|
2000
|
|
|
Kontuan hartu behar da gainera, euskaltegia hizkuntzaren ezagutzan eragiteko gunea dela, baina
|
handik
kanpo, askok bere maila galdu egiten duela eta beharrezkoa dela erabilera eremu berriak zabaltzea. AEKren arduradunek esparruko erakunde desberdinen arteko lankidetza eza eta egituratze beharra ere azpimarratu dituzte egoeraren analisia egiteko orduan.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak, berriz, apalago hasieran baina sendoago orain, liburuzainek hasieratik defendatu zuten aukeraren alde egin du: Liburutegi Nagusia Intendentziako orubean (autobus geltokiaren inguruetan) kokatzea, Alde Zaharretik metro batzuetara (baina
|
handik
kanpo), eta ongi komunikaturiko alde batean, dotazio berria hiriko auzo guztien eskura jartzeko moduan. Nolanahi ere, Yolanda Barcina Iruñeko alkate berriak hauteskunde kanpainan behin eta berriz iragarri du Liburutegi Nagusia kokatzeko gogoko duen aukera Intendentziako orubea dela, eta litekeena da artikulu hau kaleratzerako afera erabakirik egotea1.
|
|
|
Gizartearen aldaketa sakona desio zen, iraultza soziala. Ilusioa, euforia, indarra nabari ziren bai Sorbonan bertan bai
|
handik
kanpora, gizartean orokorrean. Honez gainera, sasoi berezia zen nazioartean:
|
|
2001
|
|
|
Hamar bat urteko mutikoa dugu Riski. Lagun asko ditu eta bai ikastolan, bai
|
handik
kanpo, oso ondo pasatzen dute elkarrekin jolasten eta bihurrikeriak asmatzen... eta egiten. Batzuetan muturtu muturtzen dira ere, baina haserrealdiak ez die gehiegi irauten.
|
|
|
Hiztegi batean jasoak egoteak, idazle batek behin edo bestetan erabiliak izateak, ez die hitz guztiei eskubide berdinik ematen. Badira batzuk non eta noiznahi sarri erabiltzen direnak; beste zenbait berriz gehienok ezagutu  arren, bakanka baizik esaten ez ditugunak; beste batzuk oraindik lurralde eta lanbide berezi batekoak dira,
|
handik
kanpora ozta inork dakizkienak; hor egoten dira azkenik inoren onginahiak, apetak eta ezjakinak asmatu dituen bitxikeriak, odolik ez duten hutsaren hurrengo iratxoak, hain zuzen ere ingelesez ghost words deitzen dituztenak.
|
|
2003
|
|
|
Ondoren, neurri garrantzitsua da lorontziaren barrualdea zigilatzea. Helburua da landareak jartzen direnean hezetasuna
|
handik
kanpora iragaztea eta pintura hondatzea edo aireratzea. Zigilatze hori egiteko, praktikoena da bi edo hiru berniz geruza edo aerosolezko pintura akriliko gardena ematea.
|
|
|
Hala kontatu zion biharamunean emakumeak hoteleko gelan oraindik esnatu berritan, ohe nahasian etzanik zeudela. Maindireen lauki horretan gutxienez eroso sentitzen omen ziren eta seguru,
|
handik
kanpo ez zekiten zer egin zuten, beharbada buruan hartutako kolpeak ondorio larriak utziko zizkion gizonari eta ospitaleren batean begiratu zioten, baina horrek poliziaren aurrean adierazpenak egitera behartu zitzakeen, behartu zezakeen emakumea, bera baitzen gertatuaren lekuko bakarra, eta ez zuen oraingoz, hain azkar, egia gordinari aurre egiteko gogorik.
|
|
2004
|
|
|
Ordutik hona, etxean egon naizenetan astean pare bat buelta egin ditut ARGIAra, Bego ez zenean Garbiñe, Estitxu ez zenean Onintza, Kike edo Xabier, Arantzazu edo Maider, Berdaitz edo Ander, Eli edo Marijo... horiek eta beste asko Lasarte Orian zeudenak,
|
handik
kanpo ere lagun mordoska bat. Ia ia autobuska bete jende Munduko Ipuinak eta Mahai Jolasa kaleratu ahal izateko.
|
|
|
Nabarmentzekoa da Euskal Herriko telebista lokalek erakusten duten autonomia falta ikaragarria euren pro gr amazioak finkatzerakoan. Programazioaren parte
|
handia
kanpoan finkatzen da, 9 grafikoan ikusten den bezala. Kanal handietan %30a da estazioak berak erabakitzen duenprogramazio partea; kateetan integratutako estazio ertainen kasuetan gora egiten du ehunekoak nabarmen, %89raino; baina kateetan integratu gabe dauden kanal ertainetane re gero eta handiagoa da kateetako berremisioekin osatutako partea, programazioaren %52a hain zuzen ere.
|
|
2006
|
|
|
Bigarren taldea nekazariak ziren, inguruko nekazari askeak, esandako moduan, baina zergak (petxa) ordaindu behar zituztenak. Nekazari haien ezaugarriak, beraz, erregearen zergapekoak zirela eta izaten jarraitu behar zutela, hiribilduan zituzten ondasunengatik ordainduz, baina ez
|
handik
kanpora zituzten ondasunengatik269, behintzat ez Segurako hiribildua ez den beste inon. Azkenik, horros izaera zeukaten270, hots, nekazari askeak, jaun baten morroi ez zirenak (Orella, 2003:
|
|
|
BAKEAREN Nazioarteko Eguna dela eta, zer egiteko dute GKEek, beren ustez, bizikidetza baketsuaren prozesuak, gure herrialdean eta
|
handik
kanpo. Garapenerako GKEek zeregin garrantzitsua dute lan egiten duten gizarteen demokratizazioan, eta, jarduten duten komunitateen bizi maila hobetzen lagunduko duten ekoizpen egiturak sortzeaz gain, beren proiektuek gero eta gehiago bideratzen dituzte gizarte zibila sustatzera.
