|
2000
|
|
|
Ez ei da prozesua hondoratu dena, eredua baizik; beste eredurik duenak mahaigainera dezala bada, bestela Lizarra Garazikoa da duintasunez kudeatzeko moduko bakarra, eta horrek, jakina den moduan eta orain ikusten den legez, su etena eskatzen du. Lizarrakoa lehen urrats gisa, aurrerago ezinbestekoa baita espainiar identidadearekiko atxikimendua dutenak eta abertzaleen arteko beste prozesu bat. Lizarrak edo gisako batek gatazka armatua eta bere ondorioei eman behar dio amaiera, ez gatazka berari,
|
euskal
gizartean dauden ikuspegi desberdinek gatazka iraunaraziko dutelako. Bi. hiru, edo lau munduen arteko ikuspegi desberdinek gatazka iragartzen dute; gatazka hori modu zibilizatu eta demokratikoan eman dadin oinarriak jarri behar dira, eta armak baztertu behar dira etorkizuneko gatazka bideratze modu horietatik.
|
|
2001
|
|
|
|
Euskal
gizarteari bagagozkio, ez dut uste ene baieztapen horrek azalpenhandirik behar duenik. Hona, berriz ere oroitarazi behar diot neure buruari, literaturaz aritzera etorri gara, eta ez ETAren su etenaz, kale borrokaren amaierazedo Lizarra Garazi akordioak ekar litzakeen bide eta aukera berriez.
|
|
|
Jarrera partidistak hartzeko tentalditik errotik ihes egin behar du, nahiz eta jarrera horiek itxuraz aldekoak izan. Ahaleginak egin behar ditueuskararen auzia joko politikotik ateratzen, batetik, eta, bestetik, hizkuntzaren auzian
|
euskal
gizartean egon daitezkeen errealitate eta sentikortasun desberdinen arteanzubiak eta adostasunak eraiki behar ditu.
|
|
2003
|
|
|
«EGUNKARIA»REN aurkako operazio hau guztia zergatik etorri den eta zergatik molde horretan, horixe izan da azken hiru asteotan
|
euskal
gizartean egon den galdera nagusietakoa. Egin diren hipotesi ugarien artean, batek Ibarretxe planarekin lotzen du eta Josu Amezaga EHUko irakasleak jaurti zuen Radio Euskadiko goizeko tertulian:
|
|
|
Giddens). Ildohorretan, nazionalismoaren erantzuna
|
euskal
gizartearen barruan dauden dinamikasozial, politiko eta kulturalei buruzkoa ere bada.
|
|
|
Hortaz, barrurago joan behar da, barrukoari begiratu, euskalsistema politikoaren eta sistema horretako alderdi politikoen eta, bestetik, gizartezibilaren artean oraindik bizi bizirik dirauten haustura eta gatazketan. Gatazka etaikuspegi desberdin horiek aldatzen ari dira, etengabe, eta ez bakarrik
|
euskal
gizartean dagoen banaketagatik (gizartearen zati batek bere burua nazionalistatzat jotzen du eta beste zati batek ez du bere burua horrelakotzat jotzen) baizik eta joerahoriek, itxuraz egonkorrak izanik, politika neoliberalen arazo berriek eraginda, krisian sartuta daudelako, eta egitez Euskadiri atzerritik begiratzen diotenentzatnahiz euskal herritzarrentzat oso panorama politiko, kultural eta s... Horrela, nazionalisten joeren artean badira globalizazio neoliberalaosagai positiboa dela uste dutenak, hazkundearen eta garapenaren aginduaren izenean eta munduan nagusia den ereduaren izenean; badira, berriz, globalizazioekonomikoa Espainiar Estatuak eta Frantziak Euskal Herrian daramaten esplotazioaren beste alde bat dela diotenak.
