|
2023
|
|
|
Hiru Lurralde Historikoetan ere, Foru Aldundiek foru arau lerruneko arauak eman
|
ditzakete
(TFAOren 8 artikulua) presazko arrazoietan oinarrituta ala tributu arauak ezartzeko edo egokitzeko. Legegintzazko Dekretuen eta Lege dekretuen antzera, honako arauak ematen dira Lurralde Historikoaren arabera:
|
|
|
EKren 97 artikuluaren arabera, Gobernuak bakarrik egin
|
ditzake
erregelamenduak, eta Auzitegi Gorenak gogoratu duenez, ahalmen hori ezin dakieke ministroei eskuordetu. Zernahi gisaz, ministroek Gobernuaren erregelamenduak betearazteko arauak egin ditzakete, baita ministerio barruko zein antolakuntzarako arauak ere.
|
|
|
EKren 97 artikuluaren arabera, Gobernuak bakarrik egin ditzake erregelamenduak, eta Auzitegi Gorenak gogoratu duenez, ahalmen hori ezin dakieke ministroei eskuordetu. Zernahi gisaz, ministroek Gobernuaren erregelamenduak betearazteko arauak egin
|
ditzakete
, baita ministerio barruko zein antolakuntzarako arauak ere.
|
|
|
Ildo bertsutik, erregelamenduak ezin uki
|
dezake
legeari erreserbaturiko gairik. Erregelamenduen berezko edukia da legearen betearazpen eta garapena; hortaz, hierarkiak ezarritako mugak ezin dituenez gainditu, erregelamenduak forma, kudeaketa eta prozedurei buruzko gaiak jorratuko ditu.
|
|
|
Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena. Nolanahi ere, ministroek eta foru diputatuek barneko arauak eta antolaketa arauak eman
|
ditzakete
, bai eta, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman ditzakete, Ministro Aginduen bidez edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen duenean.
|
|
|
Foru lurraldean, ahalmena Foru Aldundiarena da eta ez Ogasun eta Finantzen Foru Diputatuarena. Nolanahi ere, ministroek eta foru diputatuek barneko arauak eta antolaketa arauak eman ditzakete, bai eta, are garrantzitsua, Foru Dekretu edo Errege Dekretuak jasotako erregelak betetzeko xedapenak ere eman
|
ditzakete
, Ministro Aginduen bidez edo Foru Aginduen bidez (Lurralde Historikoen kasuan), Lege batek, Foru Arau batek edota, gertatu ohi denez, lege edo foru arau horiek garatzeko erregelamendu batek hala agintzen duenean.
|
|
|
Jurisprudentziak badu bere garrantzia. Izatez, Auzitegi Gorenaren jurisprudentzia ez da Zuzenbidearen iturri, baina antolamendu juridikoaren zatia da, eta batzuetan, berezkoa duen eginkizuna gaindituz, jurisprudentziak antolamendu bera aldaraz
|
dezake
. Konstituzio Auzitegiaren jurisprudentziak emaniko interpretazio irizpideak, aldiz, garrantzitsuagoak dira legeen gainetik ezartzen direlako.
|
|
|
horien guztien artean aipa daiteke Europako arauaren lehentasuna. Europar Batasuneko Auzitegiaren epaiak zuzenean aplika
|
ditzakete
Batasuneko estatuen epaile eta auzitegiek.
|
|
|
Agindu interpretatzaileak TFAOren 11 artikuluaren 3 atalean arautu dira (TLOren 12.3 artikuluan). Lurralde erkidean, legeak eta tributuetako gainerako arauak argitzeko edo interpretatzeko xedapenak Ministroak eman
|
ditzake
, eta Tributuen Zuzendaritza Nagusiak ere; TFAOetan, eskumen hori Ogasun Saileko Diputatuari dagokio, modu esklusiboan. Lurralde erkidean Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratuko dira eta hiru Lurralde Historikoetan, bakoitzaren Aldizkari Ofizialean.
|
|
|
Aurrerago esan bezala, horiek guztiak ez dira Zuzenbidearen iturri eta alderdiei begira bakarrik dira lotesleak, hots, betebeharpekoei begira eta Tributu administrazioari begira, ebazpena edo kontsulta ukitzen duen organoari begira, zehatz esateko. Administrazio auzitegi horien ebazpenak nahiz kontsultei emaniko erantzunak, bi biak, aldizka argitaratzen dira guztiok horien berri izan
|
dezagun
, Tributu administrazioaren webgunean. Nolanahi den ere, ebazpen nahiz erantzunok badute zelanbaiteko balio juridikoa, Ogasun publikoak legea nola interpretatzen duen erakusten baitute.
|
|
|
3) Ahalbide printzipioak desbideraketak izan
|
ditzake
ez baita printzipio absolutua, baina norabide bakarreko desbideraketak izan daitezke, hain zuzen, ahalbidea duenak berari dagokiona baino gutxiago ordaintzea (salbuespen eta hobariak). Kasu horietan, tributua helburu estrafiskalak lortzeko erabiltzen da eta, tributu hori bidezkoa izan dadin, Konstituzioarekin bat etorri behar da gainerako aldeetan.
|
|
|
Orokortasun printzipioa ez da absolutua, hau da, beste printzipio edo interes batzuek lehentasuna izan
|
dezakete
horren gain. Esan dugunez, ekonomia ahalbidearen printzipioa eta berdintasun printzipioa dira horietako batzuk.
|
|
|
Orokortasunaren kasuan gertatzen zen moduan, berdina izateak ere zuzeneko zerikusia dauka ekonomia ahalbidearekin. Berdintasun printzipioaren aplikazioak ezin ekar
|
dezake
tratamendu bera ematea egoera desberdinetan dauden edo ekonomia ahalbide desberdina duten pertsonentzat. Haatik, berdintasun formal horren ordez, berdintasun materiala hartu behar da abiapuntutzat; horrek esan nahi du tributuen alorrean norbanakoen errentak eta egoera ekonomikoa aintzat hartu behar direla, baita bestelako arrazoiak ere (egokitasuna, gizarte justizia, guztion onura).
|
|
|
Zernahi gisaz, berdintasun printzipioa ez da erabatekoa, erlatiboa baizik. Orokortasun printzipioarekin gertatu bezala, berriro ere, zenbait oinarri aurki
|
ditzakegu
Konstituzioan, pertsona jakin batzuei dagozkienez bereizketa egiteko (esaterako, tributuak erabiltzen direnean ekonomia, kulturedo osasun politika gauzatzeko, alegia, helburu estrafiskalak betetzeko). Konstituzio Auzitegiak behin baino gehiagotan ezarri du berdintasun printzipioak bereizkeria justifika ezina bakarrik debekatzen duela.
