|
2000
|
|
|
Arazoaren muina eta giltzarria puntu amankomun bat bilatzean datza. Kontuan hartu behar dugu
|
euskal
gizartea ez dela euskal nazionalista, anitza dela, eta espainol nazionalismoa gero eta oldarkorragoa izango dela. ETAren indarkeria desagertzen joaten den neurrian espainiar oldarkotasuna haundituz joango da.
|
|
|
teamendu bat egiteko gaibaldin bagara, hau da, euskal gizarteari guk nahi duguna bakoitzaren ongizatea bermatzea dela demostratzeko gai baldin bagara, eta hainbeste eskatu deneskubidea aplikatuta, egoera demokratikoagoa lortzeaz gain, ongizate baldintza hobeak lortzen dituela ikusten baldin badu,
|
euskal
gizarteak ez dio ezgaur ez etorkizunean eskubide horri uko egingo. Erakunde berriak sortzeak lagunduko ote lukeen?
|
|
2001
|
|
|
Baina, hau ez da bakarrik gertatzen presoen gaiaren inguruan, gai guztietan antzeko zerbait gertatzen ari da gaur egun. Irakaskuntzako gaien inguruan eta euskararen aurkako erasoen inguruan, esaterako. Gai hauen guztien gainean kontzientzia eta sentiberatasuna badago egon, baina
|
euskal
gizarteak ez du guztiz erantzuten ere. Fenomeno honi bahiketa etikoa deitzen diot neronek.
|
|
|
Eraso honen barnean ulertu behar dugu Partidu Popularreko (PP) Gobernuak martxan jarri duen negoziazio kolektiboaren erreforma prozesua ere. Baina,
|
euskal
gizartea ez da jabetu oraindik, nire ustez, duen dimentsio politikoaz.
|
|
|
Beldurrik gabe aitortu eta onartu dugu
|
euskal
gizartea ez dela guztiz elebiduna izatera iritsiko hurrengo 10 edo 20 urtetan. Beldurrik gabe aitortu eta onartu dugu kontua ez dela gazteleraz edo frantsesez egiten den guztia euskaraz ere egitea" horretarako eskubidea" dugulako.
|
|
2002
|
|
|
|
Euskal
gizarteak ez du sortu, oraindik, medioen jarduera zaintzeko eta hobetzeko erreminta publikorik. Egia da egoera arruntetan ez dela ikusten beharrizan hori; baina gure Herriak bizi duena ez da erabat arrunta.
|
|
2004
|
|
|
N. ELORGA. Nazio bat ilusioz eta maitasunez eraiki behar da, eta
|
euskal
gizarteak ez du txikle baten malgutasunik. Garai batean egoerak gaurtik biharamunera aldatuko ote ziren pentsatu zen.
|
|
|
Epaileek ETAren aginduetara zegoen taldea osatzea leporatzen die auziperatuei, eta hurrengo urratsean ikusi da zer leporatzen dion bakoitzari zehazki.
|
Euskal
gizartean ez dira sinesgarri Del Olmo epailearen akusazioak, sektore espainiarzale muturrekoren batean ez bada, eta horrek balio moral handia izan badezake ere bai akusatuentzat bai hauek ordezkatzen dutenarentzat, espainiar botere desberdinei bost ajola die eta, gaurkoz, horrek balio du.
|
|
|
Aldi berean, Euskal Herrian bertan bizi direnak heztea ere bada nire asmoa, nola bizi garen jakin dezaten.
|
Euskal
gizarteak ez gaitu ezagutzen, ez du gure berri, ez daki diasporan bizi den 33.000 lagunek boto emateko eskubidea dutela, eta hauteskundeetan parte hartzen dutela. Eta, are gehiago, aldiro, hauteskunderik hauteskunde, zazpi zortzi bat mila gehiago dira hautesle erroldan ageri diren diasporakoak.
|
|
|
|
Euskal
gizartean ez omen dago inolako arazorik bi komunitateen arteko elkarbizitza bake santuan eratzeko.84 Arrazoi du horretan idazle azkoitiarrak. Halakoxea da egoera:
|
|
2005
|
|
|
\
|
Euskal
gizarteak ez ditu oso gogoko magrebtarrak. Aitzitik, begiko ditu jatorriz Europako Batasunekoak direnak, Europako Ekialdekoak eta hegoamerikarrak.
