|
2001
|
|
|
1.Urte askotako lanari esker, jarreraz bederen,
|
euskal
gizartea euskararen aldeko dinamikan kokatu da. Guztiok dakigu euskararen ezagutza eta erabilera ez direla handitu nahiko genukeen neurrian, berreuskalduntze prozesua motelegi doala, baina, era berean, kontziente gara gehiengoa ren jarrera ez dela euskararen kontrakoa izan:
|
|
|
Egoera honetan, euskalgintzak batasunean egin behar du lan, bat eginik eta elkarlanean bakarrik lortuko dugu kontra bilakatu nahi duten
|
euskal
gizartearen euskararen aldeko jarrera ez aldatzea. Euskararen aldeko jarreraareagotu eta berreuskalduntzean urrats berriak egitea da gure erronka eta, eraso giroan ere, aurrera egin dezakegula argi izatea da aurrera egiteko dugun akuilurik indartsuena.
|
|
2007
|
|
|
Europako hizkuntza zaharrena izanik, Eusko Ikaskuntzak, Euskal Herriko zein munduan zehar dauden euskal etxeetan euskara sustatzeko etengabe ari dira lanean. Eusko Ikaskuntza Elakrtearen ustez," euskarak bere aukeren kontzientzia izan behar du eta
|
euskal
gizarteak euskarak galdutako espazioak pixkanaka berreskuratzeko ardura", honen harira," Euskararen Nazioarteko Egunak (ENE) euskararen aberastasun kulturalean sinisten duten pertsona eta elkarteen atxikipena lortzea du helburu". Eusko Ikaskuntzak Euskararen Nazioarteko Eguna sortu zuen 1949an, hain zuzen ere, Eusko Ikaskuntzak Bayonan, Lapurdin, ospatu zuen VII.Batzarrean.
|
|
2008
|
|
|
Bai Euskarari mezuaren bidez, Kontseiluak
|
euskal
gizartearen euskararen aldeko jarrera erakutsi nahi izan zuen, eta euskal gizartea jarrera horretara bildu zuen. Lelo horrek euskararen aldeko jarrera argia erakusten du, izan daiteke euskararen alde gaudela eta kito, edo euskararen alde gaudela eta euskaraz bizi eta euskara normalizatuz joateko urratsak egiteko prest gaudela.
|
|
2009
|
|
|
Denen lokarri ideia bakarra:
|
euskal
gizarteari euskara eta euskal kultura bultzatzeko nahia agerraraztea, ikastolaren izpirituarekin bat eginez. Ikastoletan sinesten dugulako eta etorkizuneko artistak euskaraz hezi eta hazi daitezen gura dugulako, azaldu dute antolatzaileek.
|
|
|
EITBko hedabideetan euskararen erabilera egokia sustatzea da helburua,
|
euskal
gizartean euskara normalizatzeko eta bultzatzeko.
|
|
|
Alberto Surio Euskal Irrati Telebista (EITB) herri erakundeko zuzendari nagusiak eta Andres Urrutia euskaltzainburuak EITBren eta horren sozietate Euskal Telebista, Eusko Irratia eta Radio Vitoriaren eta Euskaltzaindiaren arteko hirugarren lankidetza hitzarmena sinatu dute gaur, azaroaren 19an, EITBren Bilboko egoitzan. Hitzarmen horren bidez, EITBko hedabideetan euskararen erabilera egokia sustatuko da,
|
euskal
gizartean euskara normalizatzeko eta bultzatzeko helburuarekin. Ekitaldian halaber, Euskaltzainditik Jose Luis Lizundia diruzainak eta EITBko administrazio kontseiluko kideak eta Pello Telleria idazkariordeak parte hartu dute.
|
|
|
Horrela, alderantziz jokatzen badu ere
|
euskal
gizarteak euskarari eta pedofiliari dagokionez, edonola ere, badirudi helburu orokorra aldez edo moldez popatik ematea dela, dela euskarari, dela gaztetxoari.
