|
2000
|
|
|
Idazle errealista oilartu egin zaie: " Baina bi
|
egun
besterik ez dituk pasatu eta!". Gainerako idazleek inguratu eta luma estilografiko zorrotzekin mehatxatu dute:
|
|
|
Gainerako idazleek inguratu eta luma estilografiko zorrotzekin mehatxatu dute: " Hik zer dakik, ordea, zenbat
|
egun
pasatu diren! Hik zer dakik, ordea, bizitzaz?
|
|
|
Lasai sentitzen zen han, kalean ez bezala. Era berean, egun batez jakin zuen gauza ba  tzuk berez jakiten dira, akaso betidanik egon direlako gure baitan, gordean edo lozorroan, une jakin batean azaleratzeko ordu haiek guztiak ez zirela alferrekoak, egonean zerbait egiten ari zela, laster argituko zitzaion eginkizunen bat; eta beste
|
egun
batez, argi izpi gorrizta haien pean, whiskya lagun, Fontaine abizena heldu zitzaion belarrietara, blues sen  tsual batean bilduta;" ongi, Fontaine, ederki", eta, gorputza jiratu ere gabe, jakin zuen berarekin ari zirela, aspaldi entzun gabea zuen abizen hura berea zela, eta irribarre batez erantzun zion Fontainek agurtzera zetorkion gizaseme ezagunari: " kaixo, Rimouski, nola zu hemen, nork bidaltzen zaitu?", eta Rimouskik, era berean irribarretsu, baina Fontainen galdera erretorikoak entzun izan ez balitu bezala, maleta bat uzten dio barra gainean kontu handiz," bihar, gaueko hamarretan, 4 moilan, hitz egin bezala", eta lepoaldea estutu zion gero pixka bat, agur gisa segur aski, ez mehatxu gisa.
|
|
|
Baina han eta hemen galdetu nuelako badakit ororen gurariz, oroz eskas ibili zela beti, azeri aseezinaren antzirudira. Zer gertatu zitzaion
|
egun
hartan. Nora joan ote zen?
|
|
|
Halaxe, bada, adierazi nahi dugu ez dakigula oso ziur eta ez du askorik inporta, ohartuko da irakurlea zer aldatu zitzaion lehenik Brown jaunari, ezker eskuko hatz txikiko azazkala, ala eskuin eskukoa; edota biak batera aldatu zitzaizkion, edo zein aldaketaz jabetu zen lehenago. Ez dakigu, era berean, zer eguraldi egiten zuen Brown jaunaren eskuan aldaketa txiki hura gertatu zen egunean, euria ari zuen ala eguzkia zegoen; badakigu, ordea, zein
|
egun
zen, eta hori jakinik, eguraldia ere nolakoa zen jakitea baino gauza errazagorik ez dago. Jar dezagun, beraz, egun euritsu bat zela, eta haizeak ere gogor astindu zituela hiriko tamarizak eta platanondoak, baina ez gingko bilobak, hiri hartan ez zegoe  lako gingko bilobarik.
|
|
|
Ez dakigu, era berean, zer eguraldi egiten zuen Brown jaunaren eskuan aldaketa txiki hura gertatu zen egunean, euria ari zuen ala eguzkia zegoen; badakigu, ordea, zein egun zen, eta hori jakinik, eguraldia ere nolakoa zen jakitea baino gauza errazagorik ez dago. Jar dezagun, beraz,
|
egun
euritsu bat zela, eta haizeak ere gogor astindu zituela hiriko tamarizak eta platanondoak, baina ez gingko bilobak, hiri hartan ez zegoe  lako gingko bilobarik.
|
|
|
Lehen
|
egun
haietan, gauzei neurria har  tzen ikasi zuen, hura guztia berez etorriko zelakoan bere onera. Esku oinen aldaketak, hotz pentsatuta, ez zuen aparteko arazorik sortzen, ez zion Brown jaunari ohiko bizimodua egin zezan behaztopa gaindiezinik ipin  tzen; nahikoa zuen neurri txiki batzuk har  tzearekin.
|
|
|
Laugarren
|
egun
euritsuan, baina, gauzak gehixeago aldatzen hasi ziren. Egun hartantxe Brown jaunak gertakizun bitxiaz zuen iritzia arras aldatu zen; ez zuen dudarik egiten hura guztia berez etorriko zela bere onera, baina orain ez zuen uste itxuraldaketa hura garrantzirik gabeko zer bat zenik, haluzinazio bat baizik.
