|
2000
|
|
|
Eta hala joan ziren gauzak, ezin hobekiago, harik eta egun batean ohartu nintzen arte ezen zure aitak ez zidala ohi bezala kasu egiten, enekin zegoen arren enekin ez balego bezala. Eta egun batean morroi bat jarri nuen haren barrandan... eta morroiak Ubarnerat egin zuen aitaren gibeletik, eta ikusi
|
zuena
ikusi zuen, pentsa dezakezu zer... Eta hark min izugarria eman zidan, eta mina handitzen eta handitzen hasi zitzaidan...
|
|
2001
|
|
|
Baina ez nintzen arrapaladan aterako ezkutatzera! Total, ikusi behar
|
zuena
ikusi zuen, beraz, begira zezala lehenbailehen gasa eta hor konpon. Nik plantxarekin jarraitu nuen, bularretakoak plantxatzen, bata bestearen atzetik.
|
|
2002
|
|
|
Erantzunen egiaztatzeko unean baizik ez dute jarduera bera. estalkiak gordetzen
|
zuena
ikusiko.
|
|
2003
|
|
|
Kostata baina aurkitu zuen bainugela. Ez zuen espero han topatu
|
zuena
ikusterik. Escarlata ra iritsi zirenetik gertatutako oro txikikeria zen komunak bere baitan gordetzen zuen mundua ikusita.
|
|
2005
|
|
|
Eta labanaren tipoak, hasieran arrastaka eta gero zutik, jatetxea bistatik ezertarako galdu gabe, bertatik alde egin zuen, ahal izan zuen era azkarrenean. Urrutiago Samuel behar
|
zuena
ikus zitekeen, bere lagunari lasterka aurreratzen.
|
|
2006
|
|
|
naturaltasunak. Denbora gutxi neraman Triesten, baina nahikoa Mussoliniren erregimenak eragindako zentsurak eta hitz egiteko beldurrak estali ezin
|
zuena
ikusteko: Triesteko jendeak ia galbaherik gabe jokatzen zuen politika edo erlijioa ez ziren gainerako alorretan, bizitzeko gogo handiz jokatu ere, eta hark erakarri egiten ninduen ni, hain bestelakoa nintzena eta hain bestela hezi nindutena.
|
|
2008
|
|
|
kanpora ateratzen ez zenean, lantzen zituztèn produktuei irteera emateko, bezero berrien bila: bezero euskaldunak edo erdaldunak, bertakoak nahiz kanpokoak, hizkuntza bigarren mailako bitartekotzat zuen, bezero berriak irabaztekotan?, ongi ohartzen bazen ere, bestalde, ikusten
|
zuena
ikusten zuen Nazariok, eta ikusten zuenaren arabera juzgatzen zuen mundua, bere buruari iruzurrik egin gabe?, klase industrial dominanteak gaztelania zuela nagusi. Burdinaren lehia ez zen samurra, beraz, eta Nazariok bide eta metodo bakarra aurkitu zuen aurrera egiteko:
|
|
|
izebak bertatik bertara ikus zezakeena une hartan, dentistak bai baitzuen bere kontsultan ardoaren erakuskari bat; argazkia aurrez aurre zuen arren, baina, ederki kostatu zitzaion emakumeari dentistak eta Nazariok esaten ziotena sinestea, hark gazteleraz eta ilobak euskaraz: iaz hil zitzaigùn aita santu Leon XIII.ari ere erruz gustatzen zitzaion; hainbeste gustatzen zitzaion, ardogileari urrezko domina bat eman zion, baita bere irudia erabiltzeko baimena ere, propaganda gisa; eta izeba Ursula, bere herritik inoiz atera ez zena, harri eta zur; eta izeba Ursula, propagandaren mundutik urrun bizi zena, lekuz kanpo; eta izeba Ursula, begien bistan
|
zuena
ikusi arren, ezin sinetsirik: aita santua botila horretan, leiho txiki horretatik niri begira??!
|
|
|
Baso guardaren begi irekiek ezer ikusten ez zuten une luzetxo hartan haizea egin zen isiltasunaren jabe. Geroxeago, begi aurrean
|
zuena
ikustera bueltatu zenean, altxatu eta behor zelaren eskuin aldean lotutako zakua jaitsi zuen esku bakarraz. Aizkora eder, distiratsua atera zuen barrutik.
|
|
|
Horixe gertatzen da antza erromantizismoarekin. Horregatik, Espainiaren kasuan, erromantizismoak XIX. mende hasieran izan zuen eragina aztertu barik, Azkueren garaian izan
|
zuena
ikusiko da. Horretarako Javier Varelaren La novela de España lanari segitu diot.
|
|
|
Atal honetan laburbildurik aztertzen da Akademiak martxan jarri eta lehen hiru urteetan izan zuen bilakaera. Izatez Euskaltzaindia plataforma bihurtzeko asmoak eman
|
zuena
ikusiko da, hasierako urteen balantze moduko bat eskainiz.
