|
2000
|
|
|
Radio Listeners in Panic, Taking War Drama as Fact.
|
Jende
batzuen izua itzela izan zen; horrela erakutsi zen, irratibideak aukera handiak eman zitzakeela fikzio eta dramaren alorrean.
|
|
|
—Orthezerat itzuli ondoren, ene lagun protestant batek, zeinari Jacques de Bela baitzeritzan, gutun bat skribatu zidan, non jakinarazi baitzidan ezen berak ere gutun bat jaso zuela eta kontuz ibili beharra nuela, zeren baitzirudien, gutunak zioenaren arabera, ezen bizkondearen aldeko
|
jende
batzuk goganbehartsu zeudela nitaz, Mathalasen buruaren kontu hura zela kausa: " espainiarraz" goganbehartsu zeudela, alegia, zeren frantsesentzat espainiar bainintzen, are espainiarrago gauzak okertzen hasi zirenean —eta, behakoa iluntzen zenuela, zeure etorkizunaren berri bazeneki bezala, erantsi zenuen—:
|
|
|
Leonardo, Rafael, Ucello, Botticelli... haiek guztiak nabaritzen ditiat dagoeneko, Joanikot, bihotzean ate joka, zeren, haiek hil ziren arren, bizi bizirik baitaude ene baitan!", erraiten zidaan. Eta niri inbidia izugarria emaiten zidaan, zeren eta ez baitzitzaidan, artean, bihotzean su hura piztu,
|
jende
batzuk zirt edo zarteko deliberamendu haien hartzerat bulkatzen zituena: Pedro, konparazione, Italiarat joaitekorat; edo Xabierko Frantzisko, bertze gradu batean, Txinarat eta Goarat.
|
|
|
Izan ere, sartu ginen arratsaldean Santo Tomáseko pulpería batean —zeina baitzen, hobeki uler diezadazun, saltoki suerte bat, tabernatzat ere har zitekeena, non zerbitzatzen baitziren jan edanak, mota orotako produktuak saltzeaz gain—, eta, sartu bezain fite, ikusi ez genituen, bada, bortz zaldun handinahi haiek, dadoen jokoan jo eta ke, mahai berezi baten inguruan, bertze
|
jende
batzuen artean, zeren saltoki hura jendez beterik baitzegoen!
|
|
|
Halarik ere, ez nuen Urbiainen itzal bat bezala sartu nahi, zeren bainekien ezen bertzeen aitzinean itzal bat bezala agertzen dena bihurtzen dela, finean, bertzeen goganbeharraren iturri, eta nik ez nuen halakorik nahi. Hargatik, igandean amarekin eta sor Klara Uraitzekoarekin Urbiaingo elizarat joan nintzen, meza entzuteko asmoz, eta, horrela, apezarekin, alkatearekin eta bertze
|
jende
batzuekin egoiteko parada izan nuen, meza adituz gero.
|
|
|
Baina historia bitxi hartan bazegoen kontu ilunik, zeren eta, kapatazekin eta bertze
|
jende
batzuekin mintzaturik, berant gabe jakin bainuen, konparazione, ezen erditzeko puntuan zeudenak zirela don Fidelek arbuiatzen zituèn eta etxetik egozten zituèn emazteki haietarik gehienak, eta ez nuen ulertzen zergatik... Izan ere, ez al zen arrazoin naturala emazteki haiekin izan zezakeen haur bat edo bertze beretzat hartzea eta etxeko primu eta heredero izendatzea...?
|
|
|
Baliteke, baina ez naiz errai ten ari naizenaz fido. Izan ere ni ere zahartua nago, eta ezagutzen ditut eta ezagutu izan ditut zahar jendeak, eta badakit ezen zahar
|
jende
batzuen logikak anitzetan ez duela logikarik... zeren batzuetan ariman edo adimenduan zulo eta hutsune izugarri batzuk bezala egiten baitzaizkie —eta ni ez nago, ez, horietarik libre! —, eta zeren, hutsune haietarik, ez bururik ez buztanik duen edozein zentzugabekeriarekin atera baitaitezke.
|
|
|
Eta banindoan, banindoan, eta bat batean oroitu nuen nola guardia buruak erran zigun ezen puta haiek bertze
|
jende
batzuekin elkar harturik behar zutela... baina oroitzen nituen, halaber, bere kideen hitzak eta haien irriak eta haien bertze hainbat keinu eta xehetasun, eta gero eta gehiago iduritzen hasi zitzaidan ezen guardia haiek zirela putekin elkar harturik zeuden gizonak. Eta ez ote zituen Mignon biluziak ere oinetakoak jarririk, ez bere ahalkearen eta bere dekoroaren ezkutatzeko, nola aitortu baitzidan, baina arintkiago eta fitezago ihes egin ahal izaiteko?