|
|
|
Horren arabera, espainiar guztiek eskubide eta betebehar berberak izan behar dituzte Estatuko lurraldeko edozein tokitan. Manu horrek benetako esangura ematen dio tributuen arloko berdintasun printzipioari, baina interpretazio arazoak ekar
|
ditzake
: artikulu horrek ez du esan nahi ekonomia ahalbide bera duten subjektuek tributu kuota berbera ordaindu behar dutenik lurralde osoan.
|
|
|
artikulu horrek ez du esan nahi ekonomia ahalbide bera duten subjektuek tributu kuota berbera ordaindu behar dutenik lurralde osoan. Hori lurralde erakundeen autonomiaren aurka jotzea izango litzateke, eta Konstituzioaren printzipio batek ezin
|
dezake
beste bat urratu. Izan ere, 139.1 artikulu horren ariora, autonomia erkidego bakoitzeko erakunde eskudunak, zergak ezartzean, ezin du bereizkeria larririk sortarazi beste autonomia erkidegoetan egindakoarekin konparatuz.
|
|
|
lege organikoak eta lege arruntak. Horien arteko bereizketa ezartzen da bakoitzak arau
|
dezakeen
gai esparruaren arabera. Jakina denez, lege organikoaren bitartez arautu behar dira oinarrizko eskubide eta askatasun publikoen garapena, autonomia estatutuak eta hauteskunde araubide orokorra (EKren 81.1 artikulua).
|
|
|
Tributuak ez direnez aipatzen artikulu horretan, horiek lege arrunten bidez arautu behar dira. Nolanahi den ere, EKren 81.1 artikuluko klausula orokorrera bildutako lege organikoek zeharkako eragina izan
|
dezakete
tributuen alorrean (esate baterako, autonomia estatutuek tributuei buruzko aipamenak jaso ditzakete, baita Ogasun publikoaren kontrako delituak edo kontrabando delitua arautzen dituzten zigor legeek ere). Zernahi gisaz, lege organikoen artean kasu berezia da autonomia erkidegoak finantzatzearen inguruko legea (LOFCA deritzona), bertan arautzen baita Konstituzioak lurralde erkideko autonomia erkidegoei aitortu dizkien finantza eskumenen egikaritza.
|
|
|
Tributuak ez direnez aipatzen artikulu horretan, horiek lege arrunten bidez arautu behar dira. Nolanahi den ere, EKren 81.1 artikuluko klausula orokorrera bildutako lege organikoek zeharkako eragina izan dezakete tributuen alorrean (esate baterako, autonomia estatutuek tributuei buruzko aipamenak jaso
|
ditzakete
, baita Ogasun publikoaren kontrako delituak edo kontrabando delitua arautzen dituzten zigor legeek ere). Zernahi gisaz, lege organikoen artean kasu berezia da autonomia erkidegoak finantzatzearen inguruko legea (LOFCA deritzona), bertan arautzen baita Konstituzioak lurralde erkideko autonomia erkidegoei aitortu dizkien finantza eskumenen egikaritza.
|
|
|
Estatuko legeez gain, ezin ahantz daiteke autonomia erkidegoek euren eskumenen barruan zerga berriak sor
|
ditzaketela
, edo Estatuaren zergen gaineko errekargua ezar dezaketela legearen bidez; berbarako, zenbait autonomia erkidegok Bingo Jokoaren gaineko Zerga ezarri dute Bingo —Asturias Balear Uharteak—, eta beste batzuk Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergan gutxieneko kuoten gaineko errekarguak jarri dituzte —Asturias, Kantabria eta Murtziako Erregioa— Halaber, Nafarroako Foru Komunitateak ber...
|
|
|
Estatuko legeez gain, ezin ahantz daiteke autonomia erkidegoek euren eskumenen barruan zerga berriak sor ditzaketela, edo Estatuaren zergen gaineko errekargua ezar
|
dezaketela
legearen bidez; berbarako, zenbait autonomia erkidegok Bingo Jokoaren gaineko Zerga ezarri dute Bingo —Asturias Balear Uharteak—, eta beste batzuk Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergan gutxieneko kuoten gaineko errekarguak jarri dituzte —Asturias, Kantabria eta Murtziako Erregioa— Halaber, Nafarroako Foru Komunitateak bere tributu arauketa onesten du Nafarroako Parlamentuak egin...
|
|
|
Lege dekretu deritzonaren bitartez ere, Gobernuak lege lerruneko arauak eman
|
ditzake
, baina ez Parlamentuak eginiko eskuordetzan oinarrituta, ezpada benetako larrialdiaren edo presazko beharrizanaren ondorioz (EKren 86.1 artikulua). Beste alde batetik, bada Lege dekretuaren bitartez arautu ezin daitekeen gairik.
|
|
|
Foru Lurraldeek legearen pareko arauak egin
|
ditzakete
zenbait arlotan, besteak beste, tributuen arloan. Foru arau fiskalen bidez, beraz, arautu dira araugintza autonomoko zerga itunduak eta araugintza erkideko zerga itunduak Ekonomia Itunak horrela ezarri duenean.
|
|
|
Argi dago Konstituzioaren 31.1 artikuluak aipatzen duen konfiskazioa ezin dela horrela interpretatu. Konfiskazioa lotu behar da jarauntsia eskuratzeko eskubidearekin eta jabetza pribaturako eskubidearekin (EKren 33 art.). Horren ildotik, zergek jabetza pribaturako eskubidea edo jarauntsia eskuratzeko eskubidea muga
|
dezakete
, baina ezin dituzte eskubideok ezabatu, inolako kontraprestaziorik eman gabe. Konfiskaezintasunaren printzipioak debekatzen ditu jabetza eskubidearen funtsezko edukiari tributuen bitartez eginiko erasoak (berbarako, aurreztu eta inbertitzeko ahalbidea kentzea).
|
|
|
Hortaz, lege erreserba ez errespetatzea ez da forma kontua bakarrik, legitimazioaren edo zuzentasunaren arazoa ere bada. Bestalde ere, lege erreserbaren printzipioak segurtasun juridikoa bermatzen du, zergadunak zehatz jakin
|
dezakeelako
bere betebeharraren norainokoa.
|
|
|
Bestalde, aurrekontuetako legeen bidez uki daitezke tributuak, baina lege horien edukia mugatuta dago 134.7 artikuluan. Horren ariora," Aurrekontuen legeak ezin
|
dezake
tributurik sor. Halakoak alda ditzake, ordea, tributuaren lege substantiboak horixe onartzen duenean".
