta ibiltzen direnei. NDF
|
ez
dakit haietarik den, baina putreen funtsa dela ez da dudarik. Putreak Funtsean; putreak, funtsean.
|
|
|
Esan zieten gizonak zirela mundua gobernatzeko kapaz zirenak, eta, bizirik irauteko, onartu egin behar izan zuten. Ez zuten historiarik idatzi, eta
|
ez
dakigu haietatik zenbat izan ziren lehen lerroko gudariak, politikariak, medikuak, artistak, alkateak... guk dakiguna idatzi zutenek ez zituzten kontuan hartu, eta orain guk ez dakigu haietaz ia ezer. Ezizenak asmatu zituzten liburuak edo prentsa artikuluak sinatzeko, ez zegokielako halako lanik.
|
|
|
Esan zieten gizonak zirela mundua gobernatzeko kapaz zirenak, eta, bizirik irauteko, onartu egin behar izan zuten. Ez zuten historiarik idatzi, eta ez dakigu haietatik zenbat izan ziren lehen lerroko gudariak, politikariak, medikuak, artistak, alkateak... guk dakiguna idatzi zutenek ez zituzten kontuan hartu, eta orain guk
|
ez
dakigu haietaz ia ezer. Ezizenak asmatu zituzten liburuak edo prentsa artikuluak sinatzeko, ez zegokielako halako lanik.
|
|
|
Piers Scholfield ek. Horrek aitortu zion Le Monde k argitaratutakoa baizik
|
ez
zekitela haiek. Bestela esanda, bideorik ez zela.
|
|
|
|
ez
dakit haiekin bizi izan nintzen urtetik
|
|
2018
|
|
|
Baionako antzokiak ez zituen ahantzi gerlan hil zirenak ere. " Euskara baizik
|
ez
zekiten haiek... Morts pour la Patrie..." ahapaldia anitz ekarri da gogora azken urteetan.
|
|
|
" Jende askok ez gaitu ezagutzen, eta ez dakite zer nahi dugun. Eta guk ere
|
ez
dakigu haiek zer nahi duten".
|
|
|
2017an 40.536 emakumek eskatu zuten eszedentzia (eta 3.363 gizon), Emakumearen eta Aukera Berdintasunerako Institutuaren datuen arabera. Aukera hori ez da irtenbide eraginkorra, ordaintzen ez bada, familia askok ez dute eskatzen. Gainera, familia batzuek
|
ez
dakite haien existentzia, Raquelek, amak eta ren blogariak azaltzen duten bezala. Hipogalaktika. Eszedentzia eskatu aurretik egokiena «eskasia» ri aurre egiteko aurreztuz pentsatzea izango litzateke, bere blogean idatzi duenez.
|
|
|
Ondoren, bururatu zitzaidan agian polita izan zitekeela abesti hori senitartekoekin egitea.
|
Ez
nekien haiek nahiko zuten, edo nola hartuko zuten. Ia ia mesede bezala eskatu nien, eta gero konturatu nintzen beraiei kristoren ilusioa egiten ziela.
|
|
|
Gutxienez 6.000 euskaldun hil ziren. Estatuak derrigortuta ez eze, Eskualduna astekariko apaizek eta euren ingurukoek hauspotuta joan ziren eskuara baizik
|
ez
zekiten haiek. Euskaraz arrazoitzen zuten apaizek bizia Frantziaren alde eman beharra.
|
|
|
Bai. Baina
|
ez
nekien haiek ere hemen biziko zirela.
|
|
2019
|
|
|
Ba, betigazte amorratuei nerabetxoen modak ikaragarri gustatzen zaizkiela.
|
Ez
dakit haiengandik hurbil sentitzeko egiten duten ala beti gazte jarraitu nahi dutelako den. Duela urte batzuk gaztelaniako... no, lo siguiente txatxuaren bertsio are txatxuagoa hezurretaraino sartu zitzaien batzuei.
|
|
|
Sekula ez zuten hain arrain gozorik probatu!
|
Ez
zekiten haiek, ur gozoko arrainak harrapatu berrian izaten direla gozoenak. Eta ez zuten pentsatzen aire librean lo egin eta bainatzeak adinako gosea ez duela ezerk ere irekitzen.
|
|
|
Iragankor bezain ezinbestekoa.
|
Ez
dakit haietako gehienen izena, baina ez badaude faltan ditut.
|
|
|
Ez dio urari beldurrik Aizek, trebea da igeri egiten, eta arrainak harrapatzen ere iaioa, baina gauza bat da muga eta korronte ezagunak dauzkan ibaia, eta oso bestelako bat amaierarik gabeko itsasoa. Hari buruz ipuinak eta kondairak baino
|
ez
dakizkite haien herrian, eta amaiera tragikoa daukate guztiek. Ibaiaren asmoei igar dakieke, uholdeak noiz eta non gertatuko diren iragartzen ere trebeak dira ibiltarien herrian baina, entzun dutenez, itsasoa zuria eta traidorea da, asmoak ezkutatzen abila.
