|
2000
|
|
|
Ez da horrela. Are gehiago, batzutan egin
|
dezakezu
lan bat hain zuzen umerik ez daukazulako, sentitu nahi duzulako zer sentitzen den ume bat daukazunean, eta zure pertsonaiak dauka ume bat eta zuk ez. Ordezkoa ere izan liteke.
|
|
|
Agian Iparraldean gehien begiratu zaigunak garelako, gure atzean gazteagoak datozelako, eta begiratuz Iparraldeko bertsolaritza indartu beharra dagoela, bai, uste dut ardura badugula, gazte horiek segi
|
dezaten
lan egin behar dugulako. Baina ardura eta presioa bi gauza desberdinak dira.
|
|
|
Hauexek irakur zitezkeen orrialdean: ...katasuna, demokrazia, beartsuak, berdintasuna, gogorkeririk eza" eta antzeko hitz borobilen esanahiaz egindako lana;" Orixe eta batua", Letamendiak izenpetzen zuen gogoeta (ikus Hemeroteka);" Batasuna behar", zehazten ez zituen zenbait pertsonen izenean Patxi Altunak izenpetzen zuen" Baionako zina" (ikus Hemeroteka)... eta irakurle azkarraren errezeloa piztuarazi
|
zezakeen
lana, Gaztañaga' k osatutako" Kezkak. Sagardotegiko afaria.
|
|
|
hori, oharmenean gertatzen denez, ez dela erraz enpirikoki jasotzen; ezin dutela, bederen, hizkuntzalariek beren kasa egin (batik bat esperimentuetarako horrentrebakuntza eskasa dugun, hizkuntzalari teorikook?). Bada, dena den, eta (besteak beste) psikologoekiko auzolanerako geure buruak prestatu bitartean, Euskal Herrian orain egin
|
genezakeen
lan polita: hasieratik elebidundiren haurrengan, garapenaren birmoldaketa?
|
|
|
Eta arestian irriz nengoen, zeren nihaur ere ohitua bainengoen bainuetarat orduko, eta zeren bainu on bat baitzen nik mementu haietan gehien behar nuena... eta, Gorukiren aurkako hitz iraingarriak aditu bezain fite, berriz, ezpainetan izoztu zitzaidan irria. Eta zerbait erraitekotan egon nintzen, baina mutu gelditu nintzen, ez dakit ahiturik eta indarrik gabe sentitzen nintzelako, edo pen tsatu nuelako —zeren eta kontzientziaren gibelatze bakoitzak bere aitzakia baitu— ezen hobe nuela isiltzea, eta neure burua indarberritzea... baita nagusi berriak handik aitzina mana
|
ziezazkidakeen
lanen ongi egitea ere, zeren eta Gorukiri ere hobeki lagun bainiezaiokeen, benturaz, norbait izaitetik deus ez izaitetik baino.
|
|
2001
|
|
|
" Aita Agustin Kardaberatz euskal idazle" aren omenez On Manuel Lekuonak eskainitako xehetasunek garbi uzten dute esandakoa. Ez pentsa erraz egin
|
zezaketen
lana zenik. Irakurri, irakurri, zenbaki berean Jesus Gaztañagak Plazido Mujikaren hiztegiaz esandakoak!
|
|
|
(Daniri) Egin
|
dezala
lana berak ere!
|
|
|
Utz
|
dezagun
lana alde batera... (Ponpa handiz) Hitz egin dezagun bizitzaz, maitasunaz...
|
|
|
Beste kontu bat honako hau da, alegia, zeharka egin beharreko edo egin
|
genezakeen
lan guztia, hots, lehen aipatutako kalitatezko jarduna, eduki soziokulturalegoki eta aukeratuak.
|
|
|
" bizkaitar idazle leun onek itz lauz be ugari be ugari idatzi euskun, eta itz lauzko osto sakabanatu orreik be jaso ta esku maitekorrez liburu mardul bat eratzea egoki litzakigukela otu yat. Beraz, osasunak laguntzen ba, daust, lar luzatu barik burutu nai
|
neuke
lan ori". Eta ez du hitza jango, oker ez banabil, izan zezakeen kritikorik gogorrenak ere ez baitio langile denik ukatu.
|
|
|
Lehen lana delako, ohiturarik eza ere nabari zaio, lanbidearen berri ongi ez dakien langilearen ohiturarik eza. Hutsune horiek, ordea, esan bezala, aise bete
|
ditzake
lanak.
|
|
|
Erdaldunek, berriz, aurreiritzi oker hori ez baitzuten, honelatsu esaten zidaten: " Egin
|
ezazu
lan hori; horrek gero eta gehiago balioko du eta".
|
|
|
Eta ohetik altxatzen naiz, makina herdoildu baten gisa. Egoera horretan, errabiak eta animaleko antsiak bihotza hantzen didala, egunak pasa
|
ditzaket
lan edo" borroka" kideekin hitzik trukatu gabe. Gohaina hazterainoko paranoia.
|
|
2002
|
|
|
Piztu al
|
dezake
lan honek gaurko gaztetxoen arreta?
|
|
|
Lehenik eta behin ikasteko eskubidea dutela jakin
|
dezaten
lan egiten dugu guk eta gero, benetan ikas dezaten.
