|
2000
|
|
|
Abiapuntua egokia da, 96tik aurrera hainbat gizarte eragile motore nagusi bihurtu delako. Horiek egoera aldarazi zuten,
|
euskal
gizartearen gehiengoa presoen eskubideen alde jarriz. Artean, alderdi politikoek dinamika honek harrapatuta ikusi dute beren burua, baita egoera politikoaren menpe ere.
|
|
2002
|
|
|
(Gara, 1999) Lizarran abian jarri zen prozesua «saboteatu nahi duten PP, PSOE, UA, UPN eta beraiekin lan egiten duten komunikabide espainiarrek
|
euskal
gizartearen gehiengoak aldarrikatu duena errespetatzen ez badute, bazterketa politiko eta soziala lortuko dute», esan zuten.
|
|
2003
|
|
|
Bien bitartean, Estatu espainiarraren estrategiak lehen oztopo azpimarragarria jaso du Eusko Legebiltzarrean. Legearen interpretazio interesatua eta gaiztoa eginaz
|
euskal
gizartearen gehiengoa ordezkatzen duen erakundea makurrarazi nahi izan du. Makurrarazi eta baliogabetu.
|
|
|
|
Euskal
gizartearen gehiengoaren begietara Espainiako justiziak ez du sinesgarritasunik, eta egunetik egunera gutxiago. Dagoeneko ez dira ezker abertzalea eta euskal kultura bakarrik susmopean jarri eta zigortutakoak, Eusko Legebiltzarra eta bere agintari gorenak auziperatze bidean dira, eta Ibarretxe Lehendakaria bera ere deabrua bailitzan buztan eta guzti irudikatzen dute Estatuko komunikabide nagusienek.
|
|
2004
|
|
|
|
Euskal
gizartearen gehiengoak Estatutu proiektu berrian sinesten du. Hori da aurrera egiteko bitarteko garrantzizkoena.
|
|
|
Gu prest eta irekita gaude besteekin hitz egiteko eta adostasunak lortzeko. Adostasun horretatik aterako da
|
euskal
gizartearen gehiengoa ordezkatuko duen proiektua. Euskal gizarteak herri kontsultan berretsiko duena.
|
|
2005
|
|
|
Horretan ez dago dudarik, nahiz gorakada hori ez den hain espektakularra izan. Espainiar eta euskaldun izan nahi dutenak hor daude, baina gutxiengoa izanik ezin dute jarraitu, estatuaren babesarekin,
|
euskal
gizartearen gehiengoaren borondateari irteerak ukatzen.
|
|
2007
|
|
|
Ez. Hasteko
|
euskal
gizartearen gehiengoa ETAren aurka dagoelako eta Euskal Yaren alde. Gizarteak ETAri, fenomeno politiko bezala, arnas politikoa kendu dio.
|
|
|
Gure helburu eta aldarrikapen estrategikoak bigarren maila batean utzi bagenitu bezala. Arriskua ikusten dut hor, hori egia ez delako, abertzaleon aldarrikapen nagusiak euskaldunoi dagokigun erabakitzeko eskubideak, alegia
|
euskal
gizartearen gehiengoaren babesa eskuratzen duelako behin eta berriro hauteskunde guztietan, eta maiatzaren 27koak ez dira salbuespen bat izan.
|
|
|
ETA abertzaleok dugun oztopo nagusia da eta su etenaren hausturak burujabetzaranzko bidea zaildu baino ez du egiten. Izan ere, batzuek iraganean jada porrot egin zuten formulak berreskuratzeko tentazioa edukiko dute, baina azken hilabeteotan emandako aurrerapausoak ez dira alferrikakoak izan eta ezinbestekoa da hasitako bideari berriz ere heltzea, indarkeriari behin betiko uko eginez eta soilik bide demokratikoak jorratuz
|
euskal
gizartearen gehiengoaren babesa lortu eta herri gisa dagozkigun eskubideak aitortuko dituen eszenatoki politiko berria errealitate bihurtzeko.
|
|
2008
|
|
|
«Ikusiko dugu nola erreakzionatzen duten boto emaile horiek». Hala ere,
|
euskal
gizartearen gehiengo batek Eusko Jaurlaritzan aldaketa izatea nahi duela uste du Aresek, eta PSEk gobernatzeko adina boto lor ditzakeela uste du.
|
|
|
«Behingoz politikan buru belarri murgildu behar dute, gainerako indar soberanistekin bat eginez gizartearen gehiengoaren atxikimendu demokratikoa lortzeko». Izan ere, Eusko Alkartasunak dioenez, «EAko gizon emakumeok bakarrik ezin dugu independentziara helburu duen bidea egin; indar soberanista guztien parte hartzea beharrezkoa da, eta baita
|
euskal
gizartearen gehiengoaren atxikimendua ere».
|
|
|
|
Euskal
gizartearen gehiengo berriak ez du esparru aldaketa nahi, gobernu aldaketa baizik»
|
|
|
Izena axola zaigu, historia axola zaigu, eta, batez ere, demokrazia eta pertsonen askatasuna axola zaizkigu. Itxura guztien arabera, ordea, haietako bat bera ere ez zaie axola
|
euskal
gizartearen gehiengoaren ilusioak zapuztu dituztenei. Ea guztia koiunturala den eta dena argitara irteten den!
|
|
|
Hori guztia esaten ari nintzen bitartean saiatu naiz Ellenen irribarre burlatiari jaramonik ez egiten, baina gehiago harritu nau haren ondoan eseri ohi den neskak, Mary Janek, euskal terrorismoari buruz egin didan galderak. Jota geratu naiz segundo erdi batez, baina berehala erreakzionatu dut, eta ziurtasunez erantzun diot ez dakidala zer entzungo edo irakurriko zuen horri buruz, asko esajeratzen dela eta Espainiarekiko batasuna bilatzen duten horiek fanatiko talde txiki bat baino ez dutela osatzen,
|
euskal
gizartearen gehiengoak gaitzesten dituela haien ekintzak, eta apenas dutela eraginik eguneroko bizitzan. Lasai lasai etor daitezkeela Euskal Herrira, oso herrialde segurua dela.
