2001
|
|
Baina erabiltzaileek ere badute euren erantzukizun zatia:
|
jendeak
ez ditu ezagutzen bidaiak kontratatzean kontsumitzaileak dituen eskubideak, erreklamazioak egiteko epeak eta bideak, eta bidaia prestatzeko inprobisazioa maite izateak eta prestakuntza guztia azken unerako uzteko ohiturak ere larriagotu egiten dute arazoa.
|
|
Herria zenbat eta handiagoa izan, orduan eta zerbitzu gehiago eskaintzen dizkio ibiltariari, baina bada Bideko herri guztiek duten zerbait:
|
jendearentzako
taberna eta janari denda, ogia eta kontserbak erosi ahal izateko.
|
|
Udan
|
jendez
gainezka agertzen da Bidea; gehienak turistak izaten dira, Bidea eginez opor desberdinak, merkeak eta espiritualtasun dosi justua ematen dutenak gozatzera datozenak, udazkenean berriro garraio publiko, posta elektroniko, haurren ikastetxe, futbol, telebistako albistegi eta aerobic klaseen ohiko dosiari aurre egin ahal izateko.
|
|
Udako
|
jende
pilaketa horrek haserretu egiten ditu benetako erromesak eta nekatu ostalariak, ez baitira iristen eta harriturik ikusten dute etapaka egiten den karrera bihurtu dela Bidea, estoikoki turistak bata bestearen atzetik jasango dituen koltxoi altruista bat bilatzeko karrera hain zuzen.
|
|
Beren bizitzako labirintoan galdutako
|
jendea
, erdi kirolezkoa den erronka baten aurrean dauden pertsonak, esperientzia berrien bila dabiltzan gazteak, M eta Picasso dorreen bertigoa eten nahi duten yupiak, erromaniko eta gotikoaren ikerlariak, Jainkoaren argia jaso duten aszetak, Santiago apostoluaren jarraitzaileak, ohea dohainik aurkitu nahi duten pikaroak, Paolo Coelhoren liburu bat besapean dakarten brasildarrak...
|
|
Mendeetan zehar herri eta hirietan pasa eta gelditzen zen
|
jendearekin
egin da Santiago Bidea.
|
|
|
Jende
askoren akatsa izaten da ibilaldiaren aurretik eta ibilaldian zehar urik ez edatea, edo edateko eta jateko egarritu edo gosetu arte itxoitea.
|
|
Ikonoak
|
jende
guztiak uler ditzan diseinaturik dauden arren, ez litzateke txarra zirkulazio kodean sartzea, sinbolo horiek ulertzen ez badira emaitza kaskarrak lortuko ditugu eta.
|
|
Bandera urdinak segurtatu egiten du hondartza hori bainurako egoki egokia dela, ura garbi dagoela eta aldian behin analizatu egiten dela, zaborrak bildu eta hondarra garbitzeko sistema dagoela, zainketa eta sorosle lanetan
|
jendea
dagoela, edateko ura baduela eta mugikortasun mugatuko pertsonentzako sarbide erraza eta segurua dituela, dutxak eta komunak badaudela eta seinale egokiak dituela.
|
|
90eko hamarkadan basamortuen inguruko gune berdeak eta antzeko proposamenak entzun baziren, gaur egun beste bide batzuk azpimarratzen dira, hala nola tokian tokiko komunitateen, ingurumen arloko estresa (adibidez lehortea) bizi dugun garai hauetan estrategia tradizionalak berriro ezartzeko premia, eta gobernuek nekazaritza guneetan bizi den
|
jendea
baztertzeak dakartzan arazoez ohartzeko beharra, gobernuek hirietan izaten baitute egoitza.
|
|
Familia giroko aisialdi horrek gero eta zale gehiago du eta ongi pasatzeko
|
jendeak
gogokoen duen aukera gisa finkatu da, gazteen artean batez ere.
|
|
Azkenik, esan beharra dago azterketa oso zorrotza eta zehatza izan dela eta zenbait hutsune edo akats antzeman direla (adibidez, jolas batzuetan arduradunek ez dute ongi zaintzen
|
jendearen
sarrera eta, ondorioz, ez dituzte behar bezala egiaztatzen erabiltzaileak instalazioetara lotzeko segurtasun tresnak); akats horiek nahikoa izan dira zenbait parkek segurtasun arloko azterketa gaindi ez dezaten, batez besteko puntuazioa berez eskasa ez zen arren.
