|
2000
|
|
|
Eta bi haikuon ildotik, lehen hausnarketak plazaratzen dira kripta zalapartaz betean: " Gaur osteguna da, udazkenean gaude, bi liburu aurkezten dira, munduak aurrera darrai eta ez
|
daukat
goserik oraindik. Zer dela-eta orduan kezkatu?".
|
|
|
bagoian bizi genuen barne giro sasimistiko hura aprobetxatuz, erabaki nuen zigarrokina itsuaren esku batean itzaltzea, argi jakin zezan nork agintzen zuen han; eta halaxe egin nuen; hura ez zen zipitzik ere kexatu, eta, beraz, nik pentsatu nuen edo gogo ahulekoa zela oso, edo bestela niganako mendekotasun erakusgarri gisa jokatu zuela hala. Itsu hura masokista nazkante bat ere ondo asko izan zitekeela gogoan
|
neukan
, ordea. Eta halaxe balitz?
|
|
|
Eta orain ez genuen inor aurretik. Eta leihatilak eta ateak hermetikoki itxita zeuden, ongiegi itxita egon ere, pentsatu nuen nire kabutan ikuskapen zehatz mehatz baten ondoren; ez mailurik ez tresna puntadunik zegoen, ez halakorik
|
leukakeen
bidaiaririk ere, guztiz ezinezkoa gertatzen zen, beraz, beirarik haustea handik irteteko edo laguntza eskatzeko.
|
|
|
Ez nuen, ordea, ezer lortu; ez zen bidaiari bakar bat ere hunkitu, inork ez zuen jarreraz aldatu, inor ez zen gogaitu, inork ez zuen txintik ere esan. Ondo ederki
|
zeukaten
ikasita gidoia, eta inor ez zegoen inprobisatzeko prest. Beldurrak haiek ere preso zeuzkan, izu lodi antigualeko batek, sugegorri garaile baten antzera beren pentsamenduetatik lasterka zebilena.
|
|
|
Ondo ederki zeukaten ikasita gidoia, eta inor ez zegoen inprobisatzeko prest. Beldurrak haiek ere preso
|
zeuzkan
, izu lodi antigualeko batek, sugegorri garaile baten antzera beren pentsamenduetatik lasterka zebilena. Porrot hark guztiz aldatu zuen nire bizi filosofia, nire munduikuskera, nire poetika artistikoa eta literarioa.
|
|
|
Baina, ai! txiki bat ere egin gabe joan zitzaidan, eta konplotaren arrazoi makiabelikoak azaldu gabe; eskuetatik joan zitzaidan, betiko hil nuen, eta nire baitan alaitasun sakona sentitu nuen, aztarna ezezagunekiko bakea, aurrean arerio bat gutxiago
|
daukazula
jakiteak ematen duen lasaitasuna. Garaipen hark, gainera, indartsu egin ninduen ni, eta ahul egin zituen gainerako arerioak:
|
|
|
Eta, egiaz, hain harri eta zur gelditu ziren horrenbeste errai eta horrenbeste odol ikusirik, non hilarenganako oinazezko edo elkartasunezko edota maitasunezko keinurik egiteko kemenik gabe gelditu baitziren, edo nireganako gorrotozkorik nahiz gaitzespenekorik gabe. Menderatuta
|
neuzkan
; ez zitzaidan, ordea, oraindik garaipenik ospatzea komeni. Banekien lan luze nekosoa nuela aurretik.
|
|
|
Amesgaiztoa zen niretzat ura, munstro oro irenslea. Baina igeriketarako
|
neukan
joera ez zen ahulagoa. Gurasoek kontraesanari jasangaitz ez ezik, arriskutsu ere iritzi zioten.
|
|
|
Gurasoek kontraesanari jasangaitz ez ezik, arriskutsu ere iritzi zioten. Arazo larri bat
|
zeukaten
beren semetxoarekin, egoera guztiz ezohiko bat. Nik, baina, inozentziaren xalotasunez, ez nuen inon kontraesanik ikusten.
