|
2000
|
|
|
Bai, baina garai batekoen aldean, gaurko bertsolarien bizimodua oso erraza da. Justu gu bertsotan hasi ginen garaian, hasi zen
|
jendea
kantatutako egunean etxeratzen. Kotxeak beranduago etorri ziren, baina motoak baziren...
|
|
|
Baina garai hartan ez zen horrelakorik. Garai hartan lapur
|
jendea
eta litxarreritan hasitako jendea zen eta tristea zen haien artean egotea. Kartzelan 42 egun eman nituen.
|
|
|
Baina garai hartan ez zen horrelakorik. Garai hartan lapur jendea eta litxarreritan hasitako
|
jendea
zen eta tristea zen haien artean egotea. Kartzelan 42 egun eman nituen.
|
|
|
«Guk» horrela gara. Ez gara espektakulu eta hedabidetarako
|
jendea
izan, ez Baiona edo Donostiako antzoki handi batean kantatzeko arizaleak izan. Gure lekua herrixketan egon da; herri xehe eta apaletik hurbil.
|
|
|
Orduan, Zarauzko udala, Foru Aldundia, eta zenbait enpresa pribaturen ekimenez, ZTB abiarazi zuten. Alabaina, Estatu Batuetan ez bezala,
|
jendea
ez zegoenez ohituta telebista ikusteagatik ordaintzera, Cabledisek irabazirik jaso ez eta negozioa geldiarazi zuen. Ikuskizun dago epe erdira kable bidezko telebistak zein joera hartuko ote duen.
|
|
|
«kalean ezagunak gara eta
|
jendea
kontu kontari hasten zaigu, hura ondo eta bestea gaizki. Hauteskunde kanpainan bereziki errietan hasten zaizkigu batzuk beste kolorekoen alde egin dugula sinetsita.
|
|
|
Gero hitz egingo dugu hizkuntza politikakoekin eta beste batzuekin. Bat nator Josunek dioenarekin, aparteko jardunaldi eta horrelakoen barik, esparruka aztertzen hasi eta
|
jendea
lanean jartzea da egokiena. Beharbada guk egin dezakegu akuilu lana eta gero euskara zerbitzuak, udaletxeak, bide batean lanean jarri.
|
|
|
Horrelako prozesuei buruz, ezin da pentsatu administrazioak edo Euskaltzaindiak egingo dutela; ez, ez, halako prozesu batean jende askok eta maila askotan inplikatu behar du. Baten batek hartu du gidaritza eta proposamenak egiten hasi baina
|
jendea
modu askotara bildu da lanera, besteei begira egon gabe. Jende asko dago eskoletan, udaletan, herrietako txokoetan... eta guztien artean gauza asko egin daiteke.
|
|
|
Herri batzuk talde baten eskuetatik bertzearen eskuetarat erraz pasatzen ziren. Haran batzuetan
|
jendea
banaturik bizi zen, hainbat herritan ere bai. Laborari batzuek alde egiten zuten, benetako erbesteratu politikoez mintzatzen ahal gara, iruindar anitz kasu.
|
|
|
Orduko jendearengan izan zuen indarra ikaragarria da. Gaixotasuna atzemanez gero, etxeak ixten zituzten
|
jendea
barruan utziz. Janaria pasatzen zieten zulo batetik, bizi ziren artean.
|
|
|
Gaztelak, konkista ondoren,
|
jendea
bereganatzeko 1512an ordaintzen zen kopurua mantendu zuen, bertze tokietako igoerak Nafarroan saihestuz. Hazkunde demografikoak, halaber, 1512ko eskaerak tikiagotu zituen.
|
|
|
«Hainbeste buruhauste eta oztopo jarriko zidatela jakin izan banu, ez niokeen inoiz helduko. Eskerrak
|
jendea
ni animatzen izan dudan, ETBko Elixabete Garmendia bezala»
|
|
|
Edozein arlotan gertatzen da, ez ETAn bakarrik, eliza katolikoan, alderdi politikoetan edo koadrila bera uzteagatik. Biografiak zirraragarriagoak izango lirateke
|
jendea
benetan nahi duena egitera ausartuko balitz»
|
|
|
«Nire desio bakarra filma ikustera sartuko den
|
jendea
aurreiritziekin ez joatea da. Badakit prentsak galdera makurrak egingo dizkidala, baina ez naiz amarru horretan sartuko, istorioaren funtsa bestelakoa delako.
|
|
|
Horren ardura dutenek sinadurak bildu nahi dituzte, elkartasunezko kanpaina honetarako. Nazioarteko mugimendu honetan oso ideologia eta ikuspegi ezberdineko
|
jendea
bildu da, baina guztiek hartzen dute kanpo zorraren arazoa nazioarte mailako lehentasun nagusitzat.
