|
2000
|
|
|
ezin ahantzia, euskarazko idazlerik handienetakoa, 1643an argitaratu zen Gero-ren egilea genuen. Garai hartatik etenik gabe aritu izan dira euskal idazleak Nafarroan, eta
|
ezin
aipatu gabe utzi gure mendeko Nikolas Ormaetxea. Orixe?, hainbeste idazlanen artean Euskaldunak (1950) poema mardularen egilea.
|
|
2001
|
|
|
\-Azkenik,
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi Txingudiren osagai nagusietako bat den Bidasoa ibaia Euskal Herrian nahiko egoera onean mantendu den gutxienetakoa dela. Honi esker, gainerako ibai gehienetan aspaldian desagertu ziren hainbat arrain-espezie (izokina, kodaka, gobioa...) oraindik ikus daiteke eta bere ibaiertzeko basoetan ur-ipurtatsa, ekialdeko ur-arratoia, muturluzea, igaraba, suge berde-horia... bezalako animaliek bizitzeko baldintza egokiak aurkitzen dituzte.
|
|
|
" Erregimen" arekin bat egiten zuen edozein egunkarik honako buruhaustea izan zezakeen: berria
|
ezin zen
aipatu gabe utzi (nola edo hala enteratuko baitzen jendea), baina hartaz gehiegi hitz egiterik ere ez zegoen (Helder Camararen ideien propagandatzat har baitzezakeen norbaitek). Irtenbidea?
|
|
2002
|
|
|
Baina hauetaz gain
|
ezin ditugu
aipatu gabe utzi ondorengo hauek: San Joakin, San Martin (burdinazko langa platereskoa)," Dolorosa" (erretaula barrokoa), Espiritu Santu edota Itxaropenaren Andra Mariren kaperak; XII. mendeko Andra Mari Zuriaren tailua, Villaespesaren mausoleo gotikoa, koru zoragarria (XVI. mendea), organo barrokoa, zilargintzako lan ugariak eta abar oso luzea.
|
|
|
|
Ezin dugu
aipatu gabe utzi publizitatearen indarra, erabakigarria izan baita emakumeetan ohitura hau sortzen eta mantentzen.
|
|
|
F. Basurko (1989); F. Basurko eta P. Iztueta (1993); P. Castoreo (1993); Askoren Artean (1990); P. Iztueta (2000a); S. Mateos (1999); F. Rodriguez (1999).
|
Ezin da
aipatu gabe utzi bereizaera bereziagatik, agertu berri den Paulo Iztuetaren azken liburua, zeinean euskal hezkuntza garaikidearen azterketa historikoa eta analisi soziologiko eta erkatua uztartuz, etorkizun globalizaturakoproposamenak zehazten diren (Iztueta, 2000b).
|
|
|
Nolanahi den, hurbilpen historiko horien balioa inola ere lausotu gabe, idazlanhonetan zehar, falta denari? ere erreparatu diogunez,
|
ezin dira
aipatu gabe utzi egiteke dauden lanak; besteak beste: euskarazko irakurketa eta idazketaren historia, hizkuntzaren normalizazio-prozesuek alfabetatzearekin dituzten harremanena, erdarek eskoletan izan duten, sarreraren?
|
|
2003
|
|
|
Kirolak gero eta zeresan handiagoa dauka I+ G-n (Inbertsioa eta Garapena). Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi kirolak hezkuntzan duen aspektu integrala. Gazteen marjinazio arazoak, droga arazoak, eta horrelakoetarako kirol aktibitate guztiek terapia edo etika bezala balio lezakete.
|
|
2004
|
|
|
Gozoetan, pastel, budin eta krepeez gain,
|
ezin
aipatzeke utzi kulfi (Indiako izozki tipikoa) eta rasgulla (arrosa urez bustitako gazta bolatxoak).
|
|
|
Bestalde,
|
ezin da
aipatu gabe utzi Kontseilu Sozialaren funtzionamenduanageri diren ahultasunak, batik bat, sindikatuek barne-merkatuetan duten presentziaeta dinamismoarekin alderatuz.
|
|
|
|
Ezin
aipatzeke utzi Lesakako plazara heltzeko galbahe berdean iragazi gintuztela guztiak. Galbahezainen kopuru urriak garbi adierazten zuen gainera iragazki hark zer ikusi handiagoa zuela izurtasunarekin ziurtasunarekin baino.
|
|
2005
|
|
|
Testuinguru honetan,
|
ezin ditugu
aipatu gabe utzi frankismoaren eta faxismoaren kontra borrokatu zuten emakumeak. Oposizioarentzat urte latzak izan ziren eta borroka klandestinoa zaila eta arriskutsua izan zen.
|
|
|
Emigrazioa ere
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi. Izan ere, emakumearekiko zegoen jarrera aldatzerakoan eragina izan zuen emigrazio tasa altuak.
|
|
|
|
Ezin ditugu
aipatu gabe utzi katedra ibiltariak, 1946tik martxan jarri zirenak. Irakasle taldeak (erizainak, medikuak, alderdiko partaideak, andereñoak, etab.) erremolke batzuekin herriz herri joaten ziren, hitzaldiak, aholkuak, ikastaroak, etab. emanez.
