|
2000
|
|
|
Guk taldean hauxe pentsatu dugu beti: herri batean, nahiz ttipia izan, herriko
|
jendeak
ez badu borrokatzen ez dutela besteek eginen. Zentzu honetan, Iparraldean batzuek zabaldu zuten«
|
|
|
Orduan, Zarauzko udala, Foru Aldundia, eta zenbait enpresa pribaturen ekimenez, ZTB abiarazi zuten. Alabaina, Estatu Batuetan ez bezala,
|
jendea
ez zegoenez ohituta telebista ikusteagatik ordaintzera, Cabledisek irabazirik jaso ez eta negozioa geldiarazi zuen. Ikuskizun dago epe erdira kable bidezko telebistak zein joera hartuko ote duen.
|
|
|
«pertsona baten inguruko pistak ematen ditut, non
|
jendeak
ez duen parte hartzen, erantzuna berehala ematen dut-eta. Euskal Herriko zein kanpoko den norbait izaten da, azken batean, kultura unibertsala dela erakusteko» EITB
|
|
|
Haurrak dena ulertzeko gai dira, bere mailan, noski," Eman eta gero" adibidez, 3 urtetik 6ra bitarteko haurrentzat eskaini aurretik,
|
jendeak
ez zuen uste haurrak ulertzeko gauza izango zirenik, baina bai. Txotxongiloen bidez edozer konta dezakezu.
|
|
|
Baina beraiek beren kabuz zerbait gehiago egin luketela uste dut, guraso eskolen bidez edo.
|
Jendea
ez da hitzaldietara joaten, hori beti horrela izan da, eta gauza sortzaileagoak egin behar direla uste dut.
|
|
|
Domotika gutxi zabaldua egotearen arrazoi garrantzitsuena bere prezioa da. Bere ezarpen murritza azaltzen duen beste arrazoi bat gizartearen gehiengoarentzat ezezaguna izatea da,
|
jendeak
ez daki zein abantaila eskaintzen dituen eta.
|
|
|
" Aurki" bilatzailea eta halako ekimenak aipagarriak dira. Oso baikorra naiz, euskaldunen artean komunikazioa izugarri erraztuko du sareak;
|
jendeak
ez du oraindik antzematen, baina hamar urte barru ikusiko duzu.
|
|
|
Literaturaren barruan 3 edo 4 dibisioak dira, nork bere zelaian jokatzen dituenak, ez du asko ardura zer egiten duzun, txarregia edo onegia den... diluituta geratzen da taldean. Positiboa da, indibidualki ibili beharrean, batak bestearena irakurtzea,
|
jendeak
ez jakitea zer den zurea eta zer besteena, zein gordetzen den goitizen baten atzean... Sortzen den humusak etorkizuneko pare bat idazle bermatzen ditu.
|
|
|
10 milioi arkume horri begira.
|
Jendeak
ez du denborarik, mila gauza du egiteko, eta literatura oso jarduera mugatua bihurtzen da. Literatura negozio bat da, ados, baina buztinezko oinak dituen negozioa.
|
|
|
Gogoratzen naiz nola arratsalde batean hasi ziren su kanpaiak jotzen, eta nola baserri bateko andrea hasi zen negarrez," gerra berriro"! Jende asko hil zen Saran Lehenengo Mundu Gerran, akaso 80 mutil, frontera joanak; eta
|
jendeak
ez zeukan gerrarako gogorik.
|
|
|
Nik uste, hemen
|
jendea
ez dela bere iturriak zabaldu zale, orokorrean. Nahiago izaten duela isildu.
|
|
|
Nahiz eta delituak burutzen dituzten, esperientziaz badakigu euskal gazteen aurkako errepresio penala areagotzeak ez duela ezer onik ekarriko. Erreakzioak gogorragoak izango dira eta
|
jendeak
ez du ulertuko edukinontzi bat erretzeak zigortuago izan behar duela Bilbon Sevillan baino. Harritzekoa dena PSOE barruan egotea da, lehen indarrean zegoen kode penala eta Adin Txikikoentzako Legea defenditzen ari baikara.
|
|
|
Iñaki, mutiko perestua da biziki, bainan ez da arras besteak bezalakoa eta
|
jendeek
ez dute ulertzen ez eta ere onartzen zozotzat hartzen baitute.(...) Jendekilan ezin akomidatuz, abere batekin adixkidetzen da Iñaki, zozo batekin hain zuzen. (Maiatz 22)
|
|
|
Komunikazio hedabide gehienetan horri buruz argitaratzendenak norabide bakar batean baldintzatzen du gizartearen iritzia. Horrenbestez,
|
jendeak
ez ditu ezagutzen informatizazioaren ondorio guztiak.