|
|
|
Federazioaren aldetik lan handia egin behar dugu oraindik; ikastaroak egiten dira teknikariak prestatzeko... ez bakarrik teknikariak epaileak ere hezi egin behar dira... Pilotaren inguruan dabilen
|
jendea
heziketarik gabe dabil, bai teknikariak, epaileak eta baita klubetan zuzendaritzan ibiltzen dena ere. Gehienak bolondresak izan dira orain arte.
|
|
|
Kirol honetan aldaketak sartzeko jende berria sartu behar da. Lehendik zegoen
|
jendea
baztertu gabe, lan ikaragarria egiten dute-eta.
|
|
|
Egiaren bilaketa orekatuan, errealitatearen zatiak atzeman eta molde esanguratsu batean uztartzea dute helburu. Dokumental egileei hala ere, beti leporatu izan zaie ez direla objektiboak, hau da, etengabe aukeratzen ari direla, hala nola, gaia bera,
|
jendea
, angelua, soinuak, hitza, eta abar. Hautu bakoitza ikuspuntu baten adierazle bilakatzen dela.
|
|
|
Ikusi dut
|
jendea
mobilizatzen dela, gure eskualdeari hats berri baten emaiteko, borrokatzeko prest dela. Elkarlanean aritzeko prest dira berdin hautetsiak eta lantegietako nagusiak, nola sindikatetako edota elkarteetako partaideak
|
|
|
INSEEk erakutsi duen biztanle kopuruaren apalketa latza ez da zorigaitza, ez eta ezin kausi daitekeen helmuga bat, helburu argia baitute zuberotarrek: artoski lan egin eta
|
jendea
herrian bizitzen iraunarazi. Lanbideak dira beharrezkoak, nola ez, baina Anne Marie Thornaryk azpimarratzen duen gisan,«
|
|
|
Hala nola Jean Jacques Manterola ODACE batasunaren (Organisation de Developpement, Action et Cooperation Economique edo Garapena, Ekimena eta Elkarlana Ekonomikoaren aldeko Erakundea) arduradunak dioenaren arabera,
|
jendea
hasi da bilkura publikoetan asko parte hartzen eta geroari buruzko gogoetaldiaren benetako partaide izaten. Geroan, gauzak aldatuko dira Zuberoan.
|
|
|
Natur parkeak turismo erakargarri soilak ez bihurtzearren, giza jarduerak non, noiz eta nola egin behar diren arautu behar da, bi tresna garrantzitsu baliatuz; Natur Baliabideak Antolatzeko Plana, naturgunea babestu aurretik egin behar dena edo egin litzatekeena eta Erabilera eta Kudeaketarako Plan Zuzentzailea, behin naturgune onartu ostean egiten dena. Bi tresna arautzaile hauek, liskar ugariren abiapuntu izaten dira, interes eta erabilera anitzetako
|
jendea
arautzen baita berauetan: basogintza, nekazaritza, aisialdia, industria, azpiegiturak eta beste jarduera asko.
|
|
|
Turismoaren arazoa ere oso puntuala da, izan ere kontutan izan behar dugu, Aralar edo Urkiola bezalako tokietara, lehen ere, parke izendatu aurretik
|
jendea
bertara joaten zela. Agian kasurik deigarriena, Valderejokoa izango da.
|
|
|
Gaurko musika entzungai jartzeaz batera, euskaldungaiei gure mintzora pasatzeko bidea samurragoa egin dakien. Halaxe,
|
jendea
euskara ikastera animatu dadin, bigarren urtez segidan, Bizkaia eta Gipuzkoako udal euskaltegiek (r) udal euskaltegiaren txokoa» zabaldu dute Joseina Etxeberriaren arratsaldeko saioan, urtarrila eta otsaila bitartean, hain zuzen. Bertara, udal euskaltegiekin nolabaiteko lotura duten edo izan duten pertsona ezagunak gonbidatzen dira astero, euskararen, euskaltegiaren eta bere lanaren inguruko solasaldi gozo bat izatera.
|
|
|
Horregatik iruditzen zait abstentzioa ez dela bide motzena zerbait lortzeko. Uste dut oraingoan ia 900.000 pertsona izan direla hemen botoa ematera joan ez direnak eta uste dut, baita ere, kopuru hori handitzen joan daitekeela, baina ez EH k joera hori aholkatu duelako edota hurrengo batean ere aholka dezakeelako, baizik eta
|
jendea
aspertzen eta nazkatzen hasia dagoelako aspalditik edozein partidutaz (eta EH beste partidu bat gehiago da). Hemen konbentzitu egin behar da, hemen partiduek konbentzitu egin behar dute... politika eginez, hau da, soluzio zehatzak lortuz jendearen onurarako.
