|
2000
|
|
|
Abokatuen arabera, prozesua orain bideratzea giza eskubideen konbentzioaren aurka doa. Ez da
|
lehen
aldia frantses justiziak legea hausten duela. Gabi Mouesca auziperatuaren kasua dugu adibide esanguratsuena.
|
|
|
|
Lehen
aldia da Zubizarretaren ipuin bat zinemaratzen dena. Aurretik ahalegin bat egina zuen ordiziarrak" Jentzi" ipuina Montxo Armendariz zuzendariari bidali zionean.
|
|
|
Produktora honek bideoklip ugari egin du talde ezagunekin (Negu Gorriak, Barricada, Sorotan Bele, Celtas Cortos, Tahures Zurdos, Duncan Dhu, La Oreja de Van Gogh, Rosana, Amparo Sandino, Compay Segundo...) eta baita dokumentalak ere atzerrian (Paraguay, Andeak, Madagascar, Los Angeles, Bolivia, Kuba, India...). Baina ordubeteko iraupena duen film bat egin duten
|
lehen
aldia izan da. Urbek dioenez," guztiontzat apustu handia izan da, zerbait berria delako, orain arte egin ez den zerbait.
|
|
|
Bai, hogei urteko autogobernuaren ostean oposizioko taldeek eskubide horren erabilpena egiten duten
|
lehen
aldia baita. Areago, eskubideaz haratago joanez, gobernu hau gutxiengoan geratu den unetik (EHren sostengu parlamentarioa joan bai tzaio) zentsura mozioa aurkeztea betebehar bat da.
|
|
|
HAU ez da Pretesak Euskal Herriko telebista lokal bat bereganatzen duen
|
lehen
aldia. Pasa den uztailean bertan jakin baikenuen Iruñeko Canal 4 telebista lokalaren kapitalaren erdia ere erosia zuela.
|
|
|
Narrazioak", Argia, I, 4 or) bide beretik jotzen du: " Josebak bere ipuinetan aldi iraganetara labaintzeko joera dauka,() Baditu
|
lehen
aldian kokatutako ipuin horietan giro zahar preziosistak, mundu geldo fantastikoa (aspaldiko ipuinetako marfilezko objektuak, neska ederrak, petrikilo misteriotsuak, agure jakintsuak...)". Beraz, hona hemen zalantzarik gabe Sarrionandiaren ipuinen artean erakargarriena gertatu den ipuin mota.
|
|
|
Tonuen txertaketa ikusteko
|
lehen
aldi batean, azentu tonudunak eta sintagma tonuak txertatuko genituzke, eta geroago ertzetako tonuak:
|
|
|
Galderatik asko zegoen begirada hartan, baina gehiago txundiduratik. Eiderrek ez zion bere bizitza osoan inmentsitateari buruz berba egin, ezta hondartzako
|
lehen
aldi hartan ere. Berak zerbait handia eskaini zion, bai, akaso lortzeko konplikatu samarrak ziren opariak; baina horrek ez zuen esan nahi itsaso zabala paketetxo batean sartu eta zinta batez lotuko zuenik.
|
|
|
Eskerrak nire ingelesa maiz praktikatzen dudan (berarekin telefonoz, noski), bestela... Zoragarria izan da aireportuan besarkatu dudan
|
lehen
aldia. Uste nuen ez zitzaiola pasa den urtean bezain ondo irtengo, baina argi utzi dit askoz ere hobeto irteten zaiola:
|
|
|
Baina ez nuen oroitzen sentsazio hori, alegia, gertatuko dela jakin eta hala ere denbora joaten uztea, denborarekin jolastea. Ez nuen oroitzen, beharbada hau izan delako musuaren zain lasaitasunez itxaron dudan
|
lehen
aldia, gertatu behar zuenak ordutegi jakinik ez zuela ulertu dudan lehen aldia. Presarik gabe, gure helburuan sekula pentsatu gabe, helburua zela ere jakin gabe, gertatuko zen ziurtasunaz eta, bien bitartean, gure arteko begiradekin gozatuz.
|
|
|
Baina ez nuen oroitzen sentsazio hori, alegia, gertatuko dela jakin eta hala ere denbora joaten uztea, denborarekin jolastea. Ez nuen oroitzen, beharbada hau izan delako musuaren zain lasaitasunez itxaron dudan lehen aldia, gertatu behar zuenak ordutegi jakinik ez zuela ulertu dudan
|
lehen
aldia. Presarik gabe, gure helburuan sekula pentsatu gabe, helburua zela ere jakin gabe, gertatuko zen ziurtasunaz eta, bien bitartean, gure arteko begiradekin gozatuz.
|
|
|
Egun guztia pasatu dut berarekin pentsatzen. Ez da berari buruzko gogoetak izan ditudan
|
lehen
aldia izan, Rocío ezagutu nuenetik maiz bururatu zaidalako Txemak ez duela sufrimendurik merezi ni neu izatearen ondorioz. Baina gero ezkerreko sorbaldan deabrutxoa agertzen zait eta esaten dit Txemak ez duela sekula jakingo, eta beraz ez diodala minik egingo.