|
|
|
Semearen zalaparta eta egonezinarekin ez nintzen ordura arte jabetu: doinu leun errepikakor batek txorabiatuta
|
zeukan
gizasemea, hipnotizatuta. Hori suertea, pentsatu nuen neure kabutan, semeak txikitu berriak zituen aldizkariak lurretik jasotzen nituela.
|
|
|
Oharkabean, sabaira begiratu nuen. Bozgorailua gainean
|
zeukan
. Gizaseme adintsuak lehen egonarri zuena, orain mugimendu bortitz zuen.
|
|
|
Hilotz zen, eta idorki zegien irribarre. Luxuzko anteojo batzuk
|
zeuzkan
eskuineko eskuan, ezkerrez maingua baitzen, hark berak minutu batzuk lehenago adierazi zidanez. Eta adierazi, hain zuzen ere, ordoki lohi bat zeharkatzen ari ginelarik, non begiztatu ahal izan baikenituen gizairudi gogoangarriak eta aitzurketa axolagabean ziharduten aurpegi luzangak.
|
|
|
Bat batean, ukabilkada mingarri bat sentitu nuen urdailean: eskuan
|
neukan
eskela ale bakarra ote zen, ala antzeko gehiago zintzilikatu zituzten. Auzoek ba ote zekiten hilda nengoela?
|
|
|
Alditxartuta nengoen, guztiz alditxartuta. Lanera joan beharra
|
neukan
. Berandu zen.
|
|
|
Kalentura. Ez
|
neukan
lanerako gorputzaldirik. Baneukan aurreagoko lanik.
|
|
|
Ez neukan lanerako gorputzaldirik.
|
Baneukan
aurreagoko lanik.
|
|
|
Hala, bulegora deitzeko prest, telefonoa eskuan hartuta
|
neukala
leiho alboan zutik, atentzioa eman zidan taxi zuri batek. Zalaparta ezohikoz, balaztei karraska eginaraziz, neure etxe pareko ezkaratzean gelditu zen, ama eta arreba bizi ziren etxean, hain zuzen.
|
|
|
Ez da posible, esan nuen nire baitarako ezin gehiago urduri. Gauzak argitzen hasi beharra
|
neukan
. Urrunegi joanak ziren txantxarekin.
|
|
|
Abenidako Magris gozotegian ogia, kruasanak eta egunkariak erosi nituen, igandero bezela. Etxera bueltan, Tomasekin egin nuen topo, eta erlojua konponduta
|
zeukala
adierazi zidala gogoan dut. Hamar eta erdiak Abenidako erloju erraldoian, euri fin desatsegina emeki emeki kaleak bustiz; ogiak eta, poltsan; aterkia; San Donatoko horretan,; semaforoa; auto beltz bat, burrundara betean; laborrizko garrasiak nire gibelean.
|
|
|
Tira. Gaurkoan ez
|
daukat
agendan begiratu beharrik. Igandea zen, eguerdi bete eguzki  tsua, udaberri ernaldu berria.
|
|
|
Zer dira malko horiek? Ez al
|
daukate
zure begiek limpiaparabrisarik. Tira, tira, konta iezadazu:
|
|
|
Zenbat airbag
|
dauzka
honek, Guisfredo?
|
|
|
Bakoitzak merezi duen zama
|
dauka
, Townsend doktorea.
|
|
|
Zein arrazoi
|
daukagu
bizitzeko?
|
|
|
Kilkerrak bai, ordea. Etxea kilkerrez betea
|
daukat
.
|
|
|
Ez
|
dauka
erremediorik, beraz.
|
|
|
Hemen denetarik
|
daukagu
. Ikusten, hau?