|
|
2006
|
|
|
Alegia,
|
euskal
gizartea ez bada gai Arantzazu berri bat sortzeko, euskararen paradigma berria sehaska gabe jaioko da. Eta sehaska gabe jaiotzen den umeak ezin du hazkunde normala izan, beti amaren titiari itsatsita biziko da, beregaintasunik gabe.
|
|
2007
|
|
|
Eta horrela guztiarekin. Agian
|
euskal
gizartea ez da kalera aterako ETAren kontra manifestatzera, baina bere barnean, ETArekiko eta ezker abertzalearekiko zuen pazientzia agortu egin da. Ondorioz, justizia hauen gainera etortzen denean, jende gehienaren pentsamendua hauxe da:
|
|
|
... Baina oraindik
|
euskal
gizartean ez da beharrezko euskara jakitea eta lehen aipatu diren behar horiek maila sinbolikoan geratzeko arriskua dute. Honek guztiak, esan bezala, eragina du ikasteko motibazioan eta, ondorioz, emaitzetan.
|
|
|
Zarraoaren arabera, abenduaren 30a “egun tristea” izan zen eta gaur ere horrela izan da, Carlos Alonso Palate Barajasen desagertuta zegoen bi ekuadortarretako bat hilik agertu ostean. Alkateak nabarmendu du hilabeteak izan direla hildakorik gabe eta
|
euskal
gizarteak ez duela ETAkoa bezalako “babesik” behar: “ETA soberan dago” eta desagertu behar da.
|
|
2008
|
|
|
–Lehen esana daukat, euskal literaturak une horretan ezagutzen duen berrikuntzan ez dudala sumatzen inolako modernismo kutsurik.
|
Euskal
gizartean ez da gauzatzen Europan iraultza burgesarekin ematen den tradizioarekiko haustura. Beraz, ez deritzot egoki euskal poesia modernoaz hitz egiteari, ezta Lauaxetaren kasuan ere, literatura mailan forma berrikuntza batzuk ematen badira ere, ez baita ematen etendura ideologikorik.
|
|
|
Konstituzionalak ez duela galdeketa egitea ahalbidetuko ziurtzat eman du, eta erabaki horren aurkako protestek ez dutela ezertarako balio izango. «Hirukoak egin dezala nahi duena, baina seguru nago
|
euskal
gizarteak ez duela bat egingo gatazka eta konfrontazioaren bide horretan».
|
|
|
Gerturatze eta konponbide prozesurako oinarriak eraiki behar dira.Errepresioa eta intransigentzia erabiltzea, miopia politikoarekin jokatzea da. Horrela aritzen denari
|
euskal
gizarteak ez dio epe motzean deus eskertuko.
|
|
2009
|
|
|
Mendiak esan du ikuskariaren iritzia errespetatzen duela, baina agian
|
euskal
gizartea ez duela behar beste ezagutzen iradoki du.Mendiak azpimarratu duenez, auzitegiek argi esan dute hainbat ebazpenetan ETAko presoen argazkiak erakusteak, testuinguruaren arabera, biktimen legea urratu dezakeela.Jurisprudentzia nahiko argia dela berretsi du eta Eusko Jaurlaritza, argazkiak erretiratzeko politikari dagokionez, oso lasai dagoela nabarmendu du....
|
|
|
Azken ekintza hau euskal gizartearen gehiengoari aurpegian emandako beste belarrondoko bat izan da.
|
Euskal
gizarteak ez ditu jada halakoak justifikatzen ahalegintzen direnen arrazoi faltsuak onartzen. Ezerk eta inork ezin dezake zilegitu gizon bat horrela ehizatzea.
|
|
|
Gerenabarrenak dio bi alderdiek kanpaina lasai baten alde egin dutela
|
euskal
gizartea ez beldurtzeko
|
|
|
Aranaren esanetan,
|
euskal
gizarteak ez du ulertzen egunero lanpostuak galtzen eta eskubide sozialak ahultzen ari diren krisialdi ekonomikoaren garaian zergatik ordaindu behar dugun milioi euro asko kostatzen zaigun eta ordezkatzen ez gaituen monarkia.
|
|
|
Pentsamendu loreak banatu dituzue kanpainan.
