2000
|
|
Bada, guk nahiago genuke
|
jende
horrek hitz egingo balu eta ez horrenbeste Ibarretxe eta Imaz modukoek. Azken hauek ezin dira prozesuaren ardatzean izan, oinarriak egungo Espainiako markoan finkaturik dituztelako, oso oinarri hutsal eta ahuletan.
|
|
Herra bat gordetzen dut Mauleko jende handikiarekilako.
|
Jende
hori, burgesia ttipia funtsean, egun pastoralaren alde agertzen da, gartsua eta fidela, baina orduan ez. Ni hiriburura ikastera joan nintzen garaian ez zen halakorik bederen.
|
|
Kontzertuetako publiko ofiziala berehala bereizten da jazkeragatik, batez ere emakumeak ez nuen ezagutzen.
|
Jende
hori kontzertu gutxitara joango zela uste dut. Musikazale autoproklamatzen dena interpreteen zalea izaten da.
|
|
—Auskalo, zeren eta betidanik nahastu izan baihaiz hi
|
jende
horrekin... —egotzi zion aitak.
|
|
Hango unibertsitate giroa, jendetsua eta bizia, oso kilikagarria egin zait. Eta
|
jende
horrekiko, ikasgaiekiko sentitu dut. Mary Land  ford ttikia eta arrunta iruditu zait; mundua, ordea, arrunt handia.
|
|
Zer axola niri zientzia,
|
jende
hori egon, badago, bai, eta kitulis. Ezin dugu errealitate hori ezkutatu.
|
2001
|
|
Zuk sentitzen duzunean gai zara jendeari transmititzeko,
|
jendeak
hori jaso egiten du. Bost urte pasa dira Negu Gorriaken azken kontzertua eman genuenetik, eta datorren kontzerturako entseatzeko konpaktua jarri nuenean oilo ipurdia jarri zitzaidan," Hitz egin" kantuarekin.
|
|
Informatiboak eta kirola mantenduz, beste guztiek bezala. Baina" tele-zaborra" esaten den erako programa batzuk ditugu, eta antza denez
|
jendeak
hori eskatzen duenez, beste programa guztiak pixka bat baztertuta gelditzen dira: goizean goiz edo gaueko 1:00etatik aurrera jartzen dituzte, nahita ere ezin ikusteko moduan...
|
|
Bai batak zein besteak, dena den, argi uzten dute tratamendu guztiak medikuen gainbegiratuaz egiten direla, eta helburua ez dela inolaz ere medikuntza orokorra ordezkatzea, laguntzea baizik: " Hemen ez dugu inor engainatzen dio Ana Valeronek hau ez da Lourdes-eko ura eta guk ez dugu miraririk egiten, badaude osatu ezin ditugun gaixotasunak, baina oinazea arin dezakegu, eta hori ez da gutxi;
|
jendea
horren kontziente da, eta sinesgaitz datorrelako edo joaterakoan oso pozik uzten gaitu".
|
|
Hurrengo egunean gerran zeuden! Beraz,
|
jende
hori ez zen konturatzen gerra bat zetorrenik. Horrek esan nahi du gerrak ez duela abisatzen.
|
|
Ez badute ETA konbentzitzen, jarrera hori hartu behar dute behintzat, bestela, mundu horretan jende askok beste jarrera hartuko du. Gu ez gara Euskal Herriko ezker bakarra, eta ezkerreko
|
jende
horrekin lan egiteko prest gaude eta egongo gara, baina ETArekiko jarrera garbi harturik. Herri honek ez du borroka armatuaren bidez bere burua askatzea nahi, hori gero eta garbiago dago ezker abertzalearen inguruan.
|
|
Horrela kasik perfekzioa erdietsi dute: jendea manipulatzen dute baina
|
jende
hori ez da jabetu ere egiten manipulazio horretaz. Engainatu eta dirua erruz poltsikoratu.
|
|
Eta gero badago basamortuan nomada gisa bizi izan den jende asko.
|
Jende
horrek denak kanpamenduan bizitza berri bati ekin dio, denek arau batzuk errespetatuz. Umeei txertoa jarri behar zaie derrigor eta eskolara bidali behar dira.
|
|
Jendeak hasieratik estropadak irabazi nahi ditu, eta ezin da hasieratik topean hasi.
|
Jendea
horregatik berehala hasten da kritikatzen, ez du ikusten kirol puntua lortzeko eraman behar den eboluzioa, ez du onartu nahi. Azalduta ere, datorren urtean berdin ibiliko da kritikatzen».