|
|
|
Bestalde,
|
euskal
gizartearen gehiengoak hartzen duen erabakia errespetatzeari dagokionez, nabarmentzeko modukoa da, Lizarra Garaziko itunak izan zuen onespen sozial, politiko eta sindikalaz gain, gizartearen gehiengoak zenbait inkestaren bidez adierazitako bide demokratiko horren onespena. Eta euskara aitortzeari dagokionez, nabarmentzeko modukoa da Bai Euskarari ekimenak izan zuen babes soziala eta eragileena, D hezkuntza ereduaren gorakada, eta, azken batean, euskal gizartearen gehiengoak gure herriaren elementu diferentzial gisa euskararen balioarekiko duen kontzientzia (behin eta berriz adierazi da azterlanetan), eta euskara errespetatzeko eta bultzatzeko beharraren kontzientzia.
|
|
|
Bestalde, euskal gizartearen gehiengoak hartzen duen erabakia errespetatzeari dagokionez, nabarmentzeko modukoa da, Lizarra Garaziko itunak izan zuen onespen sozial, politiko eta sindikalaz gain, gizartearen gehiengoak zenbait inkestaren bidez adierazitako bide demokratiko horren onespena. Eta euskara aitortzeari dagokionez, nabarmentzeko modukoa da Bai Euskarari ekimenak izan zuen babes soziala eta eragileena, D hezkuntza ereduaren gorakada, eta, azken batean,
|
euskal
gizartearen gehiengoak gure herriaren elementu diferentzial gisa euskararen balioarekiko duen kontzientzia (behin eta berriz adierazi da azterlanetan), eta euskara errespetatzeko eta bultzatzeko beharraren kontzientzia.
|
|
|
Giltzarrietako bat da jakitun izan behar dugula ituna lortzea nahitaezkoa dela; hiritartasun nazional komuna aukeratzeko eskubidea aitortzearen inguruko ituna, identitate aniztasun jakinak errespetatzearekin eta haiek aitortzearekin bateragarria izango den ituna. Hori eduki ezean, oso zaila da
|
euskal
gizartearen gehiengoak egun eskatzen duen urratsa ematea.
|
|
|
Kolektibo horien jatorria eta gehiengoaren identitate kulturala politikoki erabiltzen saiatzen ari dira, espazio soziala ustezko bi komunitateetan banatuz, benetan dagoen arazoa desitxuratzeko:
|
euskal
gizartearen gehiengoak, jatorri eta identitate desberdin horiez haratago, bere oraina eta etorkizuna erabakitzeko duen nahi demokratikoa22.
|
|
|
" Immigrazioa arazo bat da". Garrantzitsua da ideia hori auzitan jartzea, euskal gizartearen eta immigranteen kolektiboen arteko bizikidetzari errespetuz eta demokratikoki aurre egiteko; eta, azken finean, denon aberastasunerako elementu izan dadin, baita hizkuntza eta kultura berreskuratzeko proiektua eta
|
euskal
gizartearen gehiengoak aldarrikatzen duen subiranotasunaren aldeko proiektua indartzeko elementua izan dadin ere. Nabarmendu beharrekoak hauek dira:
|
|
|
Hau da, gure gizartean, partekatzen dugun espazio komun horretan, bi estatuekiko gatazka bat dago, eta gizartearen gehiengoak euskal hizkuntzaren eta kulturaren" normalizazioa" erabakitzeko gure espazioa eskatzen du, baina, era berean, identitate asko daude, gizarte sektore asko daude eta errealitate, jatorri, kultura, identitate eta bestelako desberdintasunak dituzten immigranteen kolektiboek parte hartzen dute; eta horiek, halaber, espazio komun horrekiko eta denok dugun erabakitzeko eskubide demokratikoa oztopatzen duten bi estatu horiekiko duten sentimendua, sentimendu intentsitatea eta nongotasun sentimendua desberdina da. Estatu horiek, bestalde, nongotasun sentimendua erabiltzen ari dira ziurgabetasuna pizteko eta
|
euskal
gizartearen gehiengoak lortu nahi duen prozesu demokratiko eta normalizatzailearen aurka egiteko.
|
|
|
3 Funtsezko hirugarren gaia, euskal gizartearen eta immigranteen arteko bizikidetzari aurre egiteko, errespetuz, demokratikoki eta, azken batean, denontzako aberasgarri izan dadin eta
|
euskal
gizartean gehiengoak nahi duen subiranotasunaren aldeko proiektua bultza dadin, homologaziorik ez egitea da, edo identifikazio automatikoa ez egitea Hiritartasunaren, Identitate nazionalaren, Komunitate politiko edo nazionalitatearen eta Lurraldearen artean39.
|
|
2009
|
|
|
Alegia, Auzitegi Nazionalean askok oso argi zutela juridikoki auziak duen ahuleziaz.
|
Euskal
gizartearen gehiengo oso zabalak hasieratik argi izan du Egunkaria auziaz PPk egin zuen erabilera politikoa. Orain badirudi" patata beroa" juridikoki ere gainetik kentzeko bidea egiten ari dela, eta logikoena hori litzateke, baina erabakia tribunalaren esku da oraindik.
|
|
|
Abiadura Handiko Trena eraikitzen jarraitzeko konpromisoa berretsi du Eusko Jaurlaritzak, ETA ren azkeneko agiria ezagutu eta gero.Nuria López de Gereñu eta garraio sailburuak adierazi du Bilbon,
|
euskal
gizartearen gehiengoak babesten duela AHT ren proiektua eta ondorioz, Jaurlaritzak herria eraikitzen jarraituko duela, herriarentzako proiektu ona delako.
|
|
|
|
Euskal
gizartearen gehiengoak mesfidantzaz hartu du Gobernu sozialista
|
|
|
Sailburuak nabarmendu du
|
euskal
gizartearen gehiengo osoa indarkeriaren aurka dagoela: Nazkatuta gaude horrenbeste indarkeriaz, eta tankera honetako ekintza terrorista hauen aurrean gaitzespena adierazi behar dugu.
|
|
|
Gazte Abertzaleak EAko gaztediaren soberanismoaren inguruko ekitaldi batzuetan, Urizar horren inguruan hitz egin du. Bere ustez, Konstituzioak ez du
|
euskal
gizartearen gehiengoaren berrespena eta euskaldun gehienak gaindituta du Konstituzioa, erabakitzeko oinarrizko eskubidea urratzen digula ulertzen dugulako.