|
|
|
Txandaka aritzen ginen zeregin horretan. Esan nahi baita, Oriol garbitzen zenean ni
|
handik
kanpora ibiltzen nintzela, eta nire txanda egokitzen zenean Oriol desagertzen zela. Edo hala behar zuela, urmaeleko zelatarena agerian geratu eta gero ez bainintzen harrituko leihoko zirrikitu batetik kirika geratu balitz.
|
|
|
Erdibitu egin nintzen eta erdi batek aldarrika eskatu zidan
|
handik
kanpora alde egiteko. Beste erdiak, hankak ezti hotzetan sartuta, ezin zuen lekutik mugitu eta totelka hasi zen, afari amaieran putasemeren bat hurbildu eta biok elkar ezagutu behar genuela erabaki zuenean.
|
|
|
Osaba Andrzej sutu egiten zen armada hura aipatzen zuen bakoitzean. Ezin zuen onartu
|
handik
kanpo utzi zutela, erretiratu egin zutela, baztertu. " Hi bezalako gazte poloniar abertzaleen betebeharra duk akademiara joatea, ofizial ikastea eta armadako atzerritar alu horiek guztiak hortik botatzea, zakurrak arkakusoak gainetik botatzen dituen bezala...".
|
|
|
Argia, goizaren mezulari, sartzen ari zaio ostatuko ganberako leihotik. Emakume bat iduri amorantearekin gaua egin ondoan, Montlhéryngo hiria atzartzen ari da
|
handik
kanpora. Horrela ariko litzateke une hauetan Jeannette, elizgizonaren ondoan nagiak kentzen ari, bart horretarako gogorik agertu izan balio.
|
|
|
Orthezeko edo Garrüzeko denborak bezain urrun zegoen Nabarrenkoxe nire gogoan. Batere ez nintzatekeen harrituko erran izan balidate urtebete iragan zela
|
handik
kanpora nintzenetik. Itzuli behar nuela ere ahantzia zitzaidan.
|
|
|
Internet berri honetan, jarrera, gogo eta ausardiak inoiz baino gehiago balio dute, eta gurean, zorionez, bada horietatik. Garatzaile gazte eta prestuak sortzen ari dira eskola tekniko eta unibertsitateetako geletatik;
|
handik
kanpo ere makina bat hacker eta garatzaile auzolanean ari da, eta guztien artean sekulako komunitate aktiboa da euskaldunena.
|
|
2007
|
|
|
Natiboarentzat lexiko landua edo apala denari, askotan nekez antzematen dio atzerritarrak, etab. M. Ereñok bertsolaritzaren fenomenoa ailegatu du adibide gisa: euskaraz, hobeto, euskararen unibertsoan zentzuz beteriko fenomeno bat,
|
handik
kanpora geza samarra irudi lezake.
|
|
|
Leprosoek eraikinaren kostu osoa eskekotasunetik lortutako diruari esker ordaindu zuten, eta haiek ere eraikina eraikitzen lan egin zuten. Gaixoetako batek azaldu zuen gauza desberdinak direla tenplu batean errezatzea edo
|
handik
kanpo eskea egitea. “Jendeari ez zaio axola kanpoan galdetzen dugunean, baina eskandalu bat egiten du otoitz-lekuan sartzen saiatzen bagara”, gehitu zuen.
|
|
2008
|
|
|
60 puntu dituzte eta 61 ditu lehen postuan dagoen Mungiak. Larrako zelain zein
|
handik
kanpo bederatzina partidu irabazi dituzte eta galdutakoak guztira lau baino ez dira. Asteburuan hamaikagarren postuan dagoen Etxebarriren kontra jokatuko dute iurretarrek Larrako zelain.Abadiñorentzat berriz, gauzak ez daude hain ondo.
|
|
|
Bestetik, EAEko Unibertsitate Legeak urtetako blokeoa gainditu zuen, Espainiako Konstituzio Auzitegiak haren aurkako helegitea ezetsita. Iztueta sailburu ohiaren izenaz ezagutzen dugun lege horren arabera, EHUra itzultzeko aukera eduki dezakete
|
handik
kanpo dauden irakasle guztiak, baldin eta aurretik bertan jardun badute gutxienez bost urtez.
|
|
|
Egia esan, Barojak edo bere ildoko aurrerakoiek ez ezik169, karlista askok ere, erretorika euskaltzaleak gora behera, ez zuten begi onez ikusten euskara hirian sartzea: baserrietako eremu tradizionaletan ahoz iraun zezala laudatu eta desio bai, baina
|
handik
kanpo maila jasoagoetara hedatzeko ezer gutxi egin eta are aurka jartzen ziren maiz170.
|
|
|
Nolanahi ere, Institutuko irakasle izate soila aski zen,
|
handik
kanpo berme ofizialik izan ez arren, Azkueren proiektuek oihartzun bat lortzeko. Horregatik Sabino Aranak, Azkueren boteregune hori gutiziatzen segitu zuen, ez berez aparta zelako baizik ezer ez izatea baino hobea zelako.