|
|
|
orduak eta orduak sartzea, loaren biorritmoa lagun, Nazariok, deabruak bezala, ez baitzuen lo behar handirik izaten, esaera zaharrak zioen bezala; esan nahi baita Nazario mutil nekaezina zela, orain fabrika txiki eraiki berrian inork baino lan gehiago egiten zuena –lanik astunenei ere aurre egiteko ez zen nagi izaten–, orain aginduak ematen zituena... kanpora ateratzen ez zenean, lantzen zituztèn produktuei irteera emateko, bezero berrien bila: bezero euskaldunak edo erdaldunak, bertakoak nahiz kanpokoak –hizkuntza bigarren mailako bitartekotzat zuen, bezero berriak irabaztekotan–, ongi ohartzen bazen ere, bestalde –ikusten
|
zuena
ikusten zuen Nazariok, eta ikusten zuenaren arabera juzgatzen zuen mundua, bere buruari iruzurrik egin gabe–, klase industrial dominanteak gaztelania zuela nagusi. Burdinaren lehia ez zen samurra, beraz, eta Nazariok bide eta metodo bakarra aurkitu zuen aurrera egiteko:
|
|
|
edan zitzala egunero Mariani markako hiru kopatxo ardo, ardo magique hura kemen eragile aparta zelakoan; Nazariori ere aholku bera eman zion, jakina, nahiz eta Nazariok ez zuen aholkua bete, ardoak halako zapore bat zuelako –kemena ere soberan zuen Nazariok, ardo magiko hartaz baliatu gabe ere! –, berari atzeraka eragiten ziona; izeba Ursulari, aldiz, izugarri gustatu zitzaion, batek ez zekien benetan gustatzen zitzaiolako, edo botilak aita santu Leon XIII.aren argazki hura zeramalako, propaganda gisa... izebak bertatik bertara ikus zezakeena une hartan, dentistak bai baitzuen bere kontsultan ardoaren erakuskari bat; argazkia aurrez aurre zuen arren, baina, ederki kostatu zitzaion emakumeari dentistak eta Nazariok esaten ziotena sinestea, hark gazteleraz eta ilobak euskaraz: iaz hil zitzaigùn aita santu Leon XIII.ari ere erruz gustatzen zitzaion; hainbeste gustatzen zitzaion, ardogileari urrezko domina bat eman zion, baita bere irudia erabiltzeko baimena ere, propaganda gisa; eta izeba Ursula, bere herritik inoiz atera ez zena, harri eta zur; eta izeba Ursula, propagandaren mundutik urrun bizi zena, lekuz kanpo; eta izeba Ursula, begien bistan
|
zuena
ikusi arren, ezin sinetsirik: aita santua botila horretan, leiho txiki horretatik niri begira...?!
|
|
|
Lagun bat kanpo alde horietan izan da, eta, nola ez ba?? ikustea espero (nahi?)
|
zuena
ikusi du: miseria ikusi omen du, edo hobeki esanda eta idatzita, mixeria.
|
|
2009
|
|
|
Batzuetan, ezkontza aurreko egunetan arreoa erakustea egiten zuen. Halakoetan, jendea neskatilaren etxera joaten zen arreorako prestatu
|
zuena
ikusten.
|
|
|
Fantasia nagusia. Bere burua ikusten zuen musika nahi bezain ozen jartzen, telebistan berak nahi
|
zuena
ikusten, paretetan graffitiak egiten, komunean sartzen eta bertan ixten, nahi bezainbeste denbora. Azulejuzko aterpe goxoa.