|
|
|
Debekua
|
euskal
gizartearen gehiengoaren kontra hartutako beste neurri errepresibo bat dela esan du Etxeratek.
|
|
|
Erakunde armatuak behin eta berriro mehatxu egiten bazuen ere, ez genuen halakorik espero, segur aski, kasu gehiago egiten geniolako gure nahiari motibazio objektiboetan oinarritutako arrazoiei baino. Azken ekintza hau
|
euskal
gizartearen gehiengoari aurpegian emandako beste belarrondoko bat izan da. Euskal gizarteak ez ditu jada halakoak justifikatzen ahalegintzen direnen arrazoi faltsuak onartzen.
|
|
|
Euskadiko CCOOk
|
euskal
gizartearen gehiengoa ordezkatzen duela uste dugu, sindikalismoa zein herriaren egitura ulertzeko garaian, identitate eta ideologiatik, abertzaleak eta abertzaleak ez direnak tartean hartzen dituena. Badakigu gizartearen tarte zabal hori bertan dagoela.
|
|
|
Baina nire uste xumean, euren arteko adostasuna izango litzateke onena, bi arrazoirengatik. Bata,
|
euskal
gizartearen gehiengoaren isla izango bailitzateke eta, bestea, Lizarra garaia amaitu eta Alderdien Legea bezalako tresna bigundu, berrikusi edo berregin bailiteke.
|
|
|
Bien bitartean, PSE EE eta PP negoziatzen ari dira, Patxi Lopez lehendakari aukeratzeko. Bi alderdi horien artean akordioa lortzea zentzuzkoa dela eta
|
euskal
gizartearen gehiengoak desiratzen duela adierazi du Javier Rojo Espainiako Senatuko presidenteak. Haren esanetan, Espainiakoa ez bezala, EAEko testuinguru politikoa oso konplexua delako lortuko dute bi alderdiok akordioa.
|
|
|
Gainera, salatu du Mahaiak ez duela euskal gizartea ordezkatzen, eta are gutxiago Arantza Quiroga presidenteak. PPren lerro ultraeskuindarrarekin bat egiten du, eta hori bateraezina da
|
euskal
gizartearen gehiengoarekin. Azaldu duenez, Bilbaori botoa eman dio bilkuran, EAJ alderdi bozkatuena izan delako.
|
|
|
Patxi Lopezek lehendakari izateko babes nahikoa izanda ere,
|
euskal
gizartearen gehiengoak gidaritza Ibarretxeri eman diola azpimarratu du Joseba Egibar EAJko eledunak, hautagaitza legeztatzeko tramiteak egin ostean. Eta mezua helarazi dio alderdi sozialistari:
|
|
|
Bestalde, azken egunotan PSE EEtik eta, bereziki, PPtik eginiko kritikei erantzun die Urkulluk. Buruzagi jeltzalearen aburuz, zalantzarik ez dago Eusko Jaurlaritza berria legitimoa eta demokratikoa izango dela, baina
|
euskal
gizartearen gehiengoa ez dela gobernuan ordezkatua izango azpimarratu du.
|
|
|
egin behar dela nabarmendu zuen, eta Europako hauteskundeak indarrak neurtzeko tokia dela gaineratu zuen. Bigarren frontea,
|
euskal
gizartean gehiengoak nahi duen aldaketaren aldeko esparrua biltzea da, Otegiren ustez. Nazioartean ere lan egin behar dela gaineratu zuen, nazioarteko begiraleak ezinbestekoak baitira aldaketa modu egokian gertatuko bada.
|
|
|
Batzar horien harira, Patxi Lopez lehendakariak erakundeetatik oposiziorik ez egiteko eskatu dio EAJri, gizarteak elkarlana eskatzen duelako, krisitik irteteko?. Hala, jeltzaleei gogoratu die
|
euskal
gizartearen gehiengoak, eta eragile ekonomiko eta sozialek, elkarlana, indar batuketa, proiektuak eta erantzunak, eskatzen dituztela.
|
|
|
Erakunde armatuaren ekintzek?
|
euskal
gizartearen gehiengoaren nahien aurka, doala gogoratu du EAk.
|
|
|
Konferentzia politikoak iraun duen bitartean, Urizarrek konfiantza mezua zabaldu nahi izan du, eta proposamena ere bide horretatik doa. Bide demokratikoak, politikoak eta baketsuak bakarrik erabiliz, posible izango da
|
euskal
gizartearen gehiengoaren atxikimendua lortzea. Urizarrek badaki horrek lan asko eskatzen duela, baina baita denen konpromisoarekin posible dela ere.
|
|
|
Zorionez,
|
euskal
gizartearen gehiengo zabala dago elebitasunaren eta hizkuntza bizikidetzaren alde. " Euskaldunak garelako euskaraz eta kitto!" edo en castellano y punto porque todos sabemos castellano bezalako jarreretatik urrun dagoena da gehiengoa.
|
|
2010
|
|
|
Fruituak eman ditu eragile politiko, sindikal eta sozialek harturiko konpromisoak, indarrak batuz prozesu demokratikoa garatzeko urrats emankorrak ikusi ditugulako. Pauso horiek
|
euskal
gizartearen gehiengoaren onespenarekin eman direla uste dute, halaber. Horrek abian den bidea geldiezina egiten du, nabarmendu dute.
|
|
|
ETA REN su etenaren zain dago ezker abertzalea, zain euskal klase politikoa, zain
|
euskal
gizartearen gehiengoa. Isilpeko su etenetik aitortutako su etenerako jauzia litzateke, denak adierazten baitu ETAk atentaturik egiten ez badu, hori bakarrik uler litekeela ezker abertzaleak daraman prozesuaren baitan.
