2011
|
|
Nahiz eta ez izan atmosferaren osagai nagusia, karbono dioxidoaren kontzentrazioa
|
handia
da, eta, batez ere, oso adierazgarria. Egun, bolumenaren% 0,035 gainditu du.
|
|
Troposferan edo estratosferan, alegia, garaiera
|
handietan
–, karbono monoxidoa oxidatu egiten da, eta substantzia egonkorragoa bihurtzen da: karbono dioxidoa.
|
|
karbono dioxidoa. Oxidazio erreakzio hauetan, oxigeno atomikoak (iraupen laburrekoa da, eta erreakzionatzeko joera
|
handia
du) eta OH, erradikal askeek parte hartzen dute:
|
|
Gasolioaren, gasolinaren eta antzeko konposatuen errekuntzan sortzen dira antropikoki. Petrolioaren eratorrien lurrunketaren ondorioz ere emititzen dira tanga
|
handietatik
. Atmosferaren kutsaduran, olefinak edo alkenoak garrantzi handikoak dira; zuzenean parte hartzen dute smog oxidatzailearen sorreran.
|
|
Petrolioaren eratorrien lurrunketaren ondorioz ere emititzen dira tanga handietatik. Atmosferaren kutsaduran, olefinak edo alkenoak garrantzi
|
handikoak
dira; zuzenean parte hartzen dute smog oxidatzailearen sorreran. Alkaterna hautsetan, erregaien errekuntzaren azpiproduktuak izaten dira (bentzo [a] pirenoa bereganatzen dutenak eta, ondorioz, kartzinogenoak) (ikus 3 irudia).
|
|
Oso ahalmen oxidatzaile
|
handia
du, eta erraz erreakzionatzen du olefinekin, NOx-ekin edo SOx ekin.
|
|
CH3Br a asko erabili izan da pestizida gisa. Ozono estratosferikoa suntsitzeko ahalmen oso
|
handia
du (CO2-arena baino 50 aldiz handiagoa).
|
|
CH3Br a asko erabili izan da pestizida gisa. Ozono estratosferikoa suntsitzeko ahalmen oso handia du (CO2-arena baino 50 aldiz
|
handiagoa
).
|
|
Kutsatzaileek emisioan eta immisioan duten kontzentrazioen arteko erlazioa 1.000 ere izan daiteke. Oro har, aire bolumen jakin bateko substantzien kontzentrazioa hain txikia denean, aire bolumen
|
handiak
hartu behar dira analisia egin ahal izateko. Laginketak egiteko, oinarrizko tresna hauek behar dira:
|
|
Laginketaren iraupenak eragin
|
handia
izan dezake lorturiko kontzentrazioan. Horregatik, funtsezkoa da emaitza laginketa denboraren arabera adieraztea.
|
|
Bolumen
|
handiko
kaptadoreak (BHK): eguneko 50 m3 inguru hartzen dute.
|
|
Gasometroa: tresna zeharkatzen duen airearen bolumena eta analitoaren kontzentrazioa kalkulatzeko, nahitaezkoa da emaria jakitea (alegia, laginduriko aire bolumenaren eta denboraren arteko erlazioa); 1,5 L/ min ko emaria neurtzeko gauza izan behar du, haren errore marjina ezin da izan% 3 baino
|
handiagoa
, eta haren pantailak irakurtzeko erosoa izan behar du.
|
|
Babes kutxa: aipaturiko osagai guztiak erresistentzia
|
handiko
metalezko kutxa baten barnean kokatzen dira.
|
|
Erabiliko den material guztiak garbi garbia egon behar du. Laginketa hasi baino lehenago, airea ponpatzen da emari maila
|
handienean
, ur destilatutan eta bor bor eragiten zaio, burbuila garbigailuaren barnean zipriztinak botatzea ekidinez. Horrela, laginketa hodian itsatsita egon litezkeen partikulak edo aerosolak kentzen dira.
|
|
Eskuarki, lagina burbuila garbigailuan (impingerrean) biltzen da. Horrelakoetan, flaskoa kutxatik askatu behar da, kontu
|
handiz
eta bertikalki (okertu gabe), eta kutxatik atera. Garraiorako, tefloiz edo tefloiaren antzeko material batez egindako tapoi batekin ixten da flaskoaren ahoa (ez erabili kautxuzko tapoirik).