|
|
|
Beti bezala esnatu zen Brown jauna goiz euritsu hartan, zortziak aldera, eta ezkongabea zenez eta bakarrik bizi zenez, inork ez zion esan azazkal haiek oso aldatuta
|
zeuzkala
, oso handituta, ez ziruditela, ez tamainaz ez formaz ez kolorez, bere eskuko azazkal berezkoak, azaz  kalordeak baizik; Brown jauna ere ez zen, noski, txikikeria hartaz jabetu, eta bulegoan ere, astelehena izaki, inork ez zion hitzik ere aipatu aldaketaz. Era berean, ez genuke ziurtasun osoz esaten jakingo baina badakizu baietz zenbat denbora igaro zen azazkalen aldaketatik azken eta erabateko itxuraldaketaraino; eman dezagun, hortaz, hilabete.
|
|
|
Medikuntzara. Etxeko salako pladour arroxakolorean
|
zeuzkan
hiztegiak eta entziklopediak eta hiztegi entziklopedikoak begiratu zituen, zer begiratu behar zuen ongi ez zekiela, arretaz baina trakets, itxaropen eskasez, eta aurkitu zituen argibideek ez zuten argitik deus askorik, eta terminologia arrotza ilustratzeko azaltzen ziren argazkiak ere ez zitzaizkion batere baliagarriak iruditu, batik bat han azaltzen ziren azazkal gehienetan izugarri belztuek suz... Ez?
|
|
|
Inork ezin dezake haizea hautsi. Ezustean oldartzen zuten beti aforismo harrigarriek, eta Brown jaunak abegi onez hartzen zituen, eta goxoki on bat dastatzen den bezala luzaz
|
edukitzen
zituen hitz laburño haiek ahosabaian, esanahi guztia xurgatu nahian. Ehundaka zekizkien buruz, bulegoan ehundaka ilustratu behar izan baitzituen aspaldi, eskuz, ordenagailuaren laguntzarik gabe, lanak oraindik eskulan kutsua zuenean.
|
|
|
" Oro ez da esku. Oinak ere
|
badauzkagu
". Irribarre keinu bat azaldu zen haren ezpain aparrez inguratuetan osaba Gilitoren kontura, baina keinua hain txikia izan zen, eta apar geruza, berriz, hain ugaria, non neke izango baikenuke eta hau ez da kontalariaren estu ibiltze/ ez ibiltze kontura soil soilik mugatzen, ezta fisonomia irakurketa huts batera ere zehatz mehatz adierazten keinu hura alaitasun xumekoa izan zen edota etsipen maxkalekoa.
|
|
|
" Oro ez da esku. Oinak ere
|
badauzkagu
". Horixe bai, oinak!
|
|
|
Gero jabetu zen, ordea, atzo txaketa haretxekin joan zela bulegora, eta primeran gelditzen zitzaiola... Panazko jaka erantzi zuen suak hartuta, dardarizo batean, eta
|
zeuzkan
guztiak probatu zituen: mahuka guztiak luzeak zeuzkan, nabarmen luze gainera:
|
|
|
Panazko jaka erantzi zuen suak hartuta, dardarizo batean, eta zeuzkan guztiak probatu zituen: mahuka guztiak luzeak
|
zeuzkan
, nabarmen luze gainera: hamar zentimetro, bai.
|
|
|
Asteburuan ez zen Brown jaunaren bizi  tzan ezer bereziki aipagarririk gertatu, ez behin  tzat aldaketa fisiko nabarmenik, eta, ezkongabea zenez, edo, hobeto, mutilzaharra, bada etxean goxo goxo egotea pentsatu zuen, amaren igandeetako bazkaria gezur txiki batez saihesturik, eta arreben eta lagunen zinemarako eta afaritarako eta futbolerako gonbit temati aspergarriak gezur ez hain txikiez bazterturik. Bakarrik egoteko gogoa
|
zeukan
, lasai aspertzeko beharra, azken aldaketei buruz hausnarketa serioa egiteko premia espirituala. Era berean, ariketa gastronomikoetan trebatzeko aukera ere oso kontuan hartua zuen, ordurako bazekielako emakume bat erakar  tzeko era bakarra zela huraxe, eta handixetik zuela etorri gero eta konkistagaitzago iruditzen zitzaion ordainak.