|
|
|
Aita Bartolome Ziaurrizkoa zeritzan misionest ezaguna —zeina izan baitzen don Frantziskoren eta jaun Marcelen ondotik izan nuen hurrengo prezeptorea, azkena, eta zeinaz aitzinago luze solastatzeko parada izanen baitugu— Urbiainerat etorri
|
lehen
aldian, hunkiturik utzi zituen eliztarrak bere sermoi distiratsu haiekin, halako tailuz, non, konfesioneen eguna iritsi zenean, harekin nahi izan baitzuten urbiaindar guztiek, don Frantzisko bazter uzten zutela; zeren bi errenkada zeuden han: bata, aita Bartolomerekin aitortu nahi zutenena, luzea, inurriena baino luzeagoa; bertzea, don Frantziskorena, laburra, jondone Pedro Ermitauak bere haitzuloan hartzen zituen bisitariena baino laburragoa; ordea, ikusirik zein betilun ateratzen ziren aita Bartolomerekin konfesatzen zirenak, berehala iragan ziren errenkada luzean zeudenak don Frantziskorenerat, luze zena labur egiten zelarik, eta labur zena luze, minutu guti batzuen buruan.
|
|
|
Hura ez zen aita aitonak gai hartaz mintzatzen ziren
|
lehen
aldia, zeren eta aitak bere ideia propialak baitzituen, kosta ahala kosta aitzina eraman nahi izaiten zituenak; aldiz, negozioen mundu hartan, aitona Nikolasen jokamolde gero eta koldarragoa eta uzkurragoa zuen bere asmo handinahien trabazko traba eta behaztopa. Eta horregatik zirikatzen zuen hura gero eta gehiago...
|
|
|
Eta gau batean erlijioneaz eta zientziaz aritu ziren: erlijioneaz denaz bezainbatean, hura izan zen sozzinitarren berri izan nuen
|
lehen
aldia, Leliorena eta Faustorena, zeinak, Marcoren erranetan, osaba ilobak baitziren, eta zeinek Trinitatearen dogmaren kontrako dotrina zabaldu baitzuten harat eta honat, aitortzen zutelarik ezen Kristo ez zela Jainkoa baina salbazionearen bitartekari hutsa; zientziaz denaz bezainbatean, berriz, Evangelista Torricelli zeritzan zientzilariaz aritu zitzaigun, zeinak agerian jarri baitzuen airearen ...
|
|
|
Eta osabaren ukabila goian ikusi orduko irria eten, eta beldurraren itzalak hartu zuen irriaren lekua, zeren eta hura baitzen osabak gisa hartan tratatzen ninduen
|
lehen
aldia.
|
|
|
Eta, nola bide luzean lastoa ere zama astuna bihur daitekeen, hala, ohi baino jasangaitzagoak egin zitzaizkidan haren zurrungak, eta uste dut ezen gorrotatu ere egin nuela, azkenean, osaba. Hura ote zen osaba gorrotatzen nuen
|
lehen
aldia. Nik halaxe oroitzen dut bederen.
|
|
|
Bitan bakarrik ikusi izan dut ama nigarrez: hura izan zen
|
lehen
aldia.
|
|
|
Zeren huraxe baitzen, gezurra badirudi ere, hamar hamaika urteren buruan soinu hura zinez eta minez aditzen nuen
|
lehen
aldia, eta zeren soinu edo kanta bat mila aldiz entzun baitaiteke eta adi, entzun eta aditu ere gabe. Eta zeren, kontu hartaz denaz bezainbatean, halaxe bainengoen ni, bertzalde, ordu arte beltzen mundu hartarat guztiz hertsirik bizi izan nintzelako eta haien kantek, halatan, azalean baizik ukitu ez nindutelako.
|
|
|
Ez zen, gainerat, amets hura bizitzan gurutzatzen zitzaidan
|
lehen
aldia, baina bigarrena. Zeren, dakizun bezala, Salamancan irakurri bainuen nik lehen aldikotz —zure benedizinoarekin eta Miguel de Sandovalenarekin— Mororen liburua, eta zeren ordukoa izan baitzen ene bertze pentsu hura ere, pentsua eta ametsa, ni apez egitekoa eta Urbiaingo jauregiaren inguruan Utopiaren iduriko komunitate baten bulkatzekoa, Morok deskribatzen zuenaren eredurat, osaba Joanikot eta ama elkarrenganat bildu, adiskidetu eta biak elkarrekin abenitu ondoren, nahiz eta gero ene asmo haiek hutsean geratu ziren.
|
|
|
Eta ni guztiz alegeratu nintzen, arnoagatik baino gehiago, Pedro Huizik gizon ikusi ninduelako, eta osabak ezetzik erran ez zuelako. Zeren eta nik ere sumatzen bainuen neure baitan gauzak mudatzen ari zirela eta gizon egiten ari nintzela, baina hura zen bertze norbaitek erraiten zidan
|
lehen
aldia.
