|
2000
|
|
|
Borotrak iritzi publikoaren arabera garatzen du bere ahalegina. Alabaina,
|
ezin da
erran hiri honetako euskarazko seinalizazioa azkar egiten ari denik. Alderantziz, beste hirietan baino motelago ari da alda-tzen, eta Jakes Abeberriren egitekoa da.
|
|
|
Dioskoridesen liburuari buruz, berriz, hauxe baizik
|
ezin
erran diezazuket: osabak kasik oharkabean erosi zuela, Marco Contirekin Bolognan egin genuen egun haietarik batean, liburu-saltzaile baten dendan sartu ondoren.
|
|
|
bi! —eten zuen Joxe Aberasturik, zeina mintzatu baitzen ozentki, istant batzuk lehenago
|
ezin
erran izan zituen hitzen ordainean edo— Nik Potosirat joan nahi dut...
|
|
|
—Barka, seme, baina
|
ezin
erran dizut hori, zeren, erranen banizu, ez bailitzateke sorpresarik izanen...
|
|
|
Baina, igandeko solasaldi hartan gertatu zenagatik eta haren txakurtxoak egin zuenagatik ere, ez genuke Joanikot galdutzat eduki behar. Eta
|
ezin
erran genezake ezen gure izena erremediorik gabe zikindu duela, non eta Ma dda le nekin ezkontzen ez den... Eta horregatik, hain zuzen ere, ez naiz Ma dda len berriro jauregirat ekartzearen aldeko, na hiz eta gure eskubidea den, zeren jauregiko eta gure etxeko zerbitzaria den... eta zeren, bertzenaz, Joanikot harekin ezkontzeko tentamenduan sar baitaiteke, setakeriaz.
|
|
|
Nigar egiteko puntuan nengoen, eta begiz erran nion mihiz
|
ezin
erran izan nuena.
|
|
|
Eta galdetu nion orduan zenbatekoa edo noiz arterainokoa izan zitekeen purgatorioko pena, eta aita misionestak erran zidan: " Hori
|
ezin
erran dizut, don Fidel, zeren eta izan baitaiteke egun batekoa, urteetakoa, edo mendeetakoa ere. Baina, dakizun bezala, penaren irautea otoitzen eta induljentzien bidez guti daiteke, eta sakrifizioen eta sufrimenduaren bidez..." Eta nik ez dakit zergatik, baina, hitz haiek aditu bezain fite, iduritu zitzaidan ezen ene semearen purgatorioko kondenak mendeetakoa izan behar zuela, eta bertzeen sufrimenduak baizik ezin erredimi zezakeela haren pena.
|
|
|
Bertzeaz ez nauk sobera oroitzen, eskasagoa-edo. Gazte ala zahar,
|
ezin
erran. Gisako jendailak ez dik adinik izaten.
|
|
|
—Horrela omen zuan lehenago, baina orain
|
ezin
erran... Ttipik pentsati iraun zuen une batez.
|
|
2001
|
|
|
Dagoeneko ez ditut metroak oinezkatzen, baizik eta ilunabarra jaukitzen zaidala, kilometroak, Paul Austerren nobeletako pertsonaien maneran autoaz, zainak kiskailtzen dizkidaten bilkuretara joateko eta handik su gosez itzultzeko. Hargatik, zenbaitetan, ilargia zeru zohargian beteegia agertzen denean edo haize hego epelegiengatik,
|
ezin
erran, Lili Marlenen bulardi erronden oroitzak opari sentimental zaizkit. Gasna are indar gehiagorekin hortz artean purruxkatzen dut eta diot:
|
|
2002
|
|
|
Hirugarrenik," hizkuntzarekin jostatu eta gozatzeko" erran digute.
|
Ezin
erran hemen euskara batua berez dela gozakaitz eta zakar, euskaraz mintzo garenon ardura baita euskara batu hori (eta euskararen gainerako hizkerak) gozo eta atsegin iturri egitea. Hala eginez gero," hizkuntza sortzeko ahalmena" ere berreskuratuko genuke.
|
|
|
Ordean ataletarik batbedera atal bat ba, da, batbedera hunek gauzak bakhoitz bat adiraziko du, berez dena, eta bertzetarik bertze. Osterantzean, batbedera
|
ezin
erran genezake.