|
|
|
Edota Seaskan Estatuak egindako murrizketak. Era orokorragoan,
|
ezin
aipatu gabe utzi, oraindik ere Euskal Herrian dauden hezkuntza ereduetatik bakarrak ere ez duela euskalduntzen eta erdaldunen poltsa urtez-urte handitzen doala; izan ere, lehen hezkuntza amaituta, oraindik ere ikasleen %64 ez da eskola bidez euskalduntzen. Honek, herritar askok euskaltegietara jo behar izatea dakar berarekin eta esfortzu pertsonal eta ekonomiko handia eginez administrazioak bermatzen ez duena euren kabuz kudeatu behar izatea.
|
|
|
Egoera honen jatorria, ezaguna da guztiontzat eta behin baino gehiagotan salatu izan dugunez, ez gara gehiegi luzatuko, baina ahaztu ezin dugun kontua izaki,
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi. Euskararen egoera gutxiagotua mendeetan estatuen aldetik pairatzen ari den zapalkuntzaren ondorio da.
|
|
2006
|
|
|
|
Ezin
aipatzeke utzi XIX. mendean zarzuelaren bilakabidean zeresan handia eduki zuten euskal herritar bi: Emilio Arrieta garestarra eta Joaquin Gaztambide tuterarra.
|
|
|
Elkarrizketa horiek gauzatzeko beste konspiratzaile esanguratsua
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi. Raimundo Garcia «Garcilaso» izengoitia erabiltzen zuen Diario de Navarrako zuzendaria, alegia.
|
|
|
Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi, Joxe Mari Lopetegi. Errepublikanoen Bertsolaria (Paper Hotsak, 2004) liburua.
|
|
|
Testuinguru honetan kokatu behar dugu, hain zuzen ere, Lope Garcia de Salazar (1399-1476 inguru), seguruenik, gure lurretako Erdi Aroko historiografiaren pertsonai nagusia dena. Baina, era berean,
|
ezin ditugu
aipatu gabe utzi Frai Diego de Ayalaren La casa y linaje de Ayala y los nombres de los señores de ella eta Anales breves, edo Frai Gonzalo de Arredondoren Recopilación de los Fueros Antiguos de Vizcaya.
|
|
2007
|
|
|
Tabakaleraz hitz egiten ari garela,
|
ezin
aipatu gabe utzi Artelekuren etorkizuna.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, ordea, Stanislavski errusiarraren pedagogiak utzitako marka. Aktorearen lanaren azterketarako" sistema" osoa pentsatu zuen, pertsonaien mundu emotiboa azaleratzea helburu hartuta.
|
|
|
Zoriaz ari garela,
|
ezin
aipatzeke utzi zorizko jokoak. Jokalari askok xahutu dituzte euren ondasun guztiak kasinoan, baina gutxitan ikusiko zenuten kasino bat ixten, diru faltagatik behinik behin.
|
|
|
Helduen euskara eta alfabetatze irakaskuntzari dagokion historiaz idazten hasten garenean
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi Alfabetatze Batzordea, izan ere hori izan baitzen lehen saio antolatua.
|
|
|
Lehenengo zati honi bukaera emateko,
|
ezin
aipatu gabe utzi Alfabetatze Batzorde honek bere ibilbidean euskararen irakaskuntzan arlo pedagogikoan egindako ekarpena; hor daude besteak beste" Lehen urratsak" liburuxka," Euskalduntzen" metodoa eta Eusebio Osaren" Pedagogia eta Gizartea".
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, ordea, industriak ustiatu ez duen metal astun berezi bat, inguruan duguna: iridioa.
|
|
2008
|
|
|
XIV. mendekoa da lehena, XVIII.ekoa bestea. Eta
|
ezin
aipatu gabe utzi Tours-eko San Martinen parrokia-eliza, aldapa baten gainean, herriari diosala eginez ari balitz bezala hartu baitu tokia herrigunearen ekialdean. Bere kokapen eta altuerari esker, Lesakaren ikuspegi orokorraz gozatzeko aukera eskaintzen du.
|
|
|
• Egia esan, emaitza kezkagarriak lortu ditugu azterketa honetan, batez ere, euskararen eta espainiaren arteko harremanen inguruan. Emaitza kezkagarrien artean
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi euskaldun (IELa) euskalautonomi erkidegoan (EAEan) tasuna identitate munduan agertzen diren beste hizkuntzekiko joera negatiboak ere —palak badira ere— Gaur egun eraikitzen ari den elebitasunetik eleaniztasunera joan beharreko diskurtso berrian, nola interpretatu euskalduntasun mundua positiboki ez kokatzea?
|
|
|
|
Ezin dut
aipatu gabe utzi 2007ko Fisikako Nobel saria zure lanarekin erabat lotutako bi ikertzaileri eman diotela (Albert Fert eta Peter Grünberg). Izatez, Fertek gai horren inguruan argitaratutako lehenengo artikuluaren lehenengo egilea zu zeu zara.