|
|
|
Bizpahiru segundoren ondotik, berriro itxi zituen begiak Domingok, lozorroan ostera ere; baina Reginak begiak irekitzen ikusi zizkion, eta hura ez zen gutxi, amak semeari ederki eskertu zion ahalegina bederen? nahiz eta ama semeei begira egon zitekeèn ikusle balizko batek beste era batera interpretatuko zuen Domingoren begirada hura, aditzera ematen zuena mutila joana bezala zegoela, auskalo zer mundutan, hilenetik bizienetik baino hurbilago agian; Reginak, baina, semearen osasunean itsu sinetsi behar zuelako edo, ikusi
|
zuena
ikusi zuen, Domingoren begietan argi iheskor batek, segundo hamarren batez, dir dir egin balu bezala, irri ezinezkoen sorlekuan, esan ere, halaxe esan zien Reginak orbetarrei, goizetik ospitalera iritsi zirenean, hamaikak aldean:
|
|
|
...tarteari, gelaren argi ilunean nabariagoak egiten baitziren haren zimurrak, itzalak hartutako ildoak, argiaren kontrastean, sakonagoak ziren, minezko minaren argazkia iduri?, eta bai haren eskuei ere, bere eskuen artean baitzituen emaztearenak, artean ere hotzak hartuta segitzen zutenak, bakardadeak bere eremuak gordeko balitu bezala, nekez ezti daitezkeenak eta goza; Nazario Orbek, beraz, ikusten
|
zuena
ikusten zuen, eta ikusten zuenaren arabera trabatu zitzaizkion hitzak:
|
|
|
Hainbeste joan etorriren ondoren, ordea, norbaitek konturatu behar zuen Domingoren jardunaz, hura ezkutuan eta isilpean ibiltzen ahalegintzen zen arren; Maria Bibiana ohartu zen lehenbizi, Domingo ganbararako eskaileretan gora ikusi zuèn egun batean, ia kasualitatez; Domingo arin zihoan, soinurik egin gabe; behin edo bitan, baina, gelditu eta alde batera eta bestera begiratu zuen, gora eta behera, zerbaiten zelatan balego bezala, gero pausoa arintzeko berriro; Maria Bibiana anaiari deitzekotan egon zen, baina ikusi zuenean ezen anaia isilpean zebilela, isilik egotera deliberatu zen bera ere, hain izan zen handia, antza, bat batean piztu zitzaiòn jakin mina; jarraian, berriz, segitu egin zion, itzalgaizka? ikustekoa ikusi zuen arte, Domingo gela debekatuan sartzen, no tocar, peligro de muerte; pilpira ezin azkarragoetan zebilkion bihotza Maria Bibianari, jakin ez anaiaren atzetik isilpean ibiltzeak sorrarazten ziòn tentsioagatik, edo ikusi
|
zuena
ikusteagatik, orduantxe ohartu baitzen ezen Domingok, zeraren, gelan sartu eta, zera?
|
|
|
Baina ume-moko bat zen arren, ikusten
|
zuena
ikusten zuen Gabinok, eta hala, bat bateko tristura batek menderatzen zuela, malko batek egin zion irrist masailetan behera; gero, sentimenduari adierazpidea emateko bere denbora hartzen zuela, halaxe esan zion, ahotsa dar dar:
|
|
|
Nazario Orbek guztiak utzi zituen aho zabalik, baita Domingo txikia ere, bere harridurarako; Domingo, izan ere, aitak behingoz bere irudi bat erabili zuelako edo, pozik zegoen, irri bat ere egin zuen, esker onekoa baizik ezin izan zitekeena, aitak Drakularen izena aipatu zuenean?, bere buruaz harro. ...kusten zuen, itxurari zegokionez, betarterik aldatuena, izan zitekeen Bittori emakume sutsua zelako, bere burua (monarkiko ezagun baten alaba zen) antikomunistatzat zuena, halako eran, non koinatuaren hitzek sutu egin baitzuten, edo izan zitekeen borondatezko ahalegin bat egin zuelako, Domingok eragindako goragalea neutralizatu ziona, arnasaren erritmoa egokitu ondoren?, arestian hain zurbil ikusi
|
zuena
ikusi ez zuen, bada, Nazariok geroxeago musu gorri! Hala izango zen, haren ahotik oihu bat irten baitzen istant hartan, asaskalditik ere asko zuena, oihuak barne korapilo bat askatu balio bezala:
|
|
|
Gero, Reginaren txanda izan zen? ...tzitik, oso kezkatua zegoen, pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada?, nahiz eta hari ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua, izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen!?, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi
|
zuena
ikusi zuen. Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua?, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten zuena ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori bat leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen:
|
|
|
Gero, Reginaren txanda izan zen? ...ionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua, izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen!?, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen. Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua?, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten
|
zuena
ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori bat leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen:
|
|
|
kalterik egin ez ziezaion edo, nerbio sistemaren erantzun automatiko batean: kaltea, baina, egina zegoen, Damasok ikusi