|
|
|
...ltzan bitartean, bertze putatzar haiek iruzur egin zigutela, eta hargatik jarrarazi zizkigutela jantziak aulki haietan, zeinak baitzeuden gelak eta korridoreak bereizten zituzten barren leihoetarik hurbil, eta, halatan, korridoreotarik nornahik hartzeko moduan, eskua leihoak estaltzen zituzten kortinen azpitik sarturik, eta zalantzarik ez zegoela ezen putatzar haiek bertze jende batekin edo bertze
|
jende
batzuekin elkar harturik zeudela, hauek guri jantziak aulkietarik ken ziezazkiguten eta diru poltsak ebats... gu haragizko atsegina hartzen ari ginela: erran beharrik ez dizut ezen azken erran hartan trufaz bezala aritu zitzaigula, eskarniozko irria ezpainetan; haatik, begien hertsireki batean irritik beltzurirat egiten zuela eta ezpata bularraren aitzinean dantzatzen zigula, erran zigun:
|
|
|
Gogoko nuen mutilaren lotsagabekeria espantu gabea, baina ez nuen adierazkorragoa gertatu nahi: estonagarria zait
|
jende
batzuek —dendari, botikes, saltzaile, zerbitzari— ezezagunekin kontu kontari hasteko duten abilezia.
|
|
|
Nik argi neukan erantzuna ordurako. Eta nik ez ezik, beste
|
jende
batzuek ere bai. Ezen, ustezko harritzarra tankera hartan erori eta ez zela txikitu ikusirik, ikusle batek eta bik eta hiruk programaren faltsukeria salatu zuten, eta biluzik, larru gorritan, sarreraren dirua itzultzea eskatu zuten.
|
|
2001
|
|
|
|
Jende
batzuk asaldatu egin ziren. Gehienak, ordea," erosia erosi" esan eta ez ziren gehiegi axolatu gertakizun honetaz.
|
|
|
Dei iezaguzu laster..." Herioaren tentazioa bigarren larrutzat kontsideratzen nuen egoeran bide hobeagorik aurkituko nuena? Iragarkiak heriotik bizirik ateratako
|
jende
batzuen argazkiak agertzen zituen eta arrapizturik zoriontsu zeuden zirudienez Jean Pierre, Elisabeth eta Cheyenne. Gaizki bulta saihestuz, irri sarkastiko batez askatu nintzen, bi urtzain oparoz izparringiaren orrialdea mikrobio ttanttaz ziliportatuz:
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, pertsonen esparru psikologikoan, badira
|
jende
batzuk ereduaren alde hazten eta garatzen direnak, eta badira, aldi berean, ereduaren kontra hazten direnak. Sergio azken hauetakoa zen.
|
|
2004
|
|
|
Zenbait girotan, lumaz jantzita ibiltzea besterik ez da falta. ?
|
Jende
batzuek euskal mundua ez dute ezagutzen. Ur Apalategi ari zaigu?, ez hurbiletik ez urrundik ere. Fantasmatzen dute.
|
|
|
Desesperaturik izanen zen, auskalo zein aireportutan iragana galdu zuela-eta pozik izan beharrean. Gustura galduko luke berak iragana, dena atzean utzi eta berriz hasi, beste herri batean, beste
|
jende
batzuekin, beste bizi bat, egin duena egiteko beharbada, baina, hala ere, gauzek berritan izaten duten distira hori berriz ere bizitzeko. Zer eraman zuen Bazterrek Londresera joan zenean?
|
|
2005
|
|
|
Hori Gipuzkoatik sartua da. Barkatu baina Gipuzkoak du errua, zeren eta ikusten duzularik nola mintzo ginen gu Baigorrin Baztandik jinikako
|
jende
batzuekin, Koakin erraten genuen Joakinen ordez, Koxe, Kexus, Kuxto... Koakin mandozaina zen, Kuxto eskolakoa...
|
|
|
Australiako adineko
|
jende
batzuk ere, gu bezala, tabu, lege arazo eta eskubideen arteko katramilak harrapatuta aurkitu dira. Baina eztabaida publikoetan luzatu eta galtzeko partez, zuzeneko ekintzara jo dute.
|
|
|
Euskal mezak badira Parisen eta San Frantziskon, baina ez Angelu eta Biarritzen. Bizkitartean Codex Canonici Elizako deretxo liburuak aipatzen ditu, ez eremu batentzat baina
|
jende
batzuentzat bereziki egin parropiak.288
|
|
|
Garai beretan ez dute denek berdin konprenitu eta gaur egun ere batzuek ala besteek ez ditugu gaztainondo horrek eman gaztainbihi berak jaten. Gainera,
|
jende
batzueri lili74 Vatikanoko II. Kontzilio Ekumenikoa, 807 or. tan zaie gustatzen gaztaina, bihiarentzat esker mikorik gabe, gehienek bihia dutelarik estimatzen.
|
|
|
Egin behar duena intelektual batek, nire ustez da: herri honetan badaude borroka batzuk, badaude problema batzuk, eta borroka hori aurrera eramateko badaude
|
jende
batzuk eta badaude beste batzuk ere, PPkoak daude PSOEkoak daude eta guzti hori. Bueno, intelektualak aukeratu egin behar du zeintzuk izango diren bere lagunak.
|
|
|
Goizero joaten zen, eguna burdin ur usainez itoa eta mailu gotorren klinki klanka herotsez zapaldua bukatzeko. Hala erraten zion bederen, intentzio txarreko
|
jende
batzuek Maianari so zeharkariz bere seme kuttunaren bizimoldea arras desberdina zela ulertarazten zioten arren. Frantxua hargatik gizon prestua zen, ezkondu ez baldin bazen ere.
|
|
2006
|
|
|
Denbora gero eta ondasun preziatuagoa da, eta
|
jende
batzuk nahiago du ordaindu ilara egin beharrean.