|
|
|
Euskal Denda ixterako balantzea zinez ona zen. Dena den, Artetsu sariak
|
ezin ditugu
aipatu gabe utzi. Arbaso elkarteak lau urte darama sari horiek banatzen eta saridunak hauek izan ziren:
|
|
|
Hirurtekoan zehar liberalismoa sustraitzeko lana egin zutenen artean
|
ezin
aipatu gabe utzi Mateo Argiano apaiza. Elizgizon horrek Eibartik alde egin zuen absolutisten gudarosteak sartu zirenean, eta I. Karlistaldian ere armatutako hiritarren kapilaua izan zen.
|
|
|
Udal-arduradunen artean, Nerea Alustizak laguntza estimagarria eskaini dit, baita ikerketa arloan ere. Juan San Martin ere
|
ezin
aipatu gabe utzi, elkarrekin egon ginen une laburretan hitzik gabeko aholkuak oparitu baitzizkidan, begirada hutsarekin.
|
|
|
Ikerketaren eremuan, Yolanda Ruiz Eibarko artxibozaina da ostera gehien egin duena nik eskatutako agiriak ekartzen eta eramaten, zehatz eta bizkor beti. Eibarko artxibategiko bulegotxoan ezagututako langileak ere
|
ezin
aipatu gabe utzi: Josék aholku eraginkorrak eskaini zizkidan datu-baseko zenbait funtzio sistematizatzeko orduan; Itziar, ikerketa-fasean sortzen zitzaidan edozein zalantzari erantzuteko prest beti; eta Marina, nik eskatutako liburutzarrek mahai gainean ematen zuten danbaden pairatzailea, bera diseinatzen ari zen arma-museoaren maketatxoa mahai berean zegoen-eta...
|
|
|
Langile guztientzat nire esker onak. Artxiboetatik at,
|
ezin
aipatu gabe utzi Txema Uriarterengandik jasotako laguntza erabakigarria. Uriartek Debarroari buruzko doktore-tesia egin zuen, eta argitaratu gabeko tesi horretan oinarritu naiz neure ikerlanaren zenbait ikuspegi jorratzeko orduan.
|
|
|
Sarrera honetan
|
ezin ditut
aipatu gabe utzi liburua argitaratzeko bidean izan ditudan laguntzak. Hasteko, UEUri eta bereziki bertako argitalpenen arduradun den Nekane Intxaurtzari, emandako erraztasun eta laguntza guztiengatik; horrez gain, liburuaren zuzenketa egin duen Joserra Etxebarria lagunari, liburuan bere esku fina nabaritzen baita.
|
|
|
Era berean, ez da ahaztu behar ezer ere ez dela betiko igotzen, eta, nahiz eta merkatu altzistan egon, prezioak beti murriztuko dira —analistek “zuzenketa” deitzen diote horri—, eta orain arte lortutako etekinak aldi baterako murriztuko dira. Joan OPVetara Azkenik,
|
ezin dira
aipatu gabe utzi salmenta-eskaintza publikoen bidez Burtsara egindako irteerak, OPV ospetsuak, nahiz eta estrategia hori enpresaren, bizi den burtsa-unearen eta, garrantzitsuena, txikizkariek erosteko finkatutako prezioaren araberakoa den. Erabiltzailea behar bezala aholkatuta badago, aukera bikaina izan daiteke bere balio-zorroan “zimelkeria” ona lortzeko.
|
|
|
Hala, emaitza lan hunkigarri bat da, planifikazio zehatz bati esker lortua.
|
Ezin
aipatu gabe utzi Javier Agirresaroberen argazkia eta Amenabarrek berak sortutako musika. Oscar saria ere lortu zuen Mar adentro-k.
|
|
|
Baina Carlos Sastrek ere (CSC) irabazi egin zuen atzo, noski, Contadorrek berak, esaterako, 41 segundo besterik ez baitzizkion atera 42,5 kilometroko erlojupekoan; eta irabazleez hizketan hasita, Igor Antonen (Euskaltel-Euskadi) lana
|
ezin
aipatu gabe utzi. Galdakoztarrak hiru minutuko galeran jarri zuen langa, denbora gehiago ez zuen galdu nahi.
|
|
|
Emaitza lan hunkigarri bat da, planifikazio jakin bati esker lortua.
|
Ezin
aipatu gabe utzi Javier Agirresaroberen argazkia eta Amenabarrek berak sortutako musika. Oscar saria ere irabazi zuen Mar adentro-k.
|
|
|
Ibon Amatriain izan da nire ibilbidean topatu dudan pertsonarik garrantzitsuena. Era berean,
|
ezin ditut
aipatu gabe utzi Aitor Francesena Gallo nire entrenatzailea eta Aritz Aranburu. Nire herrikidea eredu da surf munduan.
