|
2001
|
|
|
Gero emakumea desagertu egin zen inongo arrastorik utzi gabe eta harrezkero ez omen da bere berririk izan. Inork
|
ez
daki bizirik ala hilda dagoen...
|
|
2002
|
|
|
Ikastetxeak, edozein motatakoak, Unibertsitateak barne? ez dira beti existitu diren erakuntzak, eta
|
ez
dakigu bizirik egotekoadina arrazoirik ikusiko den etorkizunean. Aipatzekoa da, inoiz baino indarhandiagorekin antolatzen ari dela mendebaldeko gizartean «ikastetxetik kanpo edofamilia barruan» hezitzeko sistema (Gerstner al., 1996).
|
|
2003
|
|
|
Orain biek alde egin zioten eskuetatik, bizitzatik. Eta haiek gabe
|
ez
zekiela bizitzen ohartu zen.
|
|
|
Baionako karriketan zebil  tzan girgila saltzaileak trufa eta tunakoka sorkatzen zituzten lotsa barik" Hi Etxeberri!" oihuka. Txokok
|
ez
zekien bizirik ala hilik aterako zen historia honetarik, baina behingoz Erikaren saihetsean baketsu zela onartzekoa zuen.
|
|
2005
|
|
|
Nahi dugun bakarra da egia jakitea, errepika ez dadin. Euskal Herriak egoera hori bizi izan du, bizi du eta
|
ez
dakit biziko duen hemendik aurrera, baina bada garaia horrekin bukatzeko, eta bada garaia denon artean behar dugun irtenbidea emateko.
|
|
2006
|
|
|
Meategitik ia ordu luze bateko osterea.
|
Ez
nekian bizirik helduko zanentz, arnasa ahula ozta antzematen zan eta bidearen malkorrak gure bidea oztopatzeaz gain zaurituaren egoera larritu baino ez eben egiten. Bide osoan alboan oinez ninoiala ez nintxakon aldamenetik joan, esku batetik heltzen ausartu nintzan.
|
|
|
–Kontatu didazunez, txikitatik ez zenuen aitona ikusi. Urte luzez
|
ez
zenekien bizirik ote zegoen ere. Ez dut ulertzen zergatik babestu nahi duzun orain.
|
|
|
Normala den moduan, ez ditut kezka larriegiak maite; eta ezinean eta munduarekin haserre sentitzen naiz kezkak pilatzen zaizkidanean. Baina inoiz kezkarik gabe geratuz gero berehala bilatzen dut bat, kezkarik gabe
|
ez
baitakit bizitzen, kezkarik gabe nekez baitu benetako funtsik nire bizipozak.
|
|
2007
|
|
|
Orain, gainera, hiru edo lau hilabete aurretik ematen dute abisua. Zizurkildik, esate baterako, Ama Birjinetan kantatzeko eskaera eman zidaten joan deneko batean eta esan ere egin nion
|
ez
nekiela bizirik izango nintzen edo ez, hasi zen jardunean den bertsolaririk beteranoena.
|
|
|
Thelonious hilik da eta gizon horrek ez du katu bat balio. Ardoak loratu egiten du Joana,
|
ez
daki bizien edo hildakoen mundutik gertuago jartzen duen, baina nonbaitetik gertuago sikiera. Tabernako leihotik begiratzen du, iluntzen hasia da eta barandara doa pauso azkarrez.
|
|
2008
|
|
|
" Duela ehun urte hilak behar genuela erraten zuten zenbaitek, eta ez da hala izan. Orain
|
ez
dakit bizirik ala erreanimazioan gauden!". Bilbon, Deustuko Unibertsitatean elkartu ziren Txomin Peillen eta hirurak.
|
|
|
–Uztaila amaieran, kurtsoa hasi eta hilabete lehenago edo, horrela astia izango diat egokitzeko eta horretarako guztirako. Dena dela,
|
ez
zekiat bizirik iritsiko naizen irteera egunera: ez dakik zenbat familia eta lagunarteko afari eta irteera prestatu dizkidaten, despedida dela aitzakia.
