|
2000
|
|
|
Eta proiektua aurkeztu nuen, irabaziko nukeenik inondik inora pentsatu gabe. Ez nuen ezer galtzeko eta arriskatzekotan nobela batekin arriskatu behar nuela pentsatu nuen, niretzat ipuinekin jarraitzea errazagoa bazen ere.Hamabost bat orrialdeko lagin bat aurkeztu nuen
|
lehen
kapituluarekin eta beste hiruzpalau orritan nobelak izango zuen ildoa, estiloa eta halakoak azaldu nituen
|
|
|
Ondorioz, analepsiek gidatzen dute kontakizuna. Baina, lehen mailako narraziotzat urkatzeko unea eta ekintza bera hartuz gero, atzera egiteak kanpo analepsiak lirateke, lehen mailako narraziotik kanpoko denbora batean kokatzen baitira(
|
lehen
kapitulua bera kanpo analepsia genuke). Bestalde, prolepsiak ez ditu sarritan erabili:
|
|
|
J.M. Jimeno Jurío nafar idazleak Navarra. Historia del euskera (1997) deritzan liburuaren sarrerakoan eta
|
lehen
kapituluan Plinio, Tito Livio eta beste zenbait erromatarrek Vasconum non kokatzen zuten argi jasotzen du.
|
|
2001
|
|
|
|
Lehen
kapituluan (batez ere) EAEko hezkuntza sistemari buruzko iritzi sorta bildu dugu. Zer salatzen zaion?
|
|
2002
|
|
|
Baina pantailan irakurtzeak sortzen duen nekea da “liburu elektronikoa” delakoaren eragozpen nagusia; beraz, zaleek nahiago dute koadernatutako paperaren ohiko formatua. Internautek, ordea, Sareko liburuei buruzko informazioa biltzen dute;
|
lehen
kapitulua ere kontsultatzen dute, eskuragarri badago, eta, erakartzen baditu, liburu dendara joaten dira erostera. Gainera, txostenaren arabera, internauten %33k pantailako informazioa inprimatzen du.
|
|
|
Galdera erantzun formatuan egindako dibulgazio liburua da, eta 12 kapitulu ditu, arrain urdinaren eta osasun kardiobaskularraren arteko harreman onuragarriei buruzkoak. Bi ataletan egituratuta,
|
lehen
kapituluetan gaixotasun kardiobaskularrak eta haien ondorio nutrizional eta dietetikoak aztertzen dira. Kardiologiako Espainiako Elkarteko Kardiologia Prebentiboko eta Errehabilitazioko Lan Taldeko kardiologoek erraz erantzun diete bihotzari eta haren funtzioei, gaixotasun koronarioari eta gantzei buruzko galderei.
|
|
2003
|
|
|
Urretxu eta Zumarraga herriek badute pertsonaia ospetsu bana.
|
Lehenak
kapitulu berezia merezi duen Iparragirre abeslari eta bardoa; Zumarragan aldiz, XVI. mendean Filipinetako konkistatzailea izango zen Migel Lopez de Legazpi jaio zen. Filipinetara abiatu baino lehen, inkisidore eta idazkari gisa lan egin zuen Mexikon.
|
|
|
Elaberri hau hasikinetan zela, aurrekoarekin gertatu zitzaion antzeko bigarren estropezu bat suertatu zitzaion idazleari. Eginbidean zuen nobelaren
|
lehen
kapitulu biak Eusko Jaurlaritzako bekadeialdi batera bialdu zituen, non epai-mahaiak erabaki zuen beka F. Krutwig-i ematea. Erabaki horrek asko nahigabetu zuen gure biografiatua eta, bere euskarazko literaturgintzari berak uste zuen estimaziorik ematen ez zitzaiola ta, bidean zeukan elaberri luzeori gaztelaniaz garatzea erabaki zuen.
|
|
|
Interneten, programan parte hartzeko galdetegi zehatza bete daiteke, aurrekari penalak bezalako galdera egokiei erantzunez eta eramaileari bere gorputzaren zein zati ez zaion hain atsegina azaltzen duena.
|
Lehen
kapituluak gero eta gehiago onartu ondoren, ABCk beste 13 eskatu ditu eta atzerriko irratiei filoi berria saltzeko eskaintzak laztantzen hasi da. Sei astetik zortzi astera bitarteko tarte batean gertatzen da metamorfosia, eta zorrotz erregistratzen dute kamerek, ordubetean muntatuta eta laburbilduta (publizitatearen etenaldi nabarmenekin).
|
|
2004
|
|
|
" Gaueko hamabiak dira telebisioko erlojuan".
|
Lehen
kapituluko hasiera horretatik akaberaraino, ikus entzunezko komunikabideei buruzko iritzi ezkorra nagusi da nobelan zehar. Utopiaren fantasian lanean ere kezka berbera agertu zuen orduko telebistaren inguruan, eta" Umeen zentzuna..." testuan adibidez," Nire utopiako euskal telebistan ikusiriko komedia barregarri eta negargarria" amesten du.
|
|
|
Ataleko
|
lehen
kapitulua Thomas Paine ren biografia batekin hasten da. Britainiar jatorriko amerikar eskulangilea, Frantzian errefuxiatu eta girondinoekin batu zen.