|
|
|
Bizitza berri bati ekin diot, inork ezagutzen ez nauen hiri handiren batean?
|
Jendeak
ez dizu errukirik egia aitortzen baduzu. Askatasunaren bila irtetearen beharra ez du inork ulertzen.
|
|
|
Eta gure aitak orduan erabaki zuen ezen aitona ohean lotu beharra zegoela eta gela itsu batean hertsi, zeren jauregiko
|
jendeak
ez baitzuen zergatik haren biraorik entzun ez jasan, eta zeren hobe baitzen kontu hura ahalik eta isilen eramaitea, Inkisizioneak haren berri jakin ez zezan.
|
|
|
Ikasle sos gabeen eta errondari adinekoen behialako bilgune, bere bezeria goratzea lortzen ari zen aspaldi horretan, sofistikazio aizunik gabeko zapore" egiazkoen" usman. Zabor
|
jendeak
ez bezala, andre gizon gisakoek halako gider koipetsuei kontzen diete, beren kolesterol tasak bihotz kargarik gabe gainezkatzekotan.
|
|
|
Nire izena jakinarazi eta itxarongelarako bidea erakutsi zidan, larderiaz, erakusmahai baten gibelean harresitutako bulegari mari ozpinak. Ohitua naiz gisako
|
jendeek
ez bezalako ongi etorriak hartzera, baina, arruntean, nire lanbidea aitortu ondotik agitzen dira halakoak.
|
|
|
Baina jende asko ez dago konforme planteamenduarekin, dagoeneko bi ordu pasatu baitira, dagoeneko joan baita eguerdia eta hasi baita jendea gosetzen, seko gosetzen; eta
|
jendea
ez dago batik bat esandakoarekin konforme, akademiko xaharra hil egin baita dardar gordinen artean, betiko esaldia ahoan lore zuela: " Jainkoak estutu bai, baina ez du sekula itotzen".
|
|
|
Eta halaxe adierazi zuen, inork galdetu gabe, Armando Bonilla izatea erabaki zuenez geroztik, gauzak ez zirela hobeto joan, okerrago baizik, askoz ere okerrago baizik: " Gero gerokoak esan dut lehen, oker ez banago, zeren,
|
jendeak
ez baldin badaki ere, etxeko artxiboan bilduta dauzkat munduko errefrau guztiak, bilduma oso bat, eta horretarakoxe etorri nintzen hona, dohakabe inozoa, bost milioi horiekin nire artxibo erraldoi hori argitaratuko nuelakoan".
|
|
|
Guztiarekin, haurra bere esneaz elikatu nahi eta, bien bitartean, herriko errekadista (herritarrek hiriburuan zer behar, horixe egiten zuena) arduratu zen biberoiak ospitalera eramateaz. Hori zen jende guztiak zekiena, baina
|
jendeak
ez zekien emakumearen senarra ez, baina errekadista bera zela haurraren aita, Karmelorena hain zuzen ere... Errekadista, bestalde, ezkondua zegoen eta bi seme zituen:
|
|
|
" Zorionak, Zakarias".
|
Jendeak
ez zekien kode sekretu bat ote zen, berba horiek mezuren bat ezkututatzen ote zuten edo, beste barik, norbait zorion  tzen ari zen, baina hala izanda ere, nor zoriontzen zuen, zergatik. Urtetan, X ek eskaini izan dituen hitzaldi edo elkarrizketetan, Zakariasi buruzko galdera ezinbestekoa izaten zen; baina X ek beti berdin erantzuten zuen:
|
|
|
Koadernoa itxi, gauzak jaso, eta patiora goaz paseatzera. Hemengo
|
jendeak
ez du, itxura denez, orduak eta orduak patioan paseatzen igarotzeko ohiturarik. Itzuliren batzuk eman eta ostera barrura sartzen da jendea.
|
|
|
Niri ere eskaini zizkidan bere trepetak, baina nik ezetz esan nion, bizarra uzteko asmoa nuela. Bizarra egin ondoren, inguruan artean ere
|
jenderik
ez zela baliatuta, gerritik gora biluztu eta errekako urarekin soina freskatu eta garbitu zuen Lauaxetak. Bularraldean agerian zituen fusilamenduko zaurien orbainak, ekain bateko goiz hotzak soin eder hartara isurtzeko urratutako bidearen aztarrenak.