|
|
|
Hizkuntzaz eta kulturaz hitz egiten ari garenez,
|
ezin
aipatu gabe utzi Bat soziolinguistika aldizkariaren 65 zenbakiaren dosierra" Euskal Herriko kulturak eta euskara" gaiari buruz izango dela. Aldizkari hori oso aberatsa da Euskal Herriko egoera soziolinguistikoa hobeto ulertzeko eta gai honen inguruan gogoeta sakonak bideratzeko, mundu mailan oso gutxi dira maiztasun eta sakontasun horretako soziolinguistika aldizkariak dituzten hizkuntzak.
|
|
2009
|
|
|
Udako kontzertu nagusien egitarauak, asteburuetan egiteko planak... Denetarik proposatzen dizue Gazteak bere proposamenen atalean eta udarako oso gutxi falta denez,
|
ezin
aipatu gabe utzi datorren asteburutik aurrera Euskal Herriko txokoetan egongo diren jai garrantzitsuenak.
|
|
|
Bestalde,
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailarenaginduz Eusko Ikaskuntzako Historia Saileko ikertzaile eta historialariz osatutakolantalde zabal batek, Jose Luis de La Granja eta Santiago de Pablo HistoriaGaraikideko katedratikoen zuzendaritzapean, burutu duen proiektua: Gerra Zibilak Euskadin izan zuen bilakaerari buruzko iturri dokumentalen eta bibliografikoen gida (1936-1939).
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, gaur egun zenbait udaletxetan (herri handi eta hirietakoudaletxeetan batez ere) gero eta zailagoa dela zinegotziekin eta alkateekinzuzenean aritzea, udaletako informazioa asko burokratizatu baita; agenda-kontuaketa komunikazioak duen garrantziaz jabetuta, maiz saileko teknikariarekin aritzeaegokituko zaigu edo udal-informazioaz arduratzen den ordezkari orokorrarekin....
|
|
|
Argiaren historian
|
ezin da
aipatu gabe utzi, era berean, sustatzaile haien eskutik ailegaturiko beste hainbat proiektu ere. Astekariaren eragileek ez zuten bertan-goxo egin eta gogotsu saiatu ziren kazeta ateratzeaz gain beste egitasmo batzuk ere bultzatzen.
|
|
|
Aurten ere, bertze lanen artean, mendiarekin loturikoak
|
ezin
aipatzeke utzi. Zenbait mendiko lan egitea aurreikusi du Udalak eta Basartea enpresak proiektua egina du.
|
|
|
Azkenik, Johanssonen ibilbidea
|
ezin
aipatu gabe utzi. Joan den urtean egin zuen jauzia, Olinpiar Jokoetan zilarrezko domina irabazi ondoren.
|
|
|
Familia eta lagunak hartu nahi nituzke gogoan, beti laguntzen baitidate frontoira. Aitona ere
|
ezin
aipatu gabe utzi.
|
|
|
Emaitza lan hunkigarri bat da, planifikazio jakin bati esker lortua.
|
Ezin
aipatu gabe utzi Javier Agirresaroberen argazkia eta Amenabarrek berak sortutako musika. Oscar saria ere irabazi zuen.
|
|
|
|
Ezin
aipatzeke utzi, inondik ere, Lete eta Pessoaren zelulosa.
|
|
|
Atxikimenduaz ari garela,
|
ezin
aipatu gabe utzi, hizkuntzen bizikidetza harmoniatsua eta gizarte elebidun gero eta orekatuagoa eraikitzeko bidean, berealdiko galga eta harresi funtzioa betetzen duen defizit bat: euskal herritar elebakarren proportzio altu batek euskaraz (ere) bizi den hiztun-elkarte elebidunaren sorkuntza eta bizipenei buruz duen ezjakintasun erabatekoa.
|
|
|
1". Eta Bartzelonaz ari garela,
|
ezin
aipatu gabe utzi hiriko espazio enblematiko eta ezagunena: Rambla.
|
|
|
Nietzscheren pentsamenduaren metafisikara jauzi egin aurretik,
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi esperientzia estetikoaren ikuspegi nietzschearra. Izan ere, esperientzia estetikoa, Kierkegaard eta Schopenhauerrengan baino gogorrago, Nietzscherengan krisiaren gune bihurtzen da:
|
|
2010
|
|
|
euskaraz mintzo diren eskualdeen mugakide direnek. aitzitik, nafarroako hamabostetik gora eskualdeetan biztanleen %5etik behera dira elebidunak. beste behin ere, deitoratu egiten dugu nafarroan aldi horretan izan diren gobernuek hizkuntza-berrezarpen horretarako legeneurririk eta borondate politikorik ez izana. nafarroaren erdialdean eta erriberan euskara berriz sartzea ezinezkoa dela sinetsi nahi dutenek aski dute ikustea zer ibilbide izan duen hizkuntza horrek oibarko ibarrean (nafarroa) eta ipar añanan (araba). bi eskualde horietan, gaztelania antzina sartu zen, partzialki, eta biek garai berean galdu zuten euskara, azkenean, XViii. mende inguruan. beraz, rlSren hasieran, bi eskualdeetan zegoen euskaldun-kopurua hutsaren hurrengoa zen. hogei urtez, oso bestelako hizkuntza-politika garatu dute batean eta bestean. ...puru elebiduna, aldiz, %10etik gorakoa da, eta eskola-adinekoen artean, berriz, %50etik hurbilekoa (oibarko ibarrean, ordea, eskola-adineko %15ak soilik aitortzen du gai dela euskaraz hitz egiteko). elkarren ondoan dauden ekialdeko arabako errioxa eta Viana alderatzen baditugu, emaitza bera jasoko dugu. horra beste froga bat, egiaztatzeko gizarteboluntarismoa ez dela aski, ezinbestekoa izan arren.
