|
2000
|
|
|
Dagoeneko, hauteskundeen ondorenera biltzen dira begirada gehienak, Madrilen PPk, PSOEk eta indar nazionalistek CiUk eta EAJk zer egingo duten ikusteko.
|
Euskal
gizartearen etorkizuna egituratzeko garrantzitsuena Euskal Herrian egin da, hori egi borobila da, zalantzarik ez. Baina Madrila eta Parisera begiratu dela ere bai; begiratu, ibili, negoziatu eta behar den guztia.
|
|
|
|
Euskal
gizartean piztutako amorrazioaz gain oso kontuan hartzekoa ilusio galera eutsiezina da atentatu honek eragin duena. Berriz ere, ezker abertzalearen mundu soziologiko zabal eta plural horren baitan bereziki.
|
|
|
|
Euskal
gizartea oso da konplexua. Orain gutxi arte, EAJ estatutuaren garapenaren alde aritu da.
|
|
|
EAJn argi dugu burujabetzaren bidea gizartearekin bat eginda landu behar dela.
|
Euskal
gizartea bere osotasunean eraman behar dugu aurrera, hiru lurraldetakoa bada, bada hiru lurraldeetakoa; Nafarroan Nafarroako gizarteak ados egon behar du; eta berdin Iparraldean. Planteamenduak irabazteko egin behar ditugu, eta horrek abiadura bat onartzea dakar.
|
|
|
Behar bada topagune iraunkor.
|
Euskal
gizarteari ikustarazteko gure txokotasunean unibertsal garela. Geronek esan behar dugu ez dela ezer asko bertsolaritza, gauza xumea garela, baina zinemaldian filme amerikarrei alfonbra gorria jartzeaz gain, herri honek egin dezakeena dela bere ekarri txikien nazioartekotasuna garatu, eta gure adibide oso zehatz eta oso egingarrira etorrita, ahozko sorkuntzan munduko erreferentzia bihurtu.
|
|
|
Baina autodeterminazio eskubidea bermatzeko, eskubidearen onarpena lortzeaz gain, Euskal Herrian hura aplikatu nahi izateko kontzientzia sortu behar dugu.
|
Euskal
gizarte guztiari jakinarazibehar zaio, autodeterminazio eskubidea ez dela abertzaleen eskakizuna bakarrik, denei dagokigun eskubidea baizik. Eta gero, azken hauteskundeen emaitzak ikusita, hauxe ondoriozta daiteke:
|
|
2001
|
|
|
|
Euskal
gizarteak badu berea, zeharkakoa edo bigarren mailakoa. Nik ez nioke euskal gizarteari leporatuko presoek pairatzen duten bizi baldintzen eskasia.
|
|
|
|
Euskal
gizartea kontzientea ote da torturaren praktikaz, ez al du entzungor egiten?
|
|
|
Ukatzea errealitatea ezkutatzea litzateke.
|
Euskal
gizarteak en tzungor egiten duen. Euskal gizarteak jakin badaki azken bolada honetan errepresioa areagotu egin dela eta Estatuaren bisaiarik ankerrenak agertu egin direla.
|
|
|
Euskal gizarteak en tzungor egiten duen?
|
Euskal
gizarteak jakin badaki azken bolada honetan errepresioa areagotu egin dela eta Estatuaren bisaiarik ankerrenak agertu egin direla. Ez dut sinesten Euskal Herrian tortura existitzen ez duela pen tsatzen duen inor dagoenik.
|
|
|
«Ez dizut eskatzen nire kultura praktikatzeko, errespetatzeko baizik».
|
Euskal
gizartea lotuta dagoen bezala, beste gutxiengoei ere (tartean musulmanak) garatzen utzi behar zaiela aldarrikatzen du. «Utzi jendeari sortzen, utzi lan egiten, eta probatu ondoren, juzgatuko dugu zuzen edo oker zeuden».
|
|
|
Era horretara, pixkanaka pixkanaka eta teknologia berriek eskaintzen duten azpiegitura sostengu gisa izanik, «Gure Agenda»ren proiektua gorputza hartzen joan zen.
|
Euskal
gizarteari zerbitzu oparoa eskaintzeko ezaugarri guztiak platerean zeuden: alde batetik informazioa zegoen, gertatu zena eta gertatuko zenari buruzkoa, eta bestetik, agenteak zeuden.
|
|
|
Gaur berrogeita hamar urte inguru duen idazle (eta lagun) talde honek (Saizarbitoria, Sarasola, Kintana, Urretabizkaia, Lete,...) bere garai eta beharrei ez zegokien literaturarekin egin zuten topo.
|
Euskal
gizartean 60ko hamarkadan jazo zirenak (ETAren sorrera, ikastolen mugimendua, industri eta ekonomiaren gorakada, euskara batuaren oinarrien finkapena,) iraultza hori egin zedin beharrezko" humus" a bihurtu ziren.