|
|
|
Espainiako Epaitegi Gorenak 1996ko otsailaren 24an emaniko epaiak dioenez, jabekide guztiek egin
|
ditzaketen
lanak dira elementu arkitektonikoen aldaketa eragiten dutenak, pisu barnean egiten baldin badira (paretak altxatu edo aldatzea, ateak ezarri edo kentzea) eta instalazioei eta zerbitzuei dagozkienak, elementu komunak kaltetzen ez badituzte (elektrizitatea, iturgintza, etab).
|
|
|
Egindako ikerketak eta argitaratutako lanak aztertuz gero, antzeman daitekeezen, Foruak indarrean zeuden garaiari buruz (alegia, 1876ra arte herrialde, baskongadoetan?, 1844ra arte Nafarroan, eta Frantziako Iraultzara arte Ipar Euskal Herrian) eta hezkuntza politika eta lehen hezkuntzari dagokionez, Arabako, Nafarroako, Ipar Euskal Herriko eta Gipuzkoako kasuei buruzko lantxo batzuk baditugula10.Xehetasunez josiriko lanak ditugu; beraz, halako ikuspegi orokorrik bereganatu ezdutela esango genuke, eta gehienek jorratu dituzten gai nagusiak udal politika, irakasleria, ikuskaritza, eskolatzea, etab. dira. Bizkaiari buruzko lanik, tamalez, oraindik ez da egin, nahiz eta hutsune hori nolabait bete
|
lezakeen
lan orokorra badugun (Davila, 1995a). Lan horietan Euskal Herriko hezkuntza politikaren eta lehen hezkuntzaren ezaugarri diferentzialak aztertzen dira, estatuekin izandako harremanentenorean beti ere.
|
|
|
Hala, bada, Cuencak, gizarte ongizatearen maila apalenean, puntuaziorik onena du, lan eta bizikidetza baldintzak eta parte hartze soziala direla eta. Txostenaren egileek erabaki dute edizio honetan enplegu adierazleak (lana eta jarduera) lan baldintzetatik (enplegu prekarioaren eragina, gaixotasunak eta lan istripuak) bereiztea, uste baitute gizarte aurreratuetan, hala nola Espainiakoan, “lan egiteko adinean dagoen biztanleriak, lanpostu bat eskatzeaz gain, duintasuna, segurtasuna eta egonkortasuna ere eska
|
ditzakeela
lanean ari denean”. Ongizatearen rankingean maila ona hartzea beste disfuntzio batzuekin ere bateragarria da.
|
|
|
Gurasoak ordezkaezinak dira. «Komeni da gurasoek ez
|
dezatela
lana etxera eraman eta ez dezatela eraman haien estabioa haurrei», aholkatzen du Bernabé Tiernok, batzuen eta besteen arteko harremanaren kalitateak ahulenen gogo aldarteak eragiten baitio. Baina ez da lana bakarrik.
|
|
|
Beldurra eta herabetasuna Baserriko animaliak egokiak dira beldurrak, txirrin patologikoak, mutismoa, gorreria eta baita gizarte trebetasunetan zailtasunak gainditzeko ere. Espezialistek diotenez, baserriko animalia baten konfiantza lortzea «geure beldurrei buruz egin
|
dezakegun
lanik onena da». Salama doktoreak esan duenez, izututa dagoen animalia bat laztantzen ari da «arteria presioa jaitsi eta bihotz maiztasuna murriztu».
|
|
|
Izan ere, aurreko urteetan boluntario kopuru handia izan zuen ekimenak. Alde horretatik, “Hospital imaginario” saioak interesa dutenei dei egiten die “lehenik eta behin ikusle gisa ikus
|
dezaten
lan egiteko modua, eta gero erabaki dezaten merezi duen ala ez”, azaldu dute. Bestalde, elkarteak ematen duen zerbitzua doakoa da eta ez du inolako finantzaketarik jasotzen, nahiz eta Errioxako Gizarte Zerbitzuen Zuzendaritzak dirulaguntza eskaera onartzea espero duten.
|
|
|
Portarretratoei marraztu diegun marko artifiziala lehortzen denean, argazkia beheko aldean jarri eta portarretratu horiek dakartzaten lau krokagailu metalikoekin finkatuko da. Familiako edozein kidek egin
|
dezake
lan polit eta dibertigarri hori, txikienek zein helduek, eta opari bikaina izan daiteke edonorentzat.
|
|
|
Ia ordu erdi igarota, hesola bat ematen zuen gona gorri motzeko neska bat agertu zitzaigun eta aberats berri kutsuko dekorazio dotore uste ezaineko bulego bateraino eraman gintuen. Gela hartaz gogoratzen naizen aldikoz, pentsatzen dut bere buruaz harro zegoen hantuste batek bakarrik egin
|
zezakeela
lan halako gela batean.