|
|
|
ORAIN Euskal Herriaren beste modelo bat ofizialdu da, behintzat ezker abertzalean, zabalagoa, egiatiagoa, eta Nafarroakoaren buztanari lotuak zerbait egokitu zaigu arabarroi. Gaur onartzen da alor berdetik kanpo sortu garenok, amaren altzoan euskara ikasi ez dugunok, horiek ere Euskal Herriko
|
jendea
garela. Bestalde, arabar gazteek, euskara ikastolan edota euskaldun berrien familian ikasitakoek, Gipuzkoa edo Bizkaiko gazte gehienen fonetika daukate, eta hori euskararen onerako ez bada, bai behintzat euskaldunen integraziorako.
|
|
|
Giza eskubideen urraketa bat da presoekin egiten dena, eta bizitza kentzea giza eskubideen bortxaketarik gogorrena. Hori errealitate bat da, eta su etenaren garaian, presoen aldeko atxikipenak eta aldarrikapenak izugarri indartu ziren bezala, egoera honetan
|
jendea
berriz hoztu da. Erailketak eta presoen eskubideekiko aldarrikapenak gizartean batera emango direla pentsatzea ez da errealista.
|
|
|
Bazirudien herria hutsik zegoela, haize nahasiak bazterrak zakar astintzen zituen bitartean. Udaletxetik eliza aurrean dagoen artera iritsi eta lau ertzetatik
|
jendea
biltzen hasi zen. Oroitzapen bat aspaldi batean arbola haren azpian batzarra egiten zutenei.
|
|
|
Lazkaoko Jaxinto apaizak eta andereño batzuek gure emanaldia ikusi eta Zaldibiakoei esan zieten. Poliki poliki
|
jendea
hasi zitzaigun deika, inolako iragarkirik jarri gabe. " Zenbat kobratzen duzue?" galdetzen ziguten, eta guk ezetz, doan egiten genuela erantzun; orduan, opariekin hasi ziren eta azkenean, 500 pezeta kobratzea erabaki genuen.
|
|
|
Horren guztiaren atzean badago kontu garrantzitsu bat, geure buruari lora gehiegirik bota barik, bertsolaritza gustatzen dela eta gauzak serio eta txukun egiten direla elkartean. Jaialdiak behera joan dira eta hurbilpena da orain helburua, bertsolariak badagoz eta alde guztietan
|
jendea
suspertu behar dugu, inplikatu, beste era batera saioetara joango ez litzatekeen jendea hurbildu
|
|
|
Horren guztiaren atzean badago kontu garrantzitsu bat, geure buruari lora gehiegirik bota barik, bertsolaritza gustatzen dela eta gauzak serio eta txukun egiten direla elkartean. Jaialdiak behera joan dira eta hurbilpena da orain helburua, bertsolariak badagoz eta alde guztietan jendea suspertu behar dugu, inplikatu, beste era batera saioetara joango ez litzatekeen
|
jendea
hurbildu
|
|
|
Hain zuzen, jendearen erantzuna ez da espero bezain ona izaten ari. Kanpainak oihartzuna ukan duen arren, ez dute
|
jendea
hunkitzea lortu Botzari laguntza eman diezaion. Orain arte jaso laguntza aminiak animazioaren bidez jin dira.
|
|
|
Edo bestela zuzenki Joseba Egibarren aurka mintzatzen naiz, egia erran gaur egun modan dago baina ere
|
jendea
mintza litaike. Hor ere bost minutuz bilatuz aurki nezake zerbait zirikada berari oroitarazteko.
|
|
|
Bakeaz hasi eta Bengalako pikondo ikusgarriaz idatziz bukatu nuen aurrekoan, honez gero ohituta izango al zarete eta... aurrera. Ficus generoak biltzen duen pikondo
|
jendea
ugaria da munduan, 750 espezie baino gehiago ezagutzen dira eta tropikoetan eta toki beroetan bizi dira, batez ere.
|
|
|
Aurretik, nire aitaren lana zela eta, 12 urterekin Angolara joan ginen bizitzera, baita han ia hiru urte pasa ere. Gerra zibila hasi baino lehen,
|
jendea
orain baino askoz hobe bizi zenean. Bertan ikasi nuen yankee inozo bat baizik ez nintzela, Afrikan mundu guztiak zenbait hizkuntza baitaki:
|
|
|
Estatu Batuetan askoz gehiago irabazten bada ere, ez dute inondik ere hemengo bizi kalitatea. Lana dela medio,
|
jendea
etengabe aldatzen da estatu batetik bestera, eta azkenean, edonongoak eta inongoak ez dira. Horregatik miresten dut erroak nonbait edukitzea, sorlekuan bizitzen jarraitzea.
