|
2001
|
|
|
Berak aurkitu omen zuen, itzulinguru larriekin egia esan, gure herriaren egiazko bide zuzena.
|
Jende
gutxik zekien, ordea, eta hori zekitenek berek ez zekiten orain jakin uste dugun arabera. Arana Goiriren aitzindari izan genuela Garate jaunak erakutsi izan du, entzule irakurleak harrimenez eta espantuz betetzen zituelarik.
|
|
2003
|
|
|
jakintzaren hizkuntza latina zen, euskaraz bazegoen idatzizko tradiziotxo bat (Etxepare eta Leizarraga) eta zuzenbidean okzitaniera (Lapurdin eta Zuberoan) edo are gaztelania (Nafarroa Beherean) erabili izan ziren. Frantsesa zuzenbidearen eta administrazioaren hizkuntza berri gisa ari zen sartzen, baina oraindik oso
|
jende
gutxik zekien eta denbora zuen nagusitzeko. Testuinguru horretan, XVII. mendean, euskara izanik Iparraldeko herritar gehienen ohiko hizkuntza, Kontraerreformako Frantzia katolikoak (Bertrand Etxaus Baionako apezpikua ordezkari zuela), egiazko fedea?
|
|
|
Baina, hiritar gehienek ez dakite nola funtzionatzen duen bere prozesu kulturalak. Bestela esateko,
|
jendeak
gutxiago daki bere garunaz bere autoaz baino. Gutxiago daki bere nortasunaz bere txakurraz baino.
|
|
2004
|
|
|
2003ko otsailaren 6an lehenengo zerbitzua martxan jarri zen eta bi hilabete geroago 1003 zerbitzua bertan behera utzi zuen.
|
Jende
gutxik daki, ordea, lehengo 1003a existitzen jarraitzen duela: 11818 bihurtu da eta tarifarik merkeena du:
|
|
2005
|
|
|
Politika giroan mugitzen zen jendeak maistra aurrerakoitzat zeukan, askatasunaren pedagogiaren aitzindaritzat, eta batik bat erregimen frankistaren aurkako borrokan sartua zebilen ekintzailetzat. Beste aldea, alderdi espirituala, berekiko gordetzen zuen Adelak, eta oso
|
jende
gutxik zekien haren berri, ez ezkutatzen ahalegintzen zelako, baizik eta inguruan ez zuelako ez interesik ez sentikortasunik ikusten inori halakorik azaltzeko. Esan nionean zer entzun nion beste neska hari batzar baten ondoren, hots, OICko idiskoak yogari esker egin ziola aurre poliziaren jipoiari, Adelak irribarre egin zuen.
|
|
2006
|
|
|
Horregatik hobe nuke beraiek erabiltzenduten Popular Music etiketa erabili segur aski. Adibide bat ematearren, BobDylanek folk singer gisa lortu zuen fama, baina
|
jende
gutxik daki lehen pausoakrock and roll bandetan eman zituela, eta beraz, rock elektrikora pasatu zenean ezzela traizio bat izan (Judas eta guzti oihu egiten zioten kontzertuetan), bere erroetaraitzultzea baizik. Bluesak ere eragin handia izan du estatubatuarraren musikan.Orduan, zer da Dylanek egiten duen musika, rock, pop, folk, blues...?
|
|
2007
|
|
|
Hiritar gehienek, ordea, ez dakite nola funtzionatzen duen beren prozesukulturalak.
|
Jendeak
gutxiago daki bere garunaz bere autoaz baino; gutxiago dakibere nortasunaz, bere txakurraz baino. Komunikabideak, negozio hutsa direnaldetik, euren publizitate iragarkiak eman eta eman ari dira, harago joan gabe.Ondorioz, guztiontzako gaiak, beti funtsezkoak izaten diren gaiak, dela arnasketa, dela bizitza kulturala, ez dira albiste.
|
|
2008
|
|
|
Garai hartan
|
jende
gutxik zekien idazten edo irakurtzen; beraz, erreferentzi ere dua Hispanian, batez ere Hispaniako Iparraldean, hizkuntzaren aldetik (latinaren aldetik lehendabizi eta erromantzeen aldetik apur bat geroxeago) erabat galdua zen. Badirudi euskal erromantze harremanak hizketa mailan hasi zirela, hizkuntzen arteko, kontaktuetan?
