|
2004
|
|
|
Xedapenon helburua da Konstituzioan jaso diren prozesu bermeen babes azkarra. Xedapen horietatik gehienak orokorrak dira, eurek arautzen duten gaia ere halarrizko eskubideak, prozesu izaera dutekoa delako eta gai horrek beti sorraraz
|
dezakeelako
Konstituzioan jasotako oinanak, babesteko beharra. Horregatik, ez da zentzuzkoa lehenespeneko izapidetzaperientzia aintzat hartuta, legeak, geroa ezartzea.
|
|
2007
|
|
|
Kode Zibilaren aipatu artikuluek jasotzen dituzten printzipio orokor horietako batzuk EKren 9.3 artikuluan beren beregi jasota daude, eta horrela konstituzio lerruna lortu dute. ...aren II. ataleko oinarrizko eskubideak (hau da, Konstituziora bildutako printzipio bat urratuz gero, ezin da lehenespenezko errekurtso sumariorik egin jurisdikzio arruntean ez babes errekurtsoa Konstituzio Auzitegian); hala ere, errekurtsoek zein konstituzio aurkakotasun arazoek emandako babesa dute (hots, horiek urratuz gero, lege baten edo lege lerruneko arau baten konstituzioaurkakotasuna aitor
|
dezake
Konstituzio Auzitegiak), horiek aldatu nahi izanez gero konstituzio eraldaketarako prozedura areagotuaren bermea dute eta, nola ez, legea baino lerrun txikiagoko edozein arauren konstituzioaurkakotasun adierazpena, auzitegi arruntek ebatzia, oinarritu dezakete.
|
|
|
Azken hori Konstituzioko artikulu horretan beren beregi aipatzen ez den arren, gure antolamendu juridikoan ezin da lehenengo printzipiotik bereizi. Hierarkia printzipioaren arabera, goi lerruneko arauak lehentasuna du behe lerruneko arauaren aurrean, baina eskumen printzipioaren arabera, gure antolamenduko arau juridiko bakoitzak indar loteslea soil soilik proiektatu
|
dezake
Konstituzioak emandako esparru materialean, inoiz ez harago.
|
|
|
Kuba eta Puerto Rico estatu gisa sartu ziren, Filipinak eta Afrikako kolonia espainiarrak etorkizunean estatu gisa era zitezkeela ezarri zen, eta testuan, inongo azalpenik gabe, Leon ez zen jaso). Bigarren, horren guztiaren eraginez, Konstituzio federala eta estatuek eman
|
zitzaketen
Konstituzioak aldi berean indarrean egongo ziren, baina azken horiek ezin zuten Konstituzio federalaren aurka agertu (93 art.). Hori dela eta, Konstituzio horiek Espainiako Gorte Nagusiek onetsi behar zituzten, eta horiek aztertu behar zuten ea testuotan oinarrizko eskubideak, botereen mugak eta Konstituzio federalaren manuak bermatzen ziren (102 art.).
|
|
|
Konstituzioak diseinatutako ereduak autonomia erregioak eratzeko ekimena eratxiki zien historia, kultura eta ekonomia ezaugarri erkideak zituzten mugako probintziei. Horiek hala erabakiz gero, euren Estatutua aurkez
|
zezaketen
konstituzio testuaren 12 artikuluan ezarritakoaren arabera, hau da, udal gehienen edo gutxienez erregioko hauteskunde erroldaren bi herenak hartzen zituzten udalen ekimenez. Ondoren, horretarako deitutako plebiszituan onetsi behar zuten erregioko hautesleen bi herenek eta, amaitzeko, Gorteek onetsi behar zuten (betiere, Konstituzioari eta Estatuaren lege organikoei lotuta egonez gero erregio botereari eskualdatu ezin zitzaizkion arloetan); Erregio Autonomoen Federazioa ez zen inola ere onartzen.
|
|
2008
|
|
|
Zernahi gisaz, berdintasun printzipioa ez da erabatekoa, erlatiboa baizik. Berriro ere, zenbait oinarri aurki
|
ditzakegu
Konstituzioan, pertsona jakin batzuei dagozkienez bereizketa egiteko (esaterako, tributuak erabiltzen direnean ekonomi, kulturedo osasun politika gauzatzeko, alegia, fiskalitateaz kanpoko helburuak betetzeko). Konstituzio Auzitegiak behin baino gehiagotan ezarri du berdintasun printzipioak bereizkeria bidezkoezina bakarrik debekatzen duela.
|
|
|
Antzeko zerbait esan
|
dezakegu
Konstituzio zuzenbideaz. Finantza zuzenbidean aplikatzen diren printzipio nagusiak Konstituzioak berak ezarri ditu, eta euren eragingarritasuna Konstituzioak ezarritakoaren arabera aztertu behar da.
|
|
2012
|
|
|
Pentsa nezake Alderdien sistema demokratikoa demokraziaren ukoa dela, demokrazia bezatua. Pentsa
|
nezake
Konstituzio espainola errotik antidemokratikoa dela, bere sorkuntzaren moduaz nahiz edukiaz(, demokrazia tranpa?, edozein frankistaren gustukoa).
