2000
|
|
Ideiak elkarren eragile dira, batek besteazehazten du.
|
Ezin dira
ez ideiak ezta errepresentazioak ere, berez, zerbait isolatu etalotugabetzat hartu; aitzitik, osotasun sistematiko baten partaidetzat hartu behar dira, parte bat bestean bermatzen baita1 2.
|
|
—Erromak
|
ezin duena
ez du Ubarnek eginen...
|
|
Izan ere, Carnap, Vienan egon arren, filosofia analitikoaren lehenengoetako zutabea izan zen61 Heideggerren eta heideggertarren aldetik emandako erantzunak aintzat hartu gabe, Vienako Zirkuluaren partaideek, Neurathek eta Carnapek, batik bat, beren erasoa metafisikoei zuzenduriko galdera probokatzaile batean laburbiltzen zutela esan genezake, alegia: ‘Zer nahi duzue esan horrekin? ’ Esan beharrik ez dago ikuspegi honetatik heideggertarrak
|
ezin duela
ez bere terminoen erreferenteak seinalatu ezta bere adierazpenak egiazta edo errefusa ditzakeen modua zehaztu ere. Reichenbachen hitzetan:
|
|
Zehazki, iraganeko eta etorkizuneko enuntziatuei buruz ari ziren. Egiaztagarritasun hertsiaren ildotik, orain
|
ezin dugu
ez egiaztatu ezta faltsatu ere ondoko enuntziatu hau: ‘Zehatz-mehatz 500 ardi zeuden Donostia inguruko 50 kilometroko erradio batean orain dela 175 urte’ Eta ez dago behaketarik ere ondoko beste hau egiaztatzeko, alegia:
|
|
Emakumeak berriz, eta harekin ziren gizonek ere, ez bide zuten hura ikusten, ez zuten erreparatzen. Burlak haatik
|
ezin
ez-ikusizkoak ziren. Xan hari begira zegoela, bada, bat-batean ohartu zen, emakume gaztearekin zeuden gizonezkoak, jertse gorrikoari ez baina, berari begira zeudela:
|
2001
|
|
Neskati  laren  txirikorda, lazuagaz batera, bere baitan txiri  kor  datzen ez da hasten, ba? Egin ahalak egin arren,
|
ezin
ez lazurik ez ulerik askatu. Tiiira eta tiiira, baina, alferrik.
|
2002
|
|
Komeni da jakitea Medusa zela hiru munstro haietatik Pertseok zauritu eta hil zezakeen bakarra, besteei
|
ezin baitzien
ez lepoa moztu, ez kalterik txikiena egin; ezta munduko ezpatarik hoberenarekin eta zorrotzenarekin ere.
|
|
Medea. . Ezer itxaron
|
ezin duenak
ez du ezergatik itxaropena galduko.
|
|
Jende askok gorrotoa zion Pertiri,
|
ezin zituen-eta
ez haren mingain zorrotza ez hark esaten zituenak eraman. Nik gorrotoa ez, baina haren jardunak entzuten ez nintzen eroso sentitzen.
|
2003
|
|
Nahi izatea eta ahal izatea ez dira beti bat; badakigu, ondo jakin ere.
|
Ezin izatea
ez da borondaterik ez edukitzea. Nahi asko gelditu dira betiko loan ezinbestean:
|
|
Zaharrena izanik, onura handienen sorburu da guretzat, nik behintzat ezin baitut gaztetasunera heldu berriarentzat maitale ona baino onura handiagorik aipatu, ezta maitalearentzat maitea baino. Ederki bizi nahi duten gizakiek jarraitu behar duten araua
|
ezin baitu
ez sendiak, ez ohoreek, ez aberastasunak, ez beste ezerk maitasunak bezain ederki irakatsi. Eta zer da diodan hori?
|
|
Eta zer da diodan hori? Lotsaizunekiko lotsa, ekintza onetan lehia; horiek gabe
|
ezin baitu
ez hid riak ez hiritar soilak ekintza handi eta ederrik burutu. Hauxe diot nik:
|
2004
|
|
Bhumtango erregioko beste berezitasun bat da, adibidez, airea ez kutsatzeko ez dela lurralde osoan tabakoa saltzen. Gainera
|
ezin da
ez inongo animaliarik ezta landarerik ere hil. Budismoaren esentziatik araututako lurraldean gaudela dirudi.
|
|
Nor ote zen nire argazki bat zeukana? Zoritxarrez nire burmuinak
|
ezin zuen
ez argazkirik ez beste ezer gogoratu. Baina hobe zalantzatik irtetea.
|
|
Azpiko errealitatearen ezagutza adimen-gaitasun ez arrunten bidez bakarrik lor daiteke, niazedo egoaz haratago dauden esperientziekin. Gaitasun horiek dira adimen teknika desberdinenbidez lortzen direnak, ezagutu nahi den objektuarekin batasuna lortzea ahalbidetuko dutenak, esperientzia ez kontzeptual eta ez arrazionalen bidez. Ezagutza hori, ez konzeptuala eta ezarrazionala denez,
|
ezin da
ez kodifikatu ezta komunikatu ere; hala ere, hizkuntza sinbolikoaeta mitikoa lagungarriak dira.