|
|
|
Baina hori ere Estatu Batuetan gertatu izan da, duela gutxi arte, behintzat; alegia, europar jatorriko
|
jendea
, Myflower belauntzian iritsitako britainiar protestanteen ondorengoak bakarrik egiazko" estatubatuar" tzat jotzea.
|
|
|
Ufff, baina hori duela urte mordoa izan zen, historiaurrean ia ia. Baina bai, oso rol polita zen; bitxia da nola batzuetan
|
jendea
hobe gogoratzen den zutaz tutik ere esaten ez duzun rol batengatik pertsonaia hitzontzia izateagatik baino.
|
|
|
Antzerkiak ezin du telebistarekin lehiatu jakina, baina zer egin daiteke
|
jendea
antzerkira maizago hurbil dadin?
|
|
|
Baina udalak ados jartzea sare bat egiteko ez da nahikoa, ikusgai dauden obrak ere askoz gehiago iragarri lirateke komunikabideetan. Hori egingo balitz, ziur egon
|
jendea
askoz gehiago joango litzatekeela, ohitura bilakatzeraino.
|
|
|
Gehienak Euskal Herritik joandakoak dira, edo han izan eta gero jadanik hemen direnak eta Londresekin nolabaiteko lotura mantendu nahi dutenak. Baina bertako
|
jendea
ere badago eta geroz eta gehiago, gainera.
|
|
|
Baina zaila da gaur egun, euskara dagoen bezala egonda, hitz joko gehiegi egitea. Azkenean
|
jendea
erotzen duzu. Lehenbizi idazlea eta gero irakurlea.
|
|
|
Hor dira" Ostiela!"," Putz"... garai bateko bideari jarraitzen diotenak. Baina beste modu batzuetan ere hasi da
|
jendea
lanean.
|
|
|
Desafio bat onartzean hortaraxerako egoten zara bakarrik. Eta apustuetan ez dago Nafarroara joan beharrik kontrarioak aurkitzeko, hemen
|
jendea
badago lehian aritzeko, eta ni prest nago; besteari abantaila emanda ere, nik hamar enbor ekarri eta zuk bost, apustua egingo nizuke, ziur egon! Duela ez asko, dena uztekotan egon nintzen baina orain animatu eta dena irabazi nahi dut.
|
|
|
Tristura ematen dit, baina ez pentsa, elkarri desafioa botatzeko garaian beldurra ere badago. Hala ere, batzuetan desafioa botatzen baduzu,
|
jendea
marmarka hasten da: " hau harrotuta dago", bada, niri bost axola, jakin badakit hori dela herri kirolari saltsa ematen diona.
|
|
|
Orora, irrati egitasmo berria abiarazteko kostua 600.000 bat liberan (15 milioi pezeta inguru) ibiliko da. Subentziorik ez dutenez, martxoan hasitako kanpainak ekitaldi hauetan du oinarri eta, horren kariaz, behar beharrezko dute ekitaldiak kutunki apailatzen jarraitzea
|
jendea
hunkitzeko asmoz. Kontu korronte bat ere irekia da horretarako.
|
|
|
Apirila edo maiatzean loretan distilatuz edo hedez joaz biltzen da isurtzen duen ladanoa. Umanzelore artean larrean dabiltzan ahuntzen bizarrak orraztuz ere jasotzen omen zen, garai batean, baina baita kexatu ere
|
jendea
honekin egindako ukendua eta perfumearen kiratsaz!
|
|
|
Oraindik ere egoten da
|
jendea
berbenetan, baina garai batean baino gazte gutxiago dabil. Gero eta gehiago gelditzen dira tabernetan, zerbait edan eta musika entzuten duten bitartean.
|
|
|
Berbenetako taldeak saiatzen gara musika tradizionalaz gain, teknoa eta abar jotzen. Baina
|
jendea
tabernetan ibiltzen da. Nere ustez ordea, hau denboraldi bat da.
|
|
|
Jakin genuen turistekin hizketarako uzkur xamarrak omen zirela, errezelo handia izaten zutela eta ez da harritzekoa. Korsoz hizketan somatu genuen
|
jendea
, barnealdean batik bat. Italiera kutsu handiko frantses moduko bat izan zitekeen gure belarrietara eta jakin genuen halaber, onarpenaren aldeko borrokan lanean ari zirela.