|
Euskal
gizarteak ez al du nahiko gogoeta egiten?
|
|
|
Horren arrazoiak hiru dira Fundazioko kideen esanetan: Arantzazu ezaguna izan arren, era berean ezezaguna izatea eta iraganean garrantzitsua izan arren orain isla garbirik ez izatea;
|
euskal
gizarteak ez jakitea zein aldaketa eta zein berrikuntza prozesutan dagoen murgilduta; eta Arantzazuk kontzentratzera eta natura, kultura, bakea, solidaritatea eta espiritualtasuna kontuan hartuta nor bere baitan biltzera deitzen duela jakinarazi gura izatea.
|
|
|
Egibarrek Mutrikun egindako adierazpenetan, ETAri, argi eta garbi? esan nahi izan dio
|
euskal
gizartean ez duela, ez etorkizunik ezta lekurik ere?. Haren hitzetan:
|
|
|
Eta horrek ez duela onik ekarriko badakiela esan du. Eusko Jaurlaritza baztertzailea dugu, PPren bahitua dena eta
|
euskal
gizarteari ez diona ezer ekarriko, bakegintzari, normalizazioari eta krisiari irtenbideak bilatzeari dagokienez.
|
|
|
euskarak, indarberritzen jarraituko badu, maitaleak eta salbatzaileak bainoago, hiztunak behar dituela. Gizarteak jakin behar du, eta bereziki elebakarrek jakin behar dute?, elebakartasuna indartsu den bitartean,
|
euskal
gizartean ez dela hizkuntza askatasunaz egiazki baliatzerik izango, elbarritutako hizkuntza askatasuna izango dugula Euskadin. Jakin behar dugu, horrexegatik, ez dela hizkuntza bakerik izango, ez dela hizkuntza bizikidetza orekaturik izango, eta horrek gizarte bizikidetza harmoniatsua hauspotu ordez makaldu egingo duela.
|
|
2010
|
|
|
ETAren aurka badoaz ongietorria baina, bakarrik hauteskundeetan egoteko beste tranpa bat bada, ez dira ongi etorri izango.
|
Euskal
gizarteak ez du ulertuko.
|
|
|
Herrizaingo sailburua erradikal abertzaleen buruzagiei zuzendu zaie, eta haien jendea eta
|
euskal
gizartea ez engainatzeko eta haien arazoak gainerakoek konpondu behar dizkiegula ez pentsatzeko eskatu die.
|
|
|
Juanjo Agirrezabala EAren legebiltzarkideak, bere aldetik, ohartarazi du arduragabekeria bat dela bakerako ateak irekitzeko garaian lehendakariak bere burua hortik kanpo uztea, izan ere, politikari abertzaleak uste du
|
euskal
gizarteak ez duela merezi egun horren zain bulegoan geratzen den lehendakari bat.
|
|
|
Askotan esan nuen urte haietan, eta Madrilen ere bai,
|
euskal
gizarteak ez zuela iraganera itzuli nahi, etorkizunera begiratu nahi zuela. Inolako errurik ez duten biktimen mina eta sufrimendua zekarren iraganak.
|
|
|
Eta ezin bikainago laburbildu zuen Miguel Sanz Nafarroako presidenteak, Madrilgo Foro de Nueva EconomÃa delakoan eman zuen hitzaldian():
|
euskal
gizartea ez da aldatu, lehengoa bera da; gertatu dena, ez da gertatu botoa ematean jendearen soziologia aldatu delako; ordezkaritza politiko oso bat hauteskundeetatik kanpo utzi zuen" erabaki judizialaren" fruitua izan da.
|
|
|
|
Euskal
gizartea ez dago politikaz gogaituta; hori ez da egia. Politikak irtenbiderik ez emateak, biderik ez irekitzeak, horrek nazkatzen du gizartea; horretaz dago asper asper eginda.
|
|
|
Gure konpromisoa elkarrizketa eta indarkeriarik ezarekin.
|
Euskal
gizarteak ez diolako inori eskatzen bere ideiei uko egiterik; politika eta demokrazia soilik erabiliz defendatzea exijitzen dio.