|
|
Estrategia arrazional/ enpirikoa: ebidentziak erakusten dituzte informazioarenbidez,
|
jendeak
horren arabera aldaketa gauzatuko duelakoan.
|
|
Izan ere, ukiezina edo, solemnea edo bihurtzen duen tragedia puntu batez jantzia sumatzen du Tasiok Arantxa. Telebistan tarteka agertzen den bosniar edo afrikar
|
jende
hori bezala. Beren saminean bakean lagatzea baino eskatzen ez duten bizirauleak.
|
|
‘Sektore erradikalak beti izango dira, ’ dio gazteleraz, ‘baina
|
jende
hori ez balitz bezala egin behar dira gauzak.’
|
|
Liburuetan, hitzen ordez, irudiak ageri dira eta teatroan, hitzen ordez, ikuskari harrigarriak... eta zangoak.
|
Jendeak
horretara omen du joera. Ez da, bada, harritzeko gure artean ere zinemak, begi festa merkeen horrek, gero eta zale gehiago izatea.
|
|
Bada, honetan ere ez da beterik agertzen Barojaren neurria. Jendea erruz, inurria bezala, dabil bere nobeletan, baina
|
jende
hori ez da gehienetan itzal pila besterik. Aipatzen dira, zer edo zer esaten zaigu haiei buruz, eta ezerezak jaten ditu.
|
|
Eta
|
jende
horrek, aho batez, atseginak, ederrak, eliza baten sarrerako egokiak aurkitzen zituen Oteizaren irudiak. Irudi horiek berberak dira, oroitzen bazarete, hain traketsak, baldanak eta desegokiak, duela zenbait urte, iruditzen zitzaizkigunak askotxori.
|
|
Holakoak nahiz halakoak, baziren, izan, zein ahulago zein sendoago. Eta gure jendeak, erabat hartzen badugu, gogoko, guztiz gogoko, zituen, eta ez zegoen
|
jende
hori bertan behera uzteko prest bere baitarik. Puntu hau berriz ukitu dut bereziki eta luzaroago.
|
|
Euskal Herriko jende mota horrengan liburu gai asko zegoela ikusi nuen; eta atera ere egin ditut. Era berean, erdal herrietako
|
jende
horrengan liburu gairik bazegoela berehalaxe ikusi nuen. Baina euskarazkoekin nahiko lana baneukala eta nire buruari atzeraka tiratzen nion.
|
|
Mendian, berriz, nekazari eta artzain askorekin topo egiten genuen, orduan orain baino gehiago, bai Euskal Herrian eta bai atzerrian ere, hemen bizi izan naizen urteetan.
|
Jende
horrekin hizketalditxo bat egin gabe ezin utzi. Hizketaldi horiek ere bultzatu ninduten bide honetan sartzera.
|
|
Oximoron, Oximoron! Txistuak, oihuak entzun ziren, ukabilak, ukabil itxi eta mehatxukorrak airean ikusten ziren, eta are,
|
jende
horrek, Guebokinder buru zutela, goizeko buffet etik disimuluz ebatsitako fruitu aleak hasi ziren erortzen nire inguruan. Aski da!
|
|
–
|
Jende
horrekin tratu egin zuela esan nahi duk?
|
|
Jende mordo bat jaitsi zela, bai.
|
Jende
horren tartean inoiz baino lasaiago jaitsi nintzela ere bai. Orduan bizkarrezurreko azkurarik ez nuen sentitu, baina zentzumen guzti guztiak erne nituen.
|
2002
|
|
Horiek denak kontuan edukitzekoak dira. Eta jendea irakurtzera jarri nahi badugu,
|
jende
horren zaletasun eta beharkizun guzti horietaz liburuak sortu eta sortu egin behar ditugu(...) (II)
|
|
Garatu zen errepresioa bidegabekeria bat iruditu zait, estatuak delitutzat jo zituen ekimenak ez ziren batere kaltegarriak. Gainera, uste dut
|
jende
hori bakearen ideiarekin konprometitutako jendea dela. Desobedientzia zibil horrek ez du soilik planteatu subiranotasunaren ideia eraikuntza nazionalaren ikuspuntutik, baizik eta eraikuntza sozial baten ikuspuntutik.