|
|
|
Esan bezala, astelehen ilunabarrez gertatu zen dastamen aldaketarena, hori gauza segurua da. Gainerako sentzumenak noiz aldatzen joan zitzaizkion, alegia aste hartako zein
|
egun
jakinetan, ez genuke zuhurtasun osoz esaten jakingo, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da eta berdin ez bada, berdintsu adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste e... Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen egunetan batik bat.
|
|
|
Goizean footinga egiten zuen, hamabost bat kilometro; egunean zehar ezer berezirik ez zuen egiten, kalean gora eta behera ibili besterik ez, dotore jantzita, oparo diruz, auzo urrunetan, begiak etengabe mugituz, errezelotsu, ikaraz bezala; lasterka ibiltzen zen kalean, sosegurik gabe, erakusleihoetan inori sorbalda eskaini gabe, metro geltokietan aldaketa ugari zentzugabeak eginez, eta bideo pornoak alokatzen zituen (jakina da zertarako); gauean night club ospetxarrekoak bisitatzen zituen, eta han eskaintzen zitzaionari ez zion muzinik egingo. Bi
|
egun
besterik ez zituen behar izan, gainera, konturatzeko hantxe sentitzen zela Brown jauna erosoen ez ezik seguruen ere, bezperan zulo higuingarritzat zituen haietan, eta hantxe etortzen zitzaizkiola bere onera bihotzaren taupadak eta hizketarako gogo zurrunak.
|
|
|
Negarrari ekin genion gero, Edurtxo Caterpilarrek behin eta birritan adierazi zigun arren amonatxo haurdunena parodia bat zela, halako antzerki satiriko bat. ...horrexegatik jakin nuen beste hiru gonbidatuen izaeraz eta minduraz beste begi batzuekin ikusten genuen oro, anestesiaren edo maitasunaren begiekin, guk edaniko ardoaren ozpinduak zer berezi bat, hondar berezi bat utzi baitzuen gugan, sentiberatasun isuria biziki areagotzen zuena; guk, hortaz, ezin ikus genezakeen graziarik halako satira beltz batean, edota azafatek beren borondate on guztiarekin
|
egun
batzuk atzera erakutsi ziguten show gaztaina lerden beroarekin, hienaren larrutzeari edo Afrikako ume gosetuen gainean egiten ziren txiste gordinei irribarrerik txikiena ere egiten ez genien modu berean.
|
|
|
Sasoi hartarako, esan beharrik ez, leher eginda nengoen. Zenbat
|
egun
, zenbat urte, zenbat hilabete ziren han neramatzanak. Batek daki.
|
|
|
Halere, harritu egin nintzen, eta lasaitu, bat batean. Ni konturatzen nintzen Frantziskok, lehendik ere hamaika zume hots eta odol guri jasan behar izan baitzituen, zuela halako egoerarik onartu; baina,
|
egun
hartan, merezia dik alu horrek! esan zidan, besterik ez; egia da Frantziskok ongi ezagutzen zuela Kandidoren nireganako grina txarra; bera nuen kasu askotan lekuko; baina zaila zen Frantzisko bezalako batentzat, halako une estu batean norbaitek zume astinduak merezi zituela aitor  tzea.
|
|
|
Eta utziko ote zidaten parte hartzen? Kandido bakean uzteko eskatzen banien, beldurti bat nintzela pentsatuko...; ez, ez, jostorratza baino luzeagoa behar da gehienetan haria; baina
|
egun
hartan tamaina berdintsukoak nituen bai haria bai jostorratza.
|
|
|
Nahiago nuen neure jolasarekin jarraitu, baina gogorregi sumatu nituen aitaren begiak. Bi edo hiru
|
egun
ziren ama etxetik falta zitzai  gula, eta garai hartan ezin nituen lotu amona  ren hil zoria eta amaren falta.
|
|
|
Oso ongi betetzen zuen bere tokia, asko maite genuen eta beste inguru batean aztertzeko gaia izango dut gaixo edo erdi gaixo ote zegoen auzia. Auzia, hiru
|
egun
haiek bukatu ezinezkoak izan nituela, eta ez nuela hiru egun haietan amaren beste egunetako babes isila inorengan aurkitzen.
|
|
|
Oso ongi betetzen zuen bere tokia, asko maite genuen eta beste inguru batean aztertzeko gaia izango dut gaixo edo erdi gaixo ote zegoen auzia. Auzia, hiru egun haiek bukatu ezinezkoak izan nituela, eta ez nuela hiru
|
egun
haietan amaren beste egunetako babes isila inorengan aurkitzen.
