|
2000
|
|
|
Bai, 12
|
urtez
Berrobin, demokraziaren hasieran. Guk eman genion hasiera demokraziazko boto bidez aukeratutako alkatetzari.
|
|
|
Hola izanik ere, hainbeste
|
urtez
herriz herri eta bidez bide kantuz aritu ondoren, Guk desegitea erabaki zenuten. Edo ez al da desegin Guk taldea?
|
|
|
Hire urratsak direla medio, 30
|
urtez
talde baten gerizatzen eta zaintzen jakin duk, hire lagunak hautatuz. Duela 20 urte, 1980 urtean sartu ninduan Guk taldean, eta denboraren bortxaz ohartu nauk, nolako hautu argia egin huen Joanes eta Panpi bezalako gizonen laguntza desiratuz.
|
|
|
Lehen lana Gipuzkoako sagar motak errekuperatzea izan zen, gero mota horiek Hondarribiko Zubieta Etxaldean txertatzeko eta baserritarrei banatzeko. Lau bost
|
urtez
enologo bat aritu zen lanean Hondarribiko zentroan eta sagar motak analizatzen zituzten. Analisiei eskerrak konturatu ziren mota guztiak ez zirela onak sagardotarako.
|
|
|
Oso sagardo gutxi egiten dira jatorrian bertako sagarra erabiliz, ekoizle txikienek erabiltzen dute gehienetan bertako sagarra soilik. Ohikoena sagarren %25 bitartean (kopurua
|
urtez
urte aldatzen da) kanpokoa izatea da. Labelak errentagarritasunik ekarriko luke?
|
|
|
Horren arrazoietako bat, abiadura beldurgarrian areagotzen ari den herrialde pobreen kanpo zorra da. Herrialde aberatsek ez dituzte garaiz eskuratzen beren kapitalak, eta herrialde pobreak horien interesak ordaintzera beharturik daude
|
urtez
urte, geroz eta zor handiagoa sortuz eta gurpil zoro horretatik inolaz ere atera ezinik.
|
|
|
Aurtengo erroldak erakutsi du Zuberoak 13.500 biztanle dituela, hots, ia milako bat galdu duela hamar
|
urtez
. Aurreikuspenak betez geroz, 2010ean bi mila zuberotar gutiago biziko dira sorlekuan, bortxatuak izanen baitira kanpora joatera lan bila.
|
|
|
Hori da instalazio horien amortizazio epea, hasierako inbertsioa berreskuratu ahal izateko. Baina konpainia elektrikoen asmoa 40
|
urtez
iraunaraztea da. Beraz, zentralik zaharrena (Zorita), 2009an itxi litzateke, eta berriena (Trillo) 2028an.
|
|
|
Gaurko musika entzungai jartzeaz batera, euskaldungaiei gure mintzora pasatzeko bidea samurragoa egin dakien. Halaxe, jendea euskara ikastera animatu dadin, bigarren
|
urtez
segidan, Bizkaia eta Gipuzkoako udal euskaltegiek (r) udal euskaltegiaren txokoa» zabaldu dute Joseina Etxeberriaren arratsaldeko saioan, urtarrila eta otsaila bitartean, hain zuzen. Bertara, udal euskaltegiekin nolabaiteko lotura duten edo izan duten pertsona ezagunak gonbidatzen dira astero, euskararen, euskaltegiaren eta bere lanaren inguruko solasaldi gozo bat izatera.
|
|
|
Desagertu dira gure aurretik. Urtean behin, edota bi
|
urtez
behin, etortzen zaizkigu, Errege Magoak bailiran, eta inguratzen dira gureganaino hau eta bestea eskainiz, hau eta bestea esplikatuz, ustez egia dena hobe apainduz eta gezurra dena itxuraldatuz, eta niri Iris Murdoch idazlearen aipamen hura datorkit gogora: " Isiltasun eta ausentziaren duintasunaren ondoren, hitzaren arrunkeria".
|
|
|
300 lagun inguru bildu da orotara bertan eta euskaltegi guztiek euren ordezkaritza izan dute. Lau
|
urtez
behin egiten du AEK k bere mintegia eta, hortaz, datozen lau urtetan egin beharrekoak finkatzea izan du xede Arantzazuko bilkura honek.
|
|
|
Ez EAJn ezta abertzaleen artean ere, ez dago beldurrik hartutako bideaz. Duela 104
|
urtez
geroztik euskaldunen aberri bakarra Euskadi dela aldarrikatzen duen alderdi honek bere burua argi dauka eta oraingo honetan hartu duen bidea, euskaldunen aberri bakarra Euskadi izateko beste urrats bat da.
|
|
|
Berrogeita hamar lagun batzarturik. Adina, hasi laurogei urteren bueltatik eta hogei
|
urtez
azpikoenganaino. Soziologoren batek herriko lagina hartu nahi izan balu, ez zukeen aukera hoberik egingo:
|
|
|
\ 1984 eta 1995 artean hies kasuen agerpena
|
urtez
urte gorantz joan den bitartean (1995ean 582 izan ziren), ordudanik (farmako berrien laguntzaz) tendentzia beherakoa da. 1999an hiesdun berriak 207 izan ziren.