|
|
Hori dogma asko haustea da ENAMen barruan, baina hori da desobedientzia zibilaren egiteko bat. Eta, zentzu horretan, Garzonek kartzelaratu zituen pertsonei nire atxikimendua luzatzen diet,
|
jende
horrek, ideia eta ildo horretatik, desobedientzia zibila garatu nahi duelako, benetako desobedientzialariak dira. Bere kriminalizatze saioa Espainiako justiziaren ekimen lotsagarrienetako bat izan da.
|
|
Kantuan aipatzen diren pertsonaiak Ingalaterran nire lehenengo lagunak izan zirenak dira, winoak, egunero tabernetara joan eta mozkortu egiten diren pertsonak.
|
Jende
horrek istorio oso bitxiak kontatzen zituen. John zen bat, marinela, boxeadorea eta kontrabandista izandakoa, ezagutu nuenean teilatuak konpontzeaz bizi zela uste dut.
|
|
Bertzalde, eskualdeka lan egiteko proposamena egin digute egileek. Ez da aukera txarra baldin eta horretan buru belarri aritzeko jenderik bada (Deba ibarreko hainbat herritan Nafarroako Baztanen edo Bortzerrietan adina jende bizi da) eta
|
jende
horrek esku artean dugun gai honen berri izateaz gain, zuzen eta egoki lantzeko bideak markatzen badira.
|
|
Beti izaten da norbait edo ezkondu berria, edo istripua izan duena, edo ehizean ikaragarriren bat pasatu zaiona... Eta beste zer esanik ez daukagunean,
|
jende
horrengana jotzen da beti. Betiko arrazoietan eta topikoetan erortzeko arriskua egoten da.
|
|
Maiatzaren 13an nire ingurunean detektatu nuen EAJ eta EA bozkatu behar zuen jendea, eta gainera hala aitortu zidaten. Orain ere jo dut
|
jende
horrengana zer iritzi duten jakiteko, eta EAJrekin izugarri haserre daudela ikusi dut. Horrez gain, komunikabideetan agertutako zenbait adierazle ere badira.
|
|
Izan ere sukalderaiño ura iritxiko den ala ez begiratu gabe etxeak egin eta etxeak egin ari dira bazter guztietan. Etxeak egin eta jendea ekarri baino lehen begiratu litzake,
|
jende
horrek nola bizi behar duen eta non lan egin duen. Baina etzaio begiratu eta orain dira komeriak».
|
|
GUILLAN: Nik irakurle gazteen artean zailtasunak antzematen ditut, gazteek zailtasunak dituzte hizkuntza literario horretara hurbiltzeko, jerga, argota edo bestelako baliabideak erdaratik jasotzen eta erabiltzen dira, eta nahiz euskaraz izan badauden, ez dira aski ezagutzen edota ezagutzen badira ere ez dira erabiltzen, faktore hori askotan traba izaten da
|
jende
hori euskal literaturara ekartzeko.
|
|
Aldiz, kazetari berak, bere grabagailua lagun, galdetu izan balio
|
jende
horri berari ia prest dagoen berogailua jaisteko, neguan, batez beste, etxean bi gradu gutxiagoko tenperatura edukitzeko, demagun, ia segurua da jende gehienak ez ozen eta biribil batez erantzungo liokeela. Eta jende horri eginiko galdera balitz ia prest dauden, esaterako, kotxea txandaka erabiltzeko astean behin, edo batere kotxerik eduki gabe bizitzeko, orduan ezezko erantzuna ia emango lukete.
|
|
Aldiz, kazetari berak, bere grabagailua lagun, galdetu izan balio jende horri berari ia prest dagoen berogailua jaisteko, neguan, batez beste, etxean bi gradu gutxiagoko tenperatura edukitzeko, demagun, ia segurua da jende gehienak ez ozen eta biribil batez erantzungo liokeela. Eta
|
jende
horri eginiko galdera balitz ia prest dauden, esaterako, kotxea txandaka erabiltzeko astean behin, edo batere kotxerik eduki gabe bizitzeko, orduan ezezko erantzuna ia emango lukete.
|
|
Ume asko gelditu dira bizi osoan frustratuta, bere etxean denak musikariak zirelako eta bera etxeko tuntuna bezala hartzen zutelako. Nirekin musika ikasi du
|
jende
horrek, kantatu eta flauta jo ere bai.
