|
2015
|
|
|
Hona hemen, irakurle abisatuaren eskura, Avilako Santa Teresaren lan osoak eta mardulak, era erara eta gaztelaniatik euskarara bihurtuak. Jakina denez, mistikoen artean lehen
|
lehenetarikoa
da Gaztelako Santa eta bertako hizkuntza erabili zutenen artean, goi mailakoa ere. Urrezko letrekin jaso ohi da haren testugintza literatura liburuetan.
|
|
|
Hona, bada, bi biotan sustrai sendoak eta gotorrak.
|
Lehenari
dagokionez, Frai Luis Leongoak 1588 urtean egin zuen argitalpen hautazkoa, princeps delakoa. Hortaz, ezin gaindituzko aurrekaria dago oraingo testu honen abiapuntuan eta sorlekuan.
|
|
|
1 Ene Jauna, nire arimak atseden hartzen duela dirudi, zure errukiz Zutaz gozatzeko grazia balu, orduan izango duen zoriona gogoratzean. Baina
|
lehenik
zure zerbitzuan jardun nahiko nuke, Zuk, beraren zerbitzuan jardunez, irabazi zenionaz gozatuko baitu. Zer egingo dut, ene Jauna?
|
|
|
Frai Luis Leongoak, Teresaren idazki honen
|
lehen
argitalpenean (Salamanca 1588), izenburu hau jarri zion: –Exclamaciones o meditaciones del alma a su Dios, escritas por la Madre Teresa de Jesús en diferentes días, conforme al espíritu que le comunicaba nuestro Señor después de haber comulgado:
|
|
|
2 Egia da aldi laburra dela: gehienez egun bat, edo ez asko gehiago; eta nahasmendu handi honetan, gehienetan okasioren batetik sorturikoan, ikusten da hain ongi lagundua egotean arimak irabazten duena, Jaunak adore handia ematen baitio bere zerbitzutik eta erabaki onetatik ezertan ere ez okertzeko; alderantziz, haietan hazi egiten dela dirudi, eta
|
lehen
mugimendu txiki bat gorabehera, ez da okertzen erabaki honetatik. Diodanez, gutxitan izaten da, baina bere izaera ez dezala ahaztu nahi du gure Jaunak, batetik beti apal iraun dezan; bestetik, hobeki uler dezan Haren Maiestateari zor diona eta jasotzen duen mesedearen handitasuna, eta gorets dezan.
|
|
|
Ortodoxiaren eta katolikotasunaren aitorpen honen antzekoa dator Perfekzio Bidea liburuaren
|
lehen
orrialdean eta baita Fundazioen hitzaurreko 6 zenbakian ere.
|
|
|
–ez ezabatu hau?. Fr. Luis Leongoak osorik onartu zuen
|
lehen
edizioan, testuaren barruan sartuz. 4 zenbakian Teresak Salomon jartzen zuen lekuan Graciánek Absalon jartzen du; Riberak ez du onartzen zuzenketa hau ere:
|
|
|
–Ez ezabatu ezer, Teresak dioena oso ongi esana baita?. Kontuan izan bedi autografoaren
|
lehen
orrialdean A. Riberak idatzi zuen ohar orokorra. Bestalde, A. Graciánek Teresarengandik harturik zeukan honen testuari egoki zerizkion ohar eta ukitu guztiak egiteko baimena.
|
|
|
Proba gaitzak hik, Jauna (Sal 25, 2; 138, 23). Jainkoarekin solasean hitanoa erabiltzen duen
|
lehen
aldia da eta bakarra.
|
|
|
Laugarren egoitzetako
|
lehen
kapituluan azalduko du otoitzeko poz eta samurtasunaren, eta gozotasunen artean dagoen aldea (IV. Egoitzak 1, 4). Gozotasunei buruz 2 kapituluan eta 3.aren zati batean (9 zenb.) arituko da bereziki.
|
|
|
I. Egoitzak 2 kap., 7 zeb.; IV. Egoitzak 2 kap. 4 zeb.). . Gutxi gorabehera, hamalau urte lehenago idatzi zuen Bizitza Liburua;
|
lehen
idazketa 1562an amaitu zen; eta beste liburu honen orrialdeak idazten 1577aren amaierarantz ari da.
|
|
|
1562an
|
lehen
aldiz idatzi zen Bizitza Liburuaz ari da. –IV. Egoitzak 1, 1 idatzi zuenean, 14 urte lehenago idatzi zuela gutxi gorabehera dio; kontuan izan behar da egoitza hauetako lehenengo eta bigarren kapituluen artean etenaldi luze samarra izan zela.
|
|
|
gure Jaunak kontenplazio gorenera eraman dituenez gero, hantxe beti gelditu nahi luketenak, eta hori ezin da; baina Jaunaren mesede honekin geratzen dira eta horrela ezin dute gogoetarik egin Pasioko misterioez eta Kristoren bizitzaz lehen egiten zuten bezala. Eta ez dakit zein den horren arrazoia, baina hau oso ohikoa da, hau da, adimena meditaziorako
|
lehen
adinako gaitasunik ez duela geratzen dela. Uste dut arrazoi hau izan daitekeela:
|
|
|
Izan ere, zerikusi handikoa da, ahizpak, arima gauza ilun edo halakotzat ez hartzea; ikusten ez dugunez gero, gehienetan, ikusten dugun hau izan ezik gainerako barruko argirik ez dela irudituko zaigu, eta gure arimaren barruan nolabaiteko iluntasuna dagoela. Grazian ez dagoen ariman hala dela aitortzen dizuet nik, eta ez Zuzentasun Eguzkia falta delako, beragan baitago izatea ematen, bera argia hartzeko gai ez delako baizik, ustez,
|
lehen
egoitzan esan nuen bezala; hau da, pertsona batek honela ikusi zuen: arima dohakabe hauek ziega ilun batean bezala daudela, merezi izateko inolako onik egin ezinda esku eta oinak loturik, eta itsu eta mutu.