|
|
|
Jakin dut, pozez jakin ere, bazter azpigaraturen batean gertatu izan dela hemendik laguntzera joandako batzuk herrietan putzuak egiten hasi eta bertako emakumeak, beren ezjakinean eta azpigaratuan, kontra ateratzea, nahiago izanik egunero ur bila kilometro batzuk egitea, eta beldur izanik ez ote dituzten irabazitako ordu horietan lan txarragoetan jarriko, eta seguru jakinik, ororen buru, elkarrekin egoteko eta tarte eder bat galduko luketela. Arrazoi tonto garatuak ez daki hobe beharrak eta denbora irabazteak dakarten gaitzari begiratzen;
|
ez
daki bizia erraztea zailtzea izan litekeela, eta zailtzea erraztea.
|
|
|
Nik bukatu behar banu, honelatsu litzateke: " Nik orain dakidan guztia jakin izan banu,
|
ez
dakit biziko nuen bizitakoaren laurdenik ere, eta ez dakit biziko nintzen...". Puf!
|
|
|
Nik bukatu behar banu, honelatsu litzateke: " Nik orain dakidan guztia jakin izan banu, ez dakit biziko nuen bizitakoaren laurdenik ere, eta
|
ez
dakit biziko nintzen...". Puf!
|
|
|
Animaliak jokaera konplexuak izateko gauza dira dudarik gabe, baina orain dela gutxi arte uste genuen ez zutela autokontzientziarik. Bizi dira baina
|
ez
dakite bizi direnik, orainean erreakzionatzen dute iraganean gertatu zaienaren eskarmentuaz baliatuz baina ezinezkoa zaie etorkizunean proiektatzea. Azken ikerketek, ordea, agerian jarri dute txinpantzeak baduela nolabaiteko bere buruaren irudi mental bat, eta beste tximino antropoideek ere bai.
|
|
2009
|
|
|
Haiek atzemateko biderik ote zekien, galde egin baitzioten, Pedrok aurrena: "
|
Ez
dakit bizi diren ere!". Gero berehala, berriz:
|
|
2010
|
|
|
Fedeak, gure baitako barruak,
|
ez
daki bizitzen Espiritu hats librean ez bada.
|
|
|
Por una religión humanizadora; teologia lagunentzat bai, baina laiko ireki libreentzat dago suelto idatzita, batik bat. Eta, jaki modu batekin soilik nola
|
ez
dakidan bizitzen," Aspaldiko lagunen bisita" ere tartekatu ahal izan dut, pagope freskoren baten itzalean.
|
|
2011
|
|
|
Informazio iturri ezberdinek gauza ezberdinak kontatu dituzte. Oraindik
|
ez
dakigu bizirik harrapatzeko helburudun operazioa izan zen eta autodefentsarako hil beharra izan zuten; edo Bin Laden hiltzea bilatzen zuten hasieratik AEBetako indar armatuek. Eta, bi aukera horietatik egia zein den arabera, izugarrizko diferentzia dago.
|
|
|
Eta nik gehien gehien faltan sumatzen nuena ez zen libertatea, emazte Karmenen irria, eskuak, goxotasuna, inteligentzia baizik. Txorakeria dirudi, baina Karmen gabe
|
ez
dakit bizitzen. Idatzi gabe ere ez, jakina, baina bi ezintasun desberdin dira, bi plano edo substratu diferentetan daudenak?
|
|
2012
|
|
|
Ez dakit zer egingo nukeen Wikipediarik gabe.
|
Ez
dakit bizi ote diren Luis Morcillo eta Rafael Lopez Ocaña. Ez dakit zergatik hasi naizen honetaz idazten, efemerideaz gain.
|
|
|
Soinean neraman betaurreko luzea atera, eta lurrean etzanda jarri nintzen ahuspez; eta lekua zelatatzen hasi nintzen. Konturatu nintzen bazirela gutxienez bederatzi basati biluzik haiek egindako su txiki baten ingururan, ez berotzeko, ez baitzuten horren premiarik, eguraldia oso beroa baitzen, baizik eta, iruditzen zitzaidanaren arabera, beraiekin,
|
ez
nekien bizirik edo hilik, ekarritako gizonekin giza haragizko otordu ikaragarri horietako bat prestatzeko.