|
|
|
Ibilaldia 2000 antolatu duen Zubi Zaharra Ikastolak 28
|
urtez
lan garrantzitsua egin du euskara Enkarterrin barrena zabaltzeko. Izan ere, Zubi Zaharra da Enkartazioetako ikastola bakarra.
|
|
|
Hasiera batean klaretiarren ikastetxean gela batzuk utzi zizkieten eta han haur hezkuntza irakasten hasi ziren. Bertan egon ziren bost
|
urtez
. Lehen taldea hamahiru haur eta irakasle batez osatua zegoen.
|
|
|
hamar kubikokoa 90 aldiz altxatu, aizkoran sei oinbiko, eta korrika sei kilometro, eta galdu egin nuen, artean traketsa nintzen aizkorarekin. Gero, 15
|
urtez
ni izan naiz herri kiroletan kirolaririk osatuena. Horretan ez dut areriorik eduki.
|
|
|
Bost
|
urtez
izan naiz eta jendeak ikusmina du herri kirolak ikusteko, euskaldunak direlako.
|
|
|
Bestela ez da ulertzen nola egin nuen alde Oriotik, garai hartan denak irabazten baitzituen, eta egitura sendoa zuen... Castrori bi
|
urtez
egon nintzaion ezetz eta ezetz esaten, eta haiek xaxatzen ninduten" baina hik esaten duk klub bat hartu eta goienean gustura lagako hukela"... Eta azkenean zauri hori ireki zidaten, eta hori izan zen Castrora joateko arrazoia.
|
|
|
Txistua irakatsi zuen Zaldibin 18
|
urtez
eta Ataunen beste 8 urtez.
|
|
|
Txistua irakatsi zuen Zaldibin 18 urtez eta Ataunen beste 8
|
urtez
.
|
|
|
Artikulu sorta honetan Mikel Bringasek (osatu berri den Euskadiko Selekzioko arduradun teknikoa eta Pilota Federazioko zuzendari teknikoa) munduan zehar eginiko bidaietan Kanariar Uharteak, Brasil, Valentzia, Bolivia eta Argentinan ezagututako pilotaren errealitatea deskribatu digu. Hego Amerika eta Espainiatik Afrikaranzko bidea ere hartu dugu Reunion irlan jokatuko baita urriaren 28tik azaroaren 5era bitartean 22
|
urtez
azpiko Munduko Txapelketa.
|
|
|
14
|
urtez
zehazki aritu naiz horretan. Zorionez asko hobetu da azkenaldian.
|
|
|
Eta paradoxikoki, Miranda' l Douru da hizkuntza ofiziala duen lurralde bakarra. 1998ko irailaren 17a egun historikoa izan baitzen, hango herrientzat bezainbat, mugaz bestaldean hizkuntzaren alde hainbat
|
urtez
ibili izan zirenentzat ere. Portugalgo parlamentuak, erabateko adostasunez, Mirandako hizkuntza ofizialdu eta hiztunen eskubideak aitortu zituen.
|
|
|
BIA eta Andecha Astur ezkertiarrak, PAS eskumarago eta URAS, PPtik aldendutako Sergio Marquesek sortua). 1984an sortutako Xunta pola Defensa de la Llingua Asturiana (Asturieraren Aldeko Batzarra) eta gainontzeko idazle, irakasle eta antzeko elkarteak berriz, geroz eta hedatuago daude Asturiesen, eta
|
urtez
urte urrats txiki baina erabakiorrak eman dituzte.
|
|
|
" Euskaraz buru belarri" lemapean Nafarroa Oinez jai handiaren 20 edizioa burutuko da urriaren 22an. Aurten Zizur Txikiko San Fermin Ikastola izan da
|
urtez
urte milaka euskaltzale bildu ohi dituen ekitaldiaren antolatzailea. Ikastolak bere 30 urteurrena ospatu berri du, eta igandean lorturiko dirua eraikin berriak ordaintzeko erabiliko du.
|
|
|
Hemengo unibertsitatearen martxa, bertan dauden irakasleen interesak, dauzkaten baliabide ekonomikoak, duten mentalidadea eta hori guztia... puf! horrelakorik etorriko da, baldin eta Amerikan 50
|
urtez
egin eta ongi ateratzen bazaie, eta katedratiko bat hara joan eta bere begiekin ikusita gustatzen bazaio... orduan igual egingo da zerbait. Baina gaur...
|
|
|
Autonomia Estatutua jarri zenetik urte piloa pasa da, gaur egun Euskal Herrian ez dakit zenbat mila jende itzulpenetik bizi gara, aldez edo moldez, itzuli eta itzuli, ikasi dugunak. Eta gauzak horrela 20
|
urtez
egon ondoren, orain jarri dute itzulpengintza eskola. Pentsa idazle eskola noiz etorriko den!
|
|
|
Horretarako enpresen sustapenera bideratu du bere zeregina. Duela bi
|
urtez
geroztik, SPRIk hiru arlo lantzen ditu nagusiki: sustapena, nazioarteratzea eta batasun teknologikoa.
