|
2000
|
|
|
Gero ixilik egon
|
ezin da
|
|
|
Santurtziko bat topa dezakezu Antzuolan edo Ondarroan... Hori
|
ezin da
beste era batera antolatu?
|
|
|
Bat nator Joxe Aranzabalek diagnostikoan esan duenarekin, baina azpimarratuko nuke orain Josunek esandakoa. Horrelako prozesuei buruz,
|
ezin da
pentsatu administrazioak edo Euskaltzaindiak egingo dutela; ez, ez, halako prozesu batean jende askok eta maila askotan inplikatu behar du. Baten batek hartu beharko du gidaritza eta proposamenak egiten hasi baina jendea modu askotara bildu beharko da lanera, besteei begira egon gabe.
|
|
|
Beste batzuek, A. Peña y Goñik esaterako, blekako joko modernoaren jaiotza pilotaleku honetan kokatzen du. Eta
|
ezin da
ahantzi euskal pilota blekaren eskutik jaio zela baieztatzen dela.
|
|
|
Nire gustuko apaiz bati ezin zaio giza jarduera arrotza izan; gizartearen ardura ere berari dagokio. Gizartea
|
ezin da
bereizi politikatik. Beste gauza bat da hierarkia; Eliza itzaletik boterea bihurtu nahi izatea.
|
|
|
Ez da samurra zehaztea zein lotura den hori baina orokorrenera jota ere, mundu sinboliko oso bat dago hor, lokarri historiko eta sentimental sakon batez konektatua. Erlijiotik kanpo ez dago betikotasunik, ordea, eta lotura hori sekula apurtu ezin daitekeenik ere
|
ezin da
esan; edo ahuleziaz marginalitatean galdu, edo batek daki.
|
|
|
Bada, ulertzekoa da Kike de Santiagoren apustua Ramon hautatzeko. Berak eramaten du kontakizunaren haria, eta noski,
|
ezin da
miraririk egin, zenbait unetan gozakaiztu egiten baitu. Horren kariaz, batzuek esan dezakete ez dela zilegi aktore bat kantari lanetan murgiltzea, irain bat dela lanbidean dauden profesional petoentzat.
|
|
|
Kontua hauxe da:
|
ezin da
bake eta normalizazioa eraikuntza nazionalarekin edota independentziarekin nahasi. Bi egitekoak bereizi beharra daude ezinbestean eta, lehen egiteko horretan, ETAk armak behin-betiko utzi behar ditu
|
|
|
Baina gero ez dakizkite beren herri inguruan dauden mendi eta ibaien izenak. Lehiara eta borrokara bultzatzen dituen gizartea
|
ezin da
ona izan. Umetan horrela hasten badira, zer esanik ez helduak direnean.
|
|
|
Xabier Amurizak eztabaida etxera eroaten dela dio: " Hori
|
ezin da
etxera eroan, ze prestigioa eskolak dauka, eta umea asteazkena zuzena dela esatean etxeratzen bada, aitita-amamak zelan eutsi eurenari. Eguaztena zulora doa, debatea ezin da etxera ekarri".
|
|
|
" Hori ezin da etxera eroan, ze prestigioa eskolak dauka, eta umea asteazkena zuzena dela esatean etxeratzen bada, aitita-amamak zelan eutsi eurenari? Eguaztena zulora doa, debatea
|
ezin da
etxera ekarri".
|
|
|
Nire ustez, berez, euskaldunak (hemen jaiotakoak) ikuspegi ezkorra duzue bizitzaren aurrean, hau da: herri txiki bat gara,
|
ezin da
, gureak egin du. Agian, Katolizismoak zer ikusia izan dezake ezkortasun horretan, Hego Europako joera dirudi.
|
|
|
Niretzat obra komertzial bat egitea publikoari zerbait interesgarria eskaintzea da. Hala ere, publikoa erakartzaren aitzakian
|
ezin da
edozer egin, zenbait publiko mota baitago. Antzerki esperimentala ere behar beharrezkoa da, baina publikoak erraz ikusiko duen obra bat egiteak ez du esan nahi esperimentazioarik ezin egon daitekeenik.
|
|
|
Horren baitan, emakumearen desamodio istorioa kontatuko da. " Martin bere kuttuna
|
ezin da
hitzordura azaldu faxistak jakinaren gainean daudelako. Maitasun hura inoiz gauzatu ez bazen ere, zenbait urteren buruan, azken agerraldian dagoen afari meriendan elkartuko dira biak" dio Mitxel Gorrotxategik.
|
|
|
Alta,
|
ezin da
ukatu, denok dugu nartzisismo puntu bat, eta horrekin bizitzen gara. Denek badugu nartzisismo puntu bat, eta hemen egin dudana hori da.
|
|
|
Borotrak iritzi publikoaren arabera garatzen du bere ahalegina. Alabaina,
|
ezin da
erran hiri honetako euskarazko seinalizazioa azkar egiten ari denik. Alderantziz, beste hirietan baino motelago ari da alda-tzen, eta Jakes Abeberriren egitekoa da.
|
|
|
Frantsesei egiten zaien galdera Errepublikako konstituzioari buruzkoa da. Estatuburuaren agintaldiaren iraupenaz galdegitea oso garran-tzitsua da eta
|
ezin da
nahaste-borrastea sortu eta amalgama politikoa egin. Abertzaleak, antza, ez dira erreferendumaren garrantziaz jabe-tzen, guk gaulistak bai ordea.