|
|
|
Bada, Haren Maiestateak arimari aipaturiko Jainkozko ezkontzaren mesedea egin nahi dionean,
|
lehenik
bere egoitzan sartzen du, eta Haren Maiestateak ez du nahi besteetan bezala, hau da, liluramendu hauetan sartzen zuenean bezala, izan dadin; egia esan, nik uste dut une hartan eta esanda geratu den bat egitezko otoitzean biltzen duela berarekin; arimak, ordea, besterik uste du: oraindik ez dela bere erdigunean sartzera deitua izan, egoitza honetan izan denez, goialdean sartzera baizik.
|
|
|
9 Presentzia hau gogoan erabiltzea, ulertu behar da, ez dela
|
lehen
aldikoa eta Jainkoak opari hau egin nahi izan dion beste batzuetakoa bezain osoa; ez dela hain argia esan nahi dut; izan ere, halakoa balitz, luke beste ezertan jardun, ezta jende artean bizi ere; baina, beti honelako argi bizi biziaz ez bada ere, konturatzen den guztian lagun honekin egon ohi da. Orain egin dezagun pertsona bat gela argi argi batean dagoela beste batzuekin, eta leihoak ixten direla eta ilunpean geratzen dela; haiek ikusi ahal izateko argia kendu zelako eta berriro argia etorri arte ikusten ez dituelako, horratik, ez dio utziko han daudela sinesteari.
|
|
|
|
LEHEN
EGOITZAK
|
|
|
3 Ez atera hemendik, ene alabak, jateaz eta lo egiteaz arduratzen ez denik, nahiko oinazegarri bazaizkio ere, ezta bere bizimoduan beharturik dagoen guztia egiteaz arduratzen ez denik ere; barruko gauzez ari gara; kanpokoez gutxi dago esatekorik,
|
lehen
horixe baitzen haren samina, bere indarrez egin ahal zuena ezereza zela ikustea. Gure Jaunaren zerbitzua dela ulertzen eta ahal duen guztian, ez luke utziko egin gabe lurreko ezergatik ere.
|
|
|
2 Otoitza edukitzen hasten direnez eta
|
lehen
egoitzetan ez geratzea zein garrantzitsua den ulertu dutenez ari gara, baina oraindik ez dute erabakirik hartu han behin eta berriro egotetik irteteko, erorbideak ez dituztelako uzten, eta hori arrisku larria da. Hala ere, nahikoa erruki da suge eta gauza pozoitsuetatik ihes egiten saiatzea, eta haiek alde batera uztea ongi dela konturatzea.
|
|
|
3 Ez diot nik ahots eta dei hauek gero esango ditudanak bezalakoak direnik, baizik eta hitzez pertsona onei edo sermoietan entzuten dituztenak edota liburu onetan irakurtzen dituztenak eta entzun dituzuen gauza asko, horien bidez deitzen du Jainkoak, edo gaixotasunen bidez, nekeen bidez, eta otoitzean ari gareneko une haietan irakasten digun egia baten bidez ere bai; gogorik gabe hartzen badituzue ere, Jainkoak benetan aintzat ditu. Eta zuek, ene ahizpak, ez ezazue gutxitzat har
|
lehen
mesede hau, ezta ez zaitezte nahigabetu Jaunari berehala erantzuten ez badiozue, Haren Maiestateak ongi dakielako egun eta urte asko itxaroten, batez ere ekina eta asmo onak ikusten dituenean. Ekina da hemen gehien behar dena, horrekin ez baita sekula ere asko irabazi gabe geratzen.
|
|
|
Emaiozu argia, honetan dela bere on guztia ikus dezan, eta lagun txarretatik urrundu dadin; gauza handi handia da gauza hauetan ari direnekin harremana izatea; ez bera dagoen egonlekuetan daudenen ondora joatea soilik, baita hurbilago sartu direla uste duenen ondora joatea ere; bada, laguntza handia izango du, eta haiekin hainbeste tratatzeak beraiekin batera sartzea ekar dezake. Egon dadila beti erne, mende hartzen ez uzteko; izan ere, deabruak,
|
lehen
bizilekura itzultzea baino bizia, atsedena eta eskaintzen dion guztia alde batera uztea nahiago duela, erabaki sendoaz ikusten badu, askoz ere lehenago utziko du bakean. Izan dadila ausarta eta ez ahuspez edaten jartzen zirenetakoa, gerrara zihoazenean, ez naiz gogoratzen norekin, baina buruan sar dezala deabru guztien aurka gudukatzera doala eta ez dagoela gurutzearenak baino arma hoberik.
|
|
|
8 Guri begitanduko zaigu, erlijioko abitua soinean daramagunok eta geure borondatez hartu genuenok eta Beragatik munduko gauza guztiak eta geneukana alde batera utzi genuenok (san Pedroren sareak badira ere, daukana ematen duenak nahiko ematen duela uste izango du), horrekin dena eginda dagoela. . Jarrera ona da oso, hartan irauten badu eta
|
lehen
egonlekuetako zomorro artean berriro sartzen ez bada, gurariz baizik izan ez arren; ez baitago zalantzarik biluztasun honetan eta guztia alde batera uztean irauten badu, lortuko duela nahi duena. Baina, eta begira diotsuedan hau, bere burua zerbitzari gizagaixotzat izatekotan, san Paulok dioenez, edo Kristok?
|
|
|
santu egiten dituzte beren pentsamenduetan gauza hauek, eta beste batzuek ere santu egitea nahiko lukete. Haietakoren bat esan nahi dut, geure burua uler eta proba dezagun Jaunak gu proba gaitzan baino lehen, gauza handia izango bailitzateke erne egotea eta
|
lehenik
geure burua ulertzea.
|
|
|
Zuzen jokatuko dute pertsona horiek, Jauna ez iraintzeko erabakirik sendoena hartuak badaude ere, Hura iraintzeko arriskuetan ez sartzeaz; izan ere,
|
lehen
egoitzetatik hurbil daudenez gero, erraz itzul daitezke haietara; haien sendotasuna ez dagoelako oinarri irmoen gainean jasoa, sufrimenduetan zailduak direnak daudenez; hauek ezagutzen dituzte munduko ekaitzak, badakite beldur gutxi izan behar zaiela haiei eta ez dela haren pozen desirarik izan behar eta jazarpen gogor batez, guri kalte egiteko deabruak prestatzen ongi dakienaz, balitekeela itzul...