|
ezin ditugu
aipatu gabe utzi bi adibide adierazgarri: aguraingo eta aiarako koadrilak. bi koadrila horietan, biztanle euskaldunak galduz joan ziren azken bi mendeetan. horrenbestez, eskualde horietan bazegoen —neurri handi batean— substratu soziolinguistiko hori, edo nire definizioaren arabera, hizkuntza gutxitu batek hizkuntza hori berezkotzat duen herriarekiko —eta, hedaduraz, herri hori hartzen duen lurraldearekiko— duen eragina, eta hein handi batean hizkuntza horrek berreskuratzeko eta normalizatzeko duen aukera baldintzatzen duena6.
|
|
|
Azken modako arropa janzten duen jendeaz ari garen honetan,
|
ezin
aipatu gabe utzi, ez gara Lady Gagaz ari, Bjork. Zer?
|
|
|
Udako kontzertu nagusien egitarauak, asteburuetan egiteko planak... Denetarik proposatzen dizue Gazteak bere proposamenen atalean eta udarako oso gutxi falta denez,
|
ezin
aipatu gabe utzi datorren asteburutik aurrera Euskal Herriko txokoetan egongo diren jai garrantzitsuenak.
|
|
|
Udaberriko azken asteburuan ere musika izango da nagusi eta, beraz,
|
ezin
aipatu gabe utzi Euskal Herrian gaur, larunbata, izango diren zuzenekorik garrantzitsuenak:
|
|
|
Urritik aurrera, gainera, haurren programa bereziak ere izango dira larunbatetan. Eta
|
ezin
aipatu gabe utzi Mihiluzeren bertsio katalana den Bocamoll programak ere bere laugarren denboraldiari ekin diola jada.
|
|
|
|
Ezin dut
aipatu gabe utzi Aingeru Epaltzaren Izan bainintzen Nafarroako errege eleberri historikoa. Izan, Erresuma eta fedea deritzon proiektuaren bigarren emaitza da, eta hirugarrena bidean ei dago.
|
|
|
Bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi sermoiek izan bide zuten ondorioetako bat: Euskaldun, fededun auziaz ari gara.
|
|
|
Gure egileak kezka du beregan delegatu den eginbehar hori ondo egiteko, eta arduratsu jokatzen du.
|
Ezin
aipatu gabe utzi sermoi ostean agertzen diren ohar eta aipu ugari horiek ere (bibliografia erreferentziak direnak, nagusiki). Erruz darabiltza egileak erreferentziak eta iturriak (Ikus eranskinetan, 308 eta 317 or., esate baterako).
|
|
|
Dohainen errepasoa egiten hasi naizenez,
|
ezin
aipatu gabe utzi haren aditasuna eta adeitasuna. Beti izaten zuen keinu egokia zain, hitz aproposa ezpainetan, eta, hitz eta keinuetatik harago ere, inori laguntzekotan eskuzabala zen bere denborarekin, bere gaitasunekin.
|
|
|
|
Ezin dut
aipatu gabe utzi Ardanza Dokumentuaren 1997ko martxoaren 17ko Eranskina, bikain laburbiltzen baitu zer zioen eta zer zekarren Ajuria-Eneako Itunak, eta nolako garapena izan zuen. Eranskin horrek argi eta garbi erakusten du Ajuria-Eneako Itunak eta Ardanza Dokumentuak berak biltzen zituztela bi gatazkei, gatazka politikoari eta euskal gizarteak bizi duen indarkeriatik datorren gatazkari?
|
|
|
Ikaslearen esperientzia eta interesei buruz ari garela,
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi haur eta gazte literatura, eta literatura mota horrek irakaskuntzarekin duen lotura ondo ulertzeko, haren sorrera ezagutu beharra dago. XVIII. mendearen hasieran Europako herrialde nagusietan ikerketa pedagogikoarekiko kezkak sortu ziren; horrela, Rousseau, Basedow eta beste hainbat pentsalariren lanari esker, XVIII. mendearen amaierarako haurrei ez zitzaien" heldu txikiak" bailiran irakasten, pedagogoen ustez haurrei beren ezaugarrien araberako edukiak eskaini behar zitzaizkien.