|
|
2003
|
|
|
telelana eta lantokian informazioko eta komunikazioko teknologien erabilera handiagoa, lan autoarautua eta taldekakoa, enplegatzeko moduen aldaketa (lanpostuen murriztea, enpresen urruntzea, azpikontratazioa eta globalizazioa, langile malguen eskea, funtzioen eta trebetasunen arabera; ohiko ordutegiz kanpoko lanorduak eta txandak, zerbitzuetako sektorean gero eta biztanle aktibo gehiago izatea...). Bada, esan dezagun praktika laboral berri horiek ugaldu egin
|
ditzaketela
laneko eta osasuneko arriskuak edota gerta daitekeela aurreko arrisku batzuk are indartsuagoak izatea
|
|
|
«(...) Dantzari batek aurki
|
ditzakeen
lan baldintzak oso kaskarrak dira. Euskal Herrian behintzat, ez baitago dantza profesionala egiteko kulturarik.
|
|
|
Agintarien nahiaren arabera, erretiratzeko adin erreala (63 urte) legezko adinera (65 urte) hurbilduko dute gutxienez, baina, ahal izatera, hortik gora luzatuko dute. Alde horretatik, iaz ekin zioten 65 urtetik gorako erretiro atzeratua sustatzeari, eta dagoeneko pentsio handiagoa kobra
|
dezakete
lan bizitza luzatzen dutenek.
|
|
|
Utz
|
diezaiogun
lan egiten.
|
|
|
1 Gai honen inguruko berri zehatzagoa eta bibliografia zabala ikusi nahi duenak jo
|
beza
lan honetara, Aizpuru, M. eta Jimeno, R. (2002):
|
|
|
Oraindik ez da baztertu “ROV” bat erabiltzeko aukera (urrutiko kontrolaren bidez operatutako ibilgailua, ingelesezko sigletan). Tripulaziorik ez duen itsaspeko mota horrek errazago egin
|
dezake
lan eguraldi txarrarekin, baina ez da hain zehatza. “Nolanahi ere —dio Lora Tamayok—, haren erabilerak ez luke esan nahi itsaspeko frantsesaren jarduerak bertan behera utziko direnik.
|
|
|
UGT sindikatuak atzo eskatu zien Gobernuari eta enpresei beharrezko neurriak har
|
ditzatela
laneko estresa eta jazarpena saihesteko eta prebenitzeko (“mobbing”), eta, aldi berean, egungo legeria berrikusteko eta azken horren aurka borrokatzeko lege ekimen berriak martxan jartzeko. Estresa da UGTrentzat “lanetik eratorritako arrisku nagusietako bat”.
|
|
|
Hemen boa pozoitsuak ikusten ditut eta zurekin gogoratzen naiz", idazten dio. Dena dela, justiziari men eginez, esan beharra dago Pichardon bizargin hau izan zela urte batzuk geroago Albert Mezigue esploratzaile handiari herriko plazan irudia jar
|
ziezaioten
lanik gehien egin zuena, udaletxeko zinegotziak konbentzituz. Horrek erakusten du gizakiaren benetako handitasuna beti nagusitzen zaiela txikikeriei.
|
|
|
Gasteizko mercedes Benz enpresaren langileek uztailean zehar egindako greba andana eta Alemaniako zuzendaritza nagusiak zenbait euskal instalazio Ludwigsfeldera (Berlin) eramango ote dituen abisua globalizazioak eragin
|
ditzakeen
lan harreman berrien isla baino ez dira. Auzia irailetik aurrera argituko da eta kontua ez da, orain eta hemen, batzuon eta besteon negoziazio arrazoiak aztertzea (are gutxiago testu hau abuztuan idatzia denez), telepolisen ikuspegitik fenomeno berria miatzea baizik.
|
|
2004
|
|
|
Ordua da. Enpresan euskaraz, inbertsio ona lelopean, euskarak lan munduan indarra hartu
|
dezan
lanean hasi dira bi sindikatuak. Negoziazio kolektiboan, hitzarmen sektorialetan eta enpresetako hitzarmenetan klausula berezia jarri dute, euskararen normalizazioan urrats praktikoak emateko asmoz.
|
|
|
Blanca Mirandarekiko solasaldian, guztiak garamatza puntu berera, Espainiak organoak ematen lehen postuan jarrai
|
dezan
lan egiteko erantzukizunera, hain zuzen.
|
|
|
Honenbestez, jar
|
dezagun
lanean Txepetxen adimen zorrotza: –(...) para muchos de sus miembros, euskaldunentzat, adibidez?
|
|
|
EBko arau horiek, material arriskutsuak suntsitzeaz gain, material aprobetxagarriak berrerabiltzea ere aipatzen dute, eta EBko estatuei sei kilo hondakin birziklatu behar zaizkie biztanleko eta urteko. Hori dela eta, udalek berek egin
|
dezakete
lan hori. Kanpaina indarrean dago dagoeneko, eta hiru mila edukiontzi baino gehiago daude txikizkako saltokietan eta saltoki handietan, tamaina txikiko aparatuetarako.
|
|
|
Gainera, Txinak Asiako herrialde horretan jarduteko aukera zabaldu zien Espainiako aire konpainia guztiei. Orain arte, Iberiak bakarrik egin
|
zezakeen
lan Espainiari emandako bi frekuentzietan, nahiz eta airelinea horrek ez zuen baimen hori erabili, bidea errentagarria ez zela uste baitzuen. Sustapen Ministerioaren arabera, hitzarmenak maiztasun bera ematen die Txinako operadoreei, negoziazio horietan parte hartu duten lau airelinea txinatarrek Air China, China Eastern, China Southern eta Hainan Airlines Espainiako merkatuan sartu nahi baitute.
