2006
|
|
“Heldu” izanen da Korrika honen leloa, “heldu herriari, heldu hitzari, heldu elkarlanari, heldu euskarari, heldu lekukoari”. Antolatzaileek
|
diotenez
, “Heldu” hitza hautatu dute esanahi anitz dituelako euskalkien arabera, eutsi, oratu eta hazi bertzeak bertze. Horiek denak bildu nahi dituzte Korrika 15 huntan.
|
|
Epaimahaiaren ustez, «euskal prentsa amaraun mundu berrian sartzeko bidea ireki du ttipi ttapak: nolabait
|
esateko
, aldizkari nafarrari zor diogu euskal kazetaritza amaraunean, Interneten sartu izana. Eta ahaleginak neurtzea egoki ez ezik bidezkoa ere badenez, azpimarratzekoa da toki aldizkari bat izatea urrats hau ematen lehena gure artean».
|
|
Epaimahaiaren ustez, «euskal prentsa amaraun mundu berrian sartzeko bidea ireki du ttipi ttapak: nolabait esateko, aldizkari nafarrari zor
|
diogu
euskal kazetaritza amaraunean, Interneten sartu izana. Eta ahaleginak neurtzea egoki ez ezik bidezkoa ere badenez, azpimarratzekoa da toki aldizkari bat izatea urrats hau ematen lehena gure artean».
|
|
Senperen dira haur gazteenak hartzen, bi aste eta erditik goiti. Beran, legeak
|
dioen bezala
, 16 astez goitikoan hartzen dituzte. Elizondon, berriz, haurrak 9 hilabete behar ditu.
|
|
Igor Astibiaren fidantza dirua ordaintzeko kontu korronteari dagokionez, atzo bere familiak ireki zuela
|
esan
genuen, baina akatsa zuzendu nahi dugu, Leitzako Presoen Aldeko Taldea izan baita Euskadiko Kutxan kontu korrontea zabaldu duena. Hori bai, zenbakia atzo eman genuen berbera da:
|
|
Herriko kamioilari bat bertatik 04:35a aldera pasa zenean sutea ikusi zuen eta abisua eman zuen. Leitzako suhiltzaile boluntarioak joan ziren orduan, kamioiarekin, baina «ordurako dena kiskalita zegoen»,
|
zioen
Leitzako boluntario batek. «Gu 09:00ak aldera joan ginen, beste suhiltzaileak iritsi zirelako.
|
|
«dagoen hautsa, paperak askatzen duen hautsa da lantegian arriskutsuena, horrek sua berriz piztea erraz baitezake». Horregatik, arratsaldeko orduetan zehar paper fardoak beste norabaitera eramanen dituztela
|
esan
zuten suhiltzaileek, «arriskuak txikitzeko». Aukeren artean, zabortegiak daude.
|
|
Kontzertu eta komenio ekonomikoak inposizio baten ondorio direla
|
dio
Batasunak: «Karlistadak galdu ondoren, Foruak kendu eta gero soberania fiskala ere galdu genuen.
|
|
Lehendabizikoan, kimaketa zatika egin behar izaten da, landareari lore helduak kenduz, bere hazkuntza kontrolatzeko. Bigarrenean, kimaketa handia egin behar
|
diogu
maiz, landarea mardul, trinko eta apal mantentzeko: interesatzen zaiguna ez da lorea, hostaila baizik.
|
|
Hauxe da gehien egiten den kimaketa; negu parteko lehen urrats gisa, lore helduak eta kaltetuak edo lehortuak diren elementuak kenduz. Izenak
|
dioen bezala
, landarea garbi mantentzeko aplikatzen zaio kimaketa mota hau.
|
|
Haur batentzat telebistan agertzen den pilotari hura entrenatzailea bezala izatea bultzatuko du. «Entrenatzailea telebistan ateratzeak badik bere eragina»
|
dio
Tomasek. Dena ongi baldin badoa, Mikel Olazabalek izan luke Leitzako pilota eskolatik aterako den hurrengo profesionala.
|
|
«Gazteetan ere badituk etorkizun handikoak, baina izenik ez diat emanen, nahiko delikatua dualako. Gaur egun
|
esatea
14 urteko bat ongi ari dela… bat baino gehiago badituk. Izenik ematea kaltegarria izan daiteke beretzat eta ondokoarentzat».
|
|
Maketan dagoenak metro bat du eta buztinezkoa da. Guzti honetan lanean ari den taldeari, Antton Espelosin, Pako Errandonea eta Miguel Mari Latasari, aunitz gustatu zaie maketa, eta
|
diotenez
, arrunt ongi egina dago. Eduardo Zancada eskultorea Meridan sortua da, baina gaur egun Madrilen bizi da.
|
|
• Gazteentzako alternatiba berria sortu eta herriari zerbitzua eman nahi
|
diote
.