|
|
|
8 Bada, ez gara ari elbarritasunak jota dauden arimez, hauek, Jauna bera etortzen ez bada jaiki daitezela esatera, urtegi ondoan hogeita hamar urte zeramatzan hari bezala?, nahiko zoritxar eta arrisku handia baitute; azken batean gaztelura sartzen diren beste arima batzuez ari gara; izan ere, munduan sartu sartuak dauden arren, asmo onak dituzte, eta noizbehinka, berandurik berandura bada ere, otoitz egiten diote gure Jaunari eta nor diren gogora ekartzen, asti handirik hartu gabe egiten badute ere; batzuetan hil batean milaka arazo artean errezatzen dute, ia gehienetan gogoa haietan murgildua dutela, haiei lotuak baitaude, hau da, altxorra duten tokira doakie bihotza; batzuetan saiatzen dira haietatik askatzen, eta gauza handia da norbere burua ezagutzea eta ez doazela ongi konturatzea atea aurkitzeko. Azken batean, behealdeko
|
lehen
geletan sartzen dira; baina beraiekin batera hainbeste zomorro sarturik, ez diete uzten ez gazteluaren edertasuna ikusten, ezta gogoa baretzen ere; nahiko egin dute barrura sartzeaz.
|
|
|
9 Ez dakit ulertzeko ongi adierazirik geratzen den; izan ere, geure burua ezagutze hau hain garrantzitsua izanik, ez nuke nahi horretan inoiz lasaitasunik izan dadin, zeruan goi goian bazaudete ere; bada, lur honetan garen bitartean ez dago apaltasuna baino gauza garrantzitsuagorik. Eta, honela, berriro diot oso ona eta ona baino hobea dela,
|
lehenik
honetaz hitz egiten den egoitzara sartzen saiatzea besteetara hegan egitea baino; izan ere, hauxe da bidea, eta bide ziur eta lauan zehar joan ahal izanez gero, zertarako nahi ditugu hegoak hegan egiteko?; baina bila dezala honetan nola lortu onurarik hoberena; eta nire iritziz, sekula ere ez dugu geure burua ongi ezagutuko, Jainkoa ezagutzen saiatzen ez bagara; haren handitasunari begiratuz, jo ...
|
|
|
10 Hemen bi irabazi ditugu:
|
lehenena
, argi dago gauza zuri batek askoz ere zuriagoa ematen duela beltzaren ondoan dagoenean; eta alderantziz, beltzak beltzago zuriaren ondoan. Bigarrena, gure adimena eta nahimena bikainagoak egiten direla eta on orotarako gaituago Jainkoarekin harremanetan jardunez gero; eta geure miserien lokatz artetik sekula irteten ez bagara, eragozpen handia litzateke hori.
|
|
|
Horregatik diot, ene alabak, Kristo geure onagan, eta haren santuengan, jar ditzagula geure begiak, eta han ikasiko dugu benetako apaltasuna, eta bikaindu egingo da adimena, esan dudanez? eta norbere buruaren ezagutza ez da zital eta koldarra izango; izan ere, hau
|
lehen
egoitza bada ere, oso aberatsa da eta hain balio handikoa, non, bertako zomorroetatik askatzen bada, ez da aurrera egin gabe geratuko. Ikaragarriak dira deabruaren maltzurkeriak eta trikimailuak arimek beren burua ezagut ez dezaten eta beren bideetan nahas daitezen.
|
|
|
12
|
Lehen
egoitza hauetaz nik oso seinale argiak eman ditzaket esperientziaz. Horregatik diot ez uste izateko gela gutxi direnik, milioika baizik; izan ere, arimak era askotara sartzen dira hemen, guztiak asmo onaz.
|
|
|
14 Kontuan hartu behar duzue,
|
lehen
egoitza hauetara ia batere ez dela iristen oraindik Erregea dagoen jauregitik irteten den argirik; izan ere, [egoitza hauek] arima bekatuan dagoenean bezain ilunduak eta beltzak ez badaude ere, nolabait ilundurik dago ez ikusteko, bertan dagoenak ez ikusteko, esan nahi dut, eta ez gelaren erruz, ez dakit nola esan?, baina berarekin batera sartu ziren suge, sugegorri eta gauza pozoitsuekin, ez diote uzten argiari erreparatzen.
|
|
|
Igarotako egoitzetakoek egina burutu ondoren, apaltasuna!, apaltasuna! Horren bitartez amore ematen du Jaunak eta beragandik erdietsi nahi dezagunera ekar dezakegu; eta lehen
|
lehenik
honetan igarriko duzue apaltasunik duzuen: Jaunaren mesede eta gozotasun hauek merezi dituzuenik eta zeuen bizian izango dituzuenik ere uste ez izatean.
|
|
|
1 Otoitz honen ondorioak asko dira: haietako batzuk esango ditut, eta
|
lehenik
, ia beti honen aurretik hasten den beste otoitz era bat, eta beste leku batzuetan honetaz hitz egin dudalako, gutxi esango dut. Bildutasun bat, hau ere naturaz gaindikoa delakoan nago, izan ere, ez da ilunpean egotea ez begiak itxita, ezta ez datza kanpoko ezertan ere, begiak ixtea eta bakardadearen desira, nahi gabe gertatzen direlako; eta artifiziorik gabe, esandako otoitzerako eraikina landuz doala dirudi; izan ere, zentzumen hauek eta kanpoko gauzek ahalmena galduz doazela dirudi, arimak galdua zuen berea berreskura dezan.
|
|
|
Ez ditu gauza handitzat santuek igaro zutenak, dagoeneko esperientziaz baitaki nola laguntzen duen Jaunak eta nola aldatzen duen arima, lehengo antzik ere ez baitu. Izan ere, penitentzia egiteko
|
lehen
ahul aurkitzen zena, orain sendo aurkitzen da; ahaide edota adiskideekin nahiz ondasunekin zuen lotura (ez ziren nahiko izaten egintzak, ez erabakiak, ezta haiengandik urrundu nahia ere, orduan hurrago zegoela iruditzen baitzitzaion), dagoeneko honela ikusten du: astun egiten zaiola, Jainkoaren aurka joan gabe, egin behar denera beharturik egotea.