|
|
|
Euskaldun berria da. Txalaparta argitaletxeko euskarazko edizioen arduradun gisa aritu da sei
|
urtez
. 16 urterekin hasi zen militatzen HBn eta egun HBko Mahai Nazionaleko kidea da.
|
|
|
Geroago Informazio Zientzien Lizentziatura egin zuen EHUko Gizarte eta Informazio Zientzien Fakultatean, Leioan. HABE erakundean jardun zuen euskarazko irakasle gisa eta, halaber, Eusko Jaurlaritzan aritu da teknikari lanetan hamar
|
urtez
. 1986tik da LABeko afiliatu, 1992tik zuzendaritzako kide eta 1994tik komunikazio arduraduna.
|
|
|
Ibilbidea
|
urtez
urte:
|
|
|
\ Herri Batasunako kide (1977az geroztik) eta Euskal Herrian Euskarazeko aita pontekoa (1979), Mahai nazionaleko partaide izana da 5
|
urtez
eta bitan senadore hautatua.
|
|
|
Interneten bidez funtzionatzen dugu asko. Bi
|
urtez
behin Kontseilua biltzen da, herrialde guztietako ordezkariak; eta lau urtez behin Batzarra. Gainontzekoa bulego funtzionamendua da:
|
|
|
Interneten bidez funtzionatzen dugu asko. Bi urtez behin Kontseilua biltzen da, herrialde guztietako ordezkariak; eta lau
|
urtez
behin Batzarra. Gainontzekoa bulego funtzionamendua da:
|
|
|
Mexikoko konpainia bat ere izango da. Eta hamar
|
urtez
saiatu ondoren, itzalen ikuskizun klasiko harrigarriena ekarriko dugu, Australiatik datorren Richard Bradshawek ekin. Euskal Herriko Taupada, Gorakada eta Behi bi' s ere izango dira.
|
|
|
Gainera, formazioa eskainiko luke (haurrak, irakasleak, manipulazioa, konstrukzioa, profesionalak), museoa izango luke (historia, zabalpena munduan, teknikak eta urtean bizpahiru erakusketa monografiko jaialdiarekin batera). Jaialdia bi
|
urtez
behin egingo litzateke. Dokumentazio zentroa ere izango litzateke.
|
|
|
Azken urteotan garapen handia nabaritu da jaialdien eraginez (Bilbo, Bergara eta Tolosa). Bergarakoa bi
|
urtez
behin izaten da helduentzat, txiki da, baina meritu handia du. Eta Bilbok jaialdi garrantzitsuagoa behar du nire iritziz.
|
|
|
Nire ustez, bi
|
urtez
behin edo euskal konpainien topaketa bat egin litzateke, hitzaldi, eztabaida eta formazio saioekin batera. Programatzaileek Tarrega edo Gijonera joan behar izaten baitute.
|
|
|
Han dute komentua eta Arantzazuko Andre Mariari eskainitako basilika ere bai. Eta bertan egindako lan ugarien artean idatzi, ikasi, abestu, irakatsi, fraide izateko jendea prestatu, eguraldiaren igarkizunak eskaini, inguruko baserritar eta artzainen kontu izan..., bada bat, duela 55
|
urtez
geroztik, hutsik egin gabe, urtero urtero aurrera daramatena, hots, Arantzazuko Andre Mariaren Egutegia plazaratzea. Hauxe duzue datorren urteko egun guztiak biltzeaz gainera, esaera zaharrak, teoria berriak, dotrina irakaspenak, gure gizartearen berezitasunak, zientziak dituen bitxikeriak, txisteak eta abar luze bat zuen esku jartzen dituen orri multzoa.
|
|
|
Izan ere, gure asmoa narratiba berria aztertzea denez, hamarkada honetan argitaraturiko lan guztiak aintzat hartzea zabalegia iruditu zaigu, eta beraz, egokiagotzat jo dugu esparrua murriztu eta lan jakin batzuei buruzko bilduma osatzea. Hortaz, datozen orri hauetan azken hamarkada honetan ezagutzera eman diren idazleen lanen zerrenda emango dugu
|
urtez
urte. Hala ere, 90eko hamarkada baino lehen narratiba lanik argitaratu ez dutenak ere hartu ditugu kontuan:
|
|
|
Honen guztiaren berri emateko lantxo hau lau ataletan banatu dugu: lehenik, bilduriko kritikaren zerrenda jaso dugu
|
urtez
urte; bigarrenik, hamarkada honetako eleberri eta ipuin bilduma batzuen iruzkinak eskaini ditugu; hirugarrenik, hamarkadaren ikuspegi orokor bat emateko asmoz, azken ohar orokor batzuk bildu ditugu; eta azkenik, eranskin labur bi atondu ditugu: batean idazleen gaineko datuak batu ditugu, eta bestean, literatur kritikaren inguruko hainbat terminoren azalpen labur batzuk eskaintzen dira, iruzkinetan erabilitako terminologia ezezaguna zaionari laguntzeko xedearekin.