|
|
2003
|
|
|
Euskararen marko orokorrean, sektorekako planifikazio adosturik gabe, abian dauden estrategiei" kitate tu pa ponerme yo"-ren antza hartzen diet, eta" musika" horren doinuak animatuta bailitzan, komunikazio-salmenta estrategiak kudeatzerakoan batzuk duten abileziak norbere etxetxoaren biziraupena bihurtzen du lehen helburu. Eta
|
ezin
erran zilegia den helburua ez denik, baina tira, gaurko ogia biharko gosea ere izaten da batek nahi baino kasu gehiagotan. Gainera, testuinguruak okerrera jotzen duenean efizientzia kasu bakan horiek ere ez dute, orain arte ikusitakoaren arabera behintzat, euskararendako ez eremu eta ezta merkatu berririk irabazteko gaitasunik erakutsi, eta bai ordea, elkarren arteko lehian edo borrokan sekulako indarrak xahutzekoa.
|
|
|
Euskararen geroa nafar guztienerantzukizuna denez gero, euskaltzaleak direnena eta ezdi renena alegia, azken hauen euskararekiko erantzukizuna berpizten saiatu beharra dago. Lan erraza ez bada ere,
|
ezin da
erran ezinezkoa dela, Nafarroan lehendik ere horrelak oak egin direlako eta, oraingo egoerari aurre egiteko, nahitaezkoa delako Parlamentuan oinarrizko adostasunetatik abiatu eta helburu zabalagotara eramanen gaituen sareabilbatzen hastea. Bertzela, ametsetan segituko dugu, utopia ren munduan, euskara ahultzen ari zaigun bitartean.
|
|
2004
|
|
|
Sentitzen dut kontua hain presaka azaldu izana... eta, batez ere, honen argibide gutxi ematea. Zure eginbeharrak zenbat denbora hartuko duen ere
|
ezin dizugu
erran... Erran dizudan bezala, nahi baino gehiagotan ez dugu non hautaturik.
|
|
|
Weberren etxea goitik behera miatu ondoren deus ere ez aurkitzea. Euskal Herrira esku-hutsik itzultzeak
|
ezin
erran ahalako beldurra ematen zidan.
|
|
2005
|
|
|
Eta
|
ezin
erran zenbait herriren uste horiek ustelak direnik, gainerako usteak haiek bezain ustel direlako, gutienez; «eten» horren aurre-ondokoaz ezeingo usterik gabekoenak barne. Gutiz gehienetan haiek baino itsusi eta zarpailagoak, denak.
|
|
|
Horra zer atera dion, ahoan bilorik gabe, kirol kazetariari, munduko futbolari famatuenetarik batek.
|
Ezin
erran Jainkoa baitan sinestea gauza zaharkitutzat daukanik edo denen aitzinean bere fedearen aitortzeko ahalge denik. Solasen araberako obrak honek ere:
|
|
|
Bizitza bakuna zen eta behin baizik ez ziren, salbuespenak salbu, gurasoak galtzen.
|
Ezin
erranezko dolorea zen. Halaz, gerlari abiatzeko plantan, kantatzeari ekin behar zela murmuratzen zuen emazteak.
|
|
|
Portu osokoa kontrolatu nahi ez balu, ez dakit hitzik eginen lidakeen. Eta nik
|
ezin
erranen nuke deus Eustakioren aurka.
|
|
2006
|
|
|
Historiak badu bere koherentzia; bururaino eramanen gaituen? Hori inork
|
ezin du
erran.
|
|
|
Horrek erran nahi du ez garela euskararen aldeko politika publiko batzuetan sartu behar? Ez dut erraten hori ez dela gai inportantea, baina garen egoeran
|
ezin dugu
erran esparru legala aldatuko den ala ez. Franko pragmatikoa naiz gai horri buruz.
|
|
|
Eta hobe esparru legala aldatzen baldin bada. Baina nehork
|
ezin du
erran fite gertatuko dela, beharbada sekula gertatuko ez den gauza da, eta anartean zer?
|
|
|
Zergatik sartzen da polizia Laborantza Ganbaran?
|
Ezin da
erran gainera elkarte eta egitura horiek osasuntsu daudenik. Batzuen lanari esker bizirik dira, alabaina hari batetik zintzilik daude.
|
|
|
Aziendategikoa ez den literaturahorren kontra saiatzen da. Literatura guztietan gertatzen da
|
ezin
errana erran nahirikiraganera, kanpo aldera edo etorkizunera bidaiatu beharra. Iraganera bereziki.Oroitu Leonardo Sciascia siziliarraren liburuez.