|
|
|
garai haietako erdaldunen inguruan sortua dena eta nortasun espainiarduneko gizarte sektoreen eta alderdi estatalisten eskutik gizartera hedatua. ...arteko eztabaidaren gainean, ezta jendearen zalantzen edo ukazioaren gainean ere, ezer iraunkorrik eta sendorik eraiki. izan ere, edozein hizkuntzak duen bermerik handiena txertatuta dagoen komunitatearen babesa eta atxikimendua da, eta euskarak euskal gizarte osoaren laguntza behar du, ez soilik sektore euskaldunena. hortaz, hizkuntza politikak aurrera egingo badu eta euskara biziberrituko bada,
|
euskal
gizartearen gehiengo zabalak dituen hautemateak eta ulertzeko moduek, biek ala biek, bat egin lukete hizkuntza horren berreskurapenerako abian jarri behar diren neurriekin. hala ere, arestian azaldu den bezala, egungo datuek ez dute adostasun girorik adierazten. zer egin ataka gaizto horretatik ateratzeko, aukera pare bat ikusten dugu tentsioan dauden bi elementuen arteko disonantzia gutxitzeko; alegia, interbentzio eraginkorra eta horren gaineko hautematea eta interpretazioa elkarri hurbiltzeko. aukera bat eta errazena, interbentzio mota aldatzea da, hizkuntza politika Framing Herabearen nahira egokituz; alegia, kritikatuak diren interbentzio neurriak kamustea edo murriztea. beste aukera, aldiz, interbentzio eraginkorrari heldu eta hori kritikatzen duen Framing Herabea iraularaztea. bigarren aukera horren alde egin behar delakoan, zalantzak batzuk sortzen zaizkigu. nola ekin Framing Herabearen aldaketari?
|
|
|
Sistematikoki jokatuta baino ez zaigu posible izango euskararen Framing Aldarrikatzailearen eta Framing Herabearen muinak eta zergatiak sakon aztertzea eta ezagutzea. ezagutza zorrotz horrek euskararen inguruko diskurtso teoriko berritua osatzeko ahaleginak gidatu lituzke, honako galdera bikoitz honi erantzun egokia eman ahal izateko: " zergatik eta zertarako bultzatu euskara?" eman beharreko erantzunak
|
euskal
gizartearen gehiengoa bere baitara biltzeko modukoa izan behako luke. eginkizun horretan, Framing Aldarrikatzailearen ezaugarri baliotsuak kontuan hartu eta alderdi desegokiak baztertuko lirateke; halaber, Framing Herabearen indarguneak nola desaktibatu eta planteamendu horretatik etor litezkeen mehatxuak nola saihestu pentsatu lirateke. aurreko horiek guztiak aintzat hartuz, euskararen inguruko ... gizarteak dituen euskararen errealitatearen hautematea eta irudikapena hizkuntza horren alde jartzea eta bere defentsarantz bideratzea. laburbilduz, eman beharreko pausoak honako hauek lirateke:
|
|
|
XX. mendeko 60ko hamarkadan, erregimen politikoa aldatu beharra
|
euskal
gizartearen gehiengo zabal baten aldarrikapena bihurtu zen. dinamika horretan murgilduta, ordura arte debekatua edo gaizki ikusia izan zen guztia, begikotasunez begiratzen hasi zen. abertzaletasunak gidatutako euskal nortasunaren berpizkundea abian zen, euskararen aldeko mugimendua barne, eta abertzaletasunaz kanpoko sektore asko ere joera nagusi horretara bildu ziren. ikastolen mugimendua berres... Jende andana hasi zen euskara ikasten. euskal kanta berria ere bidea egiten hasi zen eta jendaurreko erakusleiho ezin hobea eskaini zion euskarari. euskara batuak lehen urratsak eman zituen eta, aldeko zaletasunak eta kontrako jarrerak agerraraziz, euskararen corpusa hizpide —eta auzi— bihurtu zen.
|
|
|
XXi. mendea, BeSTe auKera BaT euSKararenTzaT hogei urte ez da denbora luzea, aldakortasun soziolinguistikoaren ikuspegitik. gaiaz zerbait ikasi duen orok badaki hizkuntzaren gizarte erabileran gertatzen diren zenbait ohitura aldaketa finkatzeko, ezarpen aldi luzeak, behartzeko hainbat neurri eta hedabide andana behar izaten direla, biztanleriaren lekualdaketa garrantzitsuekin batera. hala ere, esperientzia zientifikoak beste hau ere erakusten digu: ...tik, urte bakoitzak, hilabete bakoitzak, bere balioa du hegoaldean gaztelaniak euskara ordezkatzearen aurka abiatutako erlojupeko lasterketan. horregatik, hogei urte igaro eta gero, interesgarria zen 2001eko datu demolinguistikoak aztertzea. datu horiek erakutsi behar zuten ea bazen euskara berreskuratzeko eta elebitasun eraginkorrerantz aurreratzeko egiazko gizarte borondaterik, edo, alderantziz,
|
euskal
gizartearen gehiengoarentzat euskara antzinako erlikia bat baino ez den, gizartekomunikaziorako balio ez duen tresna bat. begiratuta, hauxe da ikusten den lehen gauza ziurra: euskarak kolpea gelditu duela hegoaldean. euskaldunen kopurua %50etik gorakoa zuten eskualdeek ehuneko horri eusten diote, eta haurren eskolatzea da horretarako giltzarria. horrekin batera, familiaren bidezko hizkuntzatransmisioa jada ez da gehiago mugitzen gaztelaniaren aldera:
|
|
|
Iñigo Urkullu EAJko presidenteak ETAk?
|
euskal
gizartearen gehiengoak nahi duena ez esatea kritikatu du: leihoa itxi dezala eta behin betiko terrorismoa utzi dezala.ETAk, talde terrorista bat izanda, mundu guztiarengan babes politikoa ezarri nahi du, adierazi du Urkulluk.Urkulluren iritsiz, komunikatu hori ETAren barneko munduari zuzenduta dagoela dirudi, indar guztiak biltzeko beharra ikusita.EAPeio Urizar EAko idazkari nagusiak ETAren komunikatuaren balorazio positiboa egin du, egoerari laguntzen diolako.Urizarren ustez, ezker abertzaleak gizarteak duela asko eskatzen ziona egin du, hau da, aurrea hartzea eta ETAri bidea markatzea, etorkizuna politikan dagoela adieraziz.PPLeopoldo Barreda EAEko PPko bozeramaleak adierazi duenez, ez du ezer berririk esaten, ez ditu armak utzi, ez du euskal gizartearen gehiengoaren borondatea errespetatzen eta horren ordez, gizarte horren borondateari gaineratzearen asmoa errepikatzen dute.Barredaren arabera, talde terrorista batek ere ez dauka sinesgarritasunik demokraziari buruz hitz egiten.Dokumentuan ikus daitekeena ETAren barnekoei zuzenduta dagoela eta gizarte demokratikoaren aurkako mehatxua dela adierazi du ere.AralarAralarren ustez, kontraesankorra da ETAk ezker abertzalearen Anoetako proposamena onartzea eta borroka armatuarekin jarraitzea.ETAren azkeneko komunikatuan beste hizkera bat ikus daitekeela adierazi dute alderditik, baina gizarteak nahi duena bortizkeriaren etena dela azpimarratu dute.ETAk Euskal Herriak bakea bortizkeriarekin ez duela lortuko onartzea positibo ikusi du, baina hori ezagutu ostean borroka armatuarekin jarraitzea erabakitzea ez dute ulertzen, berezko eta besteen kaltea eta mina besterik ez baitute lortzen.