|
|
|
Horren ariora," Aurrekontuen legeak ezin dezake tributurik sor. Halakoak alda
|
ditzake
, ordea, tributuaren lege substantiboak horixe onartzen duenean". Egungo egunean, dena den, aurrekontu legeek ez dituzte aldatzen lan, gizarte, administrazionahiz tributu arauak; horretarako laguntza lege deritzenak erabili izan dira.
|
|
|
Ekonomia ahalbidea da ekonomiazerbitzu eta ondasunen titulartasuna izan edo eskuratzeko ahalbidea; horregatik, ahalbide horri ordaintze ahalbide ere baderitzo. Ekonomia ahalbidea bere agerpenen bidez antzeman
|
dezakegu
: ahalbide hori pilatzen denean (kapitala edo ondarea), sarrera fluxu gisa agertzen denean (errenta) edo, azkenez, irteera fluxu gisa azaltzen denean (gastua, kontsumoa edo inbertsioa).
|
|
|
Aldi berean, zerga egitateak garrantzi handiagoa hartzen du, tributua legitimatzen duen egitezko kasua delako. Horrenbestez, zerga egitateak barneratu behar ditu ekonomia ahalbidearen zein justiziaren irizpideak; irizpide horiei esker, legegileak prestazioa ezar
|
dezake
, norbanakoak egitatea gauzatu duenean. Tributua da legean oinarritutako betebehar edo eginbeharra, azken horrek ordaintze ahalbidearen printzipioa errespetatu behar duela; hortik, ordea, ezin ondoriozta daiteke ekonomia ahalbidea zerga egitatearen karia denik.
|
|
|
Horrez landa, tributu sistemak tributu bat baino gehiago ezar
|
dezake
objektu beraren gain. Halakoetan, zergapetze bikoitza gerta ez dadin, nahitaezkoa da zerga egitateak berdinak ez izatea kasu bietan, tributuen objektu berbera izan arren.
|
|
|
Tradizioaren arabera, TFAOen 20 artikuluak dionez (eta TLOren 20.ak ere), zerga egitatearen ondorioak tributu betebehar nagusiaren sorrerara biltzen ziren. Egun, esan
|
dezakegu
zerga egitatea gauzatzeak subjektua kargapean jartzea dakarrela eta, ondorenez, tributuaren sortzailetzat har daitekeela. Ezaugarri horrek bereizten ditu, hain zuzen, zerga egitatea eta tributu arauak izan ditzakeen egitezko gainerako kasuak.
|
|
|
Egun, esan dezakegu zerga egitatea gauzatzeak subjektua kargapean jartzea dakarrela eta, ondorenez, tributuaren sortzailetzat har daitekeela. Ezaugarri horrek bereizten ditu, hain zuzen, zerga egitatea eta tributu arauak izan
|
ditzakeen
egitezko gainerako kasuak. Egin eginean ere, egitezko gainerako kasuetatik beste betebehar edo eskubide batzuk sor daitezke, baita Ogasun publikoari ordainketak egitekoak ere, zerga egitatearekin lotuta edo zerga egitatea kontuan izan gabe.
|
|
|
Osagai subjektiboak zerga egitatearen egilea zehazten du, hau da, legearen arabera osagai objektiboarekin harreman bereziak dituen pertsona. Eskuarki, egitezko kasutik bertatik atera
|
dezakegu
pertsona hori nor den. Beste batzuetan, ordea, zerga egitatea gauzatzean pertsona bat baino gehiago pilatzen dira garrantzi eta eragin berarekin, eta ez da erraza zergaduna nor den zehaztea (berbarako, salerosketa gauzatzean, legeak zehaztu behar du nor den zergaduna, eroslea, saltzailea edo beste edonor).
|
|
|
Ekonomia ahalbidearekin lotuta, antolamendu juridikoaren aurkako jokabideek zerga egitatea era
|
dezakete
–Halako jokabideek aberastasuna ekar diezaiekete pertsona batzuei.
|
|
|
Ekonomia ahalbidearekin lotuta, antolamendu juridikoaren aurkako jokabideek zerga egitatea era dezakete? Halako jokabideek aberastasuna ekar
|
diezaiekete
pertsona batzuei. Zergatik ez da zergapetzen jokabideok erakutsitako ekonomia ahalbide hori?
|
|
|
Lekuzko aspektuak adierazten digu zerga egitatea non gauzatu den. Horren ildotik, subjektu pasiboa zein Administrazioren menpe dagoen jakin
|
dezakegu
. Nazioarte mailan, legeak esan behar du zerga egitatea non gauzatu den, horren arabera Espainiako legea noiz aplikatu behar den jakiteko (erabiltzen diren irizpideak:
|
|
|
Aspektu kuantitatiboari helduta, zerga egitatean zehazten da zenbatekoa izan den egitatea. Horren arabera, tributu finkoak eta aldakorrak bereiz
|
ditzakegu
. Aldakorretan, aspektu kuantitatibo hori bakarrik dago (errentaren zenbatekoa, ondarearen balioa).
|
|
|
Tributuaren sortzapena zerga egitatea Zuzenbidearen aldetik gauzatu den unea da, eta zerga ordaintzeko betebeharraren sortarazlea da subjektu pasiboaren ikuspuntutik, baina horrek ez du esan nahi betebehar hori une horretan bertan bete behar denik. Horrela, TFAOen 22.2 artikuluaren (eta TLOren 21.2 artikuluaren) ariora, tributuaren legeak kuota edo ordaindu beharreko kopurua eskatzeko moduko eguna zehatz
|
dezake
, edo kopuruaren zati batena, sortzapena ez den beste egun batean. Administrazio kudeaketaren geroko egintza izanik, likidazioak eragingarritasunez zehazten ditu dela sortutako zenbatekoa, dela hori ordaintzeko Administrazioak ezarri dituen epeak eta moduak.
|
|
|
Egitate salbuetsiak tributuaren zerga egitatearen esparruan daudenez eta salbuespenaren bitartez zerga egitatea ere definitzen denez, foru arauak bakarrik ezar
|
ditzake
salbuespenak; hortaz, lege erreserba dago arlo horretan (Konstituzioaren 133.3 artikulua). Hori onartuz gero, gauza bera esan litzateke salbuespenak eraldatu, gutxitu edota ezabatzeari buruz.
