|
2000
|
|
|
Maiatzaren20koProbintziakoDefinitorioan, Bartolomekhitzaldikateketikoak dituenidazkibataurkeztuzueladio:, presentaunescritodepláticasdoctrinales conformealomandadoparacontinuarenelusodelaPatentedeescritor, ypor votos secretosseleconcediólicenciaparaimprimirlamencionadaobritaconlas notasyencomiendaspuestasporlosRevisores? 210.Aldebatetik, Icasiquizunac saileko
|
lehen
liburukia aurkezten du argitaratzeko baimen eske, baina bestetik, Euscal errijetacoolgueta, liburutxoaargitaratzekobaimena ematendioteagiri berean.BainaIcasiquizunacsailekolehenliburukia1807rakoidatziazuenjadanik, gordetzenden211 eskuizkribuoriginaletikateradezakegunez; 1816anargitaratuko zen, ordea, etaIruñean, ezBizkaian, 1807koeskuizkribuarenhasierakoeskaintzan Bizkaianargitaratzekoazeladirud...
|
|
2001
|
|
|
2 " Mitxelena, Aresti eta Larresoro lankideok!, âBegiarmenâ delakoak egina eta Jakin argitaldariak aterea, oraintxe ari da jendea Sei idazle plazara liburua hartzen. Â Dakikezuenez,
|
lehen
liburuki hau zuoi hiruroi buruzkoa da. Kulturgintzan gizarte eragipena izan duzuelako batik bat izan zarete aztertuak, oker ez banago.
|
|
|
Emaile ere izana dugu, haatik, bestek harengandik jaso baitu gaia eta forma. Horrela jokatu zuen behintzat Gerrikok 1858an lehen aldiz agertu zen Cristau Doctriñan18 Ezker aldera Ubillosen testua doa, 115 orrialdetik aldatua, eta eskuinera Gerrikorena,[
|
lehen
liburukiko] 359etikakoa: Antzinako kristau martiriez ari dira biak:
|
|
2002
|
|
|
Eskaera honen ondorioa, EAJrenhistoriari buruz argitaratu den lehen sintesi zabal eta zientifikoa da. Goianjadanik aipatutako El Pendulo Patrioticoren
|
lehen
liburukia 1999ko azaroanaurkeztu genuen, eta bigarrena kalean dago iaztik (2001). Liburu horienegilea naizenez, ez dagokit niri lan hori baloratzea.
|
|
|
Lan entziklopedikoetan, baten bat aipatzeko, Bernardo Estornes Lasak Auñamendiko entziklopedia asmatzen eta argitaratzen egin zuena azpimarratu behar da.1970ko jakituria eta 1999ko ezagutza maila desberdina dugu, eta, horregatik, amaitu berria den entziklopedia horretan desberdinak dira
|
lehen
liburukiak etaazkenak. Berriztu beharra dago, eta Eusko Ikaskuntzak hor du erronka handia etabenetakoa.
|
|
2005
|
|
|
82 1998ko bilduma gerora argitaratuko duen liburu bilduma baten
|
lehen
liburukia dirudi: –En este primer tomo he incluido los documentos en base a su extensión, importancia del texto, el protagonismo de los príncipes ibéricos.
|
|
2007
|
|
|
Baina beste pertsona batzuei ere eskerrak ematea behar beharrezkoa iruditzen zait. Eskuliburu honen
|
lehen
liburukia gaztelaniaz eta euskaraz sortu da aldi berean, eta ni egilea naizen arren, bi pertsonarekin elkarlanean aritu naiz, eta egindako lanarengatik modu berezian eskerrak eman nahi dizkiet: batetik, Arantza Etxebarria Iturrate gure terminologoa, testuaren euskarazko lehen bertsioan, elkarrekin zuzendu dugun horretan, modu zoragarrian lan egin duena, eta bestetik, Andrés M.ª Urrutia Badiola Deustuko Unibertsitatearen barruan eta kanpoan euskara juridikoarekin zerikusia duen guztiaren benetako suspertzailea, euskarazko testua gainbegiratu duena.
|
|
|
Erretorika bera, hiru liburukitan dago banaturik.
|
Lehen
liburukian, erretorikaren definizioa eta haren aplikazio eremua eskaintzen ditu Aristotelesek. Hiru diskurtso mota ezaugarritzen ditu:
|
|
|
deliberazio diskurtsoa (erkidegoarentzat onurakurtsoak (iraganeko gauzei buruz, batez ere epaitegietakoak), eta diskurtso epidikgarriak izan litezkeen erabaki publikoei buruzkoak), salaketa nahiz defentsa distikoak (azalpen diskurtsoak dira horiek, ez da eskatzen entzuleen erabakirik).
|
Lehen
liburukian, era berean, Aristotelesek argitzen du zertan delibera daitekeen eta zelan egin behar den hori.
|
|
2008
|
|
|
Gorteetako aktak Luis Javier Fortún historialariak eman ditu argitara:
|
lehen
liburukia, tarteko aktak biltzen dituena, zen niri interesatzen zitzaidana. Del Burgok zioen bezala, 1549an Gorteek enperadoreari zergak eman zizkioten, hark kontraforuak konpondu gabe.
