2000
|
|
—Ttipiz
|
ez
dakit deus. Sinesgaitz behatu nion, nekizkien guztiak kontatzeko prest.
|
2001
|
|
– A, ze gogorazioak dituen zuen osaba horrek! Nik
|
ez
zekinat deus ere, biño ez niken nahiko arrainaren gorputzean bizi! Beti ur azpian, iguzkia ikusi gabe, arrantzaleak atakean... nahiko bizimodu itsusia iduritzen zaidan.
|
|
Bi osagarri horiek ez badira, kausarik ez badago, alegia, ez dago heroirik, ez traidorerik. Nik ez dut kausarik, eta
|
ez
dakit deus honetaz. Susmoa dut kausa bera benetan ederra eta justua izatea baino zerbait gehiago behar dela zuek hala dela aldarrikatzeko, baina hori gaurko sarrera mintzalditik aparte gelditzen zaidan gaia da.
|
2002
|
|
bat adierazten dute, eta badirudi informazio trukea ere txikiegia dela unibertsitateko euskal irakasleen artean, beste unibertsitateetan argitaratutako liburuei dagokienez. Ondorioz, uste baino maizago gertatzen da, unibertsitate bateko irakasleek
|
ez
dakitela deus jakintza alorberean beste unibertsitate bateko irakasleek idatzi eta argitaratutako liburuei buruz.
|
|
Frantsesak
|
ez
zekien deus, egun bi lehenago iritsi baitzen Miarritzetik. Aguilerarekin berriro berba egin nahi zuela errepikatu zion lotinantari, Bolini berari deitzeko.
|
2003
|
|
Izena jakin, nongoa den, bitxikeria pertsonalen bat. Eta nik
|
ez
dakit deus ere. Ez zeukaten pertsonaren ezaugarririk, egitekoa torturatzea zuten funtzionarioak besterik ez ziren.
|
|
Edo bestela norbaitek berotuko zion burua.
|
Ez
dakit deus ere, baina uste dut Joseba ederki damututa dagoela esan zizunaz.
|
|
|
Ez
nekien deus ere zure istripuaz. Zer moduz zaude?
|
2004
|
|
–Zuk
|
ez
dakizu deus ere Iratiz, Joana, horrela hitz egiteko.
|
|
Beñatek nire titiak, hik Zilbortxoren ipurdia eta auskalo zer... Hik ere
|
ez
dakik deus ere Beñaten sentimenduez. Beraz, lehengo hori sobra zuan.
|
|
–Horrekin zer esan nahi duk, nire gurasoek ez dutela niretzat lagun edo bikote pobrerik nahi?
|
Ez
dakik deus ere, motel! Orain min egin nahi al didak nire gurasoengatik gezurrak asmatuz?
|
|
Infiltrazioak izatean, soldadu gehiago ekarri zituzten Gipuzkoatik mendiak makiz garbitzeko. Oso egoera nahasian bizi izan ziren gehienak, biztanleriaren gehiengoak
|
ez
baitzekien deus borroka hauei buruz, mugetako herrietako biztanleek izan ezik.
|
|
Egunak joan egunak etorri, eta Magdalenaren arrastorik ere ez. Herriko inork ere
|
ez
zekien deus. Nik ez nuen piperrik ere konprenitzen.
|
|
eltzetzu batek, eltzetzu madarikatu eta alu batek ihesari emana omen zion. Eta honetaz ere inork
|
ez
zekien deus. Harrigarria.
|
2005
|
|
Pelegrinazioak goi egoera baterako bidean kokatzen dira. Gure aitona amonak horrelakoetan ibili ziren, kontzientzia moduko ezberdin bat zuten gure aldean, bazekiten zertara zihoazen, jakina,
|
ez
zekiten deus konkretua, sentitua eta bizitua baizik.
|
|
Nondik? Agerrek
|
ez
daki deus, Lasserrek agindutakoa besterik ez daki. Proiektua politikoki inposatu nahi dute, gero nahi dutena egiteko.
|
|
Zirudienez oraindik
|
ez
zekien deus arazoaz. Dena den, zer zekien, oro har?
|
|
dago edertasuna.
|
Ez
daki deus
|
|
–
|
Ez
zakiat deus horretaz. Lehengusua ez diat inoiz ikusi.
