|
2000
|
|
|
" Zergatik ez duzu egiten liburu bat hontaz?". Eta
|
nik
orduan: " Ez, hontaz ez; beste horretaz egingo dut".
|
|
|
Ez dakit zenbat urte edukiko nituen
|
nik
orduan (32 zituen), baina nik momentu hartan pentsamendu hori izaten nuen, 30 urte bitarte txapelketak jokatu eta gero uztekoa. Gero ikusi da pentsamendu bakarra daukadala, nire gorputzak ezin utzi handia izan duela.
|
|
|
Beste irizpidea da hitza egokia izatea kontestu horretarako. " Otto Pette" n
|
nik
ordura arte erabiltzen ez nituen hitz dezente badaude ere, ez dut hitz bakar bat ere erabili hiztegiak" hau hala esaten da" diolako. Gutxienez esaldi baten barruan, edo klasiko baten testu barruan kontestualizatuta aurkitzean, eta non eta nola funtzionatzen duen dakidanean, lasai erabil dezaket hitz hori, klasikoarena imitatzen dudan beste kontestu batean.
|
|
|
—Baina zer ekarri diguzu, aita? —galdegiten nion
|
nik
orduan, aitaren luzamenduak ezin jasanik.
|
|
|
Eskola emaiten zidanenan disimulatzerat entseiatzen zen, baina ni garbi ohartzen nintzen ezen hura ez zela
|
nik
ordu arte ezagutu nuen jaun Marcel bera. Eta, batzuetan, hizketan eta eleketan ari zitzaidala, isildu egiten zen, hutsuneren batek guztiz hartu balu bezala... eta, egun batean, isilaldiaren ondotik hitza berreskuratzen zuela, erran zidan:
|
|
|
Irriz sumatzen zaitut, jaun André, eta irriz ari natzaizu ni ere mementu honetan, baina irri guti nuen
|
nik
orduan. Izan ere, kontzientziako kontuetan ezin kontzientziatsuagoa nintzen, hertsia, neure eginik ezdeusenen ere etsaminatzerat eta hautemaiterat emana, eta herstura hark bulkatzen ninduen bekatu ez zena ere bekatutzat hartzerat, eta hala ibiltzen nintzen eskrupuluen ur nahasietan erdi itorik.
|
|
|
Eta hura titan baten lanaren fruitua zuan, eta guztia zuan su-mendi baten eztanda... eta, su-mendi haren aitzinean, ene indarra euli batena zuan, eta ene argia ipurtargi batena. Eta iduri haiek haize bortitz bat bezala sartu zituan ene baitarat, eta haize hark
|
nik
ordu arte imajinatu eta eraiki nituen bertze iduri guztiak errotik edeki eta ezabatu zitian. Eta, Michelangeloz eta Michelangeloren buruaz betetzen nintzela, nitaz eta neure buruaz hustu ninduan.
|
|
|
Eta mahatsaren mama eztia zen, bere eztiaz eztitzen ninduena... eta hegazti handi bat zen, zerua bezain zabala eta zerua bezain urdina, denboraren zoko moko guztietan itzal egiten zuena, halako moldez, non hegazti hari beha egiten bainituen
|
nik
orduak, sentimendu bortitz haren estalpean, munduan bertzerik ez balego bezala.
|
|
|
Eta iragan zen haizea, behatu nion neure arimari, eta han berean ikusi nituen, barreiaturik eta sakabanaturik, neure zorionaren zorigaiztoko hondakinak, neure ditxaren desditxak: desengainuak iraungirikako eguzki puskak, eta arantzak baizik erakusten ez zituen petalorik gabeko arrosa biluzia... eta amorioaren soinu isila ere garrasi bihurtzeko bidean nabaritu nuen neure eztarrian, otsoaren ulu; baina beheiti goiti zetorkidan ulu hura ere ito beharra nuen neure ezinaren eta neure amorruaren kontra, zeren zerbait eraginkorragoa behar bainuen
|
nik
orduan, ene mendeku gosea ase zezakeena, eta ene barrena bare eta sosega.
