|
2000
|
|
|
Ez genuen harentzat edo bestearentzat abesten edo hitz egiten, Iparraldeko bertako borroka molde bati abesten genion, bakoitza bere bizilekuan borrokatzera deitzen genuen.
|
Ez
dakit «normal» hitza zuzena ote den. Guk egin genuena normala da, eta normala borrokatzea zen, eta da.
|
|
|
Bestetik, ados Mirenekin ere.
|
Ez
dakit zergatik pentsatu dugun euskaldun askok
|
|
|
|
Ez
dakit, ez dut ausartegi izan nahi, besteak beste ez naizelako gauza hauetan aditua. Ez dut uste orain ikaragarrizko jardunaldi bat egin genukeenik gaiaren inguruan erabakitzeko; horrelakoek ikaragarrizko beldurra ematen didate.
|
|
|
|
Ez
dakit zein taldek joko duen kontzertuan. Beno ez da bakarra, eskola desberdinetako ikasleak omen dira hiru taldetan ariko direnak...
|
|
|
Hemendik eta handik, zatika eta presaka ari gara gure existentziaren frogak biltzen, jantzi dotore bat eman gura diogu gure egunerokotasun ahulari.
|
Ez
dakit oraindik nola ez diguten bekokira bota Israel artifizial bat sortu nahian gabiltzanarena». Gure existentziaren frogak biltzen aritu zara zu ere.
|
|
|
Sermoiak eskuz idazten ditu eta beti orrialde kopuru berbera eta letra tamaina berberaz.
|
Ez
dakit zenbat orrialde. Asko.
|
|
|
|
Ez
nekien hori esan nuenik, baina bai. Gaur egun literaturak oihartzun gehiago dauka mamia baino.
|
|
|
|
Ez
dakit. Oraindik ere eraikitzen ari dira eta, zorionez, gero eta gehiago, arkitektoek guri galdetzen digute.
|
|
|
Egoera hain da larria, ezen Nafarroan, iragan otsailaren 9an ofizialki adierazi zen moduan, Foru Gobernuak herrialde honetan dabiltzan sasoikako langileentzat etxebizitza sare bat eratzea proposatu duen.
|
Ez
dakigu Araban antzeko egitasmorik ote dagoen, baina ez balego, hauengandik ikas zezaketen. Aurki Parlamentura igorriko den plan honek etxebizitzen sarea aurten bertan eraikitzea aurreikusten du, eta langile hauek alokairuan hartzeko aukera izango lukete.
|
|
|
Gurbitzaren fruitu gorri eta zuku askokoak alkohola edukitzeagatik egin dira ospetsu.
|
Ez
dakit hegaztiak mozkortzen diren fruitu hauek jandakoan, baina hartzari izugarri gustatzen omen zaizkio. Baserri batean amaitzen da bidea (2 km).
|
|
|
Hori da gure kezka nagusia, izan ere, naturaren kontserbazioa, nekazari zein abeltzainen bizkarretik egiteko arriskua ikusten dugu.
|
Ez
dakigu zein eragin izango duen honek guztiak baserritarrentzat.
|
|
|
Hego Amerikan gaindi" El florido pensil" en hiru hilabeteko biratik itzulita, parada ederra izan dute orain Kike Diaz de Rada eta Jose Ramon Soroizek, Tim Tooney pianojolearen larruan sartzeko." Testua aktore eta zuzendari batentzat idatzi dut.
|
Ez
dakit hori aski ote den antzezlan bat dela esateko, baina ezezkoan nago. Emaitza antzezlan eta ozenki kontatzeko testu baten erdibidean dagoela deritzot.
|
|
|
Proiektuaren sustatzaileek ikusi zuten horrelako proiektu bat martxan jartzeko momentu egokia zela hainbat arrazoirengatik. "
|
Ez
dakit zein arrazoi dela medio, meteorito bat erori zitzaigulako edo, Euskal Herrian zinemagile kopuru ikaragarria daukagu. Horrezaz gain, zinemazaletasun handia dago, horren adibidea da Donostiako Zinemaldia.
|
|
|
Besteak?
|
Ez
dakigu. Definitu eta komunikatu beharra dago beraz.
