|
2000
|
|
|
Eskiularrek aspaldi zuten gogoan pastoral bat jokatzea. Suertez,
|
enekin
egin nahi zuten, 2.000 urtean egin ere. Sujeta ez zuten emana.
|
|
|
Zeren eta halakoak baitziren, zinez, gure etxeko gorabeherak: Mattin harroina zen, eta ni etxean edo etxeko zoko batean galdu haizea, eta hargatik mintzatzen zen aita Mattinekin antsiatsu eta arduratsu, eta
|
enekin
epelki eta laxoki. Eta, nola aitak Mattinenean ikusten baitzituen bere burua eta etxearen etorkizuna, hala maitatzen zuen Mattin bere burua bezainbat.
|
|
|
Nire adinekoa edo zelarik, burutsu eta adimendutsu zen Jesus, sinagogako doktoreen doktore eta jakintsuen jakintsu, baina nago ezen berak ere ez ziola osabari hirugarren lezione hartarik fitsik ere endelegatuko,
|
enekin
batean egon izan balitz; baina nola, alde batetik, ekialdeko leihotik ilargi zuria deika ari baitzitzaigun, bere sekeretutxoak erakutsi nahian, nik uste, eta nola, bertzetik, teleskopiotik behatzea zen ene orduko gutizia gutiziatsua, baietz ihardetsi nion, guztiz ulertu niola. Eta hark, orduan:
|
|
|
Ez? Bada, zatoz egunen batean
|
enekin
alorren baterat, eta ikusiko duzu nola lorerik tipiena ere, bere tipian, handia izan daitekeen, zeren geometria akasgabe batek strukturatua den. Eta, hala, infinituki tipia dena ere infinituki handi izan daiteke...
|
|
|
Baina erran behar dizut ezen zure memoriak baino areago harritu eta zurtu ninduela aipu eta anekdota haien lotzeko erakutsi zenuen antzeak eta trebetasunak, zeren, hainbertze pilatu eta juntatu arren, ez baitzirudien bihirik ere soberan zegoela, bakoitzak baitzuen han bere intentzionea eta erranahia, bere tokia eta bere lekua. Eta, aipu eta anekdota haiekin eta haien arteko loturekin, sare bat osatuz joan zinen hitzez hitz eta elez ele, eta ni sare hartan atrapaturik eta liluraturik sentitu nintzen, halako suertez, non ez bainintzen ohartu ere
|
enekin
egiten ari zinenaz. Baina, liluraturik banengoen ere, hats har nezakeen oraino, uretan dagoen arrainak bezala.
|
|
|
Eta iritsi nintzenean, solasean hasi zen. Baina
|
enekin
baino areago, bere buruarekin ari zen, eta hala erran zuen:
|
|
|
Jaun Marcelek mahai baten inguruan emaiten zuen eskola, eta bera alde batean paratzen zen, ni bertzean; eta nahi izaiten zuen, bertzalde, nik hitz egitea eta ene zalantzen azaltzea eta guztian parte hartzea, kasik berdinetik berdinerat ariko bagina bezala; eta zuka mintzatzen ginen, eta ez zuen boza goratzeko ohiturarik. ...narazi zuen, oholtza baten gainean —oholtza baten gainean, bai, jaun André! —, ene behakoa beheiti goitikoa izan zedin beti ere, eta jakin nezan nor zen nor, eta hargatik eginarazten zidan, amaren kontsentimenduarekin, berorika ere, gela hartan geunden bitartean; eta bera zen, bertzalde, eskola haietan kasik beti mintzatzen zena, ozentki, halako tailuz non neke eta gaitz baitzen jakitea
|
enekin
ari zenetz, edo bere buruari aditzen ari zitzaionetz.
|
|
|
Kontulari batek ere sinatzeko moduko kontua zen hura —zehatza, orekatua eta hutsik gabea—, eta osabak ere estimatu zidan, itxura batean, kontuaren perfekzione hura, zeren, oso oker ez banago,
|
enekin
haserretu orde, ezpainetan keinu hura igarri bainion, irri baten itzala izan zitekeena. Eta, aurkikuntza harekin edo animaturik, erran nion:
|
|
|
—Ez dakit, bada, ez dakit... —ihardetsi zion aita jesuitak— Izan ere, pentsatzen hasia naiz ez ote den hobe, gure Iruñako kolejiorat igortzea baino, hemen
|
enekin
urtebete edo urte pare baten egitea, eta erranen dizuet zergatik: alde batetik, Joanesek erran du ezen uste duela apez izan nahi duela, eta denbora hori ez letorkioke gaizki uste horren indarztatzeko eta sendotzeko; bertzetik, egun osoan berarendako bakarrik maisu eta irakasle bakar baten edukitzea pribilejioa da eta Jainkoaren donu eta garazia, zeren, halatan, dedikazione eta ardura osoz egin baitezakegu egin beharreko guztia, goiz eta arratsalde, eta zeren, dedikazionearekin batean, hagitzez ere hobeak izanen baitira bere studioetan eta bere egunorozko egitekoetan eta trabailuetan erdiets ditzakeen fruituak; izan ere, zenbatenaz fruituak joriagoak eta emankorragoak, hainbatenaz gehiago loriatu ahal izanen da haietaz egunen batean Jaun Guztiahaldunaren aitzinean.