|
|
|
9 Hau guztiau ez da ezer, honen gainera aitor entzuleei barrukoa adierazten ez dakielakoa eta engainatuak dituelakoa ez badator; eta pentsatu eta pentsatu egin arren eta
|
lehen
mugimendurik ez duela haiei esango ez dienik ikusi arren, alferrik da; adimena hain ilun egonik, ez da egia ikusteko gai, irudimenak agertzen diona (orduan hau baita etxekoandrea), eta deabruak agertu nahi dizkion zorakeriak sinesteko baizik; dirudienez, baimena emango dio gure Jaunak azter dezan eta baita Jainkoak gaitzetsia dela buruan sar diezaion ere. Izan ere, asko dira erasotzen dioten gauzak hain minbera eta jasangaitza den barruko estura batekin, non nik ez baitakit zerekin konparatu, infernuan sufritzen dituztenekin ez bada; bada, ekaitzaldi honetan ez da onartzen inolako pozbiderik.
|
|
|
Zorionez, Frantzisko Riberak ez eze, frai Luis Leongoak ere
|
lehen
argitaraldian ez die leku egingo A. Graciánen zuzenketei. Gainera, beste zentsore batek ere oso osoko onarpena emango die obra honen azken orrialdeei.
|
|
|
Horregatik, ibilbide honetan, begirada santutasunaren azken edo gorengo estadioetan jarria du. Beraz, laster batean jo nahi luke hara, sarrerako edo bizitza espiritualeko
|
lehen
urratsak atzean utziz. Horrela, laster batean eta hasierako bost kapitulutan azaltzen du aszetikari dagokion atal guztia, Perfekzio bidea ia osorik hartzen zuena, eta gainerako atala? 22 kapitulu?
|
|
|
Haren gurasoak Alonso Sánchez Cepeda (1480?) eta Beatriz Ahumada (1495?) ziren. Alonso jauna
|
lehen
aldiz Catalina del Peso Henaorekin ezkondu zen. Hau 1507an hil zenean, bigarrenez ezkondu zen Beatrizekin (1509).
|
|
|
9 Hau eta beste gauza batzuk esatea gertatu zait,
|
lehenik
infernuan nuen tokia biguntzat joz, nik merezi nuenerako. Maitasuna, ordea, batzuetan bere onetik hain irtenda ibiltzen da, non ez baitut neure burua sentitzen, baina kexu hauek neure kontzientzia osoaz agertzen ditut, eta guztia eramaten du Jaunak.
|
|
|
Gaixo egon zeneko
|
lehen
hilabeteen aipua da (1538/ 39).
|
|
|
Santa Teresaren barne bizitzaren kronologia osatzeko argibide interesgarriak datoz hemen: ziur asko 1562an idazten du hau (Bizitzaren
|
lehen
idazketa). 28 urte lehenago, 1534an, hasi zen otoitza edukitzen.
|
|
|
Otoitz mistikoaren
|
lehen
graduetako bat (ik. 14, 1).
|
|
|
Obra hau Sebastian Toscanoren bertsioan irakur zezakeen Teresak; Salamancan
|
lehen
aldiz Andres Portonariis ek argitaratua izan zen 1554an izenburu honekin: Las Confesiones de San Agustín, traducidas de latín en romance castellano.
|
|
|
Etxe txiro hori Ávilako San Jose monasterioa da, han idazten baititu orrialde hauek, eta ez Luisa anderearen jauregian (Toledo), liburua
|
lehen
aldiz idatzi zuen lekuan.
|
|
|
Kapitulu honetan
|
lehen
graduko otoitzaz ari da. Egoera honetatik ondorengoetara dagoen bereizte lerroa ezartzen da:
|
|
|
Lehenengoen bide hau erabiliena delako:
|
lehen
graduko otoitza. Otoitz gradu honetara iristen direnak gehiago dira ondorengo graduetara igotzen direnak baino.
|
|
|
Gogoetazko otoitza:
|
lehen
graduko otoitza (11 kap.).
|
|
|
Hegaztitxoaren irudia dakar berriro (arimaren sinbolotzat hartzen da); 13, 2an erabili zuen
|
lehen
aldiz.
|
|
|
Guri,
|
lehen
kolpeak hartuak genituela zirudienean, pena handia eman zigun; niri batez ere Probintziala gure aurka ikusteak eman zidan pena, berak nahi izateaz besterik gabe, zuribidea nuelako nik guztien aurrean. Nire lagunari ez zioten absoluziorik eman nahi hori utzi ezean, gaizpidea kentzera behartua zegoela esaten baitzuten.
|
|
|
Hain onura handiaz etorri zen haren arima handik eta hain aurrera espirituzko gauzetan, non, etorri zenean, esan baitzidan, ezergatik ere ez zukeela nahiko hara joan gabe geratzea. Eta nik neuk ere beste hainbeste esan nezakeen; izan ere,
|
lehen
ziurtasuna eta poza bere letrekin soilik ematen bazidan, dagoeneko espirituzko esperientziaz ere egiten zuen, naturaz gaindiko gauzen esperientzia handia baitzuen. Eta Jainkoak garaiz ekarri zuen, Haren Maiestateak ikusi baitzuen beharrezkoa izango zela Berak egitea nahi zuen monasterio honetako obran laguntzeko.
|
|
|
Berriro gogorarazten digu barruko gauza horiek esaten jakitea oraintsu Jainkoak egin grazia dela. 1560a baino geroagokoa; data horretan izan zen
|
lehen
aldiz A. Pedro Alcántarako santuarekin. Ik. 12, 6.
|
|
|
Beraren desira hau da: teologo aholkulariek liburua desegitea erabakiko balute, kapitulu hauek behinik behin gorde eta eman dakizkiela berak fundaturiko
|
lehen
monasterioko mojei (ik. 36, 29).
|
|
|
36, 29). Kapitulu honetan infernuaren ikuskaria kontatzen da (1 zenbakitik 9.era) eta bere
|
lehen
monasterioaren fundazioa bideratzeko hasierako urratsak (10 zenbakitik 18.era).
|
|
|
Goi goiko bizitza hura,/ benetakoa duguna,/ bizitza hau galdu arte/ bizirik goza ezin dena. / Herio, ez zakizkit muker,/
|
lehenik
bizi nadila hilez,/ hiltzen bainaiz hil ezinez.