|
|
|
|
Ez
dakit irakurleak zer pentsatuko duen, baina ni asko dibertitu naiz maltzurkeriak egiten. Oso ondo dago pertsonaiek bizitza propioa hartzea, baina noizbehinka eztena sartu behar zaie.
|
|
|
Umetan horrela hasten badira, zer esanik ez helduak direnean.
|
Ez
dakit non gauden, baina galbidetik gertu behintzat bai. Hala ere, ez dut uste telebista eta bideo kontsolek txotxongiloak eta gu sekula desagertaraziko gaituztenik, gure indarra benetakoak izatean datza-eta.
|
|
|
|
Ez
dakigu noiz arte iraungo dugun. Baina, makalaldi batean nagoela, umeek bidalitako gutun eta margoek ematen digute panpinekin segitzeko kemena.
|
|
|
Duela gutxi" Printze txikia" eman ondoren, 27 urte inguruko mutil bat hurbildu zitzaigun eta umea zela gurasoekin Mexikora joandakoa zela kontatu zigun.
|
Ez
zekien nola baina," Printze txikia" ren kaseta bere etxera iritsi zen. Bere familiaz aparte, hori zen euskararekin zuen lotura bakarra.
|
|
|
Zergatik?
|
Ez
dakit. Gero ipuinaren baitan irakurleak aurki dezake arrazakeriaren aurkako interpretazio bat:
|
|
|
|
Ez
dakit zoin esaldi asmatu behar den aste huni biper pixka baten emaiteko euskal politika munduan, prentsak mamia ukan dezan hain maite dutelakotz, eta nire buruaz mintzarazteko.
|
|
|
Bestalde, euskaraz bikoizten diren filmak erabat sinesgaitzak egiten zaizkit, denek hain antzeko eta lehor hitz eginda.
|
Ez
dakit bikoizlariak konturatu diren, baina ingelesez dauden filmetan, erromatarren filmetan, esaterako, protagonistek mintzamolde ezberdina izaten dute, gaiztoak beti du ingeles azentua," cockney" delakoa; onak berriz, estatubatuar doinua izaten du. Hartaz, zergatik ez dituzte euskalki ezberdinak erabiltzen?
|
|
|
Beraz, Joxean Artzek esandakoaren kontrarioa egin dut.
|
Ez
dakit egia hauek egia diren, baina askori eta askotan entzun dizkiet: errepikatzea komeni da
|
|
|
Eta jerga hori sortzea, gainera, idazleon eginkizuna al da?
|
Ez
dakit...
|
|
|
Berak ni footing egiteko konbentzitzen ez nauen bezala, niri kosta egiten zait berari irakurzaletasuna sartzea.
|
Ez
dakit non dagoen sekretua. Eta etorkizuna ilun ikusten dut; gero eta jende gehiago dago footing egiten duena eta gero eta gutxiago irakurtzen duena.
|
|
|
Ingelesa ikastera joan eta, bueltan, euskaraz lehen baino hobeto mintzatzen nintzela ikusi nuen, hara joaten diren beste gaztetxo guztiak bezala.
|
Ez
dakit zein izan ote zen lehenengo pub hura, baina gogoan ditut Dublingo O' Donogues' s edota Dun Laoghaireko The Purty Kitchen. Barra eusten zuten gizonkote haien artean sartu eta Guinness pinta bana eskatzen genuen, Euskal Herrian zurito batekin balantzaka hasiko ginela jakin arren.
|
|
|
Hala ere, Hawai' i salbu, gainerako estatuez ari denean," Lower 48°" izen sintagma (Kanadaren hegoaldeko mugaren latitudea 48 paralelotik beheiti dago) hitzetik hortzera darabil, han ohi den legez.
|
Ez
dakit zergatik, baina ez zait laket," Ebrotik behera, Mirandatik behera, Pirinioetatik behera" ezagunekin lotzen dudalako, apika. Harengandik bitxia, sortzez kaliforniarra baita!
|
|
|
|
Ez
dakit zenbat urte edukiko nituen nik orduan (32 zituen), baina nik momentu hartan pentsamendu hori izaten nuen, 30 urte bitarte txapelketak jokatu eta gero uztekoa. Gero ikusi da pentsamendu bakarra daukadala, nire gorputzak ezin utzi handia izan duela.
|
|
|
|
Ez
dakit zein maila daukaten, asteburuan ikusi. Baina bai, orain arte eman dudana nahiko ona zen, bai.