|
|
2004
|
|
|
Jarrera partidistak hartzeko tentalditik errotik ihes egin behar du, nahiz eta jarrera horiek itxuraz aldekoak izan. Ahaleginak egin behar ditu euskararen auzia joko politikotik ateratzen, batetik, eta, bestetik, hizkuntzaren auzian
|
euskal
gizartean egon daitezkeen errealitate eta sentikortasun desberdinen artean zubiak eta adostasunak eraiki behar ditu?. 190
|
|
|
Bata Argia-ren editorialetik jasoa dut: . Euskal gizartearen zati handi batek, gehiengoak, eta jarri nahi diren ñabardura eta mailakatzeak?, aspaldi utzi dio sinesteari Espainian zuzenbidezko estatua dagoela indarrean,
|
euskal
gizarteari dagokionez behinik behin. Ezer frogatu gabe dagoenean komunikabide bat ixtea estatu totalitario baten jarrera da?. 407 Bigarren pasartea Gabirel Ezkurdiarena da:
|
|
2008
|
|
|
Euskadiren orainaz eta geroaz duen iritzia eman zien EBBko presidenteak, eta, haren ustez, «Euskadik Espainiako Estatuaren barruan izan beharreko tokia» zein den agertu zien.
|
Euskal
gizartean dagoen egoera «konplexua» da Urkullurentzat, eta horren aurrean bere alderdia egiten ari den lanaren berri eman zien AEBetako agintariei. «EAJk bakegintzaren eta autogobernuaren alorreko konponbideak lortzeko eta elkarbizitza politiko normalizatua lortzeko egiten duen lana azaldu diegu».
|
|
|
Egoera halakoa izanik, edozein dela jatorria eta egoera, behartuta daude legearen arloan kolokan bizitzera eta sozialki oso egoera dramatikoan. Alde horretatik, bada garrantzi handiko lotura puntu bat, eta agian estrategia itunerako puntua,
|
euskal
gizartean dagoen arazo batekin: hiritar eskubideak lortu nahi izatea.
|
|
2009
|
|
|
Hainbat faktorek izan zuten eragina, garrantzitsuenakbi dira:
|
euskal
gizartean zegoen hurbiltasun sozio erlijiosoa eta ezkerraren ahultasuna izan ziren. Azterketa horiek egiteko orduan biztanleria osoa hartzen da kontuan, eta euskaldunen artean askok eskuineko indarrei ematen zieten botoa; abertzaleen kasuan, katolikotasunak eskuinera urreratzen zituen eta jarrera horrekbabesa errazten zuen.
|
|
|
Nik uste dut
|
euskal
gizartearen baitan badagoela nolabaiteko berrarmatze moral eta ideologiko bat egiteko beharra mundu eta ideia abertzaleen inguruan. Nik uste dut badagoela neke bat, sinesgogortasun bat...
|
|
|
Diru laguntzen politika aldatu egin behar da. Zoritxarrez, egun dagoen euskaldun kopuruarekin eta, ondorioz,
|
euskal
gizartean dagoen euskararen erabilerarekin, ezinezkoa da erabateko bideragarritasuna lortzea laguntzarik gabe. Badakigu bideragarritasuna ezin dela laguntzen baitan utzi, eta, horregatik, ezinbestekoa da aurretik aipatutako puntuak garatzea, baina horrek ez du baztertzen diru laguntzen politika egokiaren beharra.
|
|
2010
|
|
|
5 Aniztasunari zor zaion errespetuaren irizpidea eta
|
euskal
gizartean dauden nortasun sentimenduen bideraketa ez ezartzeko eta ez eragozteko konpromisoa.
|
|
|
Baina, era berean, ezin esan ikastolak, fenomeno sozial gisa, ezerezetik sortu zirela. Garaiko testuinguruan eta
|
euskal
gizartean zeuden aldeko faktore batzuk ahalbidetu baitzuten ikastolen sorrera.
|
|
|
Lehen aipatu dugun legez, mugikortasunaren hazkundeak ekartzen dituenarazoak konplexuak eta globalak dira, baina tokian tokiko markoetan ere irtenbideegokiak aztertu behar dira.