|
|
|
Euskal Herriari dagokionez,
|
lehen
liburukian beren beregi aipatzen dira Fueros> > Vizcaya> direlakoak, gure lege bildumaren data bera (urte bitartekoa dela diote) zuzena izan ez arren. Lehen liburuki honetatik (1726) seigarren eta azken liburukira (1739), autore eta testuen hurrenkera nabarmen zabaldu da.
|
|
|
Euskal Herriari dagokionez, lehen liburukian beren beregi aipatzen dira Fueros> > Vizcaya> direlakoak, gure lege bildumaren data bera (urte bitartekoa dela diote) zuzena izan ez arren.
|
Lehen
liburuki honetatik (1726) seigarren eta azken liburukira (1739), autore eta testuen hurrenkera nabarmen zabaldu da. Hartara, Fueros> de> Vizcaya> direlakoek bere horretan jarraitzen dute, beste testu juridiko admi nistratibo askoren artean.
|
|
2009
|
|
|
Beste batzuk, ekintza praktiko eta efikazak izanik, momentuan balio sinboliko apartekoak ere suertatu dira: hala nola, Azkueren Diccionario Vasco Español Francés (1905
|
lehen
liburukia);. Euskal Esnalearen esku egundiya? (1910, Arruti Erroman dagoela), prestigio operazioko argitalpen honetan Hegoaldean izen eta izanik zuen oro euskal kulturan biltzea lortu baita, jeneralean erdaraz idazten zutenak ere hemen euskarazko testuak sinatzen dituztela (Telesforo eta Engracio Aranzadi, Campión, Serapio Mújica, Picabea, Urquijo, etc.), euskarazko autore ospetsu guztiekin batera:
|
|
|
Esferak trilogiaren
|
lehen
liburukian,. Burbuilak, azpititulukoan, Peter Sloterdijk ek kontatzen du behiala karena edo plazenta arras serioski zela aintzat hartua, mundu osoan barrena, errituetan, artean, erlijioan.
|
|
|
1985 urtean lanerako egoitza prest zuen eta, hurrengo urtean, sei laguneko lan taldea lanean hasi zen, Mitxelenaren eta Sarasolaren gidaritzapean. Hiru urteren buruan eman zuen lehenengo fruitua lan taldeak, 1987ko abenduan
|
lehen
liburukia argitaratu zuenean. Baina Mitxelenak ez zuen argitaratuta ikusi:
|
|
|
1987ko abenduaren 17an aurkeztu zen Orotariko Euskal Hiztegiaren
|
lehen
liburukia Bizkaiko Foru Aldundian.
|
|
|
500 orritik gorako liburuan, izen sintagma eta horren osagaiak izan ziren aztergai nagusiak, hala nola izena, izenordainak, determinatzaileak, adjektiboa, izenlagunak eta abar. Biltze lana egin zuten batik bat
|
lehen
liburuki hartan, han aurkeztu ziren gai gehienak lehendik aski aztertuak baitzeuden. 1985ean argitaratu zuten, baina 1987an lehen liburukiaren eranskina ere argitaratu zenez, 1991n berriro argitaratu zen EGLU I, osaturik.
|
|
|
Biltze lana egin zuten batik bat lehen liburuki hartan, han aurkeztu ziren gai gehienak lehendik aski aztertuak baitzeuden. 1985ean argitaratu zuten, baina 1987an
|
lehen
liburukiaren eranskina ere argitaratu zenez, 1991n berriro argitaratu zen EGLU I, osaturik.
|
|
|
Mendeko perpausak aztertzea izan zen hurrengo urratsa eta, ordura arteko aztergaien aldean, lan handiagoa eskatu zien batzordekideei, aztergaia bera konplexuagoa zelako, batetik, eta euskal gramatikaren tradizioan gutxiago landu izan zirelako, bestetik. Bost urte behar izan zituzten mendeko perpausei buruzko
|
lehen
liburukia argitaratzeko (EGLU V, 1999), eta beste sei bigarrena plazaratzeko (EGLU VI, 2005).
|
|
|
Euskal Gramatika Orokorra (EGO). EGLU egitasmoa abiatu zutenean eta
|
lehen
liburukiak argitaratu zituztenean eskura ez zituzten baliabideak erabiliz, orain arte egindako lana osatu, gaurkotu eta, behar den ataletan, zuzentzeko helburuarekin ekin diote EGO egitasmoari, Pello Salaburu batzordeburuaren zuzendaritzapean.
|
|
|
1985ean onartu zen egitasmoa, 1986an argitaratu zen
|
lehen
liburukia. Jose Maria Jimeno Jurioren Toponimia de la Cuenca de Pamplona bildumako sei liburukietatik lehenengoa, eta, 2009 urtea bitartean, beste 28 liburu argitaratu dira, denak euskal onomastikari buruz.