|
|
Hil  tzailearen eta haren mundua ere ikaragarria gertatu zaizu brastakoan. Atzo arte nekerik gabe irensten zenituen beste
|
jende
horrek bere ekintzak zuritzeko erabiltzen dituen argumentuak. Beti urruti egon zara batzuengandik, urrutiratzen hasita zaude besteengandik.
|
2003
|
|
Oro har, erabileraren eskasia ikusten dut arazo. Izan ere, jakingo bagenu 30 urte inguru duen
|
jende
horrek, bere heziketa euskaraz izan dutenak edozein izanda ere beren ama hizkuntza, beren seme alabei ama hizkuntza gisa euskara irakatsiko dietela, urrats izugarria izango genuke ziurtaturik. Baina nola jakin hori horrela izango dela?
|
|
Eta ikuspegia ez ezik, jendearen balioak, sinesmenak... Nire lanari dagokionez, zein izen erabili behar dut
|
jende
hori izendatzeko? " Euskaltzaleak"?
|
|
Bestalde, administrazioaren lana litzateke, informazioa zabaltzea aktibitate fisikoaren onurari buruz, prebentzioari buruz, kirola praktikatzera bideratzen duten proiektuei buruz... Batez ere kirola praktikatzea zaila daukan
|
jendea
horretara bultzatzeko. Eta bide hori hartzen duen jendeak, egin dezala kirola garantia batzuekin.
|
|
Normalki txapelketan tematika serioa gehiago agertzen da, eta diskurtsoaren barruan arrazoiketak pisu gehiago hartzen du, eta hori be lantzera jotzen dugu.
|
Jendea
horren zain dago, eta hori demostratzeko leku bakarrenetakoa da. Jendeak uste du «segurola»ra jotzen dugula, baina guretzat aukera bakarrenetako bat da bertso luzeak botatzeko.
|
|
Aipatu dugun kultura politiko horrekin topo egiten du. Fenomeno bitxia da, ezen egungo estatu ereduaren aldeko sutsuenek badakite eskualdeko botereen gaurkotze ahalik eta azkarrena egin behar dela, baina badakite ere, gaurkotzearen beraren ondorioz erabakiaren aurkako altxamendua etor daitekeela, beren jende fidelaren altxamendua gainera,
|
jende
horrek ez baitu deszentralizazioa onartzen. Frantses logikak horrela funtzionatzen du, Frantziak jendearen mentalitate aldaketa behar du ordea, eta horretan ezintasun ikaragarria dauka.
|
|
sektoreak ez ote du jakin erosle potentzial horiek bereganatzen? Gaztelera asko espabilatu da eta
|
jende
hori irabazi egin ote du. Bestetik euskaraz ateratzen diren guztiek gutxi edo gehiago diru publikoaren babesa dute.
|
|
Hautetsi bakarrek egoera honen berri dute, auzapez edo kontseilari orokor izatera iristen baitira beren ideia abertzaleak kasik aipatu gabe, soilik gehiengo zapalduaren antzera euskaldun izanez. Batek galda lezake
|
jende
hori anbizionez bete oportunista ala azterketa politikoa zimiztaren ziztuan egin duen minoria bat den. Ase dira, menturaz, euskaldunetarik haratagoko munduaren deabru  tzeaz.
|
|
Victor Hugo poeta ez da subjektu bakandu bat, objektuari buruz buru, kanpotik beha, subjektu/ objektu oposizio kartesiarrean: bera Biarritz, Pasaia diren natura eta
|
jende
horretan urtu egiten da, horiekin identifikatzen da; natura hori da Victor Hugoren mintzoan mintzo dena, Hugoren kanta kantatzen duena. Hugo herrien ahotsa da.
|
|
Eurak ez omen nazionalista eta ez daude eroso, ez dute euren lekua topatzen honetan guztian, ez ei du euskalgintzak asmatu beste alde hori erakartzen. Dabilenari okerrak topatzen baino, ze egin duzue, bada, zuek zuen aldeko
|
jende
hori hurbiltzeko. Zertan ibili zarete urteotan, asmatu ez omen duen euskalgintza horren askan deseroso?
|
2004
|
|
Horren oihartzunak eta distirak gainontzeko guztia itzalean uzten du. Baina, Tourraz gain, badago ziklismoa, eta
|
jendea
horretaz ohartzeaz gain komunikabideek hori islatzen jakin behar dute. Onerako edo txarrerako, komunikabideek dute zerbait ona edo txarra izatearen erruaren edo eraginaren erantzukizun handia.