|
|
|
|
Lehen
kapitulua
|
|
|
"
|
LEHEN
KAPITULUA"
|
|
2005
|
|
|
Hasieran, lan handia eman zidan liburuaren hizkerak, hain zitzaidan arrotza, baina ez nuen etsi:
|
lehen
kapitulua dozenaka bider irakurri nuen; gero, aldiz, errazagoa egin zitzaidan dena, nire bizitzan irakurri dudan libururik zirraragarriena bihurtzeraino. Hainbeste erakartzen ninduen, ezen egunero pasarteren bat irakurri behar izaten bainuen, bai eskolan, bai etxean.
|
|
|
|
Lehen
Kapitulua
|
|
|
Edukiaren aldetik, arrangurarik irtenena izan da zuzenbidearen nondik norakoak moldatzean hark erabili zituen kontzeptuak eta ideiak azaltzea. Bide beretik ere, De iure belli ac pacis liburuaren Prolegomena eta lehen liburuaren
|
lehen
kapitulua euskaratu dira, horiek baitira, gure ustez, zatirik esanguratsuenak haren doktrinan, zuzenbidearen iturburuak direla eta. Halaber, autoreak Frantziako errege Luis Xlll.ari egin zion eskaintza, hortxe daudelako Grotiusen bizitzan zeharo adierazgarri diren zenbait pasarte.
|
|
|
Lehen liburua,
|
lehen
kapitulua 57
|
|
2006
|
|
|
Chinchilla lizentziadunaren
|
lehen
kapitulu bilduma
|
|
|
Letratua, Errege kontseiluko kidea, epaile eta ikertzaile (peskisidore) gisa bidali zuten Bizkaira Errege erregina Katolikoek. bandoen arazoa kontrolatzeko. Horrela, 1483an
|
lehen
kapitulu bilduma osatu zuen, 1486an Bizkaiko hiribilduetan egindako zerga banaketak (repartimientos) aztertu zituen, 1487an bigarren kapitulu bilduma egin zuen eta, azkenik, 1488an Bilboko auzokide batzuei jarritako isun eta kondenez arduratu zen.
|
|
|
Horrela, agindu zuten
|
lehen
kapituluan, Bilbon jendea ez zedila izendatu bandoen deiturengatik, ez aipatuengatik ez beste batzuengatik, eta egiten ziren kofradia bakarrak helburu erlijiosoekin egindakoak izan behar zutela. Horrela, biztanle guztiek bat egin behar zuten errege erreginen justiziarekin.
|
|
|
Ez hori bakarrik, Chinchilla-ren
|
lehen
kapitulu bildumari, 1487an bigarren batek jarraitu zion; G. Monreal-en (1973: 196) ustez, oso garrantzitsua izan zen (aurrekoa baino efektiboagoa seguru asko), hiribilduak Batzar Nagusietan boteretsuago bihurtu zituelako Lurralde Ireki edo Arruntaren mailaraino gutxinez, aparte biltzeko eskubidea eman baitzien.
|
|
|
Bukatzeko, egunerokotasunean islatuta geratzen da erlijioak zuen garrantzia zinak elizan egiten baitziren eta ordenantza publiko honen aurka egitea erlijioaren aurkako bekatua baitzen (bandoko kide izateaz dioen moduan
|
lehen
kapituluan). Eta ez bakarrik egunerokotasunak, botereak ere zeukana, errege agindu baten aurka egitea Elizaren eta Jainkoaren aurkakoa zen, horrek zeukan pisu psikologikoarekin populazioaren gainean397.
|
|
|
PLOren III. Tituluaren
|
lehen
kapituluan, publizitate kontratuei buruzko zenbait «Arau Orokor» aipatzen dira. 10 artikuluak dakarrena azpimarragarria da, han publizitate kontratazioan agertzen diren elementu pertsonalak definitzen baitira.
|
|
|
Jakin Taldeak erakunde berria finantzatuko zuten erakundeentzako gaztelaniaz idatzitako UZEIren Aurreproiektuaren
|
lehen
kapitulua (14 orrialdekoa) Euskal Unibertsitateari buruz da, hain zuzen ere: " Hacia la Universidad Vasca (Euskaldun)".
|
|
|
ohora ezazu erregea, opariz, jainkoa bezalaxe41 formulak helburu legitimatzailea zeukan; ohora ezazu jainkoa, sariz, erregea bezalaxe42 formulak soziologia politikoaren argazkia ematen zuen. Erregeek eta jainko andereek merezimendu osoa zeukaten sariz hornituak izan zitezen, merezimendua eta indarra, sari horiek eskatzeko edo, Agamemnonek Iliada ren
|
lehen
kapituluan egiten duen bezala, indarrez hartzeko.
|
|
2007
|
|
|
2000ko abenduaren 22an, estatuak, prefetaren bitartez, bat bateko eskaintza egin zigun, euskal herri hitzarmen berezia 2001–2006 (Convention spécifique Pays Basque 2001– 2006). kontratu politiko honek, Garapen kontseiluan eztabaidatuak ziren 79 proposamen hartzen ditu eta 10 kapitulutan sailkatzen.
