2001
|
|
Itsasoari loturiko
|
lehen
hiria
|
|
Bermeo Bizkaia osoan izendaturiko
|
lehen
hiria da, Lope Diaz de Haro k 1239an foru hori eman baitzion. Horregatik, Gernikako juntetxean lehen aulkia eta botoa zituen, eta bere ordezkariek hitz egiten zutenean, besteek txapela kendu ohi zuten.
|
|
Hara Bonbai! Indiako
|
lehen
hiria eta aurrerapenaren motorra, munduko bosgarren hiririk handiena. Indiako industriarik gotorrena eta filmagintzarik joriena Bonbain loratu dira.
|
2002
|
|
Bilboko tranbia eraikitzeko lanak zatika egiten ari dira horrelako obrek ibilgailuei eta oinezkoei sor diezazkiekeen trabak ahal den neurrian gutxitzeko. Dena dela, urte bukaera baino
|
lehen
hiriko garraio sistema berria abian izango da. Epe luzera aldiz, Eusko Jaurlaritzak tranbiaren sare berriak ezartzea espero du Ezkerraldean, Leioako campusean eta Loiuko aireportuan.
|
|
Gaueko zeruaren alde mobilizatzen ari dira kolektibo ekologistak. Espezie asko daude gaueko habitatekoak direnak,
|
lehen
hirietan oso ondo bizi zirenak (tximeleta, hegazti, karraskariak…) eta orain bizi ezin dutenak argi kolpeka bota ditugulako.
|
|
|
Lehena
hiri altzarietakoak ez diren elementuek osatzen dute: bizikleta, motor, auto eta banaketako kamioiek, publizitate hesiek, dendetako lorontziek eta abarrek, ez baitzeuden kaleetan behar bezala jarrita eta pertsona itsuentzat arriskutsu zirelako.
|
2003
|
|
Irakeko ondare arkeologikoak azken hilabeteotan jasan duen hondamendia historian jazo diren latzenen artean geratuko da. Zibilizazioaren sehaska izan zen eta
|
lehen
hiriak eraiki zituen Mesopotamia zaharrean, Mendebaldeko kolekzionistek erosi nahi dituzten pieza jakinen bila, lapurrek interesatzen ez zitzaien gainerakoa birrindu dute: aurriak zanpatu, aztarnategiak edonola zulatu, gaineko geruzetan zeuden ontzi eta gainerakoak txikitu...
|
|
Eta esan liteke B hegazkinek bonbakatu dutela. 6 metroko zuloen artean ibili naiz, Historiako
|
lehen
hirietako baten arrastoen bila. Baina lapurrak pasatuak ziren aurretik:
|
|
Testuinguru horretan, Ministerioak nabarmendu du lehen erantzun positiboa izan dela: Malagak iragarri duenez, datorren urtean
|
lehen
hiria izango da, udal aparkalekuetan minutukako ordainketa eginda.
|
2005
|
|
Segoviako Bernuy de Porreros herria hautatu dute Espainiako
|
lehen
hiri bioklimatikoaren proiektua hasteko. Maiatzean 267 etxebizitza eraikitzen hasiko dira kutsatzen ez duten materialekin eta energia biltzeko sistema “berdeekin”, Ricardo Fernández eta García de los Ríos proiektuaz arduratzen den Niero enpresako kontseilari delegatuak azaldu duenez.
|
2006
|
|
Banyoles" kardio babestua" izeneko Espainiako
|
lehen
hiria izango da
|
|
Herriko hainbat tokitan bederatzi erreanimazio aparatu instalatuz gero, Gerundense de Banyoles udalerria Espainiako
|
lehen
hiri “kardio babestua” bihurtuko da. Gailu horiei esker, ahalik eta azkarren jardun ahal izango da pertsona batek bihotzekoak jotzen badu.