|
|
Bolumen
|
handiko
kaptadorea (BHK)
|
|
Bolumen
|
handiko
kaptadorea
|
|
Partikula jalkikorrak eta esekiak bereizteko, iragazki berezi bat ezartzen zaio. Hala, airea estalki baten azpitik iristen da ekipoaren iragazkiraino (estalkia bi isurkitakoa edo biribila izanik), eta emari
|
handiko
ponpa batek xurgatzen du (0,85 m3/ min). Diametroa 10, m baino txikiagoa duten partikulak jasotzen dira horrela, eta laginketak, eskuarki, 24 h irauten du.
|
|
Diametroa 10 µm baino
|
handiagoa
duten partikulek inguruneko aireko materia jalkikor osoa (MJO) osatzen dute. Haizeak materia mota hori garraia dezake, distantzia luzean edo laburrean, pisuaren eta ezaugarri meteorologikoen arabera.
|
|
Erabiltzen den bilketa tresna zeharo pasiboa da. Funtsean, partikulak grabitatearen eraginez erortzen dira ekipo honen onilera, eta
|
handik
flasko biltzaileraino. Eskuarki, jasotako partikulak askotakotarikoak izaten dira:
|
|
Atmosferan hezetasun
|
handia
, intsolazio txikia eta partikula esekiak daudenean, katalisiaren bitartez, aipaturiko erreakzioen produktu diren sufre oxidoak H2SO4 bihurtzen dira, eta konposatu hori euri azidoaren oinarrizko osagaia da:
|
|
Substantzia horien guztien lurrunkortasuna oso
|
handia
da; horregatik, flaskoak irekiko dira soilik beharrezkoa den denboran, berehala itxi; gainera, gas kanpaian lan egin behar da, eta toxikoak direnez, laborategia ondo aireztatu behar da, segurtasuna bermatzeko.
|
|
Hasteko, 10 L rekin egin daiteke proba. Dena den, inguruko kontzentrazioaren arabera, baliteke aire bolumen
|
handiagoa
behar izatea metodo honen bitartez BTEXa atzemateko. Bestalde, 10 L ko kontzentrazioa handiegia bada eta kalibrazio zuzenetik kanpora gelditzen bada, diluzioa egokitu egin genuke.
|
|
Dena den, inguruko kontzentrazioaren arabera, baliteke aire bolumen handiagoa behar izatea metodo honen bitartez BTEXa atzemateko. Bestalde, 10 L ko kontzentrazioa
|
handiegia
bada eta kalibrazio zuzenetik kanpora gelditzen bada, diluzioa egokitu egin genuke. Barneko aire kalitatea ebaluatzeko, arauak 5 L aire lagintzeko agintzen du.
|
|
Erabili behar diren kubeta guztiek oso garbiak egon behar dute, eta bakoitza dagokion disoluzio jakinarekin pasatu behar da. Patroi sorta osoa ebaluatzeko, kontzentrazio txikienekotik hasten da (kolore intentsitate txikiena duenetik), etakontzentratuenarekin amaitzen (kolore intentsitate
|
handiena
duenarekin).
|
|
Kalibrazio zuzenean, zehaztasun
|
handiena
0tik 6 µg/ mL-ra bitartekoan lortzen da. Burbuila garbigailuko laginaren kontzentrazioa hori baino handiagoa bada, egokiagoa da beste alikuota sorta bat prestatzea; alikuota berri horiek prestatzeko, diluzioak egiten dira, harik eta haien kontzentrazioak tarte horretan kokatu arte.
|
|
Kalibrazio zuzenean, zehaztasun handiena 0tik 6 µg/ mL-ra bitartekoan lortzen da. Burbuila garbigailuko laginaren kontzentrazioa hori baino
|
handiagoa
bada, egokiagoa da beste alikuota sorta bat prestatzea; alikuota berri horiek prestatzeko, diluzioak egiten dira, harik eta haien kontzentrazioak tarte horretan kokatu arte. Orduan, saiakuntzaren azken puntua (laginen absorbantziaren neurketa) berriro egiten da.
|
|
Kutsadura karga
|
handia
denean, emaitza onak ematen ditu laginketa honek: denbora, 120 min, eta ponparen emaria, 1,5 L/ min.
|
|
Oso egokia da haztamu saiakera bat egitea, ahal baldin bada, behintzat. Kontzentrazioa
|
handiegia
suertatzen bada, laginaren disoluzioa erabil daiteke. Aireko kontzentrazioa oso txikia denean metodo honetarako, ponparen emaria handitu daiteke.
|
|
Laginketa egin bitartean, baliteke disoluzio biltzailearen parte bat galtzea, tenperaturaren eraginez. Likidoaren murrizketa oso
|
handia
bada, saiakuntza errepikatu daiteke, 50 mL D1 erabiliz, 100 mL-ren ordez. Bestalde, burbuilak indartsuegi sorrarazteagatik likidoa galtzea ekidin behar da.