|
|
|
–Gure egitekoa –jarraitu zuen Oppenheimerrek– sekretuak sekretupean iraun
|
dezan
lan egitea izango da. Sekretuaren inguruko kontzeptuak lardaskatzea edota iluntzea, komeni erara.
|
|
2005
|
|
|
Nor tomate biltzen Erriberan? Nork egin
|
litzake
lan horiek hemen ez balitz etorkinik. Baitezpadakoak zaizkigu bai68, eta ez ditzakegu jasan hemen daudelarik, begiko zikina baino gehiago.
|
|
|
deitutakoa aztertuondoren gogoratu zutenez, hemen aurkeztutako gatazkan gertatu bezala, «egitekogarrantzitsu asko daude hedabideen esku: ...n jarduten dute eta bideratzen, emendatzen edo murrizten dituzte eskari sozialak eta politikoak, gizartearenpartaidetza sustatuz edo geldotuz»26 Zentzu horretan, interesgarria iruditzen zaiguIdoiagak eta Ramirez de la Piscina k proposatutako ekinbide batzuk plazaratzea, komunikabideek, bakoitzak duen jarrera ideologiko legitimoari uko egin gabe, elkarrizketa sozial eta politikoa nagusi dadin egin
|
dezaketen
lanaz:
|
|
|
Kasu horretan, antolakuntza organikoaren graduaz hitz egiten da, eta horixe da, hain zuzen, platihelminteek lortu duten gradurik altuena. Azkenik, organoek modu koordinatuan egin
|
dezakete
lan, aparatua eratuz, eta antolakuntza gradu hori aurkezten dute animalia phylum gehienek. Ehun mota bakar batez osotuta egoteagatik organoak antzekoak baldin badira baina lana independenteki egiten badute, orduan, sistemaz hitz egiten da.
|
|
|
“Helburua argi dago, gure inguruko herrialdeetan ohikoak diren inbertsio mailak lortzea”, dio San Segundok, autonomia erkidegoen ahaleginari ere heltzen dio. “Guri dagokigu dio San Bigarrenak legearekin bat datorren memoria ekonomiko baten erantzukizuna hartzea (unibertsitatez kanpoko irakaskuntza berritzeari buruzkoa); hezkuntza sistemari emandako laguntzak administrazio guztien aurrekontu isla izan
|
dezan
lan egingo dugu”. Ministroak uste du bere sailaren 2005erako aurrekontua, %10 inguru igotzen dena, “norabide zuzeneko lehen urratsa” dela “trantsizio urte” batean.
|
|
|
Funtsean, helburua da sukalde izerditsu baten irudi tradizional eta topikoa, janariak prestatzen, egoste bloke baten inguruan, ordenarik gabeko instalazio multzo batez inguratua, ahalik eta xehetasun handienarekin diseinaturiko sukalde modernoez ordezkatzea. Horrela, langileak noiznahi egin
|
dezake
lan, eroso eta autokontrolaren ondoriozko errekerimenduei erraz erantzunez. Diseinu higienikoan duten eraginagatik, alderdi hauek hartu behar dira kontuan:
|
|
2006
|
|
|
Kanpaina hauetan berebiziko garrantzia ematen diote mezuari, baina baita mezua zabaltzeko baliabideei ere. Castillo Suarezek dioenez, «publizitatea eta harreman publikoak oso garrantzitsuak dira gaur egungo gizartean, eta euskara teknikariek egin
|
dezakegun
lanaz gain, ezinbestekoa da publizista edo diseinatzaile grafiko batekin elkarlanean aritzea. Elkarlan horri esker gure mezua askoz ere lehenago iristen da jendearengana».
|
|
|
Prozesadore on batek ezin
|
dezake
lana egokiro egin RAM zabal bat izan gabe; bestetik, ordea, oso litekeena da RAM handiegi batek potentzia txikiko prozesadore bat gehiegi berotzea (are eta gehiago, eramangarria bada).
|
|
|
Konkurtso administrazioak, zordunak edo konkurtsopeko enpresaren langileek euren legezko ordezkarien bidez konkurtsoko epaileari eska
|
diezaiokete
lan baldintzak funtsean aldatzea, bai eta konkurtsopekoa zein lan kontratutan enplegatzailea izan eta kontratu horiek modu kolektiboan azkentzea edo etetea ere.
|
|
|
sari bat izan
|
zezan
lanaren izerdiak
|
|
|
b. Onuraduna bere borondatez gehienezko epea igaro aurretik laneratzeagatik, hau da, gogoratu behar da, erditu osteko nahitaezko atsedeneko sei asteakizan ezik, lan kontratuaren etendura langilearentzat borondatezkoa dela, beraz, langileak edozein mementotan erabaki
|
dezake
lanera itzultzea; sorospena jasotzen badu (ohikoena izango ez bada ere) babestutako egoerabukatuko da, eta, ondorioz, sorospena jasotzeko eskubidea ere iraungikoda.