|
|
|
|
Euskal
gizarteari bagagozkio, ez dut uste ene baieztapen horrek azalpenhandirik behar duenik. Hona, berriz ere oroitarazi behar diot neure buruari, literaturaz aritzera etorri gara, eta ez ETAren su etenaz, kale borrokaren amaierazedo Lizarra Garazi akordioak ekar litzakeen bide eta aukera berriez.
|
|
|
Herritarrek indarkeriaren aurrean abiatua zuten arbuio prozesu gero eta zabalago baten ondorioa zen.
|
Euskal
gizarteak indarkeria eta haren inguruko fenomenoak ez zituen arrotz eta urrun, zuzeneko esperientzian bizi izaniko fenomenoak baitziren; norberak bizi izaniko gauzak ziren edo pertsonen arteko harremanen bidez edo partaide zaren elkarte edo taldeen bidez gizartean zabalduriko iritziak. Esperientzia horretan zituen erroak herritarrak ETAren indarkeriaren aurrean erakusten ari ziren arbuio gero eta zabalagoak.
|
|
|
Euskara ez da jadanik baserritar eta arrantzale ezjakin batzuen hizkuntza, gizarte moderno baten erreminta komunikatibo bihurtzeko bidean ari da.
|
Euskal
gizartea zenbat eta euskaldunagoa izan, orduan eta euskal nortasun handiagoa eta Espainia bat, batu eta librea urrunago.
|
|
|
Animaliek gernuarekin markatzen dute beren lurraldea, alderdi estatalistak euskararen inposizioaren beldurra, besteak beste, usatzen ari dira beren alorra markatzeko.
|
Euskal
gizarte plural honensektore batzuetan euskararen normalizazioaren kontrako jarrera argiak daude, sustrai historiko sakonak dituztenak, eta hori baliatzen ari dira abertzaletasuna ahultzeko. Halaber, euskaltzaleok eginiko hutsek ere laguntzen dute euskalgintzaren ideologizazioa, benetakoa ala alegiazkoa.
|
|
|
Espainiako estatuak ezarri dituen helburuak lortze aldera, gero eta argiago daude estrategiaren oinarriak, eta hauetako bat euskal gizartean haustura eta konfrontazio soziala arlo guztietara hedatzea da.
|
Euskal
gizartearen parte bat euskararen kontra jartzeko bidean, batez ere bi elementu darabiltzate: batetik, euskara ez dakitenen kontrako diskriminazioa dagoela sinetsarazi nahi eta hori konpontzeko bideak ezartzea euskara zokoratzeko (adibidez, Sanzen bidez egiten ari direna); bestetik, euskara eta, batez ere, euskalgintza ETArekin lotu, horrela euskararen gizarte eragileak desegiteko" arrazoiak" ezarriz (komunikabideen eta Garzonen bidez egiten ari direna).
|
|
2002
|
|
|
Bere osotasunean behintzat, hurrengoan gauzatu da helburua.
|
Euskal
gizartean banaketa egoera bizi da abertzaletasunean eta horren isla Aberri Egunean ere horixe da, banaketarena. Batzeko eta garai esperantzagarriagoak berpizteko ahaleginak, dena den, hor dira eta ikusi behar orain tamainako ahaleginaren fruitua zein den.
|
|
|
Sinplekeria handia iruditzen zait bi sektore bakarrik daudela esatea, alderdiak oso konplexuak dira.
|
Euskal
gizartean gauza guztiak bitan banatzeko joera izugarria dago, politika mundutik datorrena: zuria edo beltza.
|
|
|
Bere atentatuek ez dute giza eskubiderik eta hiritarren borondaterik errespetatzen.
|
Euskal
gizarteari bere etorkizuna bakean erabakitzen uztea exigitzen diogu. Hori litzateke eta bere erabakirik onena eta ausartena.
|
|
|
Ondorio horien sakontzean datoz hipotesi desberdinak, eta hauek era guztietakoak dira, hartzen diren betaurrekoen arabera.
|
Euskal
gizartean, dena den, PPk eta PSOEk ordezkatzen duten gizarte sektorean izan ezik eta hor ere neurtzekoa litzateke boto emaileek uste dutena, argi dago neurri hauek egoera politikoa biziki korapilatuko dutela, irtenbiderik eskaini gabe eta elkar bizitza kaskartuz. Hortik aurrera balizko eszenatoki desberdinei buruz dauden hipotesiak ugariak dira.
|
|
|
Aztarna historiko bakarra Erdi Aroko Luis Utinen gaztelua izan zitekeenaren harresia da.
|
Euskal
gizartean eraikitzen ari diren beste harresi batzuez mintzatzera etorri gara, ordea. Herenegun hasi zen Polizia Nazionala Iruñeko Batasunako egoitzak ixten eta atzo Ertzantzak EAEko hiriburuetan ekin zion Baltasar Garzonen agindua betetzeari.