|
|
|
euskaldunen musika hau zen. Baina aurretik
|
ezin da
esan. Superordenadore batek agian kodifikatuko du dena eta horixe esango du.
|
|
|
Gauzak horrela, Bourdieuk ez du itxaropenik epe motzean Europako Sindikatuen Konfederazioak (CES)-hor sarturik daude ELA, CCOO eta UGT-" sindikalgintza militantea" bildu eta ekinean jarriko dituen, eta, horregatik, bere ustez, oraingoz, behin-behinekoz bada ere, sindikatu nazionalen gaitasunaz baliatzea beste biderik ez dago. Baina
|
ezin da
inolaz ere ahaztu, sekulako arazoak daudela benetako eraldaketa egin eta, Europako ikuspegitik, tentazio teknokratiko-diplomatikoa saihesteko eta, ikuspegi nazionaletik, eguneroko ohikeria eta betiko muga nazionaletan geratzeko pentsamoldeak baztertzeko.
|
|
|
Baina ETAk, alde politikoei dagokienez-ez naiz sar-tzen HBrekin edo EHrekin mantentzen dituen harremanetan-EAJrekin eta EArekin urtean behin bilduta eta lau-bost orduko bileran herri honen etorkizunaz erabaki daitekeela uste badu, oso eskema bihurriekin dabil. Herri eta gizarte batean sortu izan den esperantza
|
ezin da
moztu eskema horren arabera.
|
|
|
" Hemen guk ez dugu eska-tzen zuek belauniko jartzea, ezta amore ematea ere". Baina, proiektu politikoak tartean baldin badaude,
|
ezin da
inola ere proiektu politikoak eta indarkeria nahastu. Hori da ETAk ulertzen ez duena.
|
|
|
politika amaitzen da biolentzia hasten den unean. Biolentzia dagoen bitartean
|
ezin da
politikaz hitz egin. Biolentzia tartean dagoela arazo politikoak estaliak geratzen dira, arazoa biolentzia baita.
|
|
|
Azkenik, txostenaren bosgarren erronkaren arabera, sindikalgintzaren jarduera
|
ezin da
" jokabide instituzionalisten" menpean geratu, zeren hainbat ekimen instituzionalen garrantziari ukorik egin gabe, sindikalgintza abertzalearen benetako indarra afiliazioa hobetzen eta gazteak eta emakumezkoak barneratu eta biltzeko antolamenduak berritzen saiatuko diren pertsonengan eta taldeetan baitago
|
|
|
Aldrebesa ez, koherentea da. Artean
|
ezin da
behin eta berriro gauza bera errepikatu. Artea berez bilaketa prozesu bat baldin bada, galderak egitea bada, ezagutzen denarekin eta arrakasta duenarekin ezin da galdera askorik egin, eta orduan beste zerbaiten bila jo behar duzu.
|
|
|
Artean ezin da behin eta berriro gauza bera errepikatu. Artea berez bilaketa prozesu bat baldin bada, galderak egitea bada, ezagutzen denarekin eta arrakasta duenarekin
|
ezin da
galdera askorik egin, eta orduan beste zerbaiten bila jo behar duzu. Noski, askoz ere atseginagoa da bestea, baina horrek ez ninduen asetzen.
|
|
|
Scrapie" edo dardarakorra izeneko gaitza 1732an ardietan agertutako gaixotasuna da, kutsatutako animaliaren kirio-sistema eragiten duten proteina okerrekin lotua dagoena. Berez, gizakiarengana
|
ezin da
igaro gaixotasun hau eta horrela izan da bi mende eta erditan, baina egun batean norbaiti animalia belarjaleak haragijale bihurtzea bururatu zitzaion eta gaur egungo amesgaiztoari atea ireki zion.
|
|
|
Honek hiltegietako ohiko desinfekzio metodo guztiak baino indar handiagoa du eta horregatik, haragi zati batetik bestera igaro daiteke. Gizakiaren organismoan ez du inolako erreakzio inmunologikorik sortzen eta beraz,
|
ezin da
odolean antzeman.
|
|
|
Hona hemen liburu bakarreko zenbait idazle: Abelin Linazisoro, Jon Urrujulegi, Xanti Begiristain, Lourdes Oñederra, Rikarte, Javi Cillero, Unai Iturriaga, Antton Gomez, Felipe Rius, Jasone Osoro,... Idazle hauen narrazioetan lan interesgarriak aurkitu baditugu ere,
|
ezin da
jakin ibilbiderik zehaztuko duten. Etorkizunak hitz egingo du.
|
|
|
Aitak gerra egin du Francoren alde, karlista baita. Bere aurrean
|
ezin da
Euskadi zer den aipatu. Amaren aldetik, aldiz, nazionalistak dira.
|
|
|
Ipuina eta eleberria bereizteko, bestalde, luzera hartu izan da kontuan. Ezaugarri bakar honekin honelako bereizketa garrantzitsua egitea zilegi ez dela pentsa badaiteke ere,
|
ezin da
ukatu narrazio baten luzerak istorioa garatzeko baliabideak zeharo baldintzatzen dituela. Honela, denbora igaro ahala, ipuingintza eta eleberrigintza bi genero bereiztutzat hartu izan dira, bakoitzaren ezaugarriak zehaztuz joan direlarik.
