|
2007
|
|
|
Supernoba antzinatik ezagutzen da, baina, teleskopio arrunt batean behatuz gero, argi puntu txiki distiratsuak besterik ez da ikusten. Irrati interferometriaz aztertuz, berriz, donut baten antzeko egitura
|
duela
ikusi dugu. Teorian aurreikusitako egitura horren lehenengo behaketak interferometriari esker egin ahal izan ditugu.
|
|
|
Suitzako Minbiziaren Ikerketa Esperimentalen Institutuan, berriz, ustekabeko aurkikuntza bat egin dute: telomeroek RNA ekoizteko informazioa
|
dutela
ikusi dute. Telomeroen DNA sekuentziak ez du generik; beraz, ez zuten halakorik espero.
|
|
|
Baina, ordenagailuan simulazioak eginda, ikusi dute Jupiterrek ez duela Lurra babesten: are gehiago, kontrako eragina
|
duela
ikusi dute.
|
|
|
Ugaztunen neuronetan txertatu dute laborategian, eta ikusi dute argi horitan neuronen aktibitatea gelditu egiten duela. Aurkikuntza horri aurrez egina zuten beste bat gehitu behar zaio, alga bateko proteina batek aurkako eragina
|
zuela
ikusi baitzuten, hau da, neuronak aktibatu egiten zituela, argi urdinaz orduko hartan.
|
|
|
Hurbileko galaxia batean, Magallanesko Hodei Handian hain zuzen, DEM L238 eta DEM L249 supernoba bikoitzaren arrastoaren irudiak jaso ditu Chandra k. Horiek aztertuta, burdin atomoen kontzentrazio handia
|
dutela
ikusi dute. Hortaz, nano zurien eztandaren arrastoak direla ondorioztatu dute astronomoek.
|
|
|
Depresioa funtsean zer den jakiteko, antidepresiboen hariari tiraka egin dira aurrerakuntza asko. Hau da, botika batek eragin antidepresiboa
|
duela
ikusi, eta garunean zer aldaketa sortu dituen bilatzen da, zer hobekuntza egin dituen. Antidepresiboen historiari jarraitzea ia ia depresioaren ezagutzaren historiari begiratzea da, lotu lotuta baitoaz.
|
|
|
Ketamina anestesikoa izateko jaio zen 1960an. Oso anestesiko eraginkorra zen, baina eragin psikotikoa/ disoziatiboa ere
|
bazuela
ikusi zuten. Beste dimentsio batera eramaten zuen jendea, gorputza utzi eta buruak beste norabait egiten zuen bidaia.
|
|
2008
|
|
|
Ingeniaritzaren mirari bat den arren, luzera ingurumenean izan dezakeen inpaktuak kezkatzen ditu asko,
|
duen
ikusizko inpaktuarengatik, baina baita turistek eragin dezaketen kaltearengatik ere. Hainbat erakundek, Natural Protection Faculty of Zhangjiajie Environmental Protection Bureauk, adibidez, igogailua itxi eta desmuntatzeko eskatu dute behin eta berriro, eta, denbora batez itxita egon bazen ere, gaur egun martxan jarraitzen du, tokiko gobernuen interesengatik.
|
|
|
Sistemak garabia mugitzen den eremu guztiak ezagutzen ditu, baita bertako elementu guztien kokapena eta horien mugimendu posibleak ere. Garabiak objektu baten kontra talka egin behar
|
duela
ikusten bada, aplikazio horrek erabiltzaileari ematen dio horren berri, eta erabiltzaileak automatikoki eteten du jarduera.
|
|
|
Hormona estrogenikoen (sexu hormona femeninoak) sintesia eragiten duen genea da aromatasa, eta gene horrek kodetutako entzimek hormona maskulinoak femenino bilakatzeko gaitasuna dute. Intersex lazunek lazun ar edo emeek baino aromatasa genearen espresio maila altuagoak
|
dituztela
ikusi dute.