|
|
|
Bai, gaurko gizarteari doakion hizkuntza eredu baten agerrarazteko baitezpadako norabideak eman dituelako, baita ere bere gain hartu dituelako bertzelako zenbait eginkizun, oinarrizkoak eta bertze nehork egin ez zitzakeenak, hala nola, bertzeak bertze, ororen euskararen moldatzeko baliagarri diren hiztegi eta gramatika lanak, herri hizkeren altxorra biltzen duen atlasa (azkenean laster argitaratzekoa), edo oraino onomastikakoak. Nire ustez, abiatzean gauzak zertan zeuden gogoan izanik,
|
euskal
gizarteak euskararen alde egin dituen lan handietan Euskaltzaindiak bere bereak zituenak, garrantzizkoenak behintzat, franko ongi bete ditu.
|
|
|
Hizkuntza minorizatuak berreskuratzeko beste herrialdeetan ezagutzen diren hainbat esperientziarekin erkatuta, nekez ikus daiteke beste inon heldutan eta irakaskuntza araututik kanpo hizkuntza ikasteko halako ahalegin sendoa.
|
Euskal
gizarteak euskara bere egin nahi duen adierazgarri garbia dugu, zalantzarik gabe, helduen euskalduntze alfabetatze mugimendua. Atxikimenduaren kontuak, beraz, esango nuke bi ezpal dituela:
|
|
|
|
Euskal
gizartean euskarak gaztelaniarekiko nozitzen duen ahulezia ez da berez edo bilakaera natural baten ondorioz sortua. Izan ere, espontaneotasunak ez du habiarik izaten hizkuntzen ibilbidean, hizkuntzen pisu sozialaren aldaketak ez baitira bere kasa gertatzen.
|
|
|
aurreratu eta arrakastatsuenen multzoan dagoela, gainditu beharreko zenbait gabezia gainditu, hainbat okerbide zuzendu eta hobetu beharreko zenbait jardunbide hobetzearen kalterik gabe, baina aldi berean ahantzi gabe nekez aurki daitekeela, inguruko esperientzia guztien artean, Euskadiko herri aginteek eta
|
euskal
gizarteak Euskararen Legea oinarritzat hartuta egin den bidean egin dituzten ahaleginak baino erruz handiagorik (ikus Gros i Lladós, 2009).
|
|
2010
|
|
|
XX. mendeko 60ko hamarkadatik XXi. mendeko 10eko hamarkadara doan denbora tartean hainbat gauza aldatu da euskararen unibertsoari dagokionez. horren lekuko izan da Bat Soziolinguistika aldizkaria, azken 20 urteotan. ibilbide horretan badaude argi ilunak, baina gure balorazioan baikortasun zuhurra ezkortasunari nagusitzen zaio. dena den, hemen ez ditugu banan banan zerrendatuko ibilbide horren ale guztiak. lerro hauetan, gure ustez euskarak egun duen auzirik larrienari erreparatuko diogu: nolakoa da
|
euskal
gizartea euskarari dagokionez eta, halaber, euskararen unibertsoak nola joka lezakeen iritzi publiko horren aurrean. izan ere, gure ustez, euskararen etorkizunerako berebiziko bidegurutzea binomio horretan datza: euskara versus iritzi publikoa. horregatik, lehendabizi azalduko dugu euskararen errealitatearen hautematea eta irudikapena gidatu dituzten egitura kognitiboak nolakoak izan diren azken mende erdian, eta nolakoak diren gaur egun. horretarako, komunikazio politikoaren eta komunikabideen eragin kognitiboaren teorietatik edango dugu. hurbilpen teoriko horiek lagunduko digute sistematikoki ezagutzen euskararen diskurtsoen eraketan zer nolako osagai soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain
|
|
|
lerro hauetan, gure ustez euskarak egun duen auzirik larrienari erreparatuko diogu: nolakoa da
|
euskal
gizartea euskarari dagokionez eta, halaber, euskararen unibertsoak nola joka lezakeen iritzi publiko horren aurrean. izan ere, gure ustez, euskararen etorkizunerako berebiziko bidegurutzea binomio horretan datza: euskara versus iritzi publikoa.