|
|
|
otomanoen enperadoregoari buruzko liburuak irakurtzea. Zazpi
|
zeuzkan
gaiari buruzkoak erosi berriak, han eta hemen eta, erosiak eta ordainduak, eta haiek literalki irensteko irrikaz zegoen. Eta hori guztia gutxi balitz, asteburu hartan beste zeregin bat ere izango zuen Brown jaunak, aukera aukerakoa, zazpi liburuen irakurketa bezain gozamenezkoa eta ez hain nekosoa gainera:
|
|
|
Eta hori guztia gutxi balitz, asteburu hartan beste zeregin bat ere izango zuen Brown jaunak, aukera aukerakoa, zazpi liburuen irakurketa bezain gozamenezkoa eta ez hain nekosoa gainera: pare parean
|
zeukan
etxe zaharraren botatzea. Larunbat iganderako zegoen iragarrita amilketa, eta ez zuen ikuskizun hura ezerengatik galduko.
|
|
|
Hitzez ematen zitzaizkion poemak eta aforismoak eta aginduak marrazkien bidez desegin, deseraiki. Beraz, etxeak behea jo zezanean, lurrarekin bat egin eta bere habeak hondakin bihur zitezenean, Brown jaunak pentsatuta
|
zeukan
botila bat xanpaina zarataz irekitzea frantsesa jakina, eta mozkortzea ere bai akaso, aspaldiko partez. Eta, adierazi dugun bezala, asteburu hartan ezer berezirik gertatu ez zenez, bada orain guztiz harrigarria izango litzateke esatea Brown jaunak ez zituela pentsatuta zeuzkan gauza guztiak egin; beraz, ez dugu halakorik esango.
|
|
|
Beraz, etxeak behea jo zezanean, lurrarekin bat egin eta bere habeak hondakin bihur zitezenean, Brown jaunak pentsatuta zeukan botila bat xanpaina zarataz irekitzea frantsesa jakina, eta mozkortzea ere bai akaso, aspaldiko partez. Eta, adierazi dugun bezala, asteburu hartan ezer berezirik gertatu ez zenez, bada orain guztiz harrigarria izango litzateke esatea Brown jaunak ez zituela pentsatuta
|
zeuzkan
gauza guztiak egin; beraz, ez dugu halakorik esango.
|
|
|
Ordu pare baten buruan, urin pankreatikoek gose atzeraezina iragartzen zioten, ordea, eta camember gazta puska usaintsu bat mahairatu zuen, errioxako ardo beltzaren laguntzaz jateko asmoz. Biziki estimatzen zuen gazta klase hura, jainkoen gutizitzat
|
zeukan
. Eta, hara:
|
|
|
Esan bezala, astelehen ilunabarrez gertatu zen dastamen aldaketarena, hori gauza segurua da. ...badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste era batera ere izan zitekeen noski, hori ez dago ukatzerik, eta akaso lehenago aldatuko zitzaion en  tzumena ikusmena baino, eta ukimena, beharbada, ez zitzaion ostiralez mudatuko, neurri handi batean ukimena esku berrien jabetzarekin aldatuta
|
zeukalako
, aldez edo moldez, ordurako. Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen egunetan batik bat.
|
|
|
Eta ez da guztiz egia ezta guztiz gezurra ere, Brown jaunak, nozitu zituen barne aldaketen ondorioz, batik bat, ez baitzuen azkenerako gauza bat ondo egiten, ez baitzekien nola erabiltzen zen ordenagailua, zer zen marrazki bat, zertarako balio zuen arkatz batek. Inor ez zen, ordea, azken aste hartako deskalabroez ohartu, neurri handi batean Brown jaunak aurrez eginda
|
zeuzkan
lanak mahairatu zituelako, artelan benetan dotoreak, eta haien aurrean makurtu eta plantak egiten jardun zuelako, eta estrategia hari esker libratu zen azalpen zailak eta mingarriak eman behar izatetik. Baina orain galdetuko du norbaitek, mekaguensandios, plantak eginagatik, nahikoa al da hori horrenbeste aldaketaz inor ez ohartzeko?