|
|
Herri mugimendua osatzen duten taldeek hiru ardatz nagusi zehaztu zituzten: lehenik, Nafarroako Gobernuari konpromisoa aspaldian hartua dutela eta «behingoan hitza bete eta lehenbailehen obrak bukatzea»eskatu
|
diote
. «Ekimen alderdikoiak» bultzatzen dituzteneiberriz, «errepidea bultzatzeko herri mugimendua ez dela gaur goizekoa eta Iruñean eragin nahi badugu, ahalik eta ekimen zabal eta indartsuenak elkarlanean eta modu bateratuan bideratu behar ditugula» erran zieten.
|
|
Horrela, 1694ko kontu liburuak hauxe
|
dio
zati batean: “un yerro que llaman eçpata para el molino farinero”.
|
|
Sarako gaztetxeak urte osoan hainbat ekitaldi antolatzen ditu. Gehienak besta giro inguruan kokatzen badira, gaur egungo batzordeak kulturari indar gehiago eman nahi
|
dio
. Duela urte batzuk Etxalar, Zugarramurdi, Bera, eta Azkaingoekin batera antolatzen zen hilabete kulturalaren haritik, erakustaldi, antzerki eta arteari lotuak diren ikuskizunak antolatu.
|
2007
|
|
Nolabait errateko, kamioien Formula izanen litzateke: «F1 eta motoziklismoaren aldean telebistan gutti agertzen garela egia da, baina zirkuitoetan 30 lagun biltzen dira eta Alemanian, baita 60.000 ere»
|
dio
Doneztebekoak. Mariezkurrenak hirugarren postua eskuratu du Espainiako txapelketan eta hamazazpigarrena Europakoan.
|
|
Gure inguruko mendi magal guzietan barra barra ari dira agertzen, sekulako desmonte eta eskoilerak eginez, palaziotxo dotoreak, batzuk haundigoak, bertzeak ttikiagoak, zein baino zein horteragoa. Horrek zer ikustekorik du gure ondare eta «memoria visual colectiva»rekin, ebazpen horretan
|
dioen bezala
–
|
|
• 18 urteren ondotik, agur
|
esan
dio Juan Bautista Irazoki Berako apaizak Leitzari. Hainbeste urteren ondotik, Leitza herri berezia dela iritzi dio.
|
|
Gertatu ohi diren gauzak, berriz, lurreratu eta behean geratzen dira. Zentzu horretan, goian geratu direnak gauza asko izan direla
|
esanen
nuke. Dena den gauza konkretu bat zehaztea, benetan zaila egiten zait.
|
|
Abuztuan landetxeak beteta eduki ditugu, baina irailean bezerorik gabe gelditu gara". Horren aitzinean, Hiruak Bat elkarteak eta partzuergoak horri buelta eman behar
|
diotela
nabarmendu du. Gardek ere bat egin du Sagrariok errandakoarekin:
|
|
Kantxan pasatu zenari buruzko eztabaidetan ez naiz sartuko. Aimarrek Abeli tantoak lapurtu zizkiolako finala irabazi ziola
|
diozu
zure gutunean, eta horrek erantzunik merezi ez duela badakite pilotazale guztiek, baita Barriolaren jarraitzaile sutsuenek ere. Eskua ematearena berriz, ikusi nahi zuten guztiek badakite ederki nola izan zen.
|
|
Azkenean luzatu egin naiz baina ez dut bukatu nahi sujerentzi hau zuri bota gabe: Zergatik ez
|
diozu
Aimarren berri galdetzen zuk horrenbeste miresten eta nik ere asko estimatzen dudan Abel Barriolari?
|
|
Gisa berean, proiektu honekin bat egiten duen herriko saihesbidearen bigarren fasea ere aipatu zuen. Lesakako EAko kideak
|
zioenez
bi proiektu horiek azken hilabeteetan aitzinera egin dute Nafarroako Parlamentuan EAk duen taldeari esker.
|
|
Alkate-gaiak aipatu zuen ondoko gaia etxebizitzarena izan zen, eta hauen kontrolatzeko beharra azpimarratu zuen. Koldo Erkiziak
|
zioenez
, “etxebizitzak eraiki dira lesakarren eskaeraren arabera. Segurtatu behar dugu hemendik 10 urteren buruan babes ofizialeko etxebizitzak izanen ditugula herritarrentzat”.
|
|
Izan ere, harrobia ustiatzeko bi zulo egitea aurreikusia dute, «gutxi gorabehera biek 480 metroko luzera, 200 metroko zabalera eta 150 metroko sakonera izanen dute». Baina
|
diotenez
, egindakoa berreskuratuko omen da: «Zulo horietatik bat orain duen formarekin geldituko da, erabat tapatua, eta bertze zuloak hainbat erabilpen izan ditzake:
|
|
Hori ez da Euskal Herriko haundiena». Baina «Euskal Herriko bertze harrobiak eredu argiak dira lehengora ez direla bueltatzen ikusteko»,
|
dio
Sobrinok.