|
|
|
Eta gehiena Nanyk edo ene amak erran badidate ere, zati batzuk nik ditut asmatu edo suposatu. Orduan
|
ezin dut
erran ene ahotik aterako den guzia fidagarria denik eta aski gogorra da entzuteko. Zuen kasuan arrunt ulergarria da, baina, kasu, ez da ipuin xarmanta...
|
|
|
Hala ere, bere kidearekin jaten zuenetan, itxurak egiten ahalegintzen zen.
|
Ezin
erran ahalako lotsa emanen zion polizia zaharra ezertaz ohartzeak.
|
|
|
–Maider bat-batean seriotu egin zen– Baina baliteke nire gurasoena izatea ere.
|
Ezin
erran. Baliotsua da, ala?
|
|
|
–Zaila da erratea –erran zuen– Egiptoko arteari buruzko interesa zabaldu zenetik, barra-barra dabiltza kopiak. Honek oso itxura ona dauka, baina
|
ezin
erran. Nahi baduzu, ezagutzen dudan irakasle bati erakutsiko diot.
|
|
|
Bere burua zigortzeko?
|
Ezin
erran. Bere baitan ez zegoen erantzunik galdera haietarako.
|
|
2007
|
|
|
Bazuen seme bakar bat. Hain ona zen bere amarentzat non maite zuten elkar
|
ezin
erran bezala. (101
|
|
|
Herri osoan bazebilen
|
ezin
erranezko besta aire bat. Legar xehe-xehezko hondartza zabal hartan ibili ziren, luzaz, xirla xuri ñimiñoak aztalpetan kraskatzen zitzaizkiela.
|
|
|
Crousen sartzen zarelarik, zintzurra tinkatzen zaizu eta halako
|
ezin
erranezko herstura sentitzen duzu.
|
|
|
– Bihar
|
ezin dudala
erran dizut. Justu bizpalau xehetasun behar ditut.
|
|
|
— Hori
|
ezin dugu
erran, errantzun zuten jandarmek.
|
|
|
Hauxe zen ixtorioa! Hainbeste denbora gutiz hainbeste gauza bitxi gertatzen zen ene begien bixtan eta lotsadura edo harridurak harturik, deus
|
ezin
erran ez egin, nigarrak kasik begietan nintuen, ahalge, beldur, zerbaitetan huts egiten nuela eta nik dakita zer sendimendu nahasten baitzauzkitan barnean, abantxu dolutua zertarako debru merkaturat jin nintzan etabar, daldaran zaldiari lotu nintzan, hura bederen ez zautala berekin emanen — nor debru da gizon zikin eta itsusi hori, zer behar du gure karrosan sarturik... — enbeiak tiraka aihertzen ninduen ostaturat aitaren ikusteko lehiarekin, bederen zerbaitetaz ohartaraziko nuela — eta sekulan zaldia ere ereman baleza!
|
|
2008
|
|
|
garrantzitsuena ez da hitzek zer erran nahi duten, garrantzitsuena nork agintzen duen da.
|
Ezin
erran Miguel Sanz, Santiago Cervera edo Jaime Ignacio del Burgo Lewis Carrollen irakurleak ote diren. Edonola den ere, argi dago ongi ikasiak dituztela haren lezioak.
|
|
|
norberaren gizatasuna duinki bizitzea eta ihes egiten duen denboraren lekuko literarioa ondoko belaunaldiei pasaraztea, «quand bien même la mémoire nous aura désertés»/ «Memoriak huts eginik ere» (Septentrio, 2006). ...en gaitu prosa poetikoan testu zaharren kokatzeak, «Outportua» sailean, adibidez 147, 151 eta 155 or., edo mapa asatuak lehenagoen gainean sistematikoki ezartzeak, bigarren Septentrio-n), nahiz eta izar-multzoak azken finean ez lukeen «literatura zehaztugabe» bat islatzerat helarazten, beti giza eskutik jalgi aitzinagoko idazketarat, hitz-hatz eta hatz mentalerat, jatorria betiko giza kanpo,
|
ezin
errana utziz. Azken hondamena arriskatzeak balio du, gure miseriaren ospea (Pascal-en hiztegia erabil baneza) «beharbada» batekin jokatzeko ahalean baitatza, hain zuzen, halere («et, néanmoins», lioke Philippe Jaccottet-k):
|
|
|
Beraz, denboraldiko azkenaurreko partida honetan,
|
ezin
erran goi mailako derbia izanen dugunik, baina derbiek beti ekarri ohi duten xaltxa eta giroa ez dira faltako ortzegunean Mastegin. Goizeko 11etan, bi taldeko beteranoek ere derbia jokatuko dute Mastegin eta ondotik, bazkari batean bilduko dira.