|
Lehen
kapitulua" hizkuntza politika" da, izendapen hau lehen aldikoz agertzen baita idazki ofizial batean. kapitulu honek 10 ekintza hautatu zituen, gorago aipatu zerrendaren itxurakoa. hiru berezitasun aipagarri: hizkuntza kontseilua gomendatzen da, gero euskararen erakunde publikoa (eep) bilakatu zena; gurasoen elkarteak lagunduak dira euskararen jarraipena segurtatzeko hezkuntza
|
|
|
EKren 32 artikuluan ezkontzeko eskubidea jaso da, eta hori berritzailea da Espainiako konstituzio zuzenbidean, II. Errepublikan 1931ko Konstituzioan ezkontzari eta familiari buruz egindako arauketa alde batera utzita. 32 artikulua
|
Lehen
kapituluaren bigarren atalean jarri da, eta horrek orain arte aztertu ditugun eskubideek baino berme ahulagoa duela esan nahi du. Ildo horretatik, zenbait egilek adierazi dute zalantzarik gabe konstituzio eskubide bat dela, baina oinarrizko eskubidearen izaera eztabaidatzeko modukoa dela.
|
|
|
Gure Galaxia zer den azaltzen da
|
lehen
kapituluak (3 orrialdeetan).
|
|
|
Edo pentsa daiteke orobat, historia etengabeko aurrerabide batean dabilela, antigualeko kulturetan hasi, Grezia eta Erromatik pasa, gaur egungo mailaraino beti gorago altxatuz, eta mirabilien erresuman koroatua bukatu. Edo historiarik ez dagoela bat, mila historia baino; edo historian dena bat dela, izadia eta gizadia; eta big bang a historia horretako
|
lehen
kapitulua dela, gero bizitzaren kapitulua datorrela (lurra eta bizitza bat), eta gero kultura edo izpirituarena (lurra, bizitza eta kultura dena bat), eta kapitulu denak historia bat bakarra, Izpirituaren historia. Honela moduzko auziekin aurkitu dira, natura eta kultura, hots, morala, politika, etab., beharra eta askatasuna, elkartu beharrean?
|
|
|
–Völkisch kontzeptua, dio?, bere mugabakotasun kontzeptualaren ondorioz, ez da baliagarri mugimendu baten oinarritako, eta halako batean partzuergoa neurtzeko eskalarik ez du eskaintzen. Zenbat eta zermugagaitzagoa den kontzeptu hori praxian, hainbat adiera gehiago eta zabalagoak uzten ditu? 714 Bigarren bolumeneko
|
lehen
kapituluak luze kritikatzen jarraitzen du berriro völkisch mugimendua nahiz kontzeptua715 Bestetik, ordea, ezaguna da, Hitler-en beraren eta nazional-sozialisten ohiko hizkeran Estatu nazista. Estatu völkischa, izendatzen dela, eta halaxe dagi Hitler-ek berak Mein Kampf en Estatu berriaren kapituluan716.
|
|
|
De l. Allemagne k
|
lehen
kapitulu global bat eskaintzen dio Kant-i (IIIe Partie, VI), hurrengoetan haren eragina zehaztuz joateko esparru ezberdinka (etika, estetika). Guztiaren azpian uste fundamental bat dago:
|
|
2008
|
|
|
Un dia de colerak, niri,
|
lehen
kapituluetan, harako ¿ Arde Paris, hura ekarri dit gogora, Dominique Lapierre frantsesak eta Larry Collins estatubatuarrak elkarrekin egindako lanen saileko lehenbizikoa, eta nazioarteko lehen best-sellerra.
|
|
|
|
Lehen
kapitulu honetan asko luzatu naiz beharbada. Edozein modutara, gertakizunen ildoari kolpe egin baino lehen, beharrezkoa ikusi dut gertakizunok kokatzen eta baldintzatzen duten testuinguruaren zirriborro bat egitea.
|
|
|
Benetan tamalgarria da, epeari buruzko akta liburuak desagertuta egotea, ez baitugu polemika honen jarraipena ezagutzeko betarik. Zeren, ziur aski, 1768ko hau, herridiputatuak udalean sartzearen ondorioz sortuko zen epe liskartiaren
|
lehen
kapitulua baino ez baitzen izan. 1777 dugu hurrengo akta liburua, eta ikusiko dugun bezala, herri diputatu eta herri sindikoen protestak etengabe errepikatuko ziren.
|
|
|
Zein arrazoirekin?
|
Lehen
kapituluan azaldu denez, udal karguak aukeratzeko sistemak izendatzea, bozketa eta zozketa elkarganatzen zituen. XVIII. mendearen bukaeran erabiltzen zen sistemaren arabera, agintaldia bukatzen zuen alkateak hiru hautesle izendatzen zituen, eta hiru hautesle horiek, aparteko gela batean bilduta, hurrengo urterako proposamenak txartel banatan idatzita, pitxer batean sartzen zituzten.
|
|
|
Abiapuntu legez 1755 urtea hartuta,
|
lehen
kapituluan Antzinako Erregimenaren munduan murgilduko gara, armagintzak eta armaginek bizi zuten egoera ezagutzeaz gain, Lege Zaharraren arabera udal boterea nola antolatzen zen ikusteko. Bigarren kapituluan ikusiko dugu nola astindu zuen botere eredu hori 1766ko matxinadak, bere arrakasta Eibarren eta matxinoen aurkako errepresioa.