|
|
2012
|
|
|
159 Jakin badaki,
|
euskal
gizartean euskaraz irakurtzen batere trebatu gabeko euskaldun ugari dagoela eta horien gogo pizgarri eta zirikatzailea ere badela.
|
|
2013
|
|
|
Iñaki Mart� nez de Lunak urteak daramatza
|
euskal
gizarteak euskarari buruz duen irudia eta hark euskarari atxikitzen dizkion balioak aztertzen; urteak, halaber, plaza publikoan nolabaiteko presentzia duten euskararen gaineko diskurtsoak erkatu eta batzuen eta besteen mugei buruzko ikerketak eta hausnarketak egiten; urteak daramatza, orobat, euskararen geroa iritzi publikoaren baitan irabazi behar dela predikatzen, eta, testuinguru horretan, dis... Hala, bada, euskararen framing berriarena hainbat hitzaldi eta artikulutan jorratu duen gaia da (BAT, 76 zk., urrutira gabe).
|
|
|
Baina XX. mende bukaeran, eta batez ere XXI. mende hasieran, euskararekiko beste etapa batean sartzen gara, agian argiagoa eta kritikoagoa dena, horregatik" euskarak egun duen auzirik larrienari erreparatuko diogu: nolakoa den
|
euskal
gizartea euskarari dagokionez eta, halaber, euskararen
|
|
2015
|
|
|
Euskararekin ere lotu du egitasmoa, eta David Hoyos EHUko ikerlariak norabide horretan egindako lana ekarri du gogora. "
|
Euskal
gizartean euskara eta naturarekiko sentsibilitatea elkarri lotuta agertzen direla aztertu dute. Eta era honetako proiektuekin hori erakusten dugu, antzinako ohituretara eta naturara hurbildu ahala euskararen erabilera handitu egiten dela, alegia".
|
|
2016
|
|
|
Aldaketa girorik ez du nabari, beraz. «Diskurtso berriaren kontu horiek euskaltzaleen arteko iritzi trukeak besterik ez dira; ez dute inolako proiekziorik
|
euskal
gizarteak euskarari buruz daukan pertzepzioan».
|
|
2020
|
|
|
" Astebeteko ariketan, ikaragarrizko konbentzimenduz arituta, hedabideen oihartzuna dugula, gizarteak babesten gaituela, partaideek adierazi dute nolako estres linguistikoa pairatu duten. Hau gertatu bazaigu gure mundu txiki euskaldunean eta hiperkonbentzituan, nola arraio helduko dio
|
euskal
gizarteak euskaraz bizitzeko hautu kolektiboari era natural, aske eta desideologizatuan?". Baldin eta euskara egunen batean ez politikoa izango bada, orain afera politizatu behar dela defendatzen dute.
|
|
2021
|
|
|
Horregatik," natural" hitza entzutean, nozio horren atzean dagoenak pizten digu interesa. Kasu honetan, nozio horrek
|
euskal
gizarteak euskararen egoera hobetzeko azken hamarkadetan egindako lana ezkutatzen du. Hori uste dugu.
|
|
|
Hori horrela, euskaldunaren arazoa ez du problematika identitarioan kokatzen autoreak, baizik eta hizkuntzaren erabileraren normalizazioaren baitan. Hau da, arazoa ez dela" euskaldun gisa errekonozitua/ normalizatua" izatea, baizik eta euskaraz egiteko aukera izateaz gain, horretarako" motibazioa" edo"
|
euskal
gizartean euskaraz bizi ahal izateko modua izatea" (op.: 298).
|