|
|
|
|
Ezin da
erran egitarau hutsa denik. Emeki-emeki betetzen ari da, bereziki elkarteen ekarpenekin.
|
|
|
|
Ezin da
erran asteburua ederra izan ez zenik. Gure zaleen aurrean lortutako garaipena oso polita izan zen.
|
|
|
Nik maitatuko nuke langileek indar anitz erakustea, baina orain
|
ezin dugu
erran erantzun ona ematen dutenik. Krisian sartu gara, eta, horregatik, enpresak ahalegintzen dira gero eta langile gehiago kanporatzera, kanporaketa horiek krisiaren bizkar egiteko.
|
|
|
Kalapita hortan, nehork
|
ezin zuen
erran epailek hiltze kondena nola erabaki zuten, ez eta ere, erabaki hori zinez hartua izan zenik. Ogendanta hartu zuten, estekatu, eta suplizio lekurat herrestan eraman.
|
|
|
—
|
Ezin da
erran hobendun zela zion azkonak, zu eta ni baino hilago ez zen Horrazaren haginaren gainean juramentu egitea ukatuz, gainerat zakur saldo bat maltzurki eta gordezka prestatua zuena!
|
|
2009
|
|
|
Hankak min taupada sorrak bidaltzen zizkion eta beso lotuak jarrera deserosoan egotera behartzen zuen. Ideia lausoa zuen goizaldean esnatu eta Xabier ohe ondoan eserita ikusi zuela, baina
|
ezin
erran ametsetan ala esna ikusi ote zuen.
|
|
|
Piztu bitartean, leihoko errezelen artetik kirik egin zuen. 4x4 beltzak han jarraitzen zuen, baina
|
ezin
erran inor ote zegoen barnean. Hala bazen, okerrago harentzat, bera goxo-goxo egonen baitzen etxe barnean.
|
|
|
Burua goititu nuen, harro.
|
Ezin
erran apezñoak tankera ederki hartua ez zidanik.
|
|
|
Biharamunean espero zuten berriz Donapaleun.
|
Ezin
erran ni bizirik ikusteaz bozkarioz gainezka zegoenik.
|
|
|
Lau hitzetan, nire porrotaren berri eman nion.
|
Ezin
erran harritu zenik.
|
|
|
Galard nire ondoan erori zen, pika ukaldi batek jota. Nire adiskide Lersi bertze horrenbertze gertatuko zitzaion,
|
ezin
erran noiz eta nola, aski lan bainuen neure burua tiro eta sastakadetatik gerizatzen. Horren ondotik, Pardiac eta biok baizik ez ginen zutik gelditu.
|
|
|
Emaitza merkea izan daiteke baionarrentzat, lehen zati penagarriaren ondoren zinez maldan gora ezarri baitzitzaion norgehiagoka. Hala ere,
|
ezin
erran Castresek garaipena merezi izan zuenik, Baionaren ahulgunea baliatzen ez baitzuen asmatu, eta Baiona beti partidan sartuta utzi baitzuen. Goi mailan, barkatzen denean larrutik ordaintzen da, eta Castresek garaipena izan zitekeena berdinketa bihurtuta ordaindu zuen hasierako ezina.
|
|
|
Hortik aitzina, Gloucesterrek izan zuen baloia eskuetan. Sailkapeneko beranta harrapatu behar zuen, baina
|
ezin
erran erasoan asmatu zuenik.< \d>
|
|
|
Brontzea lortzeko jokatu genuen, baina ez genuen lortu. Talde gisa
|
ezin dugu
erran txapelketa ona egin dugunik. Nahiko itxura txarra eman dugu.
|
|
|
|
Ezin da
erran bi hitzez. Barnetegira iritsi nintzelarik, Egun on, milesker eta deusetaz bakarrik nekien erraten.
|
|
|
Jokalariarentzat eta taldearentzat konponbiderik egokiena bilatzea da gakoa. Nor etorriko den oraindik
|
ezin dugu
erran, dena erabat itxi arte ez baitugu deus aurreratu nahi. Baina hamar egun baino lehen dena konponduta egotea espero dugu.