|
|
|
Eudeleko kide gara eta, iaz, dagoeneko Udal langileei oporraldiko sei egun gehiago eman genien. Aurrekontuaren
|
lehen
kapituluan igoera orotara oso handia izango da eta, neurri batean, apalagoa izatea nahiko genuke. Eudelen autonomia eta askatasuna eman digute erabakia hartzeko garaian.
|
|
|
Foru Aldundiari eta Eusko Jaurlaritzari dagozkion konpetentzia batzuk gure gain hartzen ari gara, alor sozialekoak nagusiki. Herritarrengandik gertuen egotean gure gain hartzen ari gara konpententzia horiek.Aipatu dugu aurrekontuaren
|
lehen
kapituluan agertuko den langileen %5, 2ko soldata igoera eta sei eguneko oporraldia.Kontutan izanik Foru Aldunditik iritsiko zaigun dirusarrera %10 txikiago izango dela, udal aurrekontua erabat baldintzatuta dagoela esan daiteke. Ia ia, esandako baldintza horiengatik, aurrekontua egina dagoela esan daiteke.Alkatearen ardura aurrekontua ez murriztea da, ea gai garrantzitsuenetan eusteko moduan izaten garen.
|
|
2009
|
|
|
|
Lehen
kapitulua martxoaren 26ko epaiaren azterketa izango da, baina emaitza dena dela ere, gizarteak honen moduko gatazka batean ze leku hartu duen eta hedabideek gaiari zein tratamendu eman dioten izango da abiapuntua.
|
|
|
Anfitrioi papera egingo du EITBk eta Euskolegas telesaileko bigarren denboraldiaren
|
lehen
kapitulua estreinatuko dute larunbatean.
|
|
|
Telebista izango da protagonista nagusia eta taula gainera igoko dira hala nola, Adela Fernandez, Iñaki Lopez, Xavier Deltell showmana, Antxon Urrusolo eta, Gran Hermano saioko lehen denboraldiko irabazlea, Ismael Beiro. Ekitaldiari amaiera emateko, La Sextako Qué vida más triste telesaileko
|
lehen
kapitulua emitituko dute.
|
|
|
Anfitrioi papera egingo duen EITBk ere, Euskolegas telesaileko bigarren denboraldiaren
|
lehen
kapitulua estreinatuko du larunbatean, irailak 5.
|
|
|
Azkenik, Guridi zinema aretoek animazioa eta telesailetako denboraldi berrien
|
lehen
kapituluak eskainiko dituzte. Astelehenean, Cuéntame cómo pasó eta ostegunean, Sin tetas no hay paraíso arrakastatsuak ikusteko parada izango da.
|
|
|
Datorren irailaren 5ean estreinatuko da bigarren denboraldiaren
|
lehen
kapitulua jaialdian. Gainera, denboraldi honen une gehiago biltzen dituen bideoa proiektatuko da.
|
|
|
Hezur haragizko Vicky bikingoa zinema aretoetara heldu da1974eko abenduan ZDF telebista kate alemaniarrak Vicky bikingoaren
|
lehen
kapitulua emititu zuen. Ile gorriko mutikoaren abenturak zinema aretoetara helduko dira orain Michael Bully Herbig zuzendariaren eskutik.
|
|
|
Darwinek ez zituen esperimentuak egin, baina, nolabait, hazleen esperientzia hautespen naturalaren hipotesiaren esperimentu moduko bat izan zen Darwinentzat. Gainera, Espezieen jatorria liburuaren
|
lehen
kapitulua horretaz da, hobekuntza genetikoari buruz. Kasu horretan gizakiaren eraginez zen, eta berak hori naturara eraman zuen.
|
|
|
Heidegger ez dugu aipatuko. Guztiz bestelako ikuspegi eta filosofiatik, baina XIX. mendeko positibismo naiboki naturalistaren berdin aurka, B. Russellek Filosofiaren arazoak (1912) liburutxo argitsua, bikain euskaratua A. Arrietak, errealitatearen eta itxurazkoaren artean bereizteko zailtasunari ekinez irekitzen du
|
lehen
kapitulua. Gure aurrean mahai baten itxurarekin, ageri?
|
|
|
–En su relato La muerte de Iván Ilich L. N. Tolstoi ha presentado el fenómeno de la conmoción y derrumbe de este «uno se muere»? . Liburu horrek bigarren atalean existentzia eta heriotzaren analisiari
|
lehen
kapitulu osoa eskaintzen dio (§§ 46). Hor ikusarazten den legez, gizon emakume arruntaren existentzian heriotza gertakari ohikoa eta aski hurbilekoa da, baina beti, besteena?
|
|
|
Gainera, oso alor desberdinak jorratzen ditu. Adibidez,
|
lehen
kapitulua kontzeptuak eta terminologoa argitzeko ahalegin eskerga bat da, egindako aukerak azalduz eta hizkuntza ugari aipatzen den testuinguru batean kokatuz; berak bakarrik liburuaren irakurketa justifikatuko luke.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerran kokatua, borrero aleman bat protagonista.