|
|
Eta hemen, ordea, Celta bezain famatu eta estimatua omen da. Harrigarria eman badezake ere, neuk ere
|
ez
nekien deusik haren gainean Garaziri Las llamadas perdidas ipuin bilduma sinatu arte. Lolo lagunari esker irakurri nuen lehen liburua, ¿ Qué me quieres, amor?
|
|
Nik ontzian nahi nuen, berdin zitzaidan Seven Seas Spray edo beste edozein, marinelak
|
ez
daki deus egiten lehorrean. Andonik tabernetan eta karriketan jotzen ahal zuen, baina berak ere itsasora behar zuela, gustatu egin.
|
2006
|
|
laborantzan ere esperimentatu behar da. Nik
|
ez
dakit deus bioteknologiaz, baina uste dut esperimentatu behar dela. Zenbait arlotan emaitzak ez dira hain ziur egokiak eta baztertu behar dira, baina onak ere izanen dira.
|
|
Ene herriaz eta ene kulturaz nire kideek
|
ez
dakite deus.
|
|
ez daukat zer esan handiegirik gaiareninguruan.
|
Ez
dakit deus literaturaz, ez dut ezagutzen literaturaren historia, ez dakitgauza handiegirik idaztearen teknikaz... Egia esan ezin da ulertu zergatik eskatudidaten hona etortzeko.
|
2007
|
|
– Jakin ez, Cosme, jakin
|
ez
zakiat deus. Iruditu, iruditu baizik ez –berak ere milagarrenez.
|
|
|
Ez
zekien deus ere.
|
2008
|
|
Anitz herri inguratu dituenak anitz daki hango eta hemengo gauzez, jendeaz, bizimoduaz.
|
Ez
daki deus erraten gauzez, jendeaz, biziaz.
|
|
Ez dakigu pobreziak bultzatuta utzi zuen kale gorrian ala isun ikaragarri handi bati zion beldurrak eraman ote zuen Enara abandonatzera.
|
Ez
dakigu deus ere. Dakigun gauza bakarra" abandonu" hitzak ez duela esanahi bera gure gizartean edo Hirugarren Munduan.
|
|
Arestian esan bezala,
|
ez
dakigu deus ez Enararen ama biologikoaz ezta alaba abandonatzera eraman zuten zioez ere, baina zalantza izugarriak izango zituela pentsatu nahi dugu. Bazituen beste aukera batzuk, baina ez dut liburu honetan ume hilketaz hitz egin nahi.
|
|
Beldurrez bai, baina arrazoiez, ordea, ez genuen txintik ere esan. Egun, adibidez,
|
ez
dakit deus Itsaso eta Erre Aintziraren bila joatera bultzatu zuten zioez, ezta Jesus eta Estherren zioez ere. Sekula ez genuen hitz egin adopzioaren mundura iritsi  aurretiko bideez.
|
2009
|
|
Neskatxaren gurasoei deitu.
|
Ez
zekitela deus ere. Poliziari gaztigatu.
|
|
Zer gertatzen da hemen? Nik
|
ez
dakit deus gehiago eta interesatu ere ez zait interesatzen. Nik ez diet beren bizitzaz deus galdetzen ostariei.
|
|
Ikerketa lan txiki bat egin behar izan nuen hilerri honetara heltzerako. Columbiako kongresura joan aurretik, New Yorken nintzela, ospitalera hots egin nuen baina, urte asko igaro zirenez, horko bulegariek
|
ez
zekiten deus eta Joseba Telleriaren fitxarik ez zen agertu. –Bronx-en daukagun artxibategi batera eramaten dira record zahar guztiak eta, tokia betetzen doanez, batzuetan galdu egiten dira?
|
|
Konfiantzakoa, bai. ...a, hogeita bosten bat urte... oharrak eman dizkiot... noiz esan eta hantxe izanen duzu... bi garraiotarako esan diot... hori, gure eskuetan dagoenez gehiagotarako... noski, nahi dugun arte... bestela garbitu... ez dio poliziari deus esanen... lasai, nire eskuetan dago... nik ordainduko diot bai, besteei bezala... kontrazeinua eman diot... badakizu... oharkabean pasatuko da mutil hau... bai, lasai,
|
ez
daki deus... ederki, gabon?.