|
|
Hau da, filoso fiaren izaera filosofia zientifikoarena da, ez besterik. Be re lehenengo liburu nagusian (Der logische Aufbau der Welt [Mundua ren eraikuntza logikoa]) zioen bezala, egilea ez da liburu honen oinarrizko jarrera eta gogoeta ildoaren jabea, hauek zientzi giroaren zati baitira, gizabanako bakar batek
|
ezin duena
ez sortu ezta hartu ere. Hemen erakutsitako gogoetak laguntzaile gogotsu eta harkorren lanetik elikatzen da.
|
2005
|
|
Gure artean, horrelako objektua abertzale ez den euskalduntasun politikoa da. Ezintasun honek kontsentsua ukatzen du, eta aipatu hiru aktoreek bilatu behar dutena kontsentsua da,
|
ezin baita
ez alde batetik Konstituzioa ez bestetik soberanismoa inposatu. Hau ez da epeltasuna, ezta epelkeria ere, hau errealitatea da.
|
|
Garbi dagoena da
|
ezin duenak
ez bidaiatu, ez zinera edo antzerkira joan eta bizitza arazoz eta atsekabez beteta duenak ez duela beste irtenbiderik. Gogoratzen naiz behin Gaztela Mantxako herrixka batera joan nintzela telebistari buruzko hitzaldia ematera.
|
|
Epaiaren arabera, bai Neerlandar Gobernuaren azalpenetatik, bai irekitako salbuespenak eskatzeko prozeduretan eskumena duten agintari nazionalek hartutako erabakietatik ondorioztatzen zen lehen baldintza betetzen zela elikagaiak kaltegarriak ez baziren, hau da, elikagai kopurua berez arriskutsua ez bazen, Neerlanderako populazioaren elikaduran mantenugai horren gainerako iturriak edozein izanda ere. Bestalde, zehazten du bitaminak eta gatz mineralak ez direla berez kaltegarriak, baina ondorio kaltegarri zehatzak eragin ditzakete elikagai osoarekin gehiegi kontsumituz gero, horien osaera
|
ezin baita
ez prebenitu ez kontrolatu. Ebazpen judizialak dioenez, elikadura-substantzia jakin batekin aberastutako elikagai bat ez delako osasun publikorako kaltegarria eta, beraz, lehen baldintza betetzen duelako, ezin da ondorio kaltegabea denik esan.
|
|
Betiko kontu berdina.
|
Ezin dut
ez Corcovadorik, ez zeru pusketarik ikusi ohol honi begira banago. Atea itxita dago.
|
2006
|
|
Esandakoa ez da aldatuko, emaniko prestazioetariko bat bestea baino kostu bidezkoagoa izateko arriskua badago ere, kontrolagarri ez diren zenbait faktoretan oinarritzeagatik. Hala, publizitate-lankidetzaren merkataritza-emaitza zehaztu
|
ezin izateak
ez du kontratua aleatorio bihurtuko.
|
|
Ez da bakarrik handitasuna iraganean jartzen delako (etorkizuna iraganean), ezta gaizkia beti" bestearen" errutzat jotzen delako ere, baizik are gehiago, ongi nazionalaren eredutzat handikeria forma batzuk ipintzen direlako, lekurik eduki beharko ez luketenak gizarte moderno gizatiar, askezale eta sozial batean. Askatasuna-eta, kontzeptu politikoak, azkenean" nazioa", arimaren –arima alde batetik esentzialki zerutar, bestetik orain gaixotuaren– kategorietan pentsatzen badira,
|
ezin da
ez laprast egin anbiguitate larrietan, laster ikusi den bezala, intelektual" liberal" askok Primo de Rivera-ren diktaduraren aurrean hartu duen jarreran.
|
|
El pueblo, por definición, no entendía de esas cosas; y mejor sería que no pretendiera entender" 96 Nola aitortu orain herri hori Espainiaren salbatzaile?
|
Ezin da
ez egin, eta egin ere ezin da:
|
|
Gidaria, bada, gai da kopilotuaren aholkuak ulertzeko eta beroriei men egiteko. Alabaina, kopilotuak
|
ezin du
ez autoa abian jarri ez autoa gidatu. Paralelismo honetan autoak pertsona bat irudikatzen du, eta autoak egiten duenak pertsona horren ekintza irudikatzen du.
|
|
Edozein gisaz, eta Hegelen despit, dialektikak
|
ezin du
ez bata ez bestea esplikatu.
|
2007
|
|
idatzi ziodunaren bidez proposatu behar zen eta berrogeita hamar diputatuk sinatu behar zuten. Ganberako gainerako kideei jakinarazi ondoren, bost eguneko epea ezartzen zen, eta horretan
|
ezin zen
ez eztabaidatu ez bozkatu. Behin epe hori igarota, zentsura-botoa ganberako diputatuen erabateko gehiengoak onesten bazuen, ukitutako ministroak, edo hala zenean, Gobernu osoak dimisioa aurkeztu behar zuten.