|
Lehen
kapitulu laburra irakurri dut dagoeneko, Toccata. Honela hasten da:
|
|
|
On nest pas votre frère, rétorquerez vous, et on ne veut pas le savoir.
|
Lehen
kapitulua irakurri eta tarte bat hartu dut zutabe hauxe idazteko. Azken puntua idatzi ondoren ekingo diot gainontzeko 900 orrialdeak irensteari.
|
|
|
–Ezustea harekin dakar ezkerrak. Eta zenbaitetan gaizki ulertua ere bai?, dio liburuko
|
lehen
kapituluan honen harira.
|
|
|
Baina liburua irakurtzen hastearekin batera, bertako prosa heroiko eta biziak harrapatu ninduen. Euskara eta euskal historiaz Kurlanskyk azaltzen duen interesak eta estimuak atentzioa eman zidan
|
lehen
kapitulutik. Interesgarria da kanpotik nola ikusten gaituzten jakitea.
|
|
|
Hori kontakizuna eraikitzeko modu zehatz baten adibide on bat da, bera zalantzan jar dezaketenak baztertzen dituena.
|
Lehen
kapituluan ikusi dugunez, XIX. mendearen bukaeran eta XX.aren hasieran garatu zen nazionalismo musikal espainiarrak garbi utzi zuen narratibak oso bide egokia direla erreala denaren eta ez denaren arteko gatazkak behin betiko konponbidea izango duela aurreikusten duen eskema baten barruan erabaki eta konpon daitezen. Hau da:
|
|
2010
|
|
|
Gero, bertan laga nuen hilabetean, eta ondoren berriz heldu nion, zuzenketak egiteko, fintzeko, eskulturagileak ohi duen moduan. Liburu horretako
|
lehen
kapitulua zortzi aldiz zuzendu nuen. Beste atal batzuk, hiruzpalau aldiz.
|
|
|
|
Lehen
kapituluan koordenada> biografiko> eta> espazial kronologiko> oinarrizko batzuk ematen zaizkigu. Labur esanda, sermoien egilearen inskripzio soziala.
|
|
|
|
Lehen
kapituluaren laburpena
|
|
|
Orobat, sententzien maisuak, Petrus Lombardus izenekoak, zertxobait ikertu zituen lege jainkotiarrak, eta hori hartu zuten eredutzat beste maisu batzuek, haren lanaren gaineko iruzkinak eginez. Teologo zenbaitek argitaratu zituzten tratatu bereziak, lege batzuen gainean, hala nola, Gilen Auverniakoak, bere Suma izenekoaren
|
lehen
kapituluan; bertako II. liburuaren izenburua De legibus dela. Nolanahi ere, lege zaharren manuak aztertzen ditu.
|
|
|
Irizpide bera, batez beste, enperadoreek erabili zuten beste legegile zibilen antzera, legeak egiteko orduan, filosofia oinarri hartu eta hortik erakarri baitzituzten lege zibilak, arrazoimenaren araberakoak. Horrexegatik, Zizeronek, Legeak liburuaren
|
lehen
kapituluan, ardura berezia hartzen du argi uzteko, jurisprudentzia filosofiaren hondotik atera behar dela; pentsamolde berean dator Ulpiano ere: Veram philosophiam, non simulatam affectamus (Filosofia egiazkoa nahi dugu, ez, ordea, alegiazkoa).
|
|
|
Errenteriako Pontika auzo bazterrekoan bizi da amarekin, baina aurki lanen bat topatu ezean ostikoz botako du etxetik. Honako pasarte hau
|
lehen
kapitulua da.
|
|
2011
|
|
|
Itaka calling. Itaka deika hasten da.Milan Kunderaren L' Ignorance liburuko
|
lehen
kapituluan nostalgiari buruzko gogoeta interesgarria egiten du. Nostalgia Grekoko nostos (sufrimendua) eta algos (itzulera) hitzen elkarketatik dator.
|
|
|
Biografia baino gehiago, erreportaje luze bat dela esango nuke. Bi semeek eman dituzte datu biografiko gehienak;
|
lehen
kapituluan bildu ditut horiek. Bi alabek hurbileko deskripzioa egin dute; aita nolakoa zen, etxean nolakoa zen eta abar.
|
|
|
" Ni jaio nintzenean" izena du liburu honetako
|
lehen
kapituluak eta bertan ikus daitekeen bezala lehen pertsonan narraturiko istorio baten aurrean gaude. Okil baten istorioa dugu Txori txoroa eta hasieratik ikusiko dugu okil hori berezia dela, ez dela bere familiakoak bezalakoa.
|
|
|
Hilezkortasunaren ideiatik abiatzen da.
|
Lehen
kapituluan, ideia nondik sortu zen aztertzen dute, eta norantz eramaten duen. Eta, jakina, hilezkortasunaz zientziaren ikuspuntutik hitz egiteko, ezinbestekoa da heriotza eta zahartzea zer diren aztertzea.