|
|
|
JOANA.
|
Ez
dakit bizitako ezer benetakoa izan den?
|
|
|
Koldo ikustera etorri naiz! Ze ni ez banaiz etortzen,
|
ez
dakit bizi den ere?
|
|
|
Aitzol deitu diodan lagunak ez du deus gehiago jakin Mohameti buruz. Ez daki herrira iritsi ote zen; ez daki iritsi bazen, bereek zer harrera egin zioten; ez daki Bretainiara itzuli ote den,
|
ez
daki bizirik segitzen duen ere...
|
|
|
...zintasunaren mezulari herraren hazle bekaizgoa eta dena berriz haste dela lurraren iraultzeak hazia ehorzten gure biziak besteak jaten eta guk besteak hazten eiherako errotak bihia ehotzen zoin dira egun esperantzak ez leher egiteko munduaren aldatzeko jainkoak mutu eta ixil direlarik indarrak flakatzen ari eta bakartasuna leize ideki bilakatzen lehen leihorretako biztanleen kemena nola hazten zen
|
ez
dakigu bizitzeko atsegina eragile zitekeen amaren gozoak haurraren bidea egin zezakeen bainan egun dakigun eta ikusia dugunarekin nola marratu biziko atsegina gure mundua ehortzia dutenen fidantziarekin gure euskara hemen galdua daukatenekin herri mutu eta elkor bat eraikitzen ari daukutenean biharko munduak eraikiz bakotxa basamortuko arkaitz bilakatuz elgarri so eginez mendiko urak ordokietakoe...
|
|
2013
|
|
|
Oso goapoa zen.
|
Ez
dakit bizi ote den. Uruguaira joan nintzenetik ez dut ikusi.
|
|
|
Esan nahi izan nion banindoala, baina ez zen azaldu Faisanen uharteko hitzordura egun hartan.
|
Ez
dakit bizi ote den. Baina ilusioa egingo lidake bere berri izateak.
|
|
|
Ez dakit. Pertsonen bizia luzatu dute, hori lortu du zientziak, bizi kalitatea hobetzeak edo dena delakoak lortu du[?]
|
Ez
dakit bizi kalitatea hainbesteraino hobetzea, ez dakit ba[?] Bizia luzatu dute, hori bai, baina kalitatea hobetzearena ez daukat hain argi[?] Eta bizia luzatze horrek honetara ekarri gaitu, eta beraz iruditzen zait ondo legokeela erakundeek kontu honi heldu eta lagunduko baligute».
|
|
2014
|
|
|
Tira, birekin nagusiki.
|
Ez
dakit bizirik ala hilik dauden. Eta hilik baldin badaude, ez dakit noiz hil ziren.
|
|
|
Anorexia izan duen neska bat du protagonista. Neskak bere burua linboan sentitzen du, eta
|
ez
daki bizirik ala hilik dagoen. Perfekzioa izan ohi zuen helburu, baina eskolan edo etxean baziren bere mende ez zeuden faktore batzuk perfekzio hori lortzeko.
|
|
|
|
Ez
dakite bizirik iraungo ote duen.
|
|
2015
|
|
|
Edo horixe da bederen esatera heldu nintzena, nahiz eta nire berri eman behar dudan bakoitzean, argibide edo azalpen garrantzirik gabekoena izanik ere, oraindino, nire bizitzako erreferentzia puntu bilakatzen den. Joerekin bizitakoak eta amestutakoak kontuan hartu gabe
|
ez
dakit bizitzen, ez dakit nire urteak kontatzen, ezta nor naizen azaltzen... Eta ez dakit zer egin dudan gaizki:
|
|
|
|
Ez
dakit bizi girenek ikusiko ditugun Eskual Herriko zazpi probintziak batetaratuak eta Europa handi batetako erresuma ttipi bilakatuak.
|
|
|
11 Nik ez dakit zertan geldituko den; izan ere, oraindik ez ditut berrogeita hamar urte, eta bizi izan naizen garaian hainbeste aldaketa ikusirik,
|
ez
dakit bizitzen ere; bada, orain jaiotzen direnek eta bizi luzea izan dezatenek, zer egin behar dute. Egia esan, erruki dut nik helburu santu batzuetarako munduan egotera behartua dagoen jende espirituala, izugarria baita honetan daramaten gurutzea.