|
2007
|
|
Hori guztia, lehiakide nagusiek produktua ordezkatu dutenean edo epe laburrean hori egiteko konpromisoa hartu dutenean; eta Burguer King, eskariaren arabera, janari lasterreko jatetxe kate bakarra da, eta, oraingoz, ez du onartu bere menutik koipe mota hori kentzea. Oraingoz, eta AEBetako kontsumitzaileen eskubideak babestearren, New York eta Filadelfia izan ziren duela hilabete batzuk Estatu Batuetako
|
lehen
hiriak, beren jatetxeetan koipe horien erabilera legez debekatzen. Hori oraindik gertatu ez den herrietan, justizia epaitegietara jotzea besterik ez dago.
|
|
Italiak, 2007an, plastiko poltsa ez biodegradagarriak debekatuko dituen lege bat onartu zuen 2010etik aurrera, baina Europako Batzordeak Ontziei eta Ontzi hondakinei buruzko Zuzentarauaren aurka dagoela argudiatu du. Estatu Batuetan, San Frantzisko da Boston edo Berkeley bezalako hirietan pixkanaka debekatzen ari den
|
lehen
hiria. Los Angelesen, birziklatu eta biodegradagarriekin ordezkatzea erabaki da.
|
2008
|
|
Orain Bilbon bizi zara, baina kazetaritzaren errealitatea erakutsi zizun
|
lehen
hiria... Ciudad Real (Espainia) izan zen!
|
|
Beste proiektu interesgarri batzuk Dongtan eta Masdar hirien proiektu guztiz iraunkorren bi adibide berri eta ikusgarri dira, baina ez dira bakarrak. Sydneyko Arkitektura Fakultateko talde batek Sydneyko White Bay Australiako
|
lehen
hiri ekologiko bihurtzeko diseinua ere proposatu du. 80 hektareako espazio batean, helburua eguzki eta itsaso energia aprobetxatzea, ura birziklatzea eta garraio publikoko sistema bat eskaintzea da, gidaririk gabeko auto elektriko txikiak dituena.
|
|
Ikastetxeak, enpresak, dendak, kafetegiak, baita udala ere, izan zituen helburu. Ahaleginari esker, munduko
|
lehen
hiri justua izendatu zuten, eta ordutik 1.000 herri baino gehiago lortu dituzte mundu osoan. Espainian, zazpi udalerrik dute aintzatespen hori.
|
|
Nabarmenagoa izan da arazoa hiriburuetan. Franco seme kutun izendatu zuen
|
lehen
hirietakoa izan zen Gasteiz. 1936ko urriaren 7an hartu zuen erabakia.
|
2009
|
|
Donostia, Google Earthekin 3 dimentsiotan ikus daitekeen Estatuko
|
lehen
hiria
|
|
Donostia Estatuko
|
lehen
hiria da Google Earth bidez bere orografia eta eraikinak hiru dimentsiotan ikus daitekeena. Gainera, Hiri Antolamendurako Plan Nagusia ere barneratzen du; beraz, internautek gaur egungo hiritik zehar nabigatu eta etorkizunean nolako izango den ere esploratu dezakete.
|
|
Nire ideia maitasunaren ideia ilustratuko zuten film segida bat egitea zen. Irudiztatu zuen
|
lehen
hiria Paris izan zen: Parisetik hasi nintzen ni bertakoa naizelako, baina beti izan dut buruan hiri mitikoekin antzerako zerbait egitea.
|
|
Protagonista ezagutu izan ez banu, ez nengoke hemen, harena zen sagua harrapatu zuen lehen kamera. Bilbon atera nion, txikitako begiekin ikusi nuen
|
lehen
hirian, gaztetan abandonatu nuen hirian, koplarik gabe ongietorria eman didan hirian. Erandiotik Bilborako autobusean, antzinako lantegi eta erneguen hondakinei begira jakin dut zergatik maite dudan besteak baino gehiago.