|
|
|
Telesailean Leeren rolaHong Kongeko Chan Kwok Kwan arte martzialetako borrokalaria ari da betetzen. Chanen esanetan, «orain arte, Leeren ospea ezagutu izan dugu, baina
|
jende
gutxik daki zenbat sufrimentu eta lesio jasan behar izan zuen». Leek labezomorroei beldurra ziela ere kontatu du Chanek.
|
|
2009
|
|
|
Bazekien norbaitek trazioa egin ziola. Hainbesteko arretaz ibili zenez, oso
|
jende
gutxik zekien kasu hartan lan egiten ari zela.
|
|
|
Alfabeto zirilikoa irakurtzen eta idazten jakingo bagenu, ez legoke arazorik. Baina hori, gure artean, oso
|
jende
gutxik daki. Testu ulergarri bat, irakurgarri bat, lortu nahi badugu, jatorriz alfabeto zirilikoan idazten diren izen horiek gure alfabetora aldatu ditugu:
|
|
|
Santurtzin, 70eko hamarkadan oso
|
jende
gutxik zekien euskaraz. Taldean, zu zinen euskaraz zekien bakarra.
|
|
|
–
|
Jende
gutxik daki Japoniak Asian eginikoa?
|
|
|
Lu Chuanek adierazi zuenez,, mundu guztiak daki naziek juduekin egin zutena. Baina
|
jende
gutxik daki Japoniak Asian eta Txinan egin zuena?.
|
|
|
–1936ko gerra arte, kabotajea eta itsas merkataritza zurezko belaontzi handiekin egiten zen. Gaur egun
|
jende
gutxik daki hori?, ohartarazi du Elortzak. Horietako bat berregin dutela dio, duela gutxi, eta orain Zokoan (Lapurdi) dagoela ikusgai.
|
|
|
|
Jende
gutxik daki hindia zela, eta ez ingelesa, Rudyard Kiplingen ama hizkuntza. Idazleak eragin handia izan zuen iragan mende hasierako hindi literaturan, ez hindiz idatzi zuelako, ingelesaren hautua egin zuen gaztetan?, baizik eta, idazle sikh ekin bat eginik, hindi literatura bultzatu zuelako.
|
|
2010
|
|
|
Gonbidatuen artean, Joakin Gorrotxategi hizkuntzalaria ere ez zegoen lasai. Orduan oso
|
jende
gutxik zekien aurkitutako grafitoen artean, marrazki, esaldi latino eta hieroglifoez gain, euskarazko hitz eta esaldi batzuk ere bazeudela. Bera zen horietako bat, Eliseo Gilek hainbat aste lehenago erakutsi zizkiolako idazkun batzuk.
|
|
|
Erretzeak, hipertentsioak edo obesitateak osasunari kalte egiten diotela badakigun arren,
|
jende
gutxik daki korbatuta ibiltzea edo muskuluak uzkurtuta izatea ez dela ona ongizaterako. Fisioterapeuta osasun arloko profesionala da, eta jarrera arazoak eta fisikoari kalte egiten dioten ohitura txarrak prebenitzen lagun dezake.
|
|
|
Klima aldaketa munduko arazo ekologiko bat da, eta gero eta
|
jende
gutxiagok daki horretaz. Eko eszeptizismoaren bozeramaileetako batek ere, Bjørn Lomborg ek, bere larritasuna aitortu du eta gobernuei jarduteko eskatu die.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, aurten dantza herrikoiak gaueko ordu txikietatik 21:30era aurreratu dituzte, herritarren parte hartzea bultzatzeko. Gainera, azkeneko urteetan Larrain dantza
|
jende
gutxik zekiela sumatu ostean, ikastaro azkarra antolatu dute. Azken saioa gaur, 19:30ean izanen dute, Labadero eraikinean.