|
|
|
Iñigo Urkullu EAJko presidenteak ETAk, euskal gizartearen gehiengoak nahi duena ez esatea kritikatu du: ...ta.EAPeio Urizar EAko idazkari nagusiak ETAren komunikatuaren balorazio positiboa egin du, egoerari laguntzen diolako.Urizarren ustez, ezker abertzaleak gizarteak duela asko eskatzen ziona egin du, hau da, aurrea hartzea eta ETAri bidea markatzea, etorkizuna politikan dagoela adieraziz.PPLeopoldo Barreda EAEko PPko bozeramaleak adierazi duenez, ez du ezer berririk esaten, ez ditu armak utzi, ez du
|
euskal
gizartearen gehiengoaren borondatea errespetatzen eta horren ordez, gizarte horren borondateari gaineratzearen asmoa errepikatzen dute.Barredaren arabera, talde terrorista batek ere ez dauka sinesgarritasunik demokraziari buruz hitz egiten.Dokumentuan ikus daitekeena ETAren barnekoei zuzenduta dagoela eta gizarte demokratikoaren aurkako mehatxua dela adierazi du ere.AralarAralarren ustez, kontrae...
|
|
|
Aralarrek adierazi duenez, ETAk borroka armatuaren amaiera iragarri behar du, baieztatzeko moduan,
|
euskal
gizartearen gehiengo handi batek eta ezker abertzaleko hainbat taldek hori bera eskatzen ari zaizkielako.
|
|
|
Bere aburuz, ez da irakurketa ezkorra egin behar, eta mezu garrantzitsua honakoa da:
|
Euskal
gizartearen gehiengoak ez du Aresen eta Rubalcabaren estrategia onartzen; ETA aitzakia hartuta oinarrizko eskubideak urratzea eta debekatzea.
|
|
|
EAren ustez, PSE EEk eta PPk adostutako aurrekontuek ez diete
|
euskal
gizartearen gehiengoaren eskaerei erantzuten, ezta ekonomiak dituen benetako beharrei ere.Gorka Maneiroren ustez, Eusko Jaurlaritzak ez du aldaketa politikoaren proiektu fidagarririk, ezta abertzaleen diskurtsoaren aurrean bestelako aukerarik aurkezten. Maneiroren esanetan, azken hori sozialistek eta popularrek abertzaletasunari beldur handia" diotelako gertatzen da.
|
|
|
Lokarri akordioaren eta kontsultaren aldeko herritarren sareak uste du abertzaleak direnen eta ez direnen artean ahalik eta akordio zabalena lortu behar dela baketzerako. Paul Rios koordinatzailearen esanetan, indar subiranisten estrategietatik harago,
|
euskal
gizartearen gehiengoarekin bat egingo lukeen akordioa landu litzateke sentsibilitate guztien artean. Indar abertzaleen arteko batuketa zilegi izanda ere, ezinbestekotzat jo du Euskal Herrian dauden askotariko sentsibilitateak behin betiko ados jartzea.
|
|
|
Giza eskubideekiko errespetuak eta
|
euskal
gizartearen gehiengoak eskatzen dutelako, indarkeriak lehenbailehen amaitu behar duela esan du. Areago, bere ustez egoera berri batean gaudelako.
|
|
|
Gogoan dut Joseba G. Bengoetxea Eusko Jaurlaritzako Komunikazio idazkari nagusiak deitu zidala larunbatean, esateko ETAk agiria kaleratuko omen zuela su etena hautsi zuela iragartzeko. Hurrengo egunean argitaratu zen agiria,
|
euskal
gizartearen gehiengoa ezustean harrapatuta. Dei hori jaso ondoren hasi nintzen alderdiekin hitz egiten.
|
|
|
2001 urteko hauteskundeetan izandako porrotak alternatiba hobetzera bultzatu zituen bi alderdiak, hau da alternatibari koska bat gehiago estutzera, eta Alderdien Legea onartu zuten. Helburu bakarra zuen lege horrek, hala du gaur ere?,
|
euskal
gizartearen gehiengoa, hots hautesleen gehiengoa kontrolatzea, hautesleen zati bat botoa nori eman aukerarik gabe utzita; hartara, Eusko Legebiltzarrean gehiengoa lortzeko aukera izango zuten.
|
|
|
Aznarren Plana, PP PSOE frontea," aldaketarako bidea", Euskadiko egoerari kopernikar iraultza emateko eguneroko terapia, que no es el bà ¡ lsamo de Fierabrà ¡ s, que alivia de forma instantà ¡ nea, sino una terapia que se aplica todos los dÃas y que necesita su tiempo para producir efectos beneficiosos que se verà ¡ n en su momento, modu egokian hobetu zuten hautesleen zati bat baztertuz. Eta horrela iritsi gara
|
euskal
gizartearen gehiengo sozial eta politikoari bizkarra emanda osatu den Jaurlaritza izatera.
|
|
|
PP eta PSOE jabetzen dira itxurazko gehiengoa ordezkatzen dutela; ez dutela
|
euskal
gizartearen gehiengoaren babesik. Alderantziz, ondo asko dakite gizartearen gehiengo sozial eta politikoari bizkarra emanez eta haren aurka osatu dutela Jaurlaritza.