|
|
|
Arduradunak: Beñat Oihartzabal(
|
lehen
liburukia) eta EHHA egitasmoaren zuzendaria (hurrengo liburukiak).
|
|
|
Euskaltzaindiak argitaratzen duen Euskaltzainak bildumaren laugarren zenbakia da eta Henri Duhauk paratu du. Bildumaren
|
lehen
liburukian, Henri Duhauk Zaldubiren prosa aurkeztu zigun, eta orain, berriz, bertso eta koplak ematen dizkigu ezagutzera, faksimil bidez, Zaldubik idatzi zituen bezalaxe.
|
|
|
–Zuretzako dira, esan zion Kronskyk,
|
lehen
liburukia seinalatuz.
|
|
2010
|
|
|
Bere kalkuluen arabera, zortzi bat liburuki ditu, fikziozko gertakari batzuen gainean egituratuta, bere bizialdia kontatzeko.
|
Lehen
liburukietan haurtzaroa eta seminarioko gorabeherak kontatu zituen. Bere aro heroikoari? 60tik 70era bitarteko hamarkadari?
|
|
|
Horren obra handiak(
|
lehen
liburukiak 634 orrialde ditu; bigarrenak 526; hirugarrenak 642) ez dio 1 liburukian ageri den datari (1808 abuztuaren 10a) erantzuten. Obra bakoitzaren datazioaren gorabeherak zertan dauden azaltzeko Fidel Altunaren lan zehatzaz baliatuko gara.
|
|
|
|
Lehen
liburukia (hemendik aurrera, A) Eracusaldiz> osatua dago, hau da, obra osoari titulua ematen dion sermoi moldearekin. Beste bi liburukiak anitzagoak diren arren, 1 liburu hau erabat homogeneoa da.
|
|
|
|
Lehen
liburuki honetan Eracus> motako sermoia agertzen dela soilik. Liburuaren makro-egiturari dagokionez, honakoa da:
|
|
|
Nagusiki, Eracus> izeneko testuak hartuko ditugu aztergai, berauek dira-eta hedatuenak eta ugarienak, agertzen baitira 1, 2 eta 3 liburukietan.
|
Lehen
liburukiaren gainean egingo da egituratze mota, idazleak gehien eta gertuen kontrolatu zuen liburukia delarik. Dakigunez, 1 liburukiak (aurrerantzean A) Sakramentuak jorratzen ditu.
|
|
|
|
Lehen
liburukiak 268 galderaren erantzunak eskaintzen ditu, gai hauei buruz: intsektuak, itsas arrainak, ibai arrainak eta ibai arrantzako tresnak, narrastiak eta urpekoak, txoriak, basa animaliak eta ehizako arteak, eguzkia eta zerua, eguraldia, elurra eta hotza.
|
|
2011
|
|
|
Jakina denez, OEHren
|
lehen
liburukiak ez daude geroago erabili den sistema berberean eginak. Arazo nagusia hau zen:
|
|
|
Gerraostean Guatemalan Henry Wadsworth Longfellow en Ebangeline euskaratu zuen (1945). Hurrengo urtean Mexikon Sopokel' en antzerkiak lanaren
|
lehen
liburukia kaleratu zuen.
|
|
|
Argibide gehiagoren minez gelditzen denak, gauzak pentsatu bezala ateraz gero, laster Utriusque Vasconiae argitaletxearen edizioan aterako diren hiru liburukietan izan dezake jakin mina berdintzeko aukera gehiago?
|
lehen
liburukia hizkuntza eta ideologia eztabaidei eskainia; bigarrena, kazetaritza eta saiakerari, eta azkena, antzerkiari eta 1950eko euskal literaturaren gaineko ikuspegi sintetikoari?, eta halaber Egan aldizkariak zenbait aletan aterako dituen bi kapituluetan, bata poesiari eskainia eta bestea narrazioari.
|
|
2012
|
|
|
Pamiela eta Kalandraka argitaletxeen elkarlanaren ondorio da honako liburu hau, eta antza, bilduma berri baten
|
lehen
liburukia ere bada.
|
|
|
Pierre Daniel Huet frantziar apezpiku eta hezitzaileak beste modu bateko itzulpena defendatzen du bere De interpretatione libri duo (1661) lanean. Lanaren
|
lehen
liburukian,. De optimo genere interpretandi, delakoan, itzultzeko modu onenaren inguruan mintzo zaigu, elkarrizketa moduan idatzitako saiakeran.
|
|
|
2010eko apirilean EHHAren I. eta II. liburuak aurkeztu ziren eta 2011n III. liburukia.
|
Lehen
liburukiak 268 galderaren erantzunak eskaintzen ditu, gai hauei buruz: intsektuak, itsas arrainak, ibai arrainak eta ibai arrantzako tresnak, narrastiak eta urpekoak, txoriak, basa animaliak eta ehizako arteak, eguzkia eta zerua, eguraldia, elurra eta hotza.
|
|
|
Bestalde, EHHAren I. eta II. liburuak 2010eko apirilean kaleratu ziren, eta 2011n III. liburukia.