|
|
|
Gu elkarte bat gara, eta horrek esan nahi du gure jardueren, mahai inguruen, tailerren… bidez egiten dugula lan, guztiok parte har dezagun. Gutxitan bidaltzen ditugu profesionalak ez diren pertsonak lurrera, nahiz eta
|
jende
batzuk borondate onekoak eta oso prestatuak izan eta han lan egin dezakeen. Baina egoerak emaitza profesionala eskatzen du, eta, horren truke, esparru profesional garrantzitsua eskaini behar dugu.
|
|
|
Gaztetxe batzuen kasuan, lokal bat lortzea bukaera bat bada, saratar gazte hauentzat hasiera zen, azpiegitura bat baizik ez. Manu erran digun bezala, “gaztetxea sortu ginuen euskal konzientzia bultzatzeko eta
|
jende
batzuengan pizteko. Urte haietan ikastola hiruzpalau urte besterik ez zituen eta guk berriz laguntzeko gogoa ginuen.
|
|
|
–
|
Jende
batzuk ikusten ditut eta ez dut oraindik ikusi Baobab zuhaitza edo bestenaz huts egin dut, biziki ilun da...
|
|
2007
|
|
|
Jende franko bazen Euskal Herrikoa. Eta elkartzen ginen, euskarazko klaseetarako, zenbait bileretarako… Baina nik nahiago nuen, ahal izanez gero, beste
|
jende
batzuekin ere harremanak izan, beti euskaldunen artean ibili gabe, giro hertsiegian. Ez zitzaidan oso osasungarria iruditzen.
|
|
|
Baina orain, helduaroan sartu berritan, bakardadearen beldur direla beren buruari aitortzera iritsi diren beste
|
jende
batzuk ere ezagutu dituzu eta… ez zara hain bakarrik sentitzen. Orain moda ez duzu hain modu dramatikoan erabiltzen.
|
|
|
Ondo da… Han, aterpe hartan, banda batekin batu nintzen, kaleko jendearekin, eta droga trafikatzaile sartu nintzen, baina koka orria gero, Peruko mendietakoa, Amazonako oihanetik Kolonbiara, kokaina egiten duten fabrikara, Kolonbiako oihanean dauden fabrika barruraino eraman behar zen. Biajea hor ihartu nuen, nik eta beste
|
jende
batzuek, eta hara joan ginen. Kontua zaldiz joatea zen, mando karabana lotuta, oihanean barrena, gidari batekin.
|
|
|
berdinak direlako beren artean, eta bestelakoak beste talde batzuetan eragi (te) n dutenetatik719 Hein horretan nazioaren kontzeptua erlatiboa da, «berekitasunaren» esferak erlatiboak diren bezala: hein batean nazio diferenteak kontsideratzen ditugunak (etnikoki edo linguistikoki, adibidez) izan litezke beste erlazio batean nazio bat bera (administratibo politikoki, esate baterako), edo beste hainbeste alderantziz; eta nazio (linguistiko) aren barruan ere diferentzia dialektalak daudenez, eta gizon emakumeen artean diferentzia kulturalak, esan daiteke
|
jende
batzuk eta besteak modu diferenteetan direla nazionalak, modu ezberdinetan txertatzen direla nazioan720 Baina nazioaren esanahi edo modu ezberdinok lotuak eta esanahi oinarrizko, jatorrizko batek esplikatuak daude.
|
|
|
|
Jende
batzuengan automatismo bat da Herder1143 eta Humboldt-i nazionalismoen aitzindaritza, harrokeria eurozentrista eta arrazismoa suposatzea, frogaren beharrik gabe horretarako. M. Leroy-ren ustetasn Humboldt, herrien karakterearen doktrinagaz, psikologia arrazialistaren aitzindari bat da, eta hau berau nazismoaren ataria1144 J. Kristeva ri aieru txundigarriok irakurri ahal dizkiozu:
|
|
|
Bitxienen berri ematera noakizu laburzki. Uharte batean zigante begibakar beldurgarriak dira; ondoko bateko jendeak burugabeak dira, begiak soinburuetan dituzte eta zaldien ferraren formako aho itsusi bat badute bularretan; urrunagoko
|
jende
batzuk badira herrestan daramatzaten lurrerainoko belarriekin; badira ere eskuen eta zangoen gainean dabiltzanak eta ziminoak bezain aise arboletara igaten direnak; bertze uharte bateko jendeek aurpegia xabal xabala dute, begi eta sudurrik gabekoa. Begien orde bi xilo ttipi dituzte eta ahoaren orde sake baten idurikoa den aho xabal bat, ezpainik gabekoa; bertze batekoak hermafroditak dira, alde batetik badute bular bat eta bertzetik ez, zakila eta alua elkarren ondoan dituzte eta aldizkatuz dituzte erabiltzen.
|
|
|
Beharri hauskor edo maltzur irakurleari mentura naiteke erraitera, ezkil zeinu batetik bestera desberdintasun handia kausi daitekela, ez bakarrik jasotzen duenaren partetik, bainan ere entzuten dugun soinua gatik! Beraz, bizi diren
|
jende
batzuekin edozoin iduripen aurkitzea ez ditake bataratasun soila, nihaurek bizi izan baititut. Aldiz, edozoin behar gabeko elhe edo egitate, nor nahiren partetik jasaitea, ez da uste gabekotzat hartua izanen eta horren egilea segur izan dadila bere... zeinuak joko diozkala!