|
|
|
Ez dut uste horren isilean jolastu garenik behin ere. Atarira irten ginen, eta minutu batzuk igaro genituen sukaldeko leihotik sukalde barruan zeudenak nola negar egiten zuten begira, gero, bakoitza bere eran jolastu zen; eta Migelek sukaldera alde egin zuenean
|
egun
hartan osaba Andonik bazuen bere mina non asea, nonbait, gogoratzen naiz harri koskor batzuekin jardun nintzela.
|
|
|
Ez nuen nolanahi hautsiko ongi portatzeko aitak eman zidan agindua, eta gainera, zer demontre!, nire lagunek ere ikusi ninduten, eta oso aukera gutxi nuen haien aurrean norbait nintzela agertzeko. Astiro edan behar nituen
|
egun
hark ekarri zizkidan aurrerapenak.
|
|
|
Marinelarekin besarkatuta zegoen harkaitzetan; mutilaren besoak indartsuak ziren, eta azkura sumatzen nuen bizkarrean. Umezurtz ikusi nuen
|
egun
hartan neure burua.
|
|
|
Iritsi bezain laster ekin genion hondartza zulatzeari. Julio ere, auzoko mutil xixtrin galdu bat, gurekin genuen
|
egun
hartan. Haren gurasoek edan egiten omen zuten, eta horregatik edo Julio beti egarri egoten zen.
|
|
|
Hala ere, gure amak, eskutik hartu, eta bere babesaz magaleratzen zuen nire
|
egun
haietako tristura. Eta haren itzalak gehiago alaitzen ninduen hainbat maite nuen elurrak baino.
|
|
|
Gerora, anaia eta arreba gehiagoren negarrak entzun behar izan nituen. Beharbada, Zapelek Migeli belarrietatik heldu zion
|
egun
hartan, ama haurdun genuen. " Zuk hilko didazu barrengo hau" entzun niola uste dut haietako egunen batean.
|
|
|
Eta solasean ari zela, harrigarria egin zait Karmelo Tomen betaurreko ispiludunekin ikustea, eta eskuan zeraman haren sonbreiruarekin. Azkenean, San Fantziskon beste
|
egun
batzuk pasatzea erabaki du, gero Mexikora joateko. Orain, futxo!, gutako inor baino hobeto egongo da, gelako ohean luze luze eta zurrungan.
|
|
|
Nire haur denboran, eskolan, eskulanetarako buztinezko puska karratu batzuk erosten zizkiguten, material harekin gero geure gustuko irudiak sortzeko. Eta, egia esatera, Dabidek
|
egun
hartan ekarri zuen eskulturak, artelana baino gehiago, buztin puska karratu haietako bat zirudien. Hala ere, bereizgarri bat zuen:
|
|
|
Dabidek zuri telegrama bat idazten laguntzeko eskatu zidan eta orduan izan nuen zuen artekoaren zorioneko berria. Baina
|
egun
haietan lagun italiar bat zegoen etxean eta ezin izan nintzen zuregana etorri, bestela segituan Chevrolet Blazer bat alokatu, eta bidaia osoan zehar segika joango nintzaizun. Ez, otoi, pentsatu dut neure artean, beste zelatari bat ez!
|
|
|
Egunero atzerapen honekin irteten bagara, goizeko itxaronaldiekin bakarrik, trip honetan guztira hamabost bat ordu galduko ditugu esperoan, kasik
|
egun
oso bat.
|
|
|
Eta bidailagunek kasinoak eta hotel ikusgarriak hizpidean zituzten bitartean, ni gelako komunarekin amestuz nindoan, komuneko ispiluarekin bereziki. Hainbeste
|
egun
kanpinetan ibili ondoren, irrikaz nentorren nire itxura piura arretaz eta denboraz aztertzeko, irrikaz nentorren Rubenek zer nolako Rakel ikusten zuen aztertzeko (bibotea nabarmenegi ote dudan, ilea asko hazi ote zaidan...)
|
|
|
Ni ere bekaduna izan nintzen gure presidentea Etxe Zurira etorri zenean hasi da astiro eta apal samar, gu denok une horren solemnitateaz jabe gintezen edo; eta gaztelaniaz jardun izan ez balu, zinez presidentearen bekaduna izana zela sinetsiko genuen. Aurrez aurre ikusi nuen
|
egun
beretik liluratu egin ninduen eta ezin izan nion neure grinari eutsi: ahalik eta aukerarik gehienak baliatzen nituen harenera joateko, telefonoz ere hots egiten nion, edo gutunak idatzi...