|
|
|
Hori da PPk nahi duena eta sahietsi behar dena.
|
Euskal
gizarteak irtenbideak nahi ditu eta alderdi politikook horretan saiatu behar dugu. Egoera oso korapilotsua bizi dugu eta ezin gara itsutu.
|
|
|
Hizkuntza zuzen eta laua, elkarrizketa biziak, edo bigarren pertsona narratiboaren erabilera genituzke eleberriaren baliabide estilistikoak.
|
Euskal
gizartearen irudi eta erretratu izan daitekeen honetan, gatazka politikoa, baserriko bizimoduaren gainbehera, herri txikietako bizimodua... azaleratuz doaz, eta jarrera politiko desberdinen arteko amildegia begitantzen. Edonola ere, tesi nobela izan gabe (eleberriaren amaiera irekia, protagonista nagusiaren bakardea begitantzen digun bigarren pertsona narratiboa,...), ezin ukatuzkoa da testuaren alderdi ideologikoaren esplizitazioa:
|
|
|
Hortaz, Euskal HerrikoUnibertsitatean gauza jakina da, eta zuen artean gehienok badakizue hori?, Euskal Herriko Unibertsitatearen hizkuntza politika Euskal Herriko Unibertsitatearen izaerak berak markatzen duela, hau da, unibertsitate publikoa izateak, eta, beraz, unibertsitate horrek euskal gizartearena eta euskal gizartearentzakoa izanbehar duela.
|
Euskal
gizartearen unibertsitate publikoa izanda, bada, Euskal HerrikoUnibertsitateak elebiduna izan behar du, gizarteak bezala, eta elebitasunean dagoEuskal Heniko Uniberlsilateuren helburua eta hizkuntza eredua.
|
|
|
|
Euskal
gizartea eta hezkuntza Euskal Herrian etaEuropako Batasunean 2006 eta 2021 urteei begira.Aldagai nagusien prospekzioa
|
|
|
Idazki honen helburua, Euskal Herrian eta Europako Batasunean 2006 eta 2021.urteetara begira
|
Euskal
gizartean eta hezkuntzan eragin handiena izango dutenaldagai nagusien prospekzioa osatzea da.
|
|
|
|
Euskal
gizartea eta hezkuntza Euskal Herrian eta Europako Batasuneanaztertzean, giltzarri diren aldagaiak aipatu eta datozen urteetarako aurreikustendiren tendentzia edo joera nagusiak aztertuko ditugu, gainetik bada ere.
|
|
|
1
|
Euskal
gizartearen sarearen baitan txertatua nahi nuke, alegia, euskal gizartekideen beharrei hobeto erantzuten laguntzeko gai dena. Beharrak eraaskotakoak ditu gizakiak, baina badira oinarrizkoak jo daitezkeenak, adibidez, zertatik bizi, zertarako bizi eta nola bizi elkarrekin, gizakien etaherrien artekotzan?.
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitatearen gaur egungo hizkuntza eredua oso desegokia da
|
Euskal
gizarte integratua lortzeko, bi unibertsitate elebakar paralelo nahibaititu eratu eta mantendu: gaztelaniaduna eta euskalduna.
|
|
|
|
Euskal
gizarteak ez du sortu, oraindik, medioen jarduera zaintzeko eta hobetzeko erreminta publikorik. Egia da egoera arruntetan ez dela ikusten beharrizan hori; baina gure Herriak bizi duena ez da erabat arrunta.
|
|
|
Denek ingelesez idatzi zuten.
|
Euskal
gizartean, ostera, ez dira hain bakanak. Beharbada, hori da hizkuntza ahulen ezaugarrietako bat:
|
|
|
Azken hilabeteotan hizkuntz eskubideen gaiak bere tokia hartu du euskal plazan.
|
Euskal
gizartea ren hizkuntz eskubideak, ez legez ez izatez, Euskal Herrian bermerik ez duten eskubideak baitira. Oraindik ere bost erregimen juridikoren menpe dago euskararen normalizazioa.
|
|
|
|
Euskal
gizartea ren eragileen artean, Udako Euskal Unibe rtsita teaz gain, gutxienez, Euskaltzaindia, Eusko Ikaskuntza, Ikastolen Elkarteak, euskararen munduko erakunde gehienek edo Kontseiluak ordezkatutakoek eta abar egon behar lukete unibertsitatearen proiektua bideratu ahal izateko. Gizarte erakunde hauek osatu behar dute Euskal Unibertsitatearen Kontseiluaren nukleo gogorr a. Erakunde horiez gain, langile sindikatuak eta enpresarien ordezkariak ere bertan inplikatu behar dira.
|
|
|
•
|
Euskal
gizartearen zerbitzura izan luke, berari atxikia, mundu zabaletik datorkiona jasotzeko gai alde batetik, eta bertara aporta dezakeena bestetik.