|
|
|
Pertsonetan orain arte erabili izan den metodoa hau da: odol lagina hartu, laborategiko animalia bati injektatu, eta, hilabete batzuk igaro ondoren, animalia hil eta garuna aztertu, gaixotasunaren aztarnak
|
dituen
ikusteko. Metodo garestia eta motela da, eta kasuen herenetan baino ez du asmatzen.
|
|
|
Botoxak orain arte ezagutzen ez zen eragin bat
|
duela
ikusi dute Pisako Neurozientzia Institutuko neurologoek. Toxina botulinikoaren izen komertziala da botox, eta oso ezaguna da, ez ezagutzen den
|
|
|
Botoxak orain arte ezagutzen ez zen eragin bat
|
duela
ikusi dute Pisako Neurozientzia Institutuko neurologoek. Toxina botulinikoaren izen komertziala da botox, eta oso ezaguna da, ez ezagutzen den toxinarik indartsuena delako bakarrik, baizik eta, eta batez ere horregatik, zimurrak lisatzeko erabiltzen delako, larruazalean injektatuta.
|
|
|
Hainbat goroldiok propietate antibiotikoak eta tumoreen kontrakoak dituztela jakin dute zientzialariek analisi kimikoen bidez. Goroldioen estraktuek fenolikoak dituzte, eta horiek onddo eta bakterioen hazkuntza galarazten dutela frogatu dute. Estraktu horien kontzentratuek laborategiko animalietan tumoreen kontrako gaitasunak
|
dituztela
ikusi dute.
|
|
|
Esate baterako, barraskiloek eta bareek antzeko ezaugarriak dituztela nahiko erraz ikusiko dugu, begi hutsez; edo txipiroiak, txokoak eta olagarroak. Baina, horiek guztiek ere, beste maila batean, jatorri bera
|
dutela
ikusteko, sakonago begiratu beharra dago. Guztiak moluskuak dira, oinarrizko antolakuntza eredu bera dutelako.
|
|
2009
|
|
|
Badirudi, beraz, LIDAR teknika lagungarria izango dela kraterren atzetik dabiltzan zientzialarientzat. Uste dute ehunka krater daudela oraindik aurkitu gabe, besterik gabe, ezin
|
dituztelako
ikusi.
|
|
|
Behin eta berriz frogatzen da. Baina, bestetik, kezka dugu Googlek zenbat datu
|
dituen
ikusita, haiek bakarrik dituztelako. Haiek dakite jendeak zer eskatzen duen, zer bilatu nahi duen.
|
|
|
Bada, l autobalioak egonkortasun eremuan egon behar du h zenbakiaz biderkatu ondoren, anplifikazio faktorea unitatea baino txikiagoa izan dadin. Baina ez hori bakarrik; behin l. h biderkadura egonkortasun eremuan dagoenean, h zenbakiak txikiagoa izan behar
|
duen
ikusten da, aurkitu dugun h a baino txikiagoa den edozein zenbakik ere posible egiten baitu autobalioa biderkatu ondoren hura eremura eramatea. Autobalioa eremura eramatea posible egiten duten zenbakietatik, errore lokala tolerantzia baten barruan mantentzen duen h zenbakia da pausoaren neurri moduan aukeratzen dena.
|
|
|
Teoria onartuenaren arabera, dio Aretxagak, astroak gas eta hauts hodeiz inguratuta jaiotzen dira, ingurune opakoan, hortaz. Horrek esan nahi du erradiazioaren uhin luzera gehienak xurgatzen dituela inguruneak; begiz, esate baterako, ezin
|
ditugu
ikusi izar multzo horiek, uhin ikusgaiek ez dutelako zeharkatzen hodeitza. Bai, ordea, uhin milimetrikoek, uhin luzera handiagoa dutelako hauts partikulen tamaina baino.
|
|
|
CSL objektua soka kosmikoa izateko hautagaia zen. Hubble teleskopioarekin behatu (goian eskuinean)
|
zutenean
ikusi zuten elkarren ondoan zeuden bi galaxia zirela, ez soka kosmiko baten efektua.
