|
2000
|
|
|
Kode Zibilaren oinarri berriak eta Foruen aspaldiko indarra: horra hor dema lazgarria; gaur ere, askok kontrakoa uste arren, esanahi berezi duena, batik bat
|
euskal
gizarte zibil baten moldakuntza berezkoan.
|
|
2004
|
|
|
Ezin lotsagarriago urtatseko diskurtsoa. Irudi luke, ETA
|
euskal
gizarte zibilaren kontrako gurutzadan sartua dela, ezen ez baita haren hitzetan Espainiaren inolako zapalkuntza edota jazarpenik aipatzen sikiera ere. Ideien ilegalizazioa iradoki du, erakunde osoak legez kanpo ezarri dituztenean!
|
|
2007
|
|
|
Hipotesi horretan, nire ustez, oinarrizkoideia batek huts egiten du. Izan ere, aldaketaren giltza ez datza estatuaren boterearierauzi dakiokeen botere nazional horretan, baizik eta, batetik, botere horren, eta, bestetik,
|
euskal
gizarte zibilaren eta sozioekonomikoaren arteko harremanen izaeran. Herri honek bere etorkizuna ez du erabakiko eskura dezakeen burujabetzamailaren arabera, ahalmen maila horrek gizarte zibilarekin eta sozioekonomikoarekin izango dituen kidetasun eta kontraesanen eskuetan egongo baita etorkizunaren gako nazionala.
|
|
|
Besteak beste, hauxe esan nahidu: etnozidio linguistikoak eta kulturalak Euskal Herria utzi duten moduan utzita, egungo
|
euskal
gizarte zibilaren eta sozioekonomikoaren osaera eta biziera nazionala nolakoa den ikusita, ezer askotarako ez duelako balioko esparru publikotikegin daiteken politika nazionalak. Arazoa, izan ere, azken buruan, ez da gizartepolitikoaren esparrukoa bakarrik, gizarte zibilaren, sozialaren eta ekonomikoarenesparruetan dagoelako gure arantza nagusia.
|
|
2008
|
|
|
Horrela mintzo zaigu Urzainki. Herriak hitza eta erabakimena balu, berriz, azaleratuko omen litzateke
|
euskal
gizarte zibilaren nazio grina. Eta ez da bakarra, ez horixe:
|
|
|
Ez da aski, alderdi horretatik, klase politikoaren jarduna kritikatzea, politikarien makurkeriak salatzea.
|
Euskal
gizarte zibilaren jokabidea ere kritikatu beharra dago, gertatzen ari zaigunari behatuta: hots, ezarria dagoen statu quo nazionalarekiko morrontza hori tamalgarria iruditzen zaigu, duintasun gutxikoa, geure oroimen historikoarentzat iraingarria.
|
|
2010
|
|
|
“Ez, ez dugu elkartasuna eskatuko gero elkartasuna adierazten digutenei egurra emateko”.
|
Euskal
gizarte zibila: “Ez, ez gara berriz eroriko lehia alderdikoi eta kainitetan, eta halako une erabakigarrietan batzen gaituena nabarmentzen eta zatitzen gaituena baztertzen ahaleginduko gara”.
|
|
|
|
Euskal
gizarte zibila, herritartasun boluntarioarekin. Ez dakit ondo nortzuk izango garen, imajinatu egin behar dugu, eta euskaldun guziak antolatzen ahalegindu.
|
|
2012
|
|
|
Berezitasun hori neurriz kanpo balioztatu gabe, diagnostikoanadostasun zabala dago adituen artean:
|
euskal
gizarte zibila, bere argi ilunekin, aktiboagoa izan da politikoki, indartsuagoak izan dira gizarte mugimenduak, boterepublikoen jarduera mugatu egin dute errebindikazio herritarrek... Finean, euskalgizartea demokrazia errepublikanotik gertuago egon da inguruko beste gizartebatzuekin alderatuta.
|
|
|
Bigarrenik, euskal erakunde zahar berrietan eta gizarte zibilean egindakolanaren filosofia, trinkotzea izan litzateke: euskal botere desberdinentrinkotze juridiko normatiboa, eta
|
euskal
gizarte zibil orain desberdinentrinkotze soziopolitikoa. Trinkotze horren baitan kokatzen dira euskal lurraldeenerakundetzea, erakunde horien arteko harremanen estutzea edota ehuntzea, eta euskal botere desberdinen sakontzea eta zabaltzea.
|
|
|
Gizartearen ehuneko zati txiki batek baino ez zuen parte hartzen baina, bestalde, Euskal Herria Espainiar nazio estatuaren arazoetan eta proiekzioan gehiago murgiltzeko prozesua izan zen. Kultura politiko berriak ere azaldu ziren eta alde horretatik, ondorengo kapituluan ikus daitekeenez,
|
euskal
gizarte zibila aberastu egin zen.
|
|
2015
|
|
|
|
Euskal
gizarte zibila, herritartasun boluntarioarekin. Ez dakit ondo nortzuk izango garen, imajinatu egin behar dugu, eta euskaldun guziak antolatzen ahalegindu.
|
|
2016
|
|
|
«Aldaketa horiek inplikazioa dute gizarte zibilarekin: gizartea ez badugu helburu hartzen, ez baldin badugu biderik asmatzen
|
euskal
gizarte zibil horrentzat, oso mugatuta geratuko gara, eta oso arriskutsua litzateke hori». Garaiak aldatu egin direla dio.