|
|
|
Bestalde, liburuaren bosgarren hitzaldian (70 orrialdean) Pirinioetako mugaren gainetik, gure nortasuna indartu nahian, elkartasuna proposatzen zigun. Gogoan izan zenbait
|
urtez
Baionan bizia zela eta, beharbada, han ulertu zuen mugaren bi alderdietan ginela euskaldunak, gure hizkuntza eta iritzi berdintsuei esker, elkarren artean edozertan laster ados jartzen ginenak.
|
|
|
Baita ere 1812 urtean Cadizko Konstituzioa onartzean partaide izan zirela. Baina, esan beharrekoa da, 1820 urtetik, hiru
|
urtez
, liberalak nagusituz eta Frantziako politikaren arauak jarriz, Batzar Nagusiak kentzetik hasi zirela elkarren arteko iskanbilak. Beraz, ez ziren batere harrigarriak Larramendiren kezkak.
|
|
|
1812 urtean Cadizko Konstituzioa onartzean ere partaide izan ziren Batzar Nagusiak. Baina, 1820 urtetik, hiru
|
urtez
, liberalak nagusituz eta Frantziako politikaren arauak jarriz Batzar Nagusiak kentzen hastetik hasi ziren elkarren arteko iskanbilak.
|
|
|
Azalpena historikoa da. Norvegia 417
|
urtez
egon zen Danimarkaren menpean(), eta, kulturaren aldetik, eragin nagusia Danimarkatik zetorkion, ezSuediatik (Suediaren menpean tartean egon zen 91 urtez, eta autonomiahandiz).
|
|
|
Azalpena historikoa da. Norvegia 417 urtez egon zen Danimarkaren menpean(), eta, kulturaren aldetik, eragin nagusia Danimarkatik zetorkion, ezSuediatik (Suediaren menpean tartean egon zen 91
|
urtez
, eta autonomiahandiz).
|
|
|
Gertakarien ondorioz Oskar II.a hogeita hamahiru
|
urtez
egon zen. ErresumaBatuetako, errege (Suedian eta Norvegian, beraz):
|
|
|
3) Elkarrekiko konponezinak gertatuz gero, indar militarra ez erabiltzea, bainaarazoa 10
|
urtez
Haga-ko Tribunalaren eskuetan jartzea.
|
|
|
Norvegiar kontsulatu sare propioa izan zen 20
|
urtez
(eta Norvegia Askatuasortu arte) oztopo harri nagusia.
|
|
|
Hauxe da Gestalt Terapiak jaso zuen lehen eragina, Perls bera, 20
|
urtez
psikoanalista, bere burua 7 urtez analizatzen ibili zen-eta. Beste asko bezala, Perlsneofreudiano bihurtu zen, bere ikuspuntu propioa sortu zuen arte.
|
|
|
Hauxe da Gestalt Terapiak jaso zuen lehen eragina, Perls bera, 20 urtez psikoanalista, bere burua 7
|
urtez
analizatzen ibili zen-eta. Beste asko bezala, Perlsneofreudiano bihurtu zen, bere ikuspuntu propioa sortu zuen arte.
|
|
|
Holderlin, sentiberatsunarenprintzea, erotu egin zen. Ez ziren izan idazleak artatu eta zaindu zutenak; zurgin pobrebat izan zen 30
|
urtez
etxean jaso zuena. Zurginaren obra, Holderlinenaren parekoparatzen dut nik, eta Holderlinen laudatzaile merke eta sasilagunena baino zatiazjasoagotzat daukat.
|
|
|
1965eko urtarrilean gure bistatik galdu zen Txillardegi, eta gero noizbait itzuli, ezdakit zuzen zein
|
urtez
, baina beste norbaitek erranen du agian (utinam, iparraldekozentzuan). Hala ere, oroitzen naiz ikusi nuela Monzon-ekin Donibane Lohizunen, 1971ko Pazkoz, gure lehenbiziko Aberri Egun publikoan:
|
|
|
Bederatzi
|
urtez
iraun zuen zinemak udaletxean. Filmak formatu handian estandarizatzen hasi zirenean makina zaharrak ezin proiekta zitzakeenez (merkatuan gero etaformatu zaharreko pelikula gutxiago zegoen), derrigorrezko bilakatu ziren egokitzapenak.
|
|
|
bitartean, Europako Estatuak indartsu izanziren eta Estatuen arteko mugak oso itxiak; gainera, Estatuek arbitro gisako lanetanjardun zuten, klase sozialen artean, langileria indartsua zen eta lan enplegua, full time, egoera antzekoan egon zen. Hogei
|
urtez
gero, gizarteko baldintza horiek zeharoaldatuak zaizkigu.
|
|
|
Azken hamabost urteetan batean eta bestean izandako entzule kopuruak aldakorrak izan dira, joera FMko estazioen irratsaioak entzutearen aldekoa izanik. Euskal Autonomi Erkidegoan, esaterako, honako entzule indizeak eduki ditugu 1984tik aurrera, CIES enpresak (1999, 7) egindako azterketen arabera(
|
urtez
urte eta milaka zenbatuta):
|
|
|
Entzulerien rol aldaketak. Hainbat
|
urtez
aldarrikatu den norabidetasuna edo feedbacka errealitate bihurtu da. Ahalbide asko eta handiak egongo dira:
|
|
|
Lehenbiziko ehun urteak paseak dira, 1887ko uztailaren 2an Guglielmo Marconi italiarrak harigabeko telegrafia berriaren patente britainiarra lortu zuenetik. Ehun
|
urtez
eduki dugu dibertimendua, hezkuntza eta informazioa irrati bidez. III. milurtekoaren atalasean 2.100 milioi irrati hargailu zeuden munduan eta telebistak egindako lehiakortasun bortitza gorabehera, irratiak burua makurtzeke dirau munduaren hiru eskualdeetan: garatuan, garabidekoan eta azpigaratu edo txiroan.