|
|
|
—Nola erran dezakezu hori, oraino berrogei urte ez dituzunean? Zer erran ote dut
|
nik
orduan, hirurogeitan goiti nabilela. Eta nola erran diezadakezu ezen bizitzaren iturria agorturik dakusazula, baldin zuhaitzetik erortzen den hostoa ere bizi berri baten ongarri bihurtzen bada?
|
|
|
heroi sentitu nintzen... denbora ezin laburragoan, ordea, zeren, haren jarraikian, bere lekutik altxatu baitzen aita, odola sutan, haragia eta biandak ebakitzeko labana eskuan... Bai, badakit ezen oharkabean zeramala labana eskuan, mementu hartan zerbaitetan erabiltzen ari zelako... baina, bertze deusetarako betarik gabe, ikusi nuena ikusi nuen
|
nik
orduan, eta hala agertu zitzaidan hura, Abraham erresuzitatu bat balitz bezala, ustekabeko hark itsutua, bere seme Isaak semearen gibeletik, haren sastatzeko disposizionean.
|
|
|
" Ez zaude bakarrik, osaba Joanikot: ni zurekin nago!", baina hura ez zen
|
ene
ordua.
|
|
|
Eta nik hura ikusten nuen eta gezur hura baizik ez nuen ikusten, eta oihu egin nahi izan nuen, baina hura ez zen
|
ene
ordua.
|
|
|
Anartean, gure eztabaiden %90ek iluminatu koadrila hori izan zuen iturburu. Neke zitzaidan
|
nire
orduak partekatzea, pakete bat tabako erostea dela edo kanpoan ikasten ari den lagunari gutuna idaztea dela, egunaren bueltan egiten diren ehundaka egitateen esangura sakona —iraultzailea, kontrairaultzailea? — bilatzen zuen norbaitekin.
|
|
|
Ba ote zekiten tren hura ez zihoala inora? Zergatik esan zidan txartel saltzaileak zeina, izan ere, ez baitzen betikoa, beste bat baizik, garaiagoa eta lotsagabeagoa eta libertinoagoa inondik ere,
|
nik
ordura arte sekula ikusi ez nuena bidaia on bat izan nezala, ez baninduen ezagutzen. Gizalege hutsez?
|
|
|
Zorte ikaragarria nuen horretan, bai horixe. Lagunak harrituta geratzen ziren;" gaur ezetz tarta hik atera!" esan zidaten behin;
|
nik
orduan: " zuek aukeratu karta!"; eta lagunek:
|
|
2001
|
|
|
Eta «Zeruko Argia»k ere, nahiz hain medio eskasa ikusi, momentu hori harrapatzen jakin zuen. Aldizkari erlijioso sakon bat egiteko asmoa nuen
|
nik
orduan, baina ohartu nintzen horretarako ez zegoela kontzientziarik. Herri kultura, politika eta giza baloreen ordua zen.
|
|
|
Beranduxeago, nireliburutegian bada Ramon Menendez Pidal en liburu bat, nire garai hartako afizioakagertzen dituena, Poesia arabe y poesia europea izenekoa, eta nire izenarekin batera (Lerchundi) data bat ageri da bertan: 1963 Hamabost urte nituen
|
nik
orduan.
|
|
|
Baina hogei urte eskas besterik ez nituen
|
nik
orduan, bizitzeko antsia ikaragarria eta maiteminduta nengoen. Tabernan lanean hasi berria nintzen uda hartan.
|
|
|
Mamu ederra emango nuen
|
nik
ordu hartan leihoan oka egiten. Zakil tente monumentalik erakusteko gauza ez nintzen arren, emango nuen bai gorputz biluzi bihurrikatua eta aurpegi okertua, burua barrikatik atera eta urdaila ere botaka, leihotik ia zintzilik.
|
|
|
Baiezkoa eman izan balidate, han ere bertsolariak ba omen dira, bat batean bertsotan egiten dutenak, eta haien emaitzak biltzen, aztertzen etaargitaratzen ahaleginduko nintzen, hemengo bertsoekin egin dudan bezala. Gizakiaren bizitzak bidegurutze asko ditu, eta horietako batean gertatu nintzen
|
ni
orduan.