|
|
|
1) Euskal Herrian unibertsitatea sortzearena. 2) euskara (eta euskal ikasketak) unibertsitate mailan ikergai gisa lantzea, ez derrigor euskaraz (halaber hau Euskal Herri bertako unibertsitate batean zein
|
handik
kanpo egin zitekeen, katedra bidez etab.). 3) Euskara Euskal Herriko unibertsitate batean erabiltzea, dela euskal gaiak lantzeko zein bestelakoetarako. 4) Euskara maila unibertsitarioan erabiltzea, nahiz halabeharrez ez izan unibertsitatean (adibidez hitzaldi zientifikoetan, artikulu espezializatuetan, etab).
|
|
|
Bestetik. Kirikiñok? zerabilen euskara idatzi eredua, sabindar forma baina eduki herrikoidun mendebaldeko dialektoa, Bizkaiko irakurleengana heltzeko ez zegoen zailtasun handirik, baina
|
handik
kanpo nekezago zuen. Beraz, hein handiz komunitate dialektal mailan geratzen zen Bustintzaren irakurlegoa ere.
|
|
|
Senideek jokabide arazoak azaltzen dizkigute, eta guk nola jardun aztertzen dugu. Guraso batzuk frustratu egiten dira, ez dutelako ulertzen seme alaba etxean tiranoa izatea eta
|
handik
kanpo ondo portatzea, eta horrekin kontuz ibili behar dugu. Guk ez ditugu gauzak perfektu egiten; erabiltzailearen historia daukagu, horrekin diagnosia egiten dugu, eta, hala, hotzean azter dezakegu.
|
|
|
Programaren inguruan «orekatua» dela esan du Hogwoodek. Alde batetik, Mendelssonen poesia sinfonikoa aurkeztuko dute «amaiera leuna du, ahotsari sarrera emateko egokia»; eta, bestetik, Elgar konposatzailearen lanak aurkeztuko dituzte «Ingalaterran oso ezaguna da, baina ez hainbeste
|
handik
kanpo, ea bere musika zabaltzen dugun». Horrez gain, aurrez aipatutako Straussen melodiak interpretatuko dituzte.
|
|
|
Etzi hauteskunde eguna dugu EHUn datozen lau urteetan unibertsitate horren lemazaina zein izango den hautatzeko, lehian hautagai bi baino ez direla. EHUk azken urteetan bizi dituen arazoak, azaletik behintzat, ezagunak dira
|
handik
kanpo, azken finean unibertsitatea kanpoan denaren isla ere badelako. Arazook okertu egin dira aurtengo maiatzeko hauteskundean errektorearen aurkako botoak aldekoak baino gehiago izan zirenean.
|
|
|
Ikastoletan euskara ikasten dute, eta euskaraz bizi dira. Campus hauen helburua
|
handik
kanpora ere euskara erabiltzea eta horretara ohitzea da, laburbildu du Jesus Aizkorbek, Euskadi Fundazioko komunikazio arduradunak.
|
|
|
Etzi hauteskunde eguna dugu EHUn datozen lau urteetan unibertsitate horren lemazaina zein izango den hautatzeko, lehian hautagai bi baino ez direla. EHUk azken urteetan bizi dituen arazoak, azaletik behintzat, ezagunak dira
|
handik
kanpo, azken finean unibertsitatea kanpoan denaren isla ere badelako. Arazook okertu egin dira aurtengo maiatzeko hauteskundean errektorearen aurkako botoak aldekoak baino gehiago izan zirenean.
|
|
|
Agenda ondo etortzen da jakiteko, idatzirik ikusteko, harrapaturik eta ezaguturik edukitzeko zer ez den zinez inportantea eta, bereziki, xarri xarri gogorarazteko bizigauzak
|
handik
kanpora bilatu behar direla. (Agenda elektronikoen sasoi honetan, balio du gainera gogora ekartzeko bizigauzak ez direla ez elektronikoak, ez informatikoak, ez digitalak eta ez nanoteknologikoak).
|
|
2009
|
|
|
Eskola arteko taldeen artetik bi mixtoak dira.Tabirako Euskal Autonomia Erkidegoan lizentziarik gehien duen kluba da. Urte hauetan guztietan hainbat izan dira klubaren lorpena kantxa barruan eta
|
handik
kanpora. Emakumezkoen taldeak hainbat urte eman zituen Bigarren Nazional Mailan, jokalari profesionalen edo semiprofesionalen aurka jokatzen.
|
|
|
Energia berriztagarrietan ari diren industria talde handien inbertsio abiada jaitsi egin da. Berriztagarrietako proiektuak inbertsio handikoak izaten dira eta finantzazioaren zati
|
handia
kanpotik dator. Beraz, murrizketa finantzarioek horrelako proiektuei eragiten die.
|
|
|
Britainia
|
Handiko
Kanpo Arazoetarako Ministerioak beharrezkoa ez izatekotan, Mexikora ez bidaiatzeko gomendioa egin die bertako herritarrei.
|
|
|
Berriro diot, asmoa normalizazio sozial eta kulturala zela. Kontua ez zen euskara Unibertsitatean sartzea soilik, han filologoen esku egoteko, ezpada adar bakoitzean eta diziplina bakoitzean (Unibertsitatean, baina berdin
|
handik
kanpora: bankuetan, kiroletan, lantegietan) taldekideak aktiboki euskaraz bizitzea, behar zuten euskara beraiek lantzea eta sozializatzea, hartarako filologoek eman ahal edo nahi zuketen laguntzarekin kontatuz.