|
|
2001
|
|
|
Badirudi gauzak atalka lor daitezkeela eta ezkerrak jendeari gauzak globaltasunaz ere lortu behar direla helarazteko mezu hori galdu du.
|
Jendeak
ez du sinesten horrelako hitz handietan, sozialismoan eta halakoetan, beharbada batzuetan gehiegi galtzen garelako borroka partzialetan. Eta, noski, jendearen gogoa eta ilusioa pizteko ere beharrezkoak dira horrelako proiektu handiak.
|
|
|
Nahiz eta mila gauza edo gauza bat egin, ez zara existitzen. Nik ez dut esango EHren inguruan ezkerreko
|
jendea
ez dagoenik, ezkerreko jendea hor ere badago, nahiz eta, nire iritziz, ezkerrekoa ez den jendea ere badagoen. Beren politika gaur egun ezkerreko politika bat baino gehiago, politika nazionalista da, eta horren ondorioz, gauza asko beren zentzutik atera egiten da.
|
|
|
Ekialdeko porrotetik zerbait ona ere geratu zaigu:
|
jendeak
ez duela bere askatasun pertsonala eta kritika egiteko gaitasuna alderdiaren edo klasearen menpe uzten.
|
|
|
Nerbioi (eta Ibaizabal) ibaia itsasoratzen den inguruak betidanik" madarikazio turistiko" modukoa jasan behar izan du, kanpoko
|
jendeak
ez baitzuen uste bertan ikusteko moduko ezer zegoenik. Bertako industrializazio basatiaren garaiak atzean utzi ditugun honetan, hots, postindustrializazioa nagusi bizi dugun honetan, gauzak aldatuz doaz.
|
|
|
Arratsalde partean, batzuek, muturrak berotuak jadanik, beren trainerua eta kolorea animatzen segitzen dute oraindik. Igandea izanik,
|
jendea
ez da berandu arte gelditzen, hurrengo egunean, ajearekin, baina beharrera joan behar baita.
|
|
|
Tristetzen naute, hemen ari garen guztiak pertsonak gara eta. Ulertu behar da eta begirunez hartu zenbait
|
jendek
ez jasatea bizkartzainak norberaren bizitzan dakarrena.
|
|
|
Zazpi zortzi joko egin, eta bi edo hiru bakarrik atera ziren ongi. Eta arrakasta bera lortu nuen,
|
jendeak
ez zekielako gaizki egiten ari nintzen, edo emaitza hori lortu nahi nuen.
|
|
|
Asko diot eskertzeko euskarari. Gaztelaniaz aritzen diren magoak lanik gabe daude, erdaldun
|
jendea
ez baita mugitzen kultur mailako gauzak antolatzeko. Copperfield edo Tamariz ekartzen dituzte, baina hemengo magoak ez dituzte kontratatzen, eta lastima da, oso mago onak baititugu.
|
|
|
|
Jendeak
ez daki Nafarroa Oinez zer den ere. Ezezagutza handia da, bertan ez da inoiz egin eta jendeak, oro har, ez du horrelakoetan parte hartu.
|
|
|
Euskaraz zinema entzuteko euskaldunek egindakoa izango da, horri euskal zinema deitu ala euskarazko. (...) Eta
|
jendea
ez da falta. (:..) Baina ezin lehiatu.
|
|
|
Ez al duk entzuten?
|
Jendearekin
ez al haiz egoten edo zer. Nik erabakia hartu behar izan nuen Bilbon ez erdarazko hitzaldirik gehiago ematekoa; bestela ezinezkoa baitirudi Bilbon euskaraz zerbait egiteak, beti bada aitzakiaren bat (hitzaldira kanpotarrak etorri direla...).
|
|
|
Baina erabiltzaileek ere badute euren erantzukizun zatia:
|
jendeak
ez ditu ezagutzen bidaiak kontratatzean kontsumitzaileak dituen eskubideak, erreklamazioak egiteko epeak eta bideak, eta bidaia prestatzeko inprobisazioa maite izateak eta prestakuntza guztia azken unerako uzteko ohiturak ere larriagotu egiten dute arazoa.
|
|
|
Transgenikoen kasuan
|
jendea
ez da fio: arrisku naturalen aurrean, berriz, ez dago mesfidantzari aurretiaz.