|
|
Ohiko gaia da politikoen, ikertzaileen eta pertsona arrunt askoren diskurtsoetan. Atmosferarekin erlazionatuak dauden eta kontu globaltzat hartzen diren zenbait arazok gero eta tarte
|
handiagoak
hartzen dituzte egunkari eta telebistetan. Horra hor, esate baterako, klima aldaketa eta planetaren berotzea.
|
|
Hori dela eta, ez da arraroa lagin adierazgarria lortzeko egunak behar izatea (2 egun, esate baterako). Bolumen
|
handiko
kaptadorea erabiltzeko aukera baldin badago, bilketa denborak asko laburtzen dira. Askotan, ordu gutxirekin nahikoa izaten da.
|
|
Lehenengo, lagina baloratzen da, D1 disoluzioa buretara gehituta, bukaerako puntua aurkitu arte. Puntuari ez zaio erraz antzematen; ahul agertzen da, eta ikusteko, arreta
|
handiz
behatu behar zaio. Kolorea horitik laranjaren eta gorrixkaren arteko tonu batera aldatzen da.
|
|
Erreferentzia gisa, toki lehorretan 10 L ko ontzi bat erabil daiteke, eta leku euritsuagoetan, berriz, 20 edo 40 L koak. Eurite
|
handiak
izaten diren tokietan, azkenik, are handiagoak.
|
|
Erreferentzia gisa, toki lehorretan 10 L ko ontzi bat erabil daiteke, eta leku euritsuagoetan, berriz, 20 edo 40 L koak. Eurite handiak izaten diren tokietan, azkenik, are
|
handiagoak
.
|
|
Jarduera analitikoa: IMMISIOKO PARTIKULA JALKIKORREN KONTZENTRAZIOA ZEHAZTEA, GRABIMETRIAREN ETA BOLUMEN
|
HANDIKO
KAPTADOREAREN BITARTEZ
|
|
Metodo analitikoa: Bolumen
|
handiko
kaptadorea eta analisi grabimetrikoa
|
|
Egungo arauek BSG kaptadorea bigarren mailara eraman dute, eta, hainbat urtetan eta egoeratan erabili ondoren, immisioko partikula jalkikorren laginketan erreferentziako ekipoa izateari utzi dio (hala ere, oraingoz, oso erabilia da toki askotan, batez ere, ez denean beharrezkoa analisiaren emaitza arauaren arabera ziurtatzea). Orain, 10 µm-ko diametroa edo
|
handiagoa
duten partikulak atzemateko, bolumen handiko kaptadoreak erabiltzen dira (BHK), iragazkian berariazko paper bat ezarriz. BSGan oinarrituriko metodoarekin alderatuz, abantaila nabarmenak ditu BHKk:
|
|
Egungo arauek BSG kaptadorea bigarren mailara eraman dute, eta, hainbat urtetan eta egoeratan erabili ondoren, immisioko partikula jalkikorren laginketan erreferentziako ekipoa izateari utzi dio (hala ere, oraingoz, oso erabilia da toki askotan, batez ere, ez denean beharrezkoa analisiaren emaitza arauaren arabera ziurtatzea). Orain, 10 µm-ko diametroa edo handiagoa duten partikulak atzemateko, bolumen
|
handiko
kaptadoreak erabiltzen dira (BHK), iragazkian berariazko paper bat ezarriz. BSGan oinarrituriko metodoarekin alderatuz, abantaila nabarmenak ditu BHKk:
|
|
Erraz arnasten dira partikula horiek, eta eragin
|
handia
dute pertsonen osasunean. Talde horretako partikula handienek goi arnasbideetan itsasteko joera dute; txikienak, berriz, barneko organoetara ere irits daitezke, bai eta, molekulak izango balira bezala, zelulen barnera sartu ere (diametroa 0,1 µm-koa baino txikiagoa dutenak).
|
|
Erraz arnasten dira partikula horiek, eta eragin handia dute pertsonen osasunean. Talde horretako partikula
|
handienek
goi arnasbideetan itsasteko joera dute; txikienak, berriz, barneko organoetara ere irits daitezke, bai eta, molekulak izango balira bezala, zelulen barnera sartu ere (diametroa 0,1 µm-koa baino txikiagoa dutenak). Tamaina tarte zabal horretan, hiru partikula mota bereizten dira:
|
|
Fotoien energia korronte elektriko bihurtzen da, eta azken horren intentsitatea amperemetroaren bidez neurtzen da. Atzemandako partikulen kontzentrazioa zenbat eta
|
handiagoa
izan, orduan eta handiagoa da belztura, eta orduan eta argi gutxiago islatzen da.