|
|
|
Gutun hortan esplikatzen zuten zergatik ziren hola jokatzen. Madrilgo eta Pariseko gobernuek 5 urte huntan deusik ez baitute egiten bake prozesua aitzinarazteko, ETAk erabaki du
|
euskal
gizarte zibilari emanen zizkiola armak, hauen desegiteko, beren behin betiko borondate onaren seinale. Bainan nunbaitik ere poliziak ukan du horren guziaren berri eta ostiral arratsean Frantziako Raid poliziakoek, Espainiako guardia zibilez lagundurik, Luhusoko etxea inguratu dute eta barnean zirenak arrastatu.
|
|
2017
|
|
|
Europatik ere sustengua etorria zen, bereziki European Free Alliance eta Basque Friendship Group egituretatik. Baionako egunaren bezperan, ETAk berak BBC Londresko hedabidetik mundu osoari jakinarazten zion mintzo zen memento hortan osoki desarmatua zela, arma gordagien kokapenak
|
euskal
gizarte zibilaren eskuetan utzirik.
|
|
2018
|
|
|
Patronatua sortzeko ekitaldian egin duen mintzaldian, Andres Urrutia euskaltzainburua honela mintzatu da: " Gaur berresten dugu duela ehun urte lau Foru Aldundiek
|
euskal
gizarte zibilaren izenean eman ziguten zeregina, eta harago eramaten dugu konpromisoa, euskara eta euskal kulturaren mesedetan". Urrutiak aitortu du Akademiak baikortasunez begiratzen diola etorkizunari, eta erran du Euskaltzaindiaren zerbitzu gogoa ez dela ahuldu, euskara aitzinatzeko erakundeak indartsu dirauela, eta ohartarazi du eginbide hori euskalgintzan ari diren guzien artean gauzatu behar dela.
|
|
|
Andres Urrutia (euskaltzainburua): . Gaur berresten dugu duela ehun urte lau Foru Aldundiek
|
euskal
gizarte zibilaren izenean eman ziguten zeregina, eta harago eramaten dugu konpromisoa, ordurik hona Euskal Herrian izan diren errealitate berriei aitortza eginez eta euskal gizarteko eragileei gure elkarlana eskainiz, euskara eta euskal kulturaren mesedetan?.
|
|
|
Eta guztion zeregina da hurrengo 100 urteetan euskal hiztunak hedatu eta zaintzea. Beraz, bidea egiten eta atontzen jarraitu beharra daukagu. (Akademietako presidenteak, gaurko Osoko bilkuran) Euskara eta euskal kulturaren mesedetan. Gaur berresten dugu duela ehun urte lau Foru Aldundiek
|
euskal
gizarte zibilaren izenean eman ziguten zeregina, eta harago eramaten dugu konpromisoa, ordurik hona Euskal Herrian izan diren errealitate berriei aitortza eginez eta euskal gizarteko eragileei gure elkarlana eskainiz, euskara eta euskal kulturaren mesedetan?, adierazi du gaur Andres Urrutiak agintari eta gizarte eragileen aurrean. Euskaltzainburuak Akademiaren hastapenak gogoratu nahi izan ditu, azpimarratuz, ordutik etenik gabe lanean jardun duela erakundeak,, garai gozo zein latzetan?,, nola Iker hala Jagon sailetan, euskararen inguruko ikerkuntza linguistikoari eta gizarte erabileraren arlo desberdinei adi adi?. Gogoratu du, orobat, Euskaltzaindiak, zin zinezko komunitate zientifiko, akademiko eta soziala ondu eta mamitu?
|
|
2020
|
|
|
Altunaren esanetan, “bidegabekeria baten aurrean egon arren, iruditzen zitzaigun
|
euskal
gizarte zibilak zein politikoak –PP ez gainerako alderdi politiko guztiek– ez luketela ulertuko bat batean Gararik gabe geratzea, hots, sektore politiko sozial jakin batetik lan egiten duen egunkari bat ixtea, eta ahalegina behar genuela egoerari aurre egiteko, finantziazio bideak irekiaz, eta batez ere, elkartasuna eskatuz”.
|
|
2021
|
|
|
Bageneramatzan bizpahiru urte Euskal Herriko eragile batzuk xumeki laguntzen: ezker abertzalearen barnean gatazkaren aterabide negoziatu bat bilatzen ari ziren eragileak, eta
|
euskal
gizarte zibilean espazio bat bilatzen ere bai. Garrantzitsua zen memento horren lekuko izatea.
|
|
|
Gaur, apirilak 8, lau urte beteko dira
|
euskal
gizarte zibilak bakea eraikitzeko prozesuan hartu duen ekimenik garrantzitsuena burutu zuenetik: ETAren armagabetze zibila erraztea.
|
|
2022
|
|
|
gogora ekarri zuen Jose Antonio Agirre Eusko Jaurlaritzako lehendakariak eta Lluis Companys Kataluniako Generalitateko presidenteak elkarrekin zeharkatu zutela atzo argiztatutako mendilerroa, altxamendu faxistatik ihesi, eta Burgosko prozesuan eta Kataluniako 2017ko urriaren 1eko erreferendumean sortutako «elkartasun sareak» goraipatu zituen. Horri erantsi zion urteotan, «errepresioak Omnium Culturaleko presidentea espetxean zuenean,
|
euskal
gizarte zibilak eta Gure Esku buruan, beso zabalik» hartu izan dituztela.
|
|
2023
|
|
|
Irailean, Foro Sozialak,
|
euskal
gizarte zibilaren beste zenbait elkarterekin batera, Bakearen aldeko Kataluniako ICIP Bakearen Nazioarteko Institutuaren Bakea Eraiki saria jaso zuen, Kataluniako Parlamentuan egindako ekitaldi batean, «bakea eta indarkeriaren amaiera lortzeko eta bizikidetza eta adiskidetze esparru berriak sortzeko egindako lanagatik».
|