|
|
|
Oso gazterik alargun geratu zen eta bere sorterriko karmeldarretan moja sartu zen. Baina karmeldar berriztatuen fundazioa egiteko deia bere barruan sumaturik, profesa egin baino
|
lehen
Erromara joan zen oinutsik, eta Aita Santuaren Brebea lortu zuen, Granadan komentu bat fundatzeko eskua ematen ziona. Fundazio hori egitea ez zuen lortu, baina bai hurrengo urtean (1563) Alcalá Henaresen egitea. La Imagen?
|
|
|
2
|
Lehenik
kontuan izan behar da, Jainkoak arimari egiten dizkion mesede hauetan aintza handiagoa eta txikiagoa dagoela. Izan ere, ikuskari batzuetako aintza, atsegin eta poza beste batzuetan eman ohi direnak baino askoz ere goragokoak direla ikusirik, harri eta zur geratzen naiz zer alde dagoen gozatzetik gozatzera, bizitza honetan bertan ere.
|
|
|
Bera ikustean, Jaun honen maitasun eta konfiantza askoz ere handiagoa hasi zitzaidan, solas hain etengabea nuen norbait balitz bezala. Konturatzen nintzen, Jainkoa izan arren, gizona ere bazela, eta ez zela izutzen gizakien ahuleziez, gure izaera errukarriaz, Bera erreparatzera etorri zen
|
lehen
bekatuaz geroztik erorketa askori lotua zenaz. Adiskide batekin bezala ari naiteke Berarekin, Jauna bada ere.
|
|
|
Ezinezkoa da ez ikustea Enperadore handia zarela Zu zeure izatean, eta izutu egiten du handitasun honek; hala ere gehiago izutzen du, ene Jauna, horrekin batera zure apaltasuna eta ni bezalako bati diozun maitasuna ikusteak. Zurekin nahi dugun eran jardun eta hitz egin daiteke, zure handitasuna ikustearen
|
lehen
izu eta beldurra galtzean, Zu iraintzeko beldur handiagoaz geratzearekin; baina ez zigorraren beldurrez, ene Jauna, hau ezerez balitz bezala hartzen baita Zu galtzeaz konparaturik.
|
|
|
Moja Karmeldarren Konstituzioen
|
lehen
zirriborroei egiten die erreferentzia.
|
|
|
luzea idazteko ideia Frantzisko Soto Salazar inkisidoreagandik sortu zen; honek eman zion hori egiteko aholkua 1562/ 1563 inguruan, lanaren
|
lehen
idazketa egina zegoenean, eta gutxienez bigarren idazketa baino pare bat urte lehenago.
|
|
|
Data hau dela-eta A. Bañezek ohartarazten du, Teresak jartzen duen data hau
|
lehen
idazketari dagokiola; gero, bigarren idazketa egin zuenean, eta hau da guganaino iritsi dena?, data horren ondoren gertaturiko hainbat gauza gehitu zituen, esaterako San Jose monasterioaren fundazioa.
|
|
|
Jaunak, bera denagatik, aditzera eman diezagula zein txarra den ziurtasuna, jendearen harian ibiltzean dauden bezalako ageri ageriko arriskuetan, eta nola dagoen egiazko ziurtasuna Jainkoaren bidean oso aurrera joaten saiatzean. Begiak Berarengan jarrita, ez izan Zuzentasun Eguzki hau sartuko den beldurrik, ezta gal gaitezen gauez ibiltzen utziko digunik ere,
|
lehenik
guk Bera uzten ez badugu.
|
|
|
Maria/ Marta (Lk 10, 42), bi bizitza moten sinboloa, kontenplaziozko bizitzarena eta bizitza aktiboarena. Hemen, otoitz eta bertuteetan lan egin eta saiatu baino
|
lehen
kontenplazio mistikora igo nahi izatea esan nahi du.
|
|
|
Alargundu zenean (1570), apaiz egin zen. 1580an hil zenean, Santa Teresaren
|
lehen
komentuko San Pauloren kaperan, berak fundaturikoan, ehortzi zuten.
|
|
|
San Frantzisko Borja da. Bere izen eta guzti aipatzen duen
|
lehen
pertsonaia garaikidea; geroago aipatuko du San Pedro Alcántarako ere. 1554ko ekainean Kristoren Gorputz Odol Santuen zortziurreneko sermoiak predikatu zituen Ávilako katedralean; egun horietan izango zen lehen aldiz Teresarekin.
|
|
|
Bere izen eta guzti aipatzen duen lehen pertsonaia garaikidea; geroago aipatuko du San Pedro Alcántarako ere. 1554ko ekainean Kristoren Gorputz Odol Santuen zortziurreneko sermoiak predikatu zituen Ávilako katedralean; egun horietan izango zen
|
lehen
aldiz Teresarekin.
|
|
|
Zaldun liburuak: garai hartako fantasiazko eleberriak ziren, Cervantesek Kixoteren
|
lehen
orrialdeetan barregarri jartzen dituenak. Teresak berak ere idatzi omen zuen halako eleberri bat bere neba Rodrigorekin batera.
|
|
|
Maria Cepeda zen Graciánek dioenez, Alonso jaunaren
|
lehen
ezkontzako alaba zaharrena, Teresa baino bederatzi bat urte zaharragoa.
|
|
|
Askotan ikusi izan dut aintza handi handitan.
|
Lehen
aldiz agertu zitzaidanean esan zidan, zorioneko penitentzia izan zela halako saria merezi izan zuena eta beste gauza asko. Hil baino urtebete lehenago, agertu zitzaidan kanpotik zela, eta hilko zela jakin nuen, eta esan egin nion.
|
|
|
Jaunak egindako mesede handiak kontatzen ditu eta nola agertu zitzaion
|
lehen
aldiz. –
|
|
|
Jainkoari arren eta arren eskatzen nion engainatua izatetik babes nintzala. Hau beti egiten nuen eta malko ugari isuriz gainera, eta San Pedro eta San Paulori ere bai, Jaunak esan baitzidan, haien jaian
|
lehen
aldiz agertu zitzaidanean, haiek babestuko nindutela engainatua izan ez nendin; eta honela, sarri ikusten nituen ezkerreko aldean argi argi, baina ez irudizko ikuskariaz. Santu aintzatsu hauek nire jaun jaunak ziren.