|
|
Legegintzako Dekretua eskuordetza-legeak baimendutakoa baino harago joan daiteke, eta hori dela eta, konstituzioaren aurkakoa dela adierazi daiteke, baina ezin da bihurtu lege-izaerakoa ez den beste arau bat (kasu honetan, erregelamendu bat), auzitegi arruntek kontrolatzeko modukoa. Edonola ere, auzitegi arruntek konstituzio-aurkakotasun arazoa aurkez dezakete Legegintzako Dekretu baten aurka, lege-lerruneko beste edozein arauren kontra bezala, baina inola ere
|
ezin dute
ez ezagutu, aplikatzeari utzi, deuseztatu edo erregelamendu-lerrunekotzat jo.
|
|
Historia ere, hortaz, arrazoiaren garakundearen historia da, arrazoi edo izpirituaren gauzapen kanpotiarraren bilakabidea denboran: historia erreala, izadian oro bezala, razionala eta logikoa da,
|
ezin da
ez izan (ez razionala ez da erreala, honek batez ere historiarako balio du) 510 Naturan ez bezala (hor nahitaezkotasun itsua da lege), giza historian bere burua garatzen duen arrazoi edo izpiritua askatasunaren kontzientzia da (berdin giza autokontzientzia) 511, hori da historia unibertsalaren zeregina eta jomuga, dio Hegel-ek; h. d., bere burutik arras bestelakotuz, alienatuz, estreina natura materiazkoan kanpotiartu eta gauzatu den Izpiritua (unibertsoaren lehen arrazoia), historian bere burura itzuliz doa, naturaren menpekotzatik deslotuz (izpiritua berez eta bere baitan askatasuna, autokausa?
|
|
Labur: hizkuntza bat herri bat da, eta herri bat hizkuntza bat da (ez dena lehentiarki adiera politikoan ulertu behar, nahiz eta kontsidero politikoa ere
|
ezin duen
ez merezi gero). Hizkuntza bat biziera bat da, bizitzaren misterio eta konplexutasun guztiagaz; hizkuntza bat indibiduo bat da, indibiduoaren nortasunarekin, bera gelditu gabe eraikiz doana.
|
|
Antzinatean Aristoteles-ek grekeraren moldearen gainean kategorien taula logiko-ontologiko absolutu bat ezarri zuen moduan pentsamendu unibertsalarentzat, egiten du Modernian Humboldt-ek, hizkuntzaren forma ideal bat ideatzen duenean (jokamolde hori bera
|
ezin da
ez bitxiki ilustratua kontsideratu!), munduko hizkuntza guztientzat parametroa izango dena, eta hain zuzen sanskritotik partituz ideatu hori alajaina, harekiko diferentziak hala, automatiko, betegabetasunak bilakatzen baitira beste guztientzat. Humboldt, dio G. Pätsch-ek, hizkuntzalaritzaren bere kontzeptuagatik, bere burua harrapatuta aurkitu da puntu honetan, kontraesanetan katramilatua azkenean, hizkuntzen artean berezko balio-hierarkia bat baietsiz eta ezetsiz619.
|
|
Baina gaia interesatzen zaigu historia politikoagatik ere, «hizkuntza eta nazioa» leloan bildu ohi dena: esaterako,
|
ezin zaigu
ez interesatu arazo horren ibilbidea, hasi Frantziako Iraultzaren hizkuntz politika terroristatik eta haren justifikazio teorikotik (Abbé Grégoire, B. Barère), eta «hizkuntza da herri baten arima» eragon digun Txillardegi-ganaino.
|
|
Microsoft Open Office XML (DOCX) izeneko testu-formatu berria kaleratu du Microsoftek, aurreko bertsioaren segurtasuna eta pribatutasuna hobetzeko. Hala ere, formatu berri hori
|
ezin da
ez ireki ez editatu programaren aurreko bertsioekin, eta bihurgailu bat behar du bertsio horietatik erabili ahal izateko. Gainera, OpenDocument testu-fitxategi gisa (software librea) erabiltzen duten erabiltzaileek ezin dute DOCX fitxategi bat ireki posta elektronikoz jasotzen badute.
|
|
170 Bitxia da euskarak kosmologikoki adierazten duena: Dena —osotasuna—, izan, dena da —Den-a—; izan
|
ezin denak
ez dauka lekurik munduan.
|
|
berari begiratzeko burua jiratu gabe igarotzea zen bat, eta haren begiradari lau segundo baino gehiago eustea bigarrena. Nik
|
ezin nituen
ez bat eta ez bestea, ez nintzen gauza izaten haren argitan erre gabe igarotzeko, irribarrea eskaintzen zidan berari begira harrapatzen ninduen bakoitzean, eta neuk ere irriño batez erantzuten nion, baina ezin inola ere haren begiei neureei begira eutsi, erre eta kiskali egiten baitzuten ederraren ederrez.
|
2008
|
|
Hamas mugimendua hauteskundeetan Fatah-ri nagusitu zitzaionetik, Gazako milioi eta erdi biztanleen bizimodua presoenaren pareko da. Inor
|
ezin da
ez irten eta ez sartu. Beharrezko produktu asko desagertu egin dira saltokietatik.