|
|
35 lanpostu berri sortuko dira, baina, Erdiz Bizirik en arabera, «gehienak Zubirin izanen dira, eta hori baztandarrentzat Iruña baino urrutiago dago». Bertzelakoa
|
dio
Yereguik, oraindik ziurtatu ezin duen arren, lanpostu «gehienak» Erdizen izanen direla iragarri baitu
|
|
Egun herrialde aurreratuenetan, Ingalaterraren kasu, itsasotik ateratzen omen da magnesita gehiena, «hemen ateratzen dena baino aise kalitate hobeagokoa». Espainiako Gobernuko Hezkuntza eta Zientzia Ministerioaren txosten bat aipatu du Erdiz Bizirikek, eta txostenak
|
dioenez
, «espainiar estatuan behar baino magnesita gehiago ateratzen da».
|
|
Goizekoan gure eskualdeko ordezkari bat izanen dugu Jon Rekondo Fausto Mugertzarekin neurtuko baita. Orain arte Leitzarra nahiko lasai ibili da, baina hemendik aitzinera gauzak zailduko zaizkio, hala ere, igande goizean irabazteko gaitasunak dituela
|
diote
hainbat adituk. Uharten jokatuko den bigarren norgehiagoka 23 urte azpikoen mailakoa izanen da, David Amillano eta Iker Gorritiren artekoa.
|
|
Joan den martxoaren 19an egindako prentsaurrekoan Erdiz Bizirik taldeko kideek azken asteetan izandako harremanen irakurketa ona egin zuten.
|
Ziotenez
, jende anitzek parte hartu du, eta ezaugarri hori garrantzitsua iruditzen zaie gai huntan herriaren iritzia balio handia daukalako. Bizkitartean, aitzineko egunetan Magnesitas de Navarrak egindako propaganda gogor kritikatu dute.
|
|
Horrekin, Lehen Arreta hobetzeko egin dituzten eskaerei Nafarroako Osasunbideak ez dietela kasurik egin jakinarazi dute. Duela 3 urte Lehen Arretarako zuzendaritza eskainita, dituzten arazoak konpontzeko asmoarekin, osasun zentroetako zuzendariek lan taldeak osatu zituzten, baina sinatzaileek
|
diotenez
, epe horretan ez da ezta egin duten eskaintza bat ere kontuan hartu.
|
|
Bigarrena, bi asteren buruan deitu zen, urtarrilaren 6an, baina horretan ere ez zen herritarrik animatu. Legeak
|
dioen bezala
hirugarrena, Baztan Ibarreko Batzorde Orokorreko presidenteak Virginia Alemanek deitu behar izan zuen joan den igandean. Horretan ere irtenbiderik ez zuten aurkitu.
|
|
Gizarteak eta instituzioek auzolanaren errekonozimendua gaurkotua egin lukete, bertze hainbat gizarte esparrutan gertatzen den bezala. Bitartean hitz hauen bidez familiari oinazean lagundu nahi
|
diogu
; baita Arizkungo eta Baztan osoko lagunei ere, auzolanean modu batean edo bertzean aritzen diren guztiei.
|
|
8 – Hortaz aparte, gai honetan zerikusia duen partea naizenez eta Udalaren aholkularitza juridikoa nik egiten dudanez, erabakirik hartu aurretik beste norbaiten aholkua eskatzeko
|
esan
nien: Nafarroako Gobernuto Toki Administrazio Departamentuarena edo Nafarroako Udal eta Kontzejuen Federazioarena batez ere.
|
|
Zergatik bada, saltzen dira herrriaren ondasuna ziren lurrak, eta orain, jabego pribatuen esku daudenak erosi nahi dira? Erran bezala, hainbatetan salatu dugu, noraezan dabilela Lesakako udalaren gestioa, eta gaur inoiz baino argiago ikusi daiteke
|
dioguna
. Hartara, herritarren diruaz baliatzen dira, gauzak egin eta desegiteko.
|
2008
|
|
Elizaren lurrak ukitu gabe, eta haur parkea mugitu gabe, aparkalekuak egiteko bertzelako proposamena landu zuen Udalak duela hiru urte eta 26 aparkaleku aurreikusi zituen. Baina orduan «plazaren berritzea ez zegoen hain hurbil»,
|
dio
Hirigintza zinegotziak. Orain bai, eta «plazako aparkalekua nonbait kokatu behar da».
|
|
Ekarriko du UPNk planteamendua? Zain gaude!»,
|
dio
Olabek. Horren harira, UPNk eurei gaia aztertzeko ez planteatu izana salatu du.
|
|
Azken legealdian, Udalak berriz hartu zuen plana, baina aldaketa batzuekin: hasieran pentsatutako lurrazpiko aparkalekurik ez –«gehiegizko inbertsioa delako»,
|
dio
NaBaik– eta Kortea etxearen antzekorik ere ez –«udaletxea gordeta» geldituko baitzen, «protagonismorik gabe»–.