|
|
|
Zenbait txokotan oinez ere bai. Markelaingo portuari denek esaten diote Ataburu, baina oso
|
jende
gutxik daki, hau da, herriko lagunek, Jose Mari Jimeno Jurio ikerlariak, eta Delarana liburuzainak Markelaingo mendirik altuena Justizialdapeta dela, eta dermio izenak esaten duenez, hortxe justitzia egiten zela, hortxe baitzen gaizkileendako Erdi Aroko urkamendi ospetsu bat. Nik, berriz, beste askok bezala, Siniestro Totalen kanta hura ezagutzen zuen.
|
|
2012
|
|
|
Normaltasun eta konfiantza guztiz jatekoak direla dio, bereziki tokian tokikoak, zeinak iraunkorragoak ere badiren, eta abantaila ugari dituztenak: urte guztian eskura daitezke oso modu onean, osasungarriak dira (omega eta ugari ematen dute), beti freskoak eta, oso
|
jende
gutxik jakin arren, ez daukate anisakis parasitorik.
|
|
2013
|
|
|
Bat batean etorri zait burura: , oso
|
jende
gutxik daki labanda kolorea (edo dena delakoa soinekoaren kolorea) nire gogokoena dela. Lehen aldiz irten ginenean kolore honetako soinekoa neraman?.
|
|
|
Ibonek etzion ezer kontatu, eta eztin nahi inork egiterik? Ahalik eta
|
jende
gutxienak jakitea nahi din. Hik ere ez kontatu inori, mesedez.
|
|
|
Egun eta erdi horretan eta gero zer gertatu den inork ez du esplikatu eta inork ez du galdetu.
|
Jende
gutxik daki, familiak uste zuela Gregorio Marañon ospitalean nengoela. Gerora jakin du sendiak, egun eta erdian hirutan atera nindutela handik. Ospitale horretako guardian zegoen medikuak egindako gauzak.
|
|
2014
|
|
|
75 urte. Baina oso
|
jende
gutxi daki honi buruz.
|
|
2015
|
|
|
EPOk izen txarra du kirolzale askoren artean, batez ere jakin denetik fondoko kiroletan erabiltzen dela dopin moduan.
|
Jende
gutxik daki, ordea, medikuntzan ere gero eta gehiago erabiltzen dela eta, berorri esker, gaixoon bizi kalitatea izugarri hobetu dela.
|
|
|
❖
|
Jende
gutxik daki Karibe aldeko esklabo guztiak ez zirela afrikarrak izan. " Entzun suge luze haren auhena" artikuluan, Michael Venturak oso ondo azaltzen du nola sortu zen jazz musika esklaboen arteko elkartzetik:
|
|
|
Har daitezela neurriak
|
jende
gutxik jakin dezan.
|
|
2016
|
|
|
Azken horrek aitortu du ohartu direla ez dela hainbeste jakin deialdi honen berri eta ondoko aldian beste gisan egitea aztertuko dutela: " Nik uste
|
jende
gutxik bazekiela bazela alde batetik, eta guk inposatzen genuen egutegia beharbada ez zetorren hain ongi konpainientzat: egonaldia uda honetan, ondoko hilabeteetan estreinatzeko.
|
|
|
Agian, horrek interes gehiago piztu zuen zuregan.
|
Jende
guttik dakiena da, Al Qaeda urte hartan sortu zela. Bazenekien?
|
|
|
–Egia da ez lord Byronek ez haren lagun Shelleyk ez zutela lortu beren istorioak amaitzea.
|
Jende
gutxik daki, ordea, uda hartan bertan poema luze bat idatzi zuela Byronek. Argigarria, aitzindaria deritzot nik lan horri.
|
|
|
“Lur Lanekin harremanetan jarri ginen, eta handik ekartzen ditugu produktuak, guztiak ere Euskal Herrian ekoitzitakoak.
|
Jende
gutxik jakingo du, esaterako, Mendabian bertan egindako txanpaina badenik ere, edota olioa, ardoa…, hainbat produktu ekoizten da hemendik gertu. Produktu horiek jendeari eskainita, ezagutarazi egin nahi ditugu”, azaldu dute.
|
|
2017
|
|
|
Kutsadurarekin antzekoa gertatzen da, legeak badira baina ez dira errespetatzen eta lurzorua ez da behar bezala zaintzen.