|
|
–Ez ongi. Entzun dut euskaldunei buruz baina
|
ez
dakit deus handirik. Espainian dago, ezta?
|
|
Karta jokoekin ere nahiko txarra zen eta sentitzen zuen, benetan, baina ez zuen bere burua zaldi gainean hanka bakarrean joateko gai ikusten.
|
Ez
zekien deus egiten, aitortu zuen, eta orduan barre, metro erdi ere ez zeukan zirkuko ugazabak barre egin zion eta mundu guztiak zerbait egiten zekiela erantzun.
|
|
–Eta zuk, andre isil horrek,
|
ez
dakizu deus zure anaia gazteenaren ihesaz?
|
|
Josetxok
|
ez
zakik deus bere lagunen aldaketez, noski; hark lehengoan jotzen gaitik.
|
|
Jakin,
|
ez
zenekien deus, edo deus gutxi,
|
|
Nor da lurperatzen ari diren umea, zergatik hil da edo zerk hil du, gurasoak zertan ari ziren umea zendu denean?
|
Ez
dakigu deus. Lanbro artean ezkutatu eta galdu da testuaren sorrera eragin zuen gertakaria.
|
|
–Ohartzen haiz
|
ez
dakigula deus ere istoriotxoaren kontalariaz. Norena da kontakizunaren ahotsa?
|
|
Enpresan bertan ez zuten Mabeka ezagutzen. Nehork
|
ez
zekien deus, ez haren izenik, are gutxiago non aurki nezakeen. Kolegak erran zidan, salatua izan zela menturaz eta Madrid Hotelean zegokeela.
|
2010
|
|
gurea uholde modukoa izan zen ikastolentzat, eta mesfidantzaz begiratzen gintuzten?. Gizonezko horiek kulturalki jantziak zeuden, baina pedagogiaz
|
ez
zekiten deus. –Orduan, nahasketa modukoa eman zen ikastoletan:
|
|
Konplikatua dun, tresneria hau guzia, zer uste duzue ala... Zaude Añamari, orain argiak igorriko dizkizut, segi ezazu gustian, hauek
|
ez
dakite deus hemen gertatzen denaz, eta erranen didazu zein duzun gustukoen, forma diferentekoak igorriko ditut eta zuk erranen didazu zein nahiago duzun...
|
|
Gure aitatxiren osaba bat itsasoaz bestalde joan zuzun misionetan, horrara buruz, Asia edo Kontxentxina edo... Funtsera eta,
|
ez
dakigu deus xuxenik, zeren ez da nehon deus herexarik gelditu gizon hortaz. Ibilia naiz bizpahiru apezpikutegietan, Erromara idatzi dut, Txinako kontsulatuari ere deika ibilia naiz, deus, nehon deus, tutt!
|
|
Hau da ene azken gezurra gaurko! Gezurrez gezur ibiltzeaz akusatzen nauzue, baina hau da azkena,
|
ez
dakit deus gehiagokorik nik. Ez nakinan Añamari hire korrespondatak bildu gauza horien laurdena ere...
|
|
Urteetan errepikaturik ere, itzulirik eta afitxaturik Parisko metroan gaindi, Iparralde osoko barne produktu gordina enpoildurik, egundaino ez du onartuko frantses batek Montoiaren liburu batek Amelie Nothombena bezainbat balio duela. Eta guk sinesten badugu froga zaie
|
ez
dakigula deus, eta normal dela euskaldunak garelako. Kalipu hori guzia barneko ezarria balitz ez gintezke berdin edo egoera berean.
|
|
Jakingo zuen agian zergatik nengoen kartzelan, zaindariren batek esanda. Edo okerrago,
|
ez
zekien deus, eta preso arrunten itxura ez nuela ikusita zernahi izan nintekeela, baita bortxatzailea ere, pentsa zezakeen.
|
|
Begok
|
ez
zekien deus horri buruz. Ez nion fitsik esan, behin baino gehiagotan aitortzeko gogoa izanagatik.
|
|
– Zu ez zara ez langilea, ez sozialista, hain gutxi txiste kontalaria. Eta Fanon mutilzaharra da,
|
ez
daki deus partekatzeaz.