|
|
|
Baina horiek baino gehiago mendia. Mendiarekin zoramena neukan
|
nik
orduan. Eta gero ere bai.
|
|
|
Ez zeukaat beste zereginik bizitza honetan, ulertzen?
|
Nire
ordua iristen denean hileta dotoreak nahi nitizkek, besterik ez: jendeak behingoz zera esan dezan:
|
|
2002
|
|
|
Eta, hala ere, banekien erretzea kaltegarria zela osasunarentzat. Baina ondorioen gainetik jarria nuen
|
nik
ordurako neure atsegina. Ez inork behartuta, baina nik libreki aukeratuta.
|
|
|
Banekien
|
nik
ordurako Sararen eta haren amaren arteko harreman gaiztotuen berri. Banekien, konparazio batera, nola ama, bere garaian, Sararekin haserretu zen, azken honek, ezkontzeko puntuan zegoenean, Edu utzi zuelako, eta Sergiorekin hasi.
|
|
|
Hura larritasuna! Doberman bat zetorren nire gainera, bel beltza eta handi handia, baina
|
nik
orduan, oraindik ez dakit nola, ihes egitea lortu nuen, korrika eta lasterka.
|
|
|
Poz handia eman zidan. Izan ere, zenbat eta zenbat ipuin irakurri nituen
|
nik
ordurako, Leirerekin batera! Jon Ibargoien esaten ari zitzaidana ez, ordea!
|
|
|
Etxera gorpua ekarri zutenean, ez ninan ezer sentitu. Ezertxo ere ez, Karmele, hain baitzen hura
|
niretzat
ordurako arrotz. Ikaragarria dun, baina halaxe dun.
|
|
2003
|
|
|
Nire andrea zoratute lez egon zan.
|
Nik
orduen ikusi nendun okasinorik onena. Erresaten ta negarrez pasten eban egune.
|
|
|
"
|
Nik
orduan, Ikastaroan, Gipuzkerazko literatura emoten neban, eta horregaitik artikulutxo hau gipuzkeraz egiten ahalegindu nintzan."
|
|
|
Gero gure Bilboko gotzain izango zan Koldobika Mirena Larrea. Nok esango eustan
|
niri
orduan, handik urte batzuetara, Bilboko gotzain egin ebenean, neuri dei egingo eustala, katedralean sarrerako hitzaldian egingo zituan euskerazko berbak aztertu ta zuzentzeko!
|
|
|
Musuak, listua, mingaina eta eskuak. Ibanen zakila gogortu zenerako bigundua zegoen
|
nire
ordura arteko gogorkeria. Inozoa neu, ahula.
|
|
|
|
Ni
ordurako negar asko egina nintzen. Gogoan dut, ongi gogoan halere.
|
|
|
|
Ni
ordurako Santanderren nengoen, gure agintariekin alde egina, gerraren ez bai ez ez hartan. Santoñakoa baino lehen, esan nahi dut, ze ni ez nintzen hara entregatu, Bordelera ihes egin baino.
|
|
|
Franco hil ondoren iraganeko kakari ez eragiteko tratua egin zuten, bai, tratuak egiteko eta erabakitzeko ahalmena zutenek. Eta ados
|
ni
orduan. Urteak igarota, berriz, beste kontu bat zen.
|
|
|
|
nire
orduentzat etxe bat eraikitzea
|
|
2004
|
|
|
" Ezagutzen duzu Guajira?", eta" Bai". Eta
|
nik
orduan: " Ez dira venezuelarrak, ez kolonbiarrak.
|
|
|
Haurrak ere jostatzen koadrilatan, gauza horiek oso arraroak ziren niretzat.
|
Nik
ordurako bederatzi urte eta jostatzen ibiltzeko zaharra nintzen. Gizonaren kargak hartuak nituen.
|
|
|
Egun batean, berezitasunen kontu horrekin hurbildu zitzaidan kazetari bat. Nazkatuta nengoen
|
ni
ordurako ospeaz eta famaz, gainerako gizon emakume arruntak bezala har nintzaten nahi bainuen, eta bakean utz nintzaten.