|
|
|
—Ez. Hau ez da zure
|
lehen
aldia izan. Bigarrena izanen da zure lehen aldia, le henengoa baino hagitzez ere hobea.
|
|
|
Hau ez da zure lehen aldia izan. Bigarrena izanen da zure
|
lehen
aldia, le henengoa baino hagitzez ere hobea.
|
|
|
Ordea, bazkalduz gero kapitaina bere balentriak kontatzen hasi zitzaidanean, osabari gertatuak jada ahantzirik, nigarrari eman nion, halako batean, nehongo arrazoinik gabe... arestian konplitu ezin izan nuèn desira orduan konplitu izan balitz bezala, behar ez zenean. Ez, ez natzaizu gezurretan ari, jaun André, zeren atzo gertatuak balira bezala oroitzen baititut istant haiek eta istant haietako gorabeherak, ene desiren eta ene izatasunaren arteko liskarra islatzen zutenak —ene barrengo haustura, alegia—, huraxe izan zelako halako zerbait gertatzen zitzaidan
|
lehen
aldia; edo erran nuke ezen hura ez zela izan, benturaz, gertatu zitzaidan lehen aldia, baina bai gertatuaren berri nekien lehen aldia, ene barren hausturaren kontzientzia klar eta garbi harekin, gorputza leku batetik balihoakit bezala, arima bertzetik; edo erran dezaket, finean, ezen orduan bizi izan nuela neure baitan bataren bitasuna, zeren ustez bat nintzena bitan banatua banengo bezala sentit... Eta Joanes bakarra nintzen arren, bi Joanes sentitzen nituen neure baitan... nola Mattinen baitan bi Mattin haiek hauteman bainituen, bata argia eta bertzea iluna, hark hartu kolpearen ondorez, noiz eta zalditik erori baitzen, nahiz eta, egia erran, nik zerbait disimula nezakeen eta anaiak ez...
|
|
|
Ordea, bazkalduz gero kapitaina bere balentriak kontatzen hasi zitzaidanean, osabari gertatuak jada ahantzirik, nigarrari eman nion, halako batean, nehongo arrazoinik gabe... arestian konplitu ezin izan nuèn desira orduan konplitu izan balitz bezala, behar ez zenean. Ez, ez natzaizu gezurretan ari, jaun André, zeren atzo gertatuak balira bezala oroitzen baititut istant haiek eta istant haietako gorabeherak, ene desiren eta ene izatasunaren arteko liskarra islatzen zutenak —ene barrengo haustura, alegia—, huraxe izan zelako halako zerbait gertatzen zitzaidan lehen aldia; edo erran nuke ezen hura ez zela izan, benturaz, gertatu zitzaidan
|
lehen
aldia, baina bai gertatuaren berri nekien lehen aldia, ene barren hausturaren kontzientzia klar eta garbi harekin, gorputza leku batetik balihoakit bezala, arima bertzetik; edo erran dezaket, finean, ezen orduan bizi izan nuela neure baitan bataren bitasuna, zeren ustez bat nintzena bitan banatua banengo bezala sentitu bainintzen, leku batean egon arren bitan banengo bezala, han eta hemen, sentim... Eta Joanes bakarra nintzen arren, bi Joanes sentitzen nituen neure baitan... nola Mattinen baitan bi Mattin haiek hauteman bainituen, bata argia eta bertzea iluna, hark hartu kolpearen ondorez, noiz eta zalditik erori baitzen, nahiz eta, egia erran, nik zerbait disimula nezakeen eta anaiak ez...
|
|
|
Ordea, bazkalduz gero kapitaina bere balentriak kontatzen hasi zitzaidanean, osabari gertatuak jada ahantzirik, nigarrari eman nion, halako batean, nehongo arrazoinik gabe... arestian konplitu ezin izan nuèn desira orduan konplitu izan balitz bezala, behar ez zenean. ...un André, zeren atzo gertatuak balira bezala oroitzen baititut istant haiek eta istant haietako gorabeherak, ene desiren eta ene izatasunaren arteko liskarra islatzen zutenak —ene barrengo haustura, alegia—, huraxe izan zelako halako zerbait gertatzen zitzaidan lehen aldia; edo erran nuke ezen hura ez zela izan, benturaz, gertatu zitzaidan lehen aldia, baina bai gertatuaren berri nekien
|
lehen
aldia, ene barren hausturaren kontzientzia klar eta garbi harekin, gorputza leku batetik balihoakit bezala, arima bertzetik; edo erran dezaket, finean, ezen orduan bizi izan nuela neure baitan bataren bitasuna, zeren ustez bat nintzena bitan banatua banengo bezala sentitu bainintzen, leku batean egon arren bitan banengo bezala, han eta hemen, sentimendu kontrajarri haien zurrunbiloan.... Eta Joanes bakarra nintzen arren, bi Joanes sentitzen nituen neure baitan... nola Mattinen baitan bi Mattin haiek hauteman bainituen, bata argia eta bertzea iluna, hark hartu kolpearen ondorez, noiz eta zalditik erori baitzen, nahiz eta, egia erran, nik zerbait disimula nezakeen eta anaiak ez...