|
|
Txarrena jolasetan bertan ikusten den arriskua (sarrera ateetako zuloak, nola halako konponketak, zaintzaileek
|
jendearen
sarrera edo erabiltzaileak lotzeko segurtasun sistemak ez kontrolatzea, zigilurik gabeko su itzalgailuak, egoera txarrean edozeinen eskura dauden entxufeak eta iltze irtenak), objektu arriskutsuak (kableak bistan eta jendeak ukitzeko moduan, estoldak egoera txarrean eta zatiak herdoilduta, lurrean burdinazko haga arriskutsuak), jolas batzuen hasierako segurtasun akatsak eta leku arriskutsuak ¿ a...
|
|
Txarrena jolasetan bertan ikusten den arriskua (sarrera ateetako zuloak, nola halako konponketak, zaintzaileek jendearen sarrera edo erabiltzaileak lotzeko segurtasun sistemak ez kontrolatzea, zigilurik gabeko su itzalgailuak, egoera txarrean edozeinen eskura dauden entxufeak eta iltze irtenak), objektu arriskutsuak (kableak bistan eta
|
jendeak
ukitzeko moduan, estoldak egoera txarrean eta zatiak herdoilduta, lurrean burdinazko haga arriskutsuak), jolas batzuen hasierako segurtasun akatsak eta leku arriskutsuak ¿ adibidez eskailerak apurtuta eta herdoilduta edo oso aldapatsuak eta esku banda gabe, edo nahiko ur sakoneko guneetarako sarrera libre eta hesiekin babestu gabe egotea.
|
|
Aisialdirako duten eskaintzagatik joaten da
|
jendea
parke horietara.
|
|
Gainera beranduago bazkaldu eta eguerdian jatetxeetan sortzen diren
|
jende
pilaketak saihestuko dituzu.
|
|
Horietakoren bat ikusi nahi ez baduzu, aprobetxatu une hori
|
jende
gehien izaten duten jolasak ilararik gabe gozatzeko.
|
|
Azkenik, Mijas eta Benidormeko ur parkeek ez dute proba gainditu jolasen antolaketari dagokionez;
|
jende
ilaren antolaketa, zenbat denboran itxoin behar den adierazten den eta antzekoak baloratu dira atal horretan.
|
|
Ilaren antolaketa ere aztertu da eta itxoiten dauden bitartean
|
jendearentzat
ikuskizunik dagoen ere bai.
|
|
Historia txikiak intereseko ditu
|
jendeak
oraino?
|
|
|
Jendeari
beti interesatu izan zaizkio horrelakoak, bertan bere burua ikusten eta identifikatzen duelako.
|
|
Estatu espainiarrean, Francoren garaietako pelikulen eduki ideologikoak kontrolatu eta zentsuratzeko bide gisa, indarrean sartu eta finkatu zenez geroztik, premia bilakatu da bikoizketa, filmak
|
jende
oldearengana helarazi nahi badu.
|
|
Portugal eta beste hainbat herrialdetan kontrakoa gertatzen da, hain zuzen: film azpititulatuak ikusi ohi ditu
|
jendeak
, bai zineman baita telebistan ere.
|
|
Estatu espainiarrean, askoz ere
|
jende
gehiagok egin du edoskitze naturalaren alde, mendearen erdialdean jazo zen amagandiko edoskitzeari (justifikaziorik gabeko) ihes egite haren ondotik; izan ere, garai hartan jende askok uste izan zuen esne industrialak amarena baino egokiagoak zirela, nutrizioaren ikuspegitik.
|
|
Estatu espainiarrean, askoz ere jende gehiagok egin du edoskitze naturalaren alde, mendearen erdialdean jazo zen amagandiko edoskitzeari (justifikaziorik gabeko) ihes egite haren ondotik; izan ere, garai hartan
|
jende
askok uste izan zuen esne industrialak amarena baino egokiagoak zirela, nutrizioaren ikuspegitik.
|
|
Bai adinean aurrera doan
|
jende
askok, baita miopia edo astigmatismoa arazo bilakatzeraino nozitzen duten pertsona ugarik ere, pantailan irakurtzea zailtasunez josiriko eginkizuna dute.