|
Lehen
liburukiak 268 galderaren erantzunak eskaintzen ditu, gai hauei buruz: intsektuak, itsas arrainak, ibai arrainak eta ibai arrantzako tresnak, narrastiak eta urpekoak, txoriak, basa animaliak eta ehizako arteak, eguzkia eta zerua, eguraldia, elurra eta hotza.
|
|
|
1978anhorrela hitz egiten zuen 70eko hamarkadako lehen urteei erreparatuta: «Neu ereharrituta geratzen naiz orain,
|
lehen
liburuki honetan, esate baterako, hizkuntzari eta, zenbat begiratzen zaien, ikustean. Gauzak asko aldatu dira urte gutxitan.
|
|
|
1978anhorrela hitz egiten zuen 70eko hamarkadako lehen urteei erreparatuta: «Neu ereharrituta geratzen naiz orain,
|
lehen
liburuki honetan, esate baterako, hizkuntzari eta, zenbat begiratzen zaien, ikustean. Gauzak asko aldatu dira urte gutxitan.
|
|
|
Foucault-ek boterearen mekanismoak birdefinitu ahala, botereaedonon dagoela aldarrikatzen du, ez dagoela boteretik kanpoko lekune edotaposizio ez boterekorik, eta, beraz, proposatzen du botere efektuak eta formazioakbaino ez daudela. Hala, bere Sexualitatearen historiaren
|
lehen
liburukiaren amaian, Mendebaldeko sexuaren inguruko botere eraketak aztertzean, momentu ezfoucaultiar batean erortzen da autorea; izan ere, boteretik harantzago eta botereariihes egiten dioten espazio eta jardunak amesten baititu utopikoki:
|
|
|
Kontakizun guztia kutsu zientifikoz jantzi zuen Astarloak. Juan Antonio Llorentek, 1806an Godoy agintariaren aginduz Noticias de las Provincias Vascongadas delakoaren
|
lehen
liburukia argitaratu zuen. Euskal herrialdeen burujabetzarako ikuspegiak kritikatu zituen esanez euskal erakundeetako agintariek defendatzen zuten Batzar Nagusien eta Erresumako erregearen arteko ikuspegi paktista ezinezkoa zela.
|
|
2013
|
|
|
Baina halako batean «gaiztoa» azalduko da, gaiztotasunak itsututako gaizto gaiztoa, buruan kalte egitea besterik ez duen gaiztoa.
|
Lehen
liburukian inkognitak mahai gainean jarriko zaizkigu. Bigarrengoan torlojuari beste bira bat emango zaio, pertsonaia berriek inkogniten gaineko ikusmolde berria ekarrita.
|
|
|
Narratzailearen jarduna pisua egiten da, hasieratik. Irakurri besterik ez dago
|
lehen
liburukiko lehen atala. Dozena bat orrialde dira, bi narratzaile agertzen dira, eszena bakarra kontatzen digute, ez da ezer gertatzen eta gainera ezer ez dela gertatzen sentitzen da, denbora oso geldo doa, narratzaileak deskribaketa hutsalez betetzen dituen orrialde amaigabeak.
|
|
|
Villasanteren lehen ekarpen garrantzitsu batzuk, Euskaltzaindiaren lehen Euskal Gramatika, Lehen Urratsakliburukiak UZEIren hiztegiak eta Orotariko Euskal Hiztegiaren
|
lehen
liburukiak eman zizkigun garai horrek, eta euskal argitaletxe ugarik nabarmen aberastu zuten euskarazko liburuen eskaintza.
|
|
|
Hots, liburu edo hobeki erran hiztegi baliosa eta baliagarria, zerbitzari paregabekoa bai unibertsitateko irakasle eta ikasleentzat bereziki. Geroztik, bertze lan batetan sartua da LIB deritzan batzordea, euskal literaturaren antologia bat,
|
lehen
liburukiak biltzen dituela Erdi Aroko eta XVI. mendeko idazleak. Datorren urtean, 2013an beraz, argitaratuko da lehen liburuki hori.
|
|
|
Geroztik, bertze lan batetan sartua da LIB deritzan batzordea, euskal literaturaren antologia bat, lehen liburukiak biltzen dituela Erdi Aroko eta XVI. mendeko idazleak. Datorren urtean, 2013an beraz, argitaratuko da
|
lehen
liburuki hori.
|
|
|
Euskal literaturaren antologia bat osatu nahian gabiltza batzordeko kideok. Berez, jada amaituta dago
|
lehen
liburukia: –Erdi Arotik Errenazimentura?
|
|
|
|
Lehen
liburukiaren hitzaurrea idazten ari zen Koldo Mitxelena hil zenean. Honela zioen:
|
|
|
2010eko apirilean EHHAren I. eta II. liburuak aurkeztu ziren, 2011n III. liburukia eta 2012an IV.a.
|
Lehen
liburukiak 268 galderaren erantzunak eskaintzen ditu, gai hauei buruz: intsektuak, itsas arrainak, ibai arrainak eta ibai arrantzako tresnak, narrastiak eta urpekoak, txoriak, basa animaliak eta ehizako arteak, eguzkia eta zerua, eguraldia, elurra eta hotza.
