|
2007
|
|
|
Bertsook 1993 urtekoak dira,
|
lehen
ahapaldian ematen den informazioaren arabera. Bertan Argentinako Mar de Plata hiriko euskal etxearen anibertxarioa aipatzen da.
|
|
2009
|
|
|
bateko testua dugula propio; heriotzaren gaia nolabait, pentsaketa kristau ohikoaren buruz buru, kontrapentsatu egin nahi duela. Ni hilko naiz, baina munduak eder jarraituko du, dio
|
lehen
ahapaldiak (ez dute aingeruek zeruan arimaren ongietorria kantatzen); eta hil eta gero, nire biziraupena lurrean lur izatean etzango da, dio azken ahapaldiak. Amurizak galdetu dion bezala galdetuko lioke agian irakurleak:
|
|
|
Hala, Egañak bi bertsotan kantatzen duena Letek batean kantatzen du. Transkripzioan
|
lehen
ahapaldia baino ez dugu idatzi, bigarrenak lehenengoaren egitura eta musika bera baitu.
|
|
|
Hala ere, bestalde, hitzak ongi erakusten duenez, kantariak garbi sumatu zuen gure herria ez zela etorkizunean eraso kontinuistari aurre egiteko gauza izango.
|
Lehen
ahapaldiko lehen bertsoan bertan, argi eta garbi uzten du esaten ari garen hori: bizkar gainean jartzen digute etorkizuna.
|
|
2010
|
|
|
Caitlín Mauderen poema baten
|
lehen
ahapaldia
|
|
|
|
Lehen
ahapaldi hau sarrerakoa dugu. –Ahaire zahar huntan bi breset berririk?
|
|
|
|
Lehen
ahapaldia Salaberriren hirugarren ahapaldiaren ondoan dago. Badirudi beste aldaera batean hirugarren ahapaldia ordezkatzen duela.
|
|
2011
|
|
|
" Cantar de los Cántabros" edo Kantabriarren Kantuak
|
lehen
ahapaldian dakarren lelo edo estribillo hau esanahirik gabeko errepika dela esango genuke gaur. Mendeetan zehar, ahoz aho igaro den sarrera, hainbat kanturen hasieran kantariak tonua hartzeko edo ahotsa berotzeko erabili ohi duena.
|
|
2012
|
|
|
(Sarrionandia 1983a: 39), Elioten poemako
|
lehen
ahapaldia osatu arte.170 Itzulpena eta sorkuntza nahasirik ageri zaizkigu, beraz, ipuin honetan: Sarrionandiak berarengan eragin handia izan duen poeta baten hitzak euskaratu eta bere ipuineko pertsonaia baten ahotan jartzen ditu; eta ez edozein pertsonaiaren ahotan, gainera, poetaren subkontziente gisa uler litekeen itzalaren ahotan baizik.
|
|
2014
|
|
|
Lehenengo ahapaldiari erreparatu dio. . Manuel Lekuonaren
|
lehen
ahapaldian, ordea, Azkuek, Aita Donostiak, Juan Mari Lekuonak bildu zituzten aldaeretan ez dauden zaldiaren ezaugarri, salto eta abarrak daude". Lehen ahapaldi hori, haren arabera, honela da:
|
|
|
–Manuel Lekuonaren lehen ahapaldian, ordea, Azkuek, Aita Donostiak, Juan Mari Lekuonak bildu zituzten aldaeretan ez dauden zaldiaren ezaugarri, salto eta abarrak daude".
|
Lehen
ahapaldi hori, haren arabera, honela da:
|
|
|
Piarres Hegitoak libertimendu horretan falta diren zirtzilen ditxoak ditu ematen. Parada izanen dugu hemen agertzen diren pertsonaien funtzioa definitzeko, baina
|
lehen
ahapaldian argi uzten du barur, hauste aitzineko igandea duela aipatzen, Garazin zaldun ihaute erraten baitiote. " Jendea mendi bazter orotarik heldu da Donibanera ihautiri jantzara." Herriak dira heldu beren hiri nagusira ihautiriko dantzara.
|
|
2015
|
|
|
Zutitu ziren guztiak, eta
|
lehen
ahapaldia abestu zidaten:
|
|
|
Sei hilabetera Mexikoko Veracruzera emigratzeko aukeraz baliatuz, harako bidea hartu zuen, bihotza, zeukan bezala hilik edukita, ez zuelako adorerik Ardibason segitzeko. Agurrerako moldatu zuen bertsoan,
|
lehen
ahapaldiko azken bi bertso lerroetan,. Urrunera narube/ Neure naigabiak? (79) aitortu ondoren, azken ahapaldia, Jule agurtzeko gordetzen du, zergatik jarri zen gaixo zain galdetuz eta betiko maitasuna aginduz.
|
|
|
Lorentzok. Oi edertasun guztien? poemaren
|
lehen
ahapaldia argitzeko eskatu zion.
|
|
2018
|
|
|
Eta aldaska xehetasun handiegia zen zuhaitzei adarrak soilik ikusten genizkienontzat. Halere geure egin genituen kantuaren leloa eta
|
lehen
ahapaldia behintzat. Buruz, gogoz, ikasteraino.