|
|
|
Amsterdamen izan zen, ezinbertzean, emazteki baten ezagutza egin nuen
|
lehen
aldia.
|
|
|
" Lisboatik" aterarazi eta ondoan otzandu nintzaionetik,
|
lehen
aldia zuen, oihurik eta larderiarik gabe mintzatzen zitzaidala. Artega eta berezkoa ez zuen kemen gehiegizkoaz ari zen beti, baina ematua, oraingo aldiko, kutsu errea.
|
|
|
Ez zen
|
lehen
aldia. Behin batean, Mediterraneo aldeko portu sona handiko batera elkarrekin joateko gonbentzitu gintuen denak, alimaleko kontzertu baten promesan.
|
|
|
Asteburuan eman hitza oroitarazi zidan hark niri —" Hanburgesa hartzera joanen gaituk elkarrekin" —, eta neure ohiko irteera ordu berantak nik hari. Adimen pizar baten jabe denetik ez zen huts egiten nion
|
lehen
aldia.
|
|
|
—Bai ene panpin ipur zurixka,
|
lehen
aldia. Bigarrena oraintxe heldu dun-eta.
|
|
|
Furgonetan, gaur, Ruben eta biok atzealdeko eserlekuetan eta elkarren alboan egokitu gara. Biok ere fraka motzetan, dardarizo bat sumatu dut gure belaunek leun  ki topo egin duten
|
lehen
aldian; baina gero, elkar erakarri izan balute bezala, luzaroan egon dira bereizi gabe, izerdia sortzeraino. Bien bitartean, ez diogu elkarri ez begiratu ez hitz erditxorik ere luzatu, baina belaunek itsatsirik jarraitu dute, agian eman eta jasoko lituzketen laztanen jakitun.
|
|
|
Bidaia amaierako afarira, Tom salbu (Mexikorako bidaia dela eta, Karmelok haren desenkusak oraingoan ere susmagarriak azaldu dizkigu), bidailagunak dotore eta inoiz baino hiztunago joan ginen gara (hain hurbil ditudan barteko gertakariei buruz mintzatzeko ezinezkoa zait
|
lehen
aldia erabiltzea). Ruben eta biok ere solasean aritu gara, baina kontu isil  ka, eta tarteka bakarren bat Luis, Adela... trufaka zuzendu zaigu, ezkontza noizko eta halakoxe kirtenkeriak galdeginez.
|
|
|
Eta amonari Polikarpo bezala, niri ere ezinbestekoak zitzaizkidan Dabiden presentzia eta berotasuna; nik uste baino beharrezkoagoak haren esku oinen epeltasun babesgarria neguko gau hotzetan eta udako beroetan, haren eskuen gertutasun epela bizitzan zerbaitek estutzen ninduenean edo, besterik gabe, haren gorputzaren berotasun hezea desio ninduenean... (zein gogorra zaidan horretaz guztiaz
|
lehen
aldian idaztea).
|
|
|
Guztiarekin, lanpara itzaliak aipatu ditudan bezala, telebista itzalia ere aipa nezake. Batzuetan, gauez ematen dituzten film onak bideoan grabatzen jartzen ditugu genituen (noizbait ohituko ahal naiz
|
lehen
aldian idazten), eta niri beti egin izan zait harrigarria telebista itxuraz itzalian, pantailan ezertxo ere agertzen ez dela, filma grabatzen ari ahal izatea. Bada nik antzeko zerbait sentitu nuen Dabidek egia aitortu zidan gau hartan:
|
|
|
Heriotzarekin buruz buru topatu nintzen
|
lehen
aldia amonarenean izan zen: ni oilategian jostatzen nenbilen, orduko hartan putzutxo batean txita bat garbitzen, baina hegaztiñoa uretan denbora luzeegian eduki, nonbait, eta esku artean ito zitzaidan.
|
|
|
TRONCHET(). Iraultzaren jarraitzaile sutsua izan ez arren, Tronchetek erdietsi zuen, pausorik pauso, iraultzaren
|
lehen
aldi nahasiak gainditzea. Ordutik aurrera, Brumaireren 18koak Zaharren Kontseilutik atera eta Kode Zibilaren Idazketa Batzordeko egin zuen.
|
|
|
Goizetan eskulanetan aritzen nintzen:
|
lehen
aldian kutxak eta horrelakoak, gerora itsasontziak eskalan egiten. Erraztasunik ez zuten ematen.
|
|
|
– Hemezortzi urte hauetan
|
lehen
aldia da neuk ixten dudala.
|
|
|
Oraingo senarrarekin egin da Sorkunde ama. Esana zidaten jaioa zela, baina hauxe da umea ikusten dudan
|
lehen
aldia.
|
|
2001
|
|
|
Lagunekin jolastu izan duzu zezenen aurrean, baina korrida bat egin zenuen
|
lehen
aldi hura nolakoa izan zen?