|
|
Euskararen Legeak euskara sustatzeko agindu argia ematen dio Gobernuari eta hedabideen kasuan, euskararen normalizazioari eta gure inguruan bizi direnei ekarpen hori egiteko nahitaezkoa da Gobernuaren dirulaguntza. Hori guzia, “epe ertain luzeko hitzarmen baten bidez baino ezin dela lortu” uste dute komunikabideek eta alde horretatik, idatzia sinatu duten hedabideek “mahai baten inguruan eseri eta hitzarmen horren xehetasunen inguruan hitz egiten hasteko erabateko prestutasuna” adierazi nahi
|
diote
Gobernuari.
|
|
Gastu haundiegirik egin gabe, eta moble guztiak mugitu gabe, dekorazioa aldatzeko aukera ematen du paperak. Hala, etxeari aire berri bat eman nahi
|
badiogu
, margotutako paperak erabili baino ez dugu egin. Aldaketa aski ikusgarria izan daiteke.
|
|
Lemak
|
dioen bezala
, mugak hautsiz, gaztedia aitzinera. Helbururik nagusiena gure hesien gainetik gazteen arteko harremanak lotzea da, elkar ezagutu eta anaitasun bat sortzea gure artean.
|
|
Helbururik nagusiena gure hesien gainetik gazteen arteko harremanak lotzea da, elkar ezagutu eta anaitasun bat sortzea gure artean. Mugaren oztopoa gainditzea nahi dugu, eta hau Euskal Herria dela ulertarazi nahi
|
diogu
jendeari. Elkartasunaren bidez independentziaren alde aitzinera egin nahi dugu.
|
|
Hala, herriek guztien artean ordaindu lukete proiektua, eta horretarako dirurik ez dago. Kontu hartzailearen txostenak ere halaxe
|
zioen
, Malerrekako Mankomunitatea ez dela gai halako inbertsio batean sartzeko.
|
|
Aitzineko edizioan bezala, partaide berriei euren meritua gogorarazteko Berrien maila osatuko dute, eta horiek sari berezia jasoko dute. Taldeen parte hartzeari ere bulkada berezia eman nahi
|
dio
Kantuzale Elkarteak.
|
|
Bitartean, Lesakako herriaren oinarrizko beharrek bete gabe segituko dute, bertzeak bertze, gazteentzako Babes Ofizialeko Etxebizitzak. Baina berdin
|
dio
, Erdi Aroko Azoka bezalako ekitaldi folklorikoak izanen ditugu, eta Nafarroako Gobernuko Landa eta Ingurumen Departamentuaren baimenik gabeko zuhaitzen mozketak ere bai.
|
|
Herrira bueltan, balkoietatik ura botatzen hasi ziren, baina ama batzuk, beraien seme alaben arroparen itxura ikusita eta labadorara zer ailegatuko zen beldurrez, xaboia ere emana
|
zioten
urari, prelabadoa egiteko edo.
|
|
Edonola ere, galdu edo lapurtuz gero, berehala jakinarazi behar zaio bankuari, txartela baliogatzeko. 24 orduko zerbitzua eskaintzen dute bankuek eta berdin
|
dio
orduan zein da. Horrez gain, polizia etxean salaketa paratzea ere gomendagarria omen da.
|
|
2002az geroztik egiten da besta hau eta hasiera hasieratik helburua bailara mailako besta bat egitea da. Bertizaranako hiru herriak —Narbarte, Legasa eta Oieregi– elkartu eta bailara bezala bizirik gaudela adierazi nahi
|
diogu
jendeari. Azken urteotan ezagunagoa egin da Bertizarana, jendea mugitzen hasi delako.
|
|
Hori hala, Udalak 500.000 euroko gastua hartu du bere gain. Baina kontua da, Dantxarineako komertziante ia guztiekin —batekin izan ezik— diru kopuru hori eurek bideratuko dutela
|
dioen
ahozko akordioa egina dagoela.
|
|
Guttien gustatzen zaizkien kontuak, gazteek dituzten aisialdirako aukerak eta jarduerak dira. Hala
|
dio
inkestatutako gazteen %20, 6k. Eskola eta institutuen egoera ere ez da inkestatutakoen gustukoa %19, 1arentzat.
|
|
Lehenbiziko tailerrak, zure enpresa sortu nahi al duzu? galderari erantzun nahi
|
dio
eta bi zatitan banatuko da. Lehenbizikoa apirilaren 15etik 17ra eginen da, goizeko 9:30etik 13:30era eta hamabi ordu hortena, negozio ideia nola bilatu aztertuko da.
|
|
Guttien gustatzen zaizkien kontuak, gazteek dituzten aisialdirako aukerak eta jarduerak dira. Hala
|
dio
inkestatutako gazteen %20, 6k. Eskola eta institutuen egoera ere ez da inkestatutakoen gustukoa %19, 1arentzat.
|
|
Unibertsitateetan ikasketa guztiak euskaraz egiteko aukera ez dago bermatua. Ikasle aunitzek euskaraz eginen lituzke ikasketak, baina hautatu dituzten ikasketak direla-eta, ikastegiak ez
|
badio
horretarako aukerarik ematen, nekez eginen du hori. Horixe gertatzen zaie Bortzirietako ikasle aunitzeri.