|
|
|
Bai, aspaldiko urtetan bai.
|
Ez
dakit zergatik. Lehenago bizkaitarrak nagusitu ziren, geroago gipuzkoarrak, Araba aldetik ere atera ziren pilotari onak, baina gero guk hartu genuen gidaritza eta urte askotan nagusitu gara, bai, batez ere buruz burukoan.
|
|
|
Une honetan ez dugu aukera hori ikusten.
|
Ez
dakit kongresuaren ondorioz beste askatasun maila bat izango duen. Adostasunaren bidea posible ez bada, gure proposamenak egingo ditugu guk edo beste alderdi abertzale batzuekin batera eta horrek gatazka politikoa ekarriko balu, bada, guk horri ez diogu beldurrik.
|
|
|
Egunen batean Eskual Departamentu bat bada, Baiona eskualdunduko da gehiago?
|
Ez
dakit. Nahi nuke ikusi.
|
|
|
Oraingoan ere, filma behin amaituta, arrotza egin zait.
|
Ez
dakit zergatik, aldendu egiten naiz beraiengandik, beste zuzendari batenak izango bailiran ikusten ditut.
|
|
|
Hots, herrialde honek zentralizazio arazoa bat jasaten du gaur egun. Hainbat erregiotan badira nortasun oso sendoak eta askatasun maila altuagoak behar dira beraientzat.
|
Ez
dakit, botere legegile ezberdin bat gauzatzeraino joan behar denentz, baina ongi ikusten dut deszentralizazioaren aferari ekitea. Frantziak bere instituzio lokalen erreforma sakon baten beharra dauka askatasuna zabaltzeko, Europari eta erregio ezberdinetako hainbat nortasuni egokitzeko.
|
|
|
" Horrelaxe imaginatzen dut (nire burua, Rufino Arrolaren modura, 86 urterekin eta plazaz plaza).
|
Ez
dakit adin horretara iritsiko naizen, baina uste dut beti ibiliko naizela trikitixaren inguruan""
|
|
|
|
Ez
dakigu Euskal Telebistako arduradunek horrelakorik espero zuten, baina euskal jatorriko argentinar senatore baten ekimenez, Hego Amerikako lurralde honetako Senatuak" Canal Vasco" jasotzea interes publikotzat jotzea erabaki du.
|
|
|
98tik 99ra ez dakit zer hausnarketa, gogoeta edota aldaketa egon zen.
|
Ez
dakit ETAk aurreikusi ote zuen guk 98tik 99ra bitartean garatu genuen lana ere. Baina ETAk, alde politikoei dagokienez ez naiz sar tzen HBrekin edo EHrekin mantentzen dituen harremanetan EAJrekin eta EArekin urtean behin bilduta eta lau bost orduko bileran herri honen etorkizunaz erabaki daitekeela uste badu, oso eskema bihurriekin dabil.
|
|
|
Herri honetaz ere metafora txiki bat baduela iruditzen zait.
|
Ez
dakit haurrak ohartuko diren horretaz, baina liburu guztiak haurrentzat eta ez hain haur direnentzat idazten direnez, behar bada helduak ohartuko dira.
|
|
|
Ez nengoen obsesionatuta beste disko bat egitearekin, baizik eta abestiekin, niretzat zentzua zuten abestiak egitearekin.
|
Ez
dakit, agian momentu baten margotzeari ekingo diot.
|
|
|
Elkarteak 13 urte pasatu behar izan ditu lanean administrazioarekin adostasun minimo batzuk hitzartzera heldu aurretik.
|
Ez
dakit aldaketak estrategikoak diren edo momentu batek eskatzen dituen beharretara egokituak. Politikaren mundua oso aldakorra da, lau urte irauten ditu politika jakin batek eta gero hurrengoak norabidez aldatzen du.
|
|
|
Taberna jendez gainezka eta bertsolarien jardunari adi, tabernariak ordea edaria saldu nahi.
|
Ez
dakit zein jai ziren San Inazioak edo baina Azpeitian gertatu zen. Ez oso aspaldi ere, orain 40 bat urte inguru.
|
|
|
|
Ez
nekien. " Carla" n muturreraino eramanda daude bai gaia eta baita euskara ere.