|
|
|
Egun Korrikaren funtzionamendua aski ezaguna da, baina 80ko hura
|
lehen
aldia izanik, azalpenak ez zeuden soberan: " Pertsonaia famatuetatik aparte nahi duen guztiak parte har dezake, noski kilometro bakoitza lagun batek ez ezik, talde batek ere egin bait dezake.
|
|
|
Tome Ur taldean aritu izan da haren sorreratik. Vidarterentzat Ur taldearekin lan egiten duen
|
lehen
aldia da.
|
|
|
Gaitzerdin beti modu oso zehatzean egin dute lan, batez ere lan fisikoetan aritu direlako. Dena den, maila honetako testu bat lantzen duten
|
lehen
aldia da eta, beraz, sormen prozesua oso konplexua izan da.
|
|
|
Marie Bracquemond, Mary Cassatt, Eva Gonzales eta Berthe Morisot dira bertan paratu diren 70 koadroen lau egileak. Guztiak ere garai eta toki berean bizitakoak izan arren, hauxe da euren lanak batera erakutsi diren
|
lehen
aldia. Gaien arabera antolatu dituzte hain zuzen emakumezko inpresionista hauen lanak.
|
|
|
Eszena sinplea da. Argazki bat nola egin zuten hirurak aspaldian, aspaldiak soilik duen goxotasunean, baina liburu honek ez du goxotasunerako joerarik eta kontraste bortitza erabiliz,
|
lehen
alditik orain aldira ekartzen du eszena idazleak:
|
|
|
4 Bereizten diren eginkizunak ondorengoak dira (17 or.): 1)
|
Lehen
aldian: a). Bai Euskarari, akordioaren jarraipen batzordeak:
|
|
|
Joan nintzen anaiaren ganbarara eta han, zer ustekabea!, dena desordenean zen, han kaz gora. Kezkatzen hasia nintzen,
|
lehen
aldiko nigarra begi bazterretara heldu zitzaidan eta garaje ondora ihes egin nuen berriz. Etxeko toki bakarra zen bildua ez zena, eta han, amak sekulan Jan datu ez zituen lore abantsu ustelduen artean zegoen Oiher, izozturik; baina, hala ere, entzuten ahal ninduen.
|
|
|
Eta esnetan bustitako madalena pusketa eztarrian trabatu zitzaidan hantxe bertan, sukaldean eta nire aurrean, gona kendu eta aulkian eserita hankak depilatzeko prestatu zenean. Gogoan dudala, amaren izterrak ikusten nituen
|
lehen
aldia zen. Nik imajinatu baino lodixeagoak ziren, nik amestu baino motzagoak, baina nik irudikatu baino askozaz ederragoak eta perfektuagoak ziren amaren benetako izterrak.
|
|
|
Barru iluna neoizko argi aldizkako eta keinukariz piztuko da, horregatik dirdiratuko dira haginak, nabarmenduko dira botoiak, moretuko dira ezpainak, eta iragan mendeko
|
lehen
aldiko film mutuetan bezala mugituko dira gorputzak.
|
|
|
Ez nion inori esan
|
lehen
aldia zela ontzian sartu eta itsasora irteten nintzela. Eta ur gainean geunden.
|
|
|
Jakina, jauna. Ez litzateke
|
lehen
aldia izango.
|
|
|
Hartu arnasa sakon...
|
Lehen
aldia al da?
|
|
|
I:
|
Lehen
aldia?
|
|
|
A: Bai, bai, etortzen zaren
|
lehen
aldia al den...
|
|
|
A, noski...
|
Lehen
aldia, bai.
|
|
|
liburuzaleen hizka mizkak, euskal ikerkuntzari, zabalean, eta, zehazkiago, euskal linguistikari dagozkionak, e.a., berauen balioa kolokan jarri gabe, gisa denez. Argibide bezala, bere
|
lehen
aldian, artean bizi ziren idazleen zatiak, Domingo Agirre adibidez, edo Etxeparerenak argitaratzen zituen RIEV bera aipa genezake. Ezin eten zitzakeen ere nahitaezko lokarri politikoak30, ez Bidasoaz ipar aldean hegoan bezain astuna zen integrismoaren morron  tzatik askatu ere.
|
|
|
Bat emateko, Nafar Gobernuak ikastaro unibertsitario deituriko batzuk inprobisatu zituen, ez oin ez buru, saski berean Hemingway eta Egiptoko faraoiak nahasiz, edo plangintza hidrologikoa, inmigrazioa edo gastronomia. Liseri ezinezko konpota desordenatu hori Unibertsitate mailako ikastarotzat aurkezteko kopeta izan zuten, unibertsitate guztiak koordinatzen diren
|
lehen
aldia izateari propaganda aparatuaren indarra jarriz. Ez koordinaziorik ez gutxieneko maila unibertsitariorik, ez ezer, bakarra Udako Euskal Unibertsitateari laguntza ukatu izana justifikatzeko paripea.