|
|
|
Urruntzean, Sitkako" tlingit" herriaren kultur etxea atzean aurkitu dut, ustekabean, eta barruan sartu, nola ez. Bilera zuten orduan, eta
|
jendea
iristen ari zen artean, batzuekin hizketan hasi naiz. Net pozgarria zait berenak iraun dezan nahi dutela ikustea, baina beranduegiko ahalegina deritzat:
|
|
|
Zuk, Amets, ez daukazu baserritarretik asko, eta nik oraindik gutxiago. Beraz, nahiz oraindik ez den nabari,
|
jendea
ohar dadin bertsolaritza ez dela bakarrik baserritarren gauza, horretarako lagunduko du...
|
|
|
Egia esan, nik aldaketa somatzen dut nire inguruan; adibidez ikastolan bertan:
|
jendea
interesatzen da eta kasu egiten du. Orain dela bost urte ez zuen zerbait badauka orain bertsolaritzak Iparraldean, jendeak badaki bizirik dagoela eta indar pixka bat baduela.
|
|
|
Orain oso desberdina da; orain pilota eramaten da herri bakoitzera. Lehen 4 frontoi zeuden eta
|
jendea
haietara joaten zen. Orain aldrebes egiten da, pilota herri bakoitzera eramaten da.
|
|
|
Zuberoan informazio osatuago, biziago eta sakonago bat eskaintzeko saio hauek guztiek ez dute porrot egin diruz hazteko nekezia batengatik soilik, baita ere, euren kabuz kazetaritza lanean ziharduten jendeetan oinarrituta zirelakotz. Hasiera batean dena ondo doa, baina denbora pasa ahala,
|
jendea
aspertzen da, erredaktoreak gutxitzen dira eta, azkenean, tematsuenek ere etsitzen dute. Ez da, haatik, halabeharrik:
|
|
|
Horrek naski, ez du erran nahi generoa baztertu behar denik, ibiltzeko manera, satanak eta betiko moldeak atxiki behar baitira". Zernahi gisaz, herrikoek ongi hartu dute Berzaitzen ikusmoldea, menturaz jokalarien artean gazte
|
jendea
nagusi delako.
|
|
|
Aipatu gabe lurra saltzeko tirria: zuloak (pantanoak egiteko) eta kaskoak (haize errotak ipintzeko) saltzen dituzte udalek eta partikularrek eta, omen, horrela lortu diruak beharrezkoak dira herrietan
|
jendea
eta zerbitzuak mantentzeko, baina kalte ekologikoen eragile handiak dira, mendizaleentzat jasangaitzak. Gero eta jende gehiago, gero eta aktibitate gehiago, gatazkak hasi dira.
|
|
|
Eskiulan ikusten dudanez, nik bezala egiten dute lana. Bizi moderno bat dago,
|
jendea
joan jinean bizi da. Pastorala ez da antzinako sozietatearen miraila, egungo arte baten sortzea da, herriko gauza naturala da.
|
|
|
1995ean 10.000 lagunetik gora bildu ziren Boisen. EEBBetako alde guztietatik ezezik, Mexiko, Uruguay, Kanada eta Euskal Herritik joandako
|
jendea
elkartu zen. Aurtengorako Australia, Peru, Kanada, Ingalaterra, Mexiko eta Euskal Herriko jendea gerturatuko da euskal nortasuna eta kulturaren gorazarre egingo den festara.
|
|
|
EEBBetako alde guztietatik ezezik, Mexiko, Uruguay, Kanada eta Euskal Herritik joandako jendea elkartu zen. Aurtengorako Australia, Peru, Kanada, Ingalaterra, Mexiko eta Euskal Herriko
|
jendea
gerturatuko da euskal nortasuna eta kulturaren gorazarre egingo den festara.
|
|
|
Gutxi nekatu eta azkar ibiltzea, hori da lortzen zaila. Arraunerako behar da fisikoki indartsua den
|
jendea
, eta gero arraunean ongi erakutsi behar da, hor dago sekretua. Askotan ez dute indartsuenek irabazten, trainerua ongien eramaten duenak irabazten du.
|
|
|
" Esan nahiarekin kezkatzen den
|
jendea
falta zaigu. Inor ez da berria eta ez du esango beste norbaitek esan ez duena, baina ahalegin bat egin behar da"
|
|
|
Edozein alderdikeria egiteko gai gara. " Egibarrek hau esan du, Arnaldok bestea..." betiko istiluaz
|
jendea
aspertzen ari da. Alderdietan lau aparatuk agintzen dute, baina horrek ez du esan nahi jendea ados dagoenik aparatu horiek esaten dutenarekin.
|
|
|
" Egibarrek hau esan du, Arnaldok bestea..." betiko istiluaz jendea aspertzen ari da. Alderdietan lau aparatuk agintzen dute, baina horrek ez du esan nahi
|
jendea
ados dagoenik aparatu horiek esaten dutenarekin. Kaleko jendea da mugitu behar dena.