|
|
Oraindik nahi beste ez badira ere, alternatibak ugalduz doaz,
|
jende
urtetsu horri berariaz eskaintzen zaizkion garaiz kanpoko edo sasoi apaleko oporraldiez gainerakoak.
|
|
Euskal Herriko Unibertsitateak, Salamancakoak eta beste hainbatek dituzte adinean aurrera doan
|
jendearentzako
berariazko eskaintzak, matrikulen prezioa erdiraino jaitsita eta zaharren interesei egokituriko curriculum proiektua bereizgarri dutela: bertan, zaharrak lantaldean arituko dira eta, noski, eskuliburuek eta azterketek baino dezente garrantzi handiagoa hitzaldiek eta eztabaidek izango dute.
|
|
Izan ere, adineko
|
jendearen
jarduera birtualak (zaharrak erosteko ahalmen handi samarra dauka eta erabakiak azkar hartzen ditu) utz dezakeen dirutzaren eskerga konturatzen edo hautematen hasiak dira alor horretako konpainia handiak: adin horretarako jendeari zuzendurik, Sarean ugalduz doazen berariazko orrietan tartekatzen hasiak dira eta dagoeneko duten edadeko bezeroa urria den arren, leial jokatzen du.
|
|
Izan ere, adineko jendearen jarduera birtualak (zaharrak erosteko ahalmen handi samarra dauka eta erabakiak azkar hartzen ditu) utz dezakeen dirutzaren eskerga konturatzen edo hautematen hasiak dira alor horretako konpainia handiak: adin horretarako
|
jendeari
zuzendurik, Sarean ugalduz doazen berariazko orrietan tartekatzen hasiak dira eta dagoeneko duten edadeko bezeroa urria den arren, leial jokatzen du.
|
|
da: 65 urtez gorako pertsonek egin eta beraiek bezalako
|
jendeari
zuzendutako honek, elikaduraz eta osasunaz aritu eta aholkuak emateaz gainera, beste hainbat gauza ere eskaintzen ditu.
|
|
Adineko pertsonak gizartean txertaturik bizi, bere ongizatean eragin zuzena duten politiken taiuera eta aplikazioan aktiboki esku hartu eta belaunaldi gazteagoetako
|
jendearekin
bere ezagutza eta trebeziak jorratzeko aukera izan behar du.
|
|
Oso gai zabala da, baina abantaila batetik abiatzen gara:
|
jendeari
deigarri egiten zaio zerua.
|
|
Fenomeno hauek aukera ematen digute zientzilari dibulgatzaileoi
|
jendea
gure jakintza eta zereginetara hurbiltzeko.
|
|
Eta izarren kontuez hitz egiteko edo
|
jendea
zerura begira jartzeko, zer hoberik eklipse baten erakarpena baino?
|
|
Zientzia museoak eta planetariumak parke tematiko bihurtu behar ote ditugu
|
jende
gehiago joan dadin?
|
|
Zientzia erretolika hutsa dela uste izatea da
|
jendearen
hutsegiterik handienetako bat.
|
|
|
Jendeak
munduaren aurrean joka dezan lortu nahi dugu eta ikusten duen guztiaz bere buruari galderak egitea.
|
|
Merkatu batez hitz egiten ari gara, saltzen duen
|
jendea
eta erosten duena daude eta herritar gisa, funtzionatzen ez duten gauzen aurrean babesturik egoteko eskubidea dugu.
|
|
Zerutik eroritako frigolitoena bezalako fenomeno bat gertatzen denean, sekulako ikusmina sortzen da eta
|
jende
guztia sartzen da joko horretan.
|
|
Gainera, eragin mimetikoa du eta
|
jende
asko hasten da fenomenoa ikusten.
|
|
Baina albiste horrek ez zuen lehen izotz pusken berriak adinako eraginik izan eta ezin izan da
|
jendearen
burutik kendu euri izoztu horrek izan zuen irudi paranormala.
|
|
Albiste mota hori saldu egiten da eta
|
jendeak
irrika biziz kontsumitzen du.
|
|
|
Jendea
erakarri egiten du estralurtarrekin harremana izan duen emakumearen istorioak edo Ama Birjina ikusi eta gainera perlesia sendatuta geratu denaren kasuak, gertaera horiek sinesgarri izan ez arren.