|
|
|
Kelly-k zientzialari teoriko eta esperimentalak bildu zituen, garai hartan garatu berriak ziren erdieroaleak telefono zerbitzuen hobekuntzan erabiltzeko asmoz. Lantegi pribatu batean oinarrizko ikerketa programa gauzatzen den
|
lehen
aldia zen, eta ondorioa bikaina izan zen: 1948 urtean John Bardeen ek, William Shockley-k eta Walter Brattain ek transistorea asmatu zuten.
|
|
|
Tratulantak pasatzen ziren:
|
lehen
aldian, saltzaileei onomatopeiaka hitz eginez, bildots metatuei ez zieten behakorik ere botatzen, hauek otoi erosika hasi arte bederen. Bigarren inguruan, herrokan, beltzez jantzirik, txapela buruan makurturik eta erietan urrezko eraztunak eki sortu berriarekin jostetan dirdiran, ezpainez keinu aspertuak marraztuz, martxandiza eskuaz haztatzen zuten.
|
|
|
Hiru egunez eta lau gauez atsedenean behera lerratu nintzen, jadanik itsuski txikitua neukan gasna puska bakean utziz. Uste dut mozkor kimiko egoera hartan egin nuela
|
lehen
aldiko, kitatuko ez ninduen" Azken Eskualdunaren Ehorzketa" haren ametsa. Goiz nabar haietan hatsa bahitua, antsiaz hanpatua eta izerditan iratzartzen nintzen, karriketan herrestan elekide bila ibiltzen hasteko irrikaz.
|
|
|
Badakizu orduan gai franko aipatu zirela, antropologia, biodinamika, filosofia, pintura eta bistan dena, sortzearen misterioari zegokion azken aurkikuntza hau.
|
Lehen
aldia zen, gutxi ateratzen nintzelako agian, gisa horretako gauzak entzuten nituela: harritu eta lasaitu nintzen.
|
|
|
Nire ondoan on puska itxura zuen sarjentu nagusi bat egokitu zen. Jauna, esan nion, bataila batean sarturik nagoen
|
lehen
aldia da. Hau egiazko bataila bat da, ezta?
|
|
2002
|
|
|
Eta hala ere, Claudiak bera benetan hunkitu zela onartzen du. Ziur aski Diktadura Militarraren garaiko beldurraren ondoren argentinarrak kalera irten ziren
|
lehen
aldia izan zelako. Eta Argentinako politikoen zein gizartearen errua aipatu dituzte orain artean, baina nazioarteko interesek ere eragina dutela uste du Ceciliak.
|
|
|
Oso jende gaztea etortzea espero genuen, eta haiek kezkatzen dituen gaiak sartu genituen: anorexia, norbaitekin sexu harremana izaten duzun
|
lehen
aldia, ea lehenbailehen egitea komeni den ala itxarotea hobe den... Guk zera adierazten genuen, edozein unetan egitea duzula, zer egitera zoazen argi badaukazu eta babesteko neurriak hartzen baldin badituzu.
|
|
|
Beste aldetik, eta hau niretzat oso garrantzizkoa da, eskuindarrek Nafarroan paso egin dutela euskaltzaletasunetik. Hau Nafarroan gertatzen den
|
lehen
aldia da. Frankismo garaian, orduan ere, eskuindar giro eta zenbait girotan, onartzen zen euskara, Euskalerria hitza, dantza taldeak...
|
|
|
|
Lehen
aldian probatzera joan nintzen. Altueran oso ongi moldatzen naiz, baina eguraldi txarra tokatu zitzaigun.
|
|
|
Inori ez zaio gustatzen atzera itzultzea.
|
Lehen
aldietan ez zuen hainbeste axola, dena esperientzia delako eta ikasten ari zarelako. Baina ikusten duzunean zorte kontua dela, eguraldiaren kapritxoa, izorratu egiten du itzuli beharrak.
|
|
|
Haur besoetakoa eleberriaren hariak protagonista heldu baten eta haren 11 urteko Theresa alaba bitxiaren arteko harremanak ditu kontagai. Ez da harritzekoa eleberriaren eduki gordinak garaiko moral kristau zorrotzarekin talka egin izana,
|
lehen
aldia baitzen gure eleberrigintzan pederastiaren gaia erabiltzen zena. Mirande gizarte arauez eta familia arau burgesez trufa egiten saiatzen da, eta arau horiek hausten dituen harreman mota bat erakusten digu horretarako.
|
|
|
Seguruenik bereizketa horrek eraman zuen Lasagabaster (1981) euskal eleberriaren bilakaera hementxe aipatutako bi garaietan sailkatzera:
|
lehen
aldiak garaia hartuko luke barne, existentzialismoak markatua, eta bigarren aldia 1969an hasi eta gaur egun arte letorke, eleberrigintzan modernitatea behin betiko mamitu delarik.
|
|
|
Eta horrelako egoitza batera doan
|
lehen
aldian animaliak abandonua sumatu eta depresio arina izan eta jateari utziko dion arren, etsi etsian onartu egingo du azkenean hurrengo aldietarako, aurrez ongi tratatu badute.
|
|
|
Animalia egoitza batean uzten duzun
|
lehen
aldian, jabearen usaina izango duen kuxin edo prendaren bat eraman dezake; horrela ez du hainbeste nabarituko abandonua.