|
|
|
Bata XIX. mende bukaeran (batez ere Bizkaian gertatu zena), eta bestea XX. mendeko 60 eta 70eko hamarkadetan bizitakoa (Bizkaian eta Gipuzkoan, nagusiki, baina baita Araban eta, maila apalagoan, Nafarroa Garaian ere nabaritu zena). Giza mugimendu horiek guztiak testuinguru jakin batean gertatu ziren, eta industrializazioaren hedapena zein lurraldearen urbanizazioa
|
ezin dira
aipatu gabe utzi. Zentzu berean, migrazio horien testuinguru politikoa esanguratsua da.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi behean daraman bainila zati zuria ere, askoz bigunagoa eta zaila interpretatzeko, zergatik dagoen hor.
|
|
2011
|
|
|
Presidentearen hitza eman du zentralek segurtasun kontrol zorrotz eta eraginkorrak dituztela, eta jakinda ere Japonian gertatutako lurrikaren antzekoei eusteko mekanismoak dituztela, lurrikaretan bizirik irauteko segurtasunaz ikerketa egiteko eskatuko du. Ez da txantxa, presidentearen kargutik esan du eta.Arduretan, Garoñako arduradunek izan dutena
|
ezin
aipatu gabe utzi, gaur zentralaren 40 urtebetetze ospakizunak «elkartasunagatik» atzeratu dituzte eta.
|
|
|
Xabier Olarrari eskerrak eman behar zaizkio, Capoteren lana hain ongi euskaratzeagatik. Idazleari bere maisutasuna onartzen zaion bezala,
|
ezin
aipatu gabe utzi itzultzailearen lana, itzulpen honekin egin digun ekarpenagatik.
|
|
|
Garrantzi horren lekuko ditugu, baita ere, atzerriko literatura euskaratzeko egiten diren saio gero eta ugariagoak. Literatura Unibertsala bilduma dugu horietako bat1
|
Ezin dira
aipatu gabe utzi, bestalde, Elkar, Igela, Erein edo Alberdania lako argitaletxeek atzerriko literatura itzuli eta argitaratzeko egiten duten ahalegina.
|
|
|
Arestiren Batasunaren kutxa, 1970). Horretaz guztiaz gain,
|
ezin da
aipatu gabe utzi, euskarazko literaturaren zenbait harribitxi Lurrek kaleratu zituela, adibidez, Mirandek 50eko hamarkadatik idatzita utzi zuen Haur besoetakoa (1970) eta inongo argitaletxek publikatzen ez zuena.
|
|
|
Horrela, profesionalek Lege Integralak eta ondorengo garapen arauemaileek biktimen babesean eta horienganako esku-hartzean aurrerapausoak ekarri dituztela esan arren, kezkagarria iruditzen zaigu bertako eta kanpoko biktimen giza eskubideen babesean sortzen diren ezberdintasunak, bereziki bikotekidearenganako mendekotasun administratiboa dutenen eta egoera irregularrean dauden emakumeen kasuan. Ildo horretatik,
|
ezin
aipatu gabe utzi babestu beharreko ondare juridikoaren inguruan 1/ 2004 Lege Integralaren eta 4/ 2000 Atzerritartasun Legearen artean dagoen kontraesana. Ondare horiek, (biktimaren segurtasuna eta migrazio-fluxuen arautzea) ez dira bateragarriak.
|
|
|
Eta, hirugarrenik, bortizkeria politikoak eta terrorismoak kapitulu berezi bat dute (30 kap.), hori ere bereziki interesgarria edonorentzat.
|
Ezin
aipatu gabe utzi Hiroshima eta Nagasakiko bonba atomikoei buruz eskaintzen zaien hausnarketa: " Horra paradoxa, egundo egin diren ekintza terroristarik larrienak askatasunaren eta demokraziaren izenean egin direla" (462 or.). Merezi du kapitulu hori arretaz irakurtzeak.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi ETAkideek bulegora egindako bi bisitak. Lehenbizikoan unibertsitateko ikasle iheslari bat etorri zitzaidan, artzain kontratu bat sinatua zuena Espainiatik ateratzeko.
|
|
|
Behin Leteren izena idatzi eta gero,
|
ezin
aipatu gabe utzi haren" Eskeintza nire aita zenari" poema. Izan ere, horixe baita, nire ustez, biziki maite (izan) dugun bati egin dakiokeen idazkirik ederrenetakoa.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, adinekoak eta gazteak elkarren alboan aritu ziren lanean atzo. Alde horretatik,
|
ezin
aipatu gabe utzi larreatarrak. Julen Larrea (15 urte), Amando Larrea (53 urte) eta Julian Larreak (83 urte) elkarrekin egin baitzuten erakustaldia.
|
|
|
Bolognako prozesua Leioakocampusean era baketsuan kritikatzeagatik izan dira auzipetuak. Horrekin loturik,
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi campusak militarizatzeko ahaleginetan Aresek gidatzen zuen Herrizaingo Sailak jokatutako papera. Alde horretatik, gogora ekarri behar dugu, 2009an Iñaki Goirizelaia errektoreak eta Ares jaunak zuzentzen zuen Herrizaingo Sailak eginiko akordioa, zeinaren arabera unibertsitateko kamerek grabatutakoa eta Poliziaren sarbidea unibertsitatera Herrizaingo Sailak kontrolatzen zituztelarik.