|
|
|
Svenssoni buruz, kontratua ez berritzeko erabakia Chechu Villaldeak hartu duela argi utzi zuen Miguel Galarraga presidenteak atzo. ?
|
Ezin da
erran taldeak hitza bete ez duenik; egoera aldatu da, eta egoeraren arabera hartu dugu erabakia?. Svenssonek urtarrilean egin zuen ebakuntza aipatu zuen egoera aldatu duten kontuen artean.
|
|
|
Bigarrenak ni-ari begiratuko dio. Ni asko direla eta
|
ezin dela
erran ni bakarra dela azpimarratuko dute. Bakoitzaren ametsek erakusten dituztenen haritik,, ni asko?
|
|
2010
|
|
|
Baina
|
ezin dugu
erran orokorki lagunarteak biziki euskaldunak direnik. Ponderazio bat egiten badugu, laurdena emanez doi bat euskaldunak direnei, AEKko ikasleen lagunarteen euskalduntasuna %28, 5 da:
|
|
|
Itxuraz bai, euskaldunen eta erdaldunen zutabeak ikusiz, erran dezakegu beren inguruko egitura berdinak konparatuz gero eta euskaldun gehiago aurkitzen direla eta gero eta erdaldun guttiago. Baina
|
ezin da
erran ikasleenganeko bilakaera bat denik, ikasturte batetik bestera ez baitira ikasle berak. Nolazbait egoera soziolinguistikoa da aldatu dena, adibidez euskarari buruzko aldekotasuna.
|
|
|
Lafittek bazuenalde harro eta zorrotza, gaiztoa erranen nuke: hain ziur, Gestapoko idazkariarenagehiegikeria da, baina alemanekin kolaboratu zuela garbiago
|
ezin
erran. Alta, Lafittek gure aurkako bere liburuxka hartan erabili zuen Goienetxeren testigantzaeta, horrela, Goienetxeren sinesgarritasuna babestu:
|
|
|
Beraz, Labazeeren buruan hitzarmena arrazista zen, euskaldunak diren bezala. Ezkertiar gisa euskaldunen kontra izan behar da, eta delako ala-ezker horrek arrazismoaren kontrako ideia konfiskatu baitu, guk
|
ezin diokegu
erran arrazista dela. Maitia euskaldunak luma hartu zuen berehala Labazeeren defendatzeko, ez zuela hori erran nahi eta beste.
|
|
|
Tiberio zenaren jauregiaren aztarnak ikusi zituen, murru pintatuak, zoruak mosaikoekin, orotatik estatua eta iturriak,
|
ezin
erran zein ederrena.
|
|
|
Harriduraren handiaz soldaduteria instant batez geldirik egon zen eta isil-isilik; bat-batean, denak nor bere bizia salbatzera emanak,
|
ezin
erranezko nahastura heldu zen: Sultan Mohamedek ez zuen nehoiz jakin zenbat soldadu galdu zituen hondamendi hartan.
|
|
|
Garenari egokitua den unibertso bat birsortzeko, gure baitan dagoen zerbait hunkitzen duena.
|
Ezin
erran zehazki zer den. Irudiak abstrakzio bat dira, bibrazio kontu bat.
|
|
|
Zer du okerrik? Faltsuzko zerbait sentitzen diat baina
|
ezin diat
erran zergatik.-Desegituratzen din baina ezin din egituratu. Hori dun durduzatzen hauena.
|
|
|
Hannak ene Maisuaren gogoa ulertzen du: " Ze haurkeria!" Baina hau baizik
|
ezin du
erran:
|
|
2011
|
|
|
Baina Sobietar Batasuneko eskola ofizial hark, bai eta mendebaldeko literaturan haren jarraitzaileek ere, fede iraultzaile batekin, mundua langileena egiten lagundu behar zutelako fedearekin eta tesi iraultzaile baten alde erabaki zuten hura zela etorkizuneko literatura onargarri bakarra. Garai berrietan gaude gaur, eta
|
ezin
erran narraziogintza errealista, errealista izateagatik, errealismo sozialekoa denik, bertzerik gabe. Segurik, anakronikoak direnak bategite sinple hori gauzatzen dutenak ditugu.