|
|
|
|
Euskal
gizartea ren eskubidea ez ezik, Euskal Herria renbeharra da Euskal Unibertsitatea, Euskal Herriko berezitasun linguistiko historiko kulturalak ikertuak, zainduak, garatuak eta hedatuak izan daitezen.°
|
|
|
|
Euskal
gizartea ren joerak ikusita, nahiz eta gaurko egoeran aukera egokiena askatasunaren ikuspuntutik unibertsitate pribatua sortzea izan, zaila dirudi halako proie ktu bat martxan jartzea erakunde publikoen babesik gabe.°
|
|
2003
|
|
|
Baina jende askok perzibitzen du gatazka demokratikoa badatorrela.
|
Euskal
gizartea ausarta da eta gatazka demokratikoari ez dio beldurrik.
|
|
|
J. M. JUARISTI. Hausturarena PP eta PSOEren beldurraren mamua da.
|
Euskal
gizarteak azken hamarkadatan izugarrizko memento latzak pasa ditu: 40 urteko diktadura, hilketa mordoa, 80ko krisi ekonomiko beldurgarria...
|
|
|
40 urteko diktadura, hilketa mordoa, 80ko krisi ekonomiko beldurgarria...
|
Euskal
gizartea gizarte heldua da eta orain arte espainiar aginduetara soilik egon den gizarte honek ez ditu hausturarako bitartekoak jarri. Gutako bakoitzaren poltsikoan nortasun agiri berri batek, demokratikoki erabakitako legedi berri batek, ez du zertan gizarte haustura sortu.
|
|
|
|
Euskal
gizartearen gehiengoaren begietara Espainiako justiziak ez du sinesgarritasunik, eta egunetik egunera gutxiago. Dagoeneko ez dira ezker abertzalea eta euskal kultura bakarrik susmopean jarri eta zigortutakoak, Eusko Legebiltzarra eta bere agintari gorenak auziperatze bidean dira, eta Ibarretxe Lehendakaria bera ere deabrua bailitzan buztan eta guzti irudikatzen dute Estatuko komunikabide nagusienek.
|
|
|
|
Euskal
gizartean gatazka politiko bat gertatzen bada hain aspalditik, edozein gatazkaren aurrean har daitekeen jarrerarik arduragabeena haren kausak ukatzea edo desitxuratzea liteke.
|
|
|
Nazionalismoa eta globalizazioa itxuraz elkarrengandik urruti dauden osagaiak dira; baina errealitatean, euskal errealitatean bertan ikus dezakegunez, euskalerakunde autonomikoek 20 urte daramatzate alderdi nazionalisten eskuetan etaalderdi nazionalista horiek munduko ekonomiaren arazoetan daude sartuta, etabehin eta berriro neurri politiko eta ekonomiko neoliberalak proposatu izan dituzte.Horrek ez du esan nahi ageriko gatazkarik ez denik, hau da, hemengoa nazionalismoa globalizazio ekonomikoarekin ahaidetu nahi den nazionalismo erregionala da, oraingoz politikoki onartuta ez dagoen nazionalismoa da, eta, bestetik, gizartezibilaren laguntza masiboa lortu ez duena.
|
Euskal
gizartean indar nazionalistenarteko baieztapen aldien eta globalizazio neoliberalaren arteko desoreka antzekoegoera hautematen da. Ekonomia kapitalista eta neoliberala dituzten beste herrialdeglobalizatu batzuetan, independentzia edo autodeterminazioaren inguruko arazopolitikoak iraganeko arazoak, iraganeko oroitzapenak dira.
|
|
|
|
Euskal
gizartea Mugimenduen Gizartea da (Casquete, 2001) mendebaldekoherri gehienetan gertatzen den moduan. Politikak, zentzu hertsian:
|
|
|
ZB fenomenoa Mugimenduen
|
Euskal
Gizartean, horrela definitu da guretestuingurua Gizarte Mugimenduen ikerketak egiten dituztenen aldetik, kokatzenda, baina era berean Amorebieta Etxano herrian agertzen den adierazpen lokal batda, bertako biztanleen osasun eta bizi kalitaterako arriskugarritzat jotzen den proiektu zehatz baten kontra jaioa.
|
|
|
Ikerketa honen helburua, beraz, Amorebieta Etxano udalerrian, Boroa auzoanziklo konbinatuko zentral termiko bat paratzeak lekartzakeen arazo ekologikoeninguruan, ZB herri plataformak bertako jendearen mobilizazioan arrakasta bereziaren arrazoiak topatzea zen, Mugimenduen
|
Euskal
Gizartean eta, bereziki EuskalMugimendu Ekologistaren ibileran garrantzitsua izan daitekeen mobilizazio formaberezitua topatu dugulakoan gaude.