|
|
|
Laugarren garaia informazioaren alorrean gertatutako liberalizazioarekin hasi zen (1977ko urrian) eta ia hogei
|
urtez
iraun zuen, harik eta 1996an irrati digitalak aro berrian jarri gintuen arte.
|
|
|
%68, 1ek ez zuten euskal emankizunik entzuten. Eta %31, 9k euskal emankizun bat gutxienez egunero entzuten zuten, erran nahi baita, gutxi gorabehera 63.000 entzule 15
|
urtez
goitikoak.
|
|
|
Irratia, prentsa idatziari eta telebistari zerbaitetan irabaztekotan, informazioaren zabaltzean nagusitzen zaie. Albisteak iraupen laburrekoak dira irratibidean, apika minutukoak; telebistan zenbait orduz iraun dezakete albisteek, nahiz eta
|
urtez
urte informazio zerbitzuak handituz doazen, eta telebistak ere berrikitan gertatu denari buruzko informazioa bilatzen duen. Hortaz, irratiak informazioaren esparruan ere segitu behar du lehiatzen beste hedabideekin, baita Internetekin ere, entzule kopuruak emendatuko baditu.
|
|
|
Etorkizuneko irratia ondo ulertzeko gakoetariko bat interaktibitatea izango da. Lehen munduko herrietan ere berrogei internet
|
urtez
(hamar urte arrunt alegia) itxaron dugun arren, apurka apurka irrati telebista digitalaren interaktibitatea errealitate bihurtuz joango da, kartara egindako hedabide modura kontsideratu arte, hau da, programen autoerrealizazioa gauzatu arte. Dagoeneko hasiak gara ikusten horrelako teknologien lehenbiziko saioak.
|
|
|
sal-erosi nahasiak izan ote ziren edo sal-erosi garbiak, lukurreriazko tratu gaixto engainamenduz beteak edo egainamendu gabeak, baina bai segura diezazuket ezen probetxu handikoak gertatu zitzaizkiola guztiak ere, halako suertez, non oker handirik gabe erran baitzitekeen gizon hartaz ezen nekez ereinen zuela bihirik buru beterik emanen ez zionik... Eta, hala, bide hartarik bideratu eta biribildu ahal izan zuen hurrengo hamabi hamahiru urteetan —bizi izan zen artean, beraz— mirakulu iduriko hura Urbiainen, zeren Euskal Herria pobretzen eta jendez hustutzen ari zela eta gainbehera zetorrela erdietsi baitzuen jauregiaren eta jauregi inguruaren jasotzea eta nehoiz baino goitiago edukitzea, diru irabaziak
|
urtez
urte berretzen eta gurentzen zituela.
|
|
|
" Urtero bi gutun jaso izan ditugu, baina azken boladan bat bera ere ez", erran zigun hark, gaineratzen zuela: " Gutun guztietan eta
|
urtez
urte erraiten zigun ezen aitzina zihoala, eta esperantza zuela ezen, urte batean ez bazen bertze an, etxerat itzuli ahal izanen zela, bertze Rafael bat bihurturik eta aitari emanikako hitza beterik. Zeren eta horretan ados baitzeuden aita semeak, noiz eta Pedrok aitaganik Italiarat joaiteko baimena eskuratu baitzuen.
|
|
|
Bai, ahal duanean joan hadi, eta itzultzean kontatuko didak". Eta, horrela, egun batean, Domenicoren atelierrean bortz bat
|
urtez
aitzinatu nuen dirutxoarekin, Erromarat abiatu ninduan, obra ustez harrigarri haren ezagutzerat. Ez zidaan, ez, Lucak gezurrik erran!
|
|
|
—Handik aitzina gabrielitar batentzat egin nian lan, letratu gisa. Gabrielitarrek ez ditek, oro har, Corsini, Pazzi edo Pittitarrek duten maila eta gradua, baina gabrielitar harena etxe printzipal bat zuan eta oraino ere duk, eta hamar
|
urtez
aritu ninduan haren zerbitzuan, harik eta Constanza zeritzàn hogeita bi urteko eperrak, gabrielitar haren iloba zenak, tentatu eta narritatu ninduen arte... Baina kontu hura ere ez zuan behar bezala joan, eta etxeko andereak saloi batean musuka harrapatu gintuèn egun batean eskandalua sortu zuan...
|
|
|
—Ez —erran zidan— Kasik lau
|
urtez
izan haut gau eta egun gogoan, Joanes, heure arrastoen gibeletik, baina ene eginbidea, hitaz denaz bezainbatean, hemen akabatzen duk, zeren amak hirekin hitz egin nahi baitu kontu ezin seriosago batez, eta ni guztiz soberan nengokek. Baina ez kezka eta ez antsia, zeren bertze egun batean, bai, joanen bainatzaizue lasaiago...