|
|
Horixe gertatzen zaie Bortzirietako ikasle aunitzeri. Bortzirietako Euskara Mankomunitatearen ekimenez, Aztiker Jendarte ikerketa aplikatuak enpresak egin duen ikerketak hala
|
dio
. 2000tik 2006ra batxilergo titulua erdietsi zuten Bortzirietako gazteei galdeketak egiten aritu zen aipatu enpresa joan den urteko abuztuan.
|
|
Bortzirietako ikasle gehienak euskaldunak izaki, euskaraz ikasi nahi dute, baina Nafarroako unibertsitateek ez dute halako eskaintzarik bermatzen. Halaxe
|
dio
Unibertsitatea eta euskara Bortzirietan 2007 ikerketak.
|
|
Aintzat hartzekoa da Bortzirietako ikasleen herena hobeki moldatzen dela euskaraz gaztelaniaz baino. Gainerako %1, 5ek soilik
|
dio
gaztelania hutsez ikasiko lukeela.
|
|
Orain unitate aprobetxamendu txikiago izan behar duela onartuko balitz, udalak dirua galduko lukeela uste dute Berako oposizioko hiru taldeek: “ANVk arrazoia eman nahi
|
dio
herritar multzo bati, herritar guzien diruaren kontura. Hori eginez gero, zenbat kostatzen ahal zaio herriari?
|
|
Azkeneko mende erdian gure mendietako errege den insignis pinua Goizuetako paisaiatik desagertu eginen da seguru aski urte gutxiren barrenean. Hurrengo neguan ia 50 Hektarea, 48,28 zehatzago
|
esanda
, aldatzeko plangintza egin du Udalak. Zortzi mota ezberdineko milaka landare sartuko dira ondoren aipatuko ditugun parajetan, baina insignisen ondo bat bakarrik ere ez.
|
|
Zortzi mota ezberdineko milaka landare sartuko dira ondoren aipatuko ditugun parajetan, baina insignisen ondo bat bakarrik ere ez. Lotez lote aipatuz
|
esan
, Urritxabalgo 11,23 Hektareen heren batean larizio pinua landatuko dela; beste heren batean sekuoia, eta bestean lizarra, gereziondoa eta astigarra. Okilegikomakoan, berriz, 6 Hektarea aldatuko dira, erdia sekuoia eta beste erdia lizarra, gereziondoa eta astigarra.
|
|
Urtero bezala jendeak sumatu du onddo usaia, onddo kilo batzuk baino gehiago eraman du jendeak bere etxeetara. Bada Iturenen emakume bat eta ez dut bere izenik
|
esango
zeba berak hagitz ongi daki nor den eta baita bere familiak ere.
|
|
Bukatzeko
|
esan
beharra dago emakume hau ez duela inortxok ere ikusi nahi, bere gizona zakur baten moduan tratatzen du onddo garaietan.
|
|
Hauek oso onddo harrapariak dira, gehiegizkoak, jende askori ez
|
diote
hauen aurpegiak ikusteak ere onik egiten, emakume honek bere gizona hartu eta goizeko 6etarako hasten da onddo bila, oso beketsa da, guri ez zaigu inporta, baina harrapatzen duen onddo guztia saldu egiten du, hau ya gehiegizkoa da. Senar emazte jubilatu batzuk dira, ez dute diru beharrik, baina ematen dute mixeri gorrian bizi direla.
|
|
Eredu horren ezaugarri nagusiak, «goitik» datozen gehiegikeri guztien aurrean isiltasuna eta deus gertatu ez balitz bezala jarraitzea dira; egiten dutena gaizki dagoela jakinda ere, aginduak zintzo bete. Berdin
|
dio
herritarrak bozkatzen dutena errespetatu behar ez bada ere. Denak balio du.
|
|
Nafarroako Lantz herrixkako inauteri ezaguna irudikatuko da herrian, beraz, Mielotxin, Ziripot, Zaldiko eta perratzaileak —inauteri horien pertsonaia nagusiak— eta beraiekin batera dantzatuko duten partaideak nagusituko dira herriaz aipatutako egunean. Dena den, Elena Gartzia dantza taldeko monitoreak
|
esan
zigunez, festa haundi honen antolakuntza konplexua da eta herritar askoren kolaborazioa ezinbestekoa omen da itxuraz ateratzekotan. Herriko eragileetatik jasotako erantzuna ona izan omen da, eta Gaztetxea eta Guraso Elkartea, esate baterako, lanean ari omen dira dagoeneko.
|
|
Egun berean, ez ohiko batzarra egin zuen udalak eta onartutako mozioak
|
zioenez
, «bada garaia, aski da! errateko.