|
|
|
|
Nire
ordu arteko esperientzia urria kontuan izanda, ez zirudien ez don Juan ez Casanova izateko bidean nintzenik, bistan da, eta horregatik, biharamunean, neskak bere apartamentura gonbidatu, elkarrekin afaldu eta eskutik helduta gelara eraman ninduenean, hura sinetsi ezinik geratu nintzen.
|
|
|
—Zergatik diozu hori? La Vache qui Rit ez da harroa —atera nintzen
|
ni
orduan.
|
|
2005
|
|
|
Eta «Zeruko Argia»k ere, nahiz hain medio eskasa ikusi, momentu hori harrapatzen jakin zuen. Aldizkari erlijioso sakon bat egiteko asmoa nuen
|
nik
orduan, baina ohartu nintzen horretarako ez zegoela kontzientziarik. Herri kultura, politika eta giza baloreen ordua zen.
|
|
|
Grabagailuarekin ere tranpa egin daitekeela erantzun nizun
|
nik
orduan. Aldez aurretik gutuna idatzi eta idatzitakoa irakurriz, alegia.
|
|
|
Ez nekien
|
nik
ordura artean, benetan, tristura zer den. Udazken eta negu ezin txarragoak pasa nituen.
|
|
|
Besarkatuko zaitut
|
nik
orduan, lekuko,
|
|
|
Ramon Arozena, Sabin eta Xabier Argarate(" Naparraneko bikixak"), Inazio Mugertza, Jose M. Beloki, Bixente Untzilla, Jesus Rementeria, Sabin Garate (gure lehengusua), Sol," Plantillerito", Felix Aiesta eta neu. Hamarrenbat urte izango nituen
|
nik
orduan. Horietxek ziren nire lagunak.
|
|
|
Ba, bai.
|
Nik
ordurako euskara oso maite nuen. Urrestillan bertan gauza aipagarri bat gertatu zitzaidan.
|
|
|
Mutiko hark, ordea, erdaraz nahi zuen, euskaraz oso ederki jakinagatik. " Non bizi gara?", galdetu nion
|
nik
orduan. Mutikoaren gurasoak haserreturik Loiolako gure erretorearengana joan ziren eta nire kontra salaketa egin zioten, nik haurrak Jaunartzea euskaraz egitera behartzen nituela eta.
|
|
|
|
Ni
ordurako Alemanian eta Suitzan ibilia nintzen eta han ere Hoch Deutsch, hau da, aleman batuaerabiltzen zutela ikusi nuen. Suitzan ikusten nuen alemanek ez zietela suitzarrei ia ezertxo ere ulertzen, suitzarrak beren dialektoz mintzatzen zirenean.
|
|
|
Hara hogeita hamabi urterekin joan nintzen.
|
Nik
ordurako Suitza ezagutzen nuen, Solothu rnen umezurtz etxe batean egonaldiak eginak bainituen.
|
|
|
– Badakit
|
ene
ordua datorrela. Pierrarena ere bai.
|
|
|
– Zergatik zara
|
enekin
orduan?
|
|
|
– Ez da ezer.
|
Nire
ordua ere iritsi da. Hori besterik ez da.
|
|
|
Prostatako minbizia zeukala uste zuen, eta ez zuen hil nahi, antza, nik hura jakin gabe. Noizbait idatz nezala nahi zuen, edo hala interpretatu nuen
|
nik
orduan, kontu hau egundaino isildegian gorde dudan arren.
|
|
|
Ziburuko barratik milia erdi aitzina urrunduak zeuden bafore biak, azken tutua entzun nuela esanen nuke.
|
Ni
ordurako ongixko gogait egina nengoen adio eta adiorik ez guztiez, nahita heldu nintzen belu nasara. Hau anderoek daramatela, horrek lehorrean gelditu behar duela, hurrengoa Landetara doala lanera, bizitza erdia despedidatan, balek edo morteroek lehertutakoak kontuan hartu gabe.
|
|
2006
|
|
|
Hori ez da sekula gertatuko zuon artean, idazleen artean bukatzen du, erronkari.
|
Nik
orduan: Ezinezkoa da, idazletza ez baita ekipo lana.