|
|
|
Bestetik, unibertsitate pribatuen garrantziak gure artean beste muga bat ezarri du, nahiz eta inoiz esan den moduan, Elizak egindakoaren ondorioa baino gehiago, beste batzuen hutsuneen ondorioa izan unibertsitate publikorik ez izatea.
|
Euskal
gizartearen eliteek nahikoa zuten hemengo ikastetxeekin, eta behar beste diru zuten beren semeak, lehenik, eta seme alabak, geroago, beste eskualde batzuetara bidaltzeko ikasketak egitera. Giro horretan, klase ertainaren eta abertzaleen eskakizunek oihartzun eskasa izan zuten; hala ere, pixkanaka zenbait zentro sortu ziren, inongo planifikaziorik gabe.
|
|
|
Euskal Unibertsitatea, Euskalerriaren kultura irrits zuzen zuzenekoa ta baztertu eziña da, ta aren adierabide ta edapenbide. Euskalerriaren euskal kultura bereiztasuneri, eta batez ere, izkuntzarekikoei doakiona, unibertsitate lanetan erabilliko du izkuntza eta dagoen gizartearen arazoen zerbitzurako, ondorioak
|
Euskal
gizarteari eskeiniaz. Erria, unibertsitate zenbaitetan banatua, irakasleak autatzeko premia, gure buru ikasiek erro arrotzeko unibertsitate ustez eta landuketaz, egitasmo saio bat burutzeko beartzen gaituzte eta ekiñaldi zenbaitez, diran eskuarteai etekin geiena atereaz batean, Euskal Unibertsitatea epe aalik laburrenean antolatzea atzeman.
|
|
|
1969tik aurrera biziki bizkortu ziren kulturako eta politikako mugimenduak eta kultura talde berri ugari sortu zen. Horrekin batera, mugimendu politikoen arteko tirabirak indartu egin ziren, hiperideologizatutako giroan, izan ere «kulturgintza neurri handi batetan politikazko tentsio honetan umotu da»5 Honela azaldu zuen, 1973an, Joxe Azurmendik egoera berria, era esanguratsuan?
|
Euskal
gizarte hautsia, izeneko artikulu andanan:
|
|
|
Zeruko Argia, 550, 552 eta 553, 1973ko iraila. ?
|
Euskal
gizarte hautsia?.
|
|
|
Lehenengo kapituluan, Erregimen Zaharraren krisialdiaz aritzean, aipatu ditugu puntu horietako asko, eta ez dut orain nondik norako nagusi batzuk marraztea beste asmorik.
|
Euskal
gizartean nekazaritzak pisu handia izan zuen XVI. mendeko azken herenetik hasi eta XIX. mendeko lehen herena bitartean. Landatutako lurra zabaldu eta laborantza sistema berri arrakastatsua jartzen da abian XVII.ean:
|
|
|
|
Euskal
gizartea leka eta bizkarreko galantak pairatzen ari da aspaldiontan. Eta gu ez gara lekuko isilak gertatzen ari, nahiz eta batzuetan horrela irudi daitekeen.
|
|
|
|
Euskal
gizarteak, bada, Sisiforen mendi aldapatsuan ari balitz bezala, etengabeko saiakera zamatsuan du etorkizun, eta ez beste inon. Gero eta argiago dago geuri dagokigula biziraupenerako asmoaren behin eta berrizko erakuspena, inoiz amore eman gabe.
|
|
|
|
Euskal
gizartea euskalduntzea helburu, lehengo pausoak euskal hiztunen komunitatea trinkotzea eta indartzea izan behar du, ezinbestez. Oraindik bizirik dirauen euskal azpi gizarteak huts egingo balu, gureak egin du.
|
|
|
2.
|
Euskal
gizartea euskalduntzea helburu, zer egin behar da. Zer garrantzi dute eta nola eragin behar dute helduen euskalduntzeak eta alfabetatzeak Euskal Herria euskalduntzeko prozesuan?
|
|
|
Inork espero ez bezalako erantzuna eman zuten euskal hiritarrek kazeta itxi eta bi egunera, erresorte batek mugitu izan bailituen.
|
Euskal
gizarteak intuizioz nozitu zuen Egunkaria ren aurka jotzeak herri zantzuen aurka jotzea bezalakoa zela, eta erdaldunek ere —edo inoiz irakurri gabekoek, Pako Aristik zioen bezala(" Egunkaria eta San Eleuterioren miraria", Egunero, otsailak 26) — sentitu zuten beren izaera bera jartzen zela kolokan. Bestalde, lehen une hartan sumatu zen Egunkaria eta hamar pertsona horien kontra joz gero, gutariko inor ez zegoela salbu Euskal Herrian, geroago Iñaki Uriak adierazi zuen bezala:
|
|
|
Gerrazibilismoan erori ez gaitezen galdera argi bat egin eta erantzun du inoiz euskal gizarteak:
|
Euskal
gizartearen nahien araberako aginte politikoa nahi dugu edo, Espainiar gizartearen zati izanik, hango gehiengoak hautatu dituen agintari eta erabaki politikoak onartu behar ditugu? (...) Azken aurrerapauso politiko hauxe ematen ez badugu gero eta zabalagoa den iritzi lubaki hori hilobi bihurtuko zaigu aldebikooi.