|
|
Gaztelura iritsi zenean eguzkia dardakadan zegoen eta Elias gaztea arnasestuka, zerua bistara uzten zuten otoizlekuetan pentsatzen. Gizakiek beren eskuz egindako
|
lehen
hiria ikusten ari zela iruditu zitzaion, eki eta mende, ipar eta hego etxeak gora eta behera batzen ziren, hiriko plazetara botatzen zuten beren burua. Ezkerretara zein eskuinetara Atlantikoa bilatzen zuten, zoratuta.
|
|
Munduan badira beste alfabeto batzuk, horrelako arazorik sortzen ez dutenak. Adibidez, munduan bonba atomiko bidezko erasoa jasan zuen
|
lehen
hiria Japoniako bat izan zen. Japonieraz, honela idazten da:
|
|
Hasiera batean, Arabako hiriburua itzalaldi analogikoa biziko zuen Euskadiko
|
lehen
hiria izan behar zen, 2009ko ekainaren 30erako hitzartua. Gasteizekin batera, 23 udalerri gehiagok (23 Arabakoak eta 1 Bizkaikoa) telebista digitalera salto egin behar zuten.
|
|
Raúl Hernández González Era berean, Estatu Batuetan, bere garaian Kyotoko Protokoloa sinatu ez zuen herrialdean, aldaketa handiak nabaritzen hasi dira zenbait hiritan. Adibidez, Portland, Oregon, AEBko
|
lehen
hiri bihurtu zen 2005ean. co2 emisioak murrizteko helburuak finkatzea Kyoton. Seattlen (Washington), besteak beste, Estatu Batuetako beste udalerri batzuk konbentzitu dituzte gauza bera egiteko “AEBetako alkateen klima babesteko akordioa” delakoan.
|
|
Baina baliteke bere herrialdean norbait aurreratzea. Frederikshavn portu hiri txikiak (25.000 biztanle) energia berriztagarrietan oinarritutako
|
lehen
hiria izan nahi du 2015erako, %100ean. Imagen:
|
|
Autorik gabeko hiria da, eraikin baxuekin, oinezkoentzako kaleekin, eta eguzki plaketatik elikatuko den elektrizitate bidezko garraio sistema berritzailearekin. CO2 gabeko planetako
|
lehen
hiri bilakatuko da, energian buru askia izango da eta hondakin guztiak birziklatuko ditu. Espero da 2016an inauguratzea.
|
2010
|
|
New York izango da SS Gastronomikako
|
lehen
hiri gonbidatua
|
|
SS Gastronomikak iaz baino egun bat gehiago iraungo du arten. Halaber, kongresuak hiri gonbidatua atala hasiko du eta New York hiria izango da
|
lehen
hiri gonbidatua.
|
|
Bidasoako frontetik matxinatuek burututako aurrerapausoak zirela medio, Irun izan zen
|
lehen
hiria bere osotasunean hustu egin zena, Hendaiako nahizBehobiako zubietatik, Frantzia aldera jotzeko. Gerra hasi zenetik, jende irteerarikhandiena izan zen.
|
|
Maiatzaren 10ean hasi ziren operazioak eta, inork pentsa ez zezakeen bezala, ekainaren 14an Paris garaitu zuten Hitler-en tropek; 22an sinatu zenarmistizioa. Bingen Ametzaga Justizia eta Kultura Saileko kideak adierazi zuenbezala, Bordelen zirela gainditu zituzten naziek eta haiek Miarritzera trenez iritsibaino
|
lehen
hiria hartuta zuten azken hauek; izan ere,, azpimarratu zuen idazlegetxotarrak?, nazien arazo handiena frantses armadak iheska hartu zuen abiaduraizan zen. Hilabete eta erdi eskasean soldadu alemanak Hendaian ziren, Francorenguardia zibilekin zigarroak elkarrekin trukatuz Bidasoako zubiaren gainean.
|
|
Migrazioen portaera hau bi arrazoi hauetan bilatu behar dugu: alde batetik, hirietatiklanda espazioetara joaten diren familiak ingurumen, paisaia eta etxebizitza hobebaten bila joan direlako, eta bestetik,
|
lehen
hirietara gehienbat lan bila zihoazenatzerritarrak herri txikietara ere ailegatzen hasi direlako.