|
|
|
Lente arrunt batean uhin luzerak mugatzen du bereizmena; uhin luzera baino txikiagoak diren xehetasunak galdu egiten dira, ezin
|
ditugu
ikusi. Xehetasun horiek eremu ebaneszenteen mendekoak dira, eta eremu horien anplitudea ikaragarri txikitzen da eremuaren iturritik urrundu ahala.
|
|
|
Azaldu duenez, hemengo egoera oso bestelakoa da: Hemen ez dago horrelako sistemarik oraindik, baina hamar bat urteko denbora tartean, gutxi gorabehera, nik uste
|
dut
ikusten hasiko garela. Izan ere, bi ikertzaileek ohartarazi dute orain energia metatzeko dauden sistema hidraulikoen bidez ezin dela askoz energia gehiago metatu, eta aurreikuspenek diotela bai energia eolikoak, bai fotovoltaikoak ugaritzen jarraituko dutela.
|
|
|
Farmako batek bihotzean albo ondoriorik eragiten duen ikusi nahi dutela, bada, bihotza gai fluoreszente batekin nabarmenduta duten enbrioiak hazten dituzte. Beste farmako batek odol hodietan eraginik
|
baduen
ikusi nahi dutela, bada, hodiak nabarmenduta dituen transgenikoak hazten dituzte.
|
|
|
Proiektua garatu ahala, bi ebaluaketa izaten dira. Lehena uztailaren erdialdean izaten da, eta, lanak itxura ona
|
duela
ikusten badute, aurrera jarraitzeko baimena ematen dute. Proiektuak ez baditu eskatutako gutxieneko baldintzak betetzen, programatik kanporatzen dute.
|
|
|
Izan ere, poluziorik jasan ez dutenez (populazio kontrolatu batetik baitatoz), ez dute poluzioarekiko egokitzapenik, eta bareekin alderatzeko erabiltzen dira. Hala, bi espezieen biomarkatzaileen erantzuna aztertuta, poluzio kronikoak biomarkatzaile horien erantzunetan zer nolako eragina
|
duen
ikusi nahi dute.
|
|
2010
|
|
|
Intsektu horiek egungo Asiako eta Australiako espezieekin duten loturak harritu ditu ikertzaileak. Eta aspaldian Mexikon edo Ertamerikan aurkitutako beste espezie batzuekin ere erlazioa
|
dutela
ikusi dute. Hala, ondorioztatu dute duela 50 milioi urte India eta Asia ez zeudela erabat banatuta.
|
|
|
Zehazki, mitokondrioen ondo ondoan aurkitu dituzte algak Kanadako Dalhousic Unibertsitateko ikertzaile batzuek. Alga arrautzen kanpoko gelatinan egoten dela aspalditik zekiten zientzialariek, baina orain arte inoiz ez
|
zuten
ikusi horrelakorik zelulen barruan.
|
|
|
Berez, materia ilunaren esparrua partikulen fisikaren ikergaia da, materia iluna oinarrizko partikulez eginda dagoela uste dugulako. Partikula horiek oso elkarrekintza ahula dute ohiko materiarekin, ikusezinak dira (guk ezin
|
ditugu
ikusi behintzat), eta, CERN laborategiko LHC azeleragailuarekin, haien existentziaren frogaren bat lortzea espero dugu. Eta, aldi berean, astronomoak partikula horiek detektatzeko esperimentuak diseinatzen ari dira.
|
|
|
Soldadu bati, ezinbestean ebakuntza egin behar zion batean, morfina ordez, gatz soluzioa txertatu zion, etsita, Henry Beecher anestesistaren erizainak. Beecher harrituta gelditu zen soldadua lasaitu zela eta minik sentitu ez
|
zuela
ikusita. Morfina jaso izan balu bezala erreakzionatu zuen.
