|
2000
|
|
|
Lertxundirenak euskararen inguruko eztabaida ordenatzeko planoa, gidoia, ezartzen digu, eta euskara zehar lerro erabatekoa da gure gizartean, liburuan ongi frogatzen denez. Saizarbitoriarena, berriz, eskarmentu pertsonalari lotuago dago, eta intuizio aberasgarriz (gauzak ikusteko modua aldarazten diguten intuizioak dira,
|
nire
hiztegian, aberasgarri). Zein bere aldetik, ordea, azken aspaldion euskararen inguruan egin den ekarpenik aipagarriena osatzen dute bi liburutxook.
|
|
|
Baina egindakoak ez zuen atzerabiderik.
|
Nire
hiztegiak, gainera, ez zuen damu hitza onartzen: damutu egin behar zen damuaz.
|
|
2006
|
|
|
Tamalez, banekien baietz esango nizula. Antza,
|
nire
hiztegian EZ hitza falta da" E" letran begiratuta.
|
|
2007
|
|
|
|
Nire
hiztegian," kuzkurtu" da k delako horrekin hasten den azken elea. Eta l delakoarekin hasten den lehena" la", alegia latin herrietan musika eskalako seigarren nota, germaniar herrietako" a" notaren parekoa.
|
|
2008
|
|
|
|
Nire
hiztegiak, Morris> Student> Plus> delakoak, Collins eta Oxforden egiturari jarraitzen dio, ahal den moduan behintzat. Egitura horrek hierarkia finkoa du.
|
|
|
Konpara dezagun, adibidez,, atera? hitza,
|
nire
hiztegitik hartutakoa, Elhuyarren hiztegitik hartutakoa, eta 3000> egi tik hartutakoa. Jakina, hizkuntz bikoteak bestelakoak dira, baina garbi ikusten da hiztegion barne egitura bestelakoa dira.
|
|
|
Jakina, hizkuntz bikoteak bestelakoak dira, baina garbi ikusten da hiztegion barne egitura bestelakoa dira.
|
Nire
hiztegian,, atera, hitza zenbait ataletan dago antolatuta:
|
|
|
Inoiz baino informazio gehiago eskainiko dute hiztegi elektronikoek.
|
Nire
hiztegia on line jarri da, Eusko Jaurlaritzaren webgunean, www.euskadi.net/morris delakoan hain zuzen ere. Lan itzela eta nekagarria izan da.
|
|
2009
|
|
|
Hiztegian begiratu, eta zokogune aurkitu nuen. Josebak ontzat eman zuen
|
nik
hiztegitik hartutako hitza, nahiz eta geologiari zegokion psikologiari beharrean. Noizean behin halako lardaskeriak egiten nituen.
|
|
2010
|
|
|
Eta hara nola begirada garbiko ume bat zena begirada zikineko bihurtu zen, emakume bat ikusten dudan bakoitzean ezin ekidin izaten baitut, oraindik ere!? zuloaren eta bekatu mortalaren presentzia, bekatu mortala
|
nire
hiztegi propiotik baztertu eta ezabatu nuèn kontzeptua bada ere: bi ilargi beltz, inkontzientearen eremutik kontzientziaren esparrura jauzi egiten dutenak, era ia automatiko batean, emakume bat ikusi orduko.
|
|
|
Nire bidea hori dela ikusten dut. Gai bakoitzari buruzko nire ikuspegia,
|
nire
hiztegia, nire ahotsa landu nahi dut eta hori ibilbide luze baten emaitza izango da. Hor ikusten dut bertsoaren eta literaturaren arteko zubia.
|
|
|
Hobe nuen, bai, inoiz ez ezkontzea, sekula santan ez! Eta hara nola begirada garbiko ume bat zena begirada zikineko bihurtu zen, emakume bat ikusten dudan bakoitzean ezin ekidin izaten baitut —oraindik ere! — zuloaren eta bekatu mortalaren presentzia, bekatu mortala
|
nire
hiztegi propiotik baztertu eta ezabatu nuèn kontzeptua bada ere: bi ilargi beltz, inkontzientearen eremutik kontzientziaren esparrura jauzi egiten dutenak, era ia automatiko batean, emakume bat ikusi orduko.
|
|
|
" diskurtso" solasa
|
nire
hiztegian.
|
|
|
Alferrik nuen nire arrazoiak onar zitzan saiatzea.
|
Nire
hiztegian, temoso, setoso, burugogor eta kaskagogor, Xabierren sinonimo ziren. Eta batzuetan krudela eta gupidagabea hitzak ere sinonimo zituen oroimen nahasiko gudari galdu haren izenak.
|
|
2011
|
|
|
– Nein eta bitte, horixe da
|
nire
hiztegi osoa, erran zuen Mikelek?. Kontuan hartu behar dugu ez dakigula Heinrich hori benetan Frankfurten bizi den, ala beste tokiren batekoa izanik hegazkina bertan hartu zuen.