|
|
|
jakin bazekien, ondorioz, gizonak ez ziola sinpatia handirik, parez pare egokitzerakoan aitzina egiten baitzuen hark, begiak ere aitzina begira, edo bertze aldera jiratzen zituen, Atilanoren presentziak halako indiferentzia bat eragingo balio bezala, lehen kasuan, edo berezko arbuio bat, bigarrenean; egia da Onofrereren itxura ezin zakarragoak halako karga negatibo bat eransten ziola Atilanok izan zezakeèn perzepzioari, baina berak. Atilanok? ez ote zituen bizitzan gizon-emakume itsusiak ezagutu eta ezagutzen, berarekin gerran ibilitako lagun batzuk ere
|
ezin
erran Rodolfo Valentinoren leinukoak zirenik??, bihotzean errubi handi bat zutenak taupaka. Halako eran, non, pertsona haiei beti ateratzen baitzitzaien barrutik zerbait, itsustasunaren erreinuan dir-dir berezia egiten zuena:
|
|
|
Halakoa baitzen don Damián bera ere bere profesioan, bi hitz xume elkarren ondoan
|
ezin
erran:
|
|
|
–Julen Izu Goñi, zure familiak gogoan zaitu?.
|
Ezin
erran garunak urtu zituenik testuarekin. Euri tantak egunkaria blaitzen ari ziren.
|
|
|
Toreroak bekainak goratu zituen.
|
Ezin
erran Mikelen kontua irensten ari ote zen.
|
|
|
Nahi nuke laster arte edo halako zerbait erratea, baina ezin da, Mikel, ezin dut.
|
Ezin
erran ahalako mina ematen dit gure harremana modu ziztrin honetan amaitzeak. Ospitalean utzi zaitut, nire erruz zauriturik eta minberaturik, eta ezin izan dizut hau guztia bekoz beko erran.
|
|
|
Ezen, nahiz zen luzea,
|
ezin
erran dizkizue azken solasak aipatu behar zituen guztiak.
|
|
|
Ihizi xehe batzu dira langile horiek,
|
ezin
erran daitekeen bezala emendatuz baitoaz, gauzak alde dituztelarik. Emendatuago eta lan gehiago egiten dute, aldiz, ez baitira behin ere nekatzen, ez eta lanetik gelditzen, jana baitute lana, eta ezin aseak baitira, direlarik hain xeheak.
|
|
|
Liburuak berriz, Maiatz sailean bertan, hiru ditu argitaratuak: 1986ko
|
Ezin
errana(" Ez du balio joka hartzea/ ate hoieri! Barnetik etsiak dira!
|
|
2012
|
|
|
Frantzian eta Gaztelan, jakina, baina baita ere Vatikanon, Portugalen, Venezian, Ingalaterran, Inperioan… Eta, bai, Frantzia edo Gaztelaren arteko lehian, bataren edo bertzearen alde jokatu zuten aldizka bertze guztiek Nafarroaren piezaren inguruan. Vatikanok, azkenik, Gaztelaren alde, jakina denez, baina
|
ezin
erran Ingalaterrak, adibidez, begi onez ikusi zuenik Fernando Katolikoaren azkeneko esku-sartzea, inbasioa alegia: ezagun denez, aliatuak zeuden gaztelarrak eta ingelesak Frantziaren kontra, eta ingelesak Gipuzkoako kostaldean kanpatuak Guienan sartzeko prest, baina Fernandok Frantziari beharrean Nafarroari eraso zionean, etxera itzuli zen armada ingelesa horrelako ekintzarik hitzarturik ez zegoelako, Fernandok engainaturik ikusita Ingalaterrak bere burua.
|
|
|
–
|
Ezin
erran. Inondik ere, guk ez dugu honelako... mezurik bidaltzen.
|
|
|
Ezen, ezkutuan nagoela harrapatuz gero... Bai ordea, armarik gabe
|
ezin
erran ehizan nenbilela! Armarekin ageriz gero, arriskua dut matxinotzat har nazaten!
|
|
|
...ahi nuke eta zurekin gure solasari jarraiki hegalez irriz eta musikaz leku miresgarri batean amaigabezko gau batean ehun mila urte maitatuko zaitut eta ehun mila urteren buruan oraino gehiago maitatuko zaitut eta itzal baizik izana gatik eta leihorretako harriak lagun leihorretan muger izanen girelarik eta gure izenak eta izanak denborak erhaustak izanen dituelarik badakit itsasotikako haizeak nik
|
ezin
erranak erranen dauzkitzula uhainen artetik nik galdu orhoipena haizeak oraino erabiliko baitu... eta uhainen artetik erranen dautzu maite zaitudala eta betiereko derauzkitzutan amaigabezko hitz eztiak erranen derauzkitzu... ehun mila urte maitatuko baitzaitut...