|
|
|
" Eszeptizismoa antzeman daiteke poema horretan, egileak hitzaurreko pasarte batean garbi asko errekonozitzen duen eszeptizismoa: "
|
Ez
dakit, gainera, poesiak berak ezertarako balio duen". Liburuaren tonu etsikor, beltza aipatzen du azkenik:
|
|
|
Aldiz, 1995eko poema sortan gainditua du, bizitzaren beraren indarrez, Becketten hastapen gisako hura" nothing is left to tell" ek (ez da esatekorik geratzen), metaliteratura ororen abiapuntua izango zena. 1995ean aldiz, Sarrionandiaren ustez" poemarik behinenak izkiriatzeke daude..." (Hnyi illa... Poemak, 147 or.)" Mezurik sakonenak ez dira oraindik esan" (Hnyi Poemak, 147 or.).
|
Ez
daki oraindik poemek zertarako balio duten, ezerk" ez du bermatzen poemok ezer aldatuko dutenik": " Ai sasoi makaleko poetok,/ zer eginen dugu,/ zer irekiko dugu poesiaren/ giltz tipiaz?
|
|
|
|
Ez
genekien nolako interesak zeuden Internet en atzean. Orain arte izan direnizugarrizko gastuak, telekomunikazio azpiegituran gehienbat, gobernuek berengain hartu dituzte.
|
|
|
Ez naiz gehiago luzatuko, eta neure iritzia esaldi bakarrean laburbilduko dut: Txillardegik bere marka utzi digu askori.
|
Ez
dakit nik oraingo belaunaldi berrikoei utzidien, baina zalantzarik ez dut gure belaunaldiko euskaltzaleengan izugarrizko eraginaizan duela aitortzeko. Ez soilik ideiengatik, baita haren lanen irakurraldietan izandakoatseginagatik ere.
|
|
|
Beraz, linboetatik ezin jalgiz ari zen erle kofoin bikoitz horretan irakasle sartunintzen 1961eko lehen egunetan.
|
Ez
nekien orduan urte mordo batez borrokatubeharko nuela halako. Far West, moldagaitz batean.
|
|
|
|
Ez
dakigu, ezta ere, Araneko* Teofilok zertarako nahi zuen emaztearen gorpua.Gorpua baitzuen eroan gura, eta ez arima; baina nago bereizketa ez dela pertinenteatestuinguru honetan, pertsona izaten dela kontua. Zeberion elkarrekin doaz kapabotatzea eta gorpua eramateko asmoa.
|
|
|
Bai eta besteei eskaini ere, guztionabaitugu.
|
Ez
dakit nahi zenionari honekin erantzun diodan? (baietz egin zuen buruaz). Baina ongi adierazitako galdera izan da, benetan?.
|
|
|
|
Ez
dakit aurrez aurre dudan begirada zoliko gizasemeak ulertu ote didan: halaere, nork eta nola zauritu nauen galdegiten dit.
|
|
|
–Hori esaten al da?
|
Ez
dakit, ba, nik. Garai batean jende asko bizi ginen hemeneta, ez dizut nik esango inoiz inor ezkutatu ez zenik baina, nik behintzat ez dakit ezerhorretaz.
|
|
|
–
|
Ez
dakit seguru baina, barrengo zer edo zer behar du, ohetik jaiki ezinikdaukana, esan zion Aita Atezainak.
|
|
|
|
Ez
nekien nola iritsi mamira; beharbada huraxe izan zitekeen bidea...
|
|
|
|
Ez
nekien nora iritsi nahi zuen, baina baietz esan nion berriro.
|
|
|
–
|
Ez
dakit seguru baina, Amara inguruan ez al da, Aiete aldera joanda?
|
|
|
hitzak eta kantak telegrafotik zetozen.
|
Ez
zekiten San Lukaren ebanjelioa irakurtzen zuen ahotsa Fessenden deitura zuen kanadiarrarena zela, doinua Haendel en. Luzea, zela eta historian izan den lehenbiziko erradiofonia saioa zela.
|
|
|
Eskuinean, alegia Europa osoan bezala, ala ezkerrean?
|
Ez
zekien.
|
|
|
Eta bide bazter horretan, azkenik, irribarre txikitxo bat eskaini zidan eta, eskuak bolanteari lotuta zituela," Connemarara joan nahi duzu, Eider?", galdetu zidan.