|
Jende
gutxik daki lurzorua, ongi kudeatuta, klima aldaketaren kontrako gakoetako bat izan daitekeela. Klima aldaketaren konponbideetako bat zapaltzen dugun lurzoruan dago.
|
|
|
Hortik datorkio euskaldunari indartsuaren fama. Oso
|
jende
gutxik daki ordea, euskaldunek betidanik, izan dutela poesiarako joera. Hain zuzen ere, jende aurrean bertsoak improbisatu eta abesteko ohitura.
|
|
|
... erabaki garrantzitsuak hartzen ziren. Baina
|
jende
gutxik daki, toki berean euskarak beste aurrerapauso ikaragarria eman zuela.
|
|
|
Lotsa hori, benefizentzia zentro batean egotearena eta abusuak jasan dituzula esatearena, lotsa hori. Oso
|
jende
gutxik jakin izan du ni benefizentzia zentro batean egon nintzela. Guretzat, oso gogorra da hori aitortzea.
|
|
|
Familiaren maila sozioekonomikoak eragina du umearen emaitza akademikoetan. Duela zortzi urte
|
jende
gutxik zekien ISEKa zer zen (Indize Sozioekonomiko eta Kulturala), baina, orain, LHko 4 mailan eta DBHko 2 mailan egiten diren ebaluazio diagnostikoei esker, non gelako ISEKa neurtzen den, terminoa gero eta ezagunagoa egin da hezkuntza komunitateetan. Familiaren maila sozioekonomiko eta kultural baxuagoak erlazioa dauka umearen emaitza baxuagoekin.
|
|
2018
|
|
|
biblioteka antropodermikoa izenekoa osatzen dute.
|
Jende
gutxik daki, baina, mende honen hasieran bertan, Erresuma Batuan, liburu batzuk koadernatu ziren urkamendian akabatutako gaizkileen azalarekin; eta, liburu haietan, lapur eta hiltzaile horien beroien gaiztakeria guztiak kontatzen ziren. Esaten dute, baita ere, aurreko mendearen amaieran, Iraultza garaian hain juxtu, Madame Gillotine bisitatzen zuten aristokrata askori azala kendu, Meudoneko zurrategi batera eraman, prestatu, eta liburu iraultzaileak argitaratzen zituztela larru haiekin, Asanblada Nazionalaren diru-laguntzaz.
|
|
2019
|
|
|
Bai, prozesua handitzen joan zen. Apurka apurka konturatu ginen hemen gerra zibila gertatu zela eta
|
jende
gutxik zekiela. Luiso Lopezekin hasi nintzen lanean bera baita proiektuaren arima eta gerrako arrastoak eta aztarnak begiratzeari ekin genion.
|
|
2020
|
|
|
J. Bergara: Zabortegiari garrantzia ematen diogu oso
|
jende
gutxik zekielako zabortegi hori existitzen zenik, nahiz eta kamioiak gora eta behera ibili. Zabortegi hori inolako galdeketarik eta informaziorik eman gabe zabaldu zuten.
|
|
|
Ba al dakizu amarekin bizi dela? Oso
|
jende
gutxik daki hori. Aita hil zitzaienetik amarekin bizi da.
|
|
|
Txaber Abasolo pertsonaia publiko bat zen eta mundu guztiak zeukan edo eskura zezakeen haren gaineko informazioa. Edonork jakin zezakeen andre batekin ezkonduta zegoela, harekin agertzen baitzen jendaurrean, baina, ostera, oso
|
jende
gutxik jakin zezakeen gizonezko maitale bat zeukala. Jurdanek jartzen zuen aitzakia, hots, Abasolo nor zen ez zekiela hura zelatatzea agindu ziotenean, ez zen epailearen ustez sinesgarria egia esan, erdi mailako logikaz begiratuta, ez zen sinesgarria.
|
|
|
—Nola jakin behar.
|
Jende
gutxik daki horren berri. Poz hori ez diola inori eman nahi diosku.