|
|
2019
|
|
|
Lazarragaren kasuan, ez da erraz ebatz daitekeen auzia, ez baitago oso argi nola egin zuen kontaketa. Beheko taulan Lazarragaren poemaren silabak zenbatu ditugu35, eta gaztelaniazko eredu bat izatearren, B lekukotasunaren
|
lehen
ahapaldiarenak ere bai. Bertso lerro bakoitzaren aldamenean dauden zenbakiak silaba kontaketan erabilitako arau hauetako baten emaitza dira36:
|
|
|
28
|
Lehen
ahapaldian" Di" eta" mireis" azenturik gabe, bigarrean, aldiz, azentuarekin.
|
|
|
Garbi dago Lekuonaren bertsogintzaren hasieran konstatazioak pisu handia duela, eta batez ere, omenaldiko bertsoetan gaurkotasunari edo pertsonaien izenei ematen diela lehentasuna; kazetaritzan gertatzen den bezala,
|
lehen
ahapaldian pertsonaien, denbora eta tokiaren zehaztasunak ematen dira, nahiz eta denborazkoak(" gaur") zehaztugabeak gertatu:
|
|
|
Lehen eta laugarren, seigarren eta bederatzigarren lerroak 10 silabakoak dira, gainerakoak 8koak, eta horien gain jartzen du errima, sei puntuko bertsoa osatuz. Hona hemen
|
lehen
ahapaldia adibide gisa.
|
|
|
Lehen aroan, joera abstraktua ageri zaigu. Jaungoikoari egindako otoitza ageri da
|
lehen
ahapaldietan, ezkonberrien izena ondoren, baina tonua nahiko orokorra da: zoriona, gizarte lana, bizitzeko esperantza.
|
|
2020
|
|
|
«Lukurreria, bekatua ta hainbat oker ero/ ari zaigu lotzen arima ta jorratzen gorputzak;/ barne harra bazkatzen garenez inude zaputzak,/ eskalea zorriak hazten lez gabiltza entero». Irakurleari zuzendutako lehen poemako
|
lehen
ahapaldi horrek abiatzen du, eta aurreratzen, Gaitzaren loreak en zer datorren. Madarikazioaren olerkien antologia gisa ezagutzen dira Charles Baudelairek (Paris,) 1857an argitara emandako olerki horiek.
|
|
|
Materiaren eta gizakiaren eboluzioa etengabeak dira, baina heriotza bide baten azken puntua ere bada. Bigarren bertsioan desagertu egiten da zati hau, eta
|
lehen
ahapaldia errepikatuz ixten poema. Beharbada, poemaren zirkulartasunak hobeto egiten du bat poemaren ideia nagusiarekin:
|
|
|
Etengabea da singularraren eta kolektiboaren arteko zubi hori, nitik gura, bereziki abestiaren erditik aurrera.
|
Lehen
ahapaldian bertan, adibidez: langile baten semea naiz, puntakoetan ez dugu izan ongilerik.
|
|
|
Lehen begiratuan, aitari egindako omenaldia da; ez alferrik, nere aita zenari dio izenburuak. Baina irakurlea berehala ohartzen da zerbait gehiago dagoela hor,
|
lehen
ahapaldian bertan subjektua plurala baita: haiek, alegia.
|
|
|
Hango bigarren zatiko xv. poemak ere Bidasoa aldera garamatza. Hona
|
lehen
ahapaldia, segidan emana: " Baztango lurra, zugan aurkitu nuen bakea.
|
|
2021
|
|
|
Oso ongi ezagutzen ninduen batek, Estibalitzek inondik ere, behar baino gehiago hitz egin zuen, eta esan zuen nire kanturik gogokoena Extrechinatoren Abrazado a la tristeza zela, eta, plazako bozgorailuetatik, nik bilioika aldiz errepikatua nuen
|
lehen
ahapaldia aditu zen.
|
|
2022
|
|
|
Gabon kanta ezaguna dugu harako" Hator, hator, mutil, etxera..." hasten dena. Eta
|
lehen
ahapaldian aipatzen dira gabonak batetik, eta gaztaina zimelak jatera bestetik. Eta hurrengoan:
|
|
|
Txikitik gorako edozein lantegitan ari den askori entzun izan dizkiogu
|
lehen
ahapaldiko esaldiak edo oso antzekoak. Baldintzen duina eta gustuko lana ez dirudi kale kantoia jiratuta soilik lor daitezkeenik.
|
|
|
Poeta presente dago. Idazlearen Ez diren gauzak poemaren
|
lehen
ahapaldia aintzat hartu dugu:
|
|
2023
|
|
|
Ez da hain zaila. Zer da lehenetsi nahi duguna,
|
lehen
ahapaldikoa ala bigarrenekoa?
|
|
|
Bertan, gure herriko ehunka musikarik eta kultur eragilek babes osoa eman genion ekimen honi: Gernikako Arbola ren
|
lehen
ahapaldia berriz izatea zazpi lurraldeetako ereserki nazionala. Eragile horien ondoren, hainbat manifestuk ildo beretik jo dute.
|
|
|
Sabin Aranak Euskal abendaren ereserkia hobetsi zuen. Gamazada erreboltak (1893) Gernikako Arbola zortzikoaren, haren
|
lehen
ahapaldiaren, ospea harrotu zuen, bereziki abuztuko Donostiako sarraskiaren ondoren, euskaldunen askatasunen aldeko altxamendua (nazioarteko prentsan agertu bezala), protestariek ahotan Gernikako Arbola zerabiltela.
|