|
|
2015
|
|
|
Asmo onak errugabe utz ditzake batzuk; beste batzuetarako, ez da nahiko asmo ona. Har beza berorrek eskarmentua eta jo
|
beza
konstituzioetara, haien zale handia baita, munduaren aurrean gutxi irabaztea eta Jainkoaren aurrean galtzea nahi ez badu.
|
|
|
2 Beraz, kanpaia jo eta guztiak kapituluan bildurik, nagusiak edo buruak seinalea ematean, irakurle ofizioa duen ahizpak irakur
|
bitza
Konstituzio hauek eta Erregela. Eta irakurri behar duenak esan beza:
|
|
|
81). Hala ere, azken baieztapen hori ez da erabat egia, zenbait kasutan Estatuak esku har
|
baitezake
Konstituzioaren 149.1.7 artikuluan oinarrituz, zeren Estatuak lan legegintzan duen eskumen baztertzailea jasotzen baitu. Gainera, Konstituzioaren 149.1.17 artikuluan oinarrituz ere esku har dezake.
|
|
|
Zerbitzu sozialei dagokienez, nabarmentzekoa da ez dituela Konstituzioak definitzen eta ez da zehazten nork duen eskumena. Ondorioz, zerbitzu sozialak autonomia erkidegoen eskumen izan daitezke Konstituzioaren 148.1.20 artikuluaren interpretazio zabala eginda edota autonomia erkidegoetako estatutuek jaso
|
ditzakete
Konstituzioaren 149.3 artikuluan oinarrituz.
|
|
2021
|
|
|
Eusko Alderdi Jeltzaleak eta Euskadiko Ezkerrak proposatu autodeterminazioari buruzko eztabaida kritikatzen zuen, ez baitzuen ulertzen nola gauza
|
zezakeen
Konstituzioari men eginik:
|
|
|
Dei horri erantzunez, 2021eko maiatzaren 29an, 50 manifestazio antolatu ziren Frantzia osoan, jendetsuenak Baionan eta Guingampen suertatu zirelarik, bakoitzean 10.000 pertsona inguru batu baitziren. Sortutako kalapitaren aurrean, Jean Castex lehen ministroak bi diputaturi eskatu zien txosten bat idatz
|
zezaten
Konstituzio Auzitegiak murgiltze eredua aplikatzen duten sareengan eduki zezakeen ondorioei buruz. Txosten hori jasotzean, hizkuntza gutxituetako hezkuntza ordezkariekin biltzea hitzeman zuen.
|
|
2023
|
|
|
Herritarrek zentro eskuina eta zentro ezkerrari gakoak eman zituzten konstituzio berri baten eraikitzeko. Gobernuak ez
|
zezakeen
konstituzio berria bakarrik idatzi (Erreforma politiko Legean idatzi zen bezala). Parlamentu berriak zuen konstituzioa idatziko.
|
|
|
Horrez gain, egutegiaz ere mintzatu da Frantziako presidentea, esan baitu espero duela prozesua azkar amaituko dela, Korsika ere erakundeen erreformaren parte izatea nahi baitu; hain justu, uste baitu «toki berezi bat» izan dezakeela. Gilles Simeoni uharteko gobernuburuak esana du urte amaierarako amaitu nahi duela «dena», Frantziako Parlamentuak datorren urtean bozkatu
|
dezan
konstituzioaren balizko aldaketez; horretaz, estatuburuak adierazi du «uda ondoren» hasiko dutela lege nagusia aldatzeko prozesua.
|
|
|
Zernahi gisaz, berdintasun printzipioa ez da erabatekoa, erlatiboa baizik. Orokortasun printzipioarekin gertatu bezala, berriro ere, zenbait oinarri aurki
|
ditzakegu
Konstituzioan, pertsona jakin batzuei dagozkienez bereizketa egiteko (esaterako, tributuak erabiltzen direnean ekonomia, kulturedo osasun politika gauzatzeko, alegia, helburu estrafiskalak betetzeko). Konstituzio Auzitegiak behin baino gehiagotan ezarri du berdintasun printzipioak bereizkeria justifika ezina bakarrik debekatzen duela.
|
|
|
Antzeko zerbait esan
|
dezakegu
Konstituzio zuzenbideaz. Finantza zuzenbidean aplikatzen diren printzipio nagusiak Konstituzioak berak ezarri ditu, eta euren eragingarritasuna Konstituzioak ezarritakoaren arabera aztertu behar da.
|
|
|
Arnal Suya eta González Pueyok esaten zutenari jarraituz: " Laburbilduz, finantza autonomiaren ikuspegitik, esan
|
dezakegu
Konstituzioaren agindua eta Gutunaren postulatuak bete direla, neurri handiagoan edo txikiagoan. Baina ezin dugu gauza bera esan nahikotasunaren ikuspegitik.
|