|
|
2008
|
|
|
Hemen lasaitasuna aurkitzen dut, eta
|
jende
batzuk taishia egiten; beste batzuk meditatzen.
|
|
|
Aniztasuna bereganatzen zuen eredu horrek arrakasta eta onespen zabala izan zuen, hasiera hartan toki guztietako euskaldunek onartzeko izan zuten gogo zabala kontuan izanda, eta bereziki Bizkaian, hemengo euskara hartatik urrunduena izan arren. Hori dela eta, une honetan hor han hemenka
|
jende
batzuk euskalkietara itzuli nahi izateak, oinarrizko desakordioaren sintoma kez kagarritzat jo behar dugula uste dut. Eta gaitzespen nabarmenenak berton, Bizkaialdean, sortu izateak ere, termometro sentibera bihurtzen gaitu mendebaldeko euskaldunok, desbideraketen alarma seinale, gauzak hain ondo ez doazela erakutsiz.
|
|
2009
|
|
|
pertsonaia bakoitzak errealitatean egingo lukeen moduan hitz egiten du: Inesek Markinako euskaraz, Nikosiak erdaraz…"
|
Jende
batzuek edo programatzaile batzuek esango dute ez dela euskaraz, kanpora joan eta ez dela gazteleraz esango dute besteek… Antzezlanean kalean bizi dugun errealitatearekin jokatu dut, eta uste dut obran naturaltasun osoz ematen dela hizkuntzen arteko joko hori". Barneko ahotsaren beharrei erantzuten dieten lanak dira Antzerkiolarenak, artisautzazkoak esan lezake inork, eta Lipusek berak ikusten du aldea aktore gisa egin ohi dituen beste proiektuekin.
|
|
|
ETAren atentatu baten zentzua, orduan, ikusten da dagoela, Euskal Herriaren egoeraren analisi, herrien zerizanaren eta eskubideen teoriaren bati loturik, gizatasunaren kontzeptu bat, historiaren filosofia, etika, politika, desira pertsonalen batzuk, itxaropenen batzuk, azkenean mundu ikuskera oso batean bildua eta eraikia (zentzua beti eraikuntza bat da); edo ez du zentzurik, eraikuntza hori partekatzen ez bada. Orduan, euren instinto kriminalek edo psikopatologiaren batek itsuturiko
|
jende
batzuen desmasia soila izango da. –
|
|
|
Ez zuen agiririk ezta konfirmazio ofizialik ere. Ez zuen ezer jasotzen.Beste
|
jende
batzuei etortzen zitzaien agiri hori: zure gizona frontean hil da esaten zuenagiriren bat.
|
|
|
Autonomia aldarrikapen zaharra dela gogoratu zuten, gogora ekarriz 80ko hamarkadan IK k egindako Eraikitzen proposamena. Aldarrikapen horregatik
|
jende
batzuek bizia eman dute, eta bertze batzuek urteak pasatu dituzte presondegietan, nabarmendu zuen Gabi Mouescak.
|
|
|
Ez zuten perpausaren sakontzeko astirik ukan, Montparnasse Bienvenue ko hodi elkorretan zebiltzalako, ahurrak heze eta gangarrak idor. Lasterka ari ziren
|
jende
batzuk, gehienak tapiz mekanikoen abiaduran tentel: nora zuten horrelako presa?
|
|
2010
|
|
|
Hemen gertatu dena da
|
jende
batzuek pentsatu zutela demokrazia ere, diktaduraren pare, kolpe batekin instalatu eta konponduta geratzen dela. Baina oker daude, diktadura bai, baina demokrazia ez.
|
|
|
ikusten duzu, Damaso?!?; mistikoa, beraz, gauza guztiak nahasten dituen miserable ezjakin bat da, paradoxek eta kontraesanek ehundutako errealitatea gainditu nahiko lukeena?. Gatazkaren eta kontraesanaren erdian agertzen da Jainkoa? ..., baita, helburua lortzeko, hizkera berezi bat asmatu behar izaten duena ere. Entréme donde no supe/ y quedéme no sabiendo/ toda ciencia transcendiendo esaten zuen Fontiveroskoak?, ezinbestean; tipo xelebre bezain barregarria da, ondorioz, funtsean, bai boterearentzat eta bai zientzian ezin iaioagoak diren zu bezalako jakintsuentzat ere; muturreko ortodoxia zaintzen zutèn inkisidoreek eta beste
|
jende
batzuek. Avilako puta, tzat zuten Santa Teresa; Donibane Gurutzekoa, berriz,, gizagaixo goitik beherainoko, bat zen, lurrean esertzen zena,, morisko txiro mutur beltz?