|
|
|
Horregatik, zergapetik kanpokoen arauak ez du benetako izaera juridikorik. Zerga egitatea tipifikatzen dituzten arauak interpretatuz, legegileak aipatzen duen ondorio bera lor
|
genezake
. Hori dela eta, zergapetik kanpokoen araua ez da derrigorrekoa, eta arazorik gabe ezaba daiteke, tributu horren arauketa eta egitura aldatu barik.
|
|
|
Tributu betebeharren ikusaldetik helduta, tributu kredituan hartzekodunaren egoera duen erakundea da subjektu aktiboa. Dena den, kontzeptu hori zabaldu behar da, betebeharra ordaintzeaz bestelako harremanak ekar
|
ditzakeelako
tributuak, edota beste prozedura batzuen bidez gauzatu daitekeelako tributu hori; izan ere, batzuetan, halako harreman edo prozeduren alde pasiboan, ez dago tributuaren zorduna. Horren guztiaren ondorioz, subjektu aktiboaren kontzeptuan sartu behar ditugu kasu batzuk, kasuon araubide juridikoa betebeharren alorretik kanpo gelditzen bada ere.
|
|
|
Horren ildotik, subjektu aktiboa honela defini
|
dezakegu
: zergak ezartzeko ahalmenaren titularra den erakunde publikoa da, ahalmen horren barruan tributua kudeatu eta eskatzeko administrazio ahalmenak sartzen direlarik.
|
|
|
Zerrendak, ordea, betebeharpekoen motak jaso ordez, betebehar mota ezberdinak jaso ditu. Arauon idazketak bat ez badatoz ere adibidez, TLOk ez ditu subjektu pasiboak aipatzen, TFAOek, ordea, bai aipatzen dituztemodu honetara bil
|
ditzakegu
betebeharpeko guztiak: a) Subjektu pasiboak:
|
|
|
Amaitzeko, ordezkoak zergadunari eska
|
diezaioke
ordaindutako tributu betebeharraren kopurua, foru arauak kontrakoa adierazi ezik.
|
|
|
Bigarrenari dagokionez (nortasunik gabeko erakundea Zuzenbideko subjektua izan daitekeen ala ez), baietz esaten du doktrinak. Guztiek onartzen dute legeak tipikoak ez diren subjektuak aitor
|
ditzakeela
, hots, pertsona juridikoak ez diren subjektu kolektiboak onar ditzakeela. Horretarako, subjektu pasiboaren kontzeptua, Administrazioaren aurreko betebeharpekoarekin lotu beharrean, zerga egitatearen gauzatzailearekin lotu behar da; hortaz, autoreen iritziz, nortasun juridikorik gabeko erakundeek zerga egitatea gauzatu dezakete zalantzarik gabe.
|
|
|
Bigarrenari dagokionez (nortasunik gabeko erakundea Zuzenbideko subjektua izan daitekeen ala ez), baietz esaten du doktrinak. Guztiek onartzen dute legeak tipikoak ez diren subjektuak aitor ditzakeela, hots, pertsona juridikoak ez diren subjektu kolektiboak onar
|
ditzakeela
. Horretarako, subjektu pasiboaren kontzeptua, Administrazioaren aurreko betebeharpekoarekin lotu beharrean, zerga egitatearen gauzatzailearekin lotu behar da; hortaz, autoreen iritziz, nortasun juridikorik gabeko erakundeek zerga egitatea gauzatu dezakete zalantzarik gabe.
|
|
|
Guztiek onartzen dute legeak tipikoak ez diren subjektuak aitor ditzakeela, hots, pertsona juridikoak ez diren subjektu kolektiboak onar ditzakeela. Horretarako, subjektu pasiboaren kontzeptua, Administrazioaren aurreko betebeharpekoarekin lotu beharrean, zerga egitatearen gauzatzailearekin lotu behar da; hortaz, autoreen iritziz, nortasun juridikorik gabeko erakundeek zerga egitatea gauzatu
|
dezakete
zalantzarik gabe. Horretarako, kanpora begira, erakundeak batasun itxura agertu behar du.
|
|
|
Bukatzeko, zeharkako zergetan, nortasun juridikorik gabeko erakundeak orokorrean subjektu pasibo gisa ezarri direla adieraz
|
dezakegu
, baina ondorio hori ezin dakieke aplikatu zuzeneko zergei, horietan kargaren pertsonalizazioa bilatzen baita, salbuespenak salbuespen.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen (eta TLOren) 41 artikuluak, eta Bizkaiko TFAOren 40 artikuluak, xedatzen du tributu betebeharpekoekin batera foru arauek beste pertsona batzuk ere tributu zorraren erantzule izenda
|
ditzaketela
, zordun nagusi legez. Gainera, foru arauak kontrakorik ezarri ezean, uste da erantzukizuna beti izaten dela subsidiarioa.
|
|
|
Amaitzeko, foru arauak ezarritako zenbait kasutan erantzukizuna zehapenen gainekoa ere izan daiteke, baina horretarako arauak esanbidez adierazi behar du. Halakoetan, zehapena osorik ordaindu du, adostasunagatik ezer murriztu gabe, baina erantzukizuna adierazteko proposamenean erantzuleari bere adostasuna ager
|
dezan
eskatuko zaio. Erantzuleak adostasunagatik zehapena murriztu ahal izateko, beraz, ez du errekurtsorik jarri behar, zorra eta zehapena zuzenean ordaindu behar du, edo atzerapena eskatu eta ematen badiote.
|
|
|
Tributu arau Orokorrek arautzen dituzte erantzukizuna eratortzen duten kasu batzuk. Kasuak orokorrak dira, alegia, ez dute zerrenda itxirik eratzen, eta tributuen foru arauek beste kasu batzuk ere arau
|
ditzakete
.
|
|
|
Ezaugarri bereizgarria izango litzateke betebeharpekoak erregularizazioa bere kabuz egiten duela eta beti Tributu administrazioak errekerimendua egin aurretik. Aurrekoaz gain, TFAOek ezarri dutenez, autolikidazioaren bidezko erregularizazioaren kasuan zuzendu nahi den likidazioa edota zergaldia behar bezala zehaztuko da; ekarri ere, aurreko epealdiko ordaindu gabeko zorra geroko epealdi batean sartuz erregularizatuz gero, arau hauste bat gauzatzea ekar
|
dezake
, esaterako, Bizkaiko TFAOren 196.5 artikuluak eta Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 195.7 artikuluak jasotako arau haustea.
|
|
|
Aurretiazko errekerimenduak26 kudeaketa organoek zein ikuskapen organoek egin
|
ditzakete
, eta subjektu pasiboek modu formalean horien berri izan behar dute. Tributu betebeharpekoari bere tributu egoera erregularizatzeko edota egiaztatzeko jarduketak hasiko direla komunikatzeko errekerimendua jakinaraziz gero, ezin da onartu tributuzko arau haustea gauzatzearen ziozko erantzukizunetik askatu denik.