|
|
|
Ni autoetako batean nindoan. Hogei minutu besterik ez ziren izan, baina
|
niri
orduak iruditu zitzaizkidan. Nire ondoan zegoen morroia hizketan hasi zitzaidan, ni lasaitu nahirik edo.
|
|
|
Hogei urte. Erraz esaten da orain, gaztaroa loratzen ari den garaia ematen du, baina
|
nik
ordurako susmoa neukan loratu aurretik ximelduta geratuko ez ote nintzen. Uda horretan gertatu ziren uholde handi haiek, ez dakit oroituko zaren.
|
|
|
Oso arazo larria. Aerodromokoak argitara ekarri zuen horrenbeste denboran gordean izan zutena; horixe gertatu zen, eta orain irtenbideren bat aurkitu behar zuten niretzat, berentzat!?, pentsatzen nuen
|
nik
orduan.
|
|
|
aerodromoko jarduna hutsaren hurrengoa zen, bulegoan sartu arte ez genuen inor ikusi garitako guardia hantusteaz eta barrakoietaraino eraman gintuen soldadu handikoteaz kanpo. Bulegoan sartu ginenean ere, bertako jardueraren motela pilatu zitzaien
|
nire
ordu arteko desilusio txikiei.
|
|
|
Eszenak eta muinoko freskoak erasan egin zioten
|
nire
ordu arteko aldarte badaezpadakoari, eta han abiatu nintzen aldapan behera, koska handienetan belaunen ahultasuna nabaritzen nuela eta Angelori buruzko kontuak kabutan nerabiltzala (ia oharkabean, Angelo izena Kurtenaren tokia hartzen ari zen nire baitan). Oraingoan, ordea, kontuok ez ziren nik ikusi ez nuen irrati baten inguruko susmoak, Angelok nirekin izandako portaera bakanaren gainekoak baizik.
|
|
|
Zoriaren onenean lo egin eta gero, seietarako jaikita egoten nintzen, ez inork ez ezerk iratzartzeko premiarik gabe. Huraxe zen
|
niretzat
ordurik onena. Artean ilun egoten zen, eta etxea isil isilik.
|
|
|
Neska koskorretatik ohitu zen mutil batekin ez bazen beste batekin egoten, hori zuen estatus naturala eta ezin zuen hori gabe bizi. Niri, berriz, ezin hobeto zetorkidan premia hura
|
nire
ordu kezkez beteak erosoago eramateko, ez zait modu baldar hori besterik bururatzen une hartan Nerinarengatik sentitzen nuena adierazteko. Batak bestearengandik espero zuena ematen genion elkarri.
|
|
|
|
Nik
ordu arte eskaletzat hartu nuenaren mahaira joan zen Öchler eta errespetu handiz agurtu zuen. Idazleak muzin egin zion:
|
|
|
Alemanian ez bezala, Triesten guztiz naturaltzat zeuzkaten kausa jakinik gabeko bat bateko aldarte aldaketak, haserre handirik eragiten ez zituzten elkarren arteko txantxa eta zirtoak, bizitzeko aisetasuna, kalean etengabe entzuten ziren jende baztertuen bakarrizketak, eta baita dirudunak ziruditen oso ondo jantzienak ere?. Deserosoa egiten zitzaidan hura guztia,
|
nik
ordu arte bizi izan nuenaren hain bestelakoa baitzen, baina, aldi berean, erakarri ere egiten ninduen haren guztiaren muinean zegoenak: naturaltasunak.
|
|
|
Musso  liniren erregimenaren kontrakoa zelako jipoitu zuten Angelo eta auskalo nora eraman.
|
Nik
ordu arte gehien maite nuenaren etsaia izateagatik. Horretaz jabetzean sentitu nituenak kontatzeko, logikak agintzen duena esaten hasi nuke:
|
|
|
Portugalen heavy gutxi ezagutuko huela komentatu ninan
|
nik
orduan.