|
|
|
Gaur egun bizi dugun polarizazio politikoak ñabardurarik eta aukerarik gabeko etorkizuna erakusten dio gure gizarteari. Gure ustez,
|
euskal
gizarteak ez du onartzen blokeo egoera hau, eta komunikazio, elkarrizketa eta akordio gehiago eskatzen du. Horregatik, esperantza eta ilusio gune bat ireki nahi dugu, honako lau printzipio hauetan oinarrituz:
|
|
|
Dena den, kosta egin zitzaien emaitzak irenstea. Jose MarÃa Aznarrek atera zuen lehen ondorioa izan zen
|
euskal
gizartea ez zegoela heldua, azeria eta mahatsaren alegia berrituz: la sociedad vasca no està ¡ madura, esan zuen.
|
|
|
Zergatik ez pentsatu, bakeari aukera bat emateagatik besterik ez bada, ETA beste inor konprometitzen ez duen adierazpen baten aurrean gaudenez, eta organizazio horrek baldin badaki, eta ondo baino hobeto daki?
|
euskal
gizarteak ez diola inongo prozesu politikotan esku hartzeko baimenik emango, zergatik ez pentsatu, beraz, organizazio barruko oztopoak oztopo, hartutako erabaki horrek ez duela zentzurik ez bada atzera bueltarik gabea. Badakit berriz ere esperantzaren eske natorrela... baina bera dugu ondasunik preziatuena.
|
|
|
LABen aburuz, PSOEk Espainiako konstituzioaren balioen aldeko doktrinamenduen aldeko apustua egin du legegintzaldiaren hasieratik; eta xede hori aurrera eramateko besteak beste irakaskuntza eta komunikazioa erabili dituela ere esan du sindikatuak. Baina aldaketa hauek
|
euskal
gizartearentzat ez direla gardenak izan gogoratu du. Euskaldunok doktrinamendu edo burmuin garbiketa hau aspalditxo nabaritu dugu, eta hala islatzen da EITBko ikusle eta entzule datu gero eta kaskarragoetan.
|
|
2011
|
|
|
Arrakasta hori da Bateragune auzian zigortu nahi dena. Horregatik
|
euskal
gizartean ez dago auzi hau defenda dezakeen pertsona kabalik. Edo bai, hobeto esanda, badira Laura Garrido eta gisako popularrak, eta bestelako agindurik jaso arte horixe egingo dute, baina jakinik fitxa mugitzeko ordua ere gero eta gertuago dutela, udazken edo udaberriko kontua dela; beren polizi eraginkortasunean gogorturik, agian oraindik ohartu gabe dagoeneko Auzitegi Nazionaleko kaiolatik Arnaldo Otegi eta Rafa Diez bilakatu direla beren bizkartzainik eraginkorrenak.
|
|
|
Sikiera puntu komun batzuetan indarrak batuta egin lukete aurrera, batez ere bake prozesuari dagokionean.
|
Euskal
gizarteak ez luke besterik ulertuko.
|
|
|
ErNEk eta beste hiru sindikatuek errefusatu egin zuen proposamen hori. Aresen ustez, mozorrotutako aurrejubilazioa nahi dute sindikatuek 55 urtetik gorako agenteak soldataren 100% kobratuta etxera joan daitezen, eta hori ez Jaurlaritzak ez
|
euskal
gizarteak ez dute onartuko.
|
|
|
Bestalde, Oskar Matute Alternatibako bozeramailearen hitzetan,
|
euskal
gizarteak ez du Bildu kanpoan uzten duen epaia ulertuko.Jende askok estrategiatzat jo du gai hau. Bilduko kideak pairatzen ari direna ez dugu inorentzat nahi.
|
|
|
Diskurtso publikoan orain nagusi den biktimen erabilera pozoitua da. Esaten da
|
euskal
gizarteak ez duela biktimekiko sentsibilitaterik erakutsi. Hein batean egia da.
|
|
2012
|
|
|
«Orain arte alde bakarrekoak izan dira; heldu da garaia alde bietatik edota anitzetatik eman daitezen. Bestela,
|
euskal
gizarteak ez du ulertuko».
|
|
|
Espainiako Gobernuari «subiranisten mamua astintzea» eta «jendea beldurtu nahi izatea» egotzi dio. «Inondik ere,
|
euskal
gizarteak ez dio beldurrik abertzaletasunari eta EAJren subiranotasunari. Min handiagoa egiten dio Euskadiri krisitik ateratzeko PPk duen ideia gabeziak».
