|
2001
|
|
|
Jatorria eta laborantza eremuak: Hosto berde eta mamitsu zuri
|
handiak
dituen landarea da. Ziur aski, Europako kostaldeko eskualdeetan du jatorria, Beta itsas espezietik abiatuta.
|
|
2003
|
|
|
Gazitasunarekiko tolerantzia duten edo elikagaiak xurgatzeko gaitasun
|
handiagoa
duten landareak dira mundu osoko dozenaka laborategitan garatzen ari diren landare transgeniko berrien adibide. Garapen bidean dauden herrialdeetako egitura arazoak arintzen laguntzea du helburu nagusi.
|
|
2004
|
|
|
Nafarroako Unibertsitate Publikoko (UPN) adituek azterlan bat egin dute. Azterlan horren arabera, Nafarroan lantzen den orburua, Tuterako Andre Maria Zuriarena, goiztiarragoa da, produktiboagoa eta errendimendu industrial eta agronomiko
|
handiagoa
du landare horretako gainerako barietateek baino.
|
|
2005
|
|
|
Zergatik agertzen dira? Belar txarrak ingurunera egokitzeko gaitasun
|
handia
duten landareak dira, eta beste labore batzuek baino “ura, espazioa eta elikagaiak lortzeko lehiatzeko gaitasun handiagoa” dute. Lur bat okupatuta ez dagoenean, belar txarrak berehala agertzen dira.
|
|
|
Aspidistra da Espainiako etxeetan presentzia
|
handiena
duen landareetako bat. Bere hosto berde handiak oso ondo garatzen dira hezetasun gutxirekin eta argi gutxirekin; horregatik, ale hau oso egokia da barnealderako.
|
|
2006
|
|
|
«Badakigu», dio Martin Gilbertek, «gene hori guztiz beharrezkoa dela onddoak landarean gaixotasuna eragiteko». Onddoaren erasorako gene giltzarria Espainiako ikerketa talde batek M.grisearen aurkako erresistentziak bilatzen ditu beste erakunde batzuetan, hala nola intsektuetan Onddoak nola erasotzen duen ulertuta, ikertzaileek uste dute gai izan daitezkeela fungizida eraginkorragoak formulatzeko eta patogeno horrekiko erresistentzia
|
handiagoa
duten landare hobetuak sortzeko. Magnaporthe grisea mundu osoko arrozaren izurrite okerrenetako bat da.
|
|
|
Hazidun ereintza motak Haziz ereiteak abantaila
|
handia
du landareak hazteko beste moduekin alderatuta: askoz merkeagoa da.
|
|
2007
|
|
|
Pedro Luís Rodríguez Egea ikertzailea da Valentziako Landareen Biologia Molekular eta Zelularraren Institutuan, CSICen eta Valentziako Unibertsitate Politeknikoaren zentroan. Bere taldeak lehortearen eta gazitasunaren aurkako erresistentzia
|
handiagoa
duten landareak garatu ditu, kanpoko generik sartzen ez duen teknika baten bidez; landarearen beraren gene baten adierazpena erreprimitzen du. Hormona bide batean lan egin dute, azido abzisikoan.
|
|
|
Emaitzen arabera, arroza gazitasunaren eta beste estres abiotiko mota batzuen aurrean toleranteagoa da. Erresistentziaren genea Arroz genetikoaren landareek hosto lodiagoak eta biomasa
|
handiagoa
dituzte Landare horren HRD izeneko gene espezifikoak lehorte egoerei aurre egiteko ezaugarri egokiak zituela egiaztatu ondoren, Indiako Bangaloreko Agronomia Unibertsitateko eta Herbehereetako Wageningen Lantegiko Nazioarteko Ikerketa Zentroko adituek genea arrozean sartu zuten eta eraldaketa horren ezaugarriak aztertu zituzten. Ondorioetako bat da geneak arrozaren fotosintesia egiteko gaitasuna duela.
|
|
2008
|
|
|
Banbuak badu zerbait berezia. Landare bat izan arren, haren ezaugarriak zurarenak bezalakoak dira, eta, beraz, sektore honetan etorkizun potentzial
|
handiena
duen landare espezietzat hartzen da. Adibidez, Madrid Barajasko T4 terminalaren sabaia estaltzeko aukeratu zuten:
|
|
|
Entzima hori aktibo dago bietan. Entzima horren kontzentrazio
|
handiena
duen landarea egonkorragoa eta hotzarekiko erresistenteagoa dela ikusi zen. Kasu honetan, “Miscanthus x giganteus” barietateari dagokio.
|
|
|
Hala ere, propietate osasungarriei buruzko esaldiak dira zailenak kontsumitzaileen %52, 8rentzat. Hala, hain osasuntsuak ez diren konposatuak, hala nola “trans koipeak” edo koipe aseen proportzio
|
handia
duten landare olioak, hala nola kokoarenak edo palmarenak, dira identifikatzeko zailenak.
|
|
|
Bizkaiko Lanestosa udalerria, bere meatze lur degradatuarekin, Barrutiaren azterketa eremua izan da zortzi urtez. Hasierako fase batean, metal astunak (zinka, beruna eta kadmioa, esaterako) berreskuratzeko teknika fitoteknologikoetan erabiltzeko ahalmen
|
handia
zuten landare espezieak hautatu ziren, eta, ondoren, azedera xehetasunez aztertu zen. Jateko modukoa izateaz gain, basa landare horrek ahalmen berezia du “azaleko ehunetan kutsatzaileak xurgatu eta metatzeko”, fitoerauzketa izeneko teknika, azaldu du Barrutiak; izan ere, oso ingurumen baldintza desberdinetara egokitzeko ahalmen handia du, eta horrek ingurune degradatuak berreskuratzea ahalbidetzen du.