|
|
|
—eta, hitzak irri maltzur batez laguntzen zituela, segitu zuen—: Baina
|
enekin
ere ibili zuan, hirekin baino lehenago... eta ezin gogarago gainerat! Galde iezaiok hihaurk berari...
|
|
|
Zeren harat agertzen zitzaigùn pertsona bakarretarik apeza baitzen, don Lu zio, aldian behin etortzen zitzaiguna, ez ene bekatuen kontua hartzeko, baina
|
enekin
ehizaz mintzatzeko. Eta nik, ehiza zalea ez nintzen arren, nekiena erraiten nion, eta, ez nekienean, jakin iduri egiten nuen eta asmatu egiten nuen, eta batean erraiten nion ezen Indietako oihanetan zentauro bat ikusi nuela, eta bertzean, amazona bat, eta, noiz eta don Luziok galdegin baitzidan egia zenetz amazonek bular bakarra zutela, nik, ezin seriosago, ihardetsi nion:
|
|
|
Baina, horretan hasi aitzin, utzi kontatzen zer erran zidan Piarres Oihartzabal kapitainak, noiz eta Irunen adio egin baitzidan, nik hari eskatu ondoren ezen etor zedila
|
enekin
Urbianerat, zeren ama egon baitzitekeen hura ikusteko gogoz ere.
|
|
|
Eta hain nengoen zure aitaz amorosturik, non egunak eta gauak muxarraren loaldiak baino luzeagoak egiten baitzitzaizkidan, noiz eta zure aitaren begira egoiten bainintzen, hura noiz etorriko, zeren, dakizun bezala, denboraldi luzeak egiten baitzituen aitak etxetik kanpoan bere trabailuagatik eta bere bertze egitekoengatik. Eta hala joan ziren gauzak, ezin hobekiago, harik eta egun batean ohartu nintzen arte ezen zure aitak ez zidala ohi bezala kasu egiten,
|
enekin
zegoen arren enekin ez balego bezala. Eta egun batean morroi bat jarri nuen haren barrandan... eta morroiak Ubarnerat egin zuen aitaren gibeletik, eta ikusi zuena ikusi zuen, pentsa dezakezu zer...
|
|
|
Eta hain nengoen zure aitaz amorosturik, non egunak eta gauak muxarraren loaldiak baino luzeagoak egiten baitzitzaizkidan, noiz eta zure aitaren begira egoiten bainintzen, hura noiz etorriko, zeren, dakizun bezala, denboraldi luzeak egiten baitzituen aitak etxetik kanpoan bere trabailuagatik eta bere bertze egitekoengatik. Eta hala joan ziren gauzak, ezin hobekiago, harik eta egun batean ohartu nintzen arte ezen zure aitak ez zidala ohi bezala kasu egiten, enekin zegoen arren
|
enekin
ez balego bezala. Eta egun batean morroi bat jarri nuen haren barrandan... eta morroiak Ubarnerat egin zuen aitaren gibeletik, eta ikusi zuena ikusi zuen, pentsa dezakezu zer...
|
|
|
" Zer erran behar ote diot nik orain Iruñako Konpainiako aita na gu siari? Zeren errana bainion ezen jauregia, gertuki eta segurtki, Konpainiarena izanen genuela noizbait, zeure testamentaren arauaz..." Nola inarrosi ninduten hitz haiek errai erraietan, eta nola ohartu nintzen bat batean aita jesuita
|
enekin
jokatzen ari zen joko ezin makurragoaz...! Zeren ni Urbiain izurrite hartarik libratzeko ahaleginetan ari bainintzen, eta hura, berriz, kontutxo harekin baitzetorkidan, bere probetxu pertsonala eta Konpainiarena urbiaindarren salbazionearen gainetik paratzen zuela...