|
|
|
Ez dut sekula barrua hustu Don Basilioren aurrean, Carmenek behin eta berriro egiten zuen bezala. Carmenen belaunek ez omen dute inoiz minik sentitu han belauniko; bai, ordea, haren arimak
|
handik
kanpora.
|
|
|
Atzo kaleratu zen lehenengoa, eta Katalunian eta
|
handik
kanpo tartean Euskal Herrian 2.000 boluntario aritu ziren hura banatzen. Guztira, 350.000 ale inprimatu dituzte, horietatik 220.000 katalanez eta 130.000 gaztelaniaz.
|
|
|
Dejadak eta hormabikoak eskuz egiten dira, eta eskuz bueltatu, baina hankei esker harrapatzen dira, eta haiek dute orain garrantzia, keinu teknikoak berak baino gehiago. Frontoian lantzen da keinua, baina
|
handik
kanpora orain errestoa.
|
|
|
Ostegunean Mallorcako kuartel etxearen kontra egindako atentatuari buruz ere hitz egin zuen Barne ministroak atzo. Bi guardia zibil hil zituen atentatua egin zutenei buruzko ikerketak aurrera jarraitzen duela jakinarazi du, bai irlan bertan, baita
|
handik
kanpo ere?.
|
|
|
Azken urteetan aldaketa handiak izan dira hezkuntza sisteman, unibertsitatean eta
|
handik
kanpora. Hona hemen, LOEk ezarritako guztia martxan jarrita, nola geratu den Hego Euskal Herriko hezkuntza sistema, unibertsitatez kanpoko ikastetxeetan.
|
|
|
Punk rock estiloa jorratuz, hogeitik gora disko kaleratu ditu, eta egundoko arrakasta lortu. Alemanian, futbol zelaiak betetzen ditu, eta,
|
handik
kanpo, AC/ CD, U2, Metallica eta Ramones taldeekin jo izan du.
|
|
|
Snowpatch Spire, Bugaboo Spire, Pigeon Spire eta Howsers Towers dira eskalatzeko gune nagusiak, eta denetariko aukera dago orratz horietan. . Yosemiten eskalatzen duten iparramerikarrek ezagutzen dute ingurua, baina Euskal Herritik oso jende gutxi joaten da hara; Yosemite eta Patagoniara bai, baina
|
handik
kanpora ez gara beste inora mugitzen. Bugaboos inguruak merezi du, denetariko eskalatzaileentzat dago lekua:
|
|
|
jokaera tamalgarria dela. Haatik, Hauts de Seine Departamenduan, eta
|
handik
kanpo ere, agerian geratu da Sarkozyren nepotismo joerak ondoeza eragin duela. Hala, UMP Herritarren Batasunerako Mugimendua alderdiko diputatu batek bipil deitoratu du semearen hautagaitzak sortutako giroa, eta txaloak jaso ditu, baita alderdikideen artean ere.
|
|
|
Munduan gertatzen dena ikusteko leiho handi eta gardena. Merkatuak ezarritako irizpideetatik aldenduriko filmak eskainiko ditu, horrenbestez, sail ofizialean zein
|
handik
kanpo, hilaren 23tik 28a arte.
|
|
|
Aa, segur, baino hilabete azkenean ekartzen den pagak ematen du aukera
|
handik
kanpo berritz burua zuzendu eta bere gisako bizia moldatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Jesus Mari Lazkano artistak Berrian esanak, Urdaibaiko Guggenheim museoaren proiektuaz: " [Euskal artistek] inoiz ez dugu izan gogo
|
handirik
kanpora ateratzeko. Eta, horretaz gain, mugak ere izan ditugu, noski.
|
|
|
Sevillak txapelketa irabazteko faborito nagusia dela berretsi zuen Deportivo 0 markagailuarekin gaindituta eta final zortzirenetan Bartzelona
|
handia
kanpoan utzita. Baja ugarirekin egin zion aurre Manolo Jimenezen taldeak neurketari, baina ez zuen zailtasun handiegirik izan.
|
|
|
Alfonbra gorrian nahiz
|
handik
kanpo bikote ona osatzen dute Palermok eta Hueblek. Klasikoak dira, itxuratiak eta casual estiloagatik nabarmentzen dira.
|
|
|
Aipatutako jaialdiez gain, beste asko ere izango dira espainiar Europan eta
|
handik
kanpo. Dena den, askok ez daukate oraindik kartela osatuta.
|
|
|
Pauso bakoitza, mugimendu eta denbora guztiak doi doi neurtuta zeuden. Gazteek ongi ezagutzen eta ulertzen zuten elkar, denbora asko ematen baitzuten elkarrekin lanean eta
|
handik
kanpo. Estu estu elkar besarkatu ondoren maitasunak ematen duen konfiantza eta ziurtasunarekin sabaiko gorenera igo ziren pistaren alde banatatik.
|
|
|
Nik izaeraz dudan joera hori, zintzoa eta gauzetara beretara emana den arte baten alde egitera bultzatzen nauena, areagotu egin da Ipar Irlandan jaioa eta hezia izateko bizipenarekin eta Ipar Irlandarekin bizi izanarekin, joan den mende laurdenean
|
handik
kanpo bizi izan banaiz ere. Ez da munduan bere ernetasunaz eta bere errealismoaz gehiago harrotzen den lekurik, ez da erretorikaren apaingarri edo asmo bitxikeria oro gaitzesteko bere burua egokiagotzat jotzen duen lekurik.