|
|
|
Eta hire amak hura guztia erran zidaan, eta bertze zerbait ere erraiterat zihoakidaan, baina nik ere hartua nian neure erabakia orduko, zeren, hasteko, itsasoa utzi nuenetik bortz hilabete baineramatzan lehorrean, gogait gaixto eginik, halako suertez, non itsasorat berriro itzultzeko asmotan bainengoen, eta zeren aitzakia ezin hobea izan baitzitekeen hura enetzat ere, Mundu Berria ezagutzeko eta obra on baten egiteko... eta zeren erakutsi nahi bainion neure buruari ezen ez nengoela artean ahiturik, adinean sartua egon arren; eta, hala, arrazoin haiek guztiak buruan nituela, erran nioan hire amari: " Andere Graziana, berorren semea ene semea ere izan zen, borzpasei
|
urtez
, Itsasoko Aman izan nuen bitartean, eta nihaur joanen naiz haren bila..."
|
|
|
Eta nik ere euskaraz ihardetsi nion, neure leinuaren berri emaiten niola, baita neure esperientziarena ere: urte luzeetan studiatzen ibili nintzela, eta bortz sei
|
urtez
itsasoan barrena, marinel eta kontulari gisa. Eta hurrengo galdegitea gaztelaniaz egin zidan, nola eginen baitzidan beti handik aitzina.
|
|
|
Eta hiltzerat kondenatuko ninduten, zaude segur, baldin don Venancioren ardurari eta haren dilijentziei esker izan ez balitz, zeren aitortu baitzuen hark, ene kontra jokatu zèn judizioan, ezen hamaika hamabi
|
urtez
ezagutu ninduela eta kontzientzia oneko gizona nintzela, giristino zaharra, ohorezkoa, eta ez dakit zenbat gauza gehiago, eta neke eta gaitz egiten zitzaiola, halatan, ni nehor hiltzeko gai izaitea, defentsa propioan ez bazen, eta guztiz sinetsirik zegoela bera ere, falsoki akusatzen ari zitzaizkidala.
|
|
|
Baina, zergatik zetozkidan bururat kontu haiek, bai, baldin neure otoitzetan, bertzenaz ere, artez mintzatzen banintzaion Jainkoari, bertze ararteko baten beharrik gabe? Eta orduan, Jainkoari zintki eta fintki otoitz egiten niola, eskatu nion ezen bere argiz argi nintzala eta goberna zezala ene burua... eta orduan gogoratu zitzaidan ezen, nola ibili bainintzen bortz sei
|
urtez
haragiz haragi, putaner gaixto bat bezala, hala, bertze bortz sei urtez eginen nuela penitentzia eta eginen niela, halatan, haragiari eta haragikeria suerte guztiei uko, aldi bateko asea eta gehiegikeria bertze aldi bateko goseaz eta eskasiaz pagatzen nuela, kastitatearen, garbitasunaren eta onestasunaren bidetik, gizon presturik prestuenen eredurat. Eta, beharrak beharturik eta konbentzimenduak konbentziturik, erran nion Jainkoari, nigar purpuilak begietan, hil nintzala eta akaba nintzala molderik moldegaitzenean, baldin neure hitza betetzen ez banuen, eta baldin ordaintzen ez banuen zuzentki eta onestki neure bekatuaren deskargua eta pagamendua.
|
|
|
Baina, zergatik zetozkidan bururat kontu haiek, bai, baldin neure otoitzetan, bertzenaz ere, artez mintzatzen banintzaion Jainkoari, bertze ararteko baten beharrik gabe? Eta orduan, Jainkoari zintki eta fintki otoitz egiten niola, eskatu nion ezen bere argiz argi nintzala eta goberna zezala ene burua... eta orduan gogoratu zitzaidan ezen, nola ibili bainintzen bortz sei urtez haragiz haragi, putaner gaixto bat bezala, hala, bertze bortz sei
|
urtez
eginen nuela penitentzia eta eginen niela, halatan, haragiari eta haragikeria suerte guztiei uko, aldi bateko asea eta gehiegikeria bertze aldi bateko goseaz eta eskasiaz pagatzen nuela, kastitatearen, garbitasunaren eta onestasunaren bidetik, gizon presturik prestuenen eredurat. Eta, beharrak beharturik eta konbentzimenduak konbentziturik, erran nion Jainkoari, nigar purpuilak begietan, hil nintzala eta akaba nintzala molderik moldegaitzenean, baldin neure hitza betetzen ez banuen, eta baldin ordaintzen ez banuen zuzentki eta onestki neure bekatuaren deskargua eta pagamendua.
|
|
|
—Jauna, nihaur ere ibilia naiz borzpasei
|
urtez
itsaso horietan barrena kabotaje untzi batean. Eta untzi batean orotarik behar da... zeren eta behar baitira trabailariak, beren esku besoez trabailatzen direnak, zamen batetik bertzerat eramaiteko edo ezpataz behar bezala baliatzeko, eta behar dira, orobat, buruaz trabailatzen direnak...