|
|
2004
|
|
|
|
Euskal
gizartearen gehiengoak Estatutu proiektu berrian sinesten du. Hori da aurrera egiteko bitarteko garrantzizkoena.
|
|
|
Adostasun horretatik aterako da euskal gizartearen gehiengoa ordezkatuko duen proiektua.
|
Euskal
gizarteak herri kontsultan berretsiko duena.
|
|
|
ETAk ezin du erabaki euskal gizarteak izan behar duena, ETA ez da inor euskal gizartearen borondatea erabakitzeko eta bere etorkizuna definitzeko.
|
Euskal
gizartearen etorkizuna euskal alderdi politikoek bideratu behar dute elkarrizketaren bitartez, eta azken hitza gizarteari eman.
|
|
|
Nik esango nuke, atzera egin dugula, tamalez.
|
Euskal
gizartea, berez, zeharo konfliktiboa dugularik, euskara ez da zurrunbilo honetan alderik osasuntsuena, ezta gutxiagorik ere. Aitzitik, oso zutabe hauskorra da eta, iruditzen zait, duela urte batzuk eskuragai zitzaizkigun espazio sozialak gero eta urrutiago ageri zaizkigula.
|
|
|
Epaileek ETAren aginduetara zegoen taldea osatzea leporatzen die auziperatuei, eta hurrengo urratsean ikusi da zer leporatzen dion bakoitzari zehazki.
|
Euskal
gizartean ez dira sinesgarri Del Olmo epailearen akusazioak, sektore espainiarzale muturrekoren batean ez bada, eta horrek balio moral handia izan badezake ere bai akusatuentzat bai hauek ordezkatzen dutenarentzat, espainiar botere desberdinei bost ajola die eta, gaurkoz, horrek balio du.
|
|
|
Madrilen bataila politikoa hedabideen bidez irabazten dela dirudi.
|
Euskal
gizartea jabetzen al da aipatu dituzun eskubide demokratiko hauen ukapenaz?
|
|
|
|
Euskal
gizartea jabetzen da ukapen hauetaz, jakina. Guk kontu handiz jokatzen dugu, ez dugu kea saltzen.
|
|
|
Aldi berean, Euskal Herrian bertan bizi direnak heztea ere bada nire asmoa, nola bizi garen jakin dezaten.
|
Euskal
gizarteak ez gaitu ezagutzen, ez du gure berri, ez daki diasporan bizi den 33.000 lagunek boto emateko eskubidea dutela, eta hauteskundeetan parte hartzen dutela. Eta, are gehiago, aldiro, hauteskunderik hauteskunde, zazpi zortzi bat mila gehiago dira hautesle erroldan ageri diren diasporakoak.
|
|
|
Nola sentituko du minik, euskaltasunaren egungo egoera eguneroko bizimoduan mingarria egiten ez bazaio?
|
Euskal
gizartea aspalditik dago txertatua gaitz horren kontra, eta, damurik, euskaldun elebiduna bera lasai ederrean bizi da ia erdara hutsean.
|
|
|
Planteamendu hau, alabaina, ez omen da zuzena: ?
|
Euskal
gizartean oso hedaturik dago faltsua bezain kaltegarria den planteamendua: –Euskararen etorkizuna ez dago arriskuan.
|
|
|
|
Euskal
gizartean ez omen dago inolako arazorik bi komunitateen arteko elkarbizitza bake santuan eratzeko.84 Arrazoi du horretan idazle azkoitiarrak. Halakoxea da egoera:
|
|
|
Bata Argia-ren editorialetik jasoa dut: ?
|
Euskal
gizartearen zati handi batek, gehiengoak, eta jarri nahi diren ñabardura eta mailakatzeak?, aspaldi utzi dio sinesteari Espainian zuzenbidezko estatua dagoela indarrean, euskal gizarteari dagokionez behinik behin. Ezer frogatu gabe dagoenean komunikabide bat ixtea estatu totalitario baten jarrera da?. 407 Bigarren pasartea Gabirel Ezkurdiarena da:
|
|
|
Eta esperientzia berri honek, herri euskaldunean murgildurik zegoela, euskaldunagoa bihurtu zuen eta beharbada horrek lagundu zion bereizten euskararen aldeko jarrerak, ez zuela halabeharrez abertzaletasun politikoaren enblema soila izan behar.
|
Euskal
gizartean bazuen izan berezko balio euskaldun ugari oraindik bizi zirelako. Beraz, Bizkaia edo Euskadiren independentzia lortu arte ez zen itxaron behar, euskararen zabalkundea eta geroa ziurtatzeko, batez ere euskara hizkuntza bizia zegoen tokietan.