|
|
|
beste
|
jende
batzuk, hala nola
|
|
|
Hutsaren gainean bizi den gizaki bat da mistikoa, hutsaren jabe baizik ez dena, eta kimera baten —benetako errealitatearen? — jabe; ezereza du ondasun, eta horregatik, lurreko aberastasunak bereizgarri dituen gizartean ez da inor; heterodoxoa da eta, artaldearen dinamikatik atera behar badu, atera egingo da, zeren mistikoarentzat ez baita absolutua artaldearekiko harremana, legea eta ordena oinarri dituena, baina bai Absolutuarekiko harremana; herritar eta eliztar bazterrekoa ohi da, botere zibil eklesiastikoen dogmak dogmatzat hartzen ez dituena; poeta bat da, zientziaren ekarpenak bere esparrura eraman eta sinbolo edo metafora gisa erabiltzen dituena, adieraziezina adierazteko ahaleginean, astuntasunari graziaren kontzeptua kontrajarriz, adibidez, Arkimedesen printzipioaren interpretazio sui generis batean —ni ere izan naiteke zientzietakoa: ...elburua lortzeko, hizkera berezi bat asmatu behar izaten duena ere —Entréme donde no supe/ y quedéme no sabiendo/ toda ciencia transcendiendo esaten zuen Fontiveroskoak—, ezinbestean; tipo xelebre bezain barregarria da, ondorioz, funtsean, bai boterearentzat eta bai zientzian ezin iaioagoak diren zu bezalako jakintsuentzat ere; muturreko ortodoxia zaintzen zutèn inkisidoreek eta beste
|
jende
batzuek" Avilako puta" tzat zuten Santa Teresa; Donibane Gurutzekoa, berriz," gizagaixo goitik beherainoko" bat zen, lurrean esertzen zena," morisko txiro mutur beltz" bat iduri; gizon ezdeus bat zen, gainera —fraidetto bat fraide bat baino gehiago—, txikia eta argala —‘pocas carnes’—, itsusia, eskorpioiak ere kontsolatzeko modukoa... ba... " Ez hau, ez hau eta ez hau; ezer ez, ezer ez, ezer ez; oro biluz eta oro gau", bereari ohi bezala eutsiz, segurtasun guztien bestaldean, non erbestea egurats gorriak bakartutako txori zauridun bat den.
|
|
|
Armada utzi ondoan, lejionarioak eta beste
|
jende
batzuk fundi izeneko etxaldeetan kokatzen ziren. Hauek, gehienetan, lehenik nagusiaren izena zeramaten gehi anus bukaera, norena zen adierazteko; adibidez, Belasko baten fundia Belaskoanus zen Latinez Belaskorena alegia.
|
|
|
Oro har horrela bazen ere, bi eskualdeen arteko muga herrietan
|
jende
batzuk elebidunak izango ziratekeen. Eta, mugaz gain, hiztun gutxiengoak zenbait tokitan ere baziren.
|
|
|
Bi hitzez: ekintza militante baten testuinguruan, bozkatua izan zen panfleto elebidun baten banatzeari eza ematen dute, euskarak nazka sor lezakeelako
|
jende
batzuen baitan eta euskararen berezitasunarengatik manipulazio bat sentitzen dutelako itzultze horretan. LH k terrorista ez garelako justifikazio beharra ez du onartzen, ez du ikusten jende anitzen ama hizkuntza erabiltzean berezitasuna non den, mugimendua tolerantziaren alde bada behar luketela beren ingurukoei aplikatu lehenik.
|
|
|
beste
|
jende
batzuk, hala nola
|
|
|
Kanpoan, auzoaren baratzean, iturri zahar batetik
|
jende
batzuk hasten dira ura ateratzen. Ponpa herdoilduaren karranka ezkilen dangarekin nahasten da.
|
|
|
Arratsetan, lanetik landa, lau adiskideak biltzen ziren beren elkarrizketa sutsuak gogoetatzeko eta eztabaidatzeko. Konbentzituak ziren, nahiz eguneroko arazoak larriak izan, nahiz
|
jende
batzuen basakeria ikusi eta ezinegonean bizi, funtsezko egia bat bazela, baitezpadakoa, izpirituala. Pentsatzen zuten egia horretara hurbiltzeko kausitzen zituzten trabak haien baitan zirela.
|
|
2011
|
|
|
Jende horrek dirua eta botera daukate eta gu txipiak gara. Kostaldeak badu barnealdearen beharra, bere itxuran, euskalduntasunean bizi nahia,
|
jende
batzuk ere heldu baitira nortasunaren xerka. Barnealdekoek badakigu zer garen, zer nortasuna dugun?
|
|
|
|
Jende
batzuok badugu musikaz edo hotsez inguratuta egoteko ohitura. Horregatik pizten dugu irratia, jartzen dugu musika, irekitzen dugu kaleko leihoa?
|
|
|
Hizkuntza berreskurapenaren artasoroa lantzen?, Jakin, 148 zenbakia, 2005, 15 or. Samien herritik datorkigun Mari Boine kantaria ere elkartasun minez bizi da: . Baina beste kultura batzuekin, beste
|
jende
batzuekin konektatzen duzunean, errazagoa da bizitza. Horregatik da ezinbestekoa kulturen artean elkar ezagutu eta esperientziak trukatzea?.
|
|
|
–mehatxatu zuen, ahotsa amorruz dardarka?. Eraman handiko emakumea naiz, baina
|
jende
batzuek makilari bakarrik egiten diote kasu!
|
|
|
Julen beste... beste denbora bati dagokio.
|
Jende
batzuek nahigabea besterik ez dute zabaltzen beren inguruan. Julen halakoa zen.