|
|
|
Halaber, zenbait ECAIk (Entidad Colaboradoraen Adopcion Internacional) gaia lantzeko talde dinamika erabiltzen dute. Edonolaere, eta guraso adoptibo bakoitzak egin
|
dezakeen
lan indibidualari erreferentziaeginez, hausnarketa sakona gomendatzen da; lehenik, etorkizuneko adopziokohaurraren inguruan espero denaz kontziente izateko, eta bigarrenik, itxaropenhoriek agian errealitate bilakatuko ez direla onartzen hasteko estrategia bezala.
|
|
|
Eta hori kontuan hartuta, kapitulu honetan gai izango gara eguzki erloju edota eguzki egutegi bat diseinatzeko. Ekin
|
diezaiogun
lanari!
|
|
|
Alabaina, kontratua gauzatzea ez datza publizitate obran; horrenbestez, hedabideak uko egin
|
diezaioke
lan hori hedatzeari, publizitate arautegia betetzen ez duelako edo hedabidearen irizpideekin bat ez datorrelako. Ez betetzea justifikatua izan daiteke, alde batetik, eta lehen esan dugun bezala, ezinbesteko zioagatik, eta, bestetik, publizitatea hedatzeko hedabidearen arau espezifikoekin bat ez etortzeagatik.
|
|
|
Bigarrenik, iragarleak edo agentziak emaniko ildoei jarraituta egin behar da lana; hala, ezin izango da gaitzetsi jarraibide horiei objektiboki egokitzen zaien sorkuntza lana. Jarraibiderik ez balego, edo nahikoak ez balira, sortzaileak bere lana justifikatu luke «artearen arauak» deiturikoen arabera, eta, agentzia edo iragarlea konforme ez baleude, zenbait adituren epaia eska daiteke, haiek erabaki
|
dezaten
lana bukatutzat jo daitekeen ala ez.
|
|
|
Boluntario izateak zer esan nahi duen lehen pertsonan sentitzea da helburua, edozein gizon, emakume, gazte, heldu, taldean edo bakarka Gurutze Gorriaren edozein egoitzatara joan ahal izateko, edo 92 telefonora deitu ahal izateko lehen kontaktua egiteko. Telefono honetatik, eta elkarrizketa labur baten bidez, non interesatuari bere bizilekuan boluntario gisa egin
|
ditzakeen
lanak azalduko baitzaizkio, beste urrats bat emango da: egun bat, ordubete… iraun dezakeen lehen proba, edo jarduera horrek behar duen denbora.
|
|
|
Gaur egun, bidaiarien %90i ez zioten uhala jartzeak duen garrantziaren berri eman autobus konpainiek. “Erabiltzaileek beren segurtasunerako funtsezko elementua dela uler
|
dezaten
lan egin behar da”, azaldu zuen Josep Maria Miretek, RACCeko komunikazio zuzendariak. Hala eta guztiz ere, RACC Fundazioko zuzendariak gogorarazi zuen autoa garraiobide segurua dela; izan ere, istripua izateko arriskua turismo batena baino 30 aldiz txikiagoa da, eta autobus ezbeharrek eragindako hildakoak errepideko heriotzen %0, 6 baino ez dira.
|
|
|
Beraz, ez da edozeinek hartu
|
lezaken
lana, ezta?
|
|
|
Etxeko presioa izaten da: Har
|
ezazu
lan finko bat, eta gero nahi duzuna egin denbora librean. Eta nire planteamendua kontrakoa zen:
|
|
|
Behin eraman ninduen, ez dakit zergatik, domeka goizez. " Umeak ikas
|
dezan
lana zer den" edo halako zerbait pentsatuko zuen. Ez dakit.
|
|
|
kakaoa eta kafea, kainabera eta kokoa... Egin
|
zezatela
lan pixka bat beltz, hori edo gorri haiek, alferkerian ohitutako jendeak ez baitu gauza onik asmatzen...
|
|
|
Badakigu 1916 urtean –Lehen Mundu Gerra bero beroenean zela– Felix Errusiako armadan izena ematera joan zela, Dimitri Paulovitxen erregimentura zuzen zuzenean, baina hamazazpi urterekin eskola militarrean sartu ez izanak erabat aldapa gora jarri zion ofizial izatea –ez zen, bada, Yusupov bat soldatu soil izango! –, eta armadatik kanpo geratu zen. Dimitri lehengusuak arnasa handiko ekintza bat egitera gonbidatu zuen, ordea... armadan egin
|
zezakeen
lana baino askoz garrantzitsuagoa...
|
|
|
Bihar eta etzi hiru pisuak ikustera banoa, mahai gaineko paperak beteta eta txostenak osatuta utz ditzaket ostegunean. Ostiral goizean artxiboa antolatuko dut, itzultzean nagirik izan ez
|
dezadan
lanean hasteko. Eta, aldi berean, inolako ardurarik ez izateko oporretan nagoela.
|
|
|
Alabaina, ikastolaren barnetik bakarrik ezin dizkiogu lan eremu horiei guztiei baliabideak eskaini, eta beharrezko irizten diogu eskatzea Hezkuntza Administrazioari, Hizkuntzaren Normalkuntzako arduradunei eta Hizkuntzen Didaktikaren profesionalei, beraien egitasmoetan txerta
|
ditzatela
lan esparru horiek, elkarlan batetik etor daitezkeen abantailak eta onurak denon artean partekatuz eta gozatuz.