|
|
Hori guztia zer den jakin egin behar du
|
jendeak
eta zientziaren dibulgazioa hortxe sartzen da: herritarrek, eragiten dieten gaien inguruan iritzi oinarritua izan dezaten lortzea da.
|
|
Eskolarako materialaren atalean kalerako arropa sartzeaz
|
jendeak
hamaikatxo iritzi ditu, izan ere, nahitaez egin beharreko gastu begi bistakoa den arren, bere baliagarritasunaren mugak ezartzerik ez baitago.
|
|
Lege arau berriak, irradiazio horietarako
|
jendearen
esposizio mugak finkatzeaz gainera, operatzaileei beraien jarduera lege testuaren arabera egiazta dezaten agintzen die, eraiki berri diren estazioetatik gertuko inguruneetan nozitzen diren esposizio graduak zehaztuz.
|
|
Aragoiko Pirinioetara Gabon Zaharrean
|
jende
asko doalarik, Urte Berriari Astún, Candanchú, Formigal, Panticosa edo Cerler eko aldapetatik behera eski gainean amilduz eman ohi zaio hasiera.
|
|
Bost estazio horietatik gertu dagoela, Jaka da gazte
|
jendeak
nahien duen eski herria urtero duen gauezko giro paregabeari esker.
|
|
Kezkak, umore txarra, amorrua, norbere edo maite ditugunen gaixotasunak, arazo ekonomikoak, nekea, bokazioaren frustrazioak, bikotearekiko gatazkak edo seme alaba edo bizitza garrazten saiatzen zaigun
|
jendearekiko
gatazkak hortxe izango ditugu beti.
|
|
Denborarekin, dakizuna ikasi nahi duen
|
jendea
dagoela ohartzen zara eta egunez egun maisu txiki bihurtzen zara; gero maisu hobea, eta orain munduko leku guztietatik deitzen didate.
|
|
Bizitzan beti izan da
|
jende
zintzoa eta tranpatia.
|
|
Duela berrogei urte, ni jaio nintzenean,
|
jendeak
energia gehiago gastatzen zuen eta sendoago jan beharra zuen.
|
|
Horrexegatik,
|
jende
askok nahiago izaten du ordenagailuaren audio irteera musika katearekin konektatzea: era horretan, ia ia egiazko diskoteka bailitzan (gogoan izan, disko gogorrak, MP3 formatuan eginik, zortzi hilabeteko musika emanaldia jaso dezakeela) ordenagailuaren aukerak baliatzen duen bitartean, eskuarki kalitate kaskarragokoak diren ekipo informatikoko bozgorailuak ez erabiltzeko aukera izaten du.
|
|
Aldaketari aurre egingo dio kontsumitzaileak nolabaiteko kezkaz,
|
jendearen
eguneroko bizitzan duen eraginagatik.
|
|
Bestelako informazioak, hala nola produktuaren eta fabrikatzailearen izena eta nutrizio alorreko datuak (%5) askoz ere
|
jende
gutxiagok kontsultatzen ditu.
|
|
Horrelako elikagaiei dagokienez, informazio onik ez duela aitortzen du
|
jende
askok.
|
|
Aspaldi aberats eta pertsonaia ospetsuen pribilegioa zelarik, eskakizun handiari eta tekniken aurrerakadari esker (horiek soilago eta ospitaleko gastuak, berriz, askoz ere urriago dira) ebakuntzen prezioak %7 eta %9 bitartean jaitsi direnez, gaur egun lanbide, egoera eta ezaugarri guztietako
|
jendeak
jotzen du kirurgiara kezkarik gabe itxura fisikoa hobetzeko.
|
|
Baliteke zure inguruko
|
jendeak
erreakzio ona agertzea, baina kirurgia plastikoa aldaketak zure baitan eragiteko dago pentsatua eta ez ingurukoak asetzeko.
|
|
Edo gazte
|
jendea
emantzipatzeko hezten ote dugun.
|
|
Herrialde azpigaratu askotako
|
jendeak
sarritan bertako natur baliabideak ustiatu besterik ezin du egin bere bizimodua aurrera ateratzeko.