|
|
|
aldarrikatzen dutenen alderdikoa den Bizkaiko emakume batek esan zuenez, euskara ikastea zaila omen da eta gainera ez omen da hizkuntza erabilgarria(, el euskera, es difícil de aprender y de muy poca utilidad práctica?, bere hitzetan). Ez da konturatzen edo
|
ezin da
konturatu, euskaldunok Frantzia eta Espainiaren arteko muga igarotzeaz bat, anaikiro agertzen garela euskarari esker. Ni behintzat, ez naiz arrotz ez Donibane Garazin eta ez Maulen.
|
|
|
artzuqueta: artoa, garianahizbesteedozeinalemota artzaneralkitzea; (Frai Bartolomek horrela darabil; behin agertzen da soilik; hiztegietan, artzaketa? dator...);. Artzuquetia, cargaandijac erabiltiaedo burubajaso
|
ezin da
necatu tia..... ascodirasabeliandaguanseinagalduteco. Icas-III, (54).
|
|
|
Egunero 129.435 zabaltzen ditu batez beste (OJD, 1999). Kazeta honekHego Euskal Herrirako hiru edizio nagusi dituen arren (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa), lehen biak dira kuantitatiboki garrantzi handiena dutenak5 Bi herrialde horietaneskuratzen dituen salmenta-kopuruak kontuan hartuta (23.466 eta 103.355 ale, hainzuzen ere),
|
ezin da
ukatu bertako egunkari hedatuena dela.
|
|
|
Gipuzkoako irakurleen joera ere nahiko markatua da, EL DIARIO VASCOrenaudientzia ikusita. Hemen, egunkari-irakurleen kopurua altuagoa da (%60, 7) etagainera, duplikazio-maila %16koa; beraz, egunkari bat baino gehiago irakurtzendutenen presentzia
|
ezin da
ahaztu. Bizkaian DEIA bigarren egunkaririk indartsuenabada, Gipuzkoan GARAk betetzen du leku hori.
|
|
|
Alde honetatik, honakoak dira agintzen duten arauak: pertsona atzerritar batek (Europakobatasunaren kanpotikoak, alegia) ezin du kapitalaren %25etik gora izan ala pertsona fisiko edo juridikobera
|
ezin da
hedadura-eremu bertsua duten FMko irrati-zerbitzuen ustiapenerako bi emakida bainogehiagoren titular izan. Eta hedadura-eremu bertsua duten FMko irrati zerbitzuen ustiapenerako emakidabat baino gehiago eman ahalko zaizkio pertsona fisiko edo juridiko berari, soil-soilik jadanik eman direnenkopuruagatik irrati-eskaintzan pluraltasuna behar den mailan ziurtatua geratzen baldin bada.
|
|
|
Xedapen garran-tzitsuak dira, halaber, sozietateei dagozkienak etakontzentrazioarekin eta nazioarteko-tzearekin zerikusia dutenak. Alde honetatik, bazkide bakar batek ezin du kapitalaren %49 baino gehiago bere esku izan, eta informatzera behartuta dago parte-hartze esan-guratsua izatea dakarren edozein operazioz39.Atzerritar bazkideen (Europako Batasu-netik kanpokoak, alegia) esku egon daitekeenkapital-zatia, bestalde,
|
ezin da
%25etik gorakoa izan.
|
|
|
Azkenean, zehaztutako 43 demarkazio horietako bakoitzean 2 lizentzia eman dira. Bat, zuzenean, Telefonicari, eta bestea horietako bakoitzean zabaldu den lehiaketa publikoan; Telefonica, ordea,
|
ezin da
zerbitzua eskaintzen hasi, kudeatzaile berriari lizentzia emaneta 24 hilabete igaro arte45 Emakidak 25 urtetarako dira, gerora bost urtetarako nahibeste alditan luza daitezkeenak. Kable-sistemen kudeatzaileek eskaintzen dutenzerbitzuaren gaineko zenbait betebehar dituzte.
|
|
|
-Publizitate-emisioen gaineko mugak eguneko emisio-denbora osoaren %20taneta orduko 17 minututan finkatzen dira, gehienez jota ere (tele-salmenta etaautopromozioa aintzat hartuta); publizitateko iragarkiak bakarrik aintzat hartuta, horiek ezin dira emisio-denbora osoaren %15etik gora izan; publizitate etatele-salmentara emandako denbora
|
ezin da
orduko 12 minututik gorakoa izan51.Publizitateari dagokionean, halaber, mugatu egiten da alkohol eta tabakoarena.
|
|
|
Ondorio gisa, gaur egun Internet-eko egitura zeharo inperialista da. Herrienburujabetasunari ez dio lekurik uzten, eta
|
ezin da
etorkizun demokratikoagoa iragarri. Aditu kritikoak ezinbestekoak dira analisi-mota berriak sortzeko, teknofanatikoen diskurtsoa gezurtatzeko eta irtenbide teoriko-praktikoak asmatzeko.