|
|
|
Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsalaren espirituaren eta bertan bildutako oinarrien errespetutik, eta indarkeria irmoki gaitzesten dugula eta gizabanakoen askatasunen defentsarekin konpromisoa dugula adierazteko helburuz, Gernikan bildu diren gure Herriko ordezkarien aurrean, guretzat Bake, askatasun eta tolerantziaren sinboloa den Arbolaren ondoan, Lehendakari naizen aldetik, eta
|
euskal
gizartearen gehiengoaren iritzi ozena azaldu nahian, pertsona guztien bizitzarako eskubide eta askatasunen aldeko Deklarazio Etiko hau irmotasun osoz egin nahi dut.
|
|
|
Beste lehentasun batzuen gainetik,
|
euskal
gizartearen gehiengo zabalak helburu nagusi bat du: Bakea nahi du.
|
|
|
Indarkeria eta estortsio mota oro baztertzen dugula azpimarratzen dugu berriro eta bide politiko eta demokratikoen aldeko, eta hauen aldekoa bakarrik, apustu ziurra egiten dugu. Horrenbestez, eta
|
euskal
gizartearen gehiengo zabalaren iritzia jasoz, ETAri indarkeria behin betiko bazter dezan eskatzen diogu.
|
|
|
Horixe nahi dut nik, baita
|
euskal
gizartearen gehiengo zabalak ere.
|
|
|
Horretarako defendatzen dugun etorkizuneko proiektuak
|
euskal
gizartearen gehiengoaren babesa du. Proiektuak 700 ekimen eta proposamen zehatz baino gehiago jasotzen ditu, aipatutako bost konpromiso nagusiei erantzuteko.
|
|
|
Hauek dira osoko bilkura honetan aurkezten ditudan bost lehentasunak, joan den martxoaren 1ean
|
euskal
gizartearen gehiengoak babestu zuen hautagaitzaren izenean.
|
|
|
Espainiar Estatuak komunikabideak itxi eta salbuespenezko legeak erabili ditu, eta euskal gizartearen zati bat erakundeetatik kanpo utzi du;
|
euskal
gizartearen gehiengoaren iritzian, horrek guztiak ez gaitu konponbidera hurbiltzen, urrundu egiten gaitu konponbidetik.
|
|
|
Nafarroako mapatik euskaldunak desagerrarazi nahi dituztela ohartarazi zuen. Dena den,
|
euskal
gizartearen gehiengoak desio horrekin ez duela bat egiten ziur da Kontseiluko idazkari nagusia. Euskal gizartea normalizaziorako pausoak emateko prest da.
|
|
2011
|
|
|
Eta autogobernua euskal herritarren gehiengoak babesten duen gobernu sistema da. ...at eztabaidatuko dugu Legebiltzarrean, hain zuzen ere, autogobernuaren estatutuaren sistemak ematen digun ahalmen politikoa defendatzeko eta autogobernuarekin lortu ditugun aurrerapen politiko, ekonomiko eta sozialak aintzat hartzeko.Aintzinako zentralismoa proposatzen dutenen artean eta independentismo zaharkitua eskatzen dutenen artean, autogobernu integratzailea dago, guk defendatzen duguna eta
|
euskal
gizartearen gehiengoak babesten duena. Honek ez du esan nahi hobekuntza, koordinazio eta kooperazio elementuak sartzen joan behar ez garenik, autonomia sistemak,, eta gure autogobernuak, bereziki, disfuntzioak alde batera utz ditzan eta helburu nagusian eraginkorragoa izan dadin:
|
|
|
Auzitegi Konstituzionalari, bere erabaki juridikoa hartzerako orduan,
|
euskal
gizartearen gehiengoaren iritzia kontutan har dezala exijitu dio Urkulluk.
|
|
|
Nolanahi ere, ulertu egiten dut
|
euskal
gizartearen gehiengoak terrorismoaren eta indarkeriaren aroa bukatzen ari dela uste duen honetan, hainbat pertsonak ez ulertzea epaia.
|
|
|
Euskal Herriak erabakitzeko eskubidea duela esan du gaur Iñaki Antiguedad Amaiur koalizioren Bizkaiko zerrendaburuak. Horrela, Espainiaren eskubidea
|
euskal
gizartearen gehiengoak dioena onartzea eta errespetatzea dela adierazi du Antiguedadek.
|
|
|
Euskal Herriak erabakitzeko eskubidea duela esan du Iñaki Antiguedad Amaiur koalizioaren Bizkaiko zerrendaburuak. Horrela, Espainiaren eskubidea
|
euskal
gizartearen gehiengoak dioena onartzea eta errespetatzea dela adierazi du Antiguedadek.
|
|
|
Horren isla da Egin Dezagun Bidea ekimena martxan jarri zenetik Euskal Herriko txoko askotan presoen aldeko Herri Bilguneak sortu direla, Bilbon eta Iruñean manifestazio jendetsuak egin direla eta azken ostiraletako mobilizazioak geroz eta zabalagoak eta jendetsuagoak direla. Espetxe politikak errepresio terminoetatik konponbide demokratiko baten irizpideetara igaro behar du ezinbestean. eta aldaketa hori egungo egoera politikoak ez ezik,
|
euskal
gizartearen gehiengo sozial eta politikoak ere eskatzen duela nabarmena da. Hala, mobilizatzeko deia egiten diogu herritar orori, guztion artean eskubide guztien errespetua oinarri izango du en aro beria eraiki ahal izateko.
|
|
2012
|
|
|
Euskal preso politikoen afera «urgentziaz konpondu beharrekoa» dela ohartarazi dute.
|
Euskal
gizartearen gehiengoak horixe «espero» duela, baita PP ez beste alderdiek zein nazioarteko eragileek ere. «Egoera hau gehiago luzatzeak ez du inolako zentzurik», ondorioztatu dute.
|
|
|
«Gainera, Euskal Herrian zabaldutako konponbiderako aukerak direla eta, Espainiako Gobernuak presoen oinarrizko eskubideak urratzen jarraitzen du». Herritarren babesa
|
Euskal
gizartearen gehiengoak presoen aurka aplikatzen diren neurriak indargabetzea eskatzen duela adierazi zuten deitzaileek atzo. Horren lekuko, 2010eko urtarrilean Ortuellako udalak onartutako mozioa jarri dute.