|
|
|
Alderdietan lau aparatuk agintzen dute, baina horrek ez du esan nahi jendea ados dagoenik aparatu horiek esaten dutenarekin. Kaleko
|
jendea
da mugitu behar dena.
|
|
|
Kristau
|
jendea
dagoen artean elizak pisua du. Ni kristaua naiz, katolikoa, neure garaikoa.
|
|
|
Iparraldean gertatu dena da euskotar
|
jendea
gutxiengoa dela, kanpotar asko etorri delako bertara bizitzera. Joan zaitez Miarritzera:
|
|
|
Hala ere Saran bertako jende gehiena euskalduna dela esango nuke. Horrek ez du esan nahi
|
jendea
abertzalea denik. Eta ez dut uste umetan ezagutu nuenean ere oso abertzale zenik.
|
|
|
Eta Hegoaldean abertzaletasuna sortu bazen, neurri handi batean herrietan indar hartu zuelako da: abokatu artean, mediku artean sortu zelako abertzaletasuna, eta horiek tira zuten beste
|
jendea
. Baina Saran mediku eta abokatuak abertzaletasunaren aurkakoak ziren.
|
|
|
Nik uste, hemen
|
jendea
ez dela bere iturriak zabaldu zale, orokorrean. Nahiago izaten duela isildu.
|
|
|
Kanta batzuetan bi erritmoak nahastu, kontrajarri egiten ditugu: reggaearekin
|
jendea
atzera geratzen da eta orduan,' ripiau erritmoa' esaten diogun hori sartzen dugunean, bonbo kolpe indartsuekin eta guiroaren kontradenborekin, guztiek ikusten dute hori badakitela dantzatzen".
|
|
|
" Positive Bomb"," Karpe Diem"," Paradisu Zinema" eta" Bizitza triste eta ederra". Lehena premeditatua izan zela diosku taldearen doinu eta hitzen egileak," bagenekien zer egin nahi genuen
|
jendea
dantzan jartzeko. Gero" jarraitzen du Iñigok" bakoitzaren gustua islatzen joan da, taldea aberastuz".
|
|
|
Elkarteak bide bat egin du eta estilo bat markatu du administrazioarekiko harremanetan. Intuitiboki elkartzen gaituen horren gainean (bertsolaritza geroratzearen gogoak), pluralak gara politikoki eta hala izan gara, gure zuzendaritzan hemengo auzi nagusiarekiko oso jarrera ezberdinetako
|
jendea
dago. Beraz, pluralak gara baina ez neutralak.
|
|
|
Ez da posible nazio mailakoa egitea bakarrik. Gertatzen dena da oso zaila dela ereiten, eta hor sortu behar dela xarma bat, belaunaldi bat, tiratuko duen
|
jendea
... Gure apustua da eredu hori bultzatzea, koordinatzea eta arnasa ematea, baina oso zaila da parakaidismoz antolatzea.
|
|
|
Hedapenean egiten den lanak badu zerikusia
|
jendea
bertso eskoletara joatearekin. Horrek behera egiten badu, eta badirudi egin duela, gero eta ezinbestekoagoa izango da eskolan egiten den lana.
|
|
|
Bertsolaritzak eskolan presentzia akademiko hutsa izatea, hori da egin behar ez duguna. Bestela ez da
|
jendea
joango. Jarriko balute diziplina bat" eta Xenpelar jaio zen..." nahiago nuke kasu horretan bertsolaritza eskolan egongo ez balitz.
|
|
|
Helburua bertsoaren berri ematea, bertsolariak sortzeko lurra landu eta hazia ereitea, eta bide batez bertso zaleak egitea eta prestatzea. Nire ustetan bertsolaritzaren osagarri diren gai jartze eta epaitze lanetarako
|
jendea
prestatzearen zeregina da oraindik arautu gabe dagoena. Behar denean nonbaitetik sortu dira, behatzez izendatuak askotan eta izendapen horri ezetz esaten ez dakitenek egin izan dute lan hori ahal duten ondoen.
|
|
|
Gaur eguneko kezkatako bat da, plazetan
|
jendea
urrituz doala. Zergatik ote da hori?
|
|
|
Formula zaharkitu delako? Jaialdi gehiegi egin eta
|
jendea
aseta dagoelako. Komunikabideetan presentzia handiegia duelako bertsolaritzak?