|
|
|
Egia bada Unibertsitatean ipar aldeko gutti egoten dela, ber denboran beste toki batetan ikastaldi baten egoteak ez bide ditu gauzak errazten alde horretarik. Ezer gertatzen den Unibertsitatera joan litezkeen
|
jende
batzuk hautu baten aitzinean aurkitzen direla: Unibertsitatea ala ikastaldia, biotan parte hartze ez baitzaie posible.
|
|
|
Zama batzuk harrapatzen zituzten.
|
Jende
batzuk ere bai. 1810ean, esate baterako:
|
|
2012
|
|
|
Haize latzak zebiltzan bazterrotan,
|
jende
batzuk armatan, beste batzuk ihesi, denetik esaten ziguten eta denetik aditzen genuen guk, ez genekien zer egin, armak hartu edo ihes egin, eta berorrek badaki zer atarramentu hartu genuen guk?, etxean gelditu ginen eta egunak zekarkigunari moldea hartzen ikasi genuen, armatan zebiltzanenganako izuari txalo egiten genion eta ihesi zihoazenen beldurrari adio, hala bizi izan ginen gu, orain batzuen...
|
|
|
Milioi bat soldatu altxatu zuten Vendée eskualdeko matxinadaren kontra borrokatzeko 3 dok. eta Frantziako mugetan ziren atzerriko armaden aurka egiteko. 1794ko hasieran, barne zein kanpoko lanjerrak baztertuak baitziren, Konbentzioko
|
jende
batzuek izialdura gelditzea eskatu zuten.
|
|
|
• pribilegio:
|
jende
batzuek dauzkaten abantailak.
|
|
|
kleroa, noblezia eta populua edo hirugarren estatua). pribilegio:
|
jende
batzuek dauzkaten
|
|
2013
|
|
|
Horretaz aritu ginen hondarreko Euskara Taldearen bileran. Gaur goizean, berriz, euskaraz badakiten
|
jende
batzuren hurbilean igarotzean, erdaraz ari zirela ohartu naiz. Hau dugu zoritxarreko fenomenoa, Euskal Herrian hain hedatua; haurrekin euskaraz eta gurasoak elkarrekin erdaraz; haurrak ereduko eskolara edo ikastolara eraman, eta haiek barrenean utzi orduko eskola ingurua erdarazko bihurtzen da.
|
|
|
Beste
|
jende
batzuek, gutxiagok, urruneko hark begietan utzitako freskotasuna ekartzen dute begiradan. Urruneko mendi zahar eta altuek emandako ikusmira.
|
|
|
Lekaioak horren ondotik pasatu ziren. Gero, bertze
|
jende
batzuk, ez karrozarekin ez karrozaren jarraikitzaileekin ikustekorik ez zutenak. Inork ez ninduen lagundu.
|
|
|
Maite nuen zaldi hura. Giza
|
jende
batzuk baino maiteago.
|
|
|
Halakoengatik suposatzen da idaztea inportanteagoa eta zailagoa dela, baina irakurtzea ez da zeregin sinplea eta erraza. Sinplea liburua jatea litzateke, ahuntzek egiten duten bezala, eta
|
jende
batzuek ere bai. Liburu batzuk halakoak egiten dira, jateko modukoak, baina, ondo leitzeko, ikasteko gaitasuna eta bestearekiko enpatia behar dira, lehen humanismoa deitzen zena
|
|
|
Gainera, egunero egin ezin diren toki edo jarduerez goza daiteke. 6 Murriztea, berrerabiltzea eta birziklatzea, oporretan ere bai Oporrak une bat dira ondo pasatzeko, atseden hartzeko, giroz aldatzeko, leku eta ohitura berriak ezagutzeko, beste
|
jende
batzuk ezagutzeko, baina ez dute esan nahi jokabide ekologikoaren hiru akats klasikoak ahaztu behar direnik: behar dena bakarrik erabiltzeko murriztea, bereziki oinarrizko baliabideak, hala nola ura, energia edo elikagaiak; produktuak berrerabiltzea haiei bizitza handiagoa emateko; eta birziklatzea materialak aprobetxatzeko, are gehiago ingurumen eragina izan daitekeen naturguneetan.
|
|
|
" Otata indioak esan zigun, beste indio askok lagunduta, bazirela
|
jende
batzuk belarriak hain luzeak eta handiak zituztenak ezen lurrean arrastaka eramaten zituzten eta bost edo sei lagun sartzen ziren bakoitzaren azpian. Nazio honi Esmalcatatanaaha esaten zioten.
|
|
|
Berriz tiroketa azkar batek moztu zuen ixiltasuna eta beste igeltsu zati bat erori zitzaion gainean. Orain, karrikatik, etortzen ziren oihu erotuak,
|
jende
batzuk, beharbada ohetik ateratuta, kanpoan izan behar ziren eta izialduraz hartuak, deitzen zuten polizia. Hemen, polizia! Hemendik pasatu da!
|
|
2014
|
|
|
Nik konbentzitu gaituen boza bilatu dut. Guk dantza ikasi dugularik
|
jende
batzuek transmititu digute hori, baina ez digute soilik teknika bat transmititu; transmititu digute giro bat, filosofia bat erran genezake, munduari so egoteko manera bat, eta konprenitzen duzu gero metafora gauza bat dela, baina metaforak txirikordatzen direlarik horrek baldintzatzen duela ikuskizunaren estetika hondotik. Ezartzen duzu jokalaria jarrera aktibo batean, sorkuntza batean, eta horrek egiten du gero emaitza izatea mota honetakoa edo bertze mota batekoa.