|
|
Lehen argudio nagusian, kontsultaren aurkakoek behin eta berriz errepikatu bezala, Konstituzionalak argi utzi du kontsulta eta erreferenduma egitea gauza bera dela; kontsulta ez loteslea izateak-Jaurlaritzaren argudio juridiko nagusia-ez diola erreferendum izaera kentzen. Beraz, erreferendumak soilik gobernu zentralaren eskumen direnez, autonomietako gobernuek
|
ezin dituzte
ez kontsulta ez erreferendumik bideratu, gobernu zentralaren baimenik barik (Konstituzionaren 149.1.32 artikulua urratzen da).
|
|
Berriro ere euskal gizartea da gakoa, ez galdeketarik egin
|
ezin
ez duena, bere iritzia behin eta berriz baliatzen duena baizik. Azken Euskobarometroak euskal gizarteari buruz emandako datuetan ez dago ia zalantzarik:
|
|
Desberdintasuna izan liteke hemen dena kargatua dela: jatetxe pilla bat, dendak, postu batzuk janaria saltzen, ostatuak, baita joko batzuk ere, eta
|
ezin nuen
ez jolastu.
|
|
Jende asko honat etortzen dira probatzeko.
|
Ezin nuen
ez ezagutu.
|
|
Polboroiak, gainera, mazapanak ez bezala, irina izaten du, eta, beraz, zeliakoei edo glutena jan
|
ezin dutenei
ez zaie batere komeni.
|
|
Baina beste ezaugarri batzuk dituzten urek--esate baterako, hainbat industriatan sortzen diren hondakin-urek--landareentzat erabilgaitzak diren konposatu ez-organikoak dituzte; horiek
|
ezin dira
ez landareen bidez ez deskonposatzaileen bidez araztu. Hori da fitoarazketa-sistemen ahulgunea.
|
|
GERMAN.-Sentitzen dut, baina informazio hori ez dago nire esku. Badakit Jaurlaritzakoekin hitz egin dutela, baina
|
ezin dizuet
ez dakidanik esan.
|
|
Dirudienez, haren behaketak batzuetan ez ziren zuzenak (Weinert eta Weinert, 1998). Adibidez, berak idatzi zuen jaioberria mundu argitsu eta zaratatsu batera heltzen dela, baina oraindik
|
ezin duela
ez ikusi eta ez entzun. Gaur egun, jakin badakigu hori ez dela egia.
|
|
Hori, legez, ez dago baimenduta, ez bakarrik txekeak pilatzea debekatzen delako, baizik eta gainera txeke horiek ostalaritzako establezimenduetan ordaintzeko balio dutelako.
|
Ezin da
ez enpresatik ez jatetxetik dirua itzuli, hau da, ezin da dirurik jaso txekearekin ordaindu ondoren. Otordua 9 euro baino gutxiago kostatzen bada, janari lasterreko establezimendu askotan gertatzen den bezala, ez dago zertan aldaketa egin.
|
|
Aparkalekuko erabiltzaileak arau batzuk betetzea ezinbestekoa da. Esaterako, autokarabanatik at
|
ezin dira
ez aulkiak ezta mahaiak ere atera. Horrez gain, ibilgailua aparkatuta dagoenean, inguruko etxeetan bizi diren bizilagunak errespetatzea ezinbestekoa da.
|
|
Zer eramango zenuke uharte bakarti batera? Imajina ezazu,
|
ezin duzula
ez pertsonarik ez animaliarik eraman. Hiru objektu baino ez.
|
|
Elkarri ere ezin zioten laguntza eskatu, ez baitzuten lengoaiarik. Isolaturik, isilik, biluzik
|
ezin zuten
ez iragana jaso ez eta etorkizuna planifikatu ere.
|
|
Eta irudipena dut oinaze gehiago dagoela kontatu gabe utzi zizkidanetan koaderno batera pasatzen ari naizen hauetan baino. Nik ez dakit asmatzen,
|
ezin dut
ez denik erantsi, nik ez dakit-eta idazten. Rosak kontatu zizkidanak esaten ari naiz, besterik ez.
|
|
Artikulu honetan panoramika orokor bat baino ez da eman. Badago ere etorkinen multzoaren barruan Espainiatik etorri izan den populazioa sartzen duenik; zilegi da, baina uste dugu bi immigrazio horiek
|
ezin direla
ez teorikoki ez politikoki modu beretsuan tratatu, beraz hobe ez nahastea.J
|
2009
|
|
Apurka-apurka, hobetzen ari gara. Egitasmo gehiago izan ahala, gero eta presentzia gehiago daukagu, baina
|
ezin ditugu
ez errealitatea ez Kubarekiko adiskidetasun poltsak mitifikatu, azken batean betiko parametroetan mugitzen baitira. Cubainformacion egitasmoaren bidez, hedabideekin gero eta mesfidantza handiagoa daukan jendearengan eraginik izan dezakegu, manipulazioa ukatzen ez duen eta gaia ezagutzen ez duen arren arreta jartzen digun jendearengan.