|
|
|
Bestalde, Administrazio publikoek ezin
|
dezaketenez
askatasuna kentzeko zehapenik ezarri (Konstituzioaren 25.3 artikulua), TFAOen 189 artikuluak (eta TLOren 185 artikuluak) dionez, Tributuzko arau hausteak zigortzeko, bi motatako zehapenak erabil daitezke: batetik, diruzko zehapenak edo isunak; eta, bestetik, diruz besteko zehapenak.
|
|
|
batetik, diruzko zehapenak edo isunak; eta, bestetik, diruz besteko zehapenak. Diruzko zehapenen artean, isun finkoak (arau hausteak Ogasun publikoari kalte ekonomikorik sortu ezean) eta proportziozko isunak (oro har, arau hausteak Ogasun publikoari kalte ekonomikoa zuzenean ala zeharka sortzeagatik, salbuespenak salbuespen) bereiz
|
ditzakegu
. Diruz besteko zehapenak, edo PEREZ ROYOk dion bezala eskubideak kentzeko zehapenak, osagarriak dira eta diruzko zehapenekin batera ezarri ohi dira jokabide batzuetan berrerortzeagatik edo Ogasun publikoari kalte larria egiteagatik.
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
, bada, graduazio irizpideak: a) Tributuzko arau hausteak behin baino gehiagotan gauzatzea
|
|
|
Baldintza horiek gertatuz gero, gutxieneko zehapena handituko da 25etik 100era arteko portzentajezko puntuetan, Zehapenen Erregelamenduan ezarritako moduan, jokabide bakoitzeko kontabilitateko anomaliak, faltsukeria eta tarteko pertsona. Jokabide bakoitza banan banan antzeman behar da, gehikuntza bakoitza banan banan zehaztu behar da, eta gehikuntza guztien batuketak ezin
|
dezake
100 puntu gainditu. d) Ikuskatze jarduketetan interesdunak erakutsitako laguntza zintzoa.
|
|
|
Autolikidazioaren kasuan, tributu betebeharpekoak berak zerga egitatea eta horren osagaiak gertatu direla aitortzeaz gain, tributu zorra zenbatzen du eta zorra ordaintzen du. Aitorpenaren kasuan, ostera, tributu betebeharpekoak zerga egitatea eta horren osagaiak Administrazioari aitortzen dizkio, baina azken horrek zenbatu behar du tributu zorra likidazioaren bitartez, eta gero likidazio hori betebeharpekoari jakinaraziko dio zorraren ordainketa egin
|
dezan
. Artikuluaren tipoa, bada, azken kasu horri buruzkoa da.
|
|
|
Preskripzioaren ondorio nagusia da ordutik aurrera Administrazioak ezin
|
dezakeela
tributu zorra zehaztu. Beste hitzekin esateko, irabazitako preskripzioak zorra azkentzen du eta ofizioz adierazi behar da.
|
|
|
Errekurtsoak edo erreklamazioak jartzeagatik, baita bide judizialekoak ere, epea geldiaraziz gero, ordainketa eskatzeko eskubidea geldiaraziko da aurkaraturiko egintzaren eragingarritasuna etetea soilik lortu denetan. Ostera, etetea lortu ezean, berrikuspen prozedura hasi bada ere, Administrazioak zorra biltzeko jarduketak jarrai
|
ditzake
.
|
|
|
Demagun ondasun higiezina eskuratu dugula eta Kostu bidezko Ondare Eskualdaketa ordaindu dugula; gero salmenta beraren gainean Ogasun publikoak BEZ eskatu diola guri ondasuna saldu zigunari. KbOE itzultzea eskatuko dugunerako lau urte (edo bost urte) igaro badira ere, zerga hori itzultzea eska
|
dezakegu
preskripzio epea zenbatzen hasiko delako organoak ebazpena eman duenetik, tributu egokia zein den adierazteko.
|
|
|
Ulerbidez, preskribatutako zergaldietan zehaztu diren zerga oinarri negatiboak konpentsa daitezke oraindik preskribatu ez diren zergaldietako zerga oinarriekin Sozietateen gaineko Zergan. Administrazioak preskribatutako zergaldiaren zerga oinarri negatiboak egiazta
|
ditzake
preskribatu gabeko zergaldietan oinarri negatiboen konpentsazioa mugatzeko, baina ezin dezake zergaldi hartako likidazio berria eman ala zehapena ezarri. Halaber, preskribatutako (edo iraungitako, Bizkaian) zergaldietan gauzatu diren negozio, ustiapen, jarduera, egintza edo egitateak egiaztatzeko ahalak zabaldu dira, baldin eta ondorio fiskalak sortuko badituzte preskribatu (edo iraungi, Bizkaian) gabeko zergaldietan.
|
|
|
Ulerbidez, preskribatutako zergaldietan zehaztu diren zerga oinarri negatiboak konpentsa daitezke oraindik preskribatu ez diren zergaldietako zerga oinarriekin Sozietateen gaineko Zergan. Administrazioak preskribatutako zergaldiaren zerga oinarri negatiboak egiazta ditzake preskribatu gabeko zergaldietan oinarri negatiboen konpentsazioa mugatzeko, baina ezin
|
dezake
zergaldi hartako likidazio berria eman ala zehapena ezarri. Halaber, preskribatutako (edo iraungitako, Bizkaian) zergaldietan gauzatu diren negozio, ustiapen, jarduera, egintza edo egitateak egiaztatzeko ahalak zabaldu dira, baldin eta ondorio fiskalak sortuko badituzte preskribatu (edo iraungi, Bizkaian) gabeko zergaldietan.
|
|
|
Lehenengo kasuan, esaterako, demagun denborazko egozpenaren irizpideak aplikatzean desadostasuna dagoela eta aurreko ekitaldi batean tributu betebeharpekoak aitortu duen sarrera geroko zergaldira eraman nahi duela Ogasunak. Demagun ere, auzia urteen buruan ebazten dela betebeharpekoaren uziari ezezkoa emanez, behin sarrera aitortu zuen zergaldia preskribatu denean; orduan, ezin
|
dezake
zor ez diren sarreren itzulketa lortu, eta aldi berean, Ogasunak eskatu zuen geroko zergaldian sarrera ordaindu behar du. Kontrara, zergapetu gabeko egoerak ere gerta daitezke Administrazioak ordaintzeko edo itzultzeko kopuruak erregularizatu nahi dituenean denborazko egozpenaren irizpideetan desadostasunak daudelako.