|
|
Gatza Murrizteko Ekimen Nazionalaren bidez, 61 elikagai kategoria ontziratu dituzten eta jatetxeetako menuetan gehien erabiltzen diren 25 klase dituzten enpresei laguntzeko jarduera ildoak garatu dituzte. Lehenago, New York izan zen jatetxe kateei beren plateretako kaloriak zehazteko eta trans gantzak ez erabiltzeko eskatu zien
|
lehen
hiria.
|
2011
|
|
“Norbaiti, oro har, gehiegizko kaloria kontsumoa prebenitzen lagundu nahi bazaio, lan honen emaitzek erakusten dute eraginkorra dela kaloria elikagaiei tasa handiak ezartzea”, esan zuen. New York 2008 urtean bihurtu zen Estatu Batuetako
|
lehen
hiri, non janari lasterreko jatetxeek menuen kaloriak zehaztu behar izan zituzten. Hala ere, neurri horien eraginkortasuna gai polemikoa izan da.
|
|
Tropa erromatarrak Iberiar Penintsulan, Anpuriasen K.a. 218 urtean lehorreratu ziren lehendabiziko aldiz. Baskoien lurraldean, berriz, K.a. 179 urtean sortu zuten
|
lehen
hiria: Graccurris (Alfaro, Errioxan).
|
2012
|
|
Historialari batek gauzak argitzeko garrantzi handikoa dan honako hau dinosku: euskaraz idazten oso berandu hasi zenez, eta antzinako bizkaitarrak ez zutenez euren foruak eta legeak idatziz jaso beharrik izan, ez dira horretaz arduratu
|
lehen
hirietako foruak eta pribilegioak idazten hasi ziren arte.
|
|
Lehen hamar postuetan daude Luxenburgo, Aarhus (Danimarka), Turku (Finlandia), Aalborg (Dinamanca), Odense (Danimarka), Tampere (Finlandia), Oulu (Finlandia), Eindhoven (Herbehereak), Linz (Austria) eta Salzburgo (Austria). Agertzen den
|
lehen
hiri espainiarra Iruñea da, 41 postuan. Valladolid, 43 postuan, eta Oviedo, 50 postuan, sailkapen honetan agertzen diren Espainiako beste bi hiriburuak dira.
|
|
Mayte Galardi getxotarra bere bekakidea da eta hona etorri baino
|
lehen
hiriaren topikoak ezagutzen zituen: “Hotza, patatak, saskibaloia, euskal erakundeak eta Gamarrako igerilekuak, Bizkaiko beste edozein ikaslek bezala”.
|
2013
|
|
Zisjordaniako
|
lehen
hiri planifikatua da Rawabi, azken xehetasuneraino diseinatua. Palestinako estatuaren lehen hazitzat jotzen dute aldekoek eta kolonia itxurako nukleo isolatutzat aurkakoek.
|
|
Palestinako
|
lehen
hiri planifikatua da Rawabi eta 25.000 herritarren etxea izango da lau urteren buruan. Hamabost urteren buruan berriz, 45.000 biztanle hartu nahi ditu.
|
|
Eta Espainiako teknologiarekin, Formato Verde/ TNL galiziar enpresarena, Arabiar Emirerri Batuetako hiriburuak, Abu Dabik, abian jarri zituen lurpeko edukiontzi adimendunak, zaborra trinkotu, wifi bidez jakinarazi edo erabiltzaileak identifikatzeko. Pertsona desgaituek ere birzikla dezakete Bartzelona izan zen, bere kaleetan, ikusmen urritasuna eta mugitzeko gaitasuna duten pertsonentzako birziklatzeko edukiontzi egokituak jarri zituen Espainiako
|
lehen
hiria. 2009an, 27.000 edukiontzi pixkanaka ordezkatzeko plan bat onartu zuen, eta horien artean eredu berezi berriak sartzen ziren.