|
|
|
|
Ez
daki bizi izan duen edo obsesioren batetik sortu zaion, aldiak izaten ditu. Zenbaitetan oroituaren antza hartzen dio sarritxo egiten duen amets honi, Lorea Gernika izan baino lehenagoko bizitzaren batean gertatua.
|
|
2016
|
|
|
Estatu Batuetan bizi zela? Bizi dena bizi dela ez dakigunean guretzat hilik balego bezala baldin bada, gu bizi garenean ere besteek
|
ez
badakite bizi garela, ez ote da pixka bat hilik bageunde bezala. Horrelako galderak egin zizkion Alsinak bere buruari don Benitoren eskutitza jaso ostean, eta horrelako galderak egiten dizkio oraindik ere, Sondikako aireportuan lur hartzera doazela jakinarazi berri dieten honetan, nahiz eta sumatu edo, hobeto esanda, nahiz eta jakin galdera horientzat ez duela erantzunik topatuko, ez Estatu Batuetan, ez orain lehenengoz zapaltzera doan Euskadin.
|
|
2017
|
|
|
|
Ez
nekien bizi nahi nuela.
|
|
|
Gizakia esker gaiztokoa eta oharkabea da. Ez da ederraz jabetzen eta
|
ez
daki bizitzearen eguneroko mirariak duen ona dastatzen. Unetik unera berritzen den odolaren miraria.
|
|
|
Gabrielak justu justuan pasatu dio abisua Klaudiori, baina ez daki entzungo zuen irratiaren soinuarekin.
|
Ez
daki bizi denik ere. Denbora darama barruan eta Gabriela gero eta kezkatuago dago.
|
|
|
–Habil agudo, haurra, esan zuen?.
|
Ez
zekiat bizirik aurkituko ote duan oraino... Gaixo emakumea!
|
|
|
«Tentsio batean bizi gara.
|
Ez
dakit bizitzen gehiago ote dakigun garai bateko jendeak baino. Lasaitasuna galdu dugu».
|
|
2018
|
|
|
Otorduen hasieran eta azkenean, funtzionarioak tartean egon behar zuen, arrantxoa eta ontziak tornutik atera eta sartzeko, preso sozialen eskutik, zeintzuen aurpegirik ezin baitzen ikusi. Tornua katafalko bat bertikalean bezalakoa zen, bi mundu bereizten zituena,
|
ez
jakin biziena ala hilena. Inoiz, kartzeleroa zerbaitegatik urruntzean, saiatzen ginen, haraindikoekin?
|
|
|
|
Ez
dakit biziko naizen hainbeste, eta nitaz esaten duena irakurri nahi dut.
|
|
|
Karramarroak lapikoan gara,
|
ez
dakigu bizirik egosi gaituztela.
|
|
|
Inork
|
ez
daki bizirik edo hilik dagoen.
|
|
2019
|
|
|
Andrea joan zait duela hamabost egun.
|
Ez
dakit bizirik ala hilik den. Gaur, ostatuan nintzen, arraila, sartzen ikusi ditudalarik.
|
|
|
Dena den, Brionesek ohartarazi du ura, bizirako baldintza den arren, ez dela nahikoa. " Esaterako, Marten badakigu ur asko dagoela, eta, oraingoz,
|
ez
dakigu bizirik ote dagoen".
|
|
|
Margarete Buber Neumann ezagutu zuen bertan, eta adiskide min bihurtu ziren.
|
Ez
zekiten bizirik irtengo ote ziren, eta elkarri promes egin zioten: bizirik ateratzen zenak idatziko du liburu batean bestearen bizitza.
|
|
|
Betetzear dago Aizeren erbestealdiko lehen astea eta aspertzen hasita dago. Ez zaio bere erabakia damutzen, azken finean, bere buruarekin zintzo izaten baino
|
ez
daki bizitzen. Ohituta dago edozein eguraldiri aurre egiten, elurte amaigabeak zein uda kiskalgarriak jasaten.