|
|
|
Arreta zor zaion beste ikuspegi bat, euskal produkzio sarean duen inbrikaziosendoa da.
|
Euskal
gizartean aberastasun eta enplegu sortze soila gainditzen dutenplano desberdinetan agerian jartzen da inbrikazio hau. Esan baitaiteke garapenendogenoan oinarrituriko esperientzia dela AKE a.
|
|
|
oroit lehenagoko" nik ez dut esnatuko,/ baina maitatu bai" hura– historia ez du gaitzesten.
|
Euskal
gizartearen kaletartzea, eskola orokortua, autoa etxe bakoitzean, aurrerapena eta aldaketa: biziaren legea da, denboraren arau erremediorik gabekoa –" baina penagarria", esango du Bitorianok.
|
|
2005
|
|
|
|
Euskal
gizarteak bizi duen gatazka bortitzarekin amaitu nahi du, beste gauza asko agian ez daude horren argi baina hori behintzat bai; horrek, gainera, hauteskundeetarako geratzen diren bost hilabeteak baino askoz denbora gehiago eskatuko du.Osagai giltzarri ugari dago, baina lehenbizi edukiak baino joko arauak jarri dira argi eta izango da lanik horretan: biolentzia eta indarraren erabilera baztertzea, giza eskubideen begirunea, eta herri borondatearen nagusitasuna.
|
|
|
|
Euskal
gizartearen kontura ere barre egin duzue, baina.
|
|
|
Guk jokaleku politiko berria finkatu nahi dugu marko juridiko politiko berria lortzeko, horretarako erreferenduma burutzea berebiziko konpromisoa delarik.
|
Euskal
gizarteari hitza eman behar zaio. Hori da koalizioa osatzearen arrazoia.
|
|
|
\
|
Euskal
gizarteak ez ditu oso gogoko magrebtarrak. Aitzitik, begiko ditu jatorriz Europako Batasunekoak direnak, Europako Ekialdekoak eta hegoamerikarrak.
|
|
|
|
Euskal
gizartean hainbeste aldatu al dira gauzak urte hauetan" herriak du hitza eta erabakia" horri dagokionez?
|
|
|
|
Euskal
gizartearen ezaugarri nagusiak
|
|
|
|
Euskal
gizartean bakea egunez egun atzerabiderik gabeko zerbait bezala bizi dugu. Eguneroko gizarte errealitateak politikaren eremua irentsi egiten du.
|
|
|
Oraindik konponbiderik egon gabe gizartean sorturiko espektatiba bake dinamizatzailerik handiena bilakatu da dagoeneko.
|
Euskal
gizartearen eskabide nagusi horri huts egiten dion aktore politikoak bere proiektu politikoaren garapenerako baldintzarik ez du aurkituko berehalako etorkizunean.
|
|
|
|
Euskal
gizartea ere goitik behera aldatzen ari zen garai hartan, eta, ondorioz, ugariak ziren desoreka sortzen zuten gertaerak; besteak beste, Melitón Manzanasen hilketa (1968), ETAren VI. Biltzarra (1970) eta Burgosko Epaiketa (1970) aipatu ditzakegu. 60ko hamarkadaren bukaera eta 70ekoaren hasiera garai oso nahasia izan zen Euskal Herriarentzat, baina baita garai sortzailea ere.
|
|
|
Nire ustez, nahitaezkoa zaigu eredu erromantikoaren bazterketa gure anakronismoanedo marjinazioan ez erortzearren, hots, lehen mailako balio kulturalekin bizitzeko, eta helburu horrek, praktikan,
|
Euskal
Gizartearentzat, sektore, talde, pertsonaezberdinez osatutako gizarte batentzat, alegia, egokia litzatekeen leku berri bateskatzen du.
|
|
|
Hamarrak hogei gutxi aldera iritsi dira Casa de Campora, autobusez, eta barrura sartzeko zain dira.
|
Euskal
gizarteko sektore zabalek epaiketa hori bertan behera uzteko eskatu dute. Baltasar Garzon epaileak bultzatuta abiatu zen 18/ 98 auzia, ezker abertzalearen ideiekin bat egiten duten jende eta elkarteen sare zabala ETA dela abiapuntu hartuta.
|
|
|
Presoak burutzen ari diren protestaldiak izan dituzte aztergai.
|
Euskal
gizartea presoen egoeraz jabetzen hasi dela uste dute senideek eta batzarrean oso gogoan izan dituzte hildako Oihane Errazkin eta Kepa Miner presoek eta errepidean zendutako Leo Esteban eta Karmele Solaguren senitartekoak.
|
|
2006
|
|
|
Umetatik ikastolara joan naiz, ordutik dakit euskaraz; aldi berean nire familiaren kultura erdaldun hori ere neurea dela sentitu izan dut.