|
|
|
Botika berria izateak ere lagundu egiten du hobera egite horretan: 1970eko hamarkadan depresioaren aurka oso eraginkorra zen botika batek 2000 urtean eraginkortasun txikiagoa
|
zuela
ikusi zen. Besterik gabe, ez zirudielako hain eraginkorra, azaldu du de la Fuentek.
|
|
|
Finean, hau guztia proiektu pilotu bat baino ez da. Estonia eta Alemaniako antzeko esperientziak ezagutzen ditugu, eta hango teknikak hemen aplikatzen gabiltza era ezberdinetan, arrakasta
|
duten
ikusteko, azaldu du Joseba Carrerasek.
|
|
|
Beste modulu batean, jasangarritasuna lantzeko eremuan, gazteek rol bat hautatu behar dute (politikaria, kontsumitzailea, enpresaria...), eta horren arabera hartutako erabakiek zer ondorio
|
dituzten
ikusteko aukera izango dute. Lasaren hitzetan, oso kontuan izan dugu BTEKera etortzen diren gazteak gizartearen parte direla, eta laster helduak izango direla eta gizartean eragina izango dutela.
|
|
|
duela 30 urte baino lehenagotik aplikatzen da, eta, egindako azterketen arabera, ez dirudi pazienteetan epe luzeko ondorio negatiborik agertzen duenik. Izan ere, tratamendua bukatu eta zenbait urtetara urterekin neskak aztertu izan dira funtzio hormonal egokia ote
|
zuten
ikusteko. Hezurren dentsitometriak ere egin izan zaizkie, hezurretako kaltzio kopurua neurtzeko.
|
|
|
Norbaitek kontrakoaz konbentzitu nahi banau, erakusten ahal dit mekanismo posible bat, edo ongi egindako esperimentu bat. Hala ere, zenbat aldiz ez ote
|
ditugu
ikusten gisa horretako sineskeriak?
|
|
2011
|
|
|
Lehen esperimentuetan, nitrobentzeno olioa erabili zuen. Inguru oso basikoan jarrita, eta energia emateko gai kimiko bat gehituz (anhidrido oleikoa), olio tantek metabolismoa
|
zutela
ikusi zuen; izan ere, inguru ahalik eta basikoenera mugitzeko eta gai kimikoarekin elikatzeko gai ziren. Hanczycen hitzetan, tanta hilezkorrak lortu zituen:
|
|
|
sareetan, software baten bidez erabiltzaileak bere ordenagailuan
|
duen
ikus entzunezko eduki digitala beste erabiltzaileekin partekatzen du, eta, aldi berean, besteek duten edukia eskuratu dezake. Sare hauen adibideak dira eDonkey eta BitTorrent.
|
|
|
Agian, etorriko ziren bidaiariak beste denbora batetik, baina ez ditugu bereizten. Agian, ezin
|
ditugu
ikusi. Agian, denboran aurrerantz bidaiatu daiteke eta ez atzerantz, eta, orduan, inor ezin da etorri denboraren makina asmatu baino lehenagoko garaira.
|
|
|
Izan ere, minbizi zeluletatik zuzenean hazten diren odol hodiak identifikatu dituzte ikertzaileek. Bi taldeek garuneko minbizi mota bat ikertu dute, glioblastoma, eta haietan zeuden odol hodien zelulek minbizi zelulen ezaugarri genetikoak
|
zituztela
ikusi dute. Horrenbestez, odol hodien jatorria tumorea bera zela ondorioztatu dute.
|
|
2012
|
|
|
Ikerketa horiek ez dute erabateko erantzunik eman, eta pertsonetan ere egin dira azterketak, orgasmoak gizonezkoen ezaugarriren batekin zerikusirik ba ote
|
duen
ikusi nahian. Hala, 1995ean Animal Behaviour aldizkarian Randy Thornhillek argitaratutako lan batek erakutsi zuen emakumezkoen orgasmoek bazutela erlazioa gizonezkoen neurriarekin eta simetriarekin.
|
|
|
har dezakeen baliorik txikiena f= 1 da, begiaren korneak eta kristalinoak duten balioa, hain zuzen. Baliteke kamera batzuek begiak ezin
|
duena
ikustea, baina materialetan ez dago begia bezalakorik.