|
|
|
Halarik ere, arrazoinak arrazoin, Antonio ez zegoen
|
enekin
izan zuèn solasaren ahanzteko prest, eta, eneganat bildu zenean, irri bat ezpainetan, erran zidan:
|
|
|
Izan ere, ez al zen arrazoin naturala emazteki haiekin izan zezakeen haur bat edo bertze beretzat hartzea eta etxeko primu eta heredero izendatzea...? Baina, ororen buruan, handik lau bat hilabeterat jakinen nuen kontu ilun haien kausa, zeren eta, don Fidel gizon fidagaitza zen arren,
|
enekin
zabaltzen hasi baitzen apur bana, harik eta goiz eguzkitsu batean ezin arraiago agertu zitzaidan arte, goresten zituela ene lana eta ene dohainak... Erdi hordi zegoen, zeren eta aldian be hin edanari emaiten baitzion, eta nik mementu hura profitatu nahi izan nuen, Gorukiren alde zerbaiten erraiteko, baina, ohi bezala, ez nuen jaso igurikitzen nuèn ordaina; eta, etxean zituen zazpi emazteki haietaz mintzatzen hasten zitzaidala, erran zidan:
|
|
|
Nenbok
|
enekin
etorri nahi izan zuen, baina ez zioten utzi...
|
|
|
Eta bizkaitarra
|
enekin
sartzen zen behin eta berriro, ene interbentzioneak bortz zaldun haien hiltzea eragotzi ziolako... eta nik, berriz, ezin ekidin nuen iduri lazgarri hura, ene burua urka bilur baten barrenean jartzen zuena, eta kezkatzen nintzen eta izerditan hasten nintzen, zeren berant gabe jakin behar baitzuen ene lepoak zenbat pisatzen zuen uzkiak, François de Villonek zioen beza la...
|
|
|
Zeren eta jaun Marcelek baitzuen bertzeen bihotzen ukitzeko zenbait antze eta trebetasun. Eta
|
enekin
ere ongi baino hobeki baliatu zen bere trebetasun hartaz. Eta, egun batean, Mattinekin eta biokin bizpahiru hilabete eskas zeramatzala —egun hartako eskolan ere ez genuen Mattin izan, ez dakit zergatik—, erran zidan:
|
|
|
—Dena den, ez duzu
|
enekin
nehongo obligazinorik...
|
|
|
Eta kontsideraturik ezen argumenturik onena ez zela buruan sortua baina bihotzean piztua, eta kontsideraturik, halaber, ezen Jainkoak
|
enekin
ezin liberalago jokatu zuela orbanen kontu harekin eta, halatan, justu zela eta arrazoin ni ere, neure deliberamenduen alderakotzat, franko eta liberal izaitea ene bizitzaren bertze bihurgune hartan, erran nion:
|
|
|
—Ongi duk. Baldin frantsesa bahaiz, hator
|
enekin
Frantziarat, zeren eta jakin behar baituk, lehenik eta behin, ezen, Martinica eta Guadalupe bezala, Frantziak dituen uharteetarik bat dela Le Dragon, eta ez ezdeusena —eta, haren gibeletik nindoala, Frantzian sartu nintzen: Alain Coup d’Œil en galeoi hartan, alegia.
|
|
|
Oroitzen dut, lepoan musuka ari nintzaiola, hasperen eta oihuska batzuk egin zituela Mignonek. Zer gertatuko zen, baldin istant horretan imajinatu izan banu ezen gezurretan eta engainutan ari zitzaidala, eta
|
enekin
larrua jo baino gehiago ni neu larrutu nahi ninduela, eta horregatik ari zitzaidala iduri egiten. Galduko nituen fidantzia eta segurantza, goganbehartuko nintzen, hoztuko zitzaidan hartarako gogoa eta grina, eta nork daki hondarrean egin beharrekoa egiteko gai ere izanen ote nintzen; aldiz, hasperen eta oihuska haiek aditu bezain fite, bururatu zitzaidan ezen bertze gorputz hari atsegin emaiten ari nintzaiola... eta, horrela, haren atseginak enea areagotzen zuelarik eta eneak harena, eta iduriturik ezen amorioa itsaso ezin zabalagoa zela, uhin bererat igan ginen eta, haren gainean, urarekin ur eginik, urruneko hondartzetarantz abiatu ginen, non gure gorputzak, itsasoaren azken besarkadan, osotik deusezerat egiterat baitzihoazen, gure arimek deusezetik osorat egin zezaten amoreakatik.
|
|
|
Eta, erregeordeak skribatu gutuna etxekoei irakurri ondoren, eni beha paraturik, erran zidaan: " Hi, Nikolas, seme bakarra haiz eta oinordekoa haiz, eta
|
enekin
etorriko haiz".
|
|
|
Goizeko lehen orduan, jauregiko sartokiko pasabide luzean, amarekin inkontratu eta ez zidan behatu ere egin: aitzitik, ene paretik iragaiterakoan, bertze alderat so egin zuen, adierazten zidalarik, halatan, ezen haserreturik eta enkoniaturik zegoela
|
enekin
, gonbidatu guztiak bezperan kakalarrian jarri nituelako, eta ez zidala huts hura barkatzen. Eta amaren minak mina eragin zidan neuri ere eta kulpant eta hobenduri sentiarazi ninduen.