|
|
|
Subjektu eta eragiketa pribatuak, bainaobjektu soziala. Gure irudikoz, ordea, burujabetasun nazionala ez da egoiliar isolatuen burujabetza pertsonalen batura; hau da, burujabetasun nazionalari subjektu soziala dagokio, eta ekintza edo objektu pribatuen batuketa
|
ezin da
inoiz soziala izan.
|
|
|
Orain azaldutakoa laburbilduz eta errepikatuz, monetaren funtzio homogeneizatzailearen bi ondorio burujabetza nazionalarekin daude loturik. Eszenatoki sozialgisa, espazio ekonomiko nazionala
|
ezin da
soilki produkzio-eta kontsumo-ekintzapribatuetatik sortu. Bestalde, homogeneizazioa elkartrukearen aurreko baldintzabada, eta hala dela uste dugu?, produkzioan zehaztu behar da.
|
|
|
Estatuen ekonomiak, bakoitza bere aldetik, espazio monetario ezberdinakbadira, orduan espazio politikoa
|
ezin da
nazioarteko harremanen espazioa izan.Merkatu nazionala moneta nazionalaren azaleran zehazten den era berean, nazioarteko moneta bat, moneta nazionalen moneta, sortu behar da, nazioarteko moneta-espazio ekonomiko berezia sor dadin.
|
|
|
Sartre-ren begiradapean (bere jarraitzailea zen A. Memmi-k zioen bezala) kolonizatuen ikusmira
|
ezin da
ordezkatu; eta Euskal Herria kolonia zapaldua dugu, kulturalki ikusita batez ere.
|
|
|
Beraz, aurreko honek beharko luke nazioarteko nolabaiteko lege-babesa, lehenago edo beranduago etorriko dena. Baina estatuen praxia hori ez dela-eta, gutxiengoen aldeko borroka
|
ezin da
bereizi demokraziaren aldeko borrokatik, gizaeskubideen aldeko borroka izanik.
|
|
|
esaera zaharra gogora ekarriz, hauxe esangonuke auzi honi buruz: euskal herritarrak badirela, inork ez du zalantzan jartzen.Horietako asko, nahiz eta ez denak, nazionalistak direla, hori ere
|
ezin da
zalantzanjarri. Hartaz, ondokoa geratzen zaigu galdetzeko:
|
|
|
inkorpora zaitez zu nigana, ni naizelako lehenengoa eta jatorrizkoa, ez??. Orduan, gure planteamenduan, Euskal Herri osoarentzat egiten da proiektupolitikoa, eta gero atxikimendu-prozesua dator, ezin duzulako inor behartu prozesuan parte hartzera, eta
|
ezin da
eskubide kolektibo bat bermatu eskubide indibiduala zapalduz; aitzitik, biak lotu behar dira. Beraz, nahiz eta Nafarroako gehiengobatek gure prozesuan parte ez hartzea erabaki, gutxiengoak parte hartzeko eskubidea izango luke.
|
|
|
Hala ez bada,
|
ezin da
eragotzi?
|
|
|
Horrek Freud-en pentsamendua fantasia-errealitatea aurkakotasunetik bideratu du eta errealitate psikikoaren ideiaerrealitate materialaren aurka jarri du. Errealitate psikikoa existentziaren eraberezia da, eta
|
ezin da
errealitate materialarekin nahasi (1900).
|
|
|
Adibidez, ikus daiteke (eta hau neurri handiagoan edo txikiagoan unibertsala dela esan genezake), esperientzia eta eraso latzen biktima moduan kexatu eta ager daitekeela pertsonabat, agerian eta bere ustez, horretarako arrazoi justifikagarririk egon ez arren. Halaere,
|
ezin da
konturatu besteekiko duen jarrerak, berarekiko portaera hotzak edoerasokorrak erakartzen dituela; beraz, azkenean egoera errepikatu egiten da, etaberriro ere ingurunearen, bidegabeko erasoaren, biktima bihurtzen da.
|
|
|
Abertzaleguztiek euskara behar dute ikasi; ezinbestean. Honek etsaiarentzako efektu birrintzaileak ditu,
|
ezin da
ukatu. Ebidentzia objektiboaren indarra duelako.
|
|
|
Politika askatzaileadagoenean, ez dago beti? erreala da,
|
ezin da
guztiz sinbolizatu, eta hori angustia-iturri etengabea da. Estrukturalistek dena sinbolizatzeko joera lantzen dute:
|
|
|
Horrez gain, ohiko hizkuntz tradizio bien ondoan, Gasteizko Diozesiaren 1937koegoera instituzionala
|
ezin da
aipatu gabe laga, hilabete haietako testuin-guru politiko-instituzionala argigarria baita hemen ikusiko ditugunak hobeki balioesteko.
|
|
|
425 -431). Azken gerrateak bestelako premia larriagoak sortu baldinbazizkien ere,
|
ezin da
ahantzi aurreko historia hura, eta berorrek izan zezakeen pisua, nahi bezain erlatiboa izanik ere.
|
|
|
Gizarte-erakunde bat, izatez, nolaizan liteke gauza guztien gainetik dagoen zer edo zer? Definizioz ere
|
ezin da
. Horra, bada, nolabait esan, aldearen koska.