|
|
|
|
handik
kanpora 63
|
|
|
IV.2.5 Euskararen erabilera indartzea, gela barruan eta
|
handik
kanpora
|
|
|
c) euskaraz hobeto dakite, ahoz zein idatziz, egunero (edo sarri) euskaraz egiten duten neska mutilek eta gazteek. Eskola orduetan eta, bereziki,
|
handik
kanpora dauden ordu ugarietan beti, gehienetan edo sarri euskaraz egiten duten ikasleek hobeto dakite euskaraz, egiten ez dutenek baino128 Hartarako aukera praktikoa eta, hainbatetan, hartarako beharra edo interes objektiboa duten ikasleek gaitasun maila hobea izan ohi dute euskaraz, oro har.
|
|
|
Atxiloketa egun biz luzatu zen etaaskatasuna lortu zuenean Pasaiara itzuli ordez, Zumarragara joatea pentsatu zuenxemeindarrak, han Orbegozonean lanean hasteko. Hemen ezagutuko zuen FedericoLizarralde, komunista eta euskaltzalea, zeinekin, fabrikan eta
|
handik
kanpora erebai, izango zituen eztabaida politikoak.
|
|
|
75.000 ikusle inguru bertan. Hala ere, igande gauean, telebisten audientzia nazionala bilakatu zen, ia Estatu Batuetako zoko guztietan ikusi baitzuten berau (106 milioi ikusle, datuen arabera), gehi
|
handik
kanpo ikusi izan zutenek. Baina, lasai, ez dut aztertuko partida bera, hasteko eta behin ia putaidearik ez dudalako, tatxdaun, kuaterba eta bestelako hitz batzuk ezagutzeaz aparte.
|
|
|
Maroko iparraldean, Jebalako lurraldean hitz egiten da eta amazigeraren eta espainolaren influentzia handia du. " Beduiera", Maroko sortaldeko eta Aljeriako mugalde lautadetako laborari eta beduinoen hizkera da eta,
|
handik
kanpora, rai musikari esker entzun da azkenaldian. " Hassaniera", berriz, Magreb hego sartaldean hitz egiten den arabieraren dialektoa da.123 Sahara Mendebaldean saharaui ere deitzen da.
|
|
2011
|
|
|
Kasu honetan, dena den, hizlariaren aurka joan zen esapidearen indarra. Hala iradokitzen badu ere, egoera ez ona.Entzungor egin zieten elkarrizketatzaileak eta elkarrizketatuak azken bi urtean hedabide publikoaren egoitzan eta
|
handik
kanpo pil pilean izan diren hainbat gairi. Eta, hala egin ez zuten kasuetan, gaiak zeharka hartu zituzten, pintzaz, borroka saihestuz, alde batzuk bakarrik erakutsiz.
|
|
|
Sagardoa eta sagardotegiak euskal kulturarekin lotu ditugu, eta horren ondorioz, kanpoko sagarra erabiltzen dela esatea tabu bilakatu da. Zamalloak ulertzen du sagardotegi
|
handiek
kanpotik sagarra ekartzeko beharra izatea, baina horren inguruan egia azaldu behar dela dio: " Ezin dugu hemengo sagarra dela esan benetan kanpokoa denean, eta ezin diogu' bertako sagardo natural' izena jarri Akitaniako sagarrarekin eginda dagoenean".
|
|
|
Ni ere haien defendatzaile baino burlatzailea ninduzuen, garaiko munduak hala eskatuta, nire ustean. Eskoletatik hasita, gure mundua kanpamendu falangista espainola zen, kiroletan ere, Falangeak agintzen baitzuen eta
|
handik
kanpo ez zegoen deus. Euskara abandonatuta, gurasoak eta aitona amonak bereziki behartzen nituen gaztelaniaz mintzatzera," gaur edo bihar konturatuko haiz…" esaten zidaten bitartean.
|
|
|
ez dago konpartimentazio territorial hertsirik (azpeitiarrek euskaraz egiten al dute den den dena, hitzez eta idatziz, etxean eta lantokian, eta bilbotar guztiek den den dena erdaraz). ez dago, bereziki, konpartimentazio soziofuntzional zorrotzik: etxean eta lagunartean, baita laneko joanetorri arruntetan ere, den dena euskaraz egiten al dugu euskaldun guztiok, gure seme alabek barne, eta paper kontu guztia zein jendaurreko azalpen formalak oro, eskolan eta
|
handik
kanpora, hitzez eta idatziz, erdaraz bideratzen al ditugu oso osorik. Bistan da ezetz. gauzak ez dira horrela, urrundik ere.
|
|
|
gizarte bizitzako esparru gehienak (administrazioa, komunikabideak, baita lan esparrua ere) euskaraz dakiten eta euskaraz funtzionatuko duten hiritar euskaldun gazteez hornituko ditugu, eta kitto". kontua da paradigma hori martxan dugula 40 urte inguru, eta ondorioak ikusten hasteko ordua iritsia dela aspaldi. Ahuldutako hizkuntza ikasgelara mugatzen bada praktikan, gero
|
handik
kanpora berez hedatuko delakoan, ez da soziolinguistikazko ezagutza handirik erakusten. horrela jokatuz gero, gure artean hain maiz gertatzen den gisa, hizkuntza horrek ez die balio izango gazteei beren lagunekin eta auzoko ezagunekin jarduteko, salerosketan eta kaleko joan etorrietan erabiltzeko, euskarazko lagunarte berriak osatzeko eta, bere garaian, gizarte horretan aurrera egiteko. hori guzt... euskaraz diharduen eguneroko bizimoduarekin konektatu behar ditu gazteok. horretarako, berriz, euskarazko ingurumen eta bizimodu arrunt horretan txertatu behar dira haurrak eskolara joan aurretik, eskola urteetan eta eskolatik irten ondoan.