|
|
|
Ideia horri jarraituta, Fisherrek gaileta bat bustitzeko prozesuaren ikerketa deskribatzen du liburuaren
|
lehen
kapituluan, eta antzeko adibide batzuk erabiltzen ditu hurrengoetan. Arrautza bat egosteko modua erabiltzen du beroaren transmisioa azaltzeko (Fisherren lagun batek esaten zuen bezala, hobeto dakigu nola dagoen banatuta tenperatura Artizarrean soufflé batean baino).
|
|
|
|
Lehen
kapituluan saio kliniko bat zer den, nola egiten den ikerketa on bat eta emaitzak nola interpretatu behar diren azaltzen dute. Irakurlearentzat, medikuntzaren ikerketa baloratzeko gida moduko bat da, irizpide argi batzuk.
|
|
|
1968ko Arantzazuko biltzarra, 1978ko Bergarako biltzarra eta 1990eko UPV/EHUko lehen hizkuntza plangintza.
|
Lehen
kapitulua gerraostetik 1968ko Arantzazuko biltzarrera; bigarrena, Arantzazutik 1978ko Bergarako biltzarrera; eta, azkena, Bergaratik 1990eko UPV/EHUren lehen hizkuntza plangintzara. Liburua, beraz, 90eko hamarkadara heltzen da.
|
|
|
|
Lehen
kapituluan ikusi dugun moduan, hizkuntza gutxituak ez dira bakarrik ikuspuntu kuantitatibo batetik hiztun gutxi dituzten hizkuntzak, baizik eta horrez gain, hizkuntzaren erabilera esparruak eta funtzioak murriztuak dituzten hizkuntzak ere badira.
|
|
|
Ondoren, aztertu nahi genuen ea desberdintasunik zegoen taldeen artean ikasketa maila, sexu eta ikus entzunezkoetan aldez aurretik jasotako prestakuntzaren arabera. Azkenik,
|
lehen
kapituluan azaldu diren ikus entzunezko gaitasunaren dimentsioen artean egon zitezkeen erlazioetan zentratu zen ere gure jakin mina.
|
|
|
Lege testua. Kontseiluaren dokumentua euskararen normalizazioak une honetan dituen beharrak kontuan hartzetik abiatzen da
|
lehen
kapituluan euskararen estatusa landuz. 2 kapituluan, hizkuntzak jakiteko eta erabiltzeko eskubideak eta eginbeharrak aipatzen ditu.
|
|
2012
|
|
|
Tribuen arteko banaketa salatzen du Xanik, eta kurduen batasuna aldarrikatzen. Eta Euskal Herrian Kurdistanekiko antzekotasuna azaldu dudan bakoitzean, hori ulertzeko abiapuntu bikaina ematen du
|
lehen
kapituluan: «Egileak zergatik idazten duen kurdueraz».
|
|
|
Astelehen honetan. BBC One, k
|
lehen
kapitulua eman zuenetik, britainiar katean ia 200 kexa jaso dituzte astean zehar, ikusleek. Islamaren gusturik gabeko deskripzioa egitea, leporatu baitiote.
|
|
|
|
Lehen
kapituluaren bigarren atala itzulpengintzaren diskurtso modernoari eskainiko diogu. Ikusiko dugu hizkuntzalaritzaren eta literaturaren inguruko hainbat aditu nola hasi ziren XX. mendearen erdialdean itzulpengintzaren inguruan hausnartzen eta teoria zientifiko eta funtzionalistak garatzen.
|
|
|
Foucaultek argi uzten du posible dela episteme desberdinak garai berean batera existitzea eta elkarreraginean izatea. Horregatik,
|
lehen
kapitulu honetan aztertuko ditugun itzulpen teoriak ez ditugu garaiaren arabera sailkatuko, epistemearen arabera baizik; posible baita, esaterako, episteme modernoan oinarritutako itzulpen teoria bat episteme postmodernoan oinarritutako beste baten garai berean agertzea.
|
|
|
|
Lehen
kapituluan, Sarrionandiaren itzulpenak aztertzeko teoria egoki bat bilatzen ahalegindu gara, eta, teoria bakar bat hautatu ez badugu ere, Sarrionandiaren itzulpen filosofia itzulpenaren teoria postmodernoekin bat hipotesia aurreratu dugu. Bigarren kapituluan, berriz, Sarrionandia baino lehenagoko euskal itzultzaileen itzulpen lanak eta itzulpen gogoetak aztertu ditugu, eta bigarren hipotesi bat aurreratu dugu:
|
|
|
artikuluan esaten duenari jarraituz.
|
Lehen
kapituluan ikusi dugunez, Spivakek ezezkoarekin erantzuten dio artikuluaren izenburutzat proposatu duen galderari, alegia, ez dela posible subalternoen edo kolonizatuen ahotsa bere horretan entzunaraztea, mintzatu direnak herri menperatu horien menperatzaileak izan direlako, edota menperatuen artetik, boterearen nolabaiteko «baimena» zutenak, bakarrik (Sarrionandia 2010b:
|
|
|
101
|
Lehen
kapituluan ikusi dugunez, Spivakek bezala Derridak, Foucaultek eta beste hainbat dekonstrukzionistak ere itzulpenetan gertatutako isilune eta hutsuneak sintomatikoki irakurtzearen beharra aldarrikatzen dute testu baten zentzua ulertu edo osatzeko.