|
|
|
Bata bestean urtzerik ez dago, nahiz eta hirurak gauregun batera gertatu eta gizarteko fenomeno guztiak elkarrekin loturik izan. Hiruennahasketa eginez gero,
|
ezin da
ustiaketa bakoitzarentzat estrategia egokia antolatu; aldiz, beharrezkoa da ustiaketa bakoitzari bere berezitasuna aitortzea eta errespetatzea.Ez dira gauza bera ez konkistatzaileentzat, ezta konkistatuentzat ere; ezeuskaldunontzat, ezta espainiarrentzat edo frantziarrentzat ere.
|
|
|
Bortxaren iturri nagusia gizartea bera da. Bortxa gizarte bizitzako ondorioadenez,
|
ezin da
gizartetik ezabatu. Bortxa sozialaren motak lau dira, bereziki:
|
|
|
bat gauzatu, berak bere baitan gordailu gisa eskuraturiko produktu nazionalarenparte proportzionala baino balio monetario handiagoko maileguak adostuko ez balitu.Baina, kasu horretan, banku hori beste bankuen zordun neto bilakatuko litzateke, etabere defizita betetzeko merkatu finantzariora jotzera behartuta egonen litzateke: azkenfinean, monetaren ezein gainsormen orokor
|
ezin da
gauzatu, zeren banku soberakindunek, merkatu monetarioaren eguneroko jokoa dela medio, harturiko gordailuezharagoko maileguak hornitzen dituzten bankuen defizita betetzen baitute.
|
|
|
Etorkizunetik abiatzen den denbora
|
ezin da
gauzatu zulatzerik ez badago, suntsitzerik, ezeztatzerik ez badago. Ondorioz, proiektuaren denbora izan dadin, denbora ezden beste zerbait beharko.
|
|
|
izena eta mintzoa esan, idatzi nahiz soilik pentsa daitezke, baina beti izango dira mundu espazial eta denborazkoaren baitakoak. Egia, izatekotan,
|
ezin da
izan ideia edo adiera huts, mintzo koherentea osatzen duen izen-andana baizik, adieraz eta morfema materialez osatua. Beraz, adimenaren bereizte-kemenak ez duesentzia bere euskarri naturaletik bereizten, adiera gisa mintzo baten euskarri materialari, fonetiko, tintazko...?
|
|
|
Nahasgarritasuna, soinu-mataza, nahaste-borraste edo anabasaren kontzeptuari dagokio. Hori dela-eta,
|
ezin da
errealitatea ondo jaso edo hauteman; bi gauza desberdin edo gehiagoren arteko nahasketa gertatzen denez, argitasuna galdu egiten da. Lehenbiziko giza komunikazioa artikulatu gabeak diren soinu naturalak sortuz egiten da:
|
|
|
Informazio-irratiaren bilakaera
|
ezin da
ondo ulertu hedabide honen alde teknologikoaren historiaz eta bilakera horrek daramatzan ondorioez jabetu ezik. Horregatik uste dut interesgarria izan dela hori berori ikustea, gainetik bada ere.
|
|
|
–Kazetariak ez du albisterik asmatzen. Kazetaria beti
|
ezin da
izan notizia bilaka daitezkeen gertaeren lekuko. Kazetaria lekukotasunetan oinarritu behar da berriak emateko.
|
|
|
Eta hizkimizkia, hein batez, Europako juduek yiddishez esan ohi duten bezala, arrazismoaren parekoa da. Norberak ez daki hizkimizkia nora joango den, zertan amaituko den, eta
|
ezin da
jada berriz lortu.
|
|
|
Eta aparatu horien bitartez lortutako kopuruak direla-eta, irratia aztertzen dutenek honako ondorio hau atera dute: honez gero
|
ezin da
irratia masa-fenomenotzat jo, kalitatea, estazioen orientabidea eta irratsaioen edukiak garrantzitsuagoak diren bitartekotzat baizik. Irratibidean zenbatasunak gero eta axola txikiagoa dauka.
|
|
|
jazo ziren albisteak zaharrak ei dira irratiz emateko. Irratitik
|
ezin da
–atzo, aditzondoaz hasten den albisterik eman.
|
|
|
Eta honi hertsiki lotzeak bide arriskutsu batera eraman gaitzake, zeren iturrien nolabaiteko menpekotasuna agerian gera baitaiteke. Esaterako, irratilari profesionala
|
ezin da
inoiz iturri bakar baten menpekotasunean geratu, iturri desberdinetatik etor daitekeen informazioa kontrastatu egin beharra baitago.
|
|
|
90 Atzeraezinezkotasuna: informazioa
|
ezin da
berriz irakurri. Honexegatik izan behar du argia eta erabatekoa, eta nahikotu egin behar gaitu irakurri arau.
|
|
|
Gaur egun, munduko lehen potentziaren laburdura sarriro aipatzen da. Euskaran, EEBB (AEB) laburtzapena
|
ezin da
azalpena eman gabe esan, nahasgarria baita. Gutxienez Estatu Batuak irakurri beharko genuke, laburkina deletreatu barik noski.
|
|
|
Egia esan,
|
ezin da
arau finkorik eman arnasa egiteko modu onena zein den erabakitzeko; pertsona bakoitzak berea dauka. Esate baterako, andrazkoek gehiago garatu dute bularreko arnasketa.