|
|
Mediterraneoko arrokoek aspaldi egin zuten zeramikaren alde eta material hori pittinka pittinka beste eskualde askotan sartzen ari da, baina egurra da Iberiar Penintsulan
|
jendeak
nahien duen eraikuntzarako material noblea.
|
|
Mediterraneoko arrokoek aspaldi egin zuten zeramikaren alde eta material hori pittinka pittinka beste eskualde askotan sartzen ari da, baina egurra da Iberiar Penintsulan
|
jendeak
nahien duen eraikuntzarako material noblea.
|
|
Mediterraneoko arrokoek aspaldi egin zuten zeramikaren alde eta material hori pittinka pittinka beste eskualde askotan sartzen ari da, baina egurra da Iberiar Penintsulan
|
jendeak
nahien duen eraikuntzarako material noblea.
|
|
Zaharberritze lanetan guztiz egokia gertatzen da, lehendik zeuden lurzoruen gainean antolatzeko, baita
|
jende
asko dabilen tokietan ere, gai hori erraz berreskuratzen baita.
|
|
Zenbaitetan, elkarri itsatsitako txaletetako beheko pisuetan ezartzen da zeramika,
|
jendea
kaletik edo lorategitik etxera sartzean zorua gehiago zikintzen duelako; horietan, egurra goiko pisuetako logeletan bakarrik ipintzen da.
|
|
Opera munduan jakitun asko izaten da eta estualdirik ez pasatzeko,
|
jendeak
zer egiten duen ikusi eta ikastea izaten da onena.
|
|
Roald Dahl eta Bernardo Atxaga ditugu batez ere haur eta gazteen obrak idazten dituzten bi idazle, euren liburuak adin guztietako
|
jendeak
irakurtzen dituen arren.
|
|
|
Jendea
agurtzerakoan eskua emateari eta bestelako edozein kontaktu fisikori uko egiten dioten.
|
|
|
Jendeak
egiten eta esaten duen guztia bere aurka erreakzionatzeko modu bat dela uste du.
|
|
Espainiako estatuan
|
jende
askok bizi izan zuen 80 hamarkadan koltza olioaren kutsadura masiboa.
|
|
Testuinguru horretan, beldurra eta elikaduraren segurtasunari buruz mesfindantza eragin dute behi eroen gaitzak eta antzeko osasun arazoek; agintari publiko eta produktoreek berehala neurriak hartzea eskatzen du
|
jendeak
, kontsumitzaileak konfiantza berreskura dezan.
|
|
Formatua berez ez da legez kanpokoa, baina formatua bidez kontra baliatzeak izena duten diskoak munduko
|
jende
guztiarekin partekatzeko aukera ematen dio egile eskubide guztiak sistematikoki urratu izan dituen kolektibo zabal zabalari.
|
|
Indartsuenaren legetik ulermenera, elkarrizketara, elkarri entzutera iristea,
|
jendeak
hitz eginez ulertzen duela elkar sinistera heltzea.
|
|
Eta horren guztiaren ondorioz,
|
jende
gehiagok jokatzen du bere gogoetetatik abiatuta.
|
|
|
Jende
askorentzat zaila izaten da lorontzi handietan lurrari osasuntsu eustea, ontzi handian dauden landareak larregi ureztatzeko joera izaten baitugu.
|
|
Transgenikoen kasuan
|
jendea
ez da fio: arrisku naturalen aurrean, berriz, ez dago mesfidantzari aurretiaz.
|
|
Baliteke transgenikoen inguruan interes ekonomikoak begien bistako bihurtu direlako izatea; besteen kasuan, berriz, tartean interes ekonomikoak egon arren,
|
jendeak
ez ditu ikusten edo ez ditu behintzat hain kaltegarri jotzen.
|
|
Horrexegatik izango du
|
jendeak
seguru asko horri buruzko ikerketa zientifikoaren inpartzialtasunaz ere zalantza handiagoa.
|
|
Uste txarra gutxitzeko prozedura administratiboak eratu behar dira, botere publikoek
|
jendearen
konfiantza lortu behar dute eta inpartzialtasuna berma dezaketela erakutsi.
|
|
Nekazaritza horrekin
|
jende
gehiagori ematen zaio jaten, azalera landua handitu beharrik gabe.