|
2011
|
|
Suntsiketarik handiena iparraldeko Iwate, Miyagi eta Fukushima probintziek pairatu dute. Minami Sanriku herrian (Miyagi), adibidez, agintariek
|
ez
dakite deus 7.500 bizilagunen inguruan. Tsunamiak txikitutako herrietako bat da Minami Sanriku.
|
|
Hurrengo goizean, zelaietarantz jaistean, behizain bati galdetu nion, konplimendurik gabe, ea zer zekien heresiaz. Gaztelako armada etorria zela eta hainbat jende kartzelaturik zeukatela, bertze batzuk ezkutaturik eta mendietara ihes eginik zeudela erran zidan, eta
|
ez
zekiela deus ere gehiago. Utzi nuen, eta bidea segitu.
|
|
Gauza originalak bakarrik ikasten zituen hark
|
ez
zekien deus.
|
|
Erokeria hutsa litzateke.
|
Ez
dakit deus tiroketan gertatutakoaz. Ez lagunak hilda ote dauden, ez beste ezer.
|
|
Beraiek ni baino aintzinago joanak ziren, eta berak pentsatu zuen ni berriz ere bertze pakete batzuen bila joana nintzela, bertze biaje bat egiterat.
|
Ez
zekien deus zer gertatua niri.
|
|
Eguna argitu aurretik iritsi ginen baserri ondoko artzain borda batera eta han, belar gainean, lo kuluxka egiteko asmotan etzanda jarri ziren. Gu baserrira joan ginen bertakoekin hitz egitera, oraindik
|
ez
baitzekiten deus ere hartaz. Tomasek bertatik pasa zen batetik ezagutzen zituenez, nola edo hala azaldu zien egoera, eta kafea eta gosaltzeko zerbait ere eskatu zien.
|
|
Zur eta lur utzi ninduen erantzunak, eta pozarren. Ez dakit esker emaile hura nor den, profesionala den,
|
ez
dakit deus ere. Animoz beteta igo nuen Adarra mendiko azken aldapa.
|
|
Nik dakidana?, errepikatu zuen Giuseppuccik, baina zertaz? Nik
|
ez
dakit deus! Utzidazu zure Beretta, esan zion Bobbyk Giovanniri, ez ditut balak xahutu nahi.
|
|
Cappuccino a zerbitzatzen zuen bitartean, Settimok maitekiro begiratu zuen agurea eta erantzun zion: ni tabernari hutsa naiz, Giovanni, gaztea naiz,
|
ez
dakit deus munduaz eta, zu ez bezala, ni ez nintzen borrokatu azken gerra handian, baina, baina... balea zuria datorrela diozunean orduan bai ez dudala tutik ere ulertzen!
|
|
Kontrabiografoa, aldiz, agerikoago bihurtua zitzaidan.
|
Ez
nekien deus hari buruz, salbu eta Bilboko auzo txinatarrean bizi zela. Beste toki batera hanka egin izana ere ez nuen baztertzen.
|
|
Ea aita kantu bateko edo literatura unibertsaleko pertsonaia bat bilakatu ote zen.
|
Ez
nekien deus aitaren gainean, beraz zaila pertsonaia aukeratzea; kantua, bestalde, edonorentzako hautu egokia zela erabaki nuen. Gregor Samsa ere kantu bilakatu izan balitz, horretarako aukera izan balu, bere gela hartatik libre irteteko bidea izango zuen.
|
|
Pasta kaxa batekin itzuli da bere tokira. Txokolatez bustitako bat aukeratu eta egiaztatu dut
|
ez
dakidala deus amaren eta aitaren sendiaren arteko hartu emanez, ezta gurasoen euren artekoez ere.
|
|
Hautagaiak hitz haiexek esan zizkionetako bat izateko hala moduzko pribilegioa izan zuen Fontechak. Hark
|
ez
zekien deus berataz, baina hala ere esan egin zion, esatea tokatzen zitzaiolako, bizitza hau esatea tokatzen dena esan behar izaten dugun une, aste, hilabete, urte pilaketa bat besterik ez delako.
|
2012
|
|
" Txillidari, Oteizari edo iniziatiba plastiko esanguratsuenei buruzko hemengo lan akademiko gehienek ez dute aintzat hartzen euskaraz idatzitakoa". " Balirudike euskarak
|
ez
dakiela deus euskal arteaz". Erdarazko saiakerez ari da, mingots eta arrazoiz.