|
|
|
–
|
Lehen
aldia:
|
|
|
Ez da mendearen hasiera hau prentsaren desagerpenaz eta bere amatatzeaz berba egin den
|
lehen
aldia, ez. XX. mendearen hasieran, irratiak bere burua gogor eta indartsu erakutsi zuenean, batek baino gehiagok iragarri zuen prentsaren amaiera, hondamendia.
|
|
|
Hondakin Erradiaktiboen Enpresa Nazionalak (Enresa) jakinarazi zuenez, zentral nuklearren jarduera handiko hondakin erradioaktiboetarako Aldi Baterako Biltegi Zentralizatua, 2010 urtea baino lehen martxan egon behar duena, ganga formako eraikin berri batean jarriko da, silo baten antzekoa, eta bi edo hiru urtean kokatuko da. Hala ageri da Enresak Espainian egingo duen
|
lehen
aldi baterako biltegi zentralizatua (ATC) eraikitzeko egin duen proiektuan. Indarrean dagoen Hondakin Erradiaktiboen V. Plan Orokorrak ezartzen duenaren arabera, 2010ean egongo da martxan.
|
|
|
Dekretu horrek 3.000 eurotik 0,60 milioi eurora bitarteko zigorrak ezartzen ditu betebehar horiek betetzen ez dituztenentzat. Arau haustea arina, moderatua edo oso larria den aztertu ondoren aplikatuko dira, eta instalazioaren jabeak araudia betetzen ez duen
|
lehen
aldia bada. Bartzelonako fokua Atzo hain zuzen ere, Bartzelonako Ospitalet herrian bizi zen 87 urteko agure bat legionella infekzio baten ondorioz hil zen.
|
|
|
Horrela, egungo gizartearentzat bizi maila egokia bermatuko da, etorkizuneko belaunaldien ongizatea arriskuan jarri gabe. Hartutako konpromiso gehienak 2006a baino lehen zehazten dira; epe hori Ingurumeneko Esparru Programaren lau urteko
|
lehen
aldiari dagokio. Sabin Intxaurraga Eusko Jaurlaritzako Lurralde Antolamendu eta Ingurumen sailburuak azaldu zuenez, bost helburu ditu planak:
|
|
|
New Yorkeko Estatu Unibertsitateko talde zientifiko batek, Ston eta Brookeko campusean, ostegunean iragarri zuen ezen, material genetikoa, jatorrizko birusa, poliomelitisaren birusa, eduki gabe, Pentagonoak arma biologikoetatik babesteko finantzatutako ikerketa batean. Esperimentua laborategi batean bizitza sortzen den
|
lehen
aldia izan zen. Sekuentzia genetiko geldoetatik abiatuta, eta jatorrizko birusaren materialik gabe, zientzialariek birusa sortzea lortu zuten.
|
|
|
Araudi zorrotza Muskuiluak eta beste molusku bibalbio batzuek, bai galiziarrek bai beste jatorri batzuetakoek, uraren kalitateari, ekoizpenari eta merkaturatzeari buruzko berariazko araudia bete behar dute. Isurketak murriztapenak eragin ditu Galiziako kostaldeko zenbait eremutan, baina ez da hau gertatu den
|
lehen
aldia eta Galizian bakarrik aplikatu da. Urrutirago joan gabe, Kataluniako Generalitateak 2002 urtean aldi baterako mugatu zuen moluskuen erauzketa Tarragonako" Els Alfacs" eremuan, DSP biotoxinaren partida bat aurkitu baitzen.
|
|
|
Konpartimendura heltzean jende gutxi zegoenez, ama alabak parez pare jarri eta hizketan hasi ziren, bidaia luzeegia egin ez zedin. Ez zen
|
lehen
aldia aita bisitatzera zihoala, baina espetxean pentsatzearekin bakarrik urdaila korapilatu egiten zitzaion.
|
|
|
Ondoren, eta ni homosexuala izateak nire jokabidean eraginik ez zuela eta hori berak konprobatu zuela, nire lagun mina bihurtu baitzen, azaltzea nindoanean, korrika alde egin zuen. Momentu horretan, munduko pertsonarik baztertu eta arbuiatuena sentitu nintzen, hain zuzen ere, nire konfidantza osoa eskaintzea erabaki nuen
|
lehen
aldian horrelako erantzun bortitza jasotzea ez bainuen espero.
|
|
|
Haritz, Alex ez zelako inondik ageri eta haren ordez egitea onartu zuelako. Ez zen
|
lehen
aldia egiten zuena eta ez zen azkena izango. Alexi behin eta berriro errieta egiten zioten arren, ez zuen sekula ikasten.
|
|
|
Emmanuel ahakartzen zitzaion
|
lehen
aldia zen hura. Eta ezusteko haserrealdiak minduta utzi zuen Sara.
|
|
|
Zur eta lur gelditu nintzen. Halakorik ikusten nuen
|
lehen
aldia baitzen. Harengana joan nintzen, jakina.