|
|
|
347
|
Jende
batzuk gorroto ditut, egia. Baina beti beti salbuespenekin.
|
|
|
–Zinemara Tiburón ikustera joan ginen egun batean, inguruan genituen jendarmeak kanpoan gelditu zirenean, atzeko atetik atera eta belaontzian enbarkatu ginen. Horrela kostaraino, eta han,
|
jende
batzuen laguntzarekin, autoan Baionara.
|
|
|
Izan ere, Jules Verne 1828ko otsailaren 8an Nantesen jaio zenean, ume hura bera bezala abokatua izango zela erabaki zuen haren aitak, Pierre Vernek. Kervegan kaleko balkoitik, ordea, belaontziak ikusten zituen Jules txikiak, ibaian gora zihoazenak marearekin batera, eta portuan beste herrialde batzuen eta beste
|
jende
batzuen istorioak entzuten zituen elkarrizketetan.
|
|
|
Alegia,
|
jende
batzuk zuk erran nahi zenituenak zuk erranen zeni tuzkeen baino hagitzez hobeki erraten ari zirela jadanik.
|
|
|
abesti adierazgarri kantatu,
|
jendearentzako
batzuk, jendearekin beste batzuk. Gaztelupeko goiko partean, oholtza xumean,
|
|
|
Baionako antzokia nekez betetzen zen garai hartan, Vilar eta bere dezentralizazioa berriak ziren orduan, antzokia bi aldiz mukurru betetzen dute. Barneko alde guzitik heldu dira autoak,
|
jende
batzuk ezin sar. Geroztik Matalas Larzabalen obra hoberena da.
|
|
|
Aitzineko adibideekin ulertzen da jokoa biziki irekiago dela eta ikuslearen baitan sortzen dituen irudiak biziki azkarragoak. Goian aipatu helburuz da bertso jazz egin, musikak konkistatzen ahal ditu bertsozale ez diren
|
jende
batzuk. Baina errespetu handiz diot, galtzen ahal ditu bertsozaleak.
|
|
|
ez da sekulan armada utzi behar zure alde den leku batean, kontra bilakarazten du. Eta uste dut istoriorik gabeko
|
jende
batzuek ikusi zutela, edo jasta ukan bakarrik, armada zer den, soldaduak eneatzen direlarik leku batean. Ez zuen iraun.
|
|
|
Eta bereziki ene antzerki bidean garrantzia ukan duten
|
jende
batzuk han ezagutu ditudala. Antzerkian dantzan ez bezala trabesa baitzen.
|
|
|
Adibidez nik arras uste dut hezitzaileek lan baliosa egiten dutela. Anomian diren
|
jende
batzuen soziabilizatzeko nahi duten tresna balia dezakete, antzerkia deitzen dena barne. Baina testu inguru horretan ematen ditugun gauzak dei genitzakea antzerki?
|
|
|
Nor ikusten dut? Abebe auzo herriko giristinoen buruak. Zer ari zarete hemen. Hemengo
|
jende
batzuk deitu gaituzte auzi baten xuritzeko. Bainan normalean herriko arduradunen lana da auzien xuritzea. Egia, bainan erran digute, beren arduradunetan baino konfidantza gehiago badutela giristinoetan. Zuzenago garela eta azpijokorik ez dela izanen gurekin.
|
|
|
Ziburun, bereziki Bordagaineko aldean,
|
jende
batzu arrangura dira sobera gatu badela han gaindi, nehorenak ez diren gatu batzu, gatu basak nolazpait, alde bat harat eta hunat ibilki, lan tzarrak ere eginez artetan... Gauza batzu zikinduz eta fundituz!
|
|
|
Untsalaz astelehenean berriz ideki behar litake, abendoak 22 Zendako zerratze hori? Auzoko
|
jende
batzu arranguraturik ostatu hortan aise sobera arrabots bazela noiz nahi, aratsetan berant arte berdin, eta kanpoan ere ba, kalapitak izaiten gutien ustean, inguruan bizi direnen nardagarri! Badira ere haatik zerratze hori bortixkoa kausitzen dutenak.
|
|
|
Pakistango haur hiltze ikaragarri horrek neurririk ez dela bortizkerian erakusten du.
|
Jende
batzuk, ikastetxe batean diren haurrak hiltzea deliberatzen dutelarik, ez dute bakarrik bizia hiltzen, bainan ere etorkizuna, bainan ere gizartea. Nola atxik fidantzia, holako gizadian?
|
|
|
Bigarren fase batean egin beharra da lantegi eremu handi bat. Hortako dira
|
jende
batzu urrundu beren bizilekutik. Halere jendeak argiki Al Sissiren proiektuaren alde dira.
|
|
|
Hendaian, Herriko Etxean saristatuak izan dira, herriaren ohorezko medaila ere hartzen zutela, berrikitan
|
jende
batzu salbatuak dituzten bi gazte. Alde batetik, Christelle Saint Pé erizaina.
|
|
|
Lurdan ibiltzen direnei erran ez dela mirakuilurik!