|
|
|
«Azken hilabeteetan aldaketa ugari egon dira». Hala ere, ohartarazi du
|
euskal
gizartearen gehiengo zabal baten eskaera kontuan hartu eta urratsak egin behar direla; euskal presoen auzia konpondu behar dela. «Gure helburua muturreko egoerak arintzea da:
|
|
|
«Estrasburgoko Auzitegira iristen ari diren presioen berri» baduten arren, konfiantza agertu dute giza eskubideak errespetaraziko dituztela.
|
Euskal
gizartearen gehiengoak horren alde egiten duela dio Herrira k, eta urtarrilaren 12ko martxa jarri du lehen erronka gisa. Ezker abertzaleko Maribi Ugarteburuk ere «guztiz salagarritzat» jo du erabakia, eta salatu du bizkar ematen diola nazioarteko zuzenbideari.
|
|
2013
|
|
|
«Mezu argi bat» helarazi nahi dute horrela:
|
euskal
gizartearen gehiengoak bat egiten du doktrina hori indargabetzearekin. «Ordua da bakeari aukera bat emateko».
|
|
2014
|
|
|
«Badirudi Espainiako Estatuan torturatzaileen aldeko zigorgabetasun juridiko eta politikoak oraindik badirauela».
|
Euskal
gizartearen gehiengoaren jarrera, berriz, oso bestelakoa dela iritzi diote Libre dinamikako eta Eleak mugimenduko kideek. Haien ustez, Euskal Herriko gehiengo politikoak, sindikalak eta sozialak badaki gazte independentistak ez direla gezurretan aritu Madrilen.
|
|
|
Haien ustez, Euskal Herriko gehiengo politikoak, sindikalak eta sozialak badaki gazte independentistak ez direla gezurretan aritu Madrilen. Horregatik guztiagatik, argi daukate
|
euskal
gizartearen gehiengoa epaiketa politikoen aurka dagoela eta gatazkari konponbidea bilatzearen alde dagoela. Hala, aurretik epaituak eta absolbituak izan diren beste berrogei gazteak bezala, 28 hauek ere libre geratu behar dutela aldarrikatu dute.
|
|
|
Alfabetatzea, laizismoa eta euskal kultura berriztatzea eta zatitzea dira garai hartako fenomeno garrantzitsuenak. XIX. mendearen bukaeratik aurrera,
|
euskal
gizartearen gehiengoak bazekien gaztelaniaz edo frantsesez idazten eta irakurtzen, eskualdearen arabera. Lurralde bakoitzaren erritmoa desberdina izan bazen ere, baita eskualdeen eta sexuaren araberakoa ere gehiago zekiten gizonezkoek emakumezkoek baino guztiek jarraitu zuten antzeko bidea.
|
|
2015
|
|
|
Euskal gizartearen zati handi batek saritu egin zituen bai ezker abertzalearen ziaboga, bai ziaboga ematen bidelagun izan zituenak. Hauteskunde hauetako emaitzen argitan, independentziaren aldeko indarren metaketarako estrategia eraginkorra zen,
|
euskal
gizartearen gehiengoa independentziaren aldeko jarreretara erakartzea posible izan zitekeen. Espainiako oposizio eskuindarraren ikuspegian Bilduren arrakasta ETAren garaipena zen bitartean, ezker abertzaleko barne borroken ikuspegitik, ETAren indarkeriaren jarraipenari aurre egin ziotenen garaipena izan ziren emaitzak.
|
|
|
Gestok hautsi egin zuen indarkeria ekintzen aurrean isilik egoteko, errutina kulturala?, Egoitz Gago ikerlariaren hitzetan jarrita. Berria ez zen indarkeriari buruzko ikuspegi ezkorra, baizik eta horren pertzepzio publikoa, bake mugimenduak espazio publikoa erabili izanaren ondorioz.262 Alegia,
|
euskal
gizartearen gehiengoak ez zuen orduan arbuiatu ETA, baizik eta orduan plazaratu zuen lehendik gehiengo batek barneratua zuen jarrera.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak dio ETAk borroka armatuari behin betiko uko egiten ziola iragarri zuenetik, 38 hilabete iragan direla," denbora luzeegia, neholako, zinezko emaitza gabea". Eusko Jaurlaritzak ETAri proposamen hau onartzeko deia luzatzen dio,
|
euskal
gizartearen gehiengoaren borondatea delako. Armagabetzea ETAk euskal gizartearekin duen zor bat da.
|
|
2016
|
|
|
Beraz, abia gaitezen bi bideetan, eta lor dezagun prozesu independentistak eta preso zein errefuxiatuen etxeratzeak elkarri laguntzea.Presoak etxera ekartzeko eta elkartasuna adierazteko lanean, baterako nahiz besterako, denontzako dago lekua.
|
Euskal
gizarteak gehiengoz onartzen duen giza eskubideen esparrua zabala eta anitza da oso. Gatazka politikoaren konponbide demokratikoa eta ondorioak aldarrikatzeko esparru politikoa badago (Bakerako Euskal Bidea).
|
|
|
|
Euskal
gizartearen gehiengoa, euskarazko irakaskuntza publikoaren alde
|
|
|
|
Euskal
gizartearen gehiengoak ikastetxe publikoa eta' D' eredua euskarazkoaaukeratuko luzke beren seme alabentzat. Datu horiek eman ditu EITBren inkestak.
|
|
2017
|
|
|
Sozialistek une honetan ezin dute beste gauza bat egin, euren barne hauteskundeetan baten batek gaia erabil dezakeelako. Gainera,
|
euskal
gizartearen gehiengoak pentsatzen duena eta Espainian pentsatzen dutena guztiz kontrajarrita daude: hemen beste mentalitate bat dago, eta euren publikoarentzat hitz egiten dute.Elkarrizketa batean aipatu duzu PPren barruan nabari duzula aldaketarik.
|
|
|
Haurrak loarazteko ipuinak kontatzen dizkigute gure egoeraren alde egiten omen dutena hauspotuz, zinez sakabanaketa eta deserriratzea kudeatzen jarraitzeko eginahalak egiten ari direnean.Presoon Euskal Herriratzerako baldintzak aspalditxotik ongi beteak daudela deritzogu.