|
|
Getxon ere Udalak konpromisoa hartu du eta produktuak zortzi denda eta lau ostalaritza establezimendutan saltzen dira. Kordoba titulua lortu zuen
|
lehen
hiri espainiarra izan zen. 2008an onartu zuen bidezko merkataritzaren aldeko adierazpen instituzionala, eta haren ondoren bete ziren gainerako baldintzak.
|
|
Gatoteka Kafea eta katuz inguratutako denbora konpartitzeko establezimendu publikoak ez dira berriak. Taipei, Taiwan, izan zen, 1998an, kat kafe bat inauguratu zuen
|
lehen
hiria (gutxienez, lehen ezaguna). Harrezkeroztik, felido establezimenduen mugimendua hazi besterik ez da egin.
|
2014
|
|
Zisjordania amaitu eta Israel hasten den Marra Berdearen kontra dago. 2002 urtean, murruak erabat itxi zuen
|
lehen
hiria izan zen. U forman inguratuta, checkpoint batek kontrolatzen duen irteera bakarra dauka.
|
|
Perm hiria noizbait lehen mailakoa bihurtuko da beharbada, kokaleku paregabean egonik, baina bitartean hiri hitsa da guztiz, arras zikina, lohiz bete betea, eta batere baliabiderik eskaintzen ez duena. Errusiatik Siberiara doazenei axola gutxi die erosotasun falta horrek, barne aldetik etorrita aldean baitakarte behar duten guztia; baina Asiaren erdialdeko eskualdeetatik datozenek, hain bidaia luzea eta neketsua burutu ondoren, ez lukete inola ere gaizki ikusiko Asiako muga pasatu eta aurkitzen duten
|
lehen
hiri europarra hobeki hornitua egotea.
|
|
|
Lehen
hiriak Antzinaroan sortu ziren Mesopotamian, K.a. 7.000 urteen artean. Ondoren, Grezian eta Erroman ere izan ziren hiri handiak.
|
|
Hondakinen% 70 birziklatzen du eta 1,5 milioi zuhaitz berri inguru landatu ditu bide eta errepideetan zehar. 11 Dallas, Texas (AEB). Estatu Batuetako
|
lehen
hirietako bat da eraikuntza berdeko arauak (LEED ziurtagiria, adibidez) nahitaez erabili beharra. Baliabideak murriztea eta berrerabiltzea, ura zaintzea eta energia eraginkortasuna dira nagusi.
|
|
Denbora hori iragana da. Pixkanaka, Uztaritze sendatzen da ez baita gehiago
|
lehen
hiria. Zergatik hiri hau apaldu bide seinaletan barna?
|
2015
|
|
Azken hamarkadak baino
|
lehen
hirietatik
|
|
6 Azken batean, ni hara joateko erabakia eta
|
lehenik
hiriarekin tratatzea, eta hiriak oniritzia ematen ez bazuen, hala ere berak ez zituela eskuak loturik izango baimenik ez emateko, eta Ávilako lehen monasterioan han zegoela bera, eta gogoan zituela han izan ziren zalaparta eta kontrakotasunak; eta, horregatik, aurre hartu nahi ziela hemen; ez zela komeni monasteriorik egiterik, ez zetorkidala ongi, errentaz eta hiriaren baimenaz izan ezik; horre...
|
2016
|
|
|
Lehen
hirien sorrera
|
|
Euskaraz gain, erdarek Donostian izan duten bilakaera eta tokia berariaz ikertu da.Erramun Osa Euskaltzaindiko idazkariordeak ordezkatu zuen Akademia pasa den ostegunean egin zen aurkezpen zabalean. Osak metodologia berria aplikatzeko aukeratutako
|
lehen
hiriari buruz jardun zuen, hasieran: Donostiak euskalgintza alorrean izan duen eraginagatik hautatu genuen.Metodologia berriaren nondik norakoak ere azaldu zituen Osak:
|
|
Azken hamarkadak baino
|
lehen
hirietatik eta garraio loturetatik gertu kokatu ohi ziren.