|
Jende
batzu sendatzen dira han, medikuek ez baitute esplikatzen ahal zer gertatu den. Eta mediku horietan badira sinesgabeak.
|
|
2015
|
|
|
" Hiri inguruetara jinarazten nauen lehen gauza da bazterketa hastio dudala. Ez dirot onets
|
jende
batzuk eskaintzetarik, bizi kalitate batetik, lanetik, hezkuntzatik baztertuak izatea".
|
|
|
Euskal kulturan orokorki eta Ipar Euskal Herri barnekaldean bereziki, iragana desitxuratuz eta geroa baldintzatuz etxea mitifikatzen dugula diok. Beharbada
|
jende
batzuek hori egiten dutela egia duk; segur duk aldiz beste batzuek ez dugula egiten. Neretzat, euskal etxea, mitifikatu gabe, balore eder bezain garrantzitsua duk eta nere haurrei transmititu nahi zieiat; berantago, bortxatuak izan gabe, balore hori berena egiten duten ala ez erabakiko die.
|
|
|
Beste mundu baterantz goaz. Eta jakinaren gainean dagoen
|
jende
batzuk egoeraz baliatzen ari dira helburu ilunak lortzeko. Horixe da Arkanian gertatzen dena:
|
|
|
Horixe da Arkanian gertatzen dena: botere handiko
|
jende
batzuek arkaniarrez baliatu nahi dute.
|
|
|
–Har Hitza! hamaboskaria 1991ko azaroan atera zen, Patxa eta Oldartzen militante kolektiboetako
|
jende
batzuek bultzaturik. Egia da Enbata eta Ekaitza astekariak hor zirela.
|
|
|
beste
|
jende
batzuekin beti harremanetan
|
|
|
1 Tesia: Euskal Herria pasabide izan da eta beste herri edo
|
jende
batzuekin harremanetan egon da beti
|
|
|
1.1 Euskal Herria pasabide bat da, beste herri eta
|
jende
batzuekin beti harremanetan egon dena.
|
|
|
Ez nintzen ohartua horretaz.Erleetan hasi ondoren, gurutzatu ditut pertsona batzukoso xinpleak, oso umilak; beste batzuk, profesionalki errespontsabilitate ikaragarriak dituztenak, eta erleakhazten dituzte hobby edo denbora pasa gisa... Gurutzatu ditut
|
jende
batzuk horretarik bizi direnak ahalduten bezala, beste batzuk fortuna egin dutenak horriesker! Uste dut pertsona klase guztiak atxematen ahaldirela erlauntz baten inguruan, eta hori oso interesgarria da.
|
|
|
Dialektologiako datuen bildumak hiztunekin aurrez aurre egotera eta ondotik banda edo grabazio horiek entzun, berrentzun eta kudeatzera behartzen du ikertzailea. Datu biltzaile naizen aldetik, ene asmoa euskal hiztunen ahotik Ipar Euskal Herri barreneko alderdiaren ekialdean zer entzuten den kontatzea da, euskararen munduko gure arteko
|
jende
batzuek euskal ahoskeraz ukan dezaketen ezagutza orokorrari maila bat gehiago eransteko besterik ez bada ere; helburu hori erdietsiz gero, ene aldetik aski litzateke. Halaz guztiz ere, ahoskeraren gaiari dagozkion arlo edo atal orokorxeago batzuen berri ere ekarri nahiko nuke saioaren hasierako lerro hauetan.
|
|
|
Zenbait filologo, hizkuntzalari edo normalizatzailek uste dute honelako gorabeherek belaunaldi bat, bat eta erdi ala gehienez bi iraun ohi dutela eta behin batasuna, estandarizazioa eta normalizazioa erabakiz gero, ahoskera ohiturak biderkatzeko gaitasuna eta ahala duten hedabide, hezkuntza eta administrazioak gizartearen eta geografiaren alderdi gehienetara lerraraziko eta bideratuko dituztela ondotik ahoskera arau estandarizatuak:
|
jende
batzuk zaharrez hiltzea eta beste batzuk sortzea eta heztea bezain gauza automatiko eta lineala delakoan.
|
|
|
Nolanahi ere den, dialektologiako langile naizen aldetik, ahoskerarekin nola edo halako lotura duten zenbait gai aurkeztea da egungo ene asmoa, ez naiz etorri 2014ko liburu honen edo beste zenbaiten aurka deus adieraztera; ez dut delako Ahoskeralana sakon ezagutzen eta ez naiz ideia jakin batzuk aurkeztera edo defendatzera etorri ere. Dialektoak aztertzeko eginahalean ikertzaileok usu hiztunekin aritzen baikara, euskal
|
jende
batzuek hizkuntza mintzatuko hotsak ahoskatzean ageri diren zenbait gertakari eta bilakabide aurkeztera etorri naiz.
|
|
|
Argi frogatu da, beraz, euskarak kultura eta zientziarako balio duela?. Hala ere, oztopo ugari dago oraindik. Bere esanetan,, aurreko politika zentralisten ondorioz, oraindik hor gelditzen zaigu, inertziaz, desafio berri bat,
|
jende
batzuek euskara erabiltzeko ohiturarik eza, eta elebitasun ofizialak horixe eskatzen du eguneroko jardunean: publikoki herritar guztiei berdintasunezko tratua eskaintzea.
|