|
|
|
—Ez ahantz, ama, ezen bihar berean izan nintekeela jauregiko jauna, ezkonduko banintz, jauregiko herederoa nihaur naizenez... Bai, badakit ezen zuk ere zeure usufrutuzko eskubideak dituzula eta eskubide horien arabera jauregian bizi ahal izanen zinatekeela, baina jakizu ezen ez zenukeela
|
enekin
onik izanen...
|
|
|
Izan ere, goizean goiz, Ofizio Sainduko guardiak heldu zitzaizkidan etxerat, bat batean eta supituan. Hatsarrean dudan egon nintzen ene bila ez ote zetozen, zeren behetik zetorren morroiak erran baitzidan ezen
|
enekin
egon nahi zutela, eta zeren, bertzalde, amaren baitarik, puntu hartaz denaz bezainbatean, zernahi den iguriki baitzitekeen, haren mehatxua aditu ondoren... Baina ez zetozen, ez, ene bila, Lutheroren bila baizen.
|
|
|
Eta hala zihoazen egunak, eta osaba gero eta osoago sentitzen zen, gero eta umoretsuago... eta hitz egiten zuen, batean,
|
enekin
; hitz egiten zuen, bertzean, Maddalenekin; eta hitz egiten zuen, finean, guardiatzen zuten guardiekin, haiekin ere gero eta konfiantza handiagoarekin.
|
|
|
Eta
|
enekin
zegoen morroia leihorat jalgi, eta berdin egin zuen oihu:
|
|
|
Biharamunean, bezperan
|
enekin
atera ziren marinelak untzirat itzuli eta, kamastra batean lotan ikusi nindutenean, alegeratu zitzaizkidan, baina baita haserretu ere apur bat, gau osoan kezkaturik egon zirelako, zeren ostatuan iguriki baininduten eta ez bainintzen ostaturat agertu.
|
|
2001
|
|
|
" Baditu Eliza Ama Santak...". Ez, adiskide, zu zaude ene kontra, eta zuk duzu auzia
|
enekin
, ez direlako sakonagoek, jakintsuagoek eta gure hizkuntza hobeki erabil  tzen dutenek. Zuk erakutsi behar duzu zertan eta zergatik dauden kontra eta, oraingoak ez balira, zertan eta zergatik egongo liratekeen orain, egungo egunean, kontra.
|
|
|
Artzain onak ardi guztiak manera berean bazkatzen zituela errepikatzen ziguten haur ginenean eta ardien artean zaldarea berdin banatua zela sinesten genuen, jale handiek txikiagoentzat partea uzten zutela. Ildo horretarik latza kausitzen nuen irratian,
|
enekin
eskolan ibiliak demagun, garapen estrategiaz elekatzen hautematean, garapena dudan jarri ezean, hitza ezpain artetik lerratzen zitzaienean pulindei bezala hantzen zitzaien papoa. Duela hogei urte beraiek ziren, gure" zaharrek" alokazione eta subentzioekin iraun zutelako, giro kolonialista batean tematu zirela ahoak eman ahala salatzen zutenak.
|
|
|
Aldi hartan, beste behin, ilunpez ilunpe, bortu eta zelaietan barna Gasnaren Bidea segitu nuen, Oxkaxen behera jaitsiz, neurea ere ez zen lurraldean aterpetzeko. Xendaz xenda bulta honetan
|
enekin
dabilen irakurleari harriduraren mugetan zapartatzear nengoela aitortu beharra diot: gustatzen zitzaidan, bihurgune bakoitzean Cyberoa deitzen nuen tupina horren barnera lerratzen nintzela itxuratzea, anitzetan euriak zein haizeak kolpatu bazter hutsak zeharkatuz.
|
|
|
Eri potoloak altxatuz, kontuz, apezek Dohatsu Bihotz Garbiak kantatzen eta kantarazten zuten, telebistako kamera anitzen aitzinean:
|
enekin
ez dagoena, ene aurka dago, azpimarratzeko maneran. Eiki.
|
|
|
–Baia? Ez nintzen ohartua –salatu nion, aurkezpenez zuhur norbait
|
enekin
horrela deblauki mintzatzeaz harritua.
|
|
|
Nahi ote dute nik ikasketen egitaraua finkatzea? Jakixu
|
enekin
fite plegatua litekeela: euskara, ingelesa, hamaseigarren mendeko frantsesa, geografia, historia eta biologia.