|
|
|
–Ez diat nik semearen berririk. Faxistak herrira sartu zirenean, hik bezala hanka egin zian hark ere eta, harrezkero,
|
ez
zekiat bizirik edo hilda dagoen. Zain jarraitzen diat?
|
|
2020
|
|
|
Hitz gutxitan esana:
|
Ez
zekiten bizitzen eta ez zuten inor bakean bizitzen uzten. Horrela zioten herriko zaharrek, eta baita honako hau ere:
|
|
|
Belaunetan ahuspez jarriz korroskada batzuk botarazten dizkion bitartean, Errusiako paraje izozturen batean preso dagoen Martin etorri zaio burura. Inork
|
ez
daki bizirik jarraitzen duen; preso espainolei berriki galarazi diete gutunak jaso eta bidaltzea.
|
|
|
Hori hala da, zuk nahi ez baduzu ere. Baina, tira,
|
ez
dakit bizitzen jarraitu nahi dudan eraikitzen ari zareten mundu honetan. Ez dakit bizi nahi dudan nire alabarik gabe eta nire Ramon gabe, eta biak hilda daudela uste dut.
|
|
|
Baina, tira, ez dakit bizitzen jarraitu nahi dudan eraikitzen ari zareten mundu honetan.
|
Ez
dakit bizi nahi dudan nire alabarik gabe eta nire Ramon gabe, eta biak hilda daudela uste dut.
|
|
|
Bere bizitzaren alde idazten zuen, bizitzaren aldean iraun nahian. Guk, idatzi bitartean geure buruari zertarako idazten dugun galdetzen diogunok, gehienetan ganorazko erantzunik kausitu gabe,
|
ez
dakigu bizi ahal izateko idaztea zer den. Bortxaz itxitako emakumeak, ordea, jakin behar zuen ezen une orotan idatzia zuen azken lerroak balantza makurraraz zezakeela bere bizitzaren alde edo kontra.
|
|
2021
|
|
|
tontorrera igateko. Baina
|
ez
dakit bizian ukanen dudan berriz parada.
|
|
|
galderazkoak ez badira, edo erabiliko dugu; galderazkoak badira, ala erabil daiteke: Probatu egin nahi dut, ea nire esanera dabilen ala ez (Elizen arteko Biblia); Bietako batek ere ez zekien eurekin ala bere buruarekin ari ote zen hizketan (Epaltza); Txokok
|
ez
zekien bizirik ala hilik aterako zen historia honetarik (Borda). Baina edo ere zilegi da zehar galderetan aukera bat adierazten duten bi osagai juntatzeko, batez ere Hegoaldean:
|
|
|
Uf, segundo haiek ordu bilakatu ziren! Oraindik ere
|
ez
dakit bizirik nola atera ginen istripu hartatik. Urtebete igaro zen helikoptero hura handik atera zutenerako.
|
|
|
|
Ez
zekiela bizirik irtengo zen. Eta irtenez gero ez zekiela nola.
|
|
|
Koman egon zen eta
|
ez
genekien bizirik aterako zenik.
|
|
2022
|
|
|
Eta gero, holan dabilela esaten euden (zuten), urte askoan holan zala. Orain
|
ez
dakit bizi bada! (laburtua, Etxebarria 1995:
|
|
|
–Ez dago inor. Ama Cadiz aldean da egun batzuk pasatzen Ramon bere lagunarekin, eta aita
|
ez
dakit bizirik ote dagoen ere –isilik gelditu zen anbulantzia osoa segundo batzuetan– Bizirik balego ere, ez nuke ikusi nahiko.
|
|
|
...lehenbailehen garbitzen presatuak, sinetsi egin behar nuen zeren negar egiten bainuen haien ohean bakarrik nengoelako, neure buruari neska behartsuen eta umezurtzen historiak kontatuz, zergatik ote nengoen burua belaunetan sarturik eta kulunkan atzera eta aurrera eta eskuinetik ezkerrera, nire hankazpia hatz muturrez joka zoroek denbora galdu alde egiten duten moduan, nahi beste denbora dutenean,
|
ez
dakitela bizitzen pentsa  tzeko nahi beste egun etorkizun dituztenean, eta harrezkero ez diot dar dar egiteari utzi elkar maite dutenen aurrean, banku publiko batean elkar maitatzeko komedia egin ohi dutenen aurrean, eta beti izango ditut neure belaunak, neure ukabilak eta neure oinak gainerakoen zorigaitzetik neure burua babestu ahal izateko, gainerakoen artean tarte handiegia dago, nik ez neu...