|
|
2012
|
|
|
Bazoaz halako hitz baten bila, eta batean ez dator, bestean bai, hurrengoan nork jakin nolako ordainak… Gehienetan, neologismoak ez dira batere konbintzenteak.
|
Nik
hiztegi nazional bat nahi dut, ahalik osoena, esapideak eta argota barne. Metodo on bat behar da, hartzen edo asmatzen ditugun hitz eta esapideak hiztegietara eramateko, eta hiztegietatik erabilera iristeko.
|
|
2013
|
|
|
Elkarri ez zioten eman gertatuaren berririk nonbait, eta astebetez bi maitale izan nituen: etxera bidean lagunarekin joaten nintzen, eta etxean sartu orduko nire neskak deitzen zidan, goiz batean
|
nire
hiztegiaren barruan bi ohar aurkitu nituen arte. Neskarik gabe gelditu nintzen.
|
|
|
Bestela, ez zait ezer negatiborik gelditu buruan.
|
Nire
hiztegia aberasteko aukera ederra izan zen eta gustura egin nuen lan.
|
|
2015
|
|
|
Beste horrenbeste egiten dut joan den aspaldian ugaritu diren hitz elkartu eta eratorriekin. Nire hizkeran arrotzak izan diren azterketa, baliabide, egitasmo, egunkari, helburu, irizpide, nortasun, ugaztun... gisakoak guztiz neureganatu ditut, eta
|
nire
hiztegiko osagai dira, arrain, etxe, haragi, lur, ogi edo ur diren bezalaxe.
|
|
|
Eta
|
nik
hiztegia begiratu dinat MAREMOTOarentzat argibide bila (geure minaren magnitudeak ezagutu aldera) ITSASIKARA bilatu uste ninan, baina itsasoak itsas-bazterrak hartzen duenekoari izenik jarri gabeak ginuztenan, sobra ere.
|
|
2016
|
|
|
Independentzia, burujabe garela egin dezakegun hautua da, beste hautu batzuk ere aukeran daudela. Hortaz,
|
nire
hiztegian burujabetza hitza nahiago, bestea baino. Burujabetzak, kontzeptuz, ez du aparteko azalpenik behar, oso ulergarria baita hitzaren esanahia.
|
|
|
linazoso bat. Linazosum etik, nik uste, baina begiratu egin nuke
|
nire
hiztegiko gelan. Hasieran, ezetz; hurrena, baietz.
|
|
2017
|
|
|
Israelen deskonexio plana burutu zuen gobernuburua Ariel Sharon izan zen, akordatzen zarete?, zortzi urte eman zituen bizitza errealetik at baina erabat deskonektatu gabe, iaz arte. Deskonexio hori da, hain zuzen ere,
|
nire
hiztegian hitza honen erabilerarik usuena, ustez bizitzara baina berez makinara lotzen zaituen horretatik askatzearena.
|
|
|
1996an euskaltzain emeritu bilakatu zen 75 urteetan, gure araudi berriak manatu bezala, nahiz ez zen lege horren aldekoa. Euskaltzaindian ere Charrittonek lan handia egin du, lehenik gramatika batzordean, gero
|
enekin
Hiztegi Batuko lantaldean. Hilero egun bat betetzen genuen Donostian, UEIko egoitzan, beste lankide batzuekin euskaltzainen plenorako proposamenak prestatuz.
|
|
|
Hau nire gainetik dauden kariengatik sakrifikatzearen justu kontrakoa da; hau da ez dut yaterik baina edukiko banu bezala ibiltzen naiz munduan barrena itsasoaz deus ez dakiten nire nautiko politekin. Hau ez da niri dena bost axola eta ororen gainetik nago eta gainera" galtzaile" kalifikatzailea gehitzen diot
|
nire
hiztegiari edozein estatubatuar arrunt eta erdipurdikoren gisara zu gutxiestearren eta handikeriaren gogo hoztasunez esku bakar batez apartatzearren, ez baitzara gai elbarrientzako erreserbatutako tokian aparkatzea bezalako lorpenak gauzatzeko, eta barre egiten dut, eta zuk tontoaren antzera, hots," galtzailearen" antzera, hiriari bueltak ematen jarraitzen duzu; hau ez da uneko bideo ar... Hau ez da beste egun bat gehiago audientzien mailaren baitan kalibratua, begibakarrentzako nire telebistaren pantailaren tamainaren eta teknologia kalitatearen baitan; hau ez da beste egun bat gehiago eguzkitan; ikuskizuna hasi baino ez da egin, horixe da hau.