|
|
|
Preteritok, Jordik alegia, azaldu digunez, mende hasieran hara joaten ziren turistek bataz beste bizpahiru aste ematen zituzten bertan eta orain, gutxi gorabehera, bizpahiru ordu pasatzen ditugu. Guk, ostera, ia bi
|
egun
emango ditugu bertan, hainbestean horretara. Harira, bai, harira eta bref:
|
|
2001
|
|
|
2.F (irribarretsu, agur eginez): Ezeren okerrik ez bada, astebeteren buruan izango duzu etxean interesatuaren erantzuna, hamar
|
egun
barru gehienez ere... Eup, gazte:
|
|
|
Ez da gutxiagorako, ez. Zenbat
|
egun
dira G. tik irten ginela?
|
|
|
J: Hamar
|
egun
, Vaclav. Gaur hilak hogeita sei ditu.
|
|
|
V: Hamar
|
egun
, ehun eta berrogei kilometro eskas egiteko... Larritzen hasteko modukoa da, bai...
|
|
|
J (lanean hasita): Eta zenbat
|
egun
daramatzazue zeregin horretan?
|
|
|
2.G: Hiru
|
egun
bere gauekin, zuzenago esa  teko.
|
|
|
Inoiz ere ez! Eta horrexegatik esan dizut zordun gaituzula eta etortzeko lasai beste
|
egun
batean...
|
|
|
F: Eta ez al zuen ari
|
egun
hartan euri gorrimina?
|
|
|
F (irribarre deduktiboz): Eta ez al zenuen jantzi
|
egun
hartan anoraka?
|
|
|
Ez ei zan lurrean ikusi bere egiten, baina hark gogoan hartu maixuaren berbak! Tipi tapa, etxetik eskolarainoko zazpi kilometroak izendaturiko
|
egun
guztietan egin eta, taka!, soineko barria aldean eroazan erropen gainean, eta esku biekin barrenari eusten  ailegatu ei zan etxera, azkenengo domekan, izerdi batean, ule guztiak arpegian behera zituala. Hurrengo egunean, bere amak, gure amama zanak, gonaren tamainako tolestura hartu behar izan ei eutsan soinekoari, izan bere, gure ama, bizkorra bai, baina benetan bere ttattarra ei zan eta.
|
|
|
" Nafar hegoa firi fara eta pago-usoak mendian hegaran ibilten diran
|
egun
horietarikoa zan. Etxeko ugazabaren semeak morroia Ernioko erromeriara eroatea pentsatu eben:
|
|
|
Hamabost
|
egun
eta eskari bakar bat ere ez. Ez dago estu, baina.
|
|
|
Bederatzi. Bederatzi
|
egun
oihal gorria desagertu zela. Bizkor egin ditu kontuak andreak.
|
|
|
Duela hiru urte, zortzi hilabete, zazpi
|
egun
eta hamazazpi ordu, greba egunak barne, autobusak ate aurrean utzi ninduenetik zaramatzat barruan. Jaungoikorik baldin badago, ondotxo jakingo du zenbat aldiz aldendu nahi izan zaitudan nire ondotik.
|
|
|
Suziri batena bezalako bat bateko eztandaren eragina izan zuen aipu luzeak, nire asmo zaharraren eta Koldo Mitxelenaren pentsamenduaren gaurkotasun erabatekoaz hitz egitera eraman baikintuen. Halatan, Mitxelenaren testu interesgarrienen erdaratze lana zehaztu, lagina bideratu eta egitasmoa gauzatu egin behar genuela erabaki genuen
|
egun
hartan. Â Asmoaren bideragarritasunak eraman gintuen, lehen urrats hartan, Â Gipuzkoako Aldundiarekin hitz egitera.
|
|
|
Hitzaldi delako hori Bergaran egin dut, azaroaren 4an. Beheraxeago ikus dezake irakurleak nondik sortu zen ni han mintzatzea,
|
egun
haietako jaialdiak zirela medio beste zenbait ere min  tzatu ziren bezalaxe1.