|
|
|
–Ba hori dioxu, xure denboran matematiketan, hutsaren azpikoa xinelakoan; badakit biderketa taulak eta zatiketak
|
enekin
batean ikasi xinituela, lehen mailan nintzelarik oraino. Bederatzi bider sei:
|
|
|
Bilkura nahasi haren ondotik,
|
enekin
solasean egon zen kideari abantxu aitortu nion, sentitzen nuen amodio behialako oxka patetikoaren heinak gohainez itoa uzten ninduela, adiskideetan adiskideenarekin nitaz mintzatzeak disgustatzen ninduen arren. Alta, nonbait neronen urguilu propio erraldoia kolpatzen eta urratzen zidan maitasun aire gaiztoa aipatu nion.
|
|
2002
|
|
|
Fantasmena esan zidanean, berehala pentsatu nuen ni ezin nintzela fantasmen munduan sartu, baina bai gizakienean, ausaz: esan nahi dut krisialdi hura Sarak amarekin izan zuen porrotari egozten niola, noiznahi esaten baitzidan
|
enekin
ere huts egiteko beldur zela, amarekin huts egin zuen bezala, bi hutsegiteak esaldi berean loturik. Nahiz eta gero eransten zuen:
|
|
|
Lauzpabost orriko txosten bat zen, errehabilitazio programa bateko mediku psikiatrak sinatua. Ezagun nuen mediku psikiatra hura,
|
enekin
egin baitzuen batxilerra Mundaizko korazonisten ikastetxean, hark gero Salamancako unibertsitatera egin bazuen ere eta nik Iruñekora, medikuntza ikasteko. Txostenean, bestalde, Sararen historia medikoa azaltzen zen, hainbat motatako drogek markatua.
|
|
2003
|
|
|
Beti bezain abila zara, Alkibiada! Ageri du bizitzen
|
enekin
ikasi duzula. Segur nago zure hitz ederrez jendaldea berriz gerlaren alde bilduko duzula.
|
|
2004
|
|
|
Baina joateko egunean Zortatxar jaunak erran zion: Badakizu, nahi baduzu
|
enekin
etortzen ahal zira! Eta horrela, mutikoak ihes egin zuen.
|
|
|
" Bada, egun hortan erori ninduzun infernuala, Mo. Zeren eta joaiten beinintzen sonura eta denek nahi beitzien
|
enekin
dantzatu. Ez baizik eta Altzurukukoek, baina baita Urdinarbe, Kakoeta eta beste leku anitzetakoek ere.
|
|
|
Nik jauzi egin dizut zeren komentuala joan nahi baitut. Piarresek,
|
enekin
esposatu nahi dizu, ene burrasoek ere Piarres nahi dizue ezkongeitako. Baina nik komentuala joan gogo dizut.
|
|
2005
|
|
|
– Aitaren Biarnoko azkaziak ongi gobernatu ziren
|
enekin
. Hamaika urte arte eskolara joan nintzen, zenbatzen eta leitzen ikasteko.
|
|
|
Bihar bertan prefetari idatziko diot lantegia zutik atxikitzeko erreserba fondoko dirua desbloka dezan. Zuetariko zenbaitek nahi baldin badute
|
enekin
gutuna izkiriatu ongi etorriak dirateke...
|
|
|
Errazu, Agata, postara behar nuke arratsalde honetan: jinen zara
|
enekin
–
|
|
|
– Bai hala xira, sortetxean berean nehork onartzen ez duen ama familiako akitua. Xaude
|
enekin
...
|
|
|
– Zergatik zara
|
enekin
orduan?
|
|
|
– Jakesen emazteak zahi zaku antza erabiltzen xitu. Hobe duxu
|
enekin
egonik, orain egia baitakixu. Ontsa biziko gituxu biak.
|
|
|
– Haugi
|
enekin
Ameriketara.
|
|
|
– Janina, egun batez gaur
|
enekin
izatea ordainduko duzu garratz...
|
|
2006
|
|
|
zikoinen hegaldiak mirets nitzakeen Larraine gainetik eta urre koloreko eki sartze bat, Atharratzeko plazaren minetik. Handik laster, Iruñeko adiskide minen konpainian nintzen mintzaira zaharrez barra barra mintzo isila nintzen, baina azken udak kalakari etengabez itxuraldatu ninduen, eta gero Gasteizen Hertzainak taldeko baxu jolearekin garagardo haguntsua hurrupatu nuen, Bilbon Lopez de Haron behera
|
enekin
kantari orroaz zebiltzan andre ederrei beha zoratu aurretik: non hago zein larretan abesten zuten Barkoxeko ostatu keztatu batean bailiran, zintzurrak larrutzen...
|
|
|
–Haugi
|
enekin
, Martin Xirin.
|
|
|
–Hator
|
enekin
, Joanes, ene koinatu Karlos zanpatzera. Nire gizonen kapitain eginen haut egun batean.