|
|
|
Lasterka urruntzen ginen su zelaitik eta, tiro eta kolpe hotsak hasterako, erretagoardiako posturen bat hartzen genuen txiklea mastekatzeari utzi gabe. Inork ezer azaldu aurretik jakin nuen ni gerra hartan zein alderditan nengoen, eta, ume umetatik aitaren laguntzaz
|
nire
hiztegiaren parte ziren manifestazio, pintada, barrikada, madero eta antzeko hitzei beste hainbat gehitu nizkien –koktel, borra, beltz, pilotakada, zipaio, conejera... –, eta baita, hitz berri bakoitzarekin, nire buru barruan lurralde bat konkistatu izanaren sentsazio zirraragarria ere.
|
|
|
Porroak erretzen genituen bitartean Peruk eskuorriak eta artikuluak pasatzen zizkidan irakur nitzan, eta
|
nire
hiztegia zabaltzen eta antolatzen hasi zen berriro. Testuak azpimarratzen nituen, zalantzak argitzeko eskatzen nion Peruri.
|
|
2018
|
|
|
Eskolako umeei drogak saltzeari ere ekin nion eta gainera, berdin izaten zitzaidan haien adina, nik ongi ezagutzen bainuen krudela izateak ez duela adinik; niretzat, objektuak besterik ez ziren deabrutxo haiek. Erruki hitza
|
nire
hiztegitik ezabatua nuen aspalditik. Dendetan lapurretan egitera behartzen nituen aitatxoren umetxoak eta behin baino gehiagotan salatu nituen hartan ari zirela, gizon handi haien ohore puztua nola husten zen ikusteko.
|
|
|
Eta orduan esan zidan: «Ibon, ea
|
nire
hiztegiarekin ezer egiten asmatzen duzun!». Horrela hasi nintzen.
|
|
|
Ez. Beste hitz batzuek izan behar dute,"
|
nire
hiztegi emozionalean behar du beste hitz batek, hondoratuegia eta ahaztuegia dagoen hitz batek egon behar du nonbait, lau hitz horiek ordezkatzeko".
|
|
2019
|
|
|
Hiru urtez ahoratu izan nituen lehen hitz haiek  ânire vento, urlo eta sudore hitzetatik hain desberdinakâ. Maupassant poetak dio hitzek duten arima bilatu beharra dagoela, baina
|
nire
hiztegi guztiz berriko hitzak dastatu, mastekatu eta errepikatzearen poderioz kasik esanahirik gabe uzten nituen. Litekeena da Julien Vinsonek arrazoi izatea eta ikasgelan gu hitz fosilduak ahoskatzen aritu izana; hala ere, niri iraganerako bezalatsu etorkizunerako giltzak zitzaizkidan, eta lehen hitz, lehen aditz haiek hegoak zeuzkaten, eta igotzen, goratzen eta aireratzen lagundu zidaten.
|
|
|
Abigaïl desberdina da, kongregazioko ahizpa dut eta.
|
Nire
hiztegia behar dut.
|
|
|
—Ez dakit. Betiko oso hitz potoloa da niretzat, ez dago
|
nire
hiztegi partikularrean sartuta. Eta nik galdetuko banizu ea ez zaren inoiz gehiago Mexikora itzuliko?
|
|
2020
|
|
|
Edertasunaren auzokoa naiz, edertasunaren auzo internazionalistakoa. Edertasunaren aberrikoa naiz esan behar nuen, hori izan da lehen bulkada, baina aberria berregituratze prozesuan den hitz bat da
|
nire
hiztegian, eta ez dakit oso ondo nola erabili kutsu militarra hartzen duela sentitu gabe, bortxa instituzionalaren eta egiturazko bazterketaren alde nagoela sentitu gabe. Edertasun politikoaren aberrikoa naiz ni, Euskal Herria fakzioa, Euskal Herria fikzioa.
|
|
2021
|
|
|
|
Nire
hiztegia zainduko dut.
|
|
2022
|
|
|
2012an agertu zen KODEEN LIBURUA euskaraz, baina nik bere garaian euskaratu nuen bezala ekarri dut katuaren pasartea. Kuantiko hitza
|
nire
hiztegi intelektualean leku egiten hasi zen garaikoa. Espazio aldetik oso hiztegi mugatua, orduan bezala gaur egun. Muga murritz horien barruan ere, oso baztertuta zegoen hitz hori erdigunera ekarri nuen, lehen aldiz.
|
|
|
Baina berriro diot: horrenbeste taburen artean,
|
nire
hiztegia ez zen aberatsagoa.
|
|
|
Barkatu
|
nire
hiztegia.
|
|
|
Hitz horiek ez dira sartzen
|
nire
hiztegian.
|
|
2023
|
|
|
|
Nire
hiztegi bilduman BAT falta da. Badauka lekua apalean, baina orainokoan lortzerik ez.
|