|
|
|
Hor emaiten zuxun musikari bat, akordeonarekin. Untsa orroit balin banuxu Kanboarra, itsua zuxunez
|
ezin
erran. Bazituxun ere" hoparlerrak":
|
|
|
Zer lore pollitak eta maitagarriak! Edozeinen aurrean gertatu eta hitz bat
|
ezin
erran! Euskara ongi zakitelarik, frantsesez mintzatzeko tirria deabru bat zeukaten gehienek!
|
|
|
Oihaneko azken hilabeteetan, gero eta uzkurragotuz nindoan, zerbait ixtripuren beldurrean. Oihan hunek arrapizten zautan
|
ezin
erranezko durduza bat! Beti oroimenean ginaukan, alabainan!
|
|
2013
|
|
|
–Bai, arrazoi duzu: baina
|
ezin
erran dezakedana zera da, nik kantu bat kantatzeagatik sendatuko dela minbiziak jota hilzorian dagoen gizona; ezta Mozarten sinfonia bat entzunda ere!; are gutiago, olibondo bati hiru itzuli egiteagatik. Horiek engainu hutsak dira?, erantzun nion.
|
|
|
Zenbat gerra eta zenbat borrokaldiren lekuko izan ote zen mendi-muino hura, gaztelu erdi erori batek koroatzen zuena?
|
Ezin
erran. Baieztatu bai, ordea, zein izan zen paraje haietan jokatutako azkena.
|
|
|
Horiek guztiak gazte utziko zituen paperez beteriko mahai baten gibelean gerizatzen zen gizonak. 70ak ez zituen urrun, eta haren itxurari oharturik
|
ezin
erran bare eta bakez bizi izanak zituenik. Behialako gerlaria salatzen zuten ezker eskuko hiru hatz bakartiek eta eskuin begia izandako tokian gelditzen zen ore gorri-beltzak.
|
|
|
Mendekosta arratsean jin zitzaukun manua. Atsegin egin zaukula
|
ezin
erran dezaket, oraino akituak baikinen, eta gure ustez Craonne-ko zelhaia sekulako hustua baikinuen.
|
|
|
Delako sarjentu hori miarriztarra zela zehaztu zuen gero, eta ez zela inondik ere gizon gaiztoa, eta kanpotik azal gogorra erakusten bazuen ere, bihotz handikoa zela azpimarratu zuen.
|
Ezin dugu
erran zauria desdramatizatu zuenik, baina zauria hain larritzat jo zuenik ere ez, eztabaida hori aski arinki kontatu baitzuen, sarjentuaz gaizki mintzatu gabe. Baina, Zerbitzari-ren tonu ezti edo arinaren gibelean, informazio interesgarri bat eman zuen, beharbada nahigabe:
|
|
|
Funtsean, lubakietako gerlako lanaz beraz ez ziren hainbeste luzatu Eskualduna-ko berriketariak. Eta Jean Saint-Pierreren azalpenez jarraiki,
|
ezin dugu
erran aurkezpen negatiboa egiten zuenik, beti ahalegintzen baitzen alemanen tiroen eta lehergailuen eraginaren mugatzera eta frantsesen gaitasunaren edertzera. Baina hori ez zen errealitatea, Jean-Norton Cruren arabera.
|
|
|
Baina egia da Etxepareren ezaugarria zela besteak baino errealistagoa izatea eta itxaropenaren eztitzea.
|
Ezin dugu
erran, hala ere, artikulua guztiz ezkorra zenik. Ez, batere.
|
|
|
Egoera hartan, bitxikeriak ere gertatzen ziren tarteka. Lubakietan alemanek hil soldadu baten aldeko meza eskatu zion norbaitek Zerbitzari-ri behin, baina honek erantzun zion goizeko meza jadanik errana zuela eta beste bat
|
ezin zuela
erran egun berean. Soldadu hark katixima jakin balu apaiz batek egun berean bi meza ezin zituela erran jakinen zuela gehitu zuen.