|
Ez
dakit galdera horretatik zein zatik irauli zizkidan tripak hain modu zoragarrian: Connemara aipatzeak eta bidaian lehenengoz lur zati hori nire eskuetan sumatzeak, edo Eider izena maitasunez bildu zuten ahots eta begi haiek.
|
|
|
Dingletik irten eta Connemararaino.
|
Ez
dakit zenbat kilometro dauden, baina asko, hori seguru. Ehundaka.
|
|
|
Eta nik baietz esan diot.
|
Ez
dakit ze hitz erabili dudan baiezkoa emateko, berbok berez egin baitidate ihes eztarritik, eta beraz ez dut aukerarik izan nire erantzuna gramatikalki zuzena zen frogatzeko.
|
|
|
Batzuetan Ralph izaten dut aurrean (edo gainean, edo...), baina besteetan Jabi ikusten dut nirekin.
|
Ez
dakit zer gertatuko den amets hau egun gutxi barru amaitu eta Euskal Herrira bueltatu dudanean. Zer edukiko dut orduan buruan?
|
|
|
Helburu horrekin, txangoak antolatzen dituzte, xake txapelketak, futbola, igeriketa...
|
Ez
dakit zenbat ekintza aipatu zizkidan. Hala ere, orain ez daude haurrekin; izan ere, eurak seiak duela gutxi sartu dira talde horretan, eta elkar ezagutze aldera pentsatu dute egun batzuk batera pasatzea.
|
|
|
Borroka bat zen, bai, Duncanen lagunetako baten eta nireetako baten artekoa.
|
Ez
dakit zer gertatu zen, ezta jakin nahi ere, baina gehienon mozkorraldia une horretan eten zen. Batzuk haserre, besteak lotsatuta, eta gutxi batzuk (Duncan eta ni, zehazki esateko) gertatutakoagatik elkarri barkamena eskatzen, denak bueltatu ginen aterpetxera.
|
|
|
Ze letxe da inmentsitatea?
|
Ez
dakizu, ezta. Ba neuk esango dizut:
|
|
|
" Nire antza zuenarekin, ezta?", galdetu dit.
|
Ez
dakit postal hura bidaltzea oso ideia ona izan zen. Hona heldu naizenetik hiru bat bider baino ez dut ikusi Jabi:
|
|
|
Haurdun nago.
|
Ez
dakit ziurtasunez nork bete dizkidan barrenak, baina Jabi ez da izan behintzat. Berarekin oheratu nintzen azken aldia urtarrilean izan zen, beraz ezinezkoa da.
|
|
|
Zer egingo dut?
|
Ez
dakit norena den; Txemarekin eta Ralph gogoraraziko didan haur batekin betiko bizitzea nire akabera litzateke. Ze, nahiz eta berea izan ez, beti gogoraraziko baitit Ralph.
|
|
|
Hau gehiegi da.
|
Ez
dakit zelan azaldu, Bitakora, oraindik ez dut ondo ulertzen. Baina argi dago, argiegi orain arte ez konturatzeko.
|
|
|
Rocío oso berandu agertu zen, ia gauez.
|
Ez
dakit nondik ibili zen," don’t worry" batez erantzun baitzion nire galderari, eta segituan amodiotan bildu ginen, biak neure ohean, herenegundik erabiltzen dugun ohe bakarrean.
|
|
|
|
Ez
dakit nola ikusi nuen ere. Beno, bai, badakit, baina esan nahi dut bidetik ia ezinezkoa zela urtegia ikustea.
|
|
|
Eta azkenik etxe batera sartu nintzen.
|
Ez
dakit zerk bultzatuta egin nuen hau: morboak agian, existitzen ez den toki batean egoteak edo...
|
|
|
|
Ez
dakit txistuka ari nintzen, bakarrik nagoenean ohi dudan bezala. Baina dena dela, supituan isildu nintzen egongela hartara sartu eta, lurrean jesarrita, itxura zaharreko gizon hura aurkitu nuenean.
|
|
|
Begira geratu zait orduan, galdetzaile.
|
Ez
dakit erantzunen baten zain edo, bestela, erdi lotsatuta (nekez irteten baitzaizkio holako esaldi poetikoak), nire algara eta txantxak noiz helduko ziren beldurrez.