|
zuena
ikusi baitzuen, eta irudia buruan itsatsia geratu baitzitzaion; Damasok, beraz, ikusi berri zuèn irudiaren erasoa sentitu zuen, begietatik hezur muinetaraino hedatutako erreakzio batean, hezur muinetan nabaritu baitzuen, ongi nabaritu ere, begietan segundo batez pilatutako energia negatibo guztia, halako eran, non hezurrak bat batean ahuldu, hautsi eta berak. Damasok, barnealdera eta bere baitara erortzen ariko balitz bezala sentitu baitzuen, bizkar ohi baino konkorragoa zuenak halako zerbait aditzera ematen zuen behinik behin?, etxe bat barnealdera eroriko litzatekeen moduan, zurezko habeak eta gapirioak pipiatu eta zuhirindu bezain laster; gero, baina, adimenak gidatutako kontraerasoan, indignazioa eta sumina piztu zitzaizkion, harik eta indignazioak hitz bakarreko pentsamendu baten forma hartu zuen arte, berehalako batean:
|
|
|
Baina ume-moko bat zen arren, ikusten
|
zuena
ikusten zuen Gabinok... eta hala, bat bateko tristura batek menderatzen zuela, malko batek egin zion irrist masailetan behera; gero, sentimenduari adierazpidea emateko bere denbora hartzen zuela, halaxe esan zion, ahotsa dar dar:
|
|
|
...gelaren argi ilunean nabariagoak egiten baitziren haren zimurrak –itzalak hartutako ildoak, argiaren kontrastean, sakonagoak ziren, minezko minaren argazkia iduri–, eta bai haren eskuei ere, bere eskuen artean baitzituen emaztearenak, artean ere hotzak hartuta segitzen zutenak, bakardadeak bere eremuak gordeko balitu bezala, nekez ezti daitezkeenak eta goza; Nazario Orbek, beraz, ikusten
|
zuena
ikusten zuen, eta ikusten zuenaren arabera trabatu zitzaizkion hitzak:
|
|
|
Nazario Orbek guztiak utzi zituen aho zabalik, baita Domingo txikia ere, bere harridurarako; Domingo, izan ere, aitak behingoz bere irudi bat erabili zuelako edo, pozik zegoen –irri bat ere egin zuen, esker onekoa baizik ezin izan zitekeena, aitak Drakularen izena aipatu zuenean–, bere buruaz harro. ...n, itxurari zegokionez, betarterik aldatuena –izan zitekeen Bittori emakume sutsua zelako, bere burua (monarkiko ezagun baten alaba zen) antikomunistatzat zuena, halako eran, non koinatuaren hitzek sutu egin baitzuten, edo izan zitekeen borondatezko ahalegin bat egin zuelako, Domingok eragindako goragalea neutralizatu ziona, arnasaren erritmoa egokitu ondoren–, arestian hain zurbil ikusi
|
zuena
ikusi ez zuen, bada, Nazariok geroxeago musu gorri! Hala izango zen, haren ahotik oihu bat irten baitzen istant hartan, asaskalditik ere asko zuena, oihuak barne korapilo bat askatu balio bezala:
|
|
|
aahhh eta aahhh!". ...a, isilik egotera deliberatu zen bera ere, hain izan zen handia, antza, bat batean piztu zitzaiòn jakin mina; jarraian, berriz, segitu egin zion, itzalgaizka... ikustekoa ikusi zuen arte, Domingo gela debekatuan sartzen, no tocar, peligro de muerte; pilpira ezin azkarragoetan zebilkion bihotza Maria Bibianari, jakin ez anaiaren atzetik isilpean ibiltzeak sorrarazten ziòn tentsioagatik, edo ikusi
|
zuena
ikusteagatik, orduantxe ohartu baitzen ezen Domingok" zeraren" gelan sartu eta" zera" ikusi zuela... ikusi, behin hara sartuz gero! Maria Bibianak bazekien, bai, beste anai arrebek bezala," zer" hark bazuela bere izena –Benjamin Maria–, baina etxekoek –bai aitak, bai amak:
|
|
|
...zkion, eta hura ez zen gutxi, amak semeari ederki eskertu zion ahalegina bederen... nahiz eta ama semeei begira egon zitekeèn ikusle balizko batek beste era batera interpretatuko zuen Domingoren begirada hura, aditzera ematen zuena mutila joana bezala zegoela, auskalo zer mundutan, hilenetik bizienetik baino hurbilago agian; Reginak, baina, semearen osasunean itsu sinetsi behar zuelako edo, ikusi
|
zuena
ikusi zuen, Domingoren begietan argi iheskor batek, segundo hamarren batez, dir dir egin balu bezala, irri ezinezkoen sorlekuan... esan ere, halaxe esan zien Reginak orbetarrei, goizetik ospitalera iritsi zirenean, hamaikak aldean:
|
|
|
...era; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua –izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen! –, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi zuena ikusi zuen –Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua–, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten
|
zuena
ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori bat leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen:
|
|
|
...zegoen –pilotuaren azken esaldiak are gehiago kezkatu zuen, beharbada–, nahiz eta hari ez zion halakorik erakutsi, irri zabal batean disimulatu baitzuen bere kezka, zorionak ematearekin batera; Reginak, izan ere, gogoan behar zuen Hubert le Blonen istripua –izango ez zuen, bada, bera lekuko zuzena izan bazen! –, pilotu ezaguna beste mundura eraman zuena; Reginak, gainera, ikusi