|
|
|
Aldiz, horri esker, gaur egungo smartphoneen erdiak baino gehiagok sistema eragile librea du, eta tabletetan ere gora doa poliki-poliki Android dutenen kopurua. Azkenik,
|
ezin
aipatu gabe utzi software libreak izan duen eragina beste esparru batzuetan, hala nola argazkigintzan, literaturan, musikan, entziklopediagintzan eta ikus-entzunezkoetan, kultura librearen ideia sortzen...
|
|
|
Idatzi Santuak irakurtzen ahalegintzen nintzen beti, hari irakurtzen nuenaren esanahia, ahal nuen bezala, jakinarazteko; eta hark, bere galdera eta itaunketa sakonekin, lehen esan dudan bezala, Idatzi Santuen ezagupenean inoiz bakarkako irakurketa soila eginez izango nintzena baino ikasle hobea bilakatu ninduen. Era berean,
|
ezin dut
aipatu gabe utzi nire bizitza bakartiaren zati horretan ikasitako beste gauza bat; hau da, bedeinkapen adierazezina eta betikoa dela Jainkoaren ezagupena eta Jesukristoren salbazioaren ikasbidea Haren Hitzetan horren argi eta garbi adierazia egotea, horren erraza izatea jasotzeko eta ulertzeko, ezen Idatzien irakurketa soil batek gai egin baininduen ulertzeko bekatuengatik benetan damutzearen zer...
|
|
|
Pentsamendu horietan ordu askotan, egun askotan, are gehiago, esango nuke aste eta hilabeteetan aritu nintzela, eta
|
ezin
aipatu gabe utzi gogoeta horien ondorio berezi bat. Hau da, goizean goiz, ohean nengoela, basatiak agertzeko arriskuen gorabeherekin burua erabat hartua nuela eta lur jota, gogora etorri zitzaizkidan Idatzi Santuetako hitz hauek:
|
|
|
Itsasoko egunkariekin nekerik eman nahi izan ez dizudan bezala, ez zaitut lehorreko egunkariarekin nekaraziko, baina
|
ezin ditut
aipatu gabe utzi bidaldi luze eta zail honetako zenbait gertaera.
|
|
|
Itzulpena, Schleiermacherrentzat, baita Johann Gottfried von Herder, August Wilhelm von Schlegel, Wilhelm von Humboldt eta garaiko beste hainbat alemaniar itzulpen-teorialarirentzat ere?, literatura nazionala atzerriko literaturekin aberasteko modua zen. Zentzu horretan,
|
ezin dira
aipatu gabe utzi Johann Wolfgang von Goethe poeta eta idazle handia eta haren. Weltliteratur, edo munduko literaturaren kontzeptua.
|
|
|
24
|
Ezin dugu
aipatu gabe utzi, puntu honetan, joera honen salbuespen nagusi den Bernardo Atxaga idazlea, bere liburuen gaztelaniazko itzulpenek espainiar literatura-sistemaren erdigunera iristea lortu baitute.
|
|
|
Irakurlearen irakurketaren garrantzia azpimarratzen ari garen honetan,
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi, harreraren estetika, deituriko literatura-teoria.
|
|
|
Bukatzeko,
|
ezin da
aipatu gabe utzi umore beltzaren erabileran Franz Kafkaren ipuin surrealistek Miranderengan izandako eragina. Mirandek Kafkaren ipuin horietako bat euskaratu zuen,. Legearen aitzinean?, eta dagoeneko aipatu ditugun izuzko ipuin horietako zenbaitek ere asko zor diote Kafkaren estiloari.
|
|
|
Ibinagabeitiak Orixeri zion miresmena inoiz ahuldu ez bazen ere,
|
ezin da
aipatu gabe utzi bi itzultzaileen arteko desberdintasun edo desadostasun nagusia: Orixek ez zuen ontzat ematen euskara gaitzeko eta aberasteko edozein, satsukeria?
|
|
|
Esate baterako, baliokidetza testuala probabilitatezko fenomeno enpirikoa zela aldarrikatzen zuen, eta forma baliokideak hiztun elebidunen intuizioari esker hauteman zitezkeela, baina bere liburuan ematen dituen adibide gehienak hiztun ideal perfektu batenak dira, eta inolako testuingururik gabe aurkeztuak. Hala ere,
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi Catforden lanak itzulpengintzaren diskurtso modernoa gainditzeko egindako ahalegina. Batetik,, itzulpenaren?
|
|
|
Gainera, beste hizkuntzatan eginiko bildumak izan ditugu haintzat, eta hauen artean
|
ezin dugu
aipatu gabe utzi, umore beltzeko bildumetan klasikoa eta eredua delako, Andre Breton surrealistarena (Sarasketa & Sarrionandia 1985: 9).