|
Euskal
gizartean bizi den banaketa hori ez dut inoiz bizi izan. Eta uste dut historiaren pasarte horri begirada berri bat eman behar zaiola.
|
|
|
|
Euskal
gizarteak azken urteetan izan duen aldaketen ondorioz, gure testu bateko hiztegian edo joskeran aurki daitezkeen aldaerek gero eta ikusteko gutiago dute egilea han edo hemen sortu izanarekin, eta gero eta gehiago, aldiz, haren biografiarekin. Etorkiari zenbat zor dio gaur egungo euskal sortzaile baten hizkerak?
|
|
|
Antzinan, txakolinak urrezko garaiak ezagutu zituen.
|
Euskal
gizartean eta euskal ekonomian garrantzi handia izatera heldu zen. Zoritxarrez, hemeretzigarren mendearen hondarretan, beheraka hasi zen modu nahiko nabarmenean.
|
|
|
Horrek guztiakekoizpenerako funtsezkoak diren hainbat balio helarazten ditu eta garrantzi handikoa da artzainentzat ere.
|
Euskal
gizartea horrelako azoketara nola hurbiltzen den ikustea hunkigarria da. Jendeak baserri giroa ezagutu nahi du, batez ere gaztaren mundua ezagutu nahi du.
|
|
|
Hau dena aztertzeko, adina, egoera ekonomikoa etatestuinguru etnografikoa aztertu behar dira» (ibidem, 1995).
|
Euskal
gizartean erekokatzen du bere ikerlana Elixabete Imazek, liburu honetantxe kapitulu bat duenegileak (5 kapitulua). Bere lanaren aspektu azpimarragarrien artean, aldagaiezberdinen arabera aukeraturiko emakume haurdunek berek bizitzen dutenaaztertzen dagoela aipatuko nuke, kanpoko zein barruko kontraesanak, gatazkak etaesperientziei helduta.
|
|
|
Idazlearen funtsa halaber kanbiatu da, egoerasoziolinguistikoarekin batera.
|
Euskal
gizartea nahi ala ez zabaldu dela argi dago, euskaradundu eta euskaldun berri hauek ez dira baitezpada, abertzale suharrak?. Aburuen ezberdintasunaren aldarria bada gure jendartean.
|
|
|
Desberdintasuna gainditu nahi duen hezkuntzak ez du bide eman behar bi hizkuntza ofizialetako bat ez ezagutzeko.
|
Euskal
gizartean integratu nahi dutenentzat, bi hizkuntzak ikastea eskubide izateaz gainera beharrezkoa ere bada, gizarteko kide izateko eta hala sentitzeko, eta gizartean nahiz lan munduan integratzeko aukerak gehitzeko.
|
|
2007
|
|
|
Jadanik gainbehera zetorren bake eta normalizazio prozesuak eta hauteskundeen defizit demokratikoak ilegalizazioak ia ezinezko egiten zuten jendeak ilusioari eustea eta azaltzen dute zergatik gizartearen zati garrantzitsu batek bizkarra eman dion oraingoan politikari.
|
Euskal
gizartea protagonista egin behar dugu. Euskal gizarteak hitz egin du.
|
|
|
Euskal gizartea protagonista egin behar dugu.
|
Euskal
gizarteak hitz egin du. Entzun al diogu?
|
|
|
|
Euskal
gizarteak hartu du bere epaia. ETA bera da arazoa eta bizkarra ematea erabaki du.
|
|
|
Laugarren Ekonomia Ituna 1906ko abenduaren 13ko Erret Dekretuak onetsi zuen.
|
Euskal
gizarteko eragile gehienek begi onez ikusi zuten Itun berri hau.
|
|
|
5
|
Euskal
gizartean bakea eta normalizazioa lortzeko elkarrizketa garrantzitsua dela berresten du.
|
|
|
Honezkero Jakin ja ez da aldizkari bat soilik —adierazten da—, mugimendu bat da; eta ez teologoena, ezpada euskal gazteriarena; beraz, har beza gazteria horrek berak aldizkaria.
|
Euskal
gizartea —irakurtzen dugu— eta bereziki gazteria" pluralista" da (hala esaten zen ja 1967an!), eta Jakin ek iritzi pluraltasun horren plataforma irekia izan behar dizu.
|
|
|
|
Euskal
gizarteak aldaketa horiek bizi zituen bitartean, abertzaletasuna ez zegoen geldi. Barne kritika eta eztabaidak gorabehera, 1950eko hamarkada hasieran gaztedi jeltzaleak pisu garrantzitsua zuen.
|
|
|
Gerra eta gerraosteko errepresioak bere helburuak lortu zituen.
|
Euskal
gizartearen zati handi bat erabat beldurtuta zegoen eta ez zegoen prest beraiek edota beraien seme alabek eurek jasandakoa berriro jasateko. Egoera horrek gutxi batzuen esku utzi zituen oposizioko ekintzak.
|