|
|
EAE ANVk goresten duen bezala herri kontsulta bat egiteko hautestontziak jartzea ez da aski, hori prozesuaren amaiera izanen zen. Informazio eta parte hartze prozesu baten kontra egitea EAE ANVk babesten dituen bortz herrietako Alkateen kontsultaren eskaerari bere sinadura eman ez
|
dioten
5.046 (%79, 43) baztandarren ezagutzeko, informatzeko eta erabakitzeko eskubidea urratzea da. Akaso, ustezko emaitza kontrakoa izango ote den beldur daude?
|
|
Leitzako Aurrera elkarteko pilotarien emaitzei dagokienez, aipatu behar da urtarrilaren 5ean jokatu zirela Lizarrako Eguberrietako txapelketaren finalak. Bertan bi leitzarrek parte hartu zuten eta gazitik eta gozotik ekarri zutela
|
esan
.
|
|
«Astea gripeak jota igaro dut, eta azkeneko egunetan baino hobeto baldin banago ere, oraindik ez nago ongi eta hori nabaritu da. Bestela, denbora gutxiagoan akituko nuela uste dut»,
|
esan
zuen.
|
|
• Aurten besta agurtu duela
|
dio
. Baina «ez dakit, beharbada abuztuan iritziz aldatuko dut».
|
2009
|
|
Lekarozko Aroztegia Jauregian eta inguruan egin nahi den inbertsioaren kontrako hainbat herritarrek formalki antolatuko direla iragarri dute. Horrela
|
diote
hedabideetara bidali duten oharrean. Aroztegiko gaiaren gainean «kezkatuta» dauden baztandar batzuk dira eta taldea ortzegun honetan, abenduak 17, aurkeztuko dute.
|
|
«Josu Goia, Jaime Elgorriaga eta hirurak Iruñeko Pablo Sarasate kontserbatoriora joan ginen informazio eske». Egin behar zena euren gain hartu eta horrela hasi zen lanean Musika Eskola.Aski baliabide guttirekin, «oztopo aunitzekin baina ilusio haundiarekin», orain Labiaga Ikastola dagoen egoitzan hasi ziren lehen solfeo klaseak, berogailurik eta aunitzetan mahairik gabe»,
|
dio
Rudik. Handik orain Kultur Etxea dagoen tokira joan ziren, eta gero Ricardo Barojara.
|
|
Musika eskola eraiki, irakasleak oposaketa publikoen bidez kontratatu, materiala erosi... Dena egin zen, baina «Nafarroako Gobernuak ez zuen
|
esandakoa
bete, eta Udalak bere gain hartu behar izan zuen dena». Zailtasunak zailtasun martxan jarri zen musika eskola, eta geroztik ez du etenik izan.
|
|
Eta ordura arte lanaldi osoarekin hiru langile baziren, ikasle kopuruaren beherakadarekin, bi gelditu ziren lanaldi osoarekin. Baina aspaldi honetan egoerari buelta emana
|
diote
. Begoña Rudiren 30 ikaslerekin hasi zen ekimena, 3 eta 70 urte arteko 160 ikasle eta zortzi irakasle izatera ailegatu da.
|
|
Usazaleek adierazi dutenez, “ez da gure ardura Iarmendiko eskopeta ehiza arautzen duten legeak eta arauak ez idaztea ez betearaztea ere, hori Administrazioak bakarrik egiten ahal duen lana da, Udalak, Nafarroako Gobernuak…”. Usazaleek egiten duten lana Etxalarko Udalak ekonomikoki errentabilizatzen duela
|
diote
, “sare inguruetan sortutako postuak subastatuz eta hori beti lagundu dugu eta lagunduko dugu, etxalartarrak garelakoz eta denontzat mesedegarria delakoz”. Postu horietako batzuk kendu egin dira, “baina ez Udalak erabakita, batzuk ulertarazi nahi duten bezala, segurtasun arauak betetzen ez dituztelako eta legez behartuak izan direlako baizik”.Usazaleei harrigarria iruditzen zaie Miguel Mari Irigoienek, Etxalarko eskopeta ehiztarien elkarteko presidenteak eta bozeramaleak lege horiek ez ezagutzea eta ehiza postuak egoera irregularrean zeudela ez jakitea, 1987 urtetik 2005era herriko alkatea izan dela kontuan hartuz.
|
|
Donatorekin hasi zen tratuan ondotik, eta honekin ez zuen arazorik izan.Gaztetatik aizkoranEz dira atzo goizean jaiotakoak, eta aizkora eskuan eskarmentu haundiko gizonak dira. Aski goiz hasi ziren aizkoran, «etxean 12 urterekin, eta plazan 16rekin»,
|
dio
Ezkurrakoak. Ramon Latasa sunbildarra izan zuen erakusle.
|
|
Tolosakoa. «Nafarroa eta Gipuzkoako zaleentzat erdigunea da»,
|
diote
. Hainbatetan jokatutakoak dira Tolosan, eta oroitzapen onak dituzte.