|
|
|
Oroitzen dut, bai, nola hiruzpalau
|
urtez
Ezpeldoiko jaunaren etxerat joan izan ginen, uda partean, gure lehengusu eta osaba izeben bisitatzerat, eta oroitzen dut, halaber, ezen Mattinek eta biok geure gorabeherak izaiten genituela geure lehengusuekin, zeinei Markos eta Fabian baitzerizten. Markos Fabian baino bi urte zaharragoa zen, Mattinen adinekoa, eta nik, beraz, Fabianek baino urtebete gutiago nuen.
|
|
|
Izan ere, burumakur nekusan osaba, umiliatua, eta umiliazione hark mintzen eta kezkatzen ninduen, iduritzen zitzaidalako ezen duintasunaren bila joan zena duintasun arrastorik gabe itzuli zela, guztiek gaitzetsia, alferretsia eta beren baitarik egotzia. Eta, halako batean, jaso zuen apur bat burua, eta begiak hertsi zituen, argiaren gehiegiak min eman balio bezala, eta, ezustean, osaba Joanikot hogei
|
urtez
zaharturik ikusi nuen, etxetik eraman zutenetik bi urte baizik iragan ez ziren arren, hain baitzegoen hondatua eta itxura galdua.
|
|
|
Nire izaeraren bertze ezaugarri batzuk bezala, Kristinak ez zuen sekula onetsi adiskidantzak berritzeko ezintasun hori. Ez da sobera harrigarria,
|
urtez
urte lagun taldea —TALDEA, nahi bada, huts hutsean eta letra larriz— goitik beheiti aldatzen zuen lagun batengan.
|
|
|
—Hogei
|
urtez
gaztetu gaituk, ala. Tripa handiegiak ikusten ditiat bazterretan.
|
|
|
Gizakiaren oroimen selektiboaz arduratzen direnek balukete nirekin bazka, nirekin bazka luketenez. Hamahiru
|
urtez
haratakotik, langar lainoa baizik ez dut gogoan. Semearen egunaz, andreak oroitarazi behar izaten dit urteoro.
|
|
|
Proposamenak berak lizun kutsua zekarkeen: tokiak 40
|
urtez
goitiko gizon emakumeen harrapalekuaren omena zuen, fauna askotariko —dibortziatu, banandu, neskazahar, mutilzahar, etxe aspertu— baina xede bakarrekoaren etzanaldi azkarren abiaburu. Hori, bistan da, gaueko ez dakit zenbatetik aitzina.
|
|
|
—Lehengoan ere erakutsi huen hire trebezia —trufaz— Hamar
|
urtez
entrenatzen ari izanda ere ez nindukek botila horrekin kausituko; ezta metro batetik botata ere.
|
|
|
Sekula ez ninduen bere iritzira makurtarazi. Orain, nork ohartarazi behar, eta Manuel Sarasa Gonzalezek, goitizenez" Manolo Potzolo", goitizenez" Kalpar latz", goitizenez" Sagarroi", fraideenean lakain baten gisara lau
|
urtez
itsatsita eduki nuen bizkarroiak!
|
|
|
—Aunitz
|
urtez
. Eta?
|
|
|
Are gehiago, inori paradisuaren atari iduritzen ahal zaizkio zaborrontzirik uzteko lekurik ez duten karrika estuak, aparkatzeko neurri murriztaileak, goizaldeko hirurak arte ixten ez den ostatuko bezeroen zalaparta etxe azpian, argirik eza eskaileretan, barrikadak asteburuan eta junki zoldazuak edo agure pitzatuak auzo etxeetan. Alabaina, horrek guztiak eskas du poesia 40ak jadanik gibelera utzi badituzu eta zortzi
|
urtez
zazpi eginahalak eginda pagatzen aritu zaren Zabalguneko zure etxe erosoari —oraindik guztiz ordaindu gabea, artetik errateko— uko egin behar izan badiozu, andreak zurekin gehiago burutu ezin duelako.
|
|
|
Ez dut zertan ukatu. Zazpi
|
urtez
gisakorik dastatu gabe egon ondoan, atsegingarri zitzaidan Unairen nireganako jaidura berri eta aurreikusi gabea. Eta atsegingarri ez ezik, baliagarri ere bai.
|
|
|
Kapitulina, Melezio eta Flumenzio, nire anai arrebak. Eta besarkatu egin ginen laurok, argiak piztu zituzten, eta ipini zuten Albinoniren Adagioa, eta, hitz larri urreztatuez, Ezustea Ezuste idatzi zuten platoko hormetan, berrogeita lau
|
urtez
elkar ikusi gabe, eta negar egin genuen gogotik, mononukleosiak jota, eta estasiatu egin nintzen Kapitulinaren alitosi ahaztezinean, Melezioren alopezia berdingabean, Flumenzioren piorrea maitagarrian.