|
|
|
Epel dago ura, inoiz baino epelago; itsasoa sorbaldaraino estaltzen zaituzten burusi berdea da. Berde bizi, sakon honek Ainhoaren begien imitatzailea dirudi;
|
ez
daki haien ausardia, haien indar eta haien sentikortasunik gabe ez luketela edozein baso eta edozein mendiren kolorea goitituko.
|
|
|
–
|
Ez
dakit haien izenik.
|
|
|
Basoan barneratu ahala, kanoien eta fusilen tiro hotsa entzun du.
|
Ez
daki haien aldera jo, edo kontra aldera egin. Tirorik gabeko aldi labur batean, ur laster hotsa entzun du.
|
|
2020
|
|
|
Zeren erreferenterik gabe, ez dakite zer den gorra izatea.
|
Ez
dakite haien burua babesten, ez dakite laguntza eskatzen ez exijitzen. Gorrekin egon eta estrategiak konpartitzeak gizarte zabalean mugitzen ikasteko ere balio du.
|
|
|
Goiko extremaduratarrak arrotzak sentitzen genituen, batez ere hizkuntzagatik, eta hein batean ohiturengatik.
|
Ez
dakit haien ondorengoetatik zenbatek ikasi zuten beraiek ez, errazegia ere ez zuten garai hartan, helduak etorri baitziren.
|
|
|
Borja eta Dylan ziren, gaztarotik, ia nerabezarotik Fidelen bizitzan hamaika alditan eta egoera oso ezberdinetan gurutzatu ziren tipo bi. Fidelek
|
ez
zekien haiekin lotzen zuen harremana definitzen. Ez ziren adiskideak, baina noizbait haien arteko harremana ez zen izan soilik klub batean edo taberna batean astebururo aurkitzen direnena.
|
|
|
Gainera, hobe zenukete gomendio horiek senarrei egingo bazenie. Hirurok badakigu, ondo jakin ere, Jonathanek eta Christianek
|
ez
dakitela haien buruak zaintzen, eta zuen etengabeko zaintzapean ez baleude kale gorrian, biluzik eta gosez hilda bukatuko zutela. Horregatik aukeratu zenituztela esatera ausartuko nintzateke ere, zuen laguntzarik gabe biziraungo ez zutela igarri zenietelako.
|
|
|
Bertan, aitaren gerraren kontrako adierazpen sutsuak egongo dira, gerraren pasarte lazgarriak baita hunkigarri askoak ere. Amaren negar malkoak sikatuta agertuko dira arrasto txikietan, alaba biak joaten utzi zituen egunekoak, itsasadarren beste aldeko etxeko lanak eta nekeak kontatuko dizkie alabei,
|
ez
dakitelako haietako bat urruti hartan hil denik. Muxuak egongo dira papera biguntzen eta gutxi barru joango gara zuen bila askotan errepikatuta, eta maite zaituztegu azpimarratuta, eta laster hitza gutunean sakabanatuta.
|
|
|
|
Ez
dakigu haiek.
|
|
|
«Lotsagarria da, aldaketen aurretik baino toki gutxiago eskainiko dituzte». Gainera, bizi duten «babesgabetasuna» salatu zuen,
|
ez
baitakite haien lanpostuetan mantenduko dituzten, nahiz eta bi hizkuntzetan aritzeko gai izan.
|
|
|
Dena den, helburu bera dute, eta Naziogintza taldeko kideek azaldu dutenez," harreman ona" dago bi mugimenduen artean: " Guk
|
ez
genekien haien [Ehun taldekoak] berri, eta haiek ere ez zuten gure berri. Dena den, orain badakigu helburu bera jomuga duten bi talde bagaudela, eta harremanetan gaude".
|
|
|
Heriotzaren atea gurutzatu dutenen artean, gainalde batetik munduari begiratzen dion hilerrian, isiltasunean, kanposantuko bakean. Ez dakit zeruko jardinak egongo diren,
|
ez
dakit haietan berraurkituko garen. Iragankorrak garela badakigu, honezkero ziur.
|
|
|
Bai, ez pentsa
|
ez
dakidala haien modukoa naizela, baina sistemak edo birusak hori egiten du, kutsatzen gaitu, baina uste nuen Espero nuen norbaitek, asmamen apur bat zuen norbaitek Irudimena edo ikuspegia zuen norbaitek Jesus, jomugak zituen norbaitek ikusiko zuela bagenuela aukera gauzak aldatzeko, espero nuen norbaitek zerbait egingo zuela Dena aldatzeko Zera Amaitu duzu, Cummings jauna?...
|
|
2021
|
|
|
liburuki askotako entziklopediak, eleberri sorta handi bat edota liburu espezializatuak; hala nola psikiatriaren, Euskal Herriko historiaren edo urbanismoaren ingurukoak. Etxea saltzerakoan, ordea,
|
ez
dakite haiekin zer egin.
|
|
|
Pentsa, iritsi zaiguna haiek erail zituzten gizonek idatzitakoa da. Baina uretako emakumeena ere nabarmena da ondo aztertuz gero,
|
ez
dakigu haietaz gizonen ikuspegitik eraikitakoa baizik.