|
|
|
Diskurtso publikoan orain nagusi den biktimen erabilera pozoitua da. Esaten da
|
euskal
gizarteak ez duela biktimekiko sentsibilitaterik erakutsi. Hein batean egia da.
|
|
2013
|
|
|
Itxuraz diogu, zeren euskaldunok elebidunak izanik gaztelerazko kanalaren target ere izan gara ordutik, bereziki kanal horretan soilik eskaintzen diren edota lehenesten diren generoetan. Ordutik hona, ordea,
|
euskal
gizartea ez da geldirik egon, eta, artikuluak azpimarratzen duenez, aldaketa sakona gertatu da hizkuntzaren arloan, jadanik euskarazko telebista uler lezaketenak Euskal Herriko populazioaren erditik gorakoa izateraino (artikuluak EAE aipatzen du, baina zazpi herrialdeak hartuz gero horren inguruan gabiltza). Eta horren aurrean EITBk zenbait eskema zurrun berrikusteko eta aldatzeko asmoa agertzen dute sinatzaileek.
|
|
2015
|
|
|
Epe luzera ez eta epe ertainera dudako biziraupenarekin. Egungo
|
euskal
gizartea ez da orain 500 urtekoa, 200 urtekoa, ezta 50 urtekoa ere, eta bere zentzu zabalean euskaldun izateak biziraupen kaskarra badakar, askok euskaldun izateari utziko dio. Euskal estaturik gabe nekez izango dugu kalitatezko biziraupenik.
|
|
|
Bidarte osteko krisiaren ondoren errekuperazio gaitasuna erakutsi zuen ETAk eta, adibidez, bahiketa luze eta entzutetsuak bata bestearen atzetik egiteko gauza izan zen 1990eko hamarraldiaren erdialdean, 96 baina xingola urdinaren erreakzioak erakutsi zion
|
euskal
gizartea ez zela 1980etakoa. ETAri eta ezker abertzaleari aurre egiteko prest zegoen gizartearen zati handi bat, Bakearen Aldeko Koodinakundea, gaztelerazko izenez, Gesto por la Paz, askoz ezagunagoa?
|
|
|
–Dena gaizki zegoen?. Eta, bere ikuspegian,
|
euskal
gizarteak ez zuen erreakzionatzen: –Batzuetan ematen zuen kolonia moduko bat zela, bertakoak [kanpoko] indar errepresiboen erasoa jasaten ariko balira bezala, hiletetan bakarrik egoten baitziren [polizi indarrak]?.
|
|
|
Garrantzitsuena da ezker abertzaleak, eta nazionalismoak bere osoan, ondorioztatu dutela hondoa joko zutela indarkeriak jarraitzen baldin bazuen. Hau bukatu egin zela,
|
euskal
gizarteak ez zuela onartzen.
|
|
|
bukatu ETArekin, baizik eta, nola?, alegia, ezker abertzaleari arnasarik eman gabe. Hala ere, jabetzen ziren ETAren bukaeraren auziari buruz Madrildik zetorren diskurtso erasokorra
|
euskal
gizarteak ez zuela ulertzen, diskurtso eta ikuspegi eraikitzaileagoak behar zirela.
|
|
|
Egun geroz eta zailagoa da XXI. mendeko herritararen aisia irudikatzea honekhedabide ezberdinetako testuak (idatzizkoak, ikus entzunezkoak, digitalak, analogikoak...) kontuan izan gabe (dela kontsumitzaile edo parte hartzaile bezala). Masa hedabideaknorbanako eta taldeen eguneroko bizitzaren lehengai esanguratsuak bilakatu dira herrialdegehienetan, eta
|
euskal
gizartea ez da salbuespena.
|
|
2016
|
|
|
Bere arazorik larriena da ez dela bake prozesu baten testuinguruan egiten.
|
Euskal
gizarteak ez du izan indarrik edo nahirik, bake prozesu integral bat abiarazteko eta orain, prozesu horretan bideratu litzatekeen egia, justizia eta erreparazioaren eskema adabakiz egiten ari da hainbat alorretan," posible" den heinean.