|
|
7 Malmö (Suedia). «Ekozikloko eredu» bat sartu du, eta hor sartzen dira jatorrian bereiztea, zaborra sortzen duten instalazioak, berrerabiltzea, birziklatzea eta konpostatzea, janari hondarretatik eta lorategietatik abiatuta. Horri esker, zabortegira iristen diren hondakinak 2001ean% 22 izatetik 2013an% 0,7 izatera igaro dira; betetzen da Malmö eta Burlöv eko berokuntza beharren% 60, erregai fosilak saihestuz, erregai fosilak saihestuz, erregai fosilak saihestuz… 8 Milan (Italia). 1.300.000 biztanle ditu, eta hondakin organikoak jatorrian bereizteko sistema intentsiboa duen Europako
|
lehen
hiria da, guztizkoaren% 30 artekoa. 2012an ezarri ondoren, 2014 urtearen erdialdera populazio osora zabaldu zen:
|
2017
|
|
New Yorkekin maitemindua zegoen Fitzgerald. Hura zen kapitalismoaren bihotza, dirua egiteko
|
lehen
hiria, jazz garaiko abentura eta bakardadezko hiria. Baina New Yorkeko istorioetan, amets egileek akabera txarra dute sarri.
|
|
|
Lehen
hirien sorrera
|
|
|
Lehen
hirien sorrera
|
|
Sardiniako hiri zaharrena omen, eta iberiarrek fundatua, Pausaniasen arabera: " Iberiarrak Aristeoren ondoren, Sardiniara joan ziren bizitzera Norax en gidaritzapean eta Nora hiria sortu zuten, eta esaten da uharteko
|
lehen
hiria izan zela". (Heltidos Periegesis X, 17,5).
|
|
Horretarako Jose Gorrizen agindupean Gareseko kasernan utzi zituen soldaduak erabiltzea pentsatu zuen Espozek. Garesetik Iruñeraino gaueko ibilaldi bat egin ondoren, eguna argitu baino
|
lehen
hiriko harresiak gainditu zituzten hartarako egurrezko zurubiak erabiliz. Asura koronelaren laguntzaz, Minak hiri barrutik erraztu behar zien sarbidea, eta erregeordearen erreakzioa eragotzi.
|
|
Hori da hain zuzen Beñat Achiaryk eta bere lagunek jakinerazten daukutena uda hastapen huntan:
|
lehen
hiri pastorala antolatzen hasiak direla, 2013an agertu behar luke Bokale Tarnos aldean, Itxaro Bordak idatzia du, eta" Gerezien denbora" dauka izenburu! "... pastoral batean, hemengo langileen ixtoria agertaraztea, presuna batzuen biziari lotuz."
|
|
30000 urte) laborantza (K.a. 8000 urte)
|
lehen
hiriak (K.a. 4000 urte) lehen herrixkak (K.a.
|
2018
|
|
Hurrengo egunean Makhmurrerantz abiatu gara.
|
Lehenik
hiriaren kanpoaldean dagoen geltokira joan, taxi kolektibo batera igo, eta Mosulerako errepidea hartu dugu.
|
|
Azkenean, bigarren legea aplikatu zen, eta horren arabera, jabetzak Udalen eskuetan utzi ziren eta Udala ere hiriaren hedapenaz arduratuko zen (Jimenez Riesco, 2011, 471). Iruñea, beraz," Espainiako
|
lehen
hiria izan zen urbanizatu beharreko lurzoru guztia desjabetzen". Horren ondorioz, epe luzera, jabeei espekulatzeko eta aberasteko bidea eragotzi zitzaien, eta horren ondorioz, hiriko botere guneetan txandaketa gertatzeko aukera ere galarazi zen (Ugarte, 2004, 219).
|
|
Brigada propioa duen
|
lehen
hiria izango da gurea.