|
|
|
Berdin dio gainera, edo berdin behar du izan, honezkero; ezen, lankideen iritziak ez baitu axaleko garrantzirik ere Brown jaunaren itxuraldaketaren garapenean, eta ez dugu horretaz puntu honetan gehiago sakonduko. Hala ere, eta iritzi pertsonal bat zilegi bazaigu, adierazi nahi genuke Brown jauna errugabea zela, ez zela inpostore bat, eta, beraz, bere burua defendatzeko gezur errukitsu batzuk asmatu behar izan zituela ezinbestean, ez maltzurkeriaz, eta alde horretatik uste osoa
|
daukagu
lankideek gogo onez hartuak izango zituztela gizagaixo haren hitz sinpatikoak, jakina baita gizakiak ez duela egia dena sinesten, sinetsi nahi duena baizik.
|
|
|
" Ez, horratik!". Eta segida batean konturatu zen lehen ez zela hain antiklerikala, errespetuzko zer bat gordetzen ziola elizari, gurasoengandik jasotako ohitura bati zor zitzaion begiramen hotza, eta sinestuntzat
|
zeukala
bere burua, sinestun eszeptiko samartzat; baina, orain. Zer ziren irain haiek eta gorroto haiek?
|
|
|
Itxuraldaketa prozesua oso osorik buruturik, bada, Brown jaunak esperantza ahul bati heldu zion, nola naufragoak ohol ezgauzari. Mendi gailurra igota
|
zeukan
; orain jaistea baizik ez zitzaion gelditzen. Zenbat iraungo zuen jaitsierak, erraza edo zaila izango zen ibilbidea, ibiliak berak esango zion, ez beste ezerk.
|
|
|
Bere Corsa gorriaren bila joan, eta, haren ordeaz, Cosworth urdina aurkitu zuenean, harri eta zur gelditu zen. Garajearen zenbakiari ere erreparatu zion badaezpada ere, baina eskuetan
|
zeuzkan
giltzak auto urdinarenak ziren. Ikaraz gelditu zitzaion begira kirol autoari, ez dakigu sei kilo balio zituelako edo 230 zaldi zeuzkalako zain martxan jartzeko.
|
|
|
Garajearen zenbakiari ere erreparatu zion badaezpada ere, baina eskuetan zeuzkan giltzak auto urdinarenak ziren. Ikaraz gelditu zitzaion begira kirol autoari, ez dakigu sei kilo balio zituelako edo 230 zaldi
|
zeuzkalako
zain martxan jartzeko. Ohartu zen gogoz kontra jarri zuela martxan motorra, eta eskuek sekulako nagusitasuna erakutsi ziotela segituan, pilotu profesional baten adinakoa.
|
|
|
Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz joan ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal berriaren barnean. Ez
|
zeukan
jada errezelorik bere buruaren geroarekiko, kanpotik zetorkion ia guztiarekiko baizik. Mundu txiki, urrun baten barnean soilik sentitzen zen babestua, marginaltasuna eta delitua iradoki  tzen zuen atmosfera hartan, hain zuzen ere.
|
|
|
Cum laude. Ahaztuxeak
|
neuzkala
zientzia haren mekanismoak. Eta?