|
zuena
ikusi zuen –Domingoren intentsitatea, baita Domingoren lasterketa ere, abioiaren atzetik, ukabila goratua–, eta ez zuen zalantza egiten zer zetorkion gainera; Reginak, beraz, ikusten zuena ikusten zuen eta oroitzen zuena oroitzen zuen: esan nahi baita ezin kendu zuela burutik Domingori jaiotegunean gertatua, noiz eta txori bat leihotik sartu eta hormaren kontra lehertu baitzen:
|
|
|
Damaso izan zen, anai arrebetatik, fisikoki, afektatuena, Teofilo Maria jarrera hartan ikusi ez beste –eskua xafla goriaren gainean– begiak itxi baitzituen, ikusten ari zèn ikuskizunak –ikuskizunetik asko baitzuen eszenak, beharbada, eta teatrotik ere zerbait– kalterik egin ez ziezaion edo, nerbio sistemaren erantzun automatiko batean: kaltea, baina, egina zegoen, Damasok ikusi
|
zuena
ikusi baitzuen, eta irudia buruan itsatsia geratu baitzitzaion; Damasok, beraz, ikusi berri zuèn irudiaren erasoa sentitu zuen, begietatik hezur muinetaraino hedatutako erreakzio batean, hezur muinetan nabaritu baitzuen, ongi nabaritu ere, begietan segundo batez pilatutako energia negatibo guztia, halako eran, non hezurrak bat batean ahuldu, hautsi eta berak –Damasok– barnealdera eta b... " Erokeria!", hitzarekin batera gorputz eroriaren suspertzea eta goraldia sumatzen zuela, bere onera itzulita:
|
|
2010
|
|
|
Don Fausto txantxan ari zen, bistan da, baina baita uste baino serioago ere. Don Faustok, izan ere, aurrerago berretsi zidan berak informazioa?, ikusten
|
zuena
ikusten zuen, nik Amandari begiratzen nion moduan begiratzen niola, alegia, eta Amandak niri halatsu?, eta ikusitakoaren arabera jokatu zuen, ausart eta lotsagabe, bai Amanda eta bai ni zirikatzen eta ataka estu batean jartzen gintuela, arre ala so; ezusteko egoeraren aurrean, Amandak atzera egin zezakeen, burura zetozkiòn hitzak isilduz, adibidez; aldiz, anaiak irekitako bideari jarraipena ematen ziola, honela esan zuen, goibeltasun puntu batekin:
|
|
|
Oroitzen dudanetik, halakoa da ipuina funtsean, ez eszena magikorik eta ez bukaera miraritsurik. Barraskiloak ikusten
|
zuena
ikusten zuen eta tu egiten zion munduari, eta tu arrosa landareari. Zenbatetan sentitu izan naizen bizitzan ipuineko barraskiloa banintz bezala, Gabino, jaun kalonjeak astindu izanaren ondorioz!
|
|
|
Don Fausto txantxan ari zen, bistan da, baina baita uste baino serioago ere. Don Faustok, izan ere —aurrerago berretsi zidan berak informazioa—, ikusten
|
zuena
ikusten zuen —nik Amandari begiratzen nion moduan begiratzen niola, alegia, eta Amandak niri halatsu—, eta ikusitakoaren arabera jokatu zuen, ausart eta lotsagabe, bai Amanda eta bai ni zirikatzen eta ataka estu batean jartzen gintuela, arre ala so; ezusteko egoeraren aurrean, Amandak atzera egin zezakeen... burura zetozkiòn hitzak isilduz, adibidez; aldiz, anaiak irekitako bideari jar... " Nire senar zenak etxea haurrez betetzeko ilusioa zuen, nik ere bai, baina alferrik..."; eta, are etsiago eta goibelago jartzen zela, gehitu zuen:
|
|
|
Oroitzen dudanetik, halakoa da ipuina funtsean, ez eszena magikorik eta ez bukaera miraritsurik. Barraskiloak ikusten
|
zuena
ikusten zuen eta tu egiten zion munduari, eta tu arrosa landareari. Zenbatetan sentitu izan naizen bizitzan ipuineko barraskiloa banintz bezala, Gabino, jaun kalonjeak astindu izanaren ondorioz!
|
|
|
Udazkeneko egun hits batean izan zen. Aspaldian begien aurrean
|
zuena
ikusi zuen azkenerako. Ikusi nahi ez dena beti begi aurrean, esango luke Xabierrek.
|
|
2011
|
|
|
Alicek hain ongietorri beroa jaso zuen, non zaila egin zitzaion modu onari eustea. Horren seinale ziren eztul eta eztarri hots ugariak, eskularruei tiratzea, gona atximurkatzea, eta zailtasun bitxi bat, aurrean
|
zuena
ikusteko edo esaten ziotena ulertzeko.
|
|
|
–Eeeezzz! ? 20 bat segundo behar izan zituen Tuercasek oraingoan, esan zuena ez zela esan nahi
|
zuena
ikusteko?. Bai, neskak bai, baina ez neskatoak, eskuak erabili zituen ulertua izateko bere ahaleginean.
|
|
|
Zuhurtasunez buelta eman eta akzioa egin
|
zuena
ikusi nuen; lagun ezagun eta estimatua. Nire zorroztasunarekin (batzuetan zitala) eta mintzeko inongo asmorik gabe esan nion:
|
|
2012
|
|
|
Kartzelan egon zen bitartean, alaba izan zuen Imanolek, atera arte aurrez aurreko bisitetan baino ez
|
zuena
ikusi. Beristainen egoera salatzeko makina bat mobilizazio egin zuten bere herrikideek zein Algortako San Nikolas ikastolako lankideek, tartean Itzubaltzeta/ Romoko hiru auzokidek 5.000 eurotako isuna ordaindu behar izan zuten, Espainiako Poliziak eta Ertzaintzak haien aurkako zenbait salaketa jarri ondoren.