|
|
|
Jakin Talde hauek Herriko unibertsitario etxe guzitan sortu ditugu, ahal dela, ikasle euskaltzaleak bilduaz. Euskerazko ikas seminario modura egin
|
dezakete
lan. JAKINek eskaini zera eskaini dezaieke:
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, kanpotarrekin lan egiten dute, jakin dezaten gaztelaniaz gain beste hizkuntza bat badagoela eta hori ezagutzeko bideak badituztela herrian bertan. Altsasuar berriek euskara baztertu ez dezaten eta euren seme alabek euskara ezagutu
|
dezaten
lanean ari dira. Kontuan izan behar da Altsasun hogei hizkuntza inguru hitz egiten direla gaur egun, bertan txinatarrak, senegaldarrak, mauritaniarrak, marokoarrak, argeliarrak eta ekuatoriarrak bizi baitira, besteak beste.
|
|
|
" Batzuk alde batean geunden, besteak beste batean. Egin
|
dezagun
lan, nork bere tokitik, ahal dugun guztia". Guk hori esan genion geure buruari.
|
|
|
LAB ELAren arteko harremana berritzeko eta Lizarra Garaziko Akordiora bueltatzeko gogor lan egin behar da. Hasteko gutxieneko zein puntutan egin
|
dezakegun
lan zehaztu behar dugu. Elkarrizketaren kultura ez dugu aski landu oraindik eta hori lortu arte ez dugu aukerarik Espainiaren aurrean.
|
|
|
Bestalde, euskarak gelatik kanporako pauso hori eman
|
dezan
lan egin behar dugu. Hor daude mintzapraktika programak, zenbaki honetan bereziki aipatzen direnak.
|
|
|
Bazkideek bertan parte har
|
dezakete
lana, ondasunak edo dirua ezarriz.
|
|
|
Ezinbesteko kasua egiaztatzen duen lan agintaritzak erabaki
|
dezake
lan kontratuak zein langileri azkendu eta langile horiei dagokien kalte ordaina Alokairuak Bermatzeko Funtsak ematea, oso osoan edo zati batean; edozelan ere, Alokairuak Bermatzeko Funtsak medeatze eskubidea izango du enpresaburuari begira.
|
|
|
Gobernuak edo, hala denean, arlo honetan eskumenak dituzten autonomia erkidegoetako gobernu organoek erabaki
|
dezakete
lan jarduerak aldi jakin batean etetea, laneko segurtasun eta osasunaren arloko arau hausteek aparteko astuntasuneko inguruabarrak dituztenean, edo, egoerarik txarrenean, kasuan kasuko lantokia ixtea, betiere, alokairuen ordainketari edo bidezko kalte ordainei eta horiek bermatzeko har daitezkeen neurriei kalterik egin gabe.
|
|
|
1 Lege honen 16 artikuluak aipatu arriskuen ebaluazioak zehaztu behar ditu, arrisku jakin bat izan dezakeen edozein jardueratan, haurdun dauden langileei edo erditu berri diren langileei dagokienez, langileen edo fetuaren osasunean eragin negatiboa izan
|
dezaketen
laneko agente, prozedura edo baldintzen izaera, gradua eta iraupena. Ebaluazioaren emaitzen arabera, segurtasun zein osasunerako arriskua badago, edo langileen haurdunaldian zein edoskitzealdian ondorioren bat izateko posibilitatea badago, arrisku hori saihesteko, enpresaburuak neurri egokiak hartuko ditu, ukitutako langilearen lan baldintzak edo denbora egokituz.
|
|
|
1 Hemezortzi urte baino gutxiagoko gazteak lanean hasi aurretik, eta horien lan baldintzen edozein aldarazpen garrantzitsu egin aurretik, enpresaburuak ebaluatu ditu langile horiek bete beharreko lanpostuak, arrisku jakin bat izan dezakeen edozein jardueratan, langile horien segurtasuna eta osasuna arriskuan jar
|
ditzaketen
laneko agente, prozesu edo baldintzen izaera, gradua eta iraupena zehazteko.
|
|
|
6) Enpresaburuarekin lankidetzan aritzea, horrek berma
|
ditzan
lan baldintza seguruak eta langileen segurtasun zein osasunerako arriskurik ez dakartenak.
|
|
|
Laneko eta Gizarte Segurantzako ikuskatzaileak berehala bere erabakiaren berri emango dio lan agintaritzari. Enpresak erabakia aurkara
|
dezake
lan agintaritzan, hiru egun balioduneko epean, nahiz eta erabakia berehala bete. Aurkaratze hori hogeita lau orduko epean ebatzi da.
|
|
|
Adierazpen horretan agerraraziko dira, familiako kide horrek inorentzat lan egiten duela kasuan kasuko araubidean kokatzeko moduko jardueran, familiako kide horren lanbide kategoria, lanpostua, ordainsarien modua eta zenbatekoa, lan tokia, ordutegia eta ondore horretarako behar diren beste datu nahiz inguruabar. Era berean, Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiaren probintziako zuzendaritza nagusiak edo, hala denean, horren administrazio batek eska
|
dezake
Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzaren txostena.
|
|
|
Ondore horietarako, Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiaren probintziako zuzendaritzak edo horren administrazio batek eska
|
dezake
Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzaren txostena.