|
|
Gainera, bostetatik batean ez dute panel bidez jakinarazten non dauden larrialdi irteerak, eta zortzitatik batean, bibliotekako arauak zein diren ere ez dute adierazten (sakelakoa itzali behar dela, barruan
|
ezin dela
ez jan eta ez edan...).
|
|
Bestalde, PSEren politika ekonomikoa onetsi du.AralarAintzane Ezenarro Aralarreko bozeramaleak PSEren eredu ekonomikoa gaitzetsi du eta beharrizan sozialak babestu eta asetzen dituen ereduaren alde agertu da. Horretarako, langabetuentzat onuragarria izango den eredu ekonomikoa aurkeztuko du.Bere hitzaldian, Ezenarrok ea bakea nola lortuko duen azaltzeko eskatu dio, eta
|
ezin badu
ez dezala horri buruz hitz egin. PSEk Gobernu frentista eta joko bikoitza egingo duela, ziurtatu du ere.EAJesus Mari Larrazabal EAko bozeramaleak Gobernu berria antagonikoa dela adierazi du eta estatutu berria egongo ez den autogobernuaren balazta izango dela gehitu du.Terrorismoaren inguruan, ETAren aurka egindako akordioan konponbide errepresibo poliziala besterik ez dutela adierazi du.
|
|
Norma orokor gisa
|
ezin zaie
ez edaririk eman, ez buru azpian mantarik jarri ezta lasaigarririk eman ere.
|
|
Jainko filosofiko bat nahitaez autoirenslea da (teoria bat denez gero). Jarduera razionalik xuxenenaz beti, abiapuntuan Jainkoaren definizio logiko-metafisikoa ipinirik, silogismo batez ziurtatzen da haren existentzia(
|
ezin du
ez existitu), handik logikoki jalgitzen da haren esentzia eta atributu esentzialen definizioa, atributuetatik haren jardueraren perfekzioa eta kreazioa deduzitzen da, zedarritzen dira beronen, lege naturalak?, ezartzen da ordena sozial, naturala, sekula santa betiko, azkenean homosexualitatea edo preserbatiboak ere teologizatzen dira, Sortzailearen esentzia metafisikoagaz elkartezina ikusteraino horien, eznaturaltasun?
|
|
analitikoak muzin egin eta apurtu egiten baititu, eta hala behin eta berriro, arrazoimenaren betiereko bakea bere buruarekin inon erdietsi ezinda. Ezagutza estriktoaren gizon-emakumearen ahala den bezalako erakoa izanik (esperientzia sentigarriaren menpekoa, eta hori beti fragmentatua da), hark mundua bere osotasunean ezagutu, ezin du ezagutu; baina
|
ezin du
ez nolabait pentsatu. H. d., kausa-efektuen unibertso baldintzatuak fundamentuan suposatzen duen Baldingabekoa, ezin da ezagutu, baina ezin da ez pentsatu.
|
|
Ezagutza estriktoaren gizon-emakumearen ahala den bezalako erakoa izanik (esperientzia sentigarriaren menpekoa, eta hori beti fragmentatua da), hark mundua bere osotasunean ezagutu, ezin du ezagutu; baina ezin du ez nolabait pentsatu. H. d., kausa-efektuen unibertso baldintzatuak fundamentuan suposatzen duen Baldingabekoa, ezin da ezagutu, baina
|
ezin da
ez pentsatu. Halaber, ezagutzaren beraren baldintzek, sentsuek, pentsatzeko kategoria eta printzipioek, etab.?
|
|
eta horren jarduerek eta historiak eta emaitzek, guztiaren azken subjektu bat suposatzen dute: ezagutzaile hori, ordea, bera ezin da ezagutu, baina
|
ezin da
ez pentsatu ere. Eta azkenik, ezagutu ahal duguna, ezagutzaren muga errigortsuek mugatua dago (garun analitikoak, esango dugu); baina handik harago beste asko da gizon-emakumeak, esijentzia logiko eta razionalengatik ere, nahitaez pentsatu beharra izaten duena, eta (eskuineko garuna ere baduelako) ezin duena ez nolabait pentsatu, nahiz modu ezaskian egin.
|
|
ezagutzaile hori, ordea, bera ezin da ezagutu, baina ezin da ez pentsatu ere. Eta azkenik, ezagutu ahal duguna, ezagutzaren muga errigortsuek mugatua dago (garun analitikoak, esango dugu); baina handik harago beste asko da gizon-emakumeak, esijentzia logiko eta razionalengatik ere, nahitaez pentsatu beharra izaten duena, eta (eskuineko garuna ere baduelako)
|
ezin duena
ez nolabait pentsatu, nahiz modu ezaskian egin. Zaramatika hauei zor zaie Arrazoimen hutsaren kritika-ko lehen frase sonatua:
|
|
–Alegiak eta beste? atala kaiolako txoriaren irudiarekin garatzen da (HGB, 79 eta hurr.). Txoria eta txorikumea (HGB, 133 or.), garai hartan askatasunaren ikur asko kantatua zen Euskal Herrian, zalantza gabe; ordea Gandiagarentzat
|
ezin zen
ez izan Israel ere(, txoria bezala harrapatu naute, harrapatu?: Nk.