|
|
|
Baliteke transgenikoen inguruan interes ekonomikoak begien bistako bihurtu direlako izatea; besteen kasuan, berriz, tartean interes ekonomikoak egon arren,
|
jendeak
ez ditu ikusten edo ez ditu behintzat hain kaltegarri jotzen.
|
|
|
Nola ezetz, Angela? Ez al zenidan esan egunero ikusten duzun (harro) gizonezko batez maiteminduta zaudela eta sentimentu hori kaleratuz gero
|
jendeak
ez lukeela ulertuko.
|
|
|
|
Jendea
ez dabil presaka eta norabide gabe mogitzen ditu zangoak bizitza urratuari aurrezaurre begiratzeko indarrik gabe. Kale labur horretan aurkitzen den autoaren barruan bi ezezagun elkar ferekatzen ari dira, eta ziur aski kale kantoian ezagutuko zuten elkar orain hogei minuto.
|
|
|
Hala ere, Liechtenstein go erlojugile kroaziar bat ere bazebilen handik, ekitaldia ikusten; edo hori esan zuen behintzat presidenteak bere hitzaldian.
|
Jendeak
ez zuen erlojugilearena ulertu, baina pentsatu zuten parabolaren bat izango zela, edo, agian, ez zuela presidenteak halakorik esan; izan ere, presidentearen hizkerak ikutu dialektal handiegia zuen txinatarren %73rentzat.
|
|
|
Alde batetik, animaliak errespetatzeko agintzen duen legea zabaldu zen India osoan 1972an. Bestetik, bertako
|
jendeak
ez du liluratzaileak ikusteko lehengo gogoa. Gizarteko aurrerapenek beste denbora pasa batzuk eskaintzen dizkiete.
|
|
|
‘Kosta Atlantikoan ondo errotuta zegoela uste nian.’ ‘Errotuta? Baina
|
jendea
ez dun errotzen inon... ’ ‘Batzuk bai.’ ‘Zuhaitzak bai, errotu egiten ditun, baina gizakia jende deserrotua dun berez. Oinak ditin, ibiltzeko... ’ ‘Eta ipurdi masailak, esertzeko! ’ diot, muturtuta.
|
|
|
|
Jendea
ez dago moda berrietarako hirigunekoek.
|
|
|
Han beharrik gabe erabili nuen izena erabiltzeko ez dut eragozpenik, ez baitut uste deitura hori zenbaitek pentsatu duen bezain berria denik. Bistan da, dena den, castellano esateko gaztelau erabiltzen zuen euskal
|
jendeak
ez zukeela Gipuzkoano bere horretan utziko, Xenpelarrek eta usa zezaten. Aski dugu paper mordoskaren bat ikuskatzea Nafarroan Iputza nagusi zebilela konturatzeko.
|
|
|
Gure
|
jendeak
ez du, dirudienez, gogoko izan film hau: ez du luzaroan iraun behintzat.
|
|
|
ez da ikusi besterik nola baliatu zen Larramendiren aberastasun irabazi berriez (aldiritar ere ezagutzen zuen). Eta
|
jendeak
ez ziola predikariari eragiten hizkera moduan, honek hari baizik edo, are zehazkiago, elkarlanean zebiltzala bata bestearekin, XVIII. mendeko FLVen argitara zen Gesalaz aldeko dotrinak azaltzen  digu. Honako pasarte honek, marka guztiak hausten baditu ere, badu eite berekorik:
|
|
|
Orain, Die postnazionale Konstellation liburuan" solidaritate zibil mundiala" proposatu digu, globalizazioari aurre egiteko. Baina, zorionez,
|
jendea
ez da geratu Habermasen (Rawls, Nozick eta egia formalarenbeste profeten) zain. Intelektual akademikoek beren burutazio atzeratuak bota baino lehenago, benetako solidaritate zibil mundiala eraikitzen hasi da Seattle, Praga, Niza edo, hurbilago, 2001eko urtarrilean Brasilgo Porto Alegre hirian antolatutako lehenengo Munduko Gizarte Foroan.
|
|
|
Hartzaren so zilarrak labana ukaldi odoltsuaz urratu eta aste gutxi zuela, lagun batekin eduki nuen solasaren oihartzunak oparitu zizkidan: ohizkoan bezala pleini nintzen, zintzurra korapilo eta betazalak trinko, supermerkatuko kaxako langileak ordainketak zirauen denbora osoan ez zidala so egiten,
|
jende
ez banintza; noranahi biribilkatzen zituen ninikak, karta luzatzen nionean halaber aitzineko zein gibeleko bezeroekin mintzo zen barra barra. Lagun hari betazalen gerizatik isuri ukamenak kordokatzen ninduela aitortu nion.