|
|
|
Beraz, jakin zuenean, harekiko tratua erosoagoa izan zedin, niri ezer esan gabe, nire probintzialaren baimena lortu zuen bere etxean egon nendin zortzi egunez; eta han eta eliza batzuetan hitz egin nion askotan hemen izan zen lehenengo aldian, eta geroago aldika aldika sarri izan nintzen harekin. Nik neure bizitzaren eta otoitzean nuen jokaeraren kontua eman nionez gero, eman ere ahal nuenik eta argien, hori beti izan baitut nik, hau da, nire arimako gauzak tratatzen nituen haiekin argitasun eta egia osoaz jardutea;
|
lehen
mugimenduen berri ere haiei jakinaraztea nahi nukeen, eta duda mudako gauzak eta susmoa pizten zutenak nik neure aurkako arrazoiekin agertzen nizkien; beraz, azpildurarik gabe eta ezer gorde gabe agertu nion neure arima.
|
|
|
Badaki berak arima baten erremedio guztia Jainkoaren adiskideekin tratatzean datzala, eta honela ez zegoen modurik nik horretarako erabakirik har nezan.
|
Lehenik
bide okerra noiz utziko itxaroten egoten nintzen, otoitza alde batera utzi nuenean bezala, eta beharbada ez nuen egundo ere utziko bide okerra, ohitura txarretako gauzatxoetan hain eroria egonik, ezin bainuen ulertu txarrak zirenik; horretarako besteen laguntza behar zen eta besteek eskua ematea jaiki nendin. Bedeinkatua izan bedi Jauna, azkenik haren eskua izan baitzen lehenbizikoa.
|
|
|
Behin otoitzari emana eta Jaunari berari guztian poz ematen lagundu diezadala eskatzen aritu ondoren, himnoari ekin nion, eta esaten ari nintzela, gainezkaldi bat etorri zitzaidan, hain bat batekoa, non ia neure senetik atera baininduen; ez nuen hartaz zalantzarik izan, oso ezaguna izan baitzen. Jaunak liluramenduen mesedea egiten zidan
|
lehen
aldia izan zen hau. Hitz hauek entzun nituen:
|
|
|
egintzarik gabea dela. Jaunak hitz egiten duen hartan, ordea, hitzak eta egintzak batera doaz; eta hitzak debozioa ematekoak ez badira ere kargu hartzekoak baizik,
|
lehen
unetik prestatzen dute arima, eta trebatzen eta biguntzen dute eta argi egiten eta atsegin ematen diote eta baretzen dute; eta lehortasun edo asalduran eta barruko egonezinean bazegoen, eskuaz bezala, eta oraindik hobeki, kentzen zaio; badirudi Jaunak bera ahaltsua dela eta bere hitzak egintzak direla ulertzea nahi duela.
|
|
|
11 Gozotasunak diot benetan, jostaldi leun, sendo, inprimatu, atsegin, barea; arimaren deboziotxoei, malkoz eta bestelako sentimendu txikiz agertzen direnei, jazarpenaren
|
lehen
haizetxoak galtzen baititu loretxo hauek, hauei ez diet debozio izenik ematen, hasiera onak eta sentimendu santuak badira ere, baina ez dira espiritu onaren edo txarraren ondorioak zehazteko. Eta honela egoki da beti kontu handiz ibiltzea, izan ere, otoitzean deboziotxo horietara baino aurrerago iritsi ez diren pertsonak, erraz izan daitezke engainatuak ikuskariak edo errebelazioak izanez gero.
|
|
|
Nik azken gauza hauetakorik ez dut sekula izan, Jainkoak, bere ontasun hutsez, bat egitezko otoitza eman zidan arte,
|
lehen
aldiz esan nuenean izan ez bazen; hau orain dela urte asko izan zen, Kristo ikusi nuenean; Haren Maiestateak nahi izan zuen nik egiazko ikuskaria zela uler nezala geroago ulertu dudan bezala, eta ez dit on gutxi egin. Ariman ez da inolako biguntasunik gelditzen, alderantziz:
|
|
|
–Jainkoak hau esaten badit, baliteke egia izatea, santuei esaten ziena bezala? (ez diot sinesten duenik, deabrua
|
lehen
eraginen bidez tentatzen hasi zaiola baizik; hartan geratzeaargi dago oso txarra dela, baina lehen eraginak ere kasu honetan ez dira agertuko askotan, arima honetan sendo badago, Jaunak gauza hauek ematen dizkiona egiten duen bezain sendo badago; halakoari Elizak duen egia oso txiki bategatik deabruak txiki txiki egingo lituzkeela iruditzen zaio); [13] nik diot, arimak beragan sendotasun hau ikus...
|
|
|
–Jainkoak hau esaten badit, baliteke egia izatea, santuei esaten ziena bezala? (ez diot sinesten duenik, deabrua lehen eraginen bidez tentatzen hasi zaiola baizik; hartan geratzeaargi dago oso txarra dela, baina
|
lehen
eraginak ere kasu honetan ez dira agertuko askotan, arima honetan sendo badago, Jaunak gauza hauek ematen dizkiona egiten duen bezain sendo badago; halakoari Elizak duen egia oso txiki bategatik deabruak txiki txiki egingo lituzkeela iruditzen zaio); [13] nik diot, arimak beragan sendotasun hau ikusiko ez balu eta debozioak edo ikuskariak horretarako lagunduko ez balio, ez dezala ziurtzat jo.
|
|
|
7 Askotan gertatu zait, zalantzaren bat izan eta ez sinestea esaten zidatena, eta neure begitazioa izan zela pentsatzea (hau une hura igaro ondoren, une hartan ezinezkoa baita), eta hala ere handik denbora luzera beteta ikustea; izan ere, Jaunak oroimenean gera dadila egiten du, ezin ahaztu izatea. Adimenarena dena, ordea, pentsamenduaren
|
lehen
mugimendua bezala da, igaro eta ahazten dena. Beste hau, pixka bat ahaztu eta denbora igarotzen bada ere, ez da guztiz ahazten, ez behintzat esan zelako oroipena galtzeraino, denbora luzea igarotzen denean edota laguntzazko edo doktrinazko hitzak direnean izan ezik; baina profeziazkoak direnean, nire iritziz, ez dago ahazterik, niri behintzat hala gertatu zait, oroimen on ona ez daukadan arren.