|
|
Fotoien energia korronte elektriko bihurtzen da, eta azken horren intentsitatea amperemetroaren bidez neurtzen da. Atzemandako partikulen kontzentrazioa zenbat eta handiagoa izan, orduan eta
|
handiagoa
da belztura, eta orduan eta argi gutxiago islatzen da.
|
|
Azkenik, kalibrazioaren kalitatea ikusteko, lauzaren eremu uherrera bideratzen da tresnaren burua; tresnak irakurtzen duena eta puntu horri dagokion balioa alderatu behar dira (ezin da egon ± 0,5 baino desbideratze
|
handiagorik
).
|
|
Kutsatzaile atmosferiko garrantzitsuenetako bat da SO2 a, hirietan zein industrialdeetan isurtzen delako, eta batzuetan, gainera, kantitate
|
handi
eta osasunerako arriskutsuan. Lehen mailako kutsatzailea da, hainbat errekuntza prozesutan sortzen dena; erregai gehienek, gutxiago edo gehiago, sufrea izaten dute beren konposizioan.
|
|
Aireko SO2 aren kontzentrazioa zehazteko, onura
|
handiak
ditu espektrofotometria ikusgaiaren bidez egiten den torinaren metodo kolorimetrikoak iraganean erabilitako beste metodo analitikoen aldean, sufre dioxidoaren kontzentrazio baxuak neurtzeko aukera ematen baitu (0,01 ppm ko ingurukoak). Kolorimetriaren bidez, argiaren absorbantzia neurtzen da uhin luzera egokian.
|
|
D1 Azido perklorikoa, disoluzioan% 72ko masa ehunekoa duena. Perklorikoa gas kanpaiaren azpian disolbatzen da ur destilatuan, eta kontu
|
handiz
, leherketa saihesteko.
|
|
Burbuila garbigailua arretaz garbitu behar da, eta disoluzio biltzaile pixka batekin pasatu. BTKren burbuila garbigailuan, 100,0 mL disoluzio biltzaile sartu; iragazki kutxan, papera ezarri; eta laginketa ekipoaren ponpa martxan jarri, emari
|
handia
aukeratuta. Tenperatura eta presio atmosferikoa neurtu, eta koadernoan idatzi.
|
|
1,0, 2,0, 3,0, 4,0, 5,0, 6,0, 7,0, 8,0, 9,0 eta 10,0 mL. Kalibrazio zuzena egiteko, komeni da disoluzio horiek guztiak prestatzea, zuzena marrazteko garaian puntu bat baino gehiago ezabatu behar izaten baita gehienetan. Metodo hau oso sentikorra da (akats txikiek ondorio
|
handiak
dituzte), eta kontuan izan behar da erabiltzen den uraren kalitateak oso eragin handia duela analisi prozesu osoan. Patroi multzo hori erabiltzen da, eta hauek dira patroien SO2 kontzentrazioak, hurrenez hurren:
|
|
1,0, 2,0, 3,0, 4,0, 5,0, 6,0, 7,0, 8,0, 9,0 eta 10,0 mL. Kalibrazio zuzena egiteko, komeni da disoluzio horiek guztiak prestatzea, zuzena marrazteko garaian puntu bat baino gehiago ezabatu behar izaten baita gehienetan. Metodo hau oso sentikorra da (akats txikiek ondorio handiak dituzte), eta kontuan izan behar da erabiltzen den uraren kalitateak oso eragin
|
handia
duela analisi prozesu osoan. Patroi multzo hori erabiltzen da, eta hauek dira patroien SO2 kontzentrazioak, hurrenez hurren:
|
|
100 mL-ko matrazean, ura gehitzen zaio arrasean jarri arte. Kolorimetroan, zuri honek du absorbantzia maila
|
handiena
. Torina disoluzioa oso ahula da, eta, prestatu ostean, haren egonkortasuna ezin da bermatu 30 min baino gehiagoz.