|
|
|
Gaitzitu erre nintzen, lehentasuna alde neukalako eta gasna euskaraz eskatzeagatik, tribuaren hari hautsiaren ondorioz neure kontsumitzaile eskubideaz ere desjabetua izan nintzelako. Burua ahalkez plegaturik gero,
|
jende
ez nintzenez ba galdezka, ttume ttumea gasna puska hartu nion, isilik eta mutu, goraintziak etxera ozenik ahoskatu gabean. Kexuaren arintzeko psikoanalista on baten beharra neukala kolpatzen nuen nirekiko, etsia.
|
|
|
|
Jendeak
ez zian besterik nahi.
|
|
|
supermerkatuan.
|
Jendeak
ez ditu gurdietan
|
|
2002
|
|
|
Hala ere, arroparen mundua konpetentziak eta norgehiagokak zuzentzen du eta handiak txikia zapaltzen du beti. Euskaldunok daukaguna, gurea dena, zaindu genuke,
|
jendeak
ez baitu beti behar bezala gure lana baloratzen.
|
|
|
Horrez gain, Euskal Herrian, lehen, txikiteora ateratzen zen jendeak abestu egiten zuen, eta herri abestiak erabiltzen ziren. Egun,
|
jendeak
ez ditu hainbertze ezagutzen herri abestiak. Pentsatu genuen bultzadatxo bat ematea herri abestien aferari".
|
|
|
Camilo Jose Celaren kasuan, jende gehiagoren artean noski, gaur egun boterean dauden guztiak joan dira etengabe hildakoaren alde hitz politak esanez, intsentsua barreiatuz han hemenka haren fabore. Adolfo Marsillachen hileta elizkizunetara ordea gaur egun boterean dagoen
|
jendea
ez da azaldu. Azken urteotan Cela oso maila altuetan soilik mugitzen zen, dirua, boterea eta noblezia kokaturik egon ohi den lekuetan beti ere.
|
|
|
Horren inguruan hipotesiak besterik ez dira, baina: «Egoera aproposago bat ez delako orain arte suertatu, akaso! Edo
|
jendeak
ez ditu gogoratu nahi izan, gerra galdu genuelako», dio Tapiak. Koldok, berriz:
|
|
|
Halaber, atariak albisteak sortzeko aukera ematen dio erabiltzaileari eta foro bat ere badago. Horixe, jendeak albisteak bidaltzea nahi lukete, baina
|
jendea
ez da asko animatzen. Azkenik, Yorik liburu denda birtuala dago.
|
|
|
Hor dago gakoa. Hemengo
|
jendea
ez da konturatzen Euskal Herria oso anitza dela, baina guk ere arazo bera daukagu. Oraindik Euskal Herriko kontzeptua txistuari, paisaia berdeak, euskara...
|
|
|
Hori bai, harrigarria da
|
jendea
ez dela konturatzen hemen zenbat sufritu genuen. Seguru beste eskualdeetan ere asko sufritu zela, baina hemengoa izugarria izan zen.
|
|
|
Hori laguntza ona izango zen krisialdi honetatik ateratzeko behar ditugun egiturak antolatzeko. Baina
|
jendeak
ez daki nondik nora joan. Alderdiak egitura minimoetan daude, eta gizarte mugimenduek Espainian gertatu den bezala indarra aspaldi galdu zuten.
|
|
|
Irentsi eta hurrengo egunean ez gaituk gogoratzen entzundakoez, izenez... irudiak bai, telebista gauza pornografikoa baita, baina bestelako mezurik ez. Telebista,
|
jendea
ez aspertzeko asmatu zuan, ez zeukak zerikusirik ez kulturarekin, ez formazioarekin, ez informazioarekin ere. (...) Hizkuntzaren inguruko kezka edo obsesioarekin egindako liburuak irakurtzen hasi eta utzi egin ditiat, iruditzen zaidalako bihotzik gabe egindako liburuak direla, inongo baliorik gabekoak.
|
|
|
Biztanle kopuruari dagokionez, aurretik ere 500 biztanletik beherako udalerri oso gutxi neurtu ziren, nagusiki Nafarroan. Arrazoia ez zen emaitzak aldatuko zirela, kalean
|
jenderik
ez zela topatzen baizik. Iparraldean ere milatik gorakoak neurtzen ditugu eta sarritan arazoak izaten ditugu.