|
|
|
Zuk zerbitza nazazu Ni, eta ez zaitez horretan sartu. Hau izan zen Zuk niri hitz eginda ulertu nuen
|
lehen
hitza, eta horrela txunditurik utzi ninduen.
|
|
|
7 Honek eragiten dituen ondorioak handiak dira:
|
lehenik
, Jaunaren ahalmen handia agertzen da eta nola guk ez dugun parterik, Haren maiestateak nahi duenean, ez gorputza ez arima gelditzeko, ezta haren jabe izateko ere; bestera: nahi badugu eta nahi ez badugu ere, nagusia dagoela ikusten dugu eta guk ezin dugula ezertxo ere egin, eta apaltasun handia sartzen zaigu.
|
|
|
Oi, ene Jainko, bai argi ikusten dela hemen bertso haren iruzkina, eta bai argi ulertzen dela arrazoi zuela eta izango dutela guztiek usoaren hegoak eskatzean! Argi ikusten da hegaldia dela espirituak ematen duena sorkari guztien gainetik gora altxatzeko, eta norbere buruaren gainetik gora altxatzeko
|
lehenik
; baina hegaldi barea da, hegaldi atsegina, zaratarik gabeko hegaldia.
|
|
|
11 Honengatik eta beste gauza askogatik, aholku eman nuen nik otoitzaren
|
lehen
graduan, lehen ura azaltzean, irabazi handia dela otoitzari ekitea era guztietako pozetatik nork bere burua askatzen hasiz, eta Kristori gurutzea eramaten laguntzera erabaki sendoz sartuz, soldatarik gabe beren erregeazerbitzatu nahi dutenzaldun onak bezala, ziur ziur daukate-eta. Begiak irabazi nahi dugun egiazko eta betiko erreinuan ditugula.
|
|
|
11 Honengatik eta beste gauza askogatik, aholku eman nuen nik otoitzaren lehen graduan,
|
lehen
ura azaltzean, irabazi handia dela otoitzari ekitea era guztietako pozetatik nork bere burua askatzen hasiz, eta Kristori gurutzea eramaten laguntzera erabaki sendoz sartuz, soldatarik gabe beren erregeazerbitzatu nahi dutenzaldun onak bezala, ziur ziur daukate-eta. Begiak irabazi nahi dugun egiazko eta betiko erreinuan ditugula.
|
|
|
Batzuetan izaten dira kasuak, Jainkoa iraintzetik alde egitearren beren borondatea harenarekin hain bat eginda duten hauek, inperfekzio bat ez egitearren oinaze gorriak eta milaka heriotza jasango lituzketenak, bekaturik ez egitearren, tentaldien eta jazarpenen erasopean izaten direnez gero? otoitzaren
|
lehen
armak erabili beharrean eta guztia amaitzen dela eta zerua eta infernua daudela eta honelako gauzak berriro pentsatu beharrean direnekoak.
|
|
|
bizitzako kontsolazio gutiziatik guztiz askatua ez den tokian, alferrik galduko baitu. Nola ematen diozu hiri honetako indarra eta gotorlekuko giltzak zaintzaile hain koldarrari, etsaiek
|
lehen
erasoa egin orduko barrura sartzen uzten baitie. Ez dadila, oi betiereko Errege, bitxi hain preziatuak arriskuan jartzerainokoa izan maitasuna.
|
|
|
Ez zait etorri lanik, Zu epaileen aurrean nola egon zinen begiratuz, eramaten erraz egingo ez zaidanik. Hain adiskide ona bertan dela,
|
lehenen
sufritzen jarri zen kapitain hain onarekin, guztia sufri daiteke: laguntza da eta adorea ematen du; ez du sekula huts egiten; benetako adiskidea da.
|
|
|
Lehenengo eragozpena hasi nintzen esaten eta apaltasun falta pixka bat da, Jaunak jaso aurretik arima gora jaso nahi izatea, eta gauza hain ederra meditatzeaz nahikoez izatea, eta Maria izan nahi izatea Martarekin batera lan egin baino lehen. Jaunak hala nahi badu,
|
lehen
egunetik bada ere, ez dago zertan beldur izanik; baina guk joka dezagun zuhurtziaz, beste behin ere esan dudala uste dudanez. Apaltasun faltarenizpitxo honek, ezereza dirudien arren, kontenplazioan aurrera egin nahi duenarentzat kalte handia dakar.
|
|
|
Nire iritziz hemen askoz ere gutxiago onartzen da
|
lehen
graduko otoitzean baino, eta askoz ere min handiagoa egiten du. Naturaz gaindiko ondasunak dira.
|
|
|
Guztia doa hitzetan eta desiretan zerbitzatu behar dudanean, eta honetarako ere ez dut askatasunik, beharbada, gauza guztietan huts egingo nukeelako. Sendotu Zuk nire arima eta prestatu
|
lehenik
, on guztien On eta ene Jesus, eta gero agindu zure alde zerbait egiteko moduak, ez baitago sufri dezakeenik hainbeste hartzea eta ezer ez ordaintzea. Kosta ahala kosta, Jauna, ez dezazula onartu hain esku hutsik zure aurrera joatea, egintzen arabera izango baita saria.
|
|
|
Horrekin batera letraduna bada, irabazi handi handia da. Baina hiru gauza hauek batera aurkitu ezin badira, bi
|
lehenak
garrantzitsuagoak dira; bada, letradunengana jo dezakete haiekin komunikatzeko haien beharra dutenean. Diodanez, otoitza eduki ezik, hasieratan letrek gutxi balio dute; ez dut esaten ez dutela harremanik izan behar letradunekin; bada, egian bidea harturik ez doan espiritua nahiago nuke nik otoitzik gabe; eta letrak izatea gauza handia da, hauek gutxi dakigunoi irakasten eta argia ematen digutelako eta, Eskritura Santuko egietara iritsirik, behar duguna egiten dugulako:
|
|
|
Esan dut
|
lehen
bildutasun eta gelditasun honetan arimaren ahalmenak ez direla falta, baina hain pozik dago Jainkoarekin, non, hark dirauen bitartean, bi ahalmenak barreiaturik badaude ere, borondatea Jainkoarekin bat eginik dagoenez gero, ez baitira galtzen gelditasun eta baretasuna, bestera baizik: apurka apurka berak berriro biltzen ditu adimena eta oroimena.