|
|
|
Demagun tributu betebeharpekoak errekurtsoa jarri duela ordaindu behar duen likidazioaren aurka eta urteak igarota arrazoia ematen diotela. Halakoetan, Administrazioak ezin
|
dezake
itzultzeko likidazioak aldatu zergaldi horretakoak preskribatu direlako.
|
|
|
Hala ere, gerta daiteke preskripzio epearen barruan betebeharpekoak zor ez den sarrera itzultzeko eskatzea, preskripzioa behin baino gehiagotan geldiarazi delako, eta Administrazioak itzulketaren kopurua ezin zehaztea kasuan kasuko likidazioaren bitartez, tributu zorra zehazteko bere ahala iraungi delako. Halako egoerak saihesteko, salbuespenez ezarri da Tributu administrazioak zenbatekoa likidatu
|
dezakeela
, kasuan kasu emandako likidazioaren bitartez tributu zorra zehazteko ahalaren egikaritza iraungi izan arren.
|
|
|
Tributu betebeharpekoak tributu zorren konpentsazioa eska
|
dezake
, bai borondatezko epealdian dauden zorrena bai betearazpen aldikoena. Eskaerak hurrengo edukia izan luke, gutxienez:
|
|
|
Beste aldetik, Administrazioak ofizioz betearazpen aldian dauden tributu zorrak konpentsa
|
ditzake
. Halaber, borondatezko epealdian zehar ere ofizioz konpentsa daitezke itzultzeko eta ordaintzeko kopuruak elkarren artean, egiaztapen mugatuko prozedura berean edo ikuskapen prozedura berean edota aurreko likidazioa deuseztatu ondoren likidazio berri bat egin delako suertatu badira.
|
|
|
tributu kontu korrontea. Sistema horren bitartez, esan bezala, tributu betebeharpekoak bere titulartasunpeko tributu zorren eta kredituen arteko azkentzea eska
|
dezake
, Ogasun publikoari begira. Horrela, behin eta berriro egiten diren ordainketa eta kobrantzak albo batera utzi eta tributu betebeharrak betetzea erraztu nahi da.
|
|
|
Orokorrean, tributuen arloan printzipio garrantzitsu batek eraentzen du: Administrazioak ezin xeda
|
ditzake
berari zor zaizkion kredituak. Printzipio
|
|
|
Tributu antolamenduaren kezka nagusia da berak ezarri eta arauturiko tributuak eragingarriak izatea, hots, kredituok kobratu ahal izatea. Arean bere, ahalak eta leherrak egin ohi dira tributu arauek arlo horretako betebeharrak behar bezala betetzen direla segurta
|
dezaten
. Horretarako, orotariko neurriak ezarri dira:
|
|
|
Horrez gain, TFAOek (eta TLOk) tributu kreditua bermatzeko neurri bereziak ezarri dituzte. Horretara, tributu zorra kobratuko duela segurtatzeko, Administrazioak kautelazko neurriak har
|
ditzake
, aldi baterako bada ere. Neurri horiek erabili ahal izateko, hurrengo baldintzak bete behar dira:
|
|
|
1 Erantzukizuna. Jakinekoa dugunez, foru arauak adieraz
|
dezake
subjektu pasiboaz landa, bestelako pertsona batzuk ere tributuaren ordainketaren erantzule direla, modu solidario edo subsidiarioan. Horrela, erantzulea zergadun edo ordezkoaren aldamenean agertzen da, eta horren betebeharra bermatzen du.
|
|
|
2 Banku abala, elkarrekiko berme sozietatearen abala edo kauzio aseguruaren ziurtagiria. Berrikitan azaldu dugunez, tributu zorra geroratu edo zatikatzea erabakitzen denetan, Ogasunak eska
|
dezake
beretzat banku abala, hipoteka, lekualdaketarik gabeko bahia edo nahikoa den beste bermeen bat eratzeko.
|
|
|
2 Atxikitze eskubidea. Merkatu gaien trafikoa edo zirkulazioa kargatzen duten tributuak ordaintzeko, Ogasun publikoak atxiki
|
ditzake
tributuen likidazioa dela-eta bere bulegoetan aurkezten diren merkatu gaiak, hartzekodun guztien gainetik. Horren adibide dira aduanetako errentak edo inportazioen gaineko
|
|
|
BEZ. Gisa bertsuan, Tributu administrazioak tributuen itzulketen ordainketa edo berak egin beharreko gainerako itzulketak atxiki
|
ditzake
.
|
|
|
5 Ondasunen prebentziozko enbargoa. Zenbait kasutan, Administrazioak erabaki
|
dezake
ondasunak prebentzioz enbargatzea, tributu zorren ordainketa segurtatzeko behar den kopuruan. Ikuskizun publikoen kasuan, berbarako, esku hartu eta prebentzioz enbarga daitezke ikuskizunek ekarritako diru sarrerak, baldin eta aurretiaz Tributu administrazioari eman ez bazaio ikuskizunon berri.
|
|
|
Ikuskizun publikoen kasuan, berbarako, esku hartu eta prebentzioz enbarga daitezke ikuskizunek ekarritako diru sarrerak, baldin eta aurretiaz Tributu administrazioari eman ez bazaio ikuskizunon berri. Orobat, Administrazio horrek merkatu gaien prebentziozko enbargoa agin
|
dezake
, zenbait tributu zorren ordainketa segurtatzeko, hain zuzen ere, establezimendurik izan gabe eta Administrazioari jarduerarik aitortu gabe gauzatzen diren kostu bidezko jardueren gainekoena.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 75 artikuluaren ariora, eta Bizkaiko TFAOren 78 artikuluaren ariora (eta TLOren 77 artikuluaren ariora), mugaeguneratuta baina ordaintzeke dauden tributu kredituak lehenespenez kobra
|
ditzake
Ogasun publikoak, zordunaren gainerako hartzekodunen aurretik. Salbuespenez, Ogasunak ez du lehentasunik gainerako hartzekodunen gainetik hartzekodun horiek ondasunen jabeak, edo bahi, hipoteka ala Erregistro egokian behar bezala inskribatutako beste eskubide erreal baten titularrak badira eta Ogasun publikoak bere eskubidea jasoarazi duen eguna baino lehen inskribatu badira.