|
|
|
Rezolitis hitza erabiltzen zuen
|
lehen
aldia zen, eta grazia egin zidan. Hitz haiekin irabazi ninduen.
|
|
|
–Uste dut hauxe dela amak pena ematen didan
|
lehen
aldia, aspaldiko partez. Garai batean antzarak ferratzera bidaliko gintuen.
|
|
|
Egun hartan lurrean egin zuen lo Sergiok. Huraxe izan zen bost urtetan halakorik gertatu zitzaien
|
lehen
aldia. Handik astebetera, berriz, Dioni eta Soniarekin zutèn afaltzeko hitzordua atzeratu egin zuten.
|
|
|
Ez zen hura Pantxike lasaitu behar izan nuen
|
lehen
aldia. Garai batean ere hala ibili behar izan bainuen, hari esanez Leirek hartzen zituèn tratamenduko xarabeak –inmuno eskasiak piztutako neumozistis bakterioaren aurkakoak– bitaminak zirela.
|
|
|
Lasaitu beharrean, ordea, are estuago jarri nintzen. Huraxe baitzen amaren heriotza edo amaren heriotzaren posibilitatea begien aurrean jartzen zidaten
|
lehen
aldia. Eta jasanezina egiten zitzaidan ideia hura.
|
|
|
Euskal Herriko Unibertsitate Publikoen artean, gutxienez, batek Euskal Unibertsitatea behar du izan. Egun, gure historian
|
lehen
aldian akaso, behar bezalako baldintza soziologikoak ditugu, baina politikoki ez da aurrerapenik sumatzen. Gaiaren garrantzia kontuan harturik, euskalgintzak (eta, zehazkiago esanda, unibertsitatearen eremuan aritzen diren UEUk eta EIREk) honekiko erakutsitako jarrera ez da, tamalez, beharraren neurrikoa izan.°
|
|
|
Oinez egin zuen La Arboledara igotzen zen funikularraren geltokiraino.
|
Lehen
aldia zuen halango ibilgailuan bidaiatzen zuela eta gorako bidea muturra leihoko kristalari itsatsita igaro zuen. Altura apur bat hartu bezain laster agertu zitzaion Trapaga haraneko hedadura zabala, eta Nerbioi gainean eskegitako transbordadore metalikoagatik ezagutu zuen Portugaletek non behar zuen, San Roke eta Iruiturri mendixkek ezkutatuta.
|
|
|
Moorek
|
lehen
aldia zuen kazetarien bunkerrean. Larregitxo iritzi zion espainiarraren usteari.
|
|
|
Ikaratuta zegoen. Larrinagako kartzelakoak salbuetsita,
|
lehen
aldia zen matxinoak aurrez aurre ikusten zituena. Onenean hebain hebain eginik lagako zuten.
|
|
|
Galderrek ezin zuen harridura ezkutatu. Lehendik ere entzuna zuen Capon Gernikara bueltatu zela, baina
|
lehen
aldia zen aditzen zuena Berniard eta Urkiagarekin atxilotu zutela. Hala ere, gehien harritzen zuena Emma bera zen.
|
|
|
[QJ
|
Lehen
aldian, scenarioa gisa honetan eramaiten du irakasleak: 9 2, 4 2, 9 1, 5 1 eta 7 2 (ikasleek emaitza arbelean idazten dute).
|
|
2003
|
|
|
«Bion arteko komunikazioa posible izan da, ez maila berean noski. Eta, hala ere, oraintsu arte
|
lehen
aldian sentitu nuenaren antzekoa sentitu izan dut bisita guztietan, gainditu egiten nauela».
|
|
|
Bai. Gogoan dut batik bat belodromoan korritu nuen
|
lehen
aldia. Gobernuak sei lagun bidali gintuen Munduko Txapelketara, Danimarkara, Kopenhagera.
|
|
|
Frantziako Iraultza gauzatu zelarik Euskal Herriko jende gehiena pozik agertu zen. Orduko agiriek diotenez, Iraultzaren
|
lehen
aldian, 1789tik 1792ra bitartean, jendeak Iraultza txalotu zuen, Lapurdiko Biltzarrak Ilustrazioaren eta Argien printzipioak bere egin zituen. Aldaketaren alde zeuden eta bi eskaera egin zituzten:
|
|
|
Hara beraz d' Abbadie eta Xahoren aberria: Garaten hura bera, haren bi zenbakiak gehituz orokortasun sakratu batean
|
lehen
aldiko sinbolizatua, esanahi unibertsala duen zazpi horretan bat egina! Eta horren alde, beren ideologia ezberdinen gainetik, bi gizonak elkarlanean.
|
|
|
Mariasun Landak Espainiako Haur eta Gazte Literatura Sari Nazionala irabazi du «Krokodiloa ohe azpian» lanari esker. Saria duela 25 urte sortu zenetik,
|
lehen
aldia da euskarazko lan bati ematen diotena. Bestalde, Landaren «Galtzerdi suizida» liburuan oinarritutako obra taularatu berri du Taun Taun txotxongilo taldeak.
|