|
Euskal
gizartearen gehiengoak ere eskatzen du. Jakin dugu gure kaleratzea helmuga izango duen bide orri bat osatzen ari direla eragile politiko eta sozialak eta Bakearen Artisauek epea jarria diote Gobernu frantsesari urruntzearekin amai dezan, preso politiko guztion askatasuna helburu.
|
|
|
EAJ PNVk irmotasun osoz gaitzetsi ditu pertsona ezezagunek bart gauean Euskadiko hainbat herritako batzokiren kontra eta
|
euskal
gizartearen gehiengo zabal baten aurka egin dituzten eraso antidemokratiko, anonimo eta koldarrak. Jeltzaleen hainbat egoitza margo gorri eta horiz eginiko pintadekin agertu dira gaur goizean, PP alderdiaren logotipoarekin eta EAJ PNVk atzo Espainiako Gobernuarekin izenpetu zuen akordio bikainari buruzko esaldiekin.
|
|
2018
|
|
|
EAJ bere interesen alde aritu zela erran du Otegik. " EAJk atzo ez zuen
|
euskal
gizartearen gehiengoa ordezkatu, bere burua ordezkatu zuen soilik", kritikatu du. Halaber, hitza ez betetzea egotzi dio, Katalunian 155 artikulua indarrean dagoen bitartean Estatuko Aurrekontuak babestuko ez zituela agindu zuelako.
|
|
|
Horren inguruko teorizazioetan dihardute besteak beste Ernesto Laclau eta Chantal Moufferen euskal jarraitzaileek, oso ekarpen interesgarriak mahaigaineratuz, sakontzeko beharra bai, baina aldi berean zenbait desadostasun eta kezka sortu dizkidatenak.Iruditzen zait irakurketa ezkorregia ari direla egiten hainbat abertzaletasunak independentziari eskain diezaiokeenari buruz. Eta neurri batean bere egin dituztela arerioak gure nazionalismoari buruz esandako asko,
|
euskal
gizartearen gehiengoak irentsi ez zituen gezurrak zirenean portzierto. Adibidez, partikulartartasun/ unibertsaltasun dialektikan ez dut uste inoiz kontzeptu unibertsalen bandera inork kendu dionik euskal abertzaletasunari, aldarrikapen politiko partikularren borrokan murgilduta egon bada ere.
|
|
|
Horra euskaraz eta euskal komunikabide batzuetan irakurriak: "
|
euskal
gizartearen gehiengoak ikastetxe publikoa eta eredua aukeratuko lituzke beren seme alabak matrikulatzerakoan"... " Euskal" hitzaren erabilera makurra dago hor, EAEko herritarrei buruzko datuetan baizik ez baitzen oinarritzen albistea.
|
|
2020
|
|
|
Egun hartan, ETAk su etena iragarri zuen BBC kateari helarazitako ohar baten bidez —eten hura behin betikoa izango zen gerora— Iraileko egun hura, ordea, ETAren amaieraren aurrenekoa izateaz gain, elkarbizitzaren aro berriaren lehena ere izan zen. Izan ere, Maria Goirizelaia antzezlanaren sortzailearen eta zuzendariaren hitzetan,
|
euskal
gizartearen gehiengoak egun hura gogoratzen badu ere, «ez da hitz egiten» gertaera haren inguruan. «Zergatik ez dugu hitz egiten politikaz gure ingurukoekin?
|
|
|
Hitzartzea eta amore ematea ez da bidegabekeria toleratzea, ezinezkoa dirudien hori posible egitea baizik. Hori eskatzen dugu
|
euskal
gizartearen gehiengo oso handi batek. Hau ez da «berdinketa tekniko bat», inondik ere.
|
|
|
Alegia, geurea ikusteko genuen ilusioa alde batera utzi, eta asimilaziora pasatu behar dugula, Espainiakoari ongietorria emanez, Urkulluk, Rementeriak, Aburtok eta Elizegik iradokitzen diguten modura. Uste dut, hasieran bezala, demagogia egiten jarraitzen dutela,
|
euskal
gizartearen gehiengo bat ez dagoelako Eurokopa Euskal Herrian jokatzearen aurka, baizik eta haserre, Espainiako Federazioaren jarrerarekin, geurearen ofizialtasuna oztopatzen duen erakunde nagusiena delako.
|
|
2021
|
|
|
Helburua betetzeko, eragile desberdinen arteko akordioak bilatzen segitu eta
|
euskal
gizartearen gehiengoa aktibatu behar dela dio Sarek: " Helburuak merezi du:
|
|
|
Berrogei urte ziren frankismoak egunkari abertzale guztiak itxi zituela. Luzea izan zen
|
euskal
gizartearen gehiengo abertzaleak jasan behar izan zuen isilaldia. Eta ilusio handia piztu zuen egunkarion irekierak:
|
|
|
Bukatzeko, aitortu eta miretsi beharra dago ikastolak herritik eta herriarentzat sortu zirela, eta
|
euskal
gizartearen gehiengo bat euskalduntzea; hainbat eskubide ukatzen zituen larderiazko erregimen politiko batean. Hala eta guztiz ere, azken urte hauetan iritzi zabala dago:
|
|
|
Argi dago ez dela bide erraza. Jakin bezate ordea, jipoi honekin asko poztu diren bezala prozesu honen arerioak, berdin alderdiotan zein hauetatik kanpo,
|
euskal
gizartearen gehiengoak busti diren horietan jarrita duela itxaropena, konponketarako fedea. Gehiago oraindik, eurek jorratutakoa da esperantza bakarra eta hau hasi besterik ez da egin.
|
|
2022
|
|
|
Baita bitarteko baketsuak erabiliz ere, indar moral guztiarekin eta nazioartean aitortutako eskubideak aldarrikatuz. Horri guztiari
|
euskal
gizartearen gehiengoaren borondatea gehituz aski izan lukeela.
|
|
|
Ez zaio iruditzen, nolanahi ere, horrek luzaz iraun zuenik: «Beti sinistu izan dut
|
euskal
gizartean gehiengo oso nabarmen bat elkarbizitzaren aldekoa dela, edozer gerta. Eta badakiela bideratzen».
|