|
|
|
Arturo Elosegik ordu asko erabili ditu, behin eta berriro mota guztietako akatsak zuzentzeko aholkuak ematen, eta baita, kritika lagungarriak egiten ere. Gurekin izan duen pazientzia
|
ezin da
inolaz ere pare bat lerrotan eskertu. Kepa Altonagak proiektu honen lehenengo urratsak bideratu zizkigun.
|
|
|
Haritz kandudunak lurzoru hezea eskatzen du eta neguko hotza ongi jasateko gai da, baina udan tenperatura epelak behar dituenez,
|
ezin da
garaiera handitara hedatu. Zuhaitz hau haran-hondo eta lautada baxuetara moldatzen da hobekien; beraz, ziurrenik garai batean hariztiek bete zituzten haran-hondoak.
|
|
|
zen burgesia hori-. Hala ere,
|
ezin da
ukatu iraultza burgesa errealitatea izan zela (Ikus ARTOLA, M. (1973): La burguesía revolucionaria (1808-1869).
|
|
|
Bestalde,
|
ezin da
ukatu hezkuntza-sistema nazionalei buruzko lanak ugariak direla hezkuntzaren historiaren arloan; hala ere, hutsune nabarmena antzeman daitekeelakoan gaude, lan-esparru honetan ez baita egin ezinbestekoa den nazionalismoaren inguruko analisirik, hain zuzen ere identitate nazionala arazoaren funtsezko ardatza denean. Alde horretatik, hemen aurkezten dugun lanak eskaini nahi duen ikuspegiak, hezkuntza-politikaren arloko fenomeno hori (hezkuntza-sistema nazionalaren sorrera eta eraikuntza-prozesua, alegia) era ezberdin edota ezohiko moduan berrirakurtzearen beharra nabarmendu nahi luke.
|
|
|
delakoan252 Beste aldetik, eta ez du garrantzi txikiagorik, ikuskarien erakundeak bere onespen legala izan zuen, baita ikuskarien, cuerpo?-aren eraketa hasiberriak ere, azken alderdi honek, irakasleriarekin gertatzen zen eran, Estatuaren zerbitzurako eraiki eta funtzionario-estatusa zuen administrazio-sareko zutabe nagusiaren aurrean jartzen gaituelarik. Legean ikuskaritzaren alde administratiboak indar handia zuen-kontrolak zuen lehentasuna-, baina alde teknikoa oraindik nahiko zintzilik geratu zen253; nolanahi ere,
|
ezin da
emandako urratsa gutxietsi, honek egin baitzituen posible makineria hau fintzeko eginahalak254, guztiak honako helburu honetara zuzenduta: ikuskaritza Estatuari-eta soilik Estatuari-zegokion kontrol eta fiskalizazio-funtzio berezia izatea.
|
|
|
Estatua eta honen kontrolpean dagoen lurraldeko populazioa finkatzea dugu helburua; Estatu espainiarrak espainiarrak omen ziren herritarrekin harreman erregularra sortzen zuen bere ordezkarien bidez (postaria, soldaduak, polizia, irakaslea,...), eta harreman hori eta harremanean sortzen zen komunikazioa, hizkuntzaren bidez-gaztelaniaren bidezizango zen nahitatez. Eman dezagun hemen arrazoi operatiboak jokatzen duela, baina operatiboa izanik ere,
|
ezin da
ukatu Estatuaren eta populazioaren arteko lokarria dagoela; eta, esango genuke, bi instantzien arteko identifikazioa ere sortzen dela, espainiarrak omen diren herritarren artean batasun-ezaugarria sortzen baita, kolektibitate-sentimendu bat. Gaztelaniak izan ezik, beste inongo hizkuntzak ez luke eskolan lekurik izan behar, ezta Estatuarekin harremanetan jartzeko aukerabiderik ere.
|
|
|
Hain zehatzak ziren aginduek, gure ustez, oso adierazgarria zen egoeraren aurrean jartzen gaituzte; gainera, zehaztasun hori eskola pribatuei legean eskaintzen zitzaien arreta eskasarekin konparatzen badugu (bigarren mailako zentro pribatuekin gertatzen ez zen bezala), diagnosi interesgarria egiteko moduan aurkituko gara. ...tako analfabetismo-tasak); bestalde, zentro pribatuak bete behar zituzten baldintza ez oso zorrotzek212 (zer esan Elizarenak baldin baziren213) derrigorrezkoa zen oinarrizko eskolaratzearen erronkari erantzuteko Estatuak zuen ahulezia (ezina esango genuke) erakusten dute-eta ez dezagun ahaztu, gobernu berak ezarritako derrigorrezkotasunaz ari garela-; azkenik, nahiz eta esandakoa nabarmena izan,
|
ezin da
ukatu jokamolde hark zuen penetrazio-nahia erabatekoa zenik, horretarako behin eta berriro aipatu dugun administrazio-egituraz baliatu zelarik.