|
|
|
Ni ere bizirautera ohitu naiz, eta jada
|
ez
dakit bizitzen, errutinak eta pasibitateak ez didate bidea ikusten uzten. Min, dezepzio eta konfiantza faltazko baso batek irentsi nau.
|
|
2023
|
|
|
Uste dut ezetz.
|
Ez
dakit bizitzen musika egin gabe. Posible da bertze zerbait egitetik bizitzea, baina ez dakit bizitzen musikarik gabe.
|
|
|
Ez dakit bizitzen musika egin gabe. Posible da bertze zerbait egitetik bizitzea, baina
|
ez
dakit bizitzen musikarik gabe. Sare bat sortu dut, harreman pila, eta behar dut nire egunerokoan.
|
|
|
Badu aste bat ez duela jaten eta edaten.
|
Ez
dakit biziko denez", damutu da. Cazaubonek zehaztu du, preseski, sistema immunitarioaren arabera erreakzionatzen dutela kabalek eritzen direnean, baina" eritasuna larriki ukan duten behiak profil guztietakoak" direla.
|
|
|
Ba al dakigu dieta hipokalorikoa erabakigarria den bizi itxaropen luzeagoa duten populazioetan? Baina
|
ez
dakigu bizi itxaropen hori dieta hipokaloriko baten ondorio den edo beste faktore askoren ondorio den. Japoniako Okinawa bizitza luzeraren adibide gisa jarri ohi da.
|
|
|
«Ez du arrozik jaten, ezta beste jakirik ere. Gainera, intxaur krema emateari utzi diote, eta
|
ez
dakit bizirik iraungo duen ere».
|
|
|
Bazeuden harremanak aurretik eta jarraitu dute. Orain
|
ez
dakigu bizirik egongo diren edo ez.
|
|
|
" Ez zegoen askatasunerako mugarik, lurraren neurrigabetasuna bezain zabala zen, argia bezain ederra eta krudela, uraren begiak bezain atsegina. Egunero, egunsentiaren lehen distirarekin, gizon libreak beren bizilekuetara itzultzen ziren hegoalderantz, non, haiek izan ezik, inork
|
ez
baitzekien bizitzen".
|
|
|
Ni ez naiz bakarra, saharar askoren patua baita. Batzuk hamazazpi urtez egon ziren desagertuta; inork
|
ez
zekien bizirik edo hilik ote zeuden".
|
|
|
Bizia, ordea, osoa da berez.
|
Ez
dakit biziaren alde dauden itsasoa zeharkatuz Lampedusara" berez" iristen diren naufragoak; bizi larri bai behintzat, badaude. Eta horiei ateak itxi nahi dizkie biziaren alde omen dagoen Meloni andreak.
|
|
|
Nik, berez, bizitzan dena antolatuta izan behar dut, baina antzezten ari naizen momentuetan neure burua geldiaraztea eta sentitzea lortzen dut. Hori egunerokoan lortzea ez zait batere erraza iruditzen,
|
ez
dakit bizi erritmoagatik den edo buruan kezka asko dauzkadalako, baina oholtza gainean nagoenean hori guztia desagertu egiten da: orain eta hemen nago eta kito, ez dago besterik.
|
|
|
Gehienek ez dakite gure egitate guziak, izan sinpleak, izan jakintsuki konbinatuak, geometriaren nozioen aplikazioak badirela;
|
ez
dakite bizi garen unibertsoa erlazio geometrikoz egindako ehuna dela; eta, espazioan eta denboran, ezinbestekotasun geometriko batek guhaur kreatura preso gisa atxikitzen gaituela; ezinbestekotasun geometriko hori aurkezten digute arbitrarioa izango balitz bezala. Zer da absurdoagorik nola den ezinbestekotasun arbitrario bat?
|