|
|
«Batzuk eta besteak probatzen ari gara eta azken astean erabakiko dugu zein eraman». Eta zurrumurruek gisa bateko egurrak izanen direla
|
dioten arren
, Larretxea «jendearen erranarekin ezin fidatu» eta horren arabera moldatu behar entrenamenduak.Hasi da erlojuaren kontrakoa. Astebete gelditzen da.
|
|
Vicent Bru Pirinio Atlantikoetako Kontseilari Orokorraren arabera, «jokoz kanpoko ikuskizun» bat izan da, «manerarik gabekoa».Jakin behar da Frantzia dela Europako Batasunean herrialde bakarra hori debekatzen duena. 2001az geroztik Europako Legebiltzarrak onartu duen lege batek
|
dio
Europako estatu batean baimenduta den erremedioa gaineratiko edozein estatutan onartua izan behar dela. Zortzi urte pasa badira ere, Frantziak ez du oraino bere egin lege hori, eta Europan bakarra da.
|
|
Gainera 2004an Bretainian izandako horrelako kasu batean Frantziako Justiziak auzia bertan behera utzi zuen. Agian laborariak beldurtu nahi zituzten Bruk
|
dioen bezala
«ikuskizuna» eginez. Bizkitartean, azken urte hauetan ohointzan behin eta berriz ari direnak segitzen dute.
|
|
Amnistiaren Aldeko Mugimenduaren arabera, “beste behin Guardia Zibilaren okupazio militarra salatu beharrean aurkitzen gara. Azken hilebeteotan bereziki Lesakan ematen ari den okupazio eta jazarpen polizia benetan itogarria dela
|
esan
nahi dugu, sektore baten aurkako kontrola eta errepresioa helburu duten jarduerak direlarik hauek guztiak”.Euskal preso politikoekiko elkartasunez egin asmo zen mendi martxa baten aitzinean “horrenbeste polizia armaz leporaino josita agertzeak erakusten digu norainokoa den herri honetan bizi dugun poliziaren okupazioa eta errepresioa” Amnistiaren Aldeko Mugimenduaren arabera.
|
|
Berriz Udalaren esku gelditu zenerako, hondatua zegoen eta egokitzeko inbertsio handia behar duenez, ezin izan du orain arte deus egin. Kaxernaren zati bat Gaztetxea da eta zati hori errespetatu dela
|
dio
baldintza pleguak. Edozein moduz, eraikinaren egoera dela eta, aurreproiektua idazterakoan dena bota behar den edo moldatzearekin aski den aztertu da.
|
|
“Lege bidegabea da”Dirulaguntza eskaera egin duten gurasoetako batzuk ere onartu dutenez, legea ez da batere justua, gehien behar dutenei laguntza ukatzen baitzaie. «Bigarren semea edukitzen duten guzientzako izan luke»
|
dio
Esther Alkaraz leitzarrak.Bertzalde, bikiak edo hirukiak izaten dituzten familiek lehen hiru urtetan 10.000 pezeta inguruko (400 libera) dirulaguntza hartuko dute seme alaba bakoitzarengatik. Nafarroako Ongizate Institutuak partituko dituen dirulaguntza hauez gain, lehendik ere Gizarte Segurantzak ematen zituenak daude bixkien jaiotzarako:
|
|
Nafarroako Ongizate Institutuaren dirulaguntza hauek Espainiako Estatuan aitzindariak dira, bainan galdegin diegun gurasoen arabera hagitz eskasak dira haurren gastuak ordaintzeko. Denak ados dira gauza batean, «deus baino hobeki da»
|
diote
, «bainan laguntza hauekin jaiotze tasa goitu nahi badute alferrik ari dira». Maribi Irujo Nafarroako Ongizate Institutuko langileak erran digunez laguntza hauek «lehen pausua dira familiari ahalik eta laguntza gehien emateko bidean, horregatik sortu da familiari laguntzeko sail berri bat Ongizate Institutuan».
|
|
Beatrice Baionako bulegoan gizarte laguntzaile bezala ari da lanean azken 30 urteetan. «Frantzian, emazte bat haurdun dagoelarik 5 hilabetetik aitzinera 1.000 libera (25.000 pta) hartzen ditu haurrak hiru hilabete izan arte»,
|
dio
, «esposatua egon edo ez» gaineratuz. Bigarren haurra sortzen delarik amak edo aitak hiru urtez lana utzi eta etxean egoteko eskubidea dute, hilabetero 3.000 libera (75.000 pta) eskuratuz.
|
|
Hoiez gain bertze dirulaguntza batzuk ere badituzte familia bakoitzaren ezaugarrien arabera. Dirulaguntzen sistema honek bere fruituak eman ditu Beatricek
|
dioenez
: «1959tik honat %49an goitu da sortze kopurua Frantzian».