|
|
|
Zertxobait bai. Aipatu bezala, oso jokalari garrantzitsuak ziren, eta hasieran
|
ez
dakizu haien maila emateko gai izango zaren. Baina, emaitza onek lagunduta, taldearen bidea oso ona da.
|
|
|
batek administrazio nagusi bat hartzen bazuen, gerta zitekeen beste instalaziotik jausitakoa deskonektatu eta jokoz kanpo uztea, bere gain hartuz guztiaren kontrola. Fitsik ere
|
ez
genekien haien barne funtzionamenduari buruz. Egokitu egin behar ziren planak, txikiegi geratutako gehigarri bat bezala.
|
|
|
Emozioa sentitzen genuen haietako bat harrapatzean. Ez zuten aienerik egiten airez itotzen zirenean, edo gure beharriek
|
ez
jakin haiena aditzen; gorputz irristakorrak desesperaziozko inarrosaldi batzuk baino ez zuen egiten gure eskutik ihes egiteko. Begietara begira hiltzen zitzaizkigun, baina gu soraio, haien sufrikarioaz ohartu gabetanik:
|
|
2022
|
|
|
Bai, eta gehien bat 1914 gerlak," 14ko Gerla Handi" deituak. " Eskuara baizik
|
ez
zakiten haiek, mort pour la patrie", Gorka Knörren kantua da, ezta?, oso kantu indartsua. Hala 1914ko Gerlak, nola Bigarren Mundu Gerlak bere partea egin dute hemengo jendea frantsesteko, seguru.
|
|
|
Erabilgarri dauden artxiboetan eta bibliografian egin den ikerketaren ondorioz jakin du.
|
Ez
dakite haietako 54 nor ziren. Badakite, ordea, 43 emakumeak izan zirela eta 1.148 gizonak.
|
|
|
193 milioi pertsona muturreko gosetean bizirauten saiatzen ziren 2021ean, aurreko urtean baino %40 gehiago —munduko gobernuek egoera aldarazteko hartu duten interesaren adierazle da ehunekoa—, Elikagai Krisien Aurkako Sare Globalaren txostenaren arabera; hedabideetan oihartzun txikia izan duten datuak dira, bestalde.
|
Ez
dakigu haietariko zenbatek lortu duten goseari muzin egitea, ezta zenbatek bizirauten duten ere. Tenperaturak igo eta igo jarraitzen du.
|
|
|
Espezie hori ezagutzeko manera izan daiteke errolda. Hirian ohikoak badira ere, askok
|
ez
dakite haiena denik gauetan aditzen den soinu hori. Garciak kontatu du istorioa:
|
|
|
Guk egunero egunero ikusten dugu pertsona horiek zer bizipoz duten eta zer gogo duten gauzak egiteko. Beharbada, gu gara
|
ez
dakigunak haien beharretara egokitzen. Gizarte honetan denok gabiltza abiada batean, eta garun paralisia duten pertsonak zerbaitek berdintzen baditu, jaiotzetik duten motrizitate ezintasuna eta komunikazio arazoak dira:
|
|
|
Jaiki egingo zen, eta lapurrekin topo egingo zuen.
|
Ez
dakit haiekin indarka ibili ote zen ala sustoagatik izan zen, baina korderik gabe aurkitu genuen korridorean. Sor Carmen garaiz jaiki zen, eta norbait ikusi zuen eskaileretan behera ihesean.
|
|
|
Mugaren alde bietan bizi baitziren etxekoak. Frantziako lehengusuengana joaten ziren uda pasatzera, Urruñara, frantsesa ikastera, eta euskaraz baizik
|
ez
zekiten haiek frantsesez tutik ere ikasi gabe bueltatzen ziren uda bukaeran. Baina zeinen ederrak ziren udak Urruñan...
|
|
|
–
|
Ez
dakigu haien izena zehatz mehatz. Ama itsua eta gorra da.
|
|
|
Eta ahizpak, ulertuko balu bezala, jauna, ulertuko balu bezala, ahoa ireki zuen aitarenekoan bezala eta oihu bat geratu zitzaion etenda. Igual nire malkoak ikustean izango zen, nik ere
|
ez
nekielako haiekin zer egin eta begiak igurtzi besterik ez nuen egiten, begiak igurtzi, barrura itzul zitezen. Edo igual zabalduko zuen ahoa horrela Catalinaren" aita, aita, aita" harekin konturatu zelako berak ere ez zuela jada aitarik.
|
|
|
Alkatearen seigarren alaba eta Catalina ere aurkezten ziren. Denok bagenekien bi ahizpak, hain laster igoak, lastertasun beraz jaitsiko zirela luze baino lehen, hemen inork
|
ez
zekielako haien berri eta jendeak nahiago zuelako alkatearekin ondo geratu edo Catalinaren edertasun hain hemengoa aukeratu. Neskak ganadua bezala tratatzearena leuntzeko, berek prestatutako zerbait egin behar zuten lehendabizi, behi lehiaketa bezala, jauna, berdin, han ere lehendabizi errapeak erakusten baitzaizkie bizilagunei, ikus dezaten esne behiak direla, eta marru eginarazten diete kontura daitezen pozik eta ondo gobernatuta daudela.
|