|
|
Horien tarifak (milioi bakarretik bi milioi pezeta bitartekoak, umearen sorterriaren arabera)
|
jende
aurrean egoten dira agerian eta onespen ofiziala hartu behar dute beti.
|
|
Eta, hori gutxi balitz, harreman sentimentalen arlorako gaitasun handiagoa dutela uste izaten du
|
jendeak
.
|
|
Horregatik, emakume lodiek sexu harremanetan kide iraunkorra edukitzeko eta sexu desioa sentitzeko aukera gutxiago dutela uste izaten du
|
jendeak
.
|
|
Ez esan
|
jende
aurrean oporretara zoazenik.
|
|
12 urte bitarteko haurrei zuzenduta dago, eta aldi berean irakastea eta dibertitzea du helburu. Adin txikiko mutil bat da joko informatikoaren protagonista, eta
|
jendea
prebentzioaren beharraz sentsibilizatzeko beste tresna bat da. Proiektu horretan, halaber, irakasleentzako prebentzio gida bat eta droga mendekotasunari buruzko ikasketak dituzten ikasleentzako eskola agenda bat daude.
|
|
Nutrizio arloko aditu estatubatuarrek adierazi dutenez, “jendea jaten den moduaren nahasteak”. Halaber, uste dute “jende gehienak, buru osasuneko arazoetan pentsatzen duenean, uste duela depresioak pertsona gehiago hiltzen dituela bere buruaz beste egiten dutelako, edo eskizofreniak
|
jendea
hiltzen duela psikotikoek batzuetan gauza arriskutsuak egiten dituztelako. Baina elikadura nahasteek beste buru arazo konbinatu guztiek baino jende gehiago hiltzen dute”.
|
|
Halaber, uste dute “jende gehienak, buru osasuneko arazoetan pentsatzen duenean, uste duela depresioak pertsona gehiago hiltzen dituela bere buruaz beste egiten dutelako, edo eskizofreniak jendea hiltzen duela psikotikoek batzuetan gauza arriskutsuak egiten dituztelako. Baina elikadura nahasteek beste buru arazo konbinatu guztiek baino
|
jende
gehiago hiltzen dute”. Adituek diotenez, inor ez dago ziur orain arreta gehiago jartzen den eta kasuak maizago detektatzen diren, edo jendea elikatzeko moduan nahaste horiek areagotzen diren.
|
|
Baina elikadura nahasteek beste buru arazo konbinatu guztiek baino jende gehiago hiltzen dute”. Adituek diotenez, inor ez dago ziur orain arreta gehiago jartzen den eta kasuak maizago detektatzen diren, edo
|
jendea
elikatzeko moduan nahaste horiek areagotzen diren. Bi nahaste ohikoenak anorexia eta bulimia dira, biak ere urduri kalifikatuak, erroa egoera psikologiko batean baitago gaitz fisiko batean baino.
|
|
Egia esan, ez legoke ezer janari lasterreko establezimendu horiek kritikatzeko, haiengana jotzen duenak noizean behin egiten badu. Baina, zoritxarrez, gero eta
|
jende
gehiagok bihurtzen du elikaduraren oinarri, horrek dakartzan nutrizio arriskuez jabetu gabe. Azkar jatea, eguneko edozein ordutan eta prezio baxuan, eta era horretako elikagaiak munduko edozein txokotan jan daitezkeela jakitea dira establezimendu ezagun horien aukera nagusiak.
|
|
Erregina berria te kontsumitzailea zen ezkontza baino askoz lehenagotik, eta Txinako te kaxa bat ekarri zuen berarekin, bere dotearen zati gisa. Gero eta
|
jende
gehiagok probatu nahi zuen, baina oso garestia zenez, modan egon nahi zuten aberatsek baino ezin zioten utzi. 1706an, Thomas Twining te konpainia ospetsuaren sortzaileak Tom´s Coffee Housek ireki zuen.
|
|
Oiloen etxekotzeak une oro elikagai hori edukitzeko aukera ekarri zuen. Ordura arte,
|
jendeak
basa hegaztien habietan aurkitzen zituen arrautzak jaten zituen. Antzararen, hankaren eta pintadaren berri bazuten ere, arrautzak oso gutxi kontsumitu ziren K.a. V. mendera arte, orduan iritsi baitzen oiloa Greziako eta Italiako ukuiluetara.