|
|
Intelektualen boterea, medikuena, irakasleena, abokatuena, zanpatzailea da: dena dakite eta zuk
|
ez
dakizu deus. Gaur egun, sekula baino tresna gehiago ditugu libro izateko, baina zer egiten dugu libertate horrekin?
|
|
Zaila da, sinestarazten digutelako nortasuna, kultura edo eskola ez daudela gure esku, guk
|
ez
dakigula deus, eta dakitenek eginen digutela argi. Adineko jendea gutxietsia izan da nortasunean.
|
|
Antzezleek
|
ez
dakite deus isilean gordetzen;
|
|
Eskuin liberala egiten ari den txikikeria konprenitu egiten dugu, logikoa dela sinetsarazi digute.
|
Ez
baitakigu deusik sistema ekonomikoaz eta ideologiaz. Eta okerragoa dena, ez dugu jakin nahi, nahigo dugu orain ere futbol kontuetan endredatu.
|
|
Baina alferrik da. Han
|
ez
dakite deus.
|
|
Aitaren etxea defenditu nahi dut lan dorpeen denbora zen haurride askok eltzekaria partekatuz goizetik arrats kabalak arta eta alorrak landu etxea erosi dutenek dena garbitu
|
ez
dakite deus ere lehengoaz lan tokia egun pausa leku txukun belar moztu apainak sarbide harriztatua portale ongi zerratuarekin
|
|
|
Ez
dakit deus ez, denboraren joanak maitaleak hartzen ditu beti bere altzoan bertze bizitza batera gu gatozelarik.
|
2013
|
|
Versus izen bat baino ez da, ihintzaren memoria, iturburu guztien urdintasuna.
|
Ez
daki deus Versusek barruan daraman haurraz, haur etzanaz, zeinak oroimen minduei atzera bakea eta lasaitasuna eta bizigarri berriak ekartzen baitizkie... Versus istripu bat da, ordainik gabeko kaltea, inork nahi ez duen legenaren negarra.
|
|
–Parisen
|
ez
dakizue deus ardoaz, erran zuen ene lagunak, izugarrikeria bat salatzen ari balitz bezalako doinuan?. Saumuroiskoa.
|
|
–Burdelaz
|
ez
dakit deus. Guzman delakoarengana jotzeko erran didate, ostatu emanen zidala.
|
|
–Nik uste garrantzi handiko kontua zela, ez? Ia aita izan zinen, eta nik
|
ez
nekien deus ere.
|
|
Atxilotu eta geroxeago askatu egin zuten. Erraten zuten bera zela, gero ezetz; askatu zuten, eta orain
|
ez
dakigu deus ere. Inoiz ez da argitu nor zen, eta, ondorioz, inoiz ez dute atxilotu.
|
|
|
ez
dakite deus ere lehengoaz lurra saltzen laguntzen duen
|
|
Eta egunkariek beren lekuari buruzko berri bat ematen zutenean, taldean irakurtzen hasten ziren.
|
Ez
zekiten deus beste lekuetan gertatzen zenaz. Eta berri horiek ere nahi zituzten.
|
|
|
Ez
dakizu deus ere.
|
|
" Champ, alkoholiko arriskutsua eta arrazista hutsa zara eta
|
ez
dakizu deus kirolei buruz".
|
2014
|
|
Eta nihaur?... Artista,
|
ez
baitakit deusen egiten!".
|
|
txaloak jo, kaxoia, abestiak, janari asko... Ezkontzak nola egiten ditugun ere azaltzen diet. Umeak harrituta geratzen dira;
|
ez
dakite deus horren inguruan, ezta irakasleek ere! Kalo hizkuntzarik ere ez da aditzen ikasgeletan.
|
|
Jada ez dakizu. Iruditeria wagneriarra buruan daukazu funtsezko jantziekin, baina
|
ez
dakizu deus bere funtzionamenduari buruz. Prest zaude tradizio metafisiko eta teologiko bat oinordetzeko, nahiz eta badakizun gaizki amai daitekeela.
|
|
Urte haietan Europan mugimendu politiko, zientifiko eta artistiko garrantzitsuak ematen dira. Marokotik ahotsik gabe bueltatu den aitonak, baserritarrak,
|
ez
daki deus abangoardia artistikoei buruz, Freudi buruz, ezta gorputzaren zirrikitu batean, beharbada hezur baten ertzean, itsatsita geratu zaion lotsa sentimenduari buruz ere.