|
|
|
Bakterioz betetako bere bi argi organo bereziekin igortzen duen argiaren intentsitatea erregulatu egin dezake. Ilargiaren argia neurtzen du txibiak, eta, horren arabera, hainbeste argi igortzen du beherantz; horri esker, ez dauka itzalik, eta haren azpian dagoen ezerk ezin
|
du
ikusi.
|
|
|
Nola detektatzen da hain azkar gertatzen den fenomeno bat? Batzuetan ezin
|
ditugu
ikusi ere egin, eta horien ondorioz gertatzen diren trumoiak baino ez ditugu entzuten; baina XX. mendearen hasieran konturatu ziren ekaitza zenean irratietan zarata bat entzuten zela tximista bat gertatzean.
|
|
|
Izan daiteke izar baten barrualdea gure Eguzkiarena, adibidez, eta izan daiteke unibertsoaren hasiera; alegia, oso urrutiko kontua, bai denboran, bai espazioan. Eta egia da horietako batzuk ez
|
ditugula
ikusten, baina zientzialariek, urteen edo mendeen poderioz, lortu dute fenomeno horiek oso ondo ulertzea. Nahiz eta izar baten barrualdea ez dugun inoiz ikusi, badakigu (seguruenik) nolakoa den.
|
|
2013
|
|
|
Mailu sinfonia bat gorputzean joka. Ez zekien ze tamainako harriak ziren, ezin
|
zituen
ikusi, ez zen begiak irekitzen ausartzen. Baina gogorrak ziren.
|
|
|
Google Wave hedatuko zatekeen Google k Wave GMail-en interfazean integratu izan balu: GMail eko interfazean norbaiti idaztean hartzaileak Wave kontua
|
duela
ikusita, Wave bidez komunikatzeko aukera eman zezakeen; era berean, jasotzen genituen Wave berriak Gmail-en erakuts zitzaketen. Jokaldi logikoa zen benetan Wave bultzatu nahi bazen, baina ez zuen egin.
|
|
|
Beraz, ez dute laguntza edo tratamendu berezirik behar, eta oso litekeena da diagnostikatu gabe geratzea. Berariaz aztertuz gero, ordea, espektro autistaren nahasteren bat
|
badutela
ikusiko genuke. Hor dago koxka:
|
|
2014
|
|
|
Hala ere, elkarrekin urteak daramatzan taldea osatzea lortu dute, arina eta dinamikoa, eta horren ondorioz ikusten ari dira gauzak ari direla irteten. " Etorkizuna
|
baduela
ikusten dugu, geratzen diren zailtasunak gainditzen baditugu, hesiak puskatzen baditugu, lehiakorrago izaten lagunduko digun abantaila izango dugu", esan du Loizagak.
|
|
|
Eskala txikian, nahiko nuke jakin mekanika kuantikoaren ez lokaltasunak zer eragin duen kimikan. Nik uste dut baduela, baina ez dakit nondik nora izan daitekeen eragin hori; nahi
|
nuke
ikusi hori. Eta eskala handian, molekulen funtzionaltasuna ikertzeko dugun arazo handienetako bat da informazio asko prozesatu behar dugula, eta prozesatzean hautuak egiten ditugu.
|
|
|
Artzainak ikusi zuen animaliek fruitu biribil batzuk jaten zituztela zuhaixketatik; eskukada bat fruitu hartu, eta herriko jakintsuarengana jo zuen. Dastatu zituzten, eta zaporerik ez
|
zutela
ikusirik etsita, sutara bota zituzten. Mirari bat gertatu izan balitz bezala, usain xarmangarria atera zen sugarretatik.
|
|
|
Lehenengo begiratu batean bai, baloiaren itxura bera hartzen zaio. Arretaz begiratuta, ordea," akats ortografiko" topologikoak
|
dituela
ikus daiteke. Izan ere, benetako baloian izarrek hiruko biribilak eratzen dituzte.