|
|
Datu horietatik abiatuz, absorbantzia vs kontzentrazioa kalibrazio zuzena marraztu behar da. Absorbantzia
|
handiena
zuriak eman behar du (alegia, zuriak du kolore intentsitate handiena); hori dela eta, kalibrazio zuzenaren malda negatiboa da. Kontuan izan behar da ezen marra hau baliagarria dela SO2 kontzentrazioaren tarte jakin honetarako:
|
|
Datu horietatik abiatuz, absorbantzia vs kontzentrazioa kalibrazio zuzena marraztu behar da. Absorbantzia handiena zuriak eman behar du (alegia, zuriak du kolore intentsitate
|
handiena
); hori dela eta, kalibrazio zuzenaren malda negatiboa da. Kontuan izan behar da ezen marra hau baliagarria dela SO2 kontzentrazioaren tarte jakin honetarako:
|
|
fenomeno hau gertatzen da gas, aerosol eta partikula azidoak atmosferara iristen direnean. Askotariko substantzia horiek hainbat iturri eta prozesutan askatzen dira; esate baterako, errekuntzetan, horrelako materia kantitate
|
handiak
sortzen dira. Materia azidoak, behin atmosferara isurita, jatorrizko puntuetatik hurbil jalkitzeko joera du.
|
|
Horretaz gain, ingurunearen narriadura eragiten dute. Denbora luzean, Europako iparrraldeko eta barnealdeko baso eremu
|
handiak
asko kaltetu ditu euri azidoak. Osagai azido kutsatzaile horiek industria eta errekuntza prozesuetan masiboki askatu izan dira industria iraultzaz geroztik.
|
|
Osagai azido kutsatzaile horiek industria eta errekuntza prozesuetan masiboki askatu izan dira industria iraultzaz geroztik. Eraikuntza materialetan oso kalte
|
handiak
eragiten ditu arazo larri honek. Baina, inolako zalantzarik gabe, pertsonen osasunean dute eragin larriena eta kaltegarriena, hain zuzen, arnasten dugun airearen azidotu egiten dutelako.
|
|
Jarri 100,0 mL D3 disoluzio biltzaile burbuila garbigailuan, jarri papera iragazki kutxan, eta jarri laginketa ekipoa martxan. Ponpak emari
|
handia
bultzatu behar du, baina, aldi berean, zipriztintzea saihestuz, barneko likidoa ez galtzeko. Burbuila garbigailua zeharkatzen duen airearen bolumena ongi neurtu behar da (laginketaren hasieran eta bukaeran gasometroan jartzen duena jaso behar da).
|
|
Oro har, airearen kalitatean edo immisioan, sufre oxidoen kontzentrazioa beste osagai azidotzaileena baino
|
handiagoa
izaten da. Horregatik, azido karga guztia SO2 tik baletor bezala egiten dira kalkulu guztiak.
|
|
Hor kokatzen da metodo honen konfiantzazko muga gorena. Kontzentrazioak adierazitakoak baino
|
handiagoak
badira, aire bolumen txikiagoa iragazten da.
|
|
Fosfato ioien kontzentrazioak sulfato ioienak baino
|
handiagoak
baldin badira, emaitza nabarmen desbideratzen da. Fosfatoak kentzeko, magnesio karbonatoaren bitartez prezipitarazten dira.
|
|
Gas konposatu hauek kutsatzaile gisa jarduten dute atmosferara iristen direnean. Haien mugikortasuna unean uneko haizearen menpe dago, eta oso
|
handia
da. Bestalde, atmosferan, haien iraunkortasuna oxidazio mailaren araberakoa da (beste ingurumen faktore batzuen artean), oxidazio mailak erreaktibotasun kimikoa sustatzen baitu.
|
|
Errekuntza prozesu guztiek, oro har, nitrogeno oxidoak sortzen dituzte, gutxiago edo gehiago. Erregai fosilak erretzen dituzten zentral erraldoietan, energiaren ekoizpen prozesuetan, gas hauen kantitate izugarri
|
handiak
sortzen dira. Gas horiek, emisioen tratamendu sistemen eraginkortasunaren arabera, atmosferara isurtzen dira.
|
|
Aireko nitrogenoak oxigenoarekin erreakzionatzen duenean sortzen dira oxido horiek. Sortutako kantitatea, berriz, erreakzioen tenperaturarekin erlazionatua dago, zuzen zuzenean; tenperatura zenbat eta altuago izan, orduan eta
|
handiagoa
da sorturiko NOx kantitatea. Instalazio modernoetako gasen tratamendu lerroetan berariazko oinarrizko operazioak egiten dituzte gas horien emisioak murrizteko.
|
|
Laginketarako, BTK erabil daiteke, iragazki kutxan 1 zenbakiko Whatman papera ezarriz (paper horrek ahalmena du 1 µm-ko diametroa duten partikulen% 100 itsasteko). O3 aren kontzentrazioa
|
handia
baldin bada, paper horren ordez 41 zenbakiko Whatman papera jartzen da, baina aldez aurretik Na2S2O3 0,2 M tan bustita. Ponparen erregimena 30 mL/ min ko izango da (2 m3/ h, gutxi gorabehera).