|
|
|
Aitatxi amatxiek belaunaldi gazteek baino ezagutza
|
handiagoa
zuten landareen sendatzeko ahalei buruz: zauriendako ukenduak,, kamamila... ez zituzten arrotz.
|
|
2010
|
|
|
Zientzialariak argudiatu zuen karbono dioxido maila handiak, oro har, hostoaren estomak partzialki ixtea eragiten duela, eta horrek transpirazioak eragindako ur galerak murrizten dituela. Giro berri hori gai izan daiteke hazteko ahalmen
|
handiagoa
duten landareak garatzeko, giro estandarrean landutakoen aldean, adierazi zuen ikertzaileak. Landarean ura gehiago kontserbatzeak zuzenean eragin diezaioke estres hidrikoaren aurreko tolerantziari eta gatz estresari.
|
|
|
Lan horien beste helburuetako bat transpirazioa gehiago murriztea izan zen, ur gehiago aurrezteko. Proiektu horien arduradunak adierazi zuenez, antitranspiratzaileak erabiltzen dituzten teknika batzuek fotosintesia murriztu dezakete, eta, beraz, “CO2 kontzentrazio handiagoko atmosfera berri batek eragozpen horiek gainditu eta ekoizpen ahalmen
|
handiagoa
duten landareetan uraren erabileraren eraginkortasuna handitu dezake”.
|
|
2012
|
|
|
Hori saihesteko, neurri batzuk hartu dira, hala nola, ingurumen faktoreekiko erresistenteagoak diren barietateak sortzea. Aldaketa genetikoa ere nekazaritzako ekoizpenaren aliatu handi bihur daiteke, izurriteekiko erresistentzia
|
handiagoa
duten landareak diseinatzeko. Nekazaritzako ikerketari dagokionez, beharrezkoa da errendimendu handiagoko labore barietate berriak garatzea, baina ur edo ongarri gutxiago behar dutenak, lehortearekiko, beroarekiko edo izurriteekiko erresistentzia handiagoa dutenak.
|
|
2014
|
|
|
Kasu gehienetan, aurrekariak zituzten, edota parekotasunak zituzten ehun zuntz edo papergintzan. Espezie aniztasun
|
handiena
duen landare komunitatea urarekin zerikusia duten belarrak izan dira: hezeguneetan, oihanpeetan, itsas erriberetan zein lorategi exotikoetan landatutako belarrak.
|
|
|
Kontua da lursailaren kontzeptu integrala edukitzea; ez bakarrik hobekuntza agronomikoa eta autosufizientzia maila altuagoa izatea, baita errentagarritasun ekonomikoari eusten dion oinarria ere: merkatuan eskaera
|
handia
duten landareak erabiltzea eta nahikoa askotarikoa izango den produkzio bat izatea, arrisku ekonomikoa txikiagoa izan dadin.
|
|
|
esnekiak (bereziki, gazta gantzatsuak), animalia proteinak (arrautzak, haragi gorria, hestebeteak, oilaskoa larruarekin…), gatz eta gazitze gehiegi, frijituak, fruitu lehorrak… Sendagaiak (antibiotikoak, antsiolitikoak, antipsikotikoak, antisorgailuak…) hartzeak gibeleko arazketa faseak blokeatu edo zaildu ditzake. Kasu horietan gehien aipatzen diren landareen artean, errefaua beltza eta cúcum a daude, gibeleko detoxifikazio gaitasun
|
handia
duten landareak. 3 Gibeleko sufrimendua, medikamentuak, xenobiotikoak, infekzio biralak, toxikoak pilatzea, etab. hartzen eta mantentzen dituena.
|
|
|
Baratxuri, tipula, oregano edo perrexilek olio esentzialak dituzte, mikrobioen aurkako propietateak dituztenak. Azken urteotan, elikagaien industriak gero eta interes
|
handiagoa
du landareetatik datozen oinarrizko estraktu eta olioak erabiltzeko, Fusarium spp bezalako mikroorganismo patogenoak kontrolatzeko. o Aspergillus spp., zenbait elikagairen narriadura eta deskonposizioa eragiten dutenak. Elikagaietan nahi ez diren mikroorganismoen hazkuntza inhibitzeko, antimikrobiarrak zuzenean gehitu daitezke produktuan, azalean edo ontziko material gisa txertatuta.
|
|
2015
|
|
|
Orain dela gutxi arte ez dira sortu fungizida sistemikoak, eta horien erabilera eta eraginkortasuna nabarmen areagotu dira denbora tarte laburrean. Aipatzekoa da zenbait antibiotikok, hala nola zikloheximida, eraginkortasun
|
handia
dutela landareen onddo gaixotasun batzuen aurrean.
|
|
2020
|
|
|
Izango al dugu labore uzta biltzeko lanik? Gure aldean, etorkizuna planifikatzeko eta antolatzeko gaitasun
|
handia
dute landareek; ia landare guztiek. Bere zikloa biziko den tokian gertatuko diren gorabeheretara egokitua izango da.
|