|
Euskal
gizarteari dagokionez eta aurreko koadroan ikusdaitekeenez, oraindik proportzio egoki batean oinez mugitzen gara, Gipuzkoan etaAraban garraio publikoaren defizitak nabariak dira eta Bizkaiko datuak bizikletaren erabilerari buruz eskandaluzkoak dira. Bilbo Metropolitanoaren datuak ereesanguratsuak dira.
|
|
|
Eztabaidaren termino nagusiak, ziur, ez dira Nafarroan zehaztu. Beraz, eta usadio zaharrari eutsiz, Nafarroako
|
euskal
gizarteari dagozkion arazoei buruzko erabakiak Nafarroan berean soilik hartzeko partez, beste behin, beste nonbaiten deliberatu dituzte. Eta ez Madrilen, preseski.
|
|
|
Momentuz, dena den, ez dago jakiterik zer norabide hartuko duen koalizioko 4 partiduek eta independiente multzo batek 2003an abian jarri zuten eta milaka nafarren poz ilusioa sortarazi zuen mugimendu politiko honek.Dirudienez, munta handiko arrazoi orokor/ taktiko/ estrategiko/ ideologiko goi mailakoak daude jokoan, buruzagi gorenek bakarrik omen dakizkitenak.Eztabaidaren termino nagusiak, ziur, ez dira Nafarroan zehaztu. Beraz, eta usadio zaharrari eutsiz, Nafarroako
|
euskal
gizarteari dagozkion arazoei buruzko erabakiak Nafarroan berean soilik hartzeko partez, beste behin, beste nonbaiten deliberatu dituzte. Eta ez Madrilen, preseski.Joera suntsitzaile hau dela eta, aldi txarra pasatzen ari dira boto emaileak, zipitzik ere ulertzen ez dutelako zergatik desegin behar den, akatsak akats, nafar gizartearen hainbat alor sozio-politikotan horren lan txukuna egin duen eta obratzen segitzen duen koalizio hau.
|
|
|
Sakon errotua dago Euskadin erabakitzeko eskubidea, esango nuke Katalunian ere hala dela?.
|
Euskal
gizarteari dagokionez, indar politiko guztietako jarraitzaileak daude erabakitzeko eskubidearen alde. Erabakitzeko eskubidea defendatzen dute gehienek, alderdi politiko baten zein bestearen aldeko izan.
|
|
|
Jokaleku berri honetan, zein da
|
euskal
gizarteari dagokion zeregina?
|
|
|
Alderdien Legearen bigarren ondorio" ikusezina" da euskal erakundeak eta, batez ere, Legebiltzarra kualitatiboki murrizturik geratu direla.
|
Euskal
gizartean dauden sentsibilitate politiko guztiak ez daude hemen ordezkatuta, eta horrek konponbide politiko hartzaile eta integratzaileak lortzeko aukera oso gutxi ematen ditu.
|
|
2011
|
|
|
" Ibarretxeren egungo pentsamendua bilduta dago. Erabakia
|
euskal
gizartearen baitan dagoela eta euskal indar politikoei gatazka bideratzea dagokiela berresten du. Ezinbestekotzat jotzen du prozesua giza printzipio etikoetan oinarritzea.
|
|
|
Horrekin batera, biktimei eragindako mina onartu egin behar du eta pasa den denboragatik dagokion erantzukizuna asumitu. Bestalde, ezker abertzaleak onartu egin behar du, era berean, pluraltasun politikoa eta
|
euskal
gizartean dagoen identitateen aniztasuna. Eta laga egin behar du orain arte izan duen ideia totalitario hori".
|
|
2012
|
|
|
LAB sindikatuko ordezkariek agerraldia egin dute goizean Arrasateko Kulturaten, herritarrei hilaren 26ko greba orokorrarekin bat egiteko eskatzeko. Euren esanetan," egungo erreformekin hazkundea ezinezkoa da, baina badago alternatiba errealik, eta
|
euskal
gizarteari dagokio horien artean aukeratzea".