|
|
|
Zuk baino bista hobea duen asko joango da mundutik zuk baino gutxiago ikusita. Hemengo
|
jendeak
ez daki Xoldo magalean laku bat dagoenik ere. Zuk badakizu non dagoen.
|
|
|
" horrek merezi dik gehiago ez deitzea".
|
Jendeari
ez zaio okurritu ere egiten bertsolariak ezetz esan behar duenik. Baina jakin egin behar da ezezkoa esaten.
|
|
|
\ Bertso ederra huen bada hori. Lastima,
|
jendeak
ez dik ulertu!
|
|
|
Inoiz tokatu zait ikustea, pertsona batek goiko kanpamenduetan laguntza behar izan eta beste espedizioetako
|
jendeak
ez laguntzea, hurrengo egunean gailurrera igotzen saiatu behar zutelako. Penagarria da, jende asko berea egitera doa gauza denen gainetik.
|
|
|
Igo ziguten prezioa eta asi zen esnea ugaltzen. Orain zer da eta sobra dagoela, esne zentralak sekulako mantekilla eta esneauts pillak egiten ari direla,
|
jendeak
ez duela lehen ainbat esne edaten, Galizian esnea putzura botatzen ari direla... eta abar».
|
|
|
Horrez gain,
|
jendeak
ez zuela lehen hainbat esne edaten, eta haren balizko zergatia azaltzen saiatzen zen Jose Alkiza: «Beti ere udazkena izaten da esnerik gutxien saltzen den bolada, umeak eskolara asten diran garaia.
|
|
|
Lapurreta basati bat nozitua genuen. Orain
|
jendea
ez da gogoratzen, baina orduan euskal herritar batek ordaintzen zituen 10 pezetetatik 3 baino ez ziren itzultzen honantza. Bitartean, oinarrizko industria guztia hondoratzen ari zen, azpiegituretan zeuden defizitak ikaragarriak ziren, kultura basamortua zen, euskara irakaskuntza eta komunikabideetatik kanpo...
|
|
|
J. GIMENEZ: Maniobra zaila da benetan,
|
jendea
ez da erraz sartzen merkatuan, ez du pauso hori erraz ematen, jendeak ez du literatura arazo gisa bizi nahi inork ez daki ondo zergatik. Jendeari maila bateko literatura arazoz kargaturiko literatura dela iruditzen zaio, hori ikuspegi desegoki bat da, ez dakit non sortua.
|
|
|
J. GIMENEZ: Maniobra zaila da benetan, jendea ez da erraz sartzen merkatuan, ez du pauso hori erraz ematen,
|
jendeak
ez du literatura arazo gisa bizi nahi inork ez daki ondo zergatik. Jendeari maila bateko literatura arazoz kargaturiko literatura dela iruditzen zaio, hori ikuspegi desegoki bat da, ez dakit non sortua.
|
|
|
Laterriko gobernuaren onu ta esanak gorabeera,
|
jentea
ez egoan gauzarik merkeenen zale izanik biziteko asmoz.
|
|
|
Euskal Herrian eta Europan edo Ameriketan, euskal esparruko jendeak daude.Ondorioz aurkitu beharreko subjektuetaz, protagonistetaz, hitz egin behar da,
|
jendeek
ez baitute izan identitate dimentsio bakarra, ezta gutxiago ere. Gurean ezindugu Euskal Herriko historiaren nondik norakoa mugatu,, exogenisten?
|
|
|
Betaurreko arriskutsuak Bestalde, adituek diotenez, kasu askotan eguzkitako betaurreko txarrak erabiltzea arriskutsua izan daiteke babesik ez erabiltzea baino. Gipuzkoako Optika Optometristen Elkargo Nazionaleko ordezkari José María San Sebastiánek dioenez, eguzkitako betaurrekoen arazoa da,
|
jendeak
ez bezala, ez duela babes handiagoa bermatzen beti. «Kontrakoa bermatzen ez badute eta izpi ultramoreei pasatzen ez uzten badute, kontrako efektua eragin dezakete.
|
|
|
Kataratak edo adinarekin lotutako makula endekapena bezalako gaixotasunak, erretinaren funtsezko zati bat, areagotu egiten dira erradiazio horiekiko esposizioarekin. «Eguzkipean lo geratzen den
|
jendeak
ez du berehala ikusten etorkizunean begi lausoak izateko aukera, baina baliteke epe laburrean kornea erredurak izatea, soldadurarekin gertatzen direnen antzekoak direnak». Mendicutek azaldu duenez, oso koadro mingarriak dira, baina, oro har, egun batean edo bitan sendatzen dira tratamendu medikoarekin.