|
|
2014
|
|
|
Deiako Ortzadar gehigarrirako aztertu genuenean Artzeren itzulerako
|
lehen
liburukia, alegia, Heriotzaren ataria dugu bizitza, genioen poema bakar luze bat osatzen zutela pieza labur indibidualek. Bada, bigarren emanaldi lez libratu digun Bizitzaren atea dukegu heriotza (Elkar, 2013) honekin argi geratzen da zazpi liburutan Artzek eskainiko digun lana manual bat izango dela debozionekoa; lehenean irakasten dira tonu nagusiak filosofia, introspekzioa, metafisika bigarrenetik aurrera gaztigaturiko irakurleak erabaki dezake jarraitu edo ez otoitz antzeko lan altu honekin, non faktoreen konbinazioak ez baitu emaitza aldatzen, soilik erritmoa eta bidezidorra xedatzen.
|
|
|
Bigarren liburukiko hitzaurrean,
|
lehen
liburukia eta gero duda izpirik bazenere, beste behin argi utzi nahi du:
|
|
2015
|
|
|
edo ia bakarrik, eskolarako zen bitartean,
|
lehen
liburuki honekin gauzatzen hasten denak eskolaren mugak gainditu nahi lituzke.
|
|
|
Eskuratu den altxorrean egileak hartzaileak goza dezan asmo zuela sortutako testu askorik ez dago Euskal Literaturaren historiaren zenbait alditan, nahiz eta, seguru asko, jaio ziren garaiko hartzailearentzat egungoarentzat baino erakargarriagoak izango ziren.
|
Lehen
liburuki honek jasotzen dituen aldietarako nahiz geroagokoetarako hautatuko diren testuak taxutu ziren aroko ikuskerara hurbilduz irakurtzen badira orainalditik irakurrita baino atseginagoak suertatuko dira. Argi eta garbi esanda, erakarmen ahalmenik indartsuena literatur genero tradizionaletan kokatzen diren idazlanei darie, baina barruti horretatik at lekutzen direnen erakarmen ahalmen handiagoa edo txikiagoa hartzaileak testuaren aurrean hartutako jarreraren baitan egon daiteke:
|
|
|
Egitasmo baten
|
lehen
liburukia da. Euskal Literaturaren antologia bat burutzea jomuga duen egitasmoaren lehen emanaldia eta, horregatik, hain justu, eginkizun dagoenaren egitura ezartzen duena.
|
|
|
Euskal Literaturaren antologia bat burutzea jomuga duen egitasmoaren lehen emanaldia eta, horregatik, hain justu, eginkizun dagoenaren egitura ezartzen duena.
|
Lehen
liburukiak irekitako ildoa jarraituz prestatuko dira hurrengoak: xede mailan, nahiz xedeari erantzuteko erabilitako bitartekoetan bat egingo dute.
|
|
|
Hortik jasoa da euskarara itzuli den testua. Azken zenbakiak, Lorentzoren erantzunari dagozkionak, berriz, Palafoxek eginiko Santaren gutunen
|
lehen
liburukian. Kritika umorezkoaren, lehen ediziotik jaso da (Zaragoza 1658, 54 orrialdetik 59.era).
|
|
|
2010ean kaleratu zen
|
lehen
liburukia
|
|
|
2010eko apirilean EHHAren I. eta II. liburukiak aurkeztu ziren.
|
Lehen
liburukiak 268 galderaren erantzunak eskaintzen ditu, gai hauei buruz: intsektuak, itsas arrainak, ibai arrainak eta ibai arrantzako tresnak, narrastiak eta urpekoak, txoriak, basa animaliak eta ehizako arteak, eguzkia eta zerua, eguraldia, elurra eta hotza.
|
|
|
Lehenbizikoa, Historia de la Cultura y del Arte de Pamplona, Josefina eta Martin Larraiotzena. Haren ondotik, nafartar margolariei eskaini
|
lehen
liburukia, Salvador Martin Cruz ena, eta sanferminen gaineko hiru obra. Horiez aparte, bi komiki album atera ziren argitara:
|
|
|
6. Garabidek lau liburuxka eta lau bideo dokumental ekoiztu ditu euskararen biziberritze esperientziaren gako batzuk aletuz, beste hiztun komunitateetako galdegaiei lotuta. Aipatzen dena kolekzioko
|
lehen
liburukia da, hizkuntza biziberritzeko estrategia eta gorabehera orokorrak kontatzen dituena.