|
|
B) Honetara ezkero,
|
ezin da
ez gogoratu Nietzscheren kritika (1887) XIX. mendeari, h. d., zientzia eta zientismo modernoari. Ez, alafede, ateismotik atzera erlijio zaharrera itzultzeko xedearekin, gizagaindiko edo gizaostekoa konkistatzeko asmoarekin baizik.
|
|
Gehi milaka urteko urak ekarri hondarlurra, giza historia ez baita uhol oso garbia.
|
Ezin da
ez izan itsusia gizon-emakume itsusiaren Jainkoa.
|
|
Galdua dute horiek beren balio objektibo edo kosmologiko osoa, baina horien balio antropologikoak iraun egiten du. Geure giza munduan
|
ezin ditugu
ez ukatu ez baztertu horiek; beren lekua eta beren esanahia gordetzen dute. Ezin ditugu ezabatu datu horiek bizitza sozialean, gizon-emakumeekiko geure eguneroko harremanetan?
|
|
Egungo jakintsuen Jainkoa (Einstein eta) berriro bestelakoa da, edo deus ez da. Eta, ezbai gabe, jakintsuek
|
ezin dute
ez euren erara pentsatu Jainkoa (edo haren gabea). Voltairek ongi egin du menturaz, Jainkoa pentsatu duen bezala pentsatuz; eta berdin Sartre, Russell, edo Einsteinek.
|
|
Probokazio bat irudi lezake juzgu horrek. Kontua da, errealitatea horixe dela, eta, Aro Modernoan bederen, agian
|
ezin duela
ez horrelaxe izan. Perspektiba batzuetatik doaz zientifikoen eta filosofoen, edo teologoen eta Izkribu Santuen ikertzaileen bideak Jainkotasunaren gogoetan, eta guztiz beste horizonte batzuetan higitzen dira fededun xumeen erlijioa eta Jainkoa.
|
|
Jainko maitati bat, denek maitatua izan nahi omen duena, eta hasteko denengandik ezkutatu egiten dena ezagutezineraino, haren berri inork fedearen argi ilunetan bakarrik izan ahal izateko. Bestalde, Jainko hori izate mugabakoa, errealitate osobete edo perfekzio guztizko bezala definitzen da; baina errealitate mugagabeki beteginak logikoki
|
ezin du
ez izan atributuren bat sentigarria, edozein gizon-emakumek sentsuekin hauteman ahal izatekoa; edo, Jainkoa, era guztietako perfekzio guztien jabe bada, ezin da izan espirituala bakarrik. Argumentu famatu bat Jainkoaren existentzia razionalki probatzeko (Voltairek oraindik baliatuko duena, erlojuaren eta erlojariaren argumentua bezala; Kantek estimazioren bat ukatu ez diona, A 623:
|
|
Bere formazioagatik Gandiagak ongi ezagutzen zituen filosofoen istiluak (beharbada ez filosofia modernokoak, baina klasikoak bai): razionalki Jainkoa, pentsatu ere ezin pentsa litekeena dela, izanez ez bada (existituz), hots, existitzen ez den Jainko baten ideia edo pentsamendu hutsa bera kontraesan bat dela bere baitan; Jainkoa
|
ezin dela
ez existitu, zeren-eta, summa essentia, baita (San Anselmo),, ipsum esse?
|
|
Porrot honekin, eta ordurako ja erlijioaren eta zientziaren arteko gatazkarekin, sartu gara XIX. mendean.
|
Ezin duguna
ez galdetu, beraz, hori da: zein zen Jainko bitxi hori, bat-batean filosofia eta zientzia modernoen fundamentu absolutu bilakatua goizean, eta arrastian zientzia eta filosofia moderno horietxek jipoitua?
|
|
defendatzearen eta lantzearen aiurria du. Lehentiarki ez da borroka batere politikoa; oso geroago bakarrik iristen da zentzu politiko bat ere(
|
ezin
ez!) edukitzera. Ohar bedi, bere heriotza batean eta bestean nola kokatzen duen, esate baterako, esanahitsua uste baitut:
|
|
Jainkoa ni bat bezala, edo pertsona, subjektu (zerbait pentsatzen, kreatzen, etc.), antroporfismoa da orobat, edo Jainko bat ala asko dagoen auzia, etab., kuestioak berak, planteamolde antropomorfistak aurresuposatuz bakarrik dira ulergarriak. Gizon-emakumeek Jainkoen eitea beren eitearen erakoa imajinatzen dutela, Xenofanesengandik Aristotelesganaino errepikatua da aspaldidanik, eta ebidentea da,
|
ezin baita
ez horrela izan. Nola pentsatuko du, bada, gizakiak, gizakiaren moduan ez bada?