|
|
|
Lubakietan alemanek hil soldadu baten aldeko meza eskatu zion norbaitek Zerbitzari-ri behin, baina honek erantzun zion goizeko meza jadanik errana zuela eta beste bat ezin zuela erran egun berean. Soldadu hark katixima jakin balu apaiz batek egun berean bi meza
|
ezin zituela
erran jakinen zuela gehitu zuen. Artikulu hartan, idatzi zuen bezala, emantzat jo zuen Eskualduna-ren irakurleek hori bazekitela, berez.
|
|
|
Baina hori baino urrunago joan zen, «alemankeria» hitza asmatuz, «alimalekeria» hitzaren itxura bertsua zuela idatziz. Etimologikoki justifikaziorik ez daukan hurbilketa horrekin irakurlea manipulatu nahi zuenik
|
ezin dugu
erran, ez baitzuen idatzi bi hitzek jatorri bera zutenik, baina hitz joko horrekin alemanak abereen pare ezarri zituen. Artikulu horretan berean azaldu zuen batzuek uste zutela 1870tik hara gizondua, jendetua edo zibilizatua zela.
|
|
|
Euskal Herrira itzuliz, berriz ere Ipar Euskal Herrian zeuden euskarazko kazetaritzaren erroak. 1887an sortu zen Baionan Eskualduna astekaria, euskarazko astekarien aitzindaritzat jo izan dena, beti, nahiz eta
|
ezin den
erran euskara hutsez idatzia zelakorik. Ez gara hemen hasiko euskararen lekua ehunekoetan neurtzen, garai batetik bestera aski aldakorra izan baitzen; baina erran daitekeena da artikulu nagusiak eta inportanteenak eta baita herrietako berriak ere euskaraz idatziak izaten zirela, ia beti.
|
|
|
Jean Saint-PierrekCharleroiko porrotetik zenbait hilabetera aipatu zuen hastapenean kanoi gutxi zeukatela eta horregatik egin zutela gibelera. Baina
|
ezin
erran kritika biziki zorrotza zenik: kanoi azkarrak eskuratu zituztela aipatzeko artikulu batean azaldu zuen hastapenean ez zeukatela halakorik, baina artikuluak kutsu baikorra zuen, ongi armatuak zirela argitzea baitzen helburua.
|
|
|
Zenbat gerra eta zenbat borrokaldiren lekuko izan ote zen mendi-muino hura, gaztelu erdi erori batek koroatzen zuena?
|
Ezin
erran. Baieztatu bai, ordea, zein izan zen paraje haietan jokatutako azkena.
|
|
|
Baina zuk ere ezin hobeki kantatzen duzu, eta ondotxo dakizu hori.... ’ ‘Bai, arrazoi duzu: baina
|
ezin
erran dezakedana zera da, nik kantu bat kantatzeagatik sendatuko dela minbiziak jota hilzorian dagoen gizona; ezta Mozarten sinfonia bat entzunda ere!; are gutiago, olibondo bati hiru itzuli egiteagatik... Horiek engainu hutsak dira’, erantzun nion.
|
|
2014
|
|
|
Bakoitzak bota zuen berea, eta begirunez entzun genion elkarri, baina une batez, atzerri politikaz hitz egiten ari nintzela, erran nuen ezin ginela fio Sobiet Batasuna eta Txina moduko inperioekin. Hori entzutean, Zekorrak kolpez eta zakar moztu zidan, erabat asaldatuta, eta horrelakorik
|
ezin nuela
erran bota zidan. Beste biak ere harrituta geratu ziren eta erran zioten ezin zidala hitza horrela kendu eta isiltzeko.
|
|
|
Botikek zerikusia zuten horrekin noski, baina Ander beldur zen kaosak buruari eraginen ote zion. Erotzeak
|
ezin
erran ahalako beldurra ematen zion.
|
|
|
Ez bata ez bertzea ziren pinturazale sutsuak, baina maiteminaren suak sutzen zuen egiten zutèn guztia. Eta, hala ere,
|
ezin
erran, artean ez bederen. Anbroxio eta Felisa pinturazale sutsuak zirenik:
|
|
|
Ezkontzen zen beltzez eta andere esposa maskaradetan zein den bilatzen bada ez naiz hain segur ez ote zitekeenez laborarisa ikusleen gogoan, anderearen ezkontza arropa ez denez errekuperazio baten ondotik aristokrata edo madamaren ordezkatzeko jantzia. Edo lotura duenez xuriz diren maiatzeko neskekin, neska hunki
|
ezin
erran nahiarekin, Santa Ageda gogora ekartzen du, udaberria eta argia. Berriz esanahi berean gaude.
|