|
|
Horrela, amonio sulfato gatza osatzen da, eta Nessler erreaktiboarekin erreakzionatzen du. Ondorioz, kolore horitik (amonio kontzentrazio txikia) arre gorrixkara (kontzentrazio
|
handia
) bitartekoa hartzen du, hots, amonio kontzentrazioaren arabera biziagoa edo ahulagoa da. Gero, laginaren kontzentrazioa ebaluatzen da, espektrofotometro ikusgaiaz edo kolorimetroaz, 410 nm an eta patroi multzo batekin erkatuta.
|
|
Matrazeak tapoiez itxi, eta pixka bat irabiatu. Minutu gutxiren buruan kolore desberdinak sortzen dira matrazeetan, hori ahuletik (kontzentrazio txikienean) arrera bitartekoak (kontzentrazio
|
handienean
).
|
|
Orduan, kutsatu egiten dira lurzoruak, ingurune hidrikoak, laboreak eta abar. Erraza da lurzoruan zein orbelean berun konposatuen kantitate
|
handiak
atzematea (zuhaitz hostoetan itsasteko joera izaten du). Egungo arauek airean gehienez 0,5 µg/ Nm3 ko kontzentrazioa egotea onartzen dute.
|
|
Orain erabiltzen den gehigarri ohikoena metil t butil eterra da (MTBE). Hala ere, arnasten dugun airean oso berun kantitate
|
handia
dago, eta berun horrek urte askoan iraungo du atmosferan. Berunaren toxikotasuna hainbat testuingurutan frogatu da, eta bereziki toxikoa da atmosferako beste konposatu organiko batzuekin kimikoki konbinatzen denean (kutsatzaile horietako asko antropogenikoak dira).
|
|
D1 HNO3 0,1 M disoluzioa. Disoluzio honetatek bolumen
|
handia
behar da, prozedura honetan behin baino gehiagotan erabiliko baita beste disoluzio batzuk prestatzeko, beruna erauzteko, etab. Eskuarki, 1 l nahikoa izaten da. Azido nitriko kontzentratu komertzial batetik abiatuz, gutxi gorabehera 0,1 M den disoluzioa prestatzen da; horretarako, etiketako datuak hartzen dira kontuan, azidoaren pisu espezifikoa eta kontzentrazioa (ehunekotan)?.
|
|
Horretarako, gutxienez 2.000 L aire pasarazi behar da beira zuntzezko iragazpaperetik (hain zuzen, aurretik iragazki kutxan kokatu deneti iragazi paperetik, hain zuzen. Ponparentzat emari ertaina aukeratzen da (tokiko egoeraren arabera, baliteke laginketa bolumen
|
handiagoak
behar izatea; kasu batzuetan, esate baterako, 2 m3 baino gehiagokoak). Gasometroaren irakurketa eta datu meteorologikoak koadernoan idazten dira, laginketa hasieraren ordu zehatzarekin batera.
|
|
Substantzia horiek guztiak konposatu organiko lurrunkorrak (VOC) dira, eta petrolioaren deribatueen ohiko osagaiak izaten dira askotan (gasolinenak, esaterako). Atmosferara iritsi ondoren (gehienetan, automobilen gasolinetatik ihes egiten dute erre gabe), oso mugikortasun
|
handia
dute, eta erraz iristen dira lurzorura edo uretara. Hori dela eta, oso arazo handiak eragiten dituzte ingurumenean.
|
|
Atmosferara iritsi ondoren (gehienetan, automobilen gasolinetatik ihes egiten dute erre gabe), oso mugikortasun handia dute, eta erraz iristen dira lurzorura edo uretara. Hori dela eta, oso arazo
|
handiak
eragiten dituzte ingurumenean. Denak ala denak kaltegarriak dira osasunerako (haien ezaugarri toxikoengatik eta izaera kartzinogenoarengatik).
|
|
Aparatuaren barnean, aireko partikulak atzemateko iragazki txiki bat kokatzen da, eta, haren ondoren, ikatz aktibatuzko kartutxo bat (behin erabiltzeko kartutxoak izaten dira). Ikatz aktibatuak ahalmena du metanoa baino pisu molekular
|
handiagoko
konposatu organikoak adsortzioz erauzteko. Ekipo pertsonaleko ponpa piztu, eta lagina hartzen da.