|
|
|
Eta kaltegarria izan daitekeela erakusteko Atxagak frantziar idazle erromantiko baten izena (Theophile Gautier) gogoratu zuen. Parisetik atera zen orduan modan zegoen" tour bat" egitera (tourista bat zen) eta Espainiara etorri zen lehendik espero
|
zuena
ikustera. Espainia lotzen zuen odola, zezenak eta moriskoen eraginekin eta horrela, Irungo muga gurutzatu baino lehen, Urruñan bertan, hasi zen zezenen odola nonahi antzematen, eta Irunen edozein lekutan nabaritzen zuen moriskoen influentzia.
|
|
2013
|
|
|
Abdul Alimek azoka haietarik batean entzun zuen, hain zuzen ere, hitz hura lehen aldiz?, traktorea??, nekazari baten ahotik. Alde ederra, hala ere, hitz hura entzutetik, hitzak adierazten
|
zuena
ikustera! Are gehiago:
|
|
|
sekula hain laranja gozorik!; hain zen gozoa, non begiak itxi eta gozotasunak hordituta sentitu baitzen, behetik goitiko mugimendu batean, gozotasun hura xaboizko burbuila bat bezalakoa gertatu balitzaio bezala, eta bera. Raissa? burbuilaren barnean; jarraian, begiak ireki eta Al Qamar ikusi zuen buruz buru, baita begiak ireki ahala itsututa geratu ere, hain zen handia Al Qamar i zeriòn argitasuna?; Raissa, baina, ez zen kezkatu; aldiz, atsegin mugagabe bat gailendu zitzaion, ikusi
|
zuena
ikusita gero, zertarako behar zituen, bada, begiak!?, maitasun jainkozko batek hartu balu bezala?
|
|
|
eskuin eskua neskaren ezker belaunaren gainean ipini eta fereka txikiak egiten hasten zitzaiola, behetik gora, gero eta gorago? harik eta, bat batean, bizkarra ematen ziòn semeak burua jiratu eta ikusi
|
zuena
ikusi zuen arte, baita ikusi ahala begiak zeruraino zabaldu ere!
|
|
|
Erregai kupelak, denetariko tresnak eta mangerak ikusi zituzten, lurrean edonola sakabanatuta. Aretoaren hondo hondoan, plastiko urdin batez estalita, hegazkina izan behar
|
zuena
ikusi zuen Amaiak.
|
|
|
Abdul Alimek azoka haietarik batean entzun zuen, hain zuzen ere, hitz hura lehen aldiz –" traktorea" –, nekazari baten ahotik. Alde ederra, hala ere, hitz hura entzutetik, hitzak adierazten
|
zuena
ikustera! Are gehiago:
|
|
|
Beherapen txiki bat egingo dizut, hala ere, hain zaitut atsegin...", esan zion neskak, ezpainak bildu, aurreratu eta muxu baten antzekoa irudikatzen zuela. Eta Dionixiok, bere buruaren desjabe, aurrera egin zuen... eskuin eskua neskaren ezker belaunaren gainean ipini eta fereka txikiak egiten hasten zitzaiola, behetik gora, gero eta gorago... harik eta, bat batean, bizkarra ematen ziòn semeak burua jiratu eta ikusi
|
zuena
ikusi zuen arte... baita ikusi ahala begiak zeruraino zabaldu ere! Dionixiok, baina, bere esku zuen semea nahasteko aukera, ziztuan ibiltzekotan... baita ziztuan ibili ere, halako eran, non, haren aurpegia ikusi ez beste, lekutik zakarki altxatu, neskari besotik heldu eta are zakarrago esan baitzion:
|
|
|
hartu zuen laranja bat, kendu zion azala, eraman zuen atal bat ahora...: ...behetik goitiko mugimendu batean, gozotasun hura xaboizko burbuila bat bezalakoa gertatu balitzaio bezala, eta bera –Raissa– burbuilaren barnean; jarraian, begiak ireki eta Al Qamar ikusi zuen buruz buru, baita begiak ireki ahala itsututa geratu ere, hain zen handia Al Qamar i zeriòn argitasuna...; Raissa, baina, ez zen kezkatu; aldiz, atsegin mugagabe bat gailendu zitzaion –ikusi
|
zuena
ikusita gero, zertarako behar zituen, bada, begiak! –, maitasun jainkozko batek hartu balu bezala...
|
|
|
Maitemindu egin zen, eta kamioiren bat ondotik pasatzen zenean bihotzak abiada hartzen zion; eta nahi
|
zuena
ikusten ez bazuen, galgari sakatzen zion, eta lasaitu egiten zuen, baina penaz.
|
|
2014
|
|
|
Ivan Ogareffek erraztasun guztiak zituen nahi
|
zuena
ikusi, aztertu edo egiteko, eta biharamunean hiriaren babeskiak bisitatu zituen. Pozik hartu zuten leku guztietan, eta zorionik beroenak eman zizkioten ofizialek, soldaduek eta herritar guztiek ere.