|
|
|
Teoriatik tiraka sendorik gabeko hizkera molde jasoaz irakurtzen, idazten eta ikasten jarraitu behar al zuten greziarrek, XX. mendean? 1901eko hizkuntza borrokaren43 (eta, praktikan, 1976ra arteko hizkuntza istiluen) berri duenak badaki, nola ez, eztabaida gai eta antagonismo ideologiko, sozio-ekonomiko eta kultural zorrotzak zeudela tartean, diglosia44 hura zela medio. hasieran greziako bitxitasun (hainbaten esanean gaitz, arazo, drama,..) zirudien egoera berezi hura
|
handik
kanpora ere bazela planteatzen eta onartzen hasi zen zenbait gune akademiko eta administratibo; herrialde arabiarren hizkuntza egoera azaltzeko ere termino horretara jo zen une batetik aurrera: ikus Marçais 1930 Baita, oro har, ekialdeko hainbat hizkuntza egoera (ez arrazismo kutsurik gabe) deskribatzeko ere.
|
|
|
Nolanahi ere, gauza bat dago argi: 1959ko artikulu hark erabateko zabalkundea izan zuen unibertsitate giroan, AeBn eta
|
handik
kanpora, eta gogoeta zein ikerketa ugari sortu izan du urte luzez," hizkuntza eta gizarte" bikotea zientzia arauz landu nahi dutenen artean. erakarmen intelektual horri zor zaizkio, besteak beste, gorago aipatu ditugun milaka erreferentzia bibliografikoak. diglosiaren kontzeptu lanketa horrek lerro bat baino gehiago izan ditu, 1959tik hona: ezagunenak, eta geroago gogoangarrienak, honako hauek:
|
|
|
1968an jarri zen diglosia kontzeptua zirkulazioan, katalan herrietan89 1968a ez da urte" normala" europan, parisen zein
|
handik
kanpora. urte konkretuaren kontua alde batera utzita, fija gaitezen garai hartako Zeitgeist jakinaren zenbait osagaitan: a) Atzerrian, bereziki Frantzian, deskolonizazio aldia (Algerian, adibidez) gertakari hurbila zen oso. honela dio Calvet soziolinguista ezagunak, puntu horretaz:
|
|
|
Jatorrizko polisistemako bestelako informazioa ere jasotzen da, baina hori ere, itzulpenarekin lotu daitezkeenak legetxe, kritikari bakanek baino ez dute aipatzen. Gisa horretakoak dira, esaterako, obra jatorrizko kulturan eskolako irakurgaia ote den, beste hizkuntzetara itzuli izan den, probokatzailea izan zenetz bere garaian eta kultura giroan, obrak arrakasta gehiago izan ote duen bere kulturan edo
|
handik
kanpo, obraren ibilbidea zein izan den, hari buruzko ikerketarik egin denetz, kritikak lanaren inguruan zer esan duen, edo jatorrizko sistemaren barnealdean ala periferian kokatzen den.
|
|
|
Bilboko jaialdiak hirugarren izendapena du hau eta Gasteizkoak, berriz, lehena. Sari horiek 2004an hasi ziren ematen eta Erresuma Batuko jaialdi onenak saritzea dute xede baina, jaialdi bilbotarra izendatuta dagoen kategoriak Britainia
|
Handitik
kanpo egiten diren jaialdi onenak sarituko ditu. Jendearen botoetan oinarrituta emango dira sariak, jaialdiaren webgunean botoa emanda.
|
|
|
Aipatzekoak dira Luc Moullet zuzendari frantsesari eta Masao Adachi japoniarrari eskainitako zikloak. Era berean, Palestinako zinema iraultzaileak sail berezia izango du,
|
handik
kanpo nekez ikusten diren filmak erakusteko.
|
|
|
Telefono sarearen seinaleak, aldi berean, base batetik baino gehiagotik jasotzen direnez, seinale horien triangelaketaz ondorioztatzen dute geolokalizazioa; eta kalkulu bera egin daiteke Interneteko seinalearekin, WiFi konexio bat baino gehiago harrapatzen diren tokietatik. Hala ere, GPSaren simulazio horiek hiri inguruetan bakarrik izaten dira zehatzak (edo posibleak);
|
handik
kanpora, mendian edo itsasoan adibidez, nahitaezkoa da GPSa. Gaur egun, smartphone guztiek daramate benetako GPS sistema dio Minguezek.
|
|
|
Halere, mendekuzko desiren hilabetea, azpijoko eta katramila ugarikoa zen uztail hura. Beldurra eta izua inarrosten zituen une gordinak Espainiako lurretan, bai eta
|
handik
kanpora ere.
|
|
|
Krutwig gazteak Euskaltzaindian egin zuenaz gain,
|
handik
kanpo ere proiektu berria abiatu zuen: Mikeldi Institutua edo Urkixotar Jul Elkhargoa.
|
|
|
Pedro Miguel Etxenike edo Jose Ramon Etxebarriaren lan batzuk horren adibide dira. Nahiz eta ikertzaileak heroiak ez diren, beraien ekintza aitzindariak, hau da, Fisika, Kimika, Natur Zientziak edo bestelako esparruetako lanak euskaraz jartzeak, Komunitate Zientifiko Euskaldunaren baitan (baita
|
handik
kanpo ere) ospe eta erreferentzialtasun ukaezina eman die.