|
|
Euskarrien gainean instalatzen dira, eta, EHEkoak badira, ez dute 160 kVA-ko potentzia baino handiagoa izaten. Zirkuitulabur eta/ edo gainkargen kontrako babesa hauste ahalmen
|
handiko
XS kanporatze fusibleen bidez egiten da. Fusible horiek COT OUT motako ebakigailuen gainean muntatuta egoten dira.
|
|
Gaur egun, euskarrien gaineko transformazio zentroak, zutabe azpiko transformazio zentro trinko? izenekoekin ordezten ari dira; izan ere, eraikin aurrefabrikatuetan instalatzen direnak baino askoz ere txikiagoak dira, eta, bereziki, erraztasun
|
handiagoak
ematen dituzte lurretik maniobrak egiteko, martxan jartzean, neurketak egitean, mantentze lanetan, etab. euskarri batera igo beharrik gabe. Bestalde, transformazio zentro horiek kanpoan edo erdi lurperatuta munta daitezke.
|
|
Transformazio zentro horiek abantaila
|
handi
bat dute: eraikuntza, muntaketa eta barneko ekipamendu guztia zuzenean fabrikan egin daiteke.
|
|
Halaber, obra zibileko kostuak asko murrizten dira, eta jarri behar diren lekura egokitu daiteke kanpoko diseinua. Hartara, ingurumenari egiten zaion begi inpaktua gutxitu egiten da, neurri
|
handi
batean.
|
|
Enpresa bakoitzeko, gehienez bi transformadore onartu ohi dira, eta transformadore bakoitzak 630 kVA-ko potentzia izan dezake, gehienez. Hala ere, enpresa batzuetan, oso puntu jakinetan eta salbuespenez karga
|
handiak
elikatu behar dituztenean, transformadore bakoitza l.000 kVA-rainoko potentziara irits daiteke.
|
|
Hori dela eta, potentzia gutxiagoko transformazio zentro gehiago instalatzeko joera dago. Hala ere, askotan, eraikin
|
handietan
edo fabriketan erabiltzen diren karga handiak direla eta, ezinbestekoa da hori egitea.
|
|
Hori dela eta, potentzia gutxiagoko transformazio zentro gehiago instalatzeko joera dago. Hala ere, askotan, eraikin handietan edo fabriketan erabiltzen diren karga
|
handiak
direla eta, ezinbestekoa da hori egitea.
|
|
Igogailu gela. Kasu batzuetan, beharrezkoa izaten da horrelako gelak instalatzea, kableak gela guztietako barra kolektorera irits daitezen, eta, hala, babes mekaniko
|
handiagoa
eman ahal dakien gela horiei. Batzuek lur konexioko ebakigailua izaten dute (beste batzuek, ez), eta tentsioa dagoela adierazten duten seinaleztapen argiak jartzea gomendatzen da.
|
|
Bezeroari dagokion transformazio zentroaren aldea zerbitzuz kanpo uzten duen gela da. Transformazio zentroaren potentzia 1.000 kVA baino txikiagoa bada eta/ edo ebakidura puntutik gertu badago, etengailu ebakigailua izan behar du, eta, zentroaren potentzia
|
handiagoa
bada edo 15 metrotik gorako luzera badu, etengailu automatikoa, betiere EHEk arlo horretan dituen arau partikularrak kontuan izanda.
|
|
Ingurune isolatzaile hori gelaren barruko airea, olioa, hutsa edo gasa (sufre hexafloruroa, SF6) izaten da. Transformazio zentroaren potentzia 1.000 kVA-koa edo gehiagokoa baldin bada, lurrerako deribazioetatik babesteko direkzio errele homopolar autonomo bat instalatu behar da, eta, akats intentsitatea zehaztutako tara baino
|
handiagoa
bada, etengailu automatikoari eragiteko transformadore toriko bat izan behar du kablearen gainean.
|
|
Harilkatuen arteko desfasea ordu indize baten bidez adierazten da (1.21 irudia). Erloju baten koadrantean adierazitako ordua da ordu indizea, orratz
|
handia
(minutuen orratza) 12etan egonik, eta bat dator puntu neutroaren (erreala edo fikziozkoa) eta BTko harilkatuaren lineako borne baten arteko tentsio bektorearekin.
|
|
Transformazio zentroetako barneko maniobra ekipoen isolatzaileak fabrikatzeko gehien erabiltzen diren materialak esteatita eta epoxy erretxinak dira, konexio elementuak ireki eta ixtean sortzen diren esfortzu mekaniko
|
handiei
eusteko duten ahalmen handiagatik.