|
|
|
garrantzi handikoa baita lehortasun, artegatasun eta pentsamendua barreiatua izateagatik inor ez estutzea eta nahigabetzea. Espirituaren askatasuna lortu nahi badu eta beti nahigabeturik ez ibiltzea,
|
lehenik
eta behin ez bedi izutu gurutzearen aurrean, eta ikusiko du nola laguntzen dion Jaunak hura eramaten ere eta zein pozik dabilen eta nolako probetxua ateratzen duen denetik. Izan ere, ikusten da dagoeneko, putzuari urik ez badario, guk ezin dezakegula ura ipini.
|
|
|
3 Honetarako ez dugu zertan arduratu deboziorik ez dugula-eta, esana dudanez?, Jaunari eskerrak eman baizik, Berari poz emateko gogoaz ibiltzen uzten digulako, egintzak ahulak izan arren. Kristo geurekin ekartze honek maila guztietan egiten du on, eta era guztiz ziurra da
|
lehen
graduan aprobetxatuz joateko eta laster batean bigarren otoitz gradura heltzeko, eta azkenekoetarako deabruak jar ditzakeen arriskuetatik babesturik egoteko.
|
|
|
Eta (solasaldietatik eta giza afektuetatik, hain onak izan ez arren, haiekin atseden hartzeko eta elkarri atsegin hutsalak kontatuz gehiago gozatzeko adiskideak bilatzen direnez) ez dakit nik zergatik ez zaion utzi behar Jainkoa benetan maitatzen eta haren zerbitzuan hasten denari, pertsona batzuekin bere atsegin eta nekeak tratatzen, otoitzean dihardutenek denetik izaten baitute. Izan ere, benetakoa baldin bada Haren Maiestatearekin izan nahi duen adiskidetasuna, ez dago zertan izan harropuzkeriaren beldurrik; eta halako
|
lehen
eragina izatean, hartatik irabazle irtengo da. Eta uste dut, asmo horrekin diharduenak on egingo diola bere buruari eta entzuten diotenei eta eskolatuago irtengo dela; nola egiten duen ulertu ez arren, irakatsi egingo die bere adiskideei.
|
|
|
Alabaina guztia ematen dugula iruditzen zaigu, eta kontuada Jainkoari errenta edo fruituak eskaintzen dizkiogula, sustraiaz eta jabetzaz gu geu gelditurik. Pobreak izateko erabakia hartzen dugu, eta merezimendu handikoa da; baina sarritan ardura hartzen dugu berriro, ez beharrezkoa soilik baita beharrezkoa ez dena ere falta ez dakigun, eta emango diguten adiskideak lortzeko eta falta ez dakigun ardura handiagoa hartzen dugu, eta beharbada arriskua ere bai,
|
lehen
ogasunaren jabe izateko genuena baino.
|
|
|
Nik
|
lehen
aldiz ikusi nuen egunetik urtebetera hil zen. Eta Jainkoaren zerbitzuan bizi izan zen erabat, nigana zuen zaletasun handi hura ez bainuen egundo ere txartzat izan, garbiagoa izan bazitekeen ere.Hala ere, Jainkoa gogo gogoan izan ezik, haren aurkako irain larriak gertatzeko kasuak ere izan ziren.
|
|
|
Eta honela ez zaio errurik bota behar bizi nintzen etxeari, neure trebetasunez iritzi onean izan nazaten saiatzen bainintzen, baina ez horretaz konturaturik kristau itxurak eginez; bada, itxurakeria eta harrokeria delako honetan, Jainkoari eskerrak, ez naiz gogoratzen, nik dakidala, sekula irain egin diodanik;
|
lehen
eragina etortzean, hain pena handia sentitzen nuen, non deabrua galtzaile irteten baitzen eta ni irabazle, eta, beraz, honetan gutxi tentatu izan nau. Beharbada, Jainkoak honetan beste gauzetan bezain bortizki tentatzen utzi balio, honetan ere eroriko nintzen; baina orain arte honetan zaindu egin nau Haren Maiestateak; bedeinkatua izan bedi betiko; lehen nahigabe handia ematen zidan besteek ni iritzi onean izateak, nik neure ezkutukoa ezagutzen bainuen.
|
|
|
Eta honela ez zaio errurik bota behar bizi nintzen etxeari, neure trebetasunez iritzi onean izan nazaten saiatzen bainintzen, baina ez horretaz konturaturik kristau itxurak eginez; bada, itxurakeria eta harrokeria delako honetan, Jainkoari eskerrak, ez naiz gogoratzen, nik dakidala, sekula irain egin diodanik; lehen eragina etortzean, hain pena handia sentitzen nuen, non deabrua galtzaile irteten baitzen eta ni irabazle, eta, beraz, honetan gutxi tentatu izan nau. Beharbada, Jainkoak honetan beste gauzetan bezain bortizki tentatzen utzi balio, honetan ere eroriko nintzen; baina orain arte honetan zaindu egin nau Haren Maiestateak; bedeinkatua izan bedi betiko;
|
lehen
nahigabe handia ematen zidan besteek ni iritzi onean izateak, nik neure ezkutukoa ezagutzen bainuen.
|
|
|
Eta ni orduan moja izatearen guztiz kontra nengoenez gero, atsegin hartzen nuen hain moja onak ikustean, izan ere oso ziren onak etxe hartakoak, onestasun, erlijio eta moduzkotasun handikoak. Hala ere, deabruak ez zion uzten ni tentatzeari, eta kanpoan bilatzeari ni nola artegatuko mezuen bidez. Horretarako aukerarik ez zen eta, laster amaitu zen, eta nire arima
|
lehen
adineko bide onera berriro ohitzen hasi zen eta lagunarte onean ezartzen duenari Jainkoak egiten dion mesede handia ikusi nuen. Jauna handik eta hemendik begira eta begira ari zela iruditu zitzaidan, nondik itzularaz nintzakeen beragana.
|