|
|
|
Zentzu honetan, Bigarren Errepublikan gertatu ziren iskanbila politikoak, Gerra Zibilean bizi izan ziren izugarrikeriak eta gerra garaiko zein osteko bortizkeriak eta mendekuak elkarri lotuta daude; beraz, Gerra Zibila sakonean ulertzeko eta kokatzeko, ezinbestekoa da Errepublika garaia ezagutzea. Horrela, liburu honen
|
lehen
kapituluan, markinarrek eta xemeindarrek Errepublikako urteak nola bizi izan zituzten aztertzen dut.
|
|
|
Atariko tituluan, 1 artikuluaren 1 puntuan, espainiar guztiek nortasuna garatu ahal izateko eta gizartearentzako onuragarria den jarduera bat egitea ahalbidetuko dien hezkuntza jasotzeko eskubidea dutela aipatzen da. Lehen idazpuruko
|
lehen
kapituluan, ikastetxe publikoak, pribatuak eta pribatu kontzertatuak bereizten dira; bigarren idazpuruan ezartzen denez, Estatuaren eta autonomia erkidegoen (eskumen osoak dituzte) erantzukizuna da, programazio orokorraren bidez, hezkuntza premiak betetzea, behar diren eskola postuak eskainita. Hirugarren eta laugarren idazpuruetan, ikastetxe publikoetako eta kontzertatuetako gobernu organoak eta dagokien kontzertu erregimena ezartzen dira.
|
|
|
PLOren III. Tituluaren
|
lehen
kapituluan, publizitate kontratuei buruzko zenbait «Arau Orokor» aipatzen dira. 8 artikuluak dakarrena azpimarragarria da, han publizitate kontratazioan agertzen diren elementu pertsonalak definitzen baitira.
|
|
|
Bigarren kapitulu honetan, Martin Ugalde Kultur Parkeari buruz eginiko landa lanaren ondorio nagusiak aurkeztuko dira. Landa lan horren helburu nagusia baloratzea izan da
|
lehen
kapituluan abiapuntutzat jo ditugun teoria ekonomikoek zein puntutaraino azal dezaketen Parkearen errealitatea, esparruan bertan lanean diharduten zenbait pertsonaren esku lagaz teoria horien formulazio nagusien baliozkotasuna auzitan jartzea.
|
|
|
Escamilla eta Gamazo doktoreek adierazi dute eskola porrotaren terminoa “ez dagoela argi eta garbi definituta”; izan ere, “estatistikek adierazten dute lehen edo bigarren hezkuntzako ikasketak amaitu ezin dituzten haurren ehunekoa dela”. Baina, egia esan, liburuaren
|
lehen
kapituluan Nafarroako Unibertsitateko Hezkuntza Fakultateko irakasle Charo Repárazek azaltzen duenez, “hezkuntza porrotaz hitz egin litzateke, eskolaz kanpoko porrotaz, ikasleari, familiari, eskolari eta gizarteari eragiten dion zerbait bezala”. Ikasketak teorikoki legokiekeen adinera iristen ez diren ikasleen kopuruari erreparatuz gero, Nafarroako Unibertsitate Klinikako ikertzaileek adierazi dute “eskola porrotak Espainian Lehen Hezkuntzako ikasleen %14ri eta Bigarren Hezkuntzako ikasleen %30i eragiten die, ikasturteko estatistiken arabera”.
|
|
|
“Teknologia berriek eskaintzen dizkiguten tresnak aprobetxatu nahi izan ditugu testuliburuen edukiak atseginago egiteko, bestela, ulertzeko eta ikusteko zailak izango liratekeelako”, azaldu du Álex Argemí biologo eta Bartzelonako Idibap en Komunikazioaren arduradunak. Haurtzarotik osasuna zaintzea Internetekin Laborategiko
|
lehen
kapitulua, ikasleen gai zerrenda osatzeko sortua, koloneko minbiziari buruzkoa da. Edukien zehaztasuna bermatuta dago, Idibaps eko eta Bartzelonako Hospital Clinic eko mediku, ikertzaile eta erreferentziazko teknikariek parte hartu dutelako.
|
|
|
Etorkizuneko belaunaldi horiek beren arazo nagusitzat hartuko dituzte aldaketa horiek, eta beroketa, gaur egun, arazo bat da guretzat. Berotze globala da datozen hamarkadetan gertatuko diren ingurumen aldaketen historia askoz luzeagoaren
|
lehen
kapitulua. Aldaketa onuragarri gehiago egongo dira?
|
|
|
Zer egin behar litzateke? “Berotze globala gertatuko diren ingurumen aldaketen historia askoz luzeagoaren
|
lehen
kapitulua da” Klima aldaketarik izango ez bagenu ere, erregai fosil ez berriztagarriekiko dugun mendekotasunaren aldaketa arazo handiari aurre egin behar diogu. Petrolioa, gasa eta ikatza eskasegiak eta garestiegiak izango dira gure zibilizazioari eusteko, eta aldaketa mende honetan edo hurrengoan etorriko da.