|
|
Horrela, erromatarren garaian, arrautzak ezinbesteko osagai bihurtu ziren sukaldaritzan eta, batez ere, gozogintzan. VIII. mendean, arrautzak Garizumako menuetatik kanpo utzi ziren, eta Erdi Aroan, Europa osoko
|
jende
xumearen dietan parte garrantzitsua hartu zuten. XX. mendearen lehen erdian, bitamina eta aminoazido gehienak identifikatu ziren; beraz, arrautza funtsezko mantenugai iturritzat hartu zen organismoarentzat, eta osasuna babesten duen elikagaitzat ere sailkatu zen.
|
|
Espainian, 1983ra arte, alor horretako araudiak elikagaien manipulatzaile txartel ezaguna izatera behartzen zuen, elikadurarekin zerikusia zuen eremuren batean lan egiten zuten pertsonentzat. Txartel hori lortzeko, Autonomia Erkidegoetako Osasun Publikoko Zuzendaritza Nagusiek
|
jende
asko biltzen zuten ikastaroak antolatzen zituzten. 1993an, Espainiako ordenamendu juridikoan sartu zenean, elikagaien higieneari buruzko arauei buruzko Europako Erkidegoaren zuzentaraua elikadura arloko enpresek higiene lanetan duten erantzukizunari buruzkoa zen, eta autokontrol jarduerak egitera behartzen zuen, hau da, langileak elikagaien higienearen eta segurtasunaren arloan prestatzera.
|
|
Horregatik da garrantzitsua animalia osasuntsuak izatea eta, ondorioz, eremu pobreenetan bizi diren pertsonen osasungarritasuna. Esne freskoa eta animalien osasun sarea
|
Jende
guztiak ez du sarbide hori osasungarria dela uste dugun elikagai baterako. Horixe da Las Antillas uharterik handienaren kasua, Kuban, non, esnea arrazionalizatzearen ondorioz, 6 urtetik beherako haurrei eta gaixorik daudenei soilik ematen baitzaie esnea.
|
|
Aztertzen ari diren aukeren artean, arlo horretan lan egiten duten gazteei ezagutzak emateko gela bat sortzea nabarmentzen da. “Joan den urtean sei ikastaro egin ziren,
|
jende
asko bildu zen, baina aurten izugarri hazi da eskaria”, adierazi du elkarteko lehendakariak. Izan ere, elkarte horrek ez du ezkutatzen optimismoa belaunaldi berriek ezagutzarako duten interesaren aurrean.
|
|
Eguberrietako jaien ondoren, gehiegizko kilo horiek galtzeko obsesioa
|
jende
askorentzat da. Urtero, egun horietan pilulak, belarrak, janarien ordezkoak, dieta miragarriak eta helburu hori lortzeko ebakuntza kirurgikoak agertzen dira.
|
|
Bestalde, Internet bidez komunikatzean haurren eta gurasoen segurtasun pertsonala ere aipatzen da. Alde horretatik, dokumentuak adierazten du adingabeek beren eta gurasoen segurtasuna arriskuan jar dezaketela Internet bidez
|
jendearekin
harremanetan jartzen direnean. Hori dela eta, seme alabek on line norbait ezagutzen badute, “segurtasun fisikorako arriskua dela uste baduzue, jar zaitezte harremanetan poliziarekin”.
|
|
Ikerketaren arabera, ebasketako profesionalek eta herrialdeko saltoki eta saltoki handietan dabiltzan talde antolatuek egiten dituzte bezeroen delitu gehienak. Batez besteko lapurretaren balioa 5.000 pezeta ingurukoa izango litzateke, eta arrisku handieneko egunak ostiral eta larunbat arratsaldekoak dira,
|
jende
pilaketa aprobetxatzen denean. Ebasketaren objektuak nahiko ondo identifikatuta daude.
|
|
Horren arabera, besteak beste, honako hau ezartzen da: euro profesionalak manipulatzen eta
|
jendeari
ematen parte hartzen duen edozein kreditu erakunde edo enpresa behartua dago jasotzen dituen billeteak eta txanponak zirkulaziotik kentzera, baldin eta faltsukeriaz jasota badaude edo funtsezkotzat jotzen badira. Billeteak agintariei berehala emango dizkiete.
|