|
|
|
Gizarte alarma sortu beharrean, azterketako arduradunek argi utzi zuten emaitzak «ezin direla publiko orokorrarentzat estrapola». Alde horretatik, esan zuten goizetan kirola egiten duten
|
jendeak
ez duela hori egiteari utzi behar; hori bai, «modu kontrolatuan eta gehiegikeriarik gabe egitea» aholkatu zuten. Hala ere, lortutako datuak kirolari profesionalei aplika dakizkieke, eta haientzat txostenak aholkatzen du «entrenamendu ordutegiak egokitzea, infekzioen eta hotzeriaren arriskua saihesteko».
|
|
|
Fundazioaren txostenak azpimarratzen du Espainiako GKEek ez diotela probetxu handirik ateratzen Sarean duten presentziari, eta haien eragina mugatua dela. Horrez gain, giza baliabiderik eta baliabide ekonomikorik ez dagoenez, orri asko ez dira maiz eguneratzen, eta, beraz, “ez dute bizitzarik eta
|
jendeak
ez ditu bisitatzen” esan du Carlota Francok, Espainian OneWorld atariaren koordinatzaileak, eta nabarmendu du erakunde zaharrenak direla eguneratzen denbora gehien ematen dutenak. Bestalde, Ángel Font Un Sol Món eko zuzendariak uste du web bat izatea ez dela nahikoa herritarrek GKE bat dagoela jakin dezaten eta haren lana ezagut dezaten.
|
|
|
Baina egia esan behar nuela iruditu zitzaidan. Eta gezur txiki bat, ohi bezala, gaitzean aditua zèn
|
jendeak
ez baitzuen uste, artean, epe laburrean erremedio eraginkorrik asma zitekeenik, tratamendu erretrobirala handik urte eta erdira ezarri bazen ere. Esan nion:
|
|
|
Poliziak ez dituk ergelak, eta egon hadi ziur, gaur hemen polizia bat baino gehiago zelatan dagoela, kale kantoi eta tabernetan. Gainera, egingo nikek, gaur bertan kanpotik ekarriak izan direla, bertako
|
jendeak
ez ezagutzeko.
|
|
|
Lagun taldeak bere osotasuna gordetzen zuen arren, aldika, lagunetako baten bat jendearekin hitz egiten geratzen zen atzean, eta kalean aurrerago arte, ez zitzaien berriz elkar  tzen. Josu R,
|
jendearekin
ez entretenitzeko, Traukorekiko hizketaldia mintzagai berriez hornitzen ahalegintzen zen, haien arteko jardunari berebiziko garrantziaren itxura emanez.
|
|
|
Ertzaina nireganaino heltzen da. Buruari atzera eragin eta
|
jendeak
ez bezala begiratzen dit. Serio eta goitik, oso goitik.
|
|
2003
|
|
|
Orain ere han dago iturria bide ondoan, baina bukatu da estimazioa. Orain
|
jendea
ez da joaten iturrira, eta badaki osasunerako metal urok ez direla egokienak.
|
|
|
Familia baten inguruan nahi dute, horrela, familia normal bat, haien arazoak," Medico de familia" baina euskaraz nahiko lukete hauek.
|
Jendeak
ez du arazorik nahi etxera heltzen denean diote telebistan. Horrela ari direla telefonoak jotzen du.
|
|
|
Apustu asko edozein modutara egiten ziren, baita hitzartuta ere (alegia, itxurak eginagatik azkenean ez zutela dirua jokatzen, eta sarreratan aterea erdi bana egiten zutela). Hori
|
jendeak
ez zuen onartzen. Azken urteetan apustuek bere izaera galdu zuten.
|
|
|
Jendeak Egan esan eta erromeria imajinatzen du. Hortik ateratzen zara eta
|
jendearengana
ez zara iristen.
|
|
|
Alegia, kontua ez da anbulatoriora joan eta paper bat izenpetzea. Federazio munduko
|
jendeak
ez zuen begi onez ikusi. Federatu bakoitzaren fitxa garestituko litzateke eta horrek fitxa kopuruaren beherakada eragingo zuela uste zuten federazioek.