|
|
|
Irakurle askok nahiago dute fantasia edo zientzia fikzioa baino autobiografia gordina, Rousseaurena edo Juan Goytisolorena adibidez, edo fikzioa izan arren begi bistakoa izan dadin bizitza errealean oinarritzen dela, Joxe Austin Arrietak eta Jean Baptiste Orpustanek
|
lehen
liburukia euskaratu diguten Prousten Denbora galduaren bila legez, edota orain" autofikzio" deitzen zaiona, hain indartsua gurean Iban Zalduak" Autofikzioaren aurkako manifestua" idatzi behar izan baitu; eta kutsu autobiografiko hori bilatzea zilegi da, besterik ez genuen behar. Susmagarria da ordea irakurle horietako zenbaiten manikeismoa, honela adierazten dena:
|
|
|
Atlasa" ezinbesteko proiektua da euskararentzat" zion Xabier Egibarrek, oroitaraziz Jean Haritschelhar zenak eman zion bultzada. 2010ean plazaratu zen
|
lehen
liburukia.
|
|
2016
|
|
|
Euskara erdarei (hasierako formulazioan euskarari)" bere lekua" bilatu beharraren kontua ez da berria. Txepetx bera izan zen lehena, oker ez bagaude, orain dela 25 edo 30 urte euskararentzako" nicho" baten beharraz mintzatzen; Jose Miguel Azaolak ere horren antzeko aipamenik egin zuen aldi hartan (1972ko
|
lehen
liburukian oso oker ez bagaude), eta antzeko terminoetan mintzatu zen Mitxelena: erda (ra) ren presentzia ukatu edo gutxietsi gabe euskarari inork etengabe disputatuko ez dion" bere leku" aren alde, ez kontra.
|
|
|
|
LEHEN
LIBURUKIAREN AMAIERA
|
|
|
|
LEHEN
LIBURUKIA
|
|
|
YORICKENA.
|
LEHEN
LIBURUKIA
|
|
|
Han azaldu zait mila bederatziehun eta berrogeita hirugarren urteko
|
lehen
liburukiarekin: ale mardula, astuna eta, zabaltzean ikusi dudanez, luma tinta urdinezko izkribuekin betea.
|
|
|
Bigarren liburua idazten ari zela, Avellaneda izenez sinatzen zuen idazle baten izenpean On Kixote bat azaldu zen liburu dendetan. Cervantesek idatzitako lehen liburuaren jarraipena, edo hori esaten zuen behintzat idazleak, nahiz eta haren lana Cervantesek idatzitako
|
lehen
liburukia baino nabarmen pobreagoa izan. Ohikoak ziren halako apropiazioak sasoi hartan, baina Cervantesen aurkako irain sorta bat ere bazekarren hitzaurreak, eta «lapurretak» eta irain sorta horrek piztu zuten Cervantesen irudimena.
|
|
|
Euskaltzaindiko Literatura Ikerketa batzordeak egitasmo berri bati ekin dio, Euskal Literaturaren antologia bat moldatzea jomuga duena. Saran aurkeztuko dena egitasmo horren
|
lehen
liburukia da.
|
|
2018
|
|
|
izango duela, haren zerbitzuaren gainean?. Jatorrizko baieztapena ez dator oso bat lehen argitaraldian ageri den beste argudio batekin(
|
lehen
liburukian ageri da, 14 atalean, eta hurrengo edizioetan ez zen aldatu):
|
|
|
Garai hartan, Henri Beltzuntzeko() bizkonde legitimistarekiko harremanak areagotu zituen. Urte batzuk geroago, 1847an, Euskal Herriko historia bat idatziko zuten elkarrekin, hiru liburukitan (Histoire primitive des Euskariens Basques
|
lehen
liburukiaren egilea da Xaho). Bitartean, antzinako grekoen argizarizko pinturaren sekretuak ikertzen eta mugimendu iraunkorra bilatzen ere aritzen zen.
|
|
|
Ikerketa bost atal nagusitan banatua da eta horixe jasotzen du
|
lehen
liburukiak. Lehen atalean," Zentsura irizpideak eta liburu politika" izenburua daramanean, zentsura mekanismoen eta berau arautzen zuten legeen azterketa egiten du Torrealdaik, bai eta frankismoak euskal gaiekiko izandako jarrera eta ikusmoldeena ere.
|
|
2019
|
|
|
Hain zuzen, P. Lafittek lexiko kultua guztiz baztertzen zuen 320 orrialdeko
|
lehen
liburukia aurkeztu ahal izan zuen Akademiaren iraileko batzarrean, A. Ibinagabeitiaren maximalismotik oso urrun, neologismoak guztiz baztertu eta neolapurtera literariora mugatu zirelako. Bestalde, Baionako elizbarrutiak P. Charritton apaiz urgazlea Parisera bidali zuen filosofia ikasketak burutzera.
|
|
|
1951ko otsailaren 24an berriz idatzi zion gaztelaniaz. Eskerrak eman zizkion doktorego tesiaren
|
lehen
liburukia eta S. Michelenaren liburuko azalak jaso zituelako. F. Krutwigek, bere aldetik, kultismo lexikoaren lehen zatia erantsi zion gutunari, 20.000 hitz arte luzatu nahi zuena.701 Ohi zuenaren aurka, egitasmoaren iturria aipatu zuen:
|
|
|
444 Josu Lavinen artxibo pertsonala, Federico Krutwigen biblioteka: " Institut jafetidologičeskih izyskanij Rossijskoj akademii nauk" delakoak argitaratutako Recueil japhétique aldizkariaren
|
lehen
liburukia dago (1922).