|
|
2007
|
|
|
Hamelingo xirularia datorkit gogora Txema Viñasprez oroitzean, hark saguekin bezalako eragin hipnotikoa sortzen baitzigun honek gitarra hartzen zuen bakoitzean. ...atera nahiz bestera eramateko gaitasuna ere izango zuen, baina, zorionez, hipnosi egoerak amaitu egiten dira halako batean, eta Txemak nigan zuen eragina ere bai; nire fedea koloka jartzearekin batera, gu denok Txemarentzat bere proiekturako tresna besterik ez ginela iruditu zitzaidan, baina baliteke alderantziz izatea ere, hots, bere proselitismo lanerako instrumentuak ginela kon turatzean hastea
|
nire
ordura arteko sinesmena ere zalantzan jartzen. Berdin dio honezkero.
|
|
|
Nola sortuko nuen nik ezer, nola antolatuko nuen familia edo inguru egokirik, neure burua baneukan lehenik eta beti neure kontra? Gizon birrindua nintzen
|
ni
orduan, magilari lana atzean utzitakoa, ez lagunik, ez nongotasunik batere, ardi galdua beti, oraintxe bezala.
|
|
|
|
nire
orduen alde hiltzen dituztenen orduak jaten
|
|
2008
|
|
|
Adibidez, azken afixa inprentako akats baten erruz ezin izan dugu nik nahi bezala atera. Inprentakoak jendeari asko gustatzen zaiola esaten dit, baina jendeak ez du orijinala ikusi eta
|
nik
orduak eta orduak pasa ditut horretan, beraz...
|
|
|
Tomasek be kontetan dau behin fraileei laguntzen joan zanekoa.
|
Ni
ordurako Seminariora joana izango nintzan. Eskolara etorri ei ziran eta maistreari eskatu umeren baten laguntasuna, bideerakusle lanetarako.
|
|
|
Emakumeen alditxarrez eta ari ginen hizketan.
|
Nik
ordurako Coolmaxa kirolarientzako arropak egiteko erabilia nuen, hainbat urtez. Horrela ari ginela, kolpetik eta larregi pentsatu gabe, zera galdetu zuen Wendyk...
|
|
|
Ez dakit zer gertatu zen orduan, heiek kanporat izanik, 20 zirela.
|
Nik
orduan, kintzea utzi heieri eta berriz itzuli ziren plazarat, atera ondoan bainan guk, entzunez gaitziturik, berdindu gintuen eta partida ereman furia gorrian! Finalerdia ginuen hori.
|
|
|
NEKANE. Zer esango dut
|
nik
orduan. Abisatu egin behar nizun.
|
|
2009
|
|
|
Eta ez jatak, ba, sagu be bihurtzen?
|
Nik
orduan, zast!, heldu sama samatik eta bertan ito joat.
|
|
|
Baina, andratxuok, badinotsuet
|
nik
orduz: ez eizue irakurri ipuin hau, ez eizue irakurri!
|
|
|
1954garrenean izan zan, hogeta bi urte nituan
|
nik
orduan. Ipuin sariketa baten barri emon eustan Luisek; eta berotu nintzan, adoretu eta idazten hasi.
|
|
|
Venezian euria zelako etorri zara.
|
Nire
orduak bukatu baino lehen, lehen aldiz bizitza den bezala ikusten ari naizelako.
|
|
|
|
Ni
ordurako eskaileretan behera nindoan ordea. Dutxa bat behar nuen.
|
|
|
Aurten beteko ditu nire semeak 16 urte, eta beste pare bat urtetan jauzia eman dezakeela uste dut. 35 urte izango ditut
|
nik
orduan, eta biok elkarrekin jokatzea posible dela uste dut. Gainera, oso harreman ona daukat Peñaroleko agintariekin.
|
|
|
Miauka hasi zen ikusi ninduenean. Erromaratik aldendu, eta harrizko hormaren kontra etzan nintzen
|
ni
orduan, ezkutatzeko. Etxetik erromararako bidea miauka egin ostean, isildu egin zen aurkitu ninduenean.
|
|
|
Luzaroan egon ginen lan nola egiten zuen ikusten eta berarekin berbetan. Doña Mercedesenean ezagutu nuen argizaiolarekin akordatu nintzen
|
ni
orduan. Nik lehenago ez nekien argizaiola zer zen.
|
|
|
Behegainean aurkitu zenuten jaso eta konturatu zinetenean," señora, señora...", egin zenidaten oihu, baldin eta zuon hari" oihu" deitzerik bazegoen.