|
|
|
Guztiontzako kirolean ere beste faktore batzuk hartu behar ditugu kontuan. Agian
|
jendeak
ez du nahi egutegiko hogei igande segidan lotzerik. Normak egokitzea eta malguago egitea litzateke kontua, jende guztia bere erara lehiatu ahal izateko.
|
|
|
Eta Donostian, Tolosan, Arrasaten, hainbat zentrotan dago titulazio hori. Nik uste profesionalak badaudela eta gero eta gehiago gainera, baina
|
jendea
ez dago mentalizatua ordaintzeak merezi duela pentsatzeko. Hau da, ingelesa eta solfeoagatik hilean hainbeste pagatzeko prest daude, baina kirol aktibitate batera eramatean gurasoen mentalitatea ez dago ordaintzera prestatua.
|
|
|
Taldeko monitorea, haren anaia, honen aita edo nolabait harrapatu duzun hura izaten da, ez baitago besterik. Hau da, gaur egun
|
jendea
ez dago prest diru ordainik gabe lan hori egitera.
|
|
|
Herritarrei Zerbitzuen Merkataritzari buruzko Itun Orokorra zer den ezagutaraztea da lehen estrategia.
|
Jendeak
ez daki saltsa hau zer den, eta ez da harritzekoa: testu luze eta konplexuak dira.
|
|
|
Hori seguru. Kaleko
|
jendeak
ez zuen bertso girorik garai hartan. Santotomasetan eta, Loiolan Bazko bigarrenean etaa horrela izaten ziren bertsolariak Azpeitian.
|
|
|
Garai hartan analfabetismoa %90tik gorakoa zen.
|
Jendeak
ez zekien bere burua non kokatu. Estatua bakar batzuek sortu zuten.
|
|
|
Frantziako errealitatea herrien arteko harremanetan gauzatzen ari da. Inkesten arabera,
|
jendeak
ez daki arras zein diren deszentralizazioaren onurak; alta, neurri batean, kontseilu nagusiak zertan diren badaki, eta, batez ere, beren herrien errealitatea ezagutzen du. Herritarrek badakite kantonamenduetan herrien arteko partzuergo edo komunitateak antola daitezkeela, «Communaute de Communes» delakoak, alegia.
|
|
|
Alde batetik, estatuaren boterea dago, ahalguztiduna, eta bestetik, eskualdeetako botereak. Eta
|
jendeak
ez du arras konfiantza egiten lekuan lekuko botere horietan; arrazoia estatuaren eskuetan uzten du jendeak. Frantzian, estatuak neutraltasunaren balorea bere egin du bi mende hauetan.
|
|
|
Baina hori nola lortu neuk baneki, aspaldi egingo nuke. Pilotariak badaude, kalitatea badago, baina gazte
|
jendea
ez dator frontoira, betikoak biltzen gara. Sarrera merkeagoak ere jartzen dira, baina ohitura kontua dela uste dut.
|
|
|
Edozein aizkolari leiaketan askoz aundiagoak eskeiñi oi dira.
|
Jendea
ez al da erruz etortzen bertsolarien leiaketa auetara. Ta sarrerak biltzen duten dirutza ez al da aundia?
|
|
|
Dena dela, orain dela hiru hamarkada
|
jendea
ez zen hain eroso bizi, eta ez zeukan bere burua antolatzeko (bikotearekin bizitzen jarri eta umeak izan aurretik), bere nahiak definitzeko eta bizimodua erabakitzeko gaur beste denbora.
|
|
|
Jolas eta jokoek berariaz mugaturiko espazioa dute, eguzkitan dagoen
|
jendea
ez gogaitzeko.
|
|
|
baserritarrak; baserriko seme alabak, batzuetan kaletik baserrirako bueltan edo lotura afektibohandiarekin; bertara joandako kaletarrak baserri baten bizitza, naturalago, bat egin nahi dutenak,.... Boroan ere eraiki dira txalet asko baina honakoetxebizitza hauetan bizi den
|
jendeak
ez du hainbeste atxikimendurik erakutsi. Hala ere, Amorebieta herriguneko biztanleak dira gehienak ZB plataforman.
|
|
|
Baina oso paziente gutxik jarraitzen dituzte jarraibideei hitzez hitz sendagai mota horiekin. “Tratamendua ezartzen da eta denbora pasatzen uzten da; izan ere, batzuetan
|
jendeak
ez du kontsumitzeari uzten” dio Iruinek. Eta hori, neurri batean, azkar jarduten duten botikak direlako gertatzen da.
|