|
|
|
HAmabost
|
egun
Urgainen1
|
|
|
Arantzazun, zorioneko
|
egun
haietan, gipuzkoarrak izan ziren bereziki mintzatu zirenak, Aita Villasante izan ezik eta Villasante mintzatuko da bere ahoz, nahi badu, egoki iruditzen zaionean. Aski egin zuten gipuzkoar horiek (gehiegi, zenbait gipuzkoar zintzoren ustetan) besteri amore emateko:
|
|
|
Hipercorren aurkako atentatuaren kazetaritza tratamenduari buruz idatzi zuen liburu bikainean, Estatuko Segurtasunerako Idazkaritzaren Komunikazio Aholkulari Agustin Valladolidek
|
egun
haietan esanikoak jaso zituen Antoni Batistak: " Informaziorako eskubidearen gainetik bada beste bat, maila goragokoa inolaz ere:
|
|
|
Hain zuzen ere, bitxia da ikustea nola hedabideek gaiak bildu, murriztu eta sinplifikatzeko duten funtzionaltasun hori otordu bizkorren araberako komunikazio estrategiaren arabera bideratzen den. Egun batean, Giza Eskubideen Batzordean Josu Urrutikoetxearen parte hartzeak titular izugarri handiak merezi baditu, biharamunean, gaia alboratu eta beste
|
egun
gutxi batzuetarako zer esana emango duen gaia ateratzen dute txisteratik. Baina hanburgesa betekada tentel honen hari eroalea izango da beti" nazionalismoa versus demokrazia" mezu murriztailea, horrek ematen die segida eta lotura funtsik eta segidarik ez duten gertaerei.
|
|
2002
|
|
|
Aldi  berean, nire alboetatik pasatzen zen jendeari begiratzen nion, baina ez nuen neure begirada jasoko zuenik antzematen. Izan ere
|
egun
hartan handik ez zebilen eskola umerik, baizik gizonezko mordo bat, batzuk binaka edo hirunaka, bestetzuk bakarka ibilian zihoazenak. Haien pausoa bizkorra zen, eta espaloietatik ez ezik erdigunetik ere saiatzen ziren, autoen arteko distantziak aprobetxatuz.
|
|
|
Ez, zer esanik ez zeukalako, ez eta Txantoi nagusiaren azalpenak besterik gabe onartzen zituelako ere, entzundakoak zer pentsatu gehiegi sorrarazi ziolako baizik. Une hartan, fabriketako sirenak orroka hasi ziren,
|
egun
hartako lanaren amaiera lau haizetara aldarrikatuz. Eguzkiak eta lainoek elkarren artean borrokan jarraitzen zuten; artean ez  zegoen ilundu beldurrik.
|
|
|
Abuztuan bero egiten ere badaki, eta
|
egun
hura halakoa zetorrela erraz antzematen zi  tzaion giroari goiz goizetik. Ez zuen sargori egingo, egunsenti hartan haize fin hozkirriak korritzen baitzuen, baina bai bero trinkoa alajaina, eguzkiak larruazala erretzen dakien horietakoa.
|
|
|
Hiztuna naiz neurez, eta erraz jardun ohi dut hizketan, baita gaizki lo egin eta aldarte onean ez banago ere,
|
egun
hartan bezala. Txoferraren ondoko eserlekuan eserita, autoko leiho  tik ikusten nuen guztia kontatzen hasi nintzaion anaiari.
|
|
|
Anaiak zerbait zeukan
|
egun
hartan, nik ez dakit zer. Hitz bat bilatu behar banu haren aldarteak zer adierazten zuen esateko, hitz hori beharbada bakea litzateke.
|
|
|
Aski da horretarako borondatea. Hamalau urte hauetan, ordea, ia egunero  berritu ditut
|
egun
hartako eszenak. Goizero egunkaria zabaltzean, beti dago oroitzapenaren giltzari emango dion berriren bat.
|
|
|
Baina betikoa: barruan bi
|
egun
egin, eta aire!, kalera, bazterrak drogaz kakaztera. Pausa egiten du arnasa hartzeko.
|
|
|
Beste
|
egun
bat da, gau osoan egin duzu lo, hasten natzaio neure buruari. Lo bakarra eta amets txarrik gabea.
|
|
|
" Bien arteko harremana nolako, emaitza artistikoa ere halako". Baina, niri dagokidanez, maitalearen metaforak hilketaren
|
egun
hartan galdu zuen bere hitz soilezko izaera, esperientzia haragizko bati esker: neure hatzetan sentitu nituen teknika eta sena elkar hartuta.
|
|
|
Zuzendaria kanpoan zen
|
egun
haietan, eta, halakoetan, ikasketa burua zen zuzendari lanak betetzen zituena. Urte batzuk lehenago, irakaskuntzari apalegi iritzirik, Â politikan hasi zen.
|
|
|
Nik, bai. Hildakoarenganako haien sentimendurik eza nik hainbatetan erakutsitako bera, azken batean eta
|
egun
hartako nire egoera hain ziren mutur banatakoak; zer egin nuen baldarkeria baten aurrean. Isilik gelditu sentimendurik gabeko hitzak entzunda?
|
|
|
Aitona hil zenean nik zazpi urte doi nituen, ez zidaten aitonaren gorpua ikusten ikusi, baina ikusi izan banu bezain garden gogoratzen dut
|
egun
haietako batean izan nuen ametsa. Aitona bizkar sendoko gizona zen, lasaia, onkotea.