|
|
|
Gobernuak, Lan Ministerioak hala eskatuta, eta grebaren iraupena edo ondoreak, alderdien jarrera eta estatuko ekonomiak jasandako galera larria aintzat hartuta, erabaki
|
dezake
lan jarduera epe jakin batean berriro hastea; lan jarduera hori, gehienez ere, bi hilabeterako izango da edo behin betiko, nahitaezko tartekaritza ezarriz Erabaki hori ez betetzeak eragin dezake 15 eta 16 artikuluek jaso xedapenak aplikatzea.
|
|
|
1 Hurrengoek bakarrik eska
|
dezakete
lan gatazka kolektiboa hastea:
|
|
|
3 Edozein kasutan ere, Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiaren probintziako zuzendaritzek edo horien administrazioek txosten zehatzak eska
|
diezazkiekete
Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzari eta, halatutako alta, baja edo datu aldaketei da denean, osterantzeko administrazioei, azaroaren 26ko 30/ 1992 Legearen 4 artikuluak ezarritakoaren arabera. Txosten horien bidez zehaztuko da egitate eta gainerako inguruabar erabakigarriak dauden ala ez, eskatu edo gauzagokienez.
|
|
|
Probaldian, langileak bere lanpostuari dagozkion lan eta alokairu izaerako eskubide eta betebeharrak izango ditu, plantillakoa balitz bezala. Horren salbuespen izango dira lan harremanak suntsiarazteak eratorritako eskubide eta betebeharrak; probaldiak iraun bitartean alderdietako edonork eska
|
dezake
lan harremanak suntsiaraztea.
|
|
|
Artistei dagokienez, enpresaburu dira jendaurreko ikuskizunen antolatzailea eta, hala denean, musika etxeak eta grabazio nahiz argitalpen jarduerak gauzatzen dituzten erakundeak, langiledute. Langile horiek izan
|
ditzakete
lan horiek horrelakoetan parte hartzen ba harreman arruntak edo abuztuaren 1eko 1435/ 1985 Errege dekretuak arautu jendaurreko ikuskizunetako artisten lan harreman bereziak.
|
|
|
lehenengo eta behin, egoera makurrean dagoen talde jakin baten mesedetan jarduera publikoak garatzen dituztenak eta kolektibo horri mesede egiten diotenak, eta modu grafikoan esanda, «inori kalte egiten ez diotenak» (gogoan izan kolektibo hauen mesedetan emandako laguntza, diru-laguntza edo zerga arinketak). Neurri horiekin batera, harago doazen beste batzuk daude, esaterako kolektibo horietako kideentzat kuota zehatz batzuk erreserbatzen dituztenak, kolektibokoak ez direnak erreserbatutako kuota horietatik kanpo utzita (gogoan izan
|
dezagun
lan eskaintza publikoa, desgaitasuna duten pertsonentzat plaza kopuru jakin bat erreserbatuta duena), edo meritu berdintasuna dagoenean edo curriculumak parekoak direnean, legegileak lanbide esparru zehatz batean oso gutxi ordezkatuta dauden kolektiboak nahiago dituenean (adibidez, emakumezkoak).
|
|
|
Eragiketa matematikoak egiteko, garuna baino azkarragoa da ordenagailua; milioika kalkulu egin ditzake garuna kalkulatzen hasterako. Baina kalkulu abiadura ez da makina batean bilatzen den gauza bakarra; egin
|
ditzakeen
lan motek ere badute garrantzia. Ordenagailu batentzat, abstrakzioa eskatzen duen ia edozein lan oso zaila da.
|
|
|
Topografiaren alorrean, jasotzeak egiteko garaian, emankortasuna izugarri handitu da satelite bidezko sistema erabiliz egindako lanetan. Topografia arruntean bi pertsona behar dira lanak egiteko; satelite bidezko kokapen sistemak erabiliz, berriz, pertsona bakar batek egin
|
dezake
lana, eta, gainera, eguneko puntu gehiago hartu.
|
|
|
Erakundeak langile bakoitzak eskain
|
dezakeen
lana ezagutu behar du.
|
|
|
Erakundeak langile bakoitzak eskain
|
dezakeen
lana ezagutu behar du. [8 UNITATEA]
|
|
|
Emozioak besterentzen Besteen emozioak norberaren emoziotzat hartzeko trebetasuna da enpatiaren oinarria. Gure solaskideak zer emozio dituen, emozio horiek zein indartsuak diren eta emozio horiek zerk eragin dituen jakitea asmakizun lana izan daiteke, baina pertsona askok egin
|
dezakete
lan hori maila batean edo bestean. Psikologoentzat sine qua non ahalmena da ia.
|
|
|
berotegiko kit aurrefabrikatua erostea edo “artisau erako” instalazio bat sortzea. Lehenengo aukera errazagoa da; bigarrena, berriz, artisauagoa da, baina denborarekin ikasten diren ezagutza eta trebetasun batzuk eskatzen ditu, eta horien gabeziak ekar
|
dezake
lanak espero diren emaitzak ez ematea (material desegokiak aukeratzea, egitura eraistea, etab.).). Berotegi “artisaua” jartzeko aukera merkeagoa da hasieran, baina arazoak sortzen baditu, kitak baino diru gehiago gastatzea eragin dezake.