|
2019
|
|
Ezaugarri amankomun bat baldin badaukate, Jaka Hori jendea gehienbat bizi da
|
lehen
hirien alboko herri txikiak ziren eta gaur lotarako auzo bihurtu diren guneetan, edo lehen jarduera komertzial edo industriala zeukaten eta ekonomiaren globalizazioak bazterrean utzi dituen herrietan. Basamortu horietan, lanpostu baten bila lehiatzeak sarritan dakar bide luzez mugitu beharra; eta noizbait hiriak erdigune bat eduki baldin bazuen, suntsitu egin diote3 Frantziak Europako beste edozein herrialdek baino goizago eta alaiago hartu zuen beretzat AEBetako politika, hemen grandes surfaces (azalera handiak) deitzen dituzten komertzioak herrien kanpoko aldeetan kokatzekoa.
|
|
Enpresa pribatuek ez dituzte aintzat hartzen posizionatzearen abantailak Doug friendly. Horrela, Eusko Jaurlaritzako Turismo Sailak gida ofizial bat argitaratu du txakurrekin turismoa egiteko; Bidaia Agentzien Espainiako Konfederazioko (HOSPBEC) eta Valentziako Erkidegoko (HOSPBEC) Ostalaritza Enpresa Elkartea (HOSPBECen) eta Benidorm, Costa Blanca eta Valentziako Erkidegoa (HOSBECen), eta Espainiako
|
lehen
hiria da. Costa Blancaren behe denboraldian.
|
|
Gure mugetatik kanpo, kasu arrakastatsu batzuk gogoratzea ezinbestekoa da. Milan (Italia), adibidez, atez ateko hondakinen bilketa ezarri zen Europako
|
lehen
hiri handia izan zen. Kasu honetan, astean bi egunetan hondakinen materia organikoa poltsa biodegradagarrietan biltzen da, eta eraikin bakoitzean dagoen edukiontzi batean sartzen dira; beste bi egunetan, berriz, beste edukiontzi garden batean jasotzen dira beste edukiontzi batean.
|
|
Patxik gidatu zuen armaz astunduriko kamioneta bideko
|
lehen
hiri erdiraino. Tratua ongi eta baikorki joan zitzaien.
|
2020
|
|
Mende bat baino gehiago itxaron behar izan zen beste batzuek lekukoari berriro heltzeko: George Hudson Zeelanda Berriko entomologoak proposatu zuen 1895ean; Ingalaterrako (Erresuma Batua) William Willett eraikitzaileak ordutegia aldatzearen alde egin zuen 1907an; eta, azkenik, Ontario (Kanada) izan zen 1908an ordutegi aldaketa gauzatu zuen
|
lehen
hiria. Baina benetan eskala handian ezarri zenean, Lehen Mundu Gerraren ondoren, Europako herrialde askok, Hungariatik eta Alemaniatik hasita, ikatza eta olioa aurrezteko helburuarekin egin zuten, eguzki argiaren orduetan jarduera gehituz.
|
2021
|
|
2017an beste aurkikuntza garrantzitsu bat egin zuten Basagainen: Euskal Herriko historiaurreko
|
lehen
hiri planoa izan daitekeena. Peñalverren esanetan, harlauza horretan irudikatzen dena herrixkaren zati baten oinplanoa izan daiteke.
|
|
Hau da haien bidaiako
|
lehen
hiria eta, lehendabiziko dirua lortu ahal izateko, amarru bat darabilte ahizpa biek. Hiriko parkean barrena dabiltzalarik, senar emazteak bilatu dituzte.
|
|
Europako Batzordearen ekimenak 20 urte beteko ditu aurten, Zure osasunagatik, mugi zaitez modu iraunkorrean goiburupean. Arabako hiriburuak ere azken bi hamarkadetako lorpenak aldarrikatzeko programa prestatu du —baita bideo bat ere—, egitasmoa ospatu zuen estatuko
|
lehen
hirietako bat izan baitzen.
|
|
Eta nik busti harekin bainuetara joatea ulertu banuen ere, Ramonek edatea esan nahi zuela argitu zidan, lehertu arte edatea. Egun hartan pozaren pozez ezagutu nuen nire
|
lehen
hiri europarra: Sevilla.