|
|
Hori da ikusten dudan arazorik handiena. Bestela, ongi antolatuz gero,
|
jende
hori ere prest egoten da argazkitan ateratzeko.
|
|
Ezaguturik ibar horietan bertako euskara nolakoa zen jakiteko dagoen grina, neure hiztegi eta ikasliburu hauen bidez
|
jende
horren eskuetan materiala jartzea da, bereziki, nik egin nahi dudana, badakidan arren material honek erabilera filologikoa ere baduela.
|
|
Bada liburua maltzurra dela esan duenik ere.
|
Jende
horren iritziz maltzurra da esaten duelako sentsibilitate apur bat duenak ez duela lekurik herrian eta ihes egin beharrean dagoela. Nik ez dut uste horrela denik.
|
|
–Ondorioz, euskararen alde gauden galdetzeak ez du zentzurik, euskara gu garelako; hizkuntzaren garapena gure garapena bera da. Beraz, euskarari eraso egiten diotenean guri egiten digute eraso, euskara baztertzen dutenean gu baztertzen gaituzte;
|
jendeak
horretaz ohartu behar du?. 153
|
|
–Erdara ere hemengoa da. . Ez dakizu ongi, maisu, ze laineza hartu duten zure esan horrekin, zerak... beste
|
jende
horrek, Etxape honetako Bestekoek. Harro harro eginda ez dabiltza ba!
|
|
Lehen lehenago, agur, neska politika? eta horrelakoak ikasten zituen
|
jende
horrek euskaraz, eta orain berriz badirudi, erdara ere hemengoa da, dela mihirik zikindu gabe euskaraz esateko prest dauden gauza bakarra (hori bai:
|
|
Horiek esanda, Ludger Mees en akuilua, euskaldun fundamentaliston ipurmasailera dator zuzen zuzen: . Bai baitago zenbait jende euskara sakralizatu egiten duena eta
|
jende
horrek hitz egiten du euskara pertsona balitz bezala, gizakia balitz bezala, eta, behin eta berriro euskararen eskubideekin gora eta behera aritzen dira?. 250
|
|
Hau zen orduko erradiografia. Bistan da, bertako jendeaz ari garenean,
|
jende
hori zein alderditan kokatzen den.
|
|
Laxaro Azkunek honela esan zuen: Euzkitze albistegi ofizial bateko aurkezlea zen, eta gero bertsolari plazetan;
|
jendeak
hori ez zuen ezkontzen, eta Xabier erre egin zen. Hala al da?
|
|
–Azkenean, maitemindu egiten haiz
|
jende
horrekin, argazkietako jendearekin. Asmatzen dizkiek izen abizenak, asmatzen diek dena.
|
|
–Igual. Ontzat hartzen badugu
|
jende
hori jende txikia dela.
|
|
Hori pentsatu du jendeak: ezin direla euren aldaretik edozelan joan, ezin dutela agur esan buztana makurtuta, behar den moduan gogoratuak izateko beharra dutela, eta azken oroigarria utzi nahi izan dutela kalea apur bat odolduz, jakin nahirik edo
|
jende
hori, barru barruan, esaten duten bezain gorria den edo zer. Eta bai, nahiko gorria da jendea barrutik.
|
|
|
Jendeak
hori esaten du, baina inork ez daki benetan aliaturik datorren eta, baldin badatoz, hain bonba harrigarriak ote dituzten, etsaia nor den bereizten dakitenak. Eta, beraz, bonbek ez badute bereizten faxisten, ezkertiarren eta Michelangeloren eskultura baten artean, orduan ezin da jakin etsaia etxean dagoen ala kanpotik datorren, ala biak diren etsaiak eta bietako inori ez zaion asko inporta bonbetatik ihesi ibili duen jendea.
|
|
—Zeozer bada —komentatu zuen. Baina, berriro ere, bere burua beste norabaitera joan zitzaion, eta isildu egin zen— Oso jende gaiztoa, errotako
|
jende
hori —hasi zen gero, buruan zein pentsamendu zerabiltzan erakutsiz— Gaiztoak hortzaundiak, eta askozaz ere gaiztoagoa beste zahar hori, antiaju berdeekikoa. Nire barruko ahotsak berak, den borrokazalearekin, zahar horrengandik apartatzeko esaten dit.
|
|
—Ez zait iruditzen, lagun. Nire ustez arroza eta beste antzeko jakiak mendiko
|
jende
horrek eramaten ditu zaldietan kargatuta. Mendian izango da noski janari premia, batez ere orain, negu gorrian gaudela.