|
|
2007
|
|
|
CorpEus ek Interneteko bilatzaileen APIak erabiltzen ditu (Google, Yahoo edo Microsoft
|
enekin
ibil daiteke) hitz bat zein orritan agertzen den jakiteko APIak (Application Programming Interface) zerbitzu batek beste programa batetik erabiltzeko eskaintzen dituen funtzioak dira. Gero, orri horietan dauden hitzaren agerpen guztiak erakusten ditu, bere testuinguruan.
|
|
|
Ontzi batean enbarka baginte eta balira marinelak munduz mundu
|
enekin
ibiltzeko prest liratekeenak, munduaren itzuli osoa egin genezake bai gainetik eta bai azpitik.
|
|
|
– Bai,
|
enekin
seguritatean zaude Gexan –erantsi zuen Zokilek ardoz mukurutu basoaren ondoan bere pistola pausatuz.
|
|
|
Ez duk ulertzen! Haugi hunarat, ordu duk aztiantzako gauzetan barnatzea, aspaldian
|
enekin
ibili ondoan, jakinean ezarriko hait, egun batez horrela ene segida hartuko duk, beharbada.
|
|
|
Nahiz ez den beti gaitz hortaz ohartzea, ikusten badut batek edo besteak besoetan ene hartzeko desira duela, segur naiz nunbait zerbait ongi ez dagonik badela. Hola entzuten dut usutan, batek" a, hi ba, zakurra lagun bat hiz, konfidantzazkoa, hi ba..." eta handik berehala besteak nau deitzen" llabri, te, te, haugi haugi
|
enekin
, gu biek elgar ulertzen diauk hobeki..." jakin zazue orduan hobe dutala biekin akort izaitea, bat ez bestea hautatu gabe, zeren eta zerbaitetaz edo nunbait elgarren samur baitira, eta nik, pairatzeko partez, nahiago dut biekin ongi izan, hori ikasi dut ene bizi luzeari esker.
|
|
|
Ez dut konprenitzen zer debru pasatzen den etxe huntan, biak ene beharretan direla eta elgarrekin akort... Samats erdian gelditu naiz, ipurdia lurrean jarri, ez jakin zer egin, norat joan" Llabri, te, te, haugi
|
enekin
, haugi" eta azkenik, gizonari buruz joan naiz.
|
|
|
— atorra berria burutik behera, zapeta ziratuak esteki gabean, zalapartaka ari bainintzen beztitzen, noiz ere entzun nuen beheretik ozen aitaren botz idorra — heldu haiz, azkenean? — bai, berehala, prest nuzu — eta tarrapatan eskalerrak hirunazka jautsiz sukalderat sartu nintzen, beldurrak hartua ni gabe joan zadin — goizik jeikitzen bahiz,
|
enekin
eremanen haut — ez bainuen holako paradarik huts egingo etxea lurrerat joan balitz ere — segur, aita? — han zagon, xamarra soinean, makila eskuan, irri ezti batez askaltzerat manatzen ninduela — harazkik indarrak, behartuko zauzkik egun — esne eta ogiz betetako gopor bat iresten nuela kasik itotzeko irriskuan — ago emeki, gaizoa, ez gaituk beranduko, ez — ezpain xokoetako azken esne ttorttak beso sahetsarekin xukatuz — ale, bagoaz, orain — ezkaratzetik pasatuz kanporat atera ginen, zaldiz atelatutako karrosa beltzean sartu, biak ondoan jarri eta, ene haurtzaroko amentsik bizienaren osatzera nindoan, Donapaleuko merkaturat joaitea aitarekin.
|
|
|
Orduan, bakarrik izan banintz, zerurat heltzeko punpea egingo nuken hain nintzen irus, harro eta nik dakita zer oraino, ene asebetea ezin gordez nun, zakurrari berari kondatu nion segidan — aitak nitan konfidantza handia dik, uste duka — amak bere aldetik dudak ezarri bazituen ere — uste duk zuhur dela Eñauten eremaitea? — baietz, ba emaztea,
|
enekin
izanen dun — eta hortan finkatu zen, ene atsegin handian, beren deliberoa. Eta, gero, goizeko argi xirrintak agertzeari eta hiritik hurbiltzeari sukar beroenean nintzen aita hasi zaitalarik" kontseilu" emaiten — hemendik goiti ez haiz gehiago haur bat, ene laguntzale bezala nahi baduk onhartua izan, jakin behar duk, lehen lehenik, ulertzen ez den aferetan ixiltzea dela hoberena.
|
|
|
Eta bestea aldiz, ez bada nehoiz ez nihoate joan, ez du sekulan jakin
|
enekin
zer eta nola egin. Haurra delarik, aita batengandik espero dugu gure eskolako bizian interes hartzea, adiskideek eman kanikak miratzea, xokolet puska bat askaritzat ematea, kartabla pisuegi bada garraiatzen laguntzea, xoriek habian dituzten umeen erakustea, eta abar.