|
|
|
Horrela sortu zen 1973 urte inguruan Elhuyar taldea268 Beraz, une horretatik aurrera unibertsitateko EKTa eta Elhuyar banatu egin ziren. EKTak unibertsitateko elkarte izaten jarraitu zuen, eta Elhuyar berriz,
|
handik
kanpo kokatu zen, bilerak jesuiten Donostiako egoitzan ziren. EKTak ez zuen luzaroan iraun; Elhuyar, berriz, zenbait eraldaketaren ostean, oraindik bizirik dago.
|
|
|
Amaitzeko argitu behar da, UPV/EHUko Irakasle Eskoletan euskararen sarrera goiztiarra izan zen arren, horrek ez duela esan nahi ezein kasutan ikastegiaren euskalduntzea, baizik eta ikastegiko eskaintzaren euskaratzea gertatu zela, gerora noski zentroaren euskalduntzea erraztuko zuena. Hau da, unibertsitatean euskaraz egiten zena, ez zegoen unibertsitatera bideratuta, ez zen unibertsitaterako,
|
handik
kanpora aplikatzeko baizik, umeen irakaskuntza eta helduen euskalduntze alfabetatzerako. Horregatik euskara irakasleak ez ziren unibertsitateko irakasleak, baizik eta unibertsitateak orduka ordaintzen zituen euskaltegi edota gau eskoletako irakasleak.
|
|
|
EKT/ EKMtik hasi, Elhuyar eta UEUtik pasa, eta Unibertsitate Zerbitzurako Euskal Institutura (UZEI) bitarte. Aipatutako elkarte guztiak bai unibertsitate publiko zein konfesionaletan, bai
|
handik
kanpo ere, modu batera edo bestera Euskal Unibertsitatearen alde lan egin zuten. Esate baterako unibertsitateetan eskolaorduetatik kanpo euskara klaseak antolatu zituzten, edota udan, udako ikastaroak.
|
|
|
Santamaria, A. Iztueta, P. M. Etxenike...). Baina 1986 urtetik aurrera, Elhuyar aldizkaria goi mailako ikerkuntzaren zabalpenean espezializatu zenean, aldizkarian parte hartu zutenak gehienbat unibertsitateko ikertzaile zein irakasle euskaldunak izan ziren, hau da, elite akademikoa, unibertsitate eta ikerkuntzaren zirkuituetan ibiltzen zirenak, eta
|
handik
kanpo, gizartean, praktikoki ezezagunak zirenak.
|
|
|
Arestian esan moduan, Euskaltzaindiak Arantzazuko biltzarrean (1968) euskararen batasun prozesua abian jartzea erabaki zuen, baita horretarako oinarrizko zenbait erabaki ortografiko gramatikal hartu ere. Ondoko urteetan, biltzarrean hartutako erabakiek gatazka piztu zuten euskaltzale eta euskalarien artean, bai Euskaltzaindian bertan, bai
|
handik
kanpo ere, eta, oro har, euskal kulturgintza osoari gehiago edo gutxiago eragin zioten. Atal honetan urteotan Euskaltzaindian zer gertatu zen gainetik azalduko dugu, eta horretarako ezinbestekoa da lehenik hizkuntza batasunaren aferak ekarri zuena esplikatzea, erakundearen kanpo zein barne harremanak eta proiektuak erabat baldintzatu zituelako.
|
|
|
Aroma galtzea. Txigortze prozesuan kafe aleetan eratutako molekula aromatikoek azalera migratzeko joera dute, eta
|
handik
kanpora ihes egiten dute. Alea txigortzearen eta kontsumitzearen arteko denborak ahalik eta laburrena izan behar du, zenbat eta denbora gehiago igaro, orduan eta lurrin galera handiagoa izango baita.
|
|
|
Zortzitik zazpitan irabazteak dena esaten du. Bestalde, poz handia ematen dit txapela berarekin irabazi izanak; kantxan oso ondo modaltzen gara, eta
|
handik
kanpo ere lagun handiak gara.
|
|
|
Ederra zen, baina goibel nengoen, eta ostatu hartan ikusitako giro arrotzak beltzago jarri ninduen. Zerbezari zurrut egin eta
|
handik
kanpora alde egin nuen.
|
|
|
Badira ere diotenak belatxa eta kukua, izenez biga izanagatik, izatez bat direla. Haien arabera, belatxak kuku egiten du kumeen hazteko inguruetan,
|
handik
kanpo ixilik dago.
|
|
2012
|
|
|
Michael Fassbender. Gaur egun, aktore prestigioduna da, baina 2008an apenas ezagutzen zen Britainia
|
Handitik
kanpo. Hunger en, arlo fisikoan esfortzu ikaragarria eskatu zion interpretazio ahaztezina egin zuen, baina ahalegina merezi izan zuen.
|
|
|
Palestinako goi mailako hezkuntzako egoitzatik nazioarteko unibertsitateei eskatu die harekiko harremana boikota dezaten. Erabakiak protestak eragin ditu Zisjordanian eta baita
|
handik
kanpo ere. 1.200 etxe gehiago Zisjordaniako kokalekuetan etxebizitza gehiago eraikitzeko proiektuei ere ez zaie mugarik jartzen ari Benjamin Netanyahu; kanpainan dago lehen ministroa, eta Nazio Batuen Erakundeko Batzar Nagusiak Palestina estatu behatzaile gisara onartu zuenetik, kokaguneen hedapenei buruzko albisteak ugaritu egin dira.