|
|
—Begira errotako
|
jende
hori —esan nion La Vacheri.
|
|
—Hori da hitz egin beharra
|
jende
horrena —esan nion La Vacheri. Artean bagenuen elkar ulertzeko modua.
|
2005
|
|
Alorrean alorreko jendea ohartarazi, kontzientziatu eta persuaditu da aurrena. Hurrena,
|
jende
hori hezi egin da, eta horrek bere denbora behar du. Bide luzea geratzen zaigu, beraz, baina guztion ahalegina norabide berean baldin badoa, seguru nago bidea bera gozagarri gertatuko zaigula.
|
|
Ez izateko beste hogei urtez beste irudi bat, itzal edota bahitu hori. Pertsona, berak ikusten duena da, dituen lagunak, harreman naturalak beste
|
jende
horrekin egiten dira. Orain beste batzuk ikusten ditut, baina ez ditut haiek ahaztuan, eta gustura besarkatuko nituzke orduko lagunak.
|
|
Harritu ere egiten naiz
|
jende
hori dena horrelako gauzak esaten entzunda. " Arrakastaz hil" esamoldea entzun duzu inoiz?
|
|
Lortu nahi dugun guzti guztia ezin eskuratzearren zerbait erabat galarazte horrek psikologian dena ala ezer ez mekanismoa deritzona pertsona askotxoren frustrazio eta etsipenaren arrazoia argi asko agertzen du:
|
jende
horrek, pisua galtzea edo pisu osasuntsuan mantentzea den helburura iristeko bidean erraztasun baino eragozpen eta oztopo gehiago ikusten ditu.
|
|
Norbaiten aburuz, baliteke egun lanean dabilen eta pentsioa ordaintzen ari den
|
jende
horri erretiro garaietan zor zaiona pagatzeko adina dirurik ez egotea.
|
|
Gizaki ausartak dira, ekimen handikoak, langileak, eta hona horretaraxe etorri dira, lan egitera eta familiaren euskarri izatera; hori egin daiteke gaur egun, ez ahantzi, lan merkatuan toki zabala dagoelako
|
jende
horrentzat, hau da, harrera egiten dien herrialdeak inmigrantearen presentzia nahitaezkoa du.
|
|
Azoka ekologikoetan parte hartzen dut, ez soilik ahuntz produktuak eskaintzeko. Mota guztietako produktu ekologikoak eskaintzen dira gaur egungo azoketan, eta nire ustez etorkizuna hortik doa,
|
jendea
horren garrantziaz jabetzen hasi da. Ea ba, nekazari ekologikoak ugaritzen diren eta ea piska bat laguntzen digutenâ? ¦
|
|
Batetik, har dezadan
|
jende
horren diskurtsoa soilik termino positiboetan: garbi dago gaur eta hemen intelek tual ez nazionalista izatea konpromiso etiko sartreanoaren bariante bat besterik ez dela, hots, herriarekin (edo gizar tearekin beraien terminotan esateko) intelektual gisa konpromiso etiko bat hartzea.
|
2006
|
|
Liburu dendak gune handiak dira gaur egun, eta momentuko gauzak saltzen dituzte. Ematen du
|
jendeari
hori gustatzen zaiola eta, joan ere, haraxe joaten da jendea.
|
|
Eta konturatzen nintzen belarrimotz, mantxurriano, eta ez dakit zer horiek entzuterakoan, beste guztien artean nire familiarengatik ere ari zirela. Eta beti iruditu zait injustu, begirada arinegia egin zaiola
|
jende
horri, inork ez duela interesik erakutsi jende hori ezagutzeko. Bestalde, barruko motibazioei dagokienez, 1997ko Euskal Herriko Bertsolari Txapelketan finalera iritsi nintzenean, bat batean sentitu nuen bizi ziklo bat ixten zela hor, nirea eta nire familiarena.
|
|
Eta konturatzen nintzen belarrimotz, mantxurriano, eta ez dakit zer horiek entzuterakoan, beste guztien artean nire familiarengatik ere ari zirela. Eta beti iruditu zait injustu, begirada arinegia egin zaiola jende horri, inork ez duela interesik erakutsi
|
jende
hori ezagutzeko. Bestalde, barruko motibazioei dagokienez, 1997ko Euskal Herriko Bertsolari Txapelketan finalera iritsi nintzenean, bat batean sentitu nuen bizi ziklo bat ixten zela hor, nirea eta nire familiarena.