|
|
|
Hala ere, aditu batzuk ez dira gauza. Enpresak telekomunikazioen merkatua ez dute galdu nahi, eta, beraz, oso garrantzitsua da espektroaren zati bat lortzeko bakarrik egin
|
dezakete
lan, eta gainerako lehiakideak blokeatu. Hau guztia prozesua errepikatu egingo da Europa osoan hilabete batzuetan, hemen sektore publikoak izango duen aldea esan baino zerbait gehiago.
|
|
|
Bestalde, nahiz eta ez den lan prestakuntza berariazkoa eman nahi, ezinbestekoa da lan merkatura itzultzeko balio dezaketen trebetasun eta ohitura batzuk eskuratzea. Arrazoiak eta egiten diren lanak Helduek nahiz adingabeek egin
|
ditzakete
lan horiek. Azken kasu horretan, hutsegiteren bat egin eta 100 ordu baino gehiago egin ezin direnean aplikatzen dira, 16 urtetik gorako adingabeen kasuan izan ezik.
|
|
|
Oninek jakinarazi zuenez, «2005 urtean Udalak ez du inolako laguntzarik jasoko, ez liburutegia egiteko, ez Kultur Etxea egiteko». Udal taldearen ustez argi dago «Lesaka ahantzia dutela eta entzun
|
gaitzaten
lan egin behar dela». Horretarako, Corpas kontseilariarekin bilera baten zain daude eta dei egin diote PNV EA taldeari eta bereziki alkateari Iruñera gehiago joateko eta udal gaien gainean gehiago egoteko.
|
|
|
euskerarenak egin duala garbi ikusten dedanean, egun ortan bertan artuko det nere erabakia. Euskalerriaren alde alperrik ari bagera, egin
|
dezagun
lan gizadi osoaren alde. Buruz joka gaitezen.
|
|
|
Bistan dena, egun abertzaletasunak duen hutsunerik larriena, Erriberan ez sustrairik, ez indarrik batere ez izatearena delarik, irakurlea arrastoan eta pentsaka jar
|
dezake
lan honek, bateragarri ote diren euskal nazionalismoaren planteamendu politikoak Erriberako bizipen, sentipen eta interesekin. Bide batez, Sainz Pezonagak berak gauzak nola ikusten dituen ezagutarazteko bide eman behar luke lan honek.
|
|
|
Unibertsitatean egun osoa kafetegian ematen zuen ikasle eskas horietako bat zen Iñaki. Deigarria zen, Kazetaritzan lizentziatutako batek nolatan egin
|
zezakeen
lan enpresa bateko zuzendariorde.
|
|
|
Inork ezin zaitu zure etxetik bota, aditzen? Eta gainera –irribarre–, senarrak egin
|
dezala
lana. Antigoaleko emakumeak bezala senti zaitez hiru hilabetez bederen, oporraldi moduko bat izango da, besterik ez, emakumea.
|
|
2008
|
|
|
Gure haurrei eta gazteei zor diegulako, jarrai
|
dezagun
lanean etorkizun justuago baten alde. Eta norberak deskubri dezala Olentzero nor den!
|
|
|
J. L. Arexolaleiba. Zerbitzari berriek euskara erabil
|
dezaten
lan egin da, tabernan lehen hitza euskaraz egiteko lanean jarraitu da... baina bata ez doa bestearen kontra.
|
|
|
Frantses hiztunek ziurtatuta zuten, hala, frantsesez lan egin ahal izango zutela, eta ez zirela kaleratuak izango frantses elebakarrak izateagatik soilik. " Frantsesduntze" programak ezarri ziren, 50 langile baino gehiagoko negozio enpresa eta — industriek frantsesa har
|
zezaten
laneko hizkuntza gisa, eta" frantsesduntze" ziurtagiriak lor zitzaten. 101 legeak ingelesez eskolatuak izateko eskubidea ziurtatu zien bai 1977an Quebecen zeuden eta aurrerago egongo ziren ikasle anglofono guztiei, bai eta ordurako ikastetxe ingelesetan ikasten ari ziren immigranteen seme alabei ere; baina, bestalde, legeak zehaztu zuen aurrerantzean Quebecera joango ziren immigrante guztiek ikastetxe frantsesetara eraman zituztela seme alabak nahitaez, nahiz eta bigarren hezkuntzaren ondorengo ikasketetarako hizkuntzaaskatasunari eutsi zion.
|
|
|
Irakurgaiak aukeratzeko irizpideak aldatu egin ziren, eta meritu literarioaren arabera soilik aukeratu beharrean, ikasleen komunikazio gaitasuna lantzen lagunduko zutenak lehenetsi ziren. Hori dela eta, proposatu zen ikasleen kapital kulturaletik abiatzea, ikasleen motibazioa susta
|
zezaketen
lanak aintzat hartzea eta obrak gradualtasunaren arabera antolatzea.
|
|
|
Tarte horretan adieraz iezaiozu nolako pausoak eman behar dituen eta lagun
|
ezazu
lana zuri gustatuko litzaizukeen bezala egiten.
|
|
|
Horrek guztiak eragina izan
|
dezake
lan taldearen ahalmen operatiboan.
|