|
|
|
Lagunak nituela jakinik, hurbil hurbil genituen arriskuen berri ematera deliberatu nintzen, ilunpea nagusi zela aprobetxatuz. Baina orduantxe, ehiztariak horrenbeste ordu untxiaren zain egin ondoren, eskopeta prestatzen duen irrika amorruzkoarekin bezalaxe, piztu egin ziren argi guztiak sekulako zalapartaz, eta ni ahoa bete hortz gelditu nintzen (zentzu figuratuan har bedi, mesedez, adierazpidea), esaldi hasi berri bat alboan
|
neukan
gizasemeari ulertezin egin zitzaiona, dudarik gabe, zeren, oker ez banago, medikuak erretzea debekatua ziola erantzun baitzidan xalo xalo, sekula ikusi dudan esku keinurik tristeena eginez, bai, orduantxe esaldi hasi berri bat airean gelditu zelarik, edo, hobe esan, aireak eraman zuelarik. Gertakari txiki ezusteko hark nire baitan sortu zuen ondoeza ez dut orain aditzera emango; soil soilik esan behar dut, betidanik gogaitu izan nauen komunikazio inkomunikazio dikotomiak sortzen dituen arazo nire ustez konponezinekin akordatu nintzela orduan ere ezinbestean, eta, atzera, nire teoria ezkorra, nahi bada, eta agian atzerakoi samarra ere bai, baina ez horregatik okerra edota enpirismorik gabea sendotu egin zen, kasik errefutaezin bihurtzeraino.
|
|
|
Zer da guretzat, ordea, maitasuna? Nik oso argi
|
daukat
: maitasuna da paradisu galdua, Adan eta Eba dohakabe haiek, basilisko zitalak atzipeturik, betiko suntsitu ziguten lur aratz amestua; edo beste era batera esanda:
|
|
|
Zer egin gizaseme haren ohore zanpatua atzera jasotzeko? Ez
|
neukan
beste irtenbiderik. Eta halaxe, hiru mosketariak hitz egiten hasi baino minutu doi bat lehenago, aitorpen mingarria egin nion lagun hondoak joari, besarkada estu batean lotzen ginela:
|
|
|
Non ikusi nituen nik halako aulkiak? Zertarako
|
zeuzkan
erdi ezkutuan bezala kable edo soka moduko haiek. Eta beste errezelo bat, oraindik areago zihoana:
|
|
|
Baina ez nion ametitu nire buruari pentsamendu makur hura, zakarkeria matxista atzerakoi hura. Zeren, egia izanik ere, zer egin zezakeen urkamendia zain
|
zeukan
emakume koitaduak. Zer egingo genuke gainerakook une latz azkenaren atalasean?
|
|
|
Eta, hala ez izanik ere, nor ginen gu arinkeria edo hura juzgatzeko? Erakutsi egin zituen, bai, erakutsi, titi mardulak nahiz erorixeak (denetarik
|
zeukan
), eta Deereren beste zenbait galdera ezinago bihurri ere erantzun zituen keinu bidez, zuzen erantzun ere; hain zuzen eta hain azkar, non une batez harekiko usteak berriz ere zalan  tzan jartzea lortu baitzuen nire baitan. Esperantzaren ateak beti du, nola ahanzturak zorion apurra, zirrikurik, bere txikian hain ezdeusa bada ere.
|
|
|
Banituen, beraz, lasaitasunera gonbidatzen zuten zantzu nabarmenak, baina lasaitasun behin behinekora soilik. Zuhur ibili beharra
|
neukan
, zuhur beti ere; zeren, jakina den bezala, gudualdiaren ondorengo atsedenaldia izaten baita, sarri askotan, eraso erabakiorrena jotzeko unerik egokiena. " Tiento bada barealdiarekin!", agindu nion neure buruari, begiak ezker eskuin abaila batean mugituz.
|
|
|
Bada, lehoi bat zen: oihaneko errege izugarriak beldurrez airean
|
dauzka
etsai guztiak; hala eta guztiz ere, sekulako ikara die gurdi hots kirrinkariei eta oilarraren kantuari, eta, aurpegia estaliz gero, kemen asko galtzen du. Alegia, piztiarik ausar  tenak ere baditu, eta ez hain ezkutuan, bere ahulezia barregarriak.