|
|
gure eskualdeko hegazti harrapakariak ikertu eta zentsatu zituen, gero Itxusiko Harrien Natur Erreserban babestuak izan direnak. Hainbat mendi bide, kaltzada eta, bereziki, Urdazubitik Belateraino zeharkatzen duen «Santiago Bide Baztandarra» landu eta zehaztu (gero Arkupeak Jubilatuen Elkarteko kide batzuekin ibili zuena), ditxosozko egun batetan behar bezalako babes legala izanen duena («defentsarik onena, erabilpena»
|
zioen
). Bulego kutsu eta kargu ofizialetatik beti eskapoan, Ramon Elosegik konpromezu haundia hartua zuen Mendi Gidarien formazio eta profesionalizazio prozesuetan, ordea: ITGren ikastaroak Donezteben eta Iruñean, Baztan Bidasoako hainbat lagunok parte hartu genuelarik.
|
|
Zuk ba al dakizu zergatik? Nik ez; horretaz
|
diot
beti irakasle eta laguna izanen zarela. Ramon, adiorik ez, lagun betiko.Mikel ALBISU (BEINTZA LABAIEN)
|
|
«Gramatika eta idazkera ikasturtean zehar lantzen dituzte eta udan mintzapraktika tokatzen zaie. Maila badute, baina ohitura hedatu behar da»,
|
dio
Urtzi Lakuntzak. Hizkuntza bat ikasteko motibazioa ere ezinbertzekoa da, eta Zugarramurdin familia barnetegietan aritu direnei ez zaie falta izan.
|
|
Leku egokia«Herri euskalduna eta inguru aproposa» zelako aukeratu zuen AEK k Zugarramurdi. Halaxe
|
dio
Lakuntzak. Eta bi asteko egonaldiaren ondotik, balorazioa baikorra izan da:
|
|
Gai honekin bukatzeko aipatu, herriko lau gaztek osatutako rock talde batek egun berezi hau aprobetxatuko duela lehenengo kontzertua eskaintzeko. Gaztetxean izanen da goizeko 2etan.Asierren zapela ospatzeko herri afaria apirilaren 7anEkitaldi bereziekin segituz
|
esan
, Asier Olaizolak, Fernando Goñirekin batera eskuratu berria duen eskuz binakako zapel haundia merezi bezala ospatzeko asmotan dela herria. Kronika hau idazterakoan hainbat xehetasun lotu gabe zeuden oraindik, baina ziurtzat eman ziguten apirilaren 7an eginen dela, eta nola ez, ekitaldi nagusia herri afaria izanen dela.
|
|
Baina Julianek berak ere gauza ugari eman dizkio pilotari: «Pilota eta biok bakean gaude»
|
dio
Eratsungo maisuak. Berak kontrakoa uste badu ere, pilotazaleen gogoan gelditu da betirako Julian Retegi, Retegi II.
|
|
Ttipi ttaparen kasuan," euskarazko prentsaren munduan, aldizkariko informazio guziarekin, edizio elektronikoa Internet sarean eskaini duen lehena" izateagatik. 1996ko uztailaren 5ean hasi zen aldizkari hori Interneteko edizioa argitaratzen eta Rikardo Arregi Sariko epaimahaiak
|
zioenez
," aldizkari nafarrari zor diogu euskal kazetaritza amaraunean, Interneten sartu izana".
|
|
Ttipi ttaparen kasuan," euskarazko prentsaren munduan, aldizkariko informazio guziarekin, edizio elektronikoa Internet sarean eskaini duen lehena" izateagatik. 1996ko uztailaren 5ean hasi zen aldizkari hori Interneteko edizioa argitaratzen eta Rikardo Arregi Sariko epaimahaiak zioenez," aldizkari nafarrari zor
|
diogu
euskal kazetaritza amaraunean, Interneten sartu izana".
|
|
Xabier Mendiguren Kontseiluko idazkari nagusiak gogorarazi zuenez, Kontseiluak duela 12 urte sortu zenetik Bai Euskarari leloa erabili badu ere, hemendik aurrera Euskaraz Bai erabiliko du «bai
|
esatea
baino zerbait gehiago behar duelako euskarak, ikastea eta erabiltzea batez ere».
|
|
Epaimahaikide hitzak berak
|
esaten
du, taldeen lana epaitzea.
|
|
Lesakako PNVk
|
dioenez
¨bere jarrera jakiteko" Aralarren aholkurik ez du behar
|
|
PNVk “inoiz egin ez dituen adierazpenak bere ahoan” jarri dituela Aralarrek salatu du eta afera honen inguruan “etorkizunean gerta daitezken egoerak talde bakarraren bizkar” jarri dituela. Honen aitzinean, PNVk bere idatzian “ soilik ez ohiko batzarrera ez azaltzeko jarrera” azaldu zuela
|
dio
eta berriz ere hori gertatuko dela “udal batzarra identifikatu gabeko agirien arabera eta, larriagoa dena, udalean erregistratu gabe, deitzen bada”.
|
|
Antonio Javierrek aipatu zigunez, azpitxapeldun izateak gusto gazi gozoa utzi zion. “Alabak oraindik urte aunitz ditu txapeldun izateko”
|
zioen
. Halere, txapeldunaren entrenatzailea izateagatik ere saria lortu zuen aitak.
|