|
|
|
|
egun
hartan bezala (ñirñirka zeudenan
|
|
|
Eta nola aurreratu dugun! Nik behintzat nire burua, hizkuntza kontuetan esan nahi dut, aintzakotzat hartzen hasi nintzen, eta kontua serio samarra dela pentsatu, euskaltzainok" pneumonia"," pneumatiko" edo" postposizio" bezalako hitzak euskal hiztegian ofizialki sartu genituen
|
egun
berean, euskararen lege fonetikoak ezin hobeki zainduz, nahiz horrekin batera" subjuntibo" ere sartu zen onartutako euskal hitzen zakuan, fonetikari desafio eginez orain. Eta esan liteke nire barne kezkak ia ia behin betiko baretu zirela" filologia" hitz arraro samar horretan ageri den" g" hori, hola," g" bezala, eta ez" j" gisa, ahoskatu behar zela erabaki genuenean.
|
|
|
Eta
|
egun
horietan beretan" carpeteria" bat irekiko zutela ari ziren iragartzen irratian(" lurreko tapizak" edo" alfonbrak" dira, noski)," carpet" ak saltzeko. Lana du batek gero hor esaten dena esan nahi denarekin lotzeko, euskaraz ere batzuetan gertatzen den gisa.
|
|
|
Historia honen azken kapitulua, oraingoz bederen, 2002ko urriaren 10ean idatzi zen:
|
egun
horretako buletin ofizial batek zekarren (ikusazu BORME, 144 zenbakia) 2001eko azken egunean erabaki zutela" Euskal Entziklopedia Orokorra Eusenor S.A." ixtea, atzean 117.775.968 pezetako zorra utziz. Krak egin eta hor konpon.
|
|
|
Berdin joango lirateke horren ordez, eta sinboloa ongi saldurik, eskola publikoaren aldeko kontzertu bat egongo balitz, edo jendearen biltzeko beste edozein aitzakia. Kontua ongi pasatzea da, edatea, dantza egitea,
|
egun
alai bat pasatzea. Eta ez dut uste helburu hori txarra den, benetan, beti tristezietan ibili gabe, ongi pasatzen ere jakin behar baita.
|
|
|
Batzuetan hala dirudi. Berriz ere hartuko dut, sinbolikoa delako, Eguzkitza jaunak Euskaltzaindian sartzeko eman zuen sarrera hitzaldiaren
|
egun
hura. Kontuan izanik Euskaltzaindia dela gure (eta orain uste dut aski modu egokian erabiltzen dudala" gure" hori) hizkuntzaz arduratzen den erakunde ofiziala, kontuan izanik Euskal Telebistaren ardura dela euskara, kontuan izanik egun horretan arratsaldeko azken orduan euskaraz ez zela eguneko albistegirik, besterik ezean uste nuen erdarazkoan berri hori izango zela garrantzitsuenetako bat.
|
|
|
Zeren, ez nuke pentsatu ere egin nahi, nire errespetu guztiak baldin badituzte ere, Dollyren bosgarren urtebetetzeak edo Eibarko taldearen entrenamenduak baino garrantzi gutxiago duela Euskaltzaindian sarrera hitzaldia irakurtzeak. Edo erakunde honen lanak, ez eguneroko lanak baizik
|
egun
horretako lan bereziak, garrantzi gutxiago duela euskaltzale batendako edo bere jardueran euskararen alde egin behar duen komunikabide batendako, Europako bisoiak baino. Hain kerratua ikusten dute gai hau?
|
|
|
Oso aldarte onean esnatu nintzen hurrengo egunean. Telebista piztu eta MTV musika katean Los del RÃo ren" Macarena" higuingarria ematen ari zirela ikusteak ere ez zidan
|
egun
hartako umore ona zapuztu. Motxilak atondu eta arrapaladan abiatu ginen metrorantz, goiz eguzkitsuak eskain  tzen zizkigun aukera guztiak ahitzeraino dastatzeko prest.
|
|
|
Hiriak ankerra izaten badaki, eta New York, porlanezko bihotz gogortu eta lehorreko hiri honek, are gehiago. Berri txar batek mingostu zigun lehenengo
|
egun
hartako gosaria: Smashing Pumpkins en teklatu jotzailea, Jonathan Melvoin, hilik aurkitu zuten bezperan, antza heroina gaindosiak jota, eta Jimmi Chamberlin bateria jotzailea, lehendik ere droga zela-eta arazo franko izandakoa, atxilotuta zegoen.