|
|
|
— Bai, Argitxu, ederra da zure jostagailua, nahi duzu
|
enekin
jostatu
|
|
|
— Beraz,
|
enekin
jin behar dun...
|
|
|
"... haurra nintzanean, jadanik, nehork ez zian
|
enekin
jostetan ari izan nahi, ez nintzelakotz besteak bezalakoa, inoxenta eta haur abandonatua nintzela, omen, amodio gabe hazia, gaixo bat funtsean. Nitaz zonbait irri egiten zitean ene haur lagunek, ni behi zain akulia bizkarrean, faluxa hegian eta heiek eskolarateko bidean zoatzila; harri xintxolak botatzen zizkidatean ahurtaraka eta ni kontent nindian lasterka joaiten zirelarik, norbait bederen nitaz axolatzen baitzen.
|
|
2008
|
|
|
«? > zeñi> > diogun> > gurean, > eman> drazaguzu> egunorosko> ogia> egun> eta> beti»> (HGN2, 655). Aipu honetako dra > zaguzu> hori, dakigula, ez da berriz agertzen Lizarragarenean, baina* erazan en adizkiak ohikoak dira Utergakoaren izkribuetan, eun
|
enekin
batean, hurrengo honetan erraterako: «Zer> eskazen> diozu> erraten> duzunean> gure> egu > norosko> ogia> eman> drazaguzu> egun?».
|
|
2009
|
|
|
(Jakina, historia kontatzen hasi orduko konturatu naiz mutil hori kontalaria bera dela,
|
enekin
mintzatzen ari dena).
|
|
|
Beren atxikimendua Erreformari, odolean bertze merezimendurik ez zuen familia baten ondokoa. Higanot ala papista, itxuraz ez zen kaparerik batere Nafarroa Behere, Biarno edo Bigorra osoan, alabarik zuenik
|
enekin
ezkontzeko duin. Aitatxi Migel behin baino gehiagotan mintzatu zitzaidan erregeen esker txarraz.
|
|
|
Ama etorteko da, justotan, baina ez dakit noz etorko dan». Nora joan be
|
enekin
! Nora deitu be enekin!
|
|
|
Nora joan be enekin! Nora deitu be
|
enekin
! Da ezebe enekin.
|
|
|
Nora deitu be enekin! Da
|
ezebe
enekin. Bueno, etorri zan handik zortzi bet egun barru, ta ama ikusi naun orduen estazinotik geure etxerantza, ba, negar baten hasi nitzen.
|
|
2010
|
|
|
Eta ofizioa oraindik gogorragoa
|
enekin
. 30 urte ditut, baina jadanik bizkarra hasia zait konkortzen izugarri, erdi itsu, kolesterola ez urrun.
|
|
|
Egun batez, aitak erran zidan: Heldu den larunbatean,
|
enekin
heldu zira, eztei bat badugu Baigorrin. Hola hasi naiz.
|
|
|
Añamari: haugi
|
enekin
... are... ahantzia duka pesta dugula egun?
|
|
|
Baina basa ahuntzak ez dituk arroilen beldur! Hortako baniak, nahi duka jin
|
enekin
, ihizin erakutsiko deat puttil!
|
|
|
Añamari: Ah,
|
enekin
zaude berriz. Are, fini dezagun orduan, nik aitzinatu dut arte hortan, familiaren istorio guzia pasatu dut eta azken sintesiara heldua naiz.
|
|
|
Añamari: Ama denekin bortitza da,
|
enekin
, Anirekin, zurekin ere gogoan badu... eta bere buruarekin ere.
|
|
|
Patxik ezarri ditu bi oihaletxe ondoko pentzean. Norek nahi du
|
enekin
lo egin? (Patxiri) Hirekin ez!
|
|
|
Nork adieraziko digu zertako hogoi urteko mutiko batek bere Larrun mendia ez duen sekula berriz ikusiko? Behar bada, azken euskal hitzak
|
enekin
eman ditu, egin ere azken muspartida. Ohartua naiz fenomeno bati:
|
|
|
Emazte guziek beren egoera zein den ongi badakite. Ez dute sekula orain bezala hain gogo onez lan egin, bereziki SS kaporala ene ikustera eta
|
enekin
une lasai batzuk pasatzera jiten zelarik, edo hobeki erran, botoil on bat aitzinean duelarik.
|
|
|
Azkenean, SS.en etxera heltzen naiz. Aleman gudariek haien grenadak hartu eta, lasterka abiatzen dira
|
enekin
, joste lantegira buruz. SS.ak ikustean, Hungariarrak nolanahika gibelatzen dira.
|
|
|
Gaur
|
enekin
izateagatik alaitu haiz?