|
|
Garuna etengabe ari da ipuinak eta unibertso sinboliko edo, mitoak? sortzen; eta, dirudienez,
|
ezin du
ez hori egin: esperientziak zatika ematen digunari osotasun bat bilatu, eraiki; dena harmonia batean integratu.
|
|
Zer izan daiteke, ez izateratzea? Badena
|
ezin da
ez izan. (Behin badena, inoiz ezin da, ez izan?).
|
|
Esan gura dudana da, hori ez dela alternatiba bakarra. Erlijio horren arras kontra egon liteke, eta seguruenik
|
ezin da
ez egon?, erlijioaren kontra egon gabe.
|
|
Hain zuzen, Gandiagaren mundua atzemateko moduan, berehala ohartzen dugu tradizio frantziskotarrak, biblikoak, zer inportantzia izan duten oso positiboa. Beraz, zentzua inposatze bat,
|
ezin da
ez egon, eta badago Gandiagarengan ere. Horixe esan nahi nuen:
|
|
Hiru belaunaldi, beraz. Aitaren aurrean, berak ez zielako gurasoei galdetu, eta alabaren aurrean, oraindik ezin zaiolako azaldu, baina
|
ezin diogulako
ez kontatu.
|
|
Niretzat oso garrantzitsua zen hori, besteak beste, talde handi asko zeudelako. Jimi kontzertuan egon zedin nahi nuen benetan, baina
|
ezin nituen
ez diru eta ez bestelako baldintza haiek onartu. Beraz, konponbide bat proposatu nien:
|
|
nemo dat quod non habet. Inork
|
ezin
ez daukanetik eman, ez bada lotsa. Hizkuntzaren jabetzarik ez duenak ezin izango du transmititu eredu jasorik.
|
|
|
Ezin bada
ez akordatu
|
|
Alde batetik, arrazoimenak muga handi bat jartzen diolako, ze arrazoimenaren bidez ezin da etika eraginkor bat funtsatu. Eta, bertzetik, lehen errandakoaren eraginez, hau da, argazki bat izatearen eraginez,
|
ezin baita
ez bere denboratik, ez bere espaziotik irten.
|
|
Nola azal zezakeen arazo hori? Platonen idatzietatik deduzitu daiteke, filosofoak, adimena eta gogoa (hots, logika, kontzeptuen logika) aztertzen dituen horrek,
|
ezin duela
ez errealitate aldaezin baten existentziaren teoria onartu, ez, kontrara, errealitatea etengabean aldatuz doanaren defendatzaileekin bat egin. Biak batera onartu behar ditu, bietako bat bera ere ukatu barik.
|
2010
|
|
Eta krisiak erakusten digu populazioaren jende gehienak, langileak (lanpetuak eta langabetuak, denak dira langileak)
|
ezin direla
ez bankaz ez multinazionalez ez enpresari handiez ez gobernuez fio. Eta fidagarritasuna, konfiantza eta esperantza kolpez kolpe eraiki beharra dagoela.
|
|
Sarri-sarri esaten da orduan ezin zela euskaraz mintzatu, baina garai haietan
|
ezin zen
ez euskaraz, ez gaztelaniaz, ez txineraz hitz egin. Zure eiteko haurtxo batekin ahopeka ariko zinen, baina etxean entzundakoak kalean isiltzeko agindua genekarren gurasoengandik.
|
|
Ardoaren dastaketa
|
ezin dut
ez egin.
|
|
Usadioak mantentzeko Alde Zaharretik poteak hartzen dituen horietakoa zara. Naia nire alabaren ordutegia dut nik. Arratsaldeko zortzietatik aurrera
|
ezin dut
ez Alde Zaharrean ezta beste edonon egon; izan ere, hurrengo egunean goiz esnatu behar dugu.
|
|
Katera lotutakoan ez dira osotasun nardagarri haren parte bat besterik, lokarria esaten diotena, eta gizon bakarra balitz bezala mugitzen dena. Inteligentziak amore eman behar du, kartzelako pikotak hiltzera kondenatzen du, eta animalia den neurrian
|
ezin du
ez beharrik ez apetarik izan ordu jakin batzuetan ez bada. Horrela, geldirik, erdi biluzik gehienak, buruak agerian eta hankak zintzilik, hogeita bost egunetako bidaiari ekiten zioten, beti gurdi berean, beti arropa berarekin, uztaileko eguzki astuna izan nahiz azaroko euri hotza.
|
|
3 Xabier Aierdirekin immigrazio atzerritarra eta ez atzerritarra bereiziko ditugu (Frantziatik eta Espainiatik etorria): . Badago ere etorkinen multzoaren barruan Espainiatik etorri izan den populazioa sartzen duenik; zilegi da, baina uste dugu bi immigrazio horiek
|
ezin direla
ez teorikoki ez politikoki modu beretsuan tratatu, beraz hobe ez nahastea? (Jakin, 165:
|
|
Garapen iraunkorrak, funtsean, gauregungo garapen-ereduaren eta horrek ekosistema naturaletan duen inpaktuareninguruko hausnarketa sakona eskatzen du. Paradigma berri horretan, sistema naturalen iraunkortasuna baldintzatzen duten elementuek ezinbesteko garrantzia dute, horiek gabe
|
ezin baita
ez eredu sozialik, ezta ekonomikorik ere sortu. Beste hitzbatzuekin esanda, etorkizunak iraunkorra izan beharko du, bestela ez delakoetorkizunik izango.