|
|
|
Ez da, edonola ere, kultur nazionalismo gisa uler zitekeen zerbait, honek lotura estua baitu nazionalismo politikoarekin, azken honi, nahiz hainbatetan oso nabarmena ez izan, nolabaiteko kamuflajea edota jantzia eskaintzen diolarik. Beraz,
|
ezin da
bereizketa faltsua sortu (are gutxiago neutraltasunaren diskurtsoan erori), ikusi besterik ez baitago boterearen eta kulturaren artean dagoen harreman estua:
|
|
|
Aldez aurretik egokia iruditzen zaigu nazionalismoak izan duen garrantzia azpimarratzea. Zalantzarik gabe, beste kontzepzio politiko batzuekin batera, XIX. eta XX. mendeetako kontzepzio nagusienetariko bat dugu (gaur egun ere, XXI. mendearen atarian gaudelarik, nahiz batzuen ustez guztiz zaharkitua izan,
|
ezin da
ukatu indar ikaragarria duenik). Baina ez da forma zehatz bakarra hartzen duen kontzepzioa, eta askotan beste batzuekin gurutzatzen da bide berean, bat egiten du, edota nahasten da; horra hor, adibidez, faxismoak eta nazional-sozialismoak nazionalismoari emandako forma, kolonialismoarekin izan duen zerikusia, marxismoaren nazioa eta nazionalismoa ulertzeko era hain ezberdinak, kontrajarriak askotan?, Estatu liberaletan beteriko zeregina, nazio-askapenerako mugimenduetan beterikoa, etab.3 Edozein ikuspegi ideologiko aukeratuta ere, zaila da nazioaz eta nazionalismoaz aritu izan den norbait ez aurkitzea.
|
|
|
Edozein modutan,
|
ezin da
ukatu modernotze-prozesuaren testuinguruan hizkuntzak, berez, duen nahitaezko balioa.
|
|
|
Estatu-Nazio frantsesaren ikuspegitik,
|
ezin da
ukatu aipaturiko elementu hauen garrantzia, eta guztiz oinarrizkoak suertatzen dira, bestalde, dagoeneko behin baino gehiagotan aipatu dugun hizkuntza-politikaren aldetik. Balibar-ek eta Laporte-k diotenaren arabera, nazioaren formazioa erabat lotuta dago hizkuntza-nazionalaren ezarpenarekin, azken hau nahitaez erabaki politikoetan oinarritzen delarik; eta Frantziaren kasuan iraultzaileen politika nazionalak hizkuntza-politika ere ekarri zuen, eskola-politikatik bereiz ezin daitekeena hain zuzen72 Zentzu horretan,. Convention, eko Irakaskuntza Publikorako Batzordeko partaidea zen Grégoire-k aparteko ardura erakutsi zuen frantsesa ezartzeko, bere iritziz nazioaren kohesiorako guztiz oinarrizkoa baitzen:
|
|
|
izeneko irudiaren premia. Honek, hizkuntzari zegokionaz gain, berebiziko garrantzia zuen, lege-testuetan irakasle-irudia oinarrizko eskolarekin elkartzen zen lehenengo aldia izan baitzen77 Egia da, hala ere, udal guztietan oinarrizko eskolak sortzeko urte asko behar izan zirela, baina portaera hori guztiz esanguratsua denik
|
ezin da
ukatu78, hezkuntza-sistema nazionala eraikitzerakoan oinarrizko irakaskuntza (eskola nazionalaren kontzeptu pean), irakasleen corpusa eta elebakartasun nazionala funtsezko zutabeak diren heinean. Garrantzi txikiagorik ez duen beste zerbait ere azpimarratu beharrean gaude:
|
|
|
Aumand Colin; 132 -152 Interesgarria da, bestalde, gai honen inguruan Dufraisse-k emandako azalpenei begirada luzatzea: irakasle-eskolak normale kalifikazioa izan zuten, beren zeregina irakasleentzako norme, arau, modukoak ematea izanik, irakasle-eredua sortu nahi zelako hain zuzen-eta
|
ezin da
ahaztu Estatuaren kontrolpean egongo litzatekeen ereduaz ari garela-(Ikus DUFRAISSE, R. (1981):
|
|
|
Ze, hara: zuk arantzazko koroa duzu, eta
|
ezin da
esan oso jarrera erosoan ipini zaituztenik, baina ez duzu kexatzeko arrazoirik: mundu guztiak gurtzen zaitu.
|
|
|
Begiak ireki zituen eta errealitatea sartu zitzaion gerlariek gazteluaren atea botatzen duten bezalaxe. Eta errealitate hark min ematen zion noski, eta
|
ezin da
jakin zergatik: begiak goizegi ireki zituelako, edo beranduegi, edo ireki egin zituelako.
|
|
|
Beno, bai, guretzat kolpe izugarria, ezta?, baina azkenean datu bat baino ez da izango istripu hau, puntu beltz batean hildako beste gidari bat. Horrela gertatu zen, eta bihar beste familia bati gertatuko zaio, eta
|
ezin da
pentsatu istripu horiek egoera psikologiko jakin batek sortu dituenik.
|
|
|
" Amatxo", errealitatera ekarri gintuen berriz ere anaia txikiaren ahotsak," hobea
|
ezin da
izen; gure herritik behiek eta txoriek baino ez ziren juten igesi. Eta gaur topetan gabizen herritik... hortik zuhaitzek eta mendiek be eiten dabe iges amatxo.
|
|
|
Bera bezala, beharra zuen norbait izango zen neska hura, bestela
|
ezin da
ulertu hain dudarik gabe baiezkoa ematea. Ez zen munduko politena, baina Txema ere ez.