|
|
|
Kartzelan egon zen bitartean, alaba izan zuen Imanolek, kalera atera arte aurrez aurreko bisitetan baino ez
|
zuena
ikusi. Beristainen egoera salatzeko makina bat mobilizazio egin zuten bere herrikideek zein Algortako San Nikolas ikastolako lankideek, tartean Itzubaltzeta/ Romoko hiru auzokidek 5.000 eurotako isuna ordaindu behar izan zuten, Espainiako Poliziak eta Ertzaintzak haien aurkako zenbait salaketa jarri ondoren.
|
|
2015
|
|
|
Ia egunero bisitatzen gintuen maitasun handiz eta behar genuen guztia bidaltzen zigun; horregatik hainbat hitz iraingarri botatzen zizkioten aurpegira; hain adore handia izan ezik, nahiko izango zen guztia alde batera uzteko. Hark jasaten
|
zuena
ikusteaz nahiko atsekabe hartzen nuen nik. Izan ere, gehienetan ezkutuan gordetzen bazuen ere, beste batzuetan ezin izaten zuen disimulatu, batez ere kontzientzian ukitzen ziotenean; izan ere, berak hain kontzientzia fina du, non, pertsona batzuek hartarako okasio handiak eman bazizkioten ere, egundo ez baitiot entzun Jainkoa iraintzeko hitzik.
|
|
|
Bigarren honekin batera frai Pedro Ibáñezekin, orduan Ávilako irakaslea eta jakintsu handia zenarekin, eta frai García Toledo deitzen dioten beste domingotar batekin. A. frai Bartolome Medinarekin, eta bazekien hau berarekin haserre zela, honelako gauzak entzun zituelako; eta uste zuen honek beste inork baino hobeki esango ziola engainatua zen ala ez (bi urte baino pixka bat gehiago da hau izan zela), eta harekin aitortzen saiatu zen, eta guztiaren kontu luzea eman zion, han izan zenean, eta idatzi
|
zuena
ikus zezala nahi izan zuen, bere bizitza hobeki uler zezan. Honek gainerako guztiek baino ziurtasuna handiagoa eman zion, eta berarekin oso adiskideturik geratu zen.
|
|
|
12 Oi, Teresak egin zituen saltoak berorrek bidali
|
zuena
ikusirik! Ez sinestekoa da zein maite duen.
|
|
|
2 Nik uste dut orain, hobeagoa litzatekeen beste iritziren bati men egiten diodala? Jesus onak gugatik eman
|
zuena
ikusirik eta zein ardura handikoa zaigun ematea eta horretarako den zailtasuna, esana dagoenez, gu garen bezalakoak garelako eta hain joera handikoak beheko gauzetara eta maitasun eta adore gutxikoak, harena ikusi beharra genuela itzartzeko, eta ez behin bakarrik, egunero baizik, hemen gurekin gelditzea erabaki baitzuen.
|
|
|
Gaur egun, badira adibide eredugarri asko, hala nola The Nieman Journalism Lab, MIT Media Lab eta Mit Open Documentary Lab, Euskal Herriko Unibertsitateko Komunikazio Fakultateko Multimedia Komunikazio Masterra (UPV/EHU EITB) MMLab, edo Bitarteko Interaktibo Digital Aurreratuen Laborategia (Internet Media Lab) Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean. Izaera profesionalekoen artean, aipagarria da Radio Televisión Españolako (RTVE) Ikus entzunezko Laborategia, gorago aipatua, eta 201 1n abian jarri
|
zuena
ikus entzunezko talde horren Transmedia Sailak. Euskal Irrati Telebistak ere badu, 2008tik, ikerketa laborategi bat, aukera berriak, joerak eta euskarri askotarako eduki berriak antzemateko; Sormen arloak koordinatzen du eta Telebistara lotuta dago (Edukilab) (2010/ 2013ko Plan Estrategikoa).
|
|
2016
|
|
|
Gidaria, hemeretzi hogei urteko gazte bat zen. Autotik atera zen, egin
|
zuena
ikusi, eta ihesi joatea erabaki zuen. Ni han gelditu nintzen.
|
|
2017
|
|
|
Urrutiko aginteari heltzen diot, baina berak katea alda dezadan manipulatu egiten nau. Batzuetan bakarrik konturatzen naiz, berak nahi
|
zuena
ikusten ordu pare bat igaro ostean gehienetan.
|
|
|
Itxuraz, Pedro Iparragirre ere cielinoa zen. Egia errateko, bere fundamentalismoa eta Antoñitorekin egin
|
zuena
ikusirik, ez ninduen batere harritu, ya tú sabes. Talde honek mila kide pasatxo ditu estatu espainiar guztian.
|
|
|
Paketea xehatu beharra zegoen barnean gordetzen
|
zuena
ikusi ahal izateko. Ez zegoen bertze modurik.