|
|
Txosten positibo bakoitza paziente jakin batentzat da. Beraz, atzoko oniritzia
|
ezin da
ez talde batera ez ospitale batera zabaldu. Fedearen Ospitaleak Pedro Cavadas Fundazioarekin lankidetzan jardungo du, eta hura izango da zirujau-taldearen burua.
|
|
–Mariorenak ere kezkatzen nau baina
|
ezin dut
ez neure burua eta ez bera ere engainatu. Gauza bakar bat eskatu nahi dizut:
|
|
Komunitate forma guztien artean, baina, hizkuntza-komunitatea da borondatearen eraginetik gehien urruntzen dena. Hizkuntzakomunitatea
|
ezin da
ez ezarri ez derrigortu, eta, egiaz, hizkuntzen arteko borrokek askotariko adibideak eskaintzen dituzte, hain zuzen, boterearen eta hizkuntzaren arteko konfrontazioak nolakoak diren ikusteko. Baina partaideen barne-borondateak ere, bitxia izan arren, ezer gutxi eragin dezake:
|
|
Irribarrez orduan ere. Zoriontsua ematen zuen benetan; berrogeita hamar urte inguru izango zituen, eta
|
ezin nuen
ez zaharrago eta ez gazteago imajinatu. Beti halakoxea izango zela pentsatu nuen, beti egongo zela borda haren atarian, librako zortzi ogiak besarkatuz.
|
|
Scoop ‘Sekulako berria’
|
ezin zen
ez gerlari buruzkoa ez etipiopiarrei buruzkoa izan, gerla korrespontsalei buruzkoa baizik. Fikzioan, Abisinia Ismailia deitzen da, gerla koloniala gerla zibil bihurtu da eta, azkenean, nobelak ez du parerik kazetaritzaren parodia gisa.
|
|
mastekatzen
|
ezin du
ez du nahi
|
2011
|
|
Agintariek akusazio horiek ukatu dituzte. Evo Moralesen gobernuan, dena den, lehenbiziko arrakala sortu du gertatutakoak, Cecilia Chacon Defentsa ministroak dimisioa eman baitu.Oldartzeko erabakia
|
ezin duela
ez «defendatu», ez «justifikatu» erran du Chaconek. «Horrela ez!
|
|
38). . Herri bat bere osoan
|
ezin da
ez errudun eta ez errugabe izan, ez adiera kriminalean, ez politikoan (erantzunbeharraren zentzuan izan ezik), ez moralean? (or.
|
|
Kristauegitxoa gure autoreen gusturako? Nolanahi ere, Jaspers aipatzekotan, hori
|
ezin da
ez aipatu.
|
|
Bakero beltzak, kamiseta eskotedun estua, urdin elektrikoa eta ezkerraldean gerrira lazo batez hertsatzen dena zeramatzan soinean. Garesti samar atera zitzaion bainujantzia, neurrira egin ziotelako sabelaldeari ondo eusteko forru bikoitzarekin;, bi alabak eta hirurogeita hamar urte baino gehiagok faktura pisutsuak pasatzen dituzte, ehungintzak arindu
|
ezin duenik
ez?. Beltza zen, esan ziotelako kolore ilunek argaldu egiten dutela.
|
|
–Hizkuntza tradizional askoren hiztunek, aldiz, bestela uste dute: beren hizkuntza
|
ezin da
ez lurretik, ez ohituretatik, ez sinismenetatik eta ez familia-harremanetatik bereizi. Hain da handia Australiako zenbait hizkuntza indigenak lurrarekin duen lotura, lurraldeko beste lekuren batera joandakoan beste hizkuntza batean hitz egin behar baita (Sutton).
|
|
A zer galdera! Begira, apaizek eta mojek kastitate botoa egiten dute, eta
|
ezin dute
ez ezkondu, ez seme-alabarik izan.
|
|
Ez zuen senarra salatu nahi izan eta harekin harremanik ez izateko, erroldatzea aldatu zuen. Une honetan irregulartasun-egoeran dago, eta
|
ezin du
ez RAI delako diru-laguntza ez oinarrizko errenta jaso, erroldatzea eten zuelako. Gainera, hiru urteko egonaldia eten duenez, ezin du errotze sozialarengatik erresidentzia-baimena lortu, eta hori zen estatus administratiboa erregulatzeko zuen aukera bakarra.
|
|
gaur egungo pantaila gehienak LED bidez argiztatzen dira, lodiera jakin bateko kristalezko geruza batekin. Hau Horrek esan nahi du pantailan
|
ezin dela
ez pisua ez zabalera murriztu, osagarri batzuei uko egin behar zaiela, adibidez: disko optikoen irakurgailuak edo konexio-ataka mota jakin batzuk, adibidez, Ethernet-ak Internetera kable bidez konektatzeko.
|