|
Ni
ordurako zeharkako hurrengo kale kantoian nengoen ezkutaturik zelatan jarrita, zuok zer egingo begira. Alde egin nuela ikusi zenutenean,"... adiós" bana gehitu zenuten, bozak jaitsita.
|
|
|
al zenuke aita eta ama ondoan egoterik berriro jaio izango bazina? Beste modu bateko ama izaten ahaleginduko nintzateke
|
ni
orduan.
|
|
|
Zure behatz lodiek luzeak izaten jarraituko dute eta galtzerdiak zulatuko dizkizute oraindik ere, eta zer, ezta? Non biziko ote nintzen
|
ni
orduan. Zein gustura konponduko nituzkeen zure galtzerdi zulatuak oraintxe bertan ere, leungarriarekin garbitu ondoren.
|
|
|
Ez zenuela kanpora joan nahi esan zenidan. Proyecto hombre aipatu nizun
|
nik
orduan. Hitza amaitu baino lehen baztertu zenidan aukera hura; bost urte lehenago bezala, ez zenuen proiektu hori entzun ere egin gura.
|
|
|
Indar gehiago, eta baita behazuna bera ere ezti gozo bihurtzeko abildadea. Emakumeak ez du, ordea,
|
nik
ordu arte ezagututako inoren antzik, aratza du begirada, lasaia du arnasa, gozoa du hatsa.
|
|
|
Auskalo zer ulertzen nuen
|
nik
orduan, beti izan naiz fabulatzeetara emana?, baina gauza bat daukat garbi: elipsia eta estilizazio bertigotsuen bidez eraikitako ipuin labur bat ikusten nuen nik kanta apalaren baitan.
|
|
|
Autoraino irten ziren laurak baina" Sólo hay sitio para dos!" esan zien buzodunak. " Está bien, esaten diot
|
nik
orduan, pero entonces dame lo que me has quitado!" esan zion ez Villafrancari berari behatzen ziola, baizik buzodunari. Zakarkerian itzuli zion pistola," A ver si te sirve para algo!".
|
|
2010
|
|
|
" Espainiako hainbat txapelketetan egon naiz eta Espainia osoa ezagutzen dut, punta batetik hasi eta bestera arte," azaldu zigun.Gaztetan, 17 urte zituela egin zuen bere lehenengo proba," Hipodromoan Nazioarteko krosean Espainiako taldekako txapelketa izan zen.
|
Ni
orduan, Hernaniko taldean nintzen eta taldea sortzeko jendea behar zuten" azaldu zuen.Beterano mailan hasi zenean, atleta lasarteoriatarraren lehenengo taldea Michelin izan zen eta horrekin lotuta, Landaberriko gaztetxoen atletismoko begirale izan zen. Taldea desagertu zenean, Andoaingo Zumeatarra taldera joan zen," talde horretako Bixente Huizi eta Joxe Mari Garin ezagutzen nituenez, bertara joatea erabaki nuen". Garai haietan iraupen lasterketetan, 800 eta 1.500 metrotako probetan parte hartzen zuen Santosek.
|
|
|
Ez zegoen modurik. Txikitan, gure aitak antzerkira, zinemara edo operara eramaten gintuen, baina
|
nire
ordua iritsi zenean" egin dezatela besteek, ez nire alabak" esaten zuen. Gerora berradiskidetu ginen, izugarri maitatu izan dut, baina harrigarria da jaiotzen garen unetik nola topatzen garen matxismoarekin.
|
|
|
Gero, baina, gerra iritsi eta, nola ez baitzegoen etorkizunaz ziur, ihes egitea erabaki zuen halako batean, harik eta ontzi batek Ingalaterrara eraman eta han bizitzen jarri zen arte. Banekien
|
nik
ordurako don Faustok bazuela arreba gazteago bat, Amanda, txopiteatarrenean bizi zena eta hiriburuko arkitekto laguntzaile eskuindar batekin ezkondua, jakin ere, Amandaren bidez jakin bainuen Txopitea jaunaren ibileren berri. Ingalaterrara joan zela, alegia?, gerra bukatu berriaren ondoren bisita egin niòn egun batean?