|
|
|
Azkenik, parachute aldera jo genuen. Hantxe esan zigutenez, ez zen gauza ziurra
|
egun
horretan salto egiteko baimena emango zigutenentz, izan ere, haize bolada handiak baitzebiltzan han goian eta jauzia arriskutsua izan zitekeen baldintza haietan. Hala ere, zer egin erabakitzen zuten bitartean denbora aurrezteko, hainbat paper eman ziguten, eta mesedez arretaz irakurri eta denak banan banan sinatzeko eskatu.
|
|
2003
|
|
|
" Trenean lana, kanpoan afana". Baina
|
egun
hartan ez nenbilen lanean, bai, eta halaxe zuritu ahal izan nuen neure burua.
|
|
|
" Bizitza lau
|
egun
dira, saia gaitezen gutxienez hiru ongi pasatzen", irakurria nuen Herioren kantua nobelan, seguruenik Rayren emaztearen ahotan. Nik ere hori esan nahi izango nion Teresari, baina ez hitz ez hitzondo geratu nintzen, begirada leihoaz beste aldeko iluntasunean iltzatua.
|
|
|
Nasan, atzera aurrera, lurrun jario eta begi etsituekin ikusi nituen erretiratuen antzeko sentitu nintzen. Baimen labur batekin
|
egun
 gutxi batzuetarako utzia nuen Darocako ziegan baino okerrago sentitu nintzen. Teresa:
|
|
|
Baina ez zuen behin ere aipatzen nork emana zion aldian aldiko agindua. Hala ere,
|
egun
hartan apenas izan nuen horretaz pentsatzeko astirik izan. Ez, horixe.
|
|
|
Baina han ez ginen askorik luzatu. Batetik, pikoloak auto kamuflaturen batean etor zitezkeen eta, bestetik, zera,
|
egun
hartan prakak bete lan, prakak bete lan ibiliko ginen. Hala, bada, atzera garajera bidean, ogitarteko eta garagardo bana eskatu  genituen Oiangu tabernan.
|
|
|
Pixka bat desbideratu egiten baginen ere, garajera baino lehen Tximistako zubira jo genuen, lasterka, egiten zuen ho  tzari aurre egiteko. Nik behorren kontua ekarriko nuen hizpidera eta nola, zera, nola egiten zuen Aralarretik jaitsi ziren
|
egun
haren antzeko eguraldia. Baina Kepa urrunetik ohartu zen pikoloek ordurako gure pankarta erauzia zutela, eta ezin ezer esan.
|
|
|
Beste
|
egun
batzuetan ez bezala, gaur ez dabil inor zezen plazako hareatzan. Eskola bukatutakoan, hara abiatzen dira auzoko mutiko guztiak, hondar piletan jolastera.
|
|
|
Anaia bere urtebetetzeaz ari da. Hitz eman zion
|
egun
hartan azalduko zela horra, zezen plazara, baina hiru lagunek alferrik eman zuten arratsalde osoa haren zain. Ez zen azaldu. Â
|
|
|
Baina Ramon eta bere semea bakarrik joan ziren. Andres
|
egun
horretantxe eztulaldi makur batek jo zuen, eta medikuarenera eraman behar izan zuten presaren presaz. " Futbolari porrokatua Ramonen semea", pentsatu du, pilotari begira," Andres baino helduxeagoa, eta handia, haren aita bezala".
|
|
|
Berak ondo zekien ezetz. Eztul gaixotuan hasi baitzen
|
egun
hartan. Eztul isil gaiztoan.
|
|
|
Eta bera ere urduri jartzen hasia da. Hiru
|
egun
edo darama Jonek hots egin gabe. Egunkaria bazter batera bota, eta eskuak luzatu ditu kaskoak emaztearen gau mahaitik hartzeko.
|
|
|
Irribarre egin du aita gogoratu duenean aulkitxo horietako batean jarria, belaunak bular parean kuzkur kuzkur eginik. Zirkora joan ziren
|
egun
hura etorri zaio gogora. Hilabete eta erdi edo lehenago eraman zuen, aurreneko aldiz.
|
|
|
Zirkoarena mundiala izan zen. Eta
|
egun
hartan ez zen bere urtebetetzea. Ez astebete  geroago edo mekanoa ekarri zion egunean ere.
|
|
|
Hura izan zen, orain gogoratzen du, emazteak umearen  aurrean barre egin zuen azken aldia. Umea jada ohean zegoen, medikuak hala agindurik, eta
|
egun
horretantxe odola bota zuen lehenengoz eztularekin batera.