|
|
|
Gaur, berriz, sekulako biharamunarekin, aterpetxeak antolatutako minibus batek Ring of Kerry izeneko ibilbidetik eraman gaitu, Ozeano Atlantikoaren ertzetik doazen errepideak zeharkatuz.
|
Ez
dakit, pixka bat artifiziala iruditu zait, turista estatubatuarren neurrira eginikoa. Eta badakit hori ez dela bilatzen ari naizen Irlanda esmeralda, nire gidaren azaleko paisaia ez dudala inguru horretan aurkituko.
|
|
|
Konturatuta nago jendeak harriduraz begiratzen digula.
|
Ez
dakit zergatik den: inoiz ikusi dituzten neskarik politenak garelako, alaienak eta orainaldi perfektu baten jabe garenak; edo bestela, lurmutur honetan ez delako oso normala bi neska eskutik helduta joatea.
|
|
|
Oker nago?", galdetu dit Rocíok ukondoak nire koltxoian jarrita, bion aurpegiak hurbil geratzen zirela.
|
Ez
dakit (eta ez nekien momentu horretan ere) oker ala zuzen zegoen. Ez dakit zerekin ibiliko nintzen ametsetan, Rocíok deskribatu didan irri hori izateko.
|
|
|
Ez dakit (eta ez nekien momentu horretan ere) oker ala zuzen zegoen.
|
Ez
dakit zerekin ibiliko nintzen ametsetan, Rocíok deskribatu didan irri hori izateko. Baina berdin dio:
|
|
|
Nire ezpain txikienek musu ematen zioten sabelpe horretaraino ailegatu den bere esku jostariari; eta musu ematen zioten, hain zuzen ere, esku horrek abileziaz aurkitu duelako bilatzen ari zen garau txikerra.
|
Ez
dakit noiz, ez dakit nola, nire mingainak ez du gehiago Rocíoren aurpegia ukitu, bat batean hantxe behean baitzegoen, musu ematen eta lehenago inoiz sentitu ez dudan lurrikara bat sortzen nire erraietan barrena.
|
|
|
Ez behintzat osaba Pedroren ardien bidez eguraldia asmatzen nuela.
|
Ez
dakit, denbora gutxi izan nuen istorio handi bat asmatzeko, zain bainuen Rocío. Beraz, ez nuen asmatu.
|
|
|
Edo bestela agian pentsatu zuen" koño, ba zergatik ez?", edo beharbada suposatu zuen ez zela hain txantxetakoa eta kanpotik (besteen begiradatik) argiago ikusten zela gure artean existitzen omen zen kimika berezia.
|
Ez
dakit nik ze arraio sartu zitzaion buruan, kontua da gau horretan (nahikoa hordituta, esan beharrik ez dago) bere ezpainen artean aurkitu nituela nireak. Ez dakit azaltzen momentu horretan pentsatu nuena, baina munduko irudi guztiak etorri zitzaizkidala esango nuke:
|
|
|
Ez dakit nik ze arraio sartu zitzaion buruan, kontua da gau horretan (nahikoa hordituta, esan beharrik ez dago) bere ezpainen artean aurkitu nituela nireak.
|
Ez
dakit azaltzen momentu horretan pentsatu nuena, baina munduko irudi guztiak etorri zitzaizkidala esango nuke: eskolako garaiak, ingeleseko partikularrak, Tere, Txema lotan, Txema autoan, Txema tabernan, Txema barreka, Txema izarrak oparitzen, izarrak oparitzen, oparitzen...
|
|
|
–Esan nahi dut bere telefono deiak ez jasotzea, asteburuko planak, Alde Zaharreko poteak, eta antzekoak.
|
Ez
dakit, bere presentzia: edonondik ager daitekeela pentsatzen dut askotan.
|
|
|
–Eiderrek orduak pasatzen zituen bere osaba Pedroren baserrian, eta gero etxera etorri eta gelan sartuta ematen zuen denbora guztia, eta ia jan ere ez zuen egiten.
|
Ez
dakit zer, Txema, ez dakit zer izango zen, baina nire alabak zerbait zuen barruan. Eta barruko gauza horrek ez zion bizitzen utzi nahi.