|
|
|
Lehenengo kasuan, Ogasunak lehenespena izango du, baldin eta Ogasunak bere eskubidea inskribatu baino lehen jabetza, hipoteka, bahi edo beste eskubide erreal horien titularrek ez badute eurena inskribatu (prior in tempore, potior in iure), hirugarren onusteduna babesteko eta publizitaterako Erregistroko printzipioak aplikatuta. Nolanahi den ere, eskuratzaileak bere titulua inskribatu ez badu eta kreditu hori tributu kreditua jasoarazi aurrekoa bada, orduan titular horiek euren eskubidea erabil
|
dezakete
jabari hirugarrengotza egikarituz, inskripzioak ez duelako izaera eratzailerik (kontrara, hipotekek izaera eratzailea badute, inskribatzen direnean).
|
|
|
Konkurtso prozeduran Tributu administrazioak duen egoera ikusita, hartzekodun arruntekin parekatzen da tributu kreditu gehienen kasuan. Pribilegiodun kredituei dagokienez, Administrazioa ez dago hitzarmena onestean erabakitakoaren mende, baina hitzarmenarekin bat egin edota Hartzekodunen Batzara joan eta proposamenaren aldeko botoa eman
|
dezake
, eta halakoetan Konkurtso Legearen 376 artikuluak ezarritako gehiengoek hartutako akordioei lotuta geratuko litzateke.
|
|
|
Tributuzko arau hausteen eta zigor delituen arteko desberdintasunei buruz doktrinako autoreek antzina izan zituzten eztabaidak gainditu eta gero, egun esan daiteke bi erakunde horiek funtsean berdinak direla. SAINZ DE BUJANDAren esanetan, baiezta
|
dezakegu
bi jokabideak Zigor Kodeak tipifikatutakoak eta beste arauetan jasotako arau hausteakbereizteko arrazoi bakarra formazko arrazoia dela, balorazio politiko sozialei soilik begiratuta: jokabide batzuk administrazio legeetan jaso dira, hain astunak ez direlako, eta beste batzuk zigor legeetan, kontrako arrazoiarengatik.
|
|
|
Nolanahi den ere, Bizkaian bi prozedurak batera izapidetuko dira ordaintzeko konpromisodun adostasun akten kasuan edota ordaintzeko konpromiso hori egiaztapen laburtuko prozedura batean ematen bada, bi bietan 196.etik 202.era arteko arau hausteak badira34 Araban eta Gipuzkoan tributu betebeharpekoak uko egin
|
diezaioke
zehapen prozedura lokabeari, horrela berariaz jaso bada, baita adostasun aktak sinatzen direnean ere ikuskapen prozeduretan. Kasu hauetan, zehapen prozedura tributuak aplikatzeko prozedurarekin batera izapidetuko da.
|
|
|
Behin jarduketa horiek gauzatu eta espedientea burutu eta gero, ebazpenaren proposamena emango da, gutxienez, hurrengo datuak dituela: a) Egitateak, hauen kalifikazio juridikoa, hautsi
|
dezaketen
arauak edo, hala badagokio, arau hausterik edo erantzukizunik ez egotearen gaineko adierazpena. Hori guztia behar bezala arrazoitua. b) Proposatutako zehapena, betiere, aplikatu beharreko graduazio irizpideak emanez eta horien egokitasuna behar den moduan arrazoituz.
|
|
|
6 hilekoa prozedura hasteko likidazioa jakinarazi denetik zenbatuta, eta 6 hilabete gehiago ebazpena emateko behin prozedura hasi eta gero. Berriro ere, prozedura hasteko epearekin gertatu bezala, sei hilabeteak igaroz gero prozeduraren berariazko ebazpenik gabe, Tributu administrazioak ezin
|
dezake
gauzatutako arau haustea zehatu.
|
|
|
Artikulua irakurri eta gero, honako ondorio hauek atera
|
ditzakegu
: a) Delitua egitez aitorpena edo autolikidazio akastuna aurkezteagatikedo ez egitez aitorpenik ez aurkezteagatikgauzatu daiteke. b) Jokabide tipikoa ez da bakarra ezpada hiru jokabide dira:
|
|
|
Beste alde batetik, zuzeneko egileak tributu betebeharpekoak soilik izan daitezke zorra ez ordaintzeagatik onura lortzen dutelako. Aldi berean, pertsona juridikoen kasuan, azken ñabardura horrek erantzukizun bikoitza erakar
|
dezakeela
esan daiteke: pertsona fisikoen erantzukizuna pertsona juridikoen ordezkari gisa zuzeneko egile bezala, eta pertsona juridikoaren erantzukizuna onuraduna delako.
|
|
|
Zigor Kodearen erregularizazioaren kontzeptu horrek eta TFAOek jasotako kontzeptuak eduki ezberdina dute. Gogora
|
dezagun
TFAOen kasuan erregularizazioa dago aitorpena edo autolikidazioa epez kanpo aurkeztu bada aurretiazko errekerimendurik gabe, eta ondorioz ez da zehapenik ezarriko (Bizkaian berandu aurkezteagatiko zehapena izan ezik), baina ez inon eskatzen erregularizazioarekin batera zorra ordaindu behar denik edo zorra geroratzeko nahiz zatikatzeko eskaera egin behar denik. Modu horretara, aitorpena edo autolikidazioa epez kanpo aurkeztu bada, edota epez kanpo ere aurkeztutako beste aitorpen edo autolikidazioa osatzen edo ongitzen badu, errekerimendurik jaso gabe baina ordainketarik ere egin gabe, orduan tributu betebeharpekoa bere zigor erantzukizunetik aska daiteke, zorra kobratzeko betearazpen aldia hasi bada ere.
|
|
|
Edozein kasutan, Administrazioak erruduntasun testigantza epaileari bidali behar dio edota espedientea Fiskaltzari bidali behar dio prozesu judiziala hasi ahal izateko, interesduna entzun ondoren, VI. Tituluak ezarri bezala. Salbuespenez, administrazio likidazioa izapidetzeak delituaren preskripzioa ekar
|
badezake
edo likidazioak moduren batean kaltetu badezake iruzurra ikertu edo egiaztatzea, edota likidazioaren zenbatekoa zehaztu ezin bada, likidazioa ezin bazaio betebeharpeko jakin bati egotzi edo zorra zehazteko ahala preskribatu (edo iraungi) bada, orduan Administrazioak ez du prozedura hasiko edo jarraituko eta, ondorioz, ez du likidaziorik emango. Kasu horietan, betebeharpekoari ez zaio aukerarik emango entzunaldirako edo alegazioak egiteko.