|
|
|
Bertsolarien artean ugarien ezker abertzaleko
|
jendea
egoteak, ez dut hori frogatzeko daturik baina zabaldurik dagoen ustea da, hala izanda ere bertso saioetan joera politiko jakin batzuk nagusitzeak ez du esan nahi proiektua bera joera politiko hori indartzeko asmatua denik, gaur egun zenbait politikoren artean zabalduegi dagoen arrazoitzeko eskemakin aritu behar ez badugu. Agian izan liteke gizartean zenbait joera politikok ez dutela beste batzuk duten erraztasunik beste erabakigune batzutan egoteko.
|
|
|
Jaialdietako formula zaharkituarena izan daiteke egia agian baina baita jaialdiak saltzen asmatu beharra ere ez da gutxiago. Oraindik jaialdia egoki saltzen bada,
|
jendea
biltzen da, bertsolaria motibatzen da eta jendeak ongi pasatzen du. Burua nekatu beharra dago bai antolatzaile eta baita bertsolarien aldetik ere, hauek ere protagonismoa ezin baitute jaialdi hutsera mugatu, agian berek proposatu lituzkete formula berritzaileak.
|
|
|
\ 1949 bitartean Bilbon jarraitu zituen Ingeniaritza ikasketak. Bertan ezagutu zuen Federiko Krutwig, eta gainerantzeko abertzale
|
jendea
(Gaintzarain, J.M. Benito del Valle, J.M. Agirre, Julen Madariaga...).
|
|
|
Han dute komentua eta Arantzazuko Andre Mariari eskainitako basilika ere bai. Eta bertan egindako lan ugarien artean idatzi, ikasi, abestu, irakatsi, fraide izateko
|
jendea
prestatu, eguraldiaren igarkizunak eskaini, inguruko baserritar eta artzainen kontu izan..., bada bat, duela 55 urtez geroztik, hutsik egin gabe, urtero urtero aurrera daramatena, hots, Arantzazuko Andre Mariaren Egutegia plazaratzea. Hauxe duzue datorren urteko egun guztiak biltzeaz gainera, esaera zaharrak, teoria berriak, dotrina irakaspenak, gure gizartearen berezitasunak, zientziak dituen bitxikeriak, txisteak eta abar luze bat zuen esku jartzen dituen orri multzoa.
|
|
2001
|
|
|
" Port Aventura" ra edo Pariseko" Eurodisney" parkera joan behar den bezala, Guggenheim museora joan behar da, nahiz eta artea ez gustatu edo ez interesatu. Ez dakit
|
jendea
konturatzen den artea ikusi, entzun edo ukitu egin beharreko zerbait dela eta horretarako begiak eta burua irekita eduki behar ditugula.
|
|
|
XX. mendeko artearen bilakaera ez da ulertzeko erraza, baina badaude ulertarazteko tresna eta bilduma egokiak. Baina
|
jendea
erakartzen tematuta dagoen museoari eta arrakasta zenbakitan neurtzen duenari artea gutxi interesatzen zaio eta erabiltzaileak bertatik nola irtetzen diren ez zaio batere axola. Motorrak edozein ferian bezala erakusten dituen museoak ez dauka artearekin harreman gehiegirik, beraz jendea sartu den bezala irteten da:
|
|
|
Baina jendea erakartzen tematuta dagoen museoari eta arrakasta zenbakitan neurtzen duenari artea gutxi interesatzen zaio eta erabiltzaileak bertatik nola irtetzen diren ez zaio batere axola. Motorrak edozein ferian bezala erakusten dituen museoak ez dauka artearekin harreman gehiegirik, beraz
|
jendea
sartu den bezala irteten da: plazerra eta begi heziketa landu gabe eta buruaren neurona bat bera ere mugitu gabe, arte garaikidearen asmoen kontrakoa hain zuzen.
|
|
|
EAJn badago proiektu soberanista aurrera eraman nahi duen
|
jendea
baina gehiengoak, gaur egun, ez du horren aldeko apusturik egin nahi. Baina denbora bukatzen ari da eta hautu bat egin dute.
|
|
|
Aurtengoarekin 18 bira egingo dut. Bidean
|
jendea
ezagutzen duzu eta zirkuitua geroz eta handiago egiten da.
|
|
|
Hortaz, eta ohiturak txikitatik aldatzea errazagoa denez, batez ere haurrei begira ekin diote" Zinea euskaraz" programari. Denborarekin, Tinkoren helburua publiko zabalago batera iristea dela adierazi digu Galarragak:" Zine aretoetara
|
jendea
euskarazko pelikulak ikustera etor dadin lortzeko, hilabete hauetan ikusgai izango diren filmeen jarraipen serioa egin behar da. Film hauek zenbat lagun erakarri dituzten jakitearekin ez da nahikoa".