|
|
|
Hiztegigintza Batzordearen lan nagusia Orotariko Euskal Hiztegia izan zen. 1987ko abenduan argitaratu zen
|
lehen
liburukia eta 2005eko azaroan azkena, hamaseigarrena. 25.987 sarrera dituen hiztegi deskriptiboa da, orotara 14.028 orrialdek osatutakoa.
|
|
|
Orotariko Euskal Hiztegiaren hitzarmena eta
|
lehen
liburukiaren aurkezpen mahaia, Bilbon, Bizkaiko Foru Jauregian, 1987an.
|
|
|
1983an, Villasantek akademiaren egitura berritu eta batzordeak sortu zirenean, Koldo Mitxelena izendatu zuen Hiztegigintza Batzordeko buru eta batzorde horren lan nagusia Orotariko Euskal Hiztegia izan zen. Mitxelena 1987ko urrian hil zen, Orotariko Euskal Hiztegiaren
|
lehen
liburukia argitaratu baino bi hilabete lehenago, eta Ibon Sarasolak hartu zuen haren lekukoa.
|
|
|
: Orotariko Euskal Hiztegiaren
|
lehen
liburukia aurkeztu zen.
|
|
|
Zer da OEH. Gogora dezagun Orotariko Euskal Hiztegiak euskararen aro eta euskalki guztietako lexikoa jasotzen dituela. 1987an argitaratu zen paperean
|
lehen
liburukia eta 2005ean hamaseigarrena eta azkena. Euskaltzaindiak sarean jarri berri duena hiztegiaren oinarrizko bertsio elektronikoaren seigarren argitaraldia da, eta urrats berri bat, 146.134 sarrera eta 56.781 azpisarrera biltzen dituena.
|
|
|
Bulegora joan naiz. Hor egon da hasieratik, Larousse Handiaren
|
lehen
liburukian. a letra, hiztegiarekin harreman sekretuak izaten hasi nintzenean, kontsultatu behar nuen aurrenekoa.
|
|
|
Kapitala ren
|
lehen
liburukian, kapitala gauza bat baino" gauzen instrumentalitateak finkatutako pertsonen arteko harreman soziala" dela esan zuen Marxek (Marx, 1976a: 753).
|
|
|
Aipagarri da Mitxelenak 50eko urteen erdialdera abian jarri Azkueren hiztegiaren zuzenketa; izan, hori zen hasierako asmo edo jasotako mandatua, baina epe motzean oso bestelako hedadura eta maila eman zion, hazten eta garatzen zihoalarik 1984az geroz erakundeen laguntzaz Orotariko Euskal Hiztegia abiatu arte. Mitxelena 1987an hil eta hilabeteren bat geroago atera zen
|
lehen
liburukia, eta I. Sarasolak zuzendutako taldeak amaitu zuen hamaseigarrenarekin papereko edizioa (2005); geroztik, aldiro errebisatuaz doa Gabriel Fraileren eskutik, 2019an seigarren edizio elektronikora iritsiaz. OEH, izan, ez da benetako hiztegi historikoa eta are gutxiago etimologikoa, baina euskarazko beste edozein baino hurbilago da desideratum horietatik, euskal testu tradizioa Azkuerenean zein beste edozeinetan baino askoz hobeto ordezkatuaz, zalantzarik gabe.
|
|
2020
|
|
|
7 Artikulu honetan landutako gaiari dagokionez, oinarrizko informazioa
|
lehen
liburukian aurki daiteke," sareko gizarteari" eskainitakoa. Bereziki, V eta VI kapituluak(" La cultura de la virtualidad real.
|
|
|
Euskal Gramatika. Lehen Urratsak bildumako
|
lehen
liburukiek, orain dela hogeita hamar urte baino gehiago idatziek, ez zuten aukerarik izan ez hizkuntzalaritza teorikoaren eta ez euskal hizkuntzalaritzaren ekarpen nagusiak jasotzeko. Bide horretatik nabarmendu nahi ditut hainbat gai, jakinik azken urteotan osatu dugun gramatikaren erakusgarri bat baino ez direla.
|
|
|
Handik urte batzuetara, 1999an, mendeko perpausei eskainitako
|
lehen
liburukia argitaratu zen (EGLU V). Liburukiaren zirriborroa urte bat lehenago aurkeztu zen interesdunen aurrean, Euskaltzaindiak Areatzan egin jardunaldietan.
|
|
|
|
Lehen
liburuki horren ondotik beste bi etorri ziren: 2005ean EGLU VI eta 2011n EGLU VII. Azkeneko hiru liburuki horietan biltzen dira mendeko perpaus guztiak.