|
|
|
Bestalde, denbora librean egiten dituzten jarduerez ere galdetu diegu (kirolik egiten duten eskolan eta
|
handik
kanpo, kontsola eta bideo-jokoekin jolasten duten...).
|
|
|
Haur gizentasuna saihesteko orduan, elikadura zaintzea ez ezik, ariketa fisikoa egitea ere oso garrantzitsua da, bai eskolan bertan eta bai
|
handik
kanpo ere.
|
|
|
Radio Euskadi n egin dioten elkarrizketa batean azaldu duenez, berdin dio Legebiltzarrean edo
|
handik
kanpo egiten den, hala ere, erakunde independente batek zuzendu lukeela eta Euskal Herriko alderdi guztiak hartu lituzkeela azpimarratu du.
|
|
|
Proposamen hark beldurtu egin ninduen. Ez nuen neure burua
|
handik
kanpo ikusten. Ez nuen uste burujabe izan nintekeenik.
|
|
|
Baina kanpora aterata zer? Zer nolako arauak zeuden
|
handik
kanpo. Eta inoiz horiek barneratzeko gai izango ote nintzen?
|
|
|
Eta inoiz horiek barneratzeko gai izango ote nintzen? Eta
|
handik
kanpo neure buruaz arduratzeko gai izango ote nintzen. Eta benetan hara sartu nindutenek arrazoia bazuten eta ez banintzen handik kanpo egon zitekeen emakumea?
|
|
|
Eta handik kanpo neure buruaz arduratzeko gai izango ote nintzen? Eta benetan hara sartu nindutenek arrazoia bazuten eta ez banintzen
|
handik
kanpo egon zitekeen emakumea. Eta senarrarekin aurkituko banintz aurrez aurre?
|
|
|
Noiz edo noiz,
|
handik
kanpo imajinatzen nuen neure burua, baina berehala konturatzen nintzen ez nintzela hura ez zen toki batean bizitzeko gai. Ahaztua nuen zer zen ingurukoak zaintzea, hori besterik ez dut egin nire bizitzan eta ahaztu egin zait, pentsamendu horrek txikitu egiten ninduen.
|
|
|
Ez badut horretarako balio, ez dut ezertarako balio. Neure burua
|
handik
kanpo imajinatzeari uzten nion orduan.
|
|
|
Hark ez ninduen elikatzen, ez zidan bizitzen laguntzen. Nik askozaz bizitza aberatsagoa eta duinagoa egin nezakeen
|
handik
kanpo. Aldaketa horrekin hasi nintzen garaiko beste mito batzuk, jendearentzat oso errespetagarriak zirenak, baztertzen, lagatzen.
|
|
|
Itsasontzi horretan, bidaldi luzea egin ondoren, Ingalaterrara iritsi nintzen, ekainaren 11n, 1687 urtean, hogeita hamabost urte
|
handik
kanpo igaro ondoren.
|
|
|
Mundua urrun ikusten nuen, harekin zerikusirik izango ez banu bezala, handik ezer espero ez nuela eta, are gehiago, hari buruzko desiorik gabe; hitz batean, ez nuen benetan harekin zerikusirik, eta ez nuen uste, handik aurrera ere, izango nuenik. Beraz, iruditzen zait, gehienez ere, garai batean bizi izandako leku bat balitz bezala ikusten nuela, baina orduan
|
handik
kanpo nengoela; eta esan nezakeen, Abrahamek aberatsari esan zion bezala: «zuen eta gure artean leize handi bat dago» 19.
|
|
|
Zirkulu erdi horretan, hesola sendoz osatutako bi ilara egin nituen, ziriak bailiren, lurrean tinko sartuta. Hesolen zatirik
|
handiena
kanpoan geratzen zen, bost oin eta erdi edo, eta muturra zorrotza zuten. Bi ilarek ez zuten elkarren artean sei hatzena baino tarte handiagorik.
|
|
|
Giza natura aldaezina eta eternoalitzateke. Puntu horretatik dena eratorriko litzateke eta
|
handik
kanpo ez legoke ezer.Puntu arkimediko baten erara funtzionatuko luke. Beste hainbat puntu arkimedikobezala.
|
|
|
Giza natura aldaezina eta eternoalitzateke. Puntu horretatik dena eratorriko litzateke eta
|
handik
kanpo ez legoke ezer.Puntu arkimediko baten erara funtzionatuko luke. Beste hainbat puntu arkimedikobezala.
|
|
|
Erresuma Batuak Itsas Eremu Babestu (MPA) izendatu ditu Hegoaldeko Georgia eta Hegoaldeko Sandwich uharteen inguruko urak, Britainia
|
Handiko
Kanpo Arazoetako Ministerioak jakinarazi duenez. AOPak Hego Atlantikoko milioi bat kilometro karratu baino gehiago hartuko ditu, 20.000 kilometro karratu arrantza bazterketa barne, hau da, herrialdearen lurrazalaren laukoitza.
|
|
|
Kezka hori gutxitzeko, gurasoek har ditzaketen prebentzio neurri batzuk har ditzakete: gaixotasun baten balizko sintomen aurrean erne egon eta aurre egin, haurren txertaketen egutegiari aurre egin, eta, ahal den neurrian, etxean edo
|
handik
kanpo adingabekoak istripuak eragin ditzakeen arrisku egoerak saihestu. 2 Ama izateko erabilitako denbora:
|