|
|
Transformazio zentroetako barneko maniobra ekipoen isolatzaileak fabrikatzeko gehien erabiltzen diren materialak esteatita eta epoxy erretxinak dira, konexio elementuak ireki eta ixtean sortzen diren esfortzu mekaniko handiei eusteko duten ahalmen
|
handiagatik
.
|
|
Transformadorea edo babestu beharreko hargailua elikatzen duen fase bakoitzetik pasatzen den intentsitateak kitzikatzen dituenak dira. Intentsitatea errelea taratu dena baino
|
handiagoa
bada, harekin lotutako etengailua desarratu egiten da.
|
|
Errelea hauste ahalmen
|
handiko
fusibleekin lotzen bada, horien balio egokiak 1.2 taulan gomendatzen direnak dira, transformadorearen eta elikadura tentsioaren potentzia kontuan izanik.
|
|
Babestu beharreko instalazioaren tentsio eta intentsitate izendatuaren arabera aukeratzen dira fusibleak, eta horien intentsitate izendatua instalazioarena baino askoz ere
|
handiagoa
izaten da. Izan ere, urtu gabe jasan behar izaten dituzte transformadorea martxan jartzean sortzen diren intentsitate altuak.
|
|
Halaber, aparatuak eraikitzeko sistema adimentsu bat erabiltzen da, ixtean fusible etxea gidatzen duena. Hartara, segurtasun
|
handiz
ixten da, langilearen kokapena edozein dela ere.
|
|
Sistemaren uretan behera dagoen tentsioa mugatzen dute (kablea, transformadorea, etab.), eta borneetan isolamendu maila baino tentsio
|
handiagoak
egotea saihesten dute.
|
|
Lurretik deskonektatu egiten dira, baldin eta jasan dezaketena baino
|
handiagoa
bada gainitentsitatea. Aldi berean seinalizatzaile eta deskonektatzaile gisa funtzionatzen duen lurrerako deskonexio sistema bat dute, fase lur zirkuitulaburrean gera ez dadin.
|
|
Hormigoizko edo erresistentzia
|
handiko
hormetan: hedadura bernoak erabili behar dira.
|
|
Lurrerako deribazioa, 50, tik gorako erresistentzia oso
|
handi
baten bidez.
|
|
Halaber, BTEEren 14 artikuluak dioena bete behar da(. Enpresa hornitzaileen zehazpen partikularrak?). Artikulu horren arabera,. Hargune, elikadura linea orokor, kontadoreen instalazio eta banakako deribazioen eraikuntza eta muntaiari buruzko zehazpenak proposa ditzakete enpresa hornitzaileek, eta banaketa sareetan eta abonatuen instalazioetan homogeneotasun
|
handiagoa
lortzeko behar diren baldintza tekniko zehatzak adierazi?.
|
|
Lur konexioko puntu batetik abiatu, eta lurrerako linea nagusiaren deribazioekin konektatzen den lur konexioko zirkuituaren zatia da. Aurreikusitako akats korronte
|
handienaren arabera
dimentsionatzen diren kobrezko eroalez egin ohi da. ATO BT arauaren arabera, gutxienez 16 mm2 koak izan behar dute eroaleek.
|
|
Taula aplikatuz balio ez normalizatuak ateratzen badira, hurrengo ebakidura normalizatu
|
handiagoa
duten eroaleak erabili behar dira.
|
|
Eroaleak eraztunean izan dezakeen lurrerako erresistentzia gutxitu beharra dagoela uste bada, elektrodoak eraztun horretara konektatu behar dira, lurrean bertikalki sartuta. Elkarren ondoan zenbait eraikin baldin badaude, bakoitzaren lurrerako hargunearen eraztunak elkarren artean lotu behar dira, ahalik eta sare
|
handiena
osatzeko.
|
|
Soldadura aluminotermikoak egiteko ekipoa arina eta eramangarria izaten da, ez du kanpoko energia iturririk behar, eta, beraz, egokia da lurrean erabiltzeko. Bestalde, ez da langile espezializaturik behar, eta, oso denbora gutxian, kalitate mekaniko
|
handiko
konexio elektriko ezin hobeak egiten dira. 4.8 irudian ageri diren elementuez osatuta dago.
|
|
Ekipotentzialitate eroale nagusiak ebakidura
|
handiena
duen instalazioko babes eroalearen erdia baino txikiagoa ez den ebakidura izan behar du, gutxienez 6 mm2 koa. Hala eta guztiz ere, kobrezkoa bada, 2,5 mm2 era murriztu daiteke ebakidura.
|