|
|
|
Horietako bat Nora Arbelbide kazetariak Itxaro Bordari egindako elkarrizketa izan zen(. Euskal munduak euskaraz guti irakurtzen du?, Berria XII). Bordak Amaia Ezpeldoi detektibe lesbianaren saileko nobela berria kaleratu zuen, Ultimes déchets izenburupean (Maiatz, 2015), ordukoan zabortegien eta hondakinen inguruko problematika ardatz hartuta, gai bat,
|
euskal
gizartean ez ezik, euskal literaturan ere presentzia handiagoa izatera deitua, gogoan har ditzagun, besterik ez bada, Uxue Apaolazak eta Gorka Bereziartuak lau eskutara sinatu zuten ipuin jostari hura,. Zaborra? (2010), edo Fermin Etxegoienen Zinegotzia nobelan (2013) atez atekoari egiten zitzaizkion erreferentziak?.
|
|
|
Agian horregatik ez dute berriz eskatu edo agian
|
euskal
gizarteak ez lukeelako onartuko. Egia da selekzioak porrot egiten badu zailagoa dela jendeak onartzea.
|
|
2020
|
|
|
Euskal elizari ez, baina
|
euskal
gizarteari ez al zion mesede egin, ordea, ETA eta Espainiako gobernuaren arteko bitartekari lanean ariturik. HBko Otegi eta PSEko Egiguren Elgoibarko baserri batean hizketan hasirik, PP nagusi zela Madrilen, laster Vatikanoarekin harremanetan jarri nahi izan zuten, Espainiako elizaren hierarkian eraginik Espainiako eskuinean ere eragin zezaketelakoan.
|
|
|
Jakiri 237 martxoa ekaina mundu horien artean amildegi gaindiezina irekiz gero, unibertsitateak ez du ganoraz beteko bere berea duen funtzio soziala.
|
Euskal
gizartea ez delako kongresu, ponentzia eta katedretan eraikitzen soilik, ez, behintzat, horiek gizartearekin inolako konexiorik ez badute. Filosofia arloan, gaur egun, Agora Elkartea, Filosofiako Bigarren Hezkuntzako irakasleak biltzen dituena, eta EHUko zenbait kide lanean ari dira zubi hori eraikitzeko.
|
|
2021
|
|
|
Sinesgaitza dirudi, baina izan da historian horiek guztiak lotu dituenik. Egun,
|
euskal
gizartean ez zaio apenas garrantzirik ematen, baina oraindik ere dokumentu zaharretan zein adineko gizon emakume askoren memorian txoko bat gordetzen du: izokina da.
|
|
|
Krisi hau sanitarioa izan da, baina sistemikoa ere izan da, krisi ekonomiko, sozial eta sanitarioa izan delako, arlo asko ukitu dituelako. Eta
|
euskal
gizarteak ez du loturarik egin krisi honen ondorioen eta immigrazioaren artean. Aurreko krisian, ordea, lotura hori egin zuen.
|
|
|
gaur egun ia ezinezko iruditzen zait disidentziak sortzea, ez behintzat arlo militarrean. Azkenik, ahalbidetu izana
|
euskal
gizarteari ez soilik ikusle eta lekuko izatea, baizik eta egiteko erabakigarri bat izatea, baita parte hartze operatiboan ere, Bakegileen kasuan bezala.
|
|
2022
|
|
|
|
Euskal
gizarteak ez dio garrantzirik ematen, hortaz, ofizialtasunaren gaiari?
|
|
2023
|
|
|
Beraz, ez dauka zentzu handirik umorea erdaraz egiteak". Bere ahalegina horretan jarriko duen arren,
|
euskal
gizartea ez du horretarako erabat prestatuta ikusten. " Kostatu egiten zaigu geure buruaz barre egitea.
|
|
|
Gizarte egituraren elementuek, bizi baldintzek eta pertsonek izan ditzaketen mundu ikuskerek baldintzatzen dituzte gizarte behar horiek. 2022ko
|
euskal
gizartea ez da dagoeneko Indalecio Prieto PSOEko buruzagi bizkaitarrak Errepublika garaian aipatzen zuen Gibraltar batikanista hura. Eta trantsizio garaian oraindik aipatu zitekeen euskaldun fededun binomioak aspaldi utzi zion gurean zentzua izateari (Altuna, 2003).
|