|
|
|
Literaturan aurten Nobel saria irabazi duen idazleak, Gao Xingjian txinarrak, dio politikariak manipulatzaile hutsak direla eta politika ez dela manipulazioa baino. Politikariak
|
jendea
erakarri egin behar du bere botoa erdiestearren eta horretarako, askotan, edozein gauza esango dizu baita baldarrena baldin bada ere. PP ko buru den Aznarrek behin eta berriro errepikatu izan du" España va bien" delako lelo hori nahiz eta guk badakigun Espainia ez doala ondo.
|
|
|
Gauza da Madrilen aldarrikatu dutela" iA por ellos!" famatu hori eta egungo nahaste borrasteaz aprobetxatuz pakete berean sartzen dutela terrorismoa, ETA, euskera eta ikastolak, euskal kultura, hezkuntza, elkarrizketa hitza aipatzen dutenak, elkarrizketa nahi dutenak, beraiek bezala pentsatzen ez dutenak... eta denak balio duela botoak biltzen jarraitzeko eta
|
jendea
manipulatzen segitzeko. Niretzat politika beti izan da kinielak egitearen moduko zerbait, alegia, ez dela inoiz nik nahi dudana gertatzen horregatik batzuek lehendakariaren dimisioa eskatzen duten bezalaxe neuk Aznarren dimisioa eskatzen dut, eta gaur bertan!
|
|
|
Nik espero dut hori ez izatea Gobernuaren asmoa. Gainera, nik pentsatzen dut hemen izango dela Kontzertu Ekonomiko dezente bat izan nahi duen Alderdi Popularreko
|
jendea
. Guk Kontzertu Ekonomikoa indartsua izatea nahi dugu, autogobernu maila garrantzitsua duena.
|
|
|
Eta ez da hala. Baina orduan hala erabili zuen Francok, futbola bezala,
|
jendea
beste gauza bati begira despistatzeko. Eta gainera beste konnotazio batzuk ere bazituen:
|
|
|
Uste dut hasieran gaudela. Duela bost urte bazegoen
|
jendea
gauzak egiten, baina atzerago geunden. Orain gauza aitzinera doa, jende gehiago agertzen da, lan gehiago eginez, gero eta gauza hobeagoak eginez...
|
|
|
Orain gauza aitzinera doa, jende gehiago agertzen da, lan gehiago eginez, gero eta gauza hobeagoak eginez... Gu izan gara diskoa ateratzen lehendabizikoak, baina hor badago
|
jendea
pil pilean. Dena dela, zerak kezkatzen nau:
|
|
|
Baina bere onetatik atera duana Vietnamgo gertaerak izan dira. Ez beza pentsa inork ordea
|
jendea
gehienik asaldatu duena bonbardeoak izan diranik, lurrean soldaduak egin dituzten txikizioak baizik, eta batez ere Song My hirian gertatutakoak. Berandu baina poliki poliki ohartzen ari dira, Ipar Amerikaren berezitasun berezi bat zapalketa izan dela.
|
|
|
Baina hortik aurrera, zalantzak zituen: " Baina... zertarako illargira joan, hemen lurrean goseak hiltzen ari baldin bada
|
jendea
–Zer da gizarte hau?
|
|
|
Hala ere, medikuntzaren aurrerapenak etengabeak ziren, eta XX. mendearen bigarren erdialderako gaixoei askoz errazago, merkeago eta erosoago suertatzen zitzaien pilula bat hartzea bainuetxe bateraino hurbiltzea baino. Gainera, urte horietan
|
jendea
kostaldeko turismo guneak deskubritzen hasi zen, eta doako hondartzaren aldean ordaindu beharreko bainuetxeen gainbehera etorri zen. Bata bestearen atzetik Euskal Herriko terma guztien ateak ixten joan ziren, gaur egun geratzen zaizkigun Nafarroako Fitero, Lapurdiko Kanbo eta Gipuzkoako Zestoa izan ezik.
|
|
|
Bai batak zein besteak, dena den, argi uzten dute tratamendu guztiak medikuen gainbegiratuaz egiten direla, eta helburua ez dela inolaz ere medikuntza orokorra ordezkatzea, laguntzea baizik: " Hemen ez dugu inor engainatzen dio Ana Valeronek hau ez da Lourdes-eko ura eta guk ez dugu miraririk egiten, badaude osatu ezin ditugun gaixotasunak, baina oinazea arin dezakegu, eta hori ez da gutxi;
|
jendea
horren kontziente da, eta sinesgaitz datorrelako edo joaterakoan oso pozik uzten gaitu".
|
|
|
Hau ez da Gipuzkoa bezala. Gipuzkoan jabegoa oso sakabanatuta dago, eta hemen berriz
|
jendea
herrian bizi da eta lanera atera egiten da. Antza denez defentsa arazoei aurre egiteko prestatutako bizimodu antolaketa da.
|