|
|
|
Edozein kasutan, Administrazioak erruduntasun testigantza epaileari bidali behar dio edota espedientea Fiskaltzari bidali behar dio prozesu judiziala hasi ahal izateko, interesduna entzun ondoren, VI. Tituluak ezarri bezala. Salbuespenez, administrazio likidazioa izapidetzeak delituaren preskripzioa ekar badezake edo likidazioak moduren batean kaltetu
|
badezake
iruzurra ikertu edo egiaztatzea, edota likidazioaren zenbatekoa zehaztu ezin bada, likidazioa ezin bazaio betebeharpeko jakin bati egotzi edo zorra zehazteko ahala preskribatu (edo iraungi) bada, orduan Administrazioak ez du prozedura hasiko edo jarraituko eta, ondorioz, ez du likidaziorik emango. Kasu horietan, betebeharpekoari ez zaio aukerarik emango entzunaldirako edo alegazioak egiteko.
|
|
|
Hori dela-eta, tributu betebehar materiala azkentzeko arrazoiak zehapenak azkentzeko arrazoi ere izango dira: ordainketa, preskripzioa, barkamena, konpentsazioa, eta abar Ildo horretatik, Arabako eta Bizkaiko TFAOek jaso dutenez, zehapenak barkatzea foru arauen bidez soilik egin daiteke; Gipuzkoan, aldiz, Foru Aldundiko Kontseiluak barka
|
ditzake
prozedura bakarretik datozen zehapenak 6.000 eurokoak edo hortik gorakoak badira (Batzar Nagusiei horren berri gero emanez), eta Ogasun eta Finantzen diputatuak gainerako zehapenak barka ditzake.
|
|
|
Hori dela-eta, tributu betebehar materiala azkentzeko arrazoiak zehapenak azkentzeko arrazoi ere izango dira: ..., barkamena, konpentsazioa, eta abar Ildo horretatik, Arabako eta Bizkaiko TFAOek jaso dutenez, zehapenak barkatzea foru arauen bidez soilik egin daiteke; Gipuzkoan, aldiz, Foru Aldundiko Kontseiluak barka ditzake prozedura bakarretik datozen zehapenak 6.000 eurokoak edo hortik gorakoak badira (Batzar Nagusiei horren berri gero emanez), eta Ogasun eta Finantzen diputatuak gainerako zehapenak barka
|
ditzake
.
|
|
|
Horiek horrela, subjektu batek baino gehiagok arau haustea batera gauzatu badute, horiek guztiak zehapena ordaintzeko beharra dute modu solidarioan. Bestela esanda, Tributu administrazioak euretarik edozeinen aurka jo
|
dezake
zehapenaren zenbateko osoa ordain dezan. Behin zehapena ordaindu eta gero, ordaintzaileak gainerako urratzaileen aurka jo dezake ordaindutakoa berreskuratzeko, baina jurisdikzio arruntaren barruan.
|
|
|
Horiek horrela, subjektu batek baino gehiagok arau haustea batera gauzatu badute, horiek guztiak zehapena ordaintzeko beharra dute modu solidarioan. Bestela esanda, Tributu administrazioak euretarik edozeinen aurka jo dezake zehapenaren zenbateko osoa ordain
|
dezan
. Behin zehapena ordaindu eta gero, ordaintzaileak gainerako urratzaileen aurka jo dezake ordaindutakoa berreskuratzeko, baina jurisdikzio arruntaren barruan.
|
|
|
Bestela esanda, Tributu administrazioak euretarik edozeinen aurka jo dezake zehapenaren zenbateko osoa ordain dezan. Behin zehapena ordaindu eta gero, ordaintzaileak gainerako urratzaileen aurka jo
|
dezake
ordaindutakoa berreskuratzeko, baina jurisdikzio arruntaren barruan.
|
|
|
TFAOen 184 artikuluak (eta TLOren 179 artikuluak) jaso duenez, gainera, tipifikatutako egite zein ez egiteen ondorioz tributu araua hausteagatik zenbait kasutan ez da erantzukizunik izango. Ikus
|
ditzagun
, bada, banan banan. a) Urratzaileak tributuen arloan jarduteko gaitasunik ez duenean. Gogora dezagun ezgaituek gauzatutako arau hausteen gaineko erantzukizuna euren legezko ordezkariei esleituko zaiela. b) Ezinbesteko kasuetan. c) Erabaki kolektibo urratzaileetan, erabakion kontrako botorik eman dutenei edo botazioan agertu ez direnei begira. d) Tributu betebehar eta eginbeharrak gauzatzean, egileak behar besteko arreta jarri duenean.
|
|
|
Ikus ditzagun, bada, banan banan. a) Urratzaileak tributuen arloan jarduteko gaitasunik ez duenean. Gogora
|
dezagun
ezgaituek gauzatutako arau hausteen gaineko erantzukizuna euren legezko ordezkariei esleituko zaiela. b) Ezinbesteko kasuetan. c) Erabaki kolektibo urratzaileetan, erabakion kontrako botorik eman dutenei edo botazioan agertu ez direnei begira. d) Tributu betebehar eta eginbeharrak gauzatzean, egileak behar besteko arreta jarri duenean. Behar besteko arreta jarri dela ulertuko da, besteak beste, arauaren zentzuzko interpretazioa egin ostean jardun badu.
|
|
|
autolikidazioa, aitorpena, eskaera edo tributu arauek ezarritako bestelako bidea. Administrazioak inprimakien ereduak onetsiko ditu jarduketak eta prozedurak modu masiboan izapidetzeko (autolikidazio eta aitorpenen kasuan, esaterako), baita agiriak bide telematikoz aurkezteko kasuak eta baldintzak ere zehaztu
|
dezake
.
|
|
|
Tributu administrazioa ez dago jarduketak hasteko behartuta salaketa publikoa aurkeztu delako organoak bi aukera ditu: batetik, salaketa artxibatzea erabaki
|
dezake
edo, bestetik, jarduketak has daitezke baina kasu horretan salaketa ez da administrazio espedientean sartuko; eta salatzailea ez da interesduntzat joko administrazio jarduketetan eta ez zaio emango prozeduraren garapenaren edo emaitzaren berri. Salatzailea ere ez dago legitimatuta prozedura horretan errekurtsorik edo erreklamaziorik jartzeko.
|
|
|
Eskubide horien artean administrazio prozedura gehienetan garrantzi berezia du betebeharpekoak esan beharrekoa derrigorrean entzuteko izapideak, ebazpenaren proposamena eman aurretik. Modu horretara, interesdunak eskubidez komeni zaiona alega
|
dezake
; dena den, izapide hori bazter utz daiteke baldin eta prozedura jakinean proposamena jakinarazi ostean antzeko izapiderik bada, eta, beste alde batetik, halako izapidea izan ohi da gehienetan.
|