|
|
|
Zoriontsu naiz, eta Aingerua
|
enekin
pozten dela sentitzen du Hannak. Jadanik, elgarrekin mintzatzen ahal gaitun. aingeru bukatua 53 25/ 09/ 2010 08:58:34
|
|
2011
|
|
|
Bai, mamuak, heriotzaren igorle, eta ni hemen, ohean etzanik oinazetan, heriotza geroago eta hurbilago baten esperoan. Heriotza, gauaren alaba, ametsaren emaztea, ailedi
|
enekin
amultsua izan.
|
|
|
Dirudienez, handik laburrera, eskutitz bat bidali zion Jean Etxeparek Lafitteri, eta beronek era honetara azaldu digu pasadizoa: «1932ko ekainaren 28an gutun labur batean eskerrak zauzkitan, bere bizian nehork ez ziola hainbertzetarainoko laudoriorik egin; xuxen ikusi nuela haren liburuxka zaku handikoa zela eta ondoko egunetan
|
enekin
mintzatzeko gutizia zuela. Jakin arazi nion asteazken arratsaldetan bortz orenak arte Uztaritzeko Semenariorat etortzen zitzaitala.
|
|
2012
|
|
|
zintzo jokatu
|
enekin
. Ea, mintza zaitezte behingoan.
|
|
|
Zatoz, otoi,
|
enekin
.
|
|
|
Zer dira
|
enekin
hitz egin nahi duten horiek?
|
|
|
Lapur errukitsu modura portatu dituk
|
enekin
.
|
|
|
hik bizirik dirauk: emaiek
|
enekin
ene kausaren berri
|
|
|
ni zigorturik beronekin, eta berau
|
enekin
,
|
|
|
Ea, hator
|
enekin
. Erregeren bila joango naun.
|
|
|
Hortik ateratzen ahal baitira biziarentzat hain baliagarriak diren ametsak. nigarra bazarion begitartera gazte aberats bat mintzatu zuen Jesusek mende berriko ildoak bakezko alhorrak biharko egunak askatasuna maitasuna argia egia zuk! zuk erakatsiko duzu
|
enekin
munduaren zurkaitza anaitasun amaigabea dela gazte zira suhar zintzo sendo zabalkundea deraukazu... zato enekin ontasunak utz goxotasuna bota errextasuna zato enekin zeruetako erresuma baita neurea begotzi lurreko lokarriak eta mutiko gaztea burua apaldurik joan zen ixilik gordetzerat eta
|
|
|
Hortik ateratzen ahal baitira biziarentzat hain baliagarriak diren ametsak. nigarra bazarion begitartera gazte aberats bat mintzatu zuen Jesusek mende berriko ildoak bakezko alhorrak biharko egunak askatasuna maitasuna argia egia zuk! zuk erakatsiko duzu enekin munduaren zurkaitza anaitasun amaigabea dela gazte zira suhar zintzo sendo zabalkundea deraukazu... zato
|
enekin
ontasunak utz goxotasuna bota errextasuna zato enekin zeruetako erresuma baita neurea begotzi lurreko lokarriak eta mutiko gaztea burua apaldurik joan zen ixilik gordetzerat eta
|
|
|
Hortik ateratzen ahal baitira biziarentzat hain baliagarriak diren ametsak. nigarra bazarion begitartera gazte aberats bat mintzatu zuen Jesusek mende berriko ildoak bakezko alhorrak biharko egunak askatasuna maitasuna argia egia zuk! zuk erakatsiko duzu enekin munduaren zurkaitza anaitasun amaigabea dela gazte zira suhar zintzo sendo zabalkundea deraukazu... zato enekin ontasunak utz goxotasuna bota errextasuna zato
|
enekin
zeruetako erresuma baita neurea begotzi lurreko lokarriak eta mutiko gaztea burua apaldurik joan zen ixilik gordetzerat eta
|
|
|
...dituen otoitzak erranen derauzkitzut lurra lorez eta zerua izarrez bete zituzten hitz eztiak zurekin hemengo errekak ibaituko baitira udaberriak itoko baitu negua eta arrosak ez baitira ximelduko eta itzal goibela iguzkituko baita zurekin zilatuko dut mendia eta lohitik izarrak jaliko eta maitasuna amaigabetuko zu gabe ez baititake ez zorionik ez Euskal Herririk mendien itzalean zaude hemen zaude
|
enekin
nolaz maitasun hitzak nahi nituzke erran baina gaur ezin dut benito lertxundi so egizu napalm khe beltzek ikatztu haurreri so egizu orroaz ari direnen nigar itsasoari so egizu odolak gorritu lur zabal idorreri nola erran basakeri tzarkeriek urratzen duten munduaren etorkizunak zuk dituzula, nolaz irri egiten ahal duzu?
|
|
|
Joan zen ba
|
enekin
lehen iturria, Zuzendu dautate aments bihurria, Ikatxurieta eta Zenpoldea...
|