|
|
|
Arestian aipatu den bezala, antxoa europarrak ikerketa zientifikoaren interes handiena espezie horren arrantza debekatu den bitartean() jaso badu ere, epealdi horretan Bizkaiko golkoan antxoaren ekologia trofikoa aztertzen duen lehen ikerketa da honako hau. Hala, antxoa gazteek elikadura portaera berezia
|
dutela
ikusi da, haien dietaren ezaugarriak sakon aztertu beharrik gabe, gainera. Izan ere, 2003tik 2010era bitartean, udazkenean, laginetarako hartutako antxoa gazteen urdailaren pisua aztertuz (urdailaren betetze maila, eremuaren arabera), honako hau ikusi da:
|
|
2015
|
|
|
Besteak ez du zerikusirik zientziaren emaitzekin, baina bai zientziaren egoerarekin, eta da nahiko nukeela Euskal Herria izatea munduan zientzia arloan liderra; ez gastuan, baizik eta emaitzetan, ekoizpenean. Hori, tamalez, ez
|
dut
ikusiko; uste dut errazago ikusiko dudala bestea hau baino.
|
|
|
Immunitate sistemak berak sintetizatzen duen 2 interleukina (IL) izeneko molekula txikiak ematen du zelulak zatitzen hasteko seinalea. IL zelulak ugalarazteko zer gaitasun
|
duen
ikusirik, azaleko minbizia zuen emakume baten tratamendurako erabili zen, orain hiru hamarkada. Aurretik inolako hobekuntzarik ekarri ez zioten hainbat tratamendu jasotakoa zen emakumea.
|
|
2016
|
|
|
Sare semantiko hori mundu osoan erabiltzen da osasun txostenak prozesatzeko eta abar, eta eleaniztuna da. Hortaz, arlo horretan zerbait egin nahi bagenuen, lehenengo gauza SNOMED CT euskaratzea izan behar
|
zuela
ikusi genuen, eta horretan ari gara.
|
|
|
Hori ulertuko bagenu, itsutasuna eragiten duten gaixotasun batzuk sendatzea lortuko genuke, adibidez, glaukomak, eragindakoa. Neurona zirkuituen funtzionamendua ulertzeko pauso bat izango litzateke hori, eta aurkikuntza hori bai espero
|
dudala
ikustea.
|
|
2017
|
|
|
Ilargi txikia da, 500 kilometro inguruko diametroa du, baina sorpresa handiak eman ditu. Lehenengo sorpresa oso gainazal gaztea eta konplexua
|
duela
ikustea izan zen. Eta berehala etorri zen bigarrena:
|
|
|
Azkenik, pixka bat barre egiteko, esango dizut zer ikusi nahiko nukeen. Badakit ez
|
dudala
ikusiko, baina zientzia fikzioaren zale amorratua naiz, eta errektoreordetzan nagoenetik, astero astero ibili behar izaten dut batetik bestera. Beraz, nire ametsa da telegarraioa, Star Trek edo The Fly filmetan bezala.
|
|
2018
|
|
|
Turismoak ere uste genuena baino eragin handiagoa
|
duela
ikusi da, ezta?
|
|
2020
|
|
|
Inon ez
|
dute
ikusi tabakoak SARS Cov birusetik babesten duenik. Bai, ordea, erretzeak COVID bilakaera okertzen duela.
|
|
|
Lowell zoratzen zegoen. Azkenean, hilabeteetako etsipenaren ondoren, teleskopioan begia jarrita orduak eta orduak eman ondoren, lortu zuten ikusi nahi
|
zutena
ikustea: Marteren gainazala kanal erraldoiez betea zegoen.
|
|
|
Lowell zoratzen zegoen. Azkenean, hilabeteetako etsipenaren ondoren, teleskopioan begia jarrita orduak eta orduak eman ondoren, lortu zuten ikusi nahi
|
zutena
ikustea: Marteren gainazala kanal erraldoiez betea zegoen.
|