|
|
|
Hori bai, bazegoen zerbait Txemak Maiteri esan ziona, eta hala ere berak ere sinesten ez zuena, alegia Eiderren gelan minutu batzuk igarotzeak ez ziola kalterik egingo.
|
Ez
zekien zergatik egiten zuen, baina masokismo punttu bat ere bazegoen gela hartan minutu batzuk igaro nahian. Kontsolatu zen pentsatuaz beharbada instintu atabikoren bat izango ote zen:
|
|
|
Ai!, ondo idazten jakin nahi nuke sentitzen dudan zirrara zelakoa den azaltzeko, baina argazkietan hainbeste bider ikusi dudan lurralde horrekin topo egiteko zorian nagoela pentsatze hutsak zoratu egiten nau.
|
Ez
dakit, guztiok izaten ditugu idealizazioak, eta neuk ere Irlanda bat daukat buruan. Larrez beterikoa, itsasoz eta amildegi itzelez josia, zerbeza beltzaren lurrindun tabernaz asea.
|
|
|
Eider alaba bakarra zen, eta bere gurasoak ez zeuden informatika ikasteko adinean.
|
Ez
zekiten ordenagailua pizten ere, eta nola jakingo zuten artxibo baten barrura sartzen... Geratzen zen bakarra Txema zen, nahiz eta oso gutxitan azaldu Eiderren etxetik, eta beraz ez zen lar arriskugarria testu horiek irakurtzeko.
|
|
|
|
Ez
dakit arestian skribatua ez ote den zure azken gutunari ihardesteko bertze modu bat, zeren gutun hari zegokion ihardestea orain dela hilabete edo igorri bainizun. Gutun hartan, zeinaz bertze nonbait mintzatu bainatzaizu, Bruno eta Hobbes zenituen aipagai, baita Spinoza ere...
|
|
|
|
Ez
nekien zer erran, hain nengoen leku hartan deslekuan.
|
|
|
|
Ez
zenekien, ez, zuk orduan ezen antzeko zerbait gertatuko zitzaizula zuri ere, jaun André! Zeren, nola Bidarrain jaio arren, Urdazubin bizi izan baitzinen umetan, hala hartu zintuzten frantsesek espainiartzat, noiz eta zutaz goganbehartsu eta fidantzia gabeko agertu baitzitzaizkizun, Mathalasen kontu harekin... eta espainiarrek frantsestzat, noiz eta Salamancan gauzak okertzen hasi baitzizaizkizun, Paristik igorri zenidan lehen gutunean kontatu bezala.
|
|
|
Zenbat egunetan aitzinatuko ote zait heriotza, bizitzan bizi izan ditudan —eta bizi izan nauten— asalduren eta larritasunen karietarat?
|
Ez
dakit. Soilik dakit ezen goiz osoan urduri egon nintzela, osaba Joanikot noiz agertuko, bere ezpatarekin edo bere eskopetarekin, zeren eta huraxe izan baitzitekeen haien erabiltzeko mementua, bertzenaz kasik nehoiz erabiltzen ez bazituen ere...
|
|
|
Izan ere, Alessandro de Novara jauregirat heldu zen egun berean, amesgaizto bat izan nuen gauez, eta amesgaizto hark iratzarri ninduen.
|
Ez
dakit amets haren arrazoina ene ezinegona ote zen, bidaiaren kontu harekin urduri nengoelako, edo afalorduan izan genituen konbertsazioneak ote zeuden guztiaren azpian, zeren haietarik batean Alessandroren gidariak aditzerat emaiten baitzigun ezen bazirudiela egun batzuk lehenago bidelapurrek noble batzuen kotxea akometatu zutela, eta noble haietarik bat hil zutela ez dakit non, eta zeren ene ame... Urbiaindik Donibanerat gindoazela osaba, Alessandro eta hirurok, bat batean bidelapur batzuk atera zitzaizkigun... eta, zalapartaren erdian tiro baten hotsa entzun, eta Alessandro lurrean ikusi nuen zerraldo, bekokian zulo bat zuela eta zulo hartarik odola zeriola.
|
|
|
Nola esplikatuko nizuke sentsazio hura, jaun André?
|
Ez
dakit... Erran ote dezaket ezen neure bihotzeko mailuak barrendik ohi ez bezala inarrosi izan banindu bezalakoa izan zela eta mailukadaz mailukada ene harrizko gorputza hautsi zela, zeren harri eginik bainengoen, zinez?