|
|
Parisen egindako agerraldiren batean bizi izan dut egoera hori, kamera ondo eramana zen, nire burua pantailan ikusten nuen aldi berean... Baina guk kontatzean teknika ahazten dugu, guk irudimena lantzen eta helarazten saiatu behar dugu,
|
jendeak
hori sentitu behar du. Efektuak ere bai, baina trabarik egin gabe.
|
|
Askoz ere alaiagoak dira, kanporakoiagoak, gizarteko zati azken batean. Eta nik uste hemen ere aukera bat ematen baldin bazaie, ikusten badute gizarteak onartzen dituela,
|
jende
horrek gizarte honi zer eskaini handia duela, elkartasun balore aldetik, alaitasunetik, asko jantziko lukete gure kalea. Etxean bezala sentituko balira guretzat festa bat litzateke haiek hemen gurekin izatea.
|
|
Azokara urtero erromesaldian doan bezeroa dago. Zoritxarrez, mundu oste hori urtean zehar ez da liburu denda batera hurbildu ere egiten,
|
jende
horrek ez dauka Azokan erakusten duen liburuarekiko afana. Liburua eskuetan hartu, erabili, eta bere kontzientzia nolabait zuritzen du.
|
|
Badakit irakurlegoari ahalegin bateskatzen diodala, idaztea nekeza egin zaidan bezala irakurleari nekeza egingo zaiolairakurtzea. (...) Badakit ez diodala liburua eskaini eta atsedena proposatzen, etaestimatzen dut
|
jende
hori, pentsamendua deskantsuan eta alferkerian utzi beharrean, erraza egingo ez zaion liburu bat zabaldu duelako.
|
|
Eztabaida hau ez da ia harritu, errealitate hori aldatzeko zer aukera politiko hartu genituzkeen hausnartu behar da. Gustatuko litzaidake
|
jendeak
hori bere gain hartzea gizarte segurantzak, langabezia aseguruak, osasun publikoak, hezkuntza publikoak… Bestea ongintza pixka bat da. Politika publikoak behar dira, Espainian ditugun berdintasun eskubide berak behartsuagoak diren beste herrialde batzuetan, hala nola Marokon, bete ahal izateko.
|
|
Baina ez da bertsolaria izatea bakarrik; plazandrea edo plazagizona ere izan behar zara eta, jakin behar duzu jendeak ez antzematen zuri zein egoeratan zauden. Azken finen zu hara zoaz
|
jende
horren nahia kunplitzera eta ezin duzu ibili zure penak kontatzen!
|
|
Hori izan zen gehienbat, bertso eskolak egiten ari diren lanari omenaldi txiki bat. Azkenean bertsolaritza ez dela bakarrik BECen kantatu zuten 8 bertsolarien eredua, baizik eta badaudela hor bertso eskolak, ume pilo bat Euskal Herriko lurralde guztietan,
|
jendeari
hori erakusteko. Eta egon ziren txaloekin, nik uste jendeak badakiela hor zerbait badagola egosten!
|
|
Baina zergatik gertatzen da hori? Zergatik
|
jende
hori ez da gauza bestetarako. Eta kasik ezin dugu sinetsi erantzuna:
|
|
Horregatik ez naiz joaten ni: auskalo zer pentsatuko luketen batzordean,
|
jende
horrekin nahasten hasi izan banintz; latzak entzun nituzkeen. Edo agian ez, baina esamesak egongo ziren, ez izan dudarik, eta hori okerragoa da; badakizu ez ditudala jasaten.
|
|
Euskaldunok ospakizun eta ekitaldi oro jatekoekin nahiz edatekoekin laguntzeko ohitura dugu, eta euskararen ingurukoak ez dira salbuespen. Ekitaldi jendetsuen azalpen bakarra ez den arren, ezin ukatu ukitu gastronomikoak ere laguntzen duela
|
jende
hori biltzen.
|
2007
|
|
Igone Etxebarriak ezintasuna daukan jendearentzat gauzak eskuragarri jartzeak duen garrantzia aipatu du, baina «gu ezin gara heldu
|
jende
horrengana. Ez dakigu itsuen premiak zeintzuk diren, horregatik jotzen dugu ONCEra, beraiek esango digute zer premia dauden».