|
|
|
Une hura, baina, beste zerbait gehiago ere izan zen: inflexio puntu bat izan zen nire bizitzaren ibilbidean; izan ere, manikeo hutsa nintzen
|
ni
orduan, gizartea zen bezalaxe, oro har: Elizak eliztarrak baitzituen ontzat, eta Elizatik kanpokoak gaiztotzat; anarkistek, berriz, anarkistak zituzten ontzat, eta gainerakoak gaiztotzat, eta komunistek ere halatsu; baina eromen puntu horrek, errudunik errudunenak ere, sailkapen ederra egina nuen, Euzkadiren alde eta Euzkadiren kontra zeudenen artean, ni bezalako aingeruak alde batean, eta Prieto bezalako deabruak bestean!?
|
|
|
Teok ahotik jaurtitako ostotsaren aurrean, hitzik gabe gelditu zen Bibi, mihia ez ezik, gorputz osoa ere hantxe elbarritu balitzaio bezala.
|
Nire
ordua zen, beraz, eta ezin nuen huts egin. Horregatik, Teoren suzko erasoaren aurrean ahalik eta hotzen mantentzen saiatzen nintzela. Bibik onez konpondu nahi zuen auzia:
|
|
|
Handik aurrera, hala kontatu didazu zuk zeure idazkian, Damaso, eta hala kontatzen zidan Bibik bere gutunetan, Erriberriko komentuan bainengoen
|
ni
orduan?, erregresioa azkarrago egin zen: hitzak bakanduz eta bakanduz joan zitzaizkion, mihitik desagertu eta ahoan hots toteldu hura, b b b??
|
|
|
eta aita Etcheverryk ez zuen beste ametsik?. Elizak dioena gauza bat duk, baina ebanjelioa bertze gauza bat duk, eta nik ebanjelioa diat jarraibide? esaten zidan maiz?, komentuko aita nagusiari hartarako baimena eskatua ez ote zion ordurako?; aita Etcheverryrekin ikasi nuen, halaber, nekazariak eta fabriketako langileak,
|
nik
ordu arte ederki bezain inkontzienteki bereizten nituenak, haiek onak, hauek susmagarriak?, txanpon beraren bi aldeak zirela: munduko baztertuak ziren, batzuk zein besteak, zeinekin Kristok bat egiten baitzuen.
|
|
|
esan zuen lehenik;. Umeen begiek esaten zuten esan beharreko guztia!? esan zuen ondoren;. Zerbait bortitza sentitu dut barruan,
|
nire
ordua iristear balego bezala?, esan zuen azkenik?, baina doña Primik ez zirudien hain hunkituta; ama, baina, hain bere emozioaren mende zegoen, non bai baitzirudien ez zela beste errealitate bat hautemateko gai, bere emozioaren errealitatetik aparte; ama, beraz, edonori kontuak hartzeko eskubidearekin sentizen zen, eta kontuak hartu zizkion bere lagun minari:
|
|
|
Harri bihurtuak gelditu ginen Bibi eta biok: nire kasuan, ez aitak bekatu mortala egin zuela pentsatzen nuelako, Jainkoari kaka egitea, egitea ez bezala baitzen
|
niretzat
ordurako, Jainkoaren existentzian sinesten ez nuenez gero, baina bai ezustekoaren gaineko ezusteak harrapatu ninduelako, Jainkoa izaki infinitua baitzen gurean, ezin uki zitekeèn oinarri guztien oinarria, laudorio eta alabantza baizik merezi ez zuena, loreak eta lore urrinak, apoak eta sugeak eta kiratsa heretikoentzat eta antzeko jendilajearentzat utzita?
|
|
|
Edo guztiz bestela izan ote da? Zeren, handik aurrera, behin baino gehiagotan imajinatu bainuen gure arteko elkarrizketa luze bat, erlijioari buruzkoa, gustura esango nioke Gabinori zera, baina berak zera erantzungo lidake; baina
|
nik
orduan, eta berak???; orain idazten ari natzaizuna horixe besterik ez da, zurekin irudikatutako solasaldi mozorrorik gabeko bat?
|