|
|
|
Aita bati eta besteri telefonoz deitzen ibili da, arrasto bila, baina ez du seme nagusiaren berririk izan. Joxek ez daki zergatik, baina ama kargu hartzen aritu zaio aitari
|
egun
hauetan. " Hau hire gerra duk!, hau hire gerra duk!", oihukatu dio, adibidez, gaurko bazkarian, amorruari heldu ezinik.
|
|
|
Hamazazpi urte edo izango zenituen artean. Ez zen oso ohikoa amak egunkari hori erostea, baina
|
egun
hartan etxera ekarri zuen, aurrerantzean Iriarte izeneko horren artikuluak publikatu zituzten orotan egingo zuen bezala. Ez zenuen artikulua irakurri.
|
|
|
Hor zegok hire etorria, hire klasea, hire maila... Eta joaten utzi diok,
|
egun
hartan Mariasuni joaten utzi hion bezala. Gogoratzen?
|
|
|
" Gero arte ba, Juanan", esan zian Mariasunek
|
egun
hartan.
|
|
|
" Ipurdia txamarra luze horren azpian estaltzeko ohitura hori izango ez balu", pentsatu duk," dezente irabaziko likek". Eta gogoratu haiz pentsamendu horrek
|
egun
hartan pixka bat lotsatu egin hinduela, hara, auzora aspaldiko partez hinderaman asmoa zikintzen zuela edo. Erakundeak bidalita azaldu baihintzen hara, kontaktu bila.
|
|
|
Ondo ondoan eraman du denbora guztian, isil isilik eta burumakur. Lekutan geratu dira erbien atzetik lasterka egiten zuen sargoriko
|
egun
haiek.
|
|
|
Mahats bilketa garaia zenez, bazekiten biltegi hura mahatsa pilatzeko erabiltzen zutela Ubernako nekazari batzuek, horregatik tabernara mokadu bat hartzera joan ziren arte itxaron zuten erreka bazterreko makalditik mugitu gabe. Mahastietatik bide errazagoa zuten inondik ere, baina
|
egun
haietan ez zegoen bertatik pasatzerik traktore, erremolke eta langile pilarekin topatu gabe. Jendea ahal zen neurrian saihestu nahi zuten.
|
|
|
" Ez nian bakarrik igotzen utzi behar", pentsatu du, neskaren eskuak bereen gainean haztamuka sentitzean. Eta
|
egun
hartan gertatutakoa gogora etorri zaio beste behin ere. Zer problema ekarri behar zuen andereño hark?
|
|
|
Neskaren aldartea dezente aldatu zen
|
egun
haietan, baina sekula ez bere ohiko irribarre uzkur hartatik harago. Halere, geroz eta sarriagotan arrimatzen zitzaion.
|
|
|
Lo egiten zutenean bizkarrean sentitzen zuen bere gorputzaren kontaktua, bero bila joana, eta garai hartan hasi zen atseden uneetan burua bere sorbalda gainean jartzen. Beste egoera batean ziurrenera ez zuen bere arreta bereganatuko, baina
|
egun
haietan konturatu zen behin baino gehiagotan joaten zitzaizkiola begiak neskaren ipurdi aldera.
|
|
|
Jon orduan ekintza horren nondik norakoez pentsatzen hasi da. Bi hiru
|
egun
barru Ubernan inauteriak ospatuko direla, esaterako, eta, elurtea dela medio, lehenbailehen hori ezin beteko dutela. Hortaz gainera, gogoratu du herri horretan, Ubernan alegia, egin zuela Idoiak bere lehenengo ekintza zorigaiztoko hura, eta gaizkitzen hasi da horregatik.
|
|
|
Beharbada gauean zerbait xuxurlatuko dio belarrian, lo zakuan sartzen direnean. " Oraingo honetan ez diagu hutsik egingo", adibidez, edo" no problem, Jon;
|
egun
hartakoa ahaztuta zeukaat". Ziurrenera, ordea, etsi dute, beti bezala, elkarren beroa bilatze hutsarekin.
|
|
|
Espero bezala, bi
|
egun
behar izan dute Ubernako inguruetara iristeko. Ez du apenas elurrik bota bi egun hauetan, baina hotzera egin du nabarmen zerua oskarbi dagoenetik.
|
|
|
Espero bezala, bi egun behar izan dute Ubernako inguruetara iristeko. Ez du apenas elurrik bota bi
|
egun
hauetan, baina hotzera egin du nabarmen zerua oskarbi dagoenetik. Toki ospeletan izotz dezente aurkitu dute, gainera, eta nahiko lan izan dute motxila, Kalashnikova eta guzti lurrera ez joateko.
|