|
|
|
Doktore-tesia izateak eta langintza honetan ni estreinatu gabea izateak, pozarekin batean, sortu zizkidaten erantzukizuna eta kezka menderatu zituzten neronek ere urte batzuk lehenago Koldo Mitxelena Elissaltez doktore-tesia egina izateak(
|
ezin
aipatu gabe utzi zuzendari izan nuen Patxi Altuna maisu Mitxelenazale eta Mitxelenaren ezagutarazlea), eta, batik bat eskatzen zidan emakumeak eskatzen zidalako. Jakin banekien, lanean hasita, Agurtzanek gure amonak esaten zuena egingo zuela:
|
|
|
Ikerketa hau egitea ez zen posible izanen gure galderei erantzuteko prest egon diren goizuetarrak gabe eta eskerrak haiei ere. Bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi ikerketan buru-belarri murgiltzea erraztu didaten Soziolinguistika Klusterra eta Eusko Ikaskuntzaren Angel Apraiz beka2.
|
|
|
Horraino munduari eragiten zion interpelazioa, Asier bera, zaurian hatza sartzen duen intelektual zirikatzailearen gisa, oso lasai eta harro zeukana. Alabaina, zintzo jokatzekotan,
|
ezin zuen
aipatu gabe utzi beste galdera bat, ez munduari baizik eta bere buruari zuzendua: eta ni, zergatik hasi naiz lan honetan?
|
|
2013
|
|
|
Ariketa interesgarria izaten da beti norberak bere buruari nor den galdetzea eta lekuan eta denboran kokatzea testu honetako protagonistak egiten duen moduan. Gainera,
|
ezin
aipatu gabe utzi, argitaratu eta hilabetera Kritiken hemerotekan 12 sarrera ditu…
|
|
|
XVIII. mendeko lekukotzekin bukatzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi J.M Barandiaranek 1926an RIEV aldizkarian argitaratutakoa. Bertan, 1787 urtearen ondoren idatzitako" Pueblos de Alava por Vicar�-as, repartidos sus vecinos en cinco clases" koadernoan idatzitako honako pasarte honen
|
|
|
Eta amaitzeko,
|
ezin
aipatu gabe utzi dagozkigun bertso eta narrazioek emozioak jendaurreko espazioan jarri zituztela; beraz, aspaldikoak badira ere, oso gaurkoak dira. Faxismoaren aurkako aldarriaz, gerraren bidegabekeriaz, garaituei ezarri zieten indarkeriaz ari gara, baina sufrimenduaren alderdiak eta diskurtsoak ez ditugu nahastu nahi indarkeria eta errepresioa10 Ezagutza pozointsua kontzeptua Veena Das antropologoaren lanetatik hartua da. rekin.
|
|
|
Gerla Handiaren garaian Eskualduna astekarian idatzi zuten euskal idazleak aipatzean, pisu handiko gizon bat
|
ezin da
aipatu gabe utzi. Eskualduna astekaria bera aurkezterakoan, ezin dugu ahantzi idazle horrek ukan zuen eragina.
|
|
|
Frantzian ere bihurguneak gertatu ziren, lege aldetik. Legeen bilakaeraren xehetasunetan sartu gabe,
|
ezin da
aipatu gabe utzi oraindik indarrean dagoen oinarrizko lege bat: 1881eko uztailaren 29ko legea, hala nola prentsa askatasunaren legea.
|
|
|
Irudiak eta azalak:
|
Ezin
aipatu gabe utzi gure aldizkari honi azken urte hauetan aparteko bizitasuna eman dion diseinatzaile-irudigilea. Berau Juan Mari Arrizabalaga dugu.
|
|
|
|
Ezin
aipatu gabe utzi, ezta ere, aurrerantzean gure hiztegiek Internet bidezko eskaintzan izango duten gehigarri bat. Hots, unibertsitateko irakasle talde batekin lankidetzan lortutako ahozko eskaintza.
|
|
|
garai horretan hasi ziren itxura hartzen aurrerago finkatuko ziren joera eta ikuspegiak. Ildo horretatik,
|
ezin
aipatu gabe utzi Eusko Abertzale Ekintza/ Acción Nacionalista Vasca-ren (EAE/ ANV) ekarpen eta ibilbidea.
|
|
|
«Oinazerik gabe; konturatu gabe, lotan, azkar baina ez istripuz, familia edo lagun minen alboan, adinean aurreraturik, etxean, besteak zamatu gabe (inor izorratu edo hondoratu gabe eta abar)».
|
Ezin
aipatu gabe utzi, ordea, «konturatu gabe» eta «azkar» ezaugarrietan bildu direla erantzun askotarikoenak, askok ez baitute mundu honetatik agurtu gabe joan nahi.
|
|
|
Bertan, bertsolaritzaz eta antzerkiaz hitz egingo da, batak zein besteak leku garrantzitsua izan baitute hirian. Antzoki Zaharrean,
|
ezin
aipatu gabe utzi Indalenzio Bizkarrondo Bilintx (Donostia, 1831-1876) bertsolari eta poeta ezaguna. Antzoki Zaharra lantoki eta bizileku izan zuen Bilintxek, eta haren omenezko plaka ikus daiteke antzokiaren alboko kale batean.
|