|
|
Aurreko kapituluetan aipatu ditugu kale ekintza zuzenak, batez ere errepresioaren aurkakoak, bai eta
|
lehen
hiri autobusen erretzeak; abertzaleen aldetik, lehenak 1986tik aurreralotuak ziren estradizioei eta ‘Jarrai’ militanteak han ibili zirela onar daiteke.
|
2022
|
|
Cartagenak, eguarteko 11etan (hala kontatzen dute museoetako gidariek behintzat) aldarrikatu zuen bere independentzia Espainiatik. Kolonbiako
|
lehen
hiria izan zen horretan, eta Hego Amerikako bigarrena, Caracasen ondoren. Gero etorriko zen espainolen birkonkistatzea, Pablo Morillo Bakegilearen (sic) eskutik:
|
|
Irak da, Sumeria, Acadia, Babilonia eta Asiriako zibilizazioen sorlekua, eta horiek egin zituzten lehen idazte moldeak eta
|
lehen
hiri egotekoak, eta horrela garrantzi handia du egiten den aurkikuntza orok.
|
|
1972 urtea Vigo da. Galiziako
|
lehen
hiri industrialeko milaka langile dira, lan baldintza hobeen eskean, horretarako lantoki handietako jarduera geldiarazita, indarkeria eta tortura erabiliz erantzun zien diktadura baten aurka. Historiarako, torturatzaile batzuen izenak:
|
|
Guk San Frantzisko komentua bota zuten horiez pentsatzen duguna? Orain dela gutxi jakin genuen Gasteiz Europako
|
lehen
hiri adimendun eta klimatikoki neutralerako 100 hiri eredugarrien artean egongo dela; berri ezin hobea, dudarik gabe.
|
|
2016ko ekainerako Manbij inguratzea lortu zuten, eta abuztuaren erdialdera arteko borroken ostean hartu zuten SDFko indarrek hiriaren erdigunea. Eufratesen mendebaldean Estatu Islamikoa kanporatzen zuten
|
lehen
hiria zen. Ankararen irakurketa zen ibaiaren sartaldera iritsita inoiz baino errealagoa zela Afrineko kantoiarekin bat egiteko aukera:
|
2023
|
|
Baina hiria ez da egun batean gelditu aire zabaleko jolasaren garrantzia onartzeko; kalean jokatzeko eskubideari buruzko hainbat proiektu ditu. Bartzelonaren helburua da 2030 baino
|
lehen
hiri “jokagarri” bihurtzea, igandeetan trafikoa etenda, doako ur parke gehiago eta plazetan jolas ibiltariak, besteak beste. Burlatan (Nafarroa), “Jolastu eta errespetatu/ Errespetuz jolasten gara” esaten duten seinaleak daude, kalea guztiona dela ikusarazteko, baloiekin, bizikletekin, irristailuekin jolastu ahal izateko… “Bertatik pasatzen direnak edo bankuan daudenak gogaitu gabe dibertitu nahi dugu”, zehaztu dute haurrek beren hitzaldian, kartelak aldatzeko ekitaldian.
|
|
Bilbon 2020ko irailean sartu zen indarrean orduko 30 kilometroko muga hiri osoan. PSE EEko Alfonso Gil Mugikortasun zinegotziak iragarri zuen, eta, azaldu zuenez, munduan 300.000 biztanletik gorako
|
lehen
hiria izan zen hori egiten. «Heriotza bakar bat eragozten badugu, neurriak merezi izango du», esan zuen.
|
|
Maracaiborena beste kontu bat izan zen. Le Basque ez zen
|
lehena
hiri hori atzematen, ezta azkena ere; beraren aurretik beste batzuk hantxe ibili baitziren lapurretan: Gerard pirata holandarrak bidea erakutsi zien 1614an, 1642an Jackson ingelesak aurrekoari jarraitu zion eta, hurrengo urteetan mundu guztia oldartu zitzaion Maracaibori.
|