|
|
|
Artean ez zuen
|
lehen
kapitulua idaztea lortu, eta pertsonaia nagusia protestaka hasi zitzaion:
|
|
|
Agirreazkuenagaren bidea, ordea, ez da polemika edo salaketarena. Horren ordez,
|
lehen
kapitulutik mahai gainean jartzen du Erresuma Batuaren kasua, bereziki Eskoziaren aginte publikoen berreskurapena (devolution) aipatuz (19 or.), aldi berean baieztatzen duelarik Euskal Herriko historia konstituzionalak zerikusi handiagoa duela horrekin, molde jakobinoko konstituzioekin baino. Zeren Foruak baitira euskal konstituzio historikoa, eta XVIII. mendeko Ilustrazioaren pentsamenduak konstituzio liberalak idazteko bidea zabaldu zuen bezala, bai Ingalaterran, bai Frantzian, Euskal Herrian ere pentsamendu ilustratuak Foruen garapen liberal baterako bidea eskaini zuen:
|
|
|
Doug Nuferrek Never again liburua idatzi zuen, eta bertan behin ere ez da hitz bat bitan errepikatzen! Agian deigarriena Walter Abishen Alphabetical Africa liburua izango da, hemen
|
lehen
kapituluan bakarrik erabiltzen dira" a" letraz hasten diren hitzak; bigarren kapituluan" a" eta" b" letrekin hasten diren hitzak, eta horrela jarraian liburua amaitu arte. Letren bitxikeriak!
|
|
|
|
LEHEN
KAPITULUA
|
|
|
|
LEHEN
KAPITULUA
|
|
2013
|
|
|
Baina lehen inpresio hori egiaztatu egiten da orrietan barneratu ahala.
|
Lehen
kapitulua, laburra liburuko gehienak bezala, bi hizkik osatua da ia: ZZZZZ eta sssss, loaren hizkia lehena, bueltaka dabilen euliarena bigarrena.
|
|
|
Eta Harkaitz Cano atera zen agertokira. Idazleak Twist (Susa, 2011) nobelako
|
lehen
kapituluko pasarte batzuk irakurri zituen. Honela hasten da Cambalache, 1983:
|
|
|
–Zenbat printzerri mota dagoen eta zer bidez eskura daitezkeen?. Horra
|
lehen
kapituluaren izenburua.
|
|
|
elaberrian hori ikusten da, hots ezin sinetsizko gertakaririk. Lemaîtren liburuan eta
|
lehen
kapituluan Albert Maillard izena duen soldado baten heriotza gertatzen da. Ustez bederen hila, zeren eta irakurleak guziz hiltzat daukan soldadoaren ondoko bizitza kondatzen baitu egileak, gerlatik landa gertatu ziren injustizien eta gorabeheren artekoa.
|
|
|
Hala ere, Floqq en kasuan, bideoek oharrak hartzeko berariazko tresna dute, bideoa ikusten den bitartean. «Erabiltzaileak ere bere apunteak har ditzake edo ezer ez egin, izan ere, beti izango du ikastaroa hainbat kapitulutan», azpimarratzen du Daniel Garcíak, hau da, interesa duten pertsonek doan gozatzen dutela, eta trailerraren eta ikasturte bakoitzeko
|
lehen
kapituluaren konpromisorik gabe. Trebakuntzari dagokionez, ikastaroak zenbait minututako kapituluetan banatzen dira.
|
|
|
alderdiei dagokien zatian, gai honetan akordio zabalik gabe jai dagoela. Eta tripako mina ematen digu hori esateak,
|
lehen
kapituluan aipatu dugun ekolinguistikaren begiratua handi geratzen baitzaie alderdi guztiei, eta are gehiago alderdien arteko akordioak eman lezakeenari. Baina alderdi lurraldean sartuta, hori gabe jai dago.
|
|
|
Haien egoeraren datuak eta zantzuak gorriak dira, euskararen bidea ikusi duen edonoren begietan.
|
Lehen
kapituluan aipatu dugun iruzur koxkorra egiten da, gainera: hizkuntzaren egoerari garrantzia emanez gero diagnostikoa larria litzatekeenez, garrantzia kendu eta beste aspektuak gehiago aipatu.
|
|
|
Esparru geografiko baten botere antolaketak lotura zuzena du hizkuntzaren funtzio batzuekin, eta sistema osoari eragiten dio. Esan dugu
|
lehen
kapituluan: hizkuntzaren gaia minaz betetako lur politiko batean dabil.
|
|
|
|
Lehen
kapituluan aipatu ditugun ideologia modernoetan dago horren hari mutur bat. Batez besteko modernoari, lurralde komunitateetako datuak beharrezkoak iruditzen zaizkio, beste edozein irizpideren araberako komunitateetako datuek, ordea, pittin bat urduri jartzen dute.
|
|
|
Herrien berdintasuna, chauvinismoaren arriskua, ‘maketoak’ izendatzearen arrazakeria eta abar eta abar aipa genitzake. Konparazio handiuste hori ez da
|
lehen
kapituluan aipatu dugun begiratu ekologikoaren multzokoa. Baina ze garrantzitsua den herri akonplexatu bati edota horretarako arriskuan egon daitekeen komunitate bati harrotasuna pizten asmatzea.
|