|
|
|
—Badira, ordea, gauzak ezin neurt daitezkeenak, eta, numeroetarik haratago, bertze mintzamolde bat behar dutenak, hala nola sentimenduak eta gizonaren bihotzari loturikako bertze anitz gorabehera... eta mintzamolde hori poesia da. Izan ere, neurtu ezin dena iluna da, eta arimaren gau iluna
|
ezin da
hitzen ilunetik baizik argitu, Joanes Gurutzekoak erranen lukeen bezala: izan ere, hitzak sukarriak bezalakoak izan daitezke, eta argi egin dezakete, bata bertzearen kontra marrusterakoan.
|
|
|
-Rakel, ez egin horrelakorik-esan dit eskuetatik heltzen zidan bitartean-. Lagun hori udako oporretako oroigarri bat besterik
|
ezin da
izan. Badakizu amodio hauek haizea bezain iheskorrak direla.
|
|
|
Irakurriena ez da beti liburu onena, eta gutxi irakurtzen den guztia ez da txarra. Komertzialtasuna eta merkatua tartean dauden bitartean, literaturaren kalitatea
|
ezin da
neurtu best seller zerrendaren arabera. Baina gorago esandakoak balio du hala ere:
|
|
|
Horrekin batera, Liburu eta Liburutegi Zerbitzuak, erreferentzi tituluak eta urtero euskaraz argitaratzen diren liburuak igortzen dizkie liburutegiei. Bestalde,
|
ezin da
ahaztu, liburutegietara sistematikoki bidaltzen diren aldizkako argitalpenak. Era berean, aipaturiko fondoen katalogazioa ere eskaintzen zaie liburutegiei.
|
|
|
Sistema hori oso ondo moldatzen da gure liburutegiek dituzten beharrizanetara, hainbat bertsiotan dauden erregistro ezberdinak elkartrukatzeko aukera eskaintzen baitu. Era berean,
|
ezin da
ahaztuAb sys sistema oso hedatuta dagoela, bai Espainian, bai atzerrian ere eta, beraz, estatuko zein nazioarteko liburutegiekin elkarlanean aritzeko aukera ezin hobea daukagula.
|
|
|
Prestakuntza-arloan, Kultura Sailaren ustez, liburutegietan lan egiten duten langileen formazioa ezinbestekoa da, liburutegiek gizartearekiko duten eginbehar garrantzitsua bete dezaten. Hori gogoan dugula,
|
ezin da
ahaztu liburuzainei zuzenduta dagoenBibliotekonomiaaldizkari profesionala. Bertan, dokumentazio eta bibliotekonomiari buruzko argitalpenen aurkibideen berri eskaintzen da.
|
|
|
Hala ere ez da ahantzi behar Internet informazioa almazenatu, errekuperatu eta transmitizeko sortu zutela, eta ez dokumentu antolakuntza sistema lez; beraz,
|
ezin da
Internet lehen aipatu dugun liburutegi digital handi hori bezala planteatu.
|
|
|
Ez bereziki maitagarria gertatu zaiolako emakumearen figura artistikoa; ez kontrakoarengatik ere. Baina arrazoi bat edo besterengatik,
|
ezin da
ukatu Gustavo de Maezturi nolabaiteko zirrara sortzen ziola emakumearen gaiak, edo zirrara hori beste mundukoa izan gabe ere, emakumearen edertasuna behintzat barru-barruraino iristen zitzaiola. Auskalo arrazoia zein zen!
|
|
|
Jazoera baten ezaugarria da hura behin bakarrik gertatzea. " Bat
|
ezin da
ibai berean bi aldiz gelditu". 126
|
|
|
Ez zion zentzurik harrapatzen geometria euklidearraren egiazkotasunari buruzko galderari, sistema metriko dezimalari gauza bera galdetzeak ez daukan bezala. Geometria bat
|
ezin da
beste bat baino egiazkoagoa izan; soilik egokiagoa izan liteke, zioen Poincarek19.
|
|
|
Hau da, irakaskuntzaren objektua zer edo zer pribatua litzateke eta berori seinalatu beharko genuke. Baina pribatua bada, irakaslearen ‘adimenean’ bakarrik baldin badago,
|
ezin da
seinalatua izan, kasu horretan irakasleak haurrarekin partekatuko bailuke eta, ondorioz, publiko egin. Haatik, publikoa bada ez da pribatua eta, horrela, ez da hizkuntza fenomenalistaren osagaia.
|
|
|
1) Interpretazio estandarraren aurka, interpretazio berriak Vienako Zirkuluaren barne aniztasuna hartzen du aintzat: Zirkuluaren filosofia
|
ezin da
Rudolf Carnapen filosofiara murriztu beste kideen ideia batzuekin apainduz. Zuzenagoa izanda, interpretazio berriak arreta handia jartzen du Schlick, Neurath, Frank, Hahn edo Zilsel zirkulukide ahazturikoengan.
|
|
|
2) Interpretazio estandarraren aurka, interpretazio berriak Zirkuluaren interes eta sustrai filosofikoen aniztasuna hartzen ditu kontuan: Zirkuluaren filosofia
|
ezin da
murriztu ‘logika gehi enpirismo’ sintesi sinpleegira. Neokantismo alemana, konbentzionalismo frantziarra edo
|