|
|
|
Honelako kultur balantzea urtero egitearen abantaila da (oraingo hau zazpigarrena da niretzat),
|
urtez
urte aldatuz doazen joeretan aldeak suma daitezkeela. Urtean izandako bizpahiru gertakari nagusi bilatu eta azaldu beharrean (Jaki n en enkargua hauxe baita) literaturgintzan" usaindu" ditudan joerak azaltzen ahaleginduko naiz, aurrekoetan bezalaxe modu intuitibo eta subjektiboan, eta inolako asmo zientifikorik izan gabe.
|
|
|
Geldiro haziko zara, mara mara, sagarrondo xume, zipriztin, ttotto; doi doi gizenduz sagarrondo ttipi hogei
|
urtez
gero egonen zara potolo.
|
|
|
BELOKI, Jose Ramon Gazteriak zer espero komunismotik? 22 zk. (1966), 56 Komunismoa 50
|
urtez
gero. 23 zk. (1966), 11" Ama Lur" eta gogoeta bat (Nota laburrak). 33 zk. (1968), 35 Kanta Berriaren ingurumaria. 4 zk. (1977), 51
|
|
|
BELOKI, Jose Ramon Gazteriak zer espero komunismotik? 22 zk. (1966), 56 Komunismoa 50
|
urtez
gero. 23 zk. (1966), 11
|
|
|
Esan gabe doa gizakiaren itzala, gizakiaren antza duena, edo bere irudia ispiluan, euria, ekaitzak, ilargiaren aldiak, urte sasoi aldaketak, gizakiarekin animaliek duten harremana eta animalien arteko antzekotasuna eta bereizketa, sexu bizitzaren, jaiotzaren eta heriotzaren fenomenoak, laburbilduz,
|
urtez
urte gizakiak bere inguruan hautematen duen guztiak, hainbeste bide desberdinetan gurutzaturik, horrek guztiak bere pentsamenduan (bere filosofian) eta bere ohituretan zeregin bat betetzen duela; edo, are gehiago, horixe da egiaz dakiguna eta interesgarria iruditzen zaiguna.
|
|
|
Esan gabe doa gizakiaren itzala, gizakiaren antza duena, edo bere irudia ispiluan, euria, ekaitzak, ilargiaren aldiak, urte sasoi aldaketak, gizakiarekin animaliek duten harremana eta animalien arteko antzekotasuna eta bereizketa, sexu bizitzaren, jaiotzaren eta heriotzaren fenomenoak, laburbilduz,
|
urtez
urte gizakiak bere inguruan hautematen duen guztiak, hainbeste bide desberdinetan gurutzaturik, horrek guztiak bere pentsamenduan (bere filosofian) eta bere ohituretan zeregin bat betetzen duela; edo, are gehiago, horixe da egiaz dakiguna eta interesgarria iruditzen zaiguna.
|
|
|
• 1903 Linz-eko eskolan sartu zen, hiru
|
urtez
ikasteko. Eskola honetan (epean) ikaskide famatu batekin egin zuen topo:
|
|
|
Beti izorratze aldera egiten dituzte gauzak, ez behintzat laguntzeko edo errazteko. Horrelaxe, kartzelerorik mozoloenak ere bere pixkatxoa ipiniz, saiatu dira
|
urtez
urte kolektiboa eta kolektiboko banakakoak handik edo hemendik izorratzen.
|
|
|
Ez baitzegoen. Aitaginarrebaren eskaintza onartzea beste erremediorik ez zitzaidan geratu, eta lau
|
urtez
aritu nintzen kamioiarekin arraina partitzen, Donostia inguruetako herrietara, Nafarroara, Zaragozara... Orduak eta orduak egiten nituen kamioiaz, atsedenik gabe, egunean hogeita hiru ordu askotan.
|
|
|
Orri biak tolestu eta sartzen ditu, eta arretaz itxi. Oraindik ere bitxi gertatzen zaio ixtearena, hainbeste
|
urtez
zabalik botatzen aritu ondoren.
|
|
|
– Tira, zeozer ikasi diagu Egunkaria n hainbeste
|
urtez
tolosar artean lan eginda –asmatu nuen esaten, urduri artean ere ikusi berri nuenak sortutako harriduraren ondorioz.
|
|
|
Ama alabek elkarri hitz praktiko batzuk esan zizkioten; urrun hala ere, lehenagoko laztan girotik. Oro bat batean zenbait
|
urtez
zahartu balira bezala zen; hain juxtu oraintxe, Xanen begi bistan zahartzen ariko balira bezala. Bi mutilek ere beste atitude bat hartu zuten:
|
|
2001
|
|
|
Gernikako Estatutuaren 21 urteetan 16.000 atxilotu egon dira, 5.000 kartzelaratu, milaka torturatu... datu hauek erakusten dute benetako azterketa egiteko kontuan hartu behar direla. EAJk Estatutu berri bat eta lurralde zatiketaren aldeko apustua egiten badu, ez dabil bakearen alde, horrela gatazka beste 30
|
urtez
luzatzeko baldin tza sozialak birsortzen direlako. Zer bidetik etorri zen su etena Euskal Herrira?
|
|
|
Ikusten dut orain arte egindako lanetik pixka bat deskantsatu behar dudala. 10
|
urtez
lotuegi egon naiz musikaren industriarekin eta horrek asko erretzen du.
|