|
|
2021
|
|
|
Nire ikerketa taldeak bakterioak baino askoz ezezagunagoak diren elikadura transmisioko birusetan lan egiten du. Oso
|
jende
gutxik daki, adibidez, A hepatitisa elikagaien bidez transmiti daitekeela. Hori da zientzialari gisa egiten dugun lanaren zati bat:
|
|
|
Izana galdu duen lekua da Zamariko Zulo hori. Garai batean Zarauzko kontxa izan zen, itsasontziak lehorreratu eta arrantza husten zen lekua, moila egin zenetik erabilerarik gabe geratua eta, ondoren, lorategi edo mendi barren bilakatua, itsasotik at. Galdutako zulo izaera galdua ez ezik, izena ere galbidean du, gero eta
|
jende
gutxiagok baitaki zer den eta non dagoen. Baina atsegina da uda eta negu.
|
|
|
|
Jende
gutxik daki Bryant Parkeko zuhaitzen eta belarraren azpian hiru milioi liburu gordetzen direla. Han dago liburutegiko gordailu nagusia.
|
|
2022
|
|
|
Alta izan dendaritzan ala altzari horniketan, aprendiz anitz bilatuak dira. Aitzineko belaunaldia josten ikasi bazuen, gaur egun
|
jende
guttik daki, denbora eskasa izanez, behartuak dira egozpenak egiteko kanpoko bati eskatzea. Lanbide hori hautatzen duenak, geroan ukan lezake lan.
|
|
|
2013an, Magdalena Piñeyrok Stop Gordofobia (Stop Lodifobia) ataria sortu zuen beste kide batekin batera: garai hartan,
|
jende
gutxik zekien zapalkuntza horri buruzko ezer. Plataformak lan handia egin zuen terminoa Espainiako Estatuan zabaltzeko, eta, hamar urte geroago, gauzak nabarmen aldatu dira.
|
|
|
6 urte betetzen dituztenean, hezkuntza sarean sartzen dira haurrak. Eta agian oso
|
jende
gutxik dakien arren, Aspace hezkuntza zentro bat ere bada; hitzarmenak ditugu Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailarekin, eta itunpeko zentro bat gara. Gaur egun, 25 gela ditugu Gipuzkoako hainbat herritan banatuta, eta 122 ikasle.
|
|
|
Norbaitek salatu du, traizionatu. Gertuko norbait izan behar du,
|
jende
gutxik zekien hitzorduaren ordua eta eguna.
|
|
|
" Hitzarmenean kategoria bera izanagatik ere, emakumeek indize zuzentzaile bat genuen, eta, legez, 0,9ko indize bat aplikatzen zitzaigun, soldata apaltzeko. Hori
|
jende
gutxik daki. Legea zen.
|
|
2023
|
|
|
Honako pentsamenduetan sortu nahi ditugu arrakalak: " ez dakit euskaraz badakien eta, badaezpada, erdaraz egingo diot, ez dadin txarto sentitu"," agian txarto hartuko du nik euskaraz egitea"," erdaraz ari bada, nik ere berdin egingo dut, elkarrizketa erosoa izan dadin"," gure artean beti moldatu izan gara erdaraz"," hemen
|
jende
gutxik daki euskaraz"," nagusia/ etorkina/ trajeduna da, ez du euskaraz jakingo", eta abar.
|
|
|
Bai, futbolean ikusten ditugun horiek ez direlako korrika ari diren pertsona plano batzuk, eta badituztelako haien gauzak barruan. Asko hitz egiten da futbolaz, baina benetan barruan gertatzen dena
|
jende
gutxik daki, oso hermetikoa da. Ez da beti hitz egiten ez dakitelako, baizik eta ez zaielako komeni gehiegi kontatzea, bihar titular batean agertu nahi ez badute.
|
|
|
Iruditu zitzaidan programakoek lanketa on bat egin zutela, dibertigarria izan zela.
|
Jende
gutxik zekien saioa grabatuta nuela, baina orain Sakana guztia enteratu da. Apurua nuen, jendeak bikote bila edo ezaguna egitera joan naizela pentsatuko zuelakoan, baina ongi pasatzera joan nintzen.
|
|
|
Zein baino zein ikusgarriago. Nahiz eta oso
|
jende
gutxik zekien, berak ere izan zuen parterik Aparlorearen abenturetan. Gazte garaiak!
|