|
|
IRAko liderrak ezagutzea lortu genuen, batez ere lider lokalak. Beraiekin afaltzeko ohitura hartu genuen, eta konturatu ginen
|
jende
horrekin hitz egitea posible zela, arrazoiz jokatzeko prest zeudela. Azkenean dozena bat estrategia ezberdin eta hogei urte behar izan genituen, baina lortu genuen bakea.
|
|
Jende askok oreka hori oso normal lortzen du. Behar bada,
|
jende
horri falta zaiona bide horretan jarraitzeko laguntzak dira.
|
|
Baina aldi berean, jende" normalarekin" lana egiteko borondatea edukiko zuena, espezialitate batean mugitzen den jendea eta espezialitate horretatik kanpo mugitzen denaren arteko harremanak onerako direla sinetsita. Uste dugu jende" normalaren" eragina,
|
jende
hori aktibatzea lortzen badugu, oso eraginkorra dela, bai oro har proiekturako, bai kulturaren egoerarako eta baita jardun konkretuetarako ere. Gauza horiek guztiak garbi xamar genituen hasieratik.
|
|
Guk esaten dugunean jendearenganako lan hori egin behar dugula eta plaza bat izan behar dugula, esaten ari gara inguratu behar ditugula kultur gai batzuk jendearengana. Baina
|
jende
horrek badu bere kultura propioa, beste arlo batzuetan. Jende batek, adibidez, arteari buruz ez daki ezer, baina jakingo du kontabilitatea eramaten, josten, plastikoa egiten, autobusak egiten edo medizinaz.
|
|
Baina 1990eko hamarkadatik aurrera hasi zitzaien bidea errazten, batik bat Transexualia bezalako taldeei esker. Gizartean
|
jendea
horretaz hizketan hasi zen, eta telebistan ere bai. Kazetariek baliatu egin zuten gaia eta amarillismo handia ekarri zuten, programa merkezurretako gai bihurtu ziren, eta telebistara eramaten zituzten transexual prototipiko eta folklorikoenak.
|
|
Datu hau oso ikusgarria iduritu zait. Egia da esaterako hain zuzen ere beste herrialdeetatik heldu den
|
jende
hori askotan kalean errazago ikusten dela etxean telebistari so dagoen euskalduna baino, baina ziurrenera poltsikuko soziologia egiten hasteko arriskuan erortzen ari naiz eta jarrai dezadan beste alde batetik.
|
|
Gaztelaniazko filologia egin dau, eta eskoletan eta behar egin izan dau. Sao Paulora etorri da behar bila, baina, antza, nahikoa gatxa da, ama hizkuntza gaztelaniaz dauan
|
jenteak
horretan egiten dau behar ta. Neska alai eta umoretsua da, hile osoak lanik topau barik igarotea gogor egiten jakon arren.
|
|
Erosteko erabaki horrek zuregan horrelako edo bestelako eragina izango du eta
|
jende
horrengan beste horrelakoa izan du.
|
|
Jakina denez, mendebaldeko gizarteotan kontsumitzen dugun zuntz gutxi (eskas) horrek lotura hertsia du osasun arazo eta gaixotasun arazo larri batzuekin (idorreria, kolesterol altua, koloneko minbizia?) baina
|
jendeak
horren ongi ez dakiena da pertsona heldu batek egunean gutxienez 25 do 30 gramo zuntz hartu behar dituela.
|
|
Roberrek arrazoia ematen zion orduan: . Zer egingo duk ba aldeano
|
jende
horrekin. Horiek ez zekitek ezta ipurdia paperarekin garbitzen ere?.
|
|
tales son los ilustrados. La Ilustración ha consistido en la traición espiritual por la que un reducido grupo de españoles ha dejado de serlo para convertirse en europeo y, sobre todo, en francés? 478 Ilustratu
|
jende
hori, una raza de gente?,, una casta de impíos, malapartatua da479;, impíos, deístas, filósofos, libertinos, indiferentes, naturalistas, reformados, son unos nombres sinónimos?, eta, son en realidad, de verdad, una multitud de hombres bestiales sin alguna piedad natural ni sobrenatural?
|
|
Jende helduak gazte jendea globalizazioaren aurka ikusten du eta, badirudi, hori eta horrenbestez, erdi txoratzen daudela gazte jendea globalizazioari oldartuzaiolako edo. Nik neure aldetik jakin nahi nuke gazte
|
jende
horren identitate kezkakzertan diren, zinez: alegia, globalizazioaren aurkako jarrera hori zerk eragindakoaden.
|