|
|
|
1466an Durangotik igarota penintsula bisitatu zuen Gabriel Tetzel von Nuremberg noble alemanak idatzi
|
zuena
ikusita, ez zen zaila izango paganismora bueltatze hori gerta zitekeenik sinestea:
|
|
2018
|
|
|
Eutsi ba gogor orduan zeureari Elbaren hitz jokoagatik, eta irudimenean esan
|
zuena
ikustean sortzen zitzaien gogoagatik, barrez errementatu ziren haurraren aurrean.
|
|
|
–Bai, Markel, baimena eskatuko dut nire gelatik
|
zuena
ikusteko, zelan galduko nuen, bada, aukera hori izanda. Ez dut Tobias hori ezagutzen, seguru nago gizon ona dela, zure izaera zientifikoa ezagututa ez dut zalantzarik egiten, ez zenukeen edozein gene hautatuko!
|
|
|
Ikusten
|
zuena
ikusi dut?
|
|
2019
|
|
|
Ama, baina, berehala konturatu zen: papera kentzeaz bukatu eta esku artean
|
zuena
ikustean, ezkerreko bekaina apur bat altxatu zuen Itziarrek.
|
|
|
nigan pausatu? Edota alboan neukan lagunari ari zen irribarrez eta ikusi nahi
|
zuena
ikusi uste zuen gizajo barregarri bat izaten ari nintzen?
|
|
|
Une horretan eskuineko neska desagertu egin zen. Urkok burua biratu eta gizonkote burusoil bat belarrian en  tzungailu ñimiño bat
|
zuena
ikusi zuen. Sarrerako erraldoia.
|
|
2020
|
|
|
Euren adinen inguruko edozein gizon gayren gozamen edota inbidia izango litzatekeen baieztapen zerrenda bat lortu zuten. " Gonbidatua", hitz egiteko era bat zen, artista bakoitzak bere cachea kobratuko baitzuen, baina haietako baten batek kobratuko
|
zuena
ikusita, gonbidapen edo opari hitzak ez zeuden errealitatetik oso urrun.
|
|
|
Beste iturri batzuek esaten dute Zutaben argitaratu zuen artikulu batengatik baino gehiago, desadostasunak etorri zirela Nafarroari buruzko analisi bat eskatu ziotelako, eta hark idatzi; eta gero, idatzi
|
zuena
ikusi zutenean, uko egin ziotela argitaratzeari, joera anarkista nabarmena zelako.
|
|
|
" Bidaiariak ikusten duena ikusten du, turistak etortzerakoan ikusi nahi
|
zuena
ikusten du".
|
|
|
Gauza gehienetan bezala artean ere uhinak eta oldeak daudenez, egundoko garrantzia du uhinen joan etorri horretan egile baten lana non kokatzen den ikusteak. Epigonoa izatea benetan gauza tristea da, olatua pasatu eta gero azken jarraitzaile izateak errukarri uzten baitu artista ustekoa; aitzindaria, berriz, gero etorriko den tropel handiaren gurtzak jasoko du izen handien aldarera, eta beste inork sumatu ez
|
zuena
ikusteko eta praktikatzeko gai izan zen ezohiko artista gisa geratuko da. Garaiz kanpo dabilena, berriz, ez epigono eta ez aitzindari, ez dagokion olatu bateko burbuila ikusezina besterik ez da.
|
|
2021
|
|
|
" Bizitza osoan egon da kiosko hau; sekulako hutsunea da itxita egotea". Horrek pena eman zion, baina umeek aurreko jabeari jarri zioten papertxoa' Faltan botatzen zaitugu' jartzen
|
zuena
ikusitakoan are handiagoa izan zen bere nahigabea:" Sekulako pena eman zidan".
|
|
|
Egunsentian Sadko esnatu, begiak igurtzi, eta begiratu bat egin zuen ingurura; ezin zuen sinetsi ere egin ikusten
|
zuena
ikusten zuenik. Amesgaizto batetik esnatu zela iruditzen zitzaion:
|
|
|
" Botoia sakatu duen morroiak egiten
|
zuena
ikusi egin dik baita pasatzen ari zen jendea ere. Mirakuluz ez ditek jende gehiago harrapatu". 11
|
|
2022
|
|
|
Une honexen zain egon ote da Bizenta, eta merezi izan ote dio hainbeste lanek. Espero
|
zuena
ikusi ote du goitik begira dauzkan bere seme alaben eta senarraren aurpegi zurrunduetan. Agian oraintxe hasiko da ezerezten, eguzkiak eta oxigeno berriak eta bere umeen begiek eraginda.
|
|
2023
|
|
|
zer egiten dugu, zelan egiten dugu eta zertarako egiten dugu. Bide propioa jarraitu, eta kanpoko tradizioak aztertu bai baina agian garaia zela gure kulturak eta herriak eskaintzen
|
zuena
ikusi eta aztertzeko. Gure tradizioaz eta herriaz galderak egiten hasteko.
|