|
|
|
|
Ez
dakit nork erran zuen ezen arraitasuna tristura baino hobeki disimula daitekeela, eta ni triste nengoen, eta ez nuen, bertzalde, deus ere disimulatu nahi.
|
|
|
|
Ez
nekien zer egin, ez nekien zer erran.
|
|
|
—eta, lepotik dilindan neraman erlikiontzi idurikoari so egiten ziola eta hura eskuztatzen zuela, erran zigun—:
|
Ez
dakit noren erlikiak gordetzen dituen erlikiontzi honek, baina munduko erlikia guztiak ere guti dituzue zeuen amets ezinezkoaren betetzeko... —eta, hondarrean, bere kontseilua eman zigun—:
|
|
|
|
Ez
nekien norat eraman nahi ninduen, baina baietz erran nion.
|
|
|
Pedro Huizi osabaren gaztetako lagun handi bat zen, Abel Huizi letratuaren semea zena eta Ubarneko damarena, zeinari Sagrario Landaluze baitzeritzan.
|
Ez
dakit bertze nonbait erran dizudan, baina emazteki ohiz kanpokoa zen Sagrario, zeren eta, familia onekoa zen arren eta irakurtzen ere bazekien arren, magiaren munduak erakartzen baitzuen, halako tailuz, non bera ere, denboraren denboraz, azti bihurtu baitzen, inguruko jauntxoen artean bere eragintxoa izanen zuena. Eta Abel Huizi, bertzalde, Sagrarioren senarra, aitona Nikolasen laguna izan omen zen eta jauregiko kontu batzuk ere eraman izan omen zituen, eta, hargatik edo, behin baino gehiagotan etorri izan omen zen jauregirat, bere seme Pedro Huizi ondoan zuela.
|
|
|
|
Ez
dakit nork erran zuen —poetaren batek zuen, segur: Plauto ote zen? — ezen bizitzako amets zuela mundua hitz bakar batez adieraztea, mundua hitz bihur zedin amoreakatik, eta nago ezen Villagrandeko dukea kasik heldu zela poeta haren ametsa betetzeko punturat, bere zera haiekin guztiekin, nahiz eta keinu batekin errematatu behar izan zuen bere erretolika...
|
|
|
Kinka larri hartan, dukearen medikuaren baitan egon zitekeen salbabidea, eta erran ere zigun guztioi la lasaitzeko eta la la lasaitzeko, hura erran bezain fite kanporako bidean jarri bazen ere, eskuak galtzetarat eramanik.
|
Ez
dakit Uraitzeko jauntxoak erran ez ote zuen ezen bera ez zela sugegorrien beldur eta osabaren kakategirat zihoala, baina gainerako zaldunek berehala jakinarazi zioten ezen zaldunen lehen araua eta eginbeharra beren damen babestea zela, eta nola dama guztiak kanporat baitzihoazen, hala joan zen hura ere bere emaztearen gibeletik, finean.
|
|
|
Eta neure parean osaba nuen...
|
Ez
dakit zer sentituko zuen osabak istant hartan, baina nik bai: hura emozionea eta hura zirrara, noiz eta Espainiako Handi hark bere galtzak laxatu baitzituen!
|
|
|
Eta aitak amari erran zizkion hondar hitzak oroitu nituen: " Iduria ongi zaintzen dut nik, Graziana, sehiek eta menekoek didaten errespetua eta begirunea lekuko; eta bertze zer horiek, berriz... horiek jendearen asmakizunak dira eta atso zaharren erran merranak..."
|
Ez
dakit zergatik, baina ez nizkion aitari hitz haiek sinetsi... zeren eta bertze fabore haiek bainituen buruan, eta hiru hitz haiek arras betetzen zuten ene buru barrena, kontsolamenduzko hitz bakar batendako ere tokirik uzten ez zutela... Eta bai, banekien zer nolakoak izan zitezkeen bertze fabore haiek, kontu haiek ordu arte kezkatu eta antsiatu ez ninduten arren, osaba Joanikoten munduarekin eta jaun Marcelenarekin aski eta sobera nuelako artean, bertze nonbait erran dizudan bezala...
|