|
|
2021
|
|
|
ISBN(
|
lehen
liburukiarena): 978
|
|
|
Hemendik aurrera, lan xeheak egingo dira, tesiak eta landuko dira hizkuntzaren aspektu zehatzen edo zalantza praktikoen inguruan, eta gramatika osatuko da, baina deskripzio orokorra eginda dago. Horregatik diot orain 40 urte hasi zen etapa bat itxiko dela; [EGLUren]
|
lehen
liburukia oso ona iruditu zitzaigun orduan, baina orain gelditu da guztiz gainditua, zentzu onean: hura egin izan ez bagenu, genukeen hau egin.
|
|
|
1980an sortu zuen Euskaltzaindiak lantalde hori, eta 1984an argitaratu zuen EGLU edo Euskal Gramatika: Lehen Urratsak sortaren
|
lehen
liburukia, perpaus bakunei buruzkoa; beste sei publikatu zituen 2011ra arte: aditzari, lokailuei eta juntagailuei buruzko bana, eta mendeko perpausei buruzko hiru.
|
|
|
Agirreazkuenaga J.," Manuel Arrotegui", AGIRREAZKUENAGA J., ALONSO E., GRACIA J., MARTINEZ F. URQUIJO M (Dir.) Diccionario biográfico de los Parlamentarios de Vasconia. Vitoria Gasteiz, Eusko Legebiltzarra Parlamento Vasco, 2007,
|
lehen
liburukian, 463 orr.
|
|
|
12 Gutunen
|
lehen
liburukia eskura dago, EHUko Addi izeneko funtsean (https://addi.ehu.es/discover, scope= %2F&query= Agirreazkuenaga+ Joseba+ Sabin+ Arana+ gutuna&submit= &rpp= 10) Agirreazkuenaga Joseba, Barne muinetako Sabin Arana Goiri. Gutunak, I().
|
|
|
Kolpista gisa porrot egin ondoren, idazketak autoestimua itzuli zion. 1925az geroztik, Nire borrokaren
|
lehen
liburukia argitaratu zenetik, bere errenta aitorpenetan," idazle" lanbideari dagokion laukitxoa bete zuen —une hartan masen lidergoa, larderia eta genozidioa oraindik afizio ordaindu gabeak ziren— Gerra bukatuta egindako kalkuluaren arabera, obraren hamar milioi ale banatu ziren, eta hamasei hizkuntzatara itzuli. 2015ean liburua jabari publikoan sartu zenetik, beste ehun mila ale saldu dira Alemanian.
|
|
2022
|
|
|
Eta behorretik behera jaitsita, Berrondoaren bila joan zen, Don Kijote Mantxa" ko lanaren
|
lehen
liburukia hartzera, eta pixka bat orrikatu ondotik, honako pasarte hau irakurri zion Santxari:
|
|
|
Soinueneak kaleratutako Soinu tresnak euskal herri musikan entziklopediaren
|
lehen
liburukiko hitzaurrean, Jon Baguesek dio: «Musika tresnen ezaugarriei, enpleguari, esparruei, tradizioei eta abarri buruzko idazkiak organologiaren edo musika tresnak aztertzen dituen zientziaren diziplinaren barruan sartzen dira.
|
|
|
Txabusinak hartzen dio leku gehien; Unaik ekarri zion hiru egun lehenago, ohatzetik trankil jaiki ahal izateko ingurukoei ikusgarririk eman gabe. Txabusinari liburu batek egiten dio lagun, Jaroslav Hašek en Xveik soldadu onaren menturak en
|
lehen
liburukia, anaia Josuren oparia. Hartatik hamalau orrialde baizik ez ditu irakurri egun hauetan.
|
|
|
Neurona ondo estutu ondoren, hautagai posible bat aurkitu dut: Carlos Blanco Aguinaga, CBA, Irungo Santiago kaleko 28.enean jaioa, Hendaian" erbesteratua", Mexiko DFn gero, ikasle Harvarden, Por el mundo autobiografiaren
|
lehen
liburukian irakur daitekeenez: etxeko giroa, gerra garaia, batetik besterako errantzia, noski literatura â" Because I do not hope to turn again", T.S. Eliotâ.
|
|
2023
|
|
|
Hitzordua 19:00etarako jarri dute, eta bertan udalak Azkoitiko herriak Gipuzkoako historian izan duen protagonismoa berresten duen bilduma aurkeztuko du. Hain zuzen, bi liburuek 1993an argitaratu zuten
|
lehen
liburukia osatzen dute, Documentación Medieval del Archivo Municipal de Azkoitia (m.s. XIII).
|
|
|
Antzerkiaren labirintoan obraren
|
lehen
liburukian memoria ariketa pertsonala egin du egileak, ariketa kolektibo bilakatzeko gaitasuna ere baduena. Ander Lipusen oroitzapenetan barrena euskal antzerkigintzaren garai oso baten erretratua topatuko du irakurleak, izen eta erreferentzia ugariez josita.
|
|
|
Antzerkiaren labirintoan obraren
|
lehen
liburukian memoria ariketa pertsonala egin du egileak, ariketa kolektibo bilakatzeko gaitasuna ere baduena. Ander Lipusen oroitzapenetan barrena euskal antzerkigintzaren garai oso baten erretratua topatuko du irakurleak, izen eta erreferentzia ugariez josita.
|