|
|
Eta Xabi han uretan bakarrik, ezin balentriarik asmatu neskei erakusteko.
|
Ez
baitzekien deus egiten. Hondora joan eta hondar eskukada bat hartu eta, kanpora irtendakoan, hura jaurti.
|
2015
|
|
Musika gustatzen zaien ala ez erabakitzeko hamabost pertsona daude bileretan eta zuk ez dakizu hamabost horietarik hamabi nortzuk diren, zer funtzio duten...
|
Ez
dakizu deus. Alta, denek dute iritzia emateko eskubidea, izugarrizko kontrol afana daukate eta erabateko arrakastaren formula baizik ez dute buruan.
|
|
–Berak oraindik
|
ez
daki deus, ezta?
|
|
Ez, oraindik
|
ez
daki deus.
|
|
eta
|
ez
daki deus ingeniaritza biologikoaz.
|
|
Ez, nire emazteak
|
ez
zekien deus, zinez, nik Madrilen eragindakoaz. Horixe zen arazoa, hain zuzen ere, berak ez zekiela fitsik eta nik ezin niola neuk burututakoaz ezer esan.
|
|
Inoren etxean egoteak ematen duen bakardade hartan, ez nekien auzoko etxeetatik, kaletik eta nonahitik zetozen zarata arrotz haiek guztiak ezagutzen.
|
Ez
nekien deus.
|
|
Geldigaitza eta urduria da. ?
|
Ez
dakit deus egin gabe egoten?. Espainiako ONCE itsuen fundazioarekin harremanetan jarri zen lehenik, eta unibertsitateetara jo zuen gero kazetaritzako ikasketekin jarraitu ahal izateko.
|
|
Astigarragatarrek
|
ez
zekiten deusik.
|
|
Gaur kanporatu naute, Gobernari berria izendatu omen dutelako.
|
Ez
nekien deus ere horretaz neure burua kanpoan ikusi dudan arte. Beraz Gobernari berriaren izenean topa eginez emango diot hurrengo zurrutada baso ardoari.
|
|
Barruko piztia jasanezin zaienek kanpoko egiazko piztiak hiltzeko joera izaten dute; halakoa da adibidez Maurixioren kasua, edo Anguiano sarjentuarena. Baina beren kaxkarrean giza esparru antolatuetan babesa bilatu duten gizontxook
|
ez
dakite deus animalien erresumako legeez, eta berehala ordaintzen dituzte animalien aurkako gehiegikeriak: ez dakizkigunen artean baitira oreinaren mendekuaren nondik norakoa, edo Kanelo txakurtxoarena, edo Gorritxo txekorrarena, edo hontzaren uluaren zentzua.
|
|
Asko dira IGBn agertzen diren maiteak eta horien kasuan ere antzera gertatzen da: gutunen hartzaile dira («Parisetik amodio gutuna»), poemen jasotzaile (bigarren pertsonan eta nokan idatziriko maitasun olerkietan), baina
|
ez
dakigu deus beraiei buruz. Tarteka bataren begiak edo bestearen ezpainak zaizkigu deskribatzen, baina ez zaigu esaten ez haien izenik, ez haien sentimendurik, ez haien lanbiderik.
|
|
Pertsonaia publikoen, aktoreen, abeslarien, futbolarien bizitzak zehatz mehatz ezagutzen ditugu. Eta Francoz edo Hitlerrez hitz egitean
|
ez
dakigu deus artean jaioak ez ginelako. Zure aitona edo nirea jazarri eta kartzelatu edo fusilatu zutenean gu ere ez ginen jaioak.
|
|
Hala ere, zerbaitek ihes egiten du. Susmatzen dut gorrien ehizara atera zen gizon hark
|
ez
zekiela deus politikaz. Gorriak, hala ere.
|
|
San Kristobal Gotorlekuko galerietako hormetan presoek idatzitako grafitoak, ordea, ezin izan ditut ikusi. Idazkun haietaz
|
ez
dakit deus. Egon behar direla soilik.
|
|
Jende lasaia gaituzue, gu ez gara istilutan sartzekoak. Politikaz ere
|
ez
dakigu deus. Aski dugu egunero jatearekin.
|