|
|
|
"
|
Euskal
gizarteari dagokio erabakitzea"
|
|
2013
|
|
|
Dena dela, Katalunia edo Euskal Autonomia Erkidegoa haratago joan dira, programa berritzaile batzuen aldeko apustua eginaz, zeintzuen helburu behinena ingelesa 4 urtetik aurrera eskaintzea den.
|
Euskal
gizarteari dagokionez, ikastetxe guztietan ezarrita dagoen printzipioa da ingelesa 4 urtetik aurrera irakastea, (Lasagabaster 2006).
|
|
2015
|
|
|
Hori lortuta, euskal gizarteari egokituko litzaioke autodeterminazio eskubidea nola gauzatu eta lurraldetasuna nola egituratu erabakitzea. ETAk bere buruari ematen zion bermatzaile izaera gorabehera, logika demokratikoaren onarpena zerion alternatiba taktiko berriari, estatus politikoari buruzko azken erabakiak
|
euskal
gizartearen esku zeudela aitortzen zuenez, eta ez ETAren eta Estatuaren arteko negoziazio zuzenaren esku. ETAk berak gerora azpimarratu du sakoneko aldaketaren funts nagusia:
|
|
|
Irakurketa horiek guztiek ematen dituzten erantzunak baino zalantza gehiago sortzen dituzte. Orain aurkeztuko dena, Hartsuagak mitologia konparatuaren eremuan egindakoa da, eta, erabatekoa ez izanagatik ere, bai mundu erlijioso sinbolikori, bai
|
euskal
gizarteari dagokionez, sendo dihardu.
|
|
2017
|
|
|
XVII. mendeko Espainian, esaterako, antzerki eta istorio laburrei esker batez ere, lurralde desberdinei zegozkien lehen estereotipoak zabaltzen hasi ziren, etorkizunean autonomietako topiko bilakatuko ziren horiexek, eta horien artean garaiko
|
euskal
gizarteari zegozkionak ere indartsu sartu ziren. Sonatuetariko bat ‘biscayno’ arena, bi eratara irudikatzen zena:
|
|
2023
|
|
|
Unibertsitatearen helburua euskal kulturgintzari dagokionez ez da soilik euskaraz egin izan den eta egiten den gaurko kulturari espazio akademikoa eskaintzea, baizik eta
|
euskal
gizartearen baitan dauden kultur dimentsio zabalaren baitako debateetan kokatzea.
|
|
|
Arazo nagusia da ondare hori euskal gizarteak izan dituen identitate eraikuntza, errepresentazio modu eta sailkatze moduengandik bereizita agertzen dela, zentzuz hustuta. Horregatik unibertsitatearen helburua euskal kulturgintzari dagokionez ez da soilik euskaraz egin izan den eta egiten den gaurko kulturari espazio akademikoa eskaintzea, baizik eta
|
euskal
gizartearen baitan dauden kultur dimentsio zabalaren baitako debateetan kokatzea.
|
|
|
euskal kultura euskaraz egindakoa da ala espainolez eta frantsesez egindakoa ere bai? Dilema moduan formulatu zuen galdera (cultura vasca versus euskal kultura) eta
|
euskal
gizartean dauden marko kontzeptual ezberdinen inguruan egin zuen gogoeta. Ondorioztatu zuen, esate baterako, herria eta gizartea bezalako kontzeptuak marko kontzeptual ezberdinen baitan ulerkera ezberdina dutela.
|
|
|
Urrutiak uste du «maila politikoan» gaiari buruzko gogoeta egin behar dela. «Nik uste dut
|
euskal
gizartean badagoela gaur egun debate hau, eta bide eman behar lioke debate politiko bati». Hortik «adostasun politiko» berri bat lortu behar litzateke «juridikoki bidea emateko» euskarari «normaltasuna eta naturaltasuna» emango dizkion estatus bati.
|