|
|
|
ni ere dohakabe zorigaiztoko bat naizelako; nire bizitzak ere luze zituelako oinaze orduak, labur zorionekoak. Horixe zen, noski, arrazoi funtsezkoa, arrazoi orokorra; baina, zehaztera joz, zer interesatzen zitzaien nitaz?; nondik larrutu behar ninduten?; zein izango zen niretzat gordeta
|
zeukaten
kondena?
|
|
|
Esan bezala, Otsotzarmendi jaunaren hitz luze, zalantzatsu eta zehazgabeen ondoren auskalo eta batek daki hitz makuluak errepikatu zituen etengabe azken aurkezpen hartan ere, ia ia beste gauzarik ez esateraino errepikatu ere, Caterpilarri fortunatu zitzaion txanda. Titiak aurreko egunetan baino nabarmen handiagoak
|
zeuzkan
. Puztuta.
|
|
|
Zertarako? Nik argi
|
neukan
erantzuna ordurako. Eta nik ez ezik, beste jende batzuek ere bai.
|
|
|
Begira. Susmo txar bat
|
neukan
: harmailetan biltzen ziren ehundaka ikusleak drogatu egiten zituzten.
|
|
|
Eta orduan ere ikusle asko eraman zuen aurrean drogak; gaindosiak, kalitate eskasa, ohitura falta, ihes egin nahia, bizkarroikeria... aukera beza irakurleak plazer duena. Gauza da, droga zebilela han barra barra ene iritzian, eta eskua joan zitzaiela nolabait arduradunei jendea lasai eta gustura
|
eduki
nahi bihozgabe hartan. Kontrola galdu zuten zeharo, eta, ohartzerako, dozenaka zendu izan zituzten esku artean, bazter guztietan sakabanatuak.
|
|
|
Dotore dotore biribildua. Hain ongi prestatua, ezen konturatu bainin  tzen oso zaila
|
neukala
defentsa, ia ezinezkoa. Erantzunari, kontraerantzuna:
|
|
|
Lehen erasoaldia nirea izanik, orain defentsa lana egitea egokitzen zitzaidan. Argi zegoen ez
|
neukala
horren bortitz aritzerik, handik onik irten nahi banuen, eskuratu beharra neukala nolabait ikusleen sinpatia. Nola eskuratu, ordea, seko drogatuta zeuden ikusle odol egarrituen sinpatia?
|
|
|
Lehen erasoaldia nirea izanik, orain defentsa lana egitea egokitzen zitzaidan. Argi zegoen ez neukala horren bortitz aritzerik, handik onik irten nahi banuen, eskuratu beharra
|
neukala
nolabait ikusleen sinpatia. Nola eskuratu, ordea, seko drogatuta zeuden ikusle odol egarrituen sinpatia?
|
|
|
Begira gelditu nintzaien, begietara so. Ez
|
neukan
dudarik. Hitz giltza.
|
|
|
Ni, behintzat, ederki busti nintzen, eta une hartantxe ene haurtzarora itzuli nintzen, eta talko hautsen lurrin goxoa sentitu nuen ezinbestean sudurmintzetan gora, lagunkoi eta eraberritzaile, eta negar samurrari lotu nintzaion orduan, ezen niretzat haurtzaroa eta zurtztasuna gauza bat eta bera baitziren, garai latz baina, hala ere, usain eta kolore politak zituzten egunen oroimen suharra. Pentsatu nuen bakar bakarrik nengoela munduaren erdian, eta nekatuta
|
neukala
oso larrua, eta ez nuela artean bizitzaren loria ezagutzeko zorionik izan; eta, soka beretik, pentsatu nuen ahanztura dela gizakiaren hatsik ohikoena, eta argia malko desolatu bat besterik ez dela, noragabe doana, isiltasunera, edota, agian, hilotzek kantatzen duten ereserki izoztura. Gauza gehiago ere pentsatu nituen, haratago dagoen hotzaz, arimaren hotzaz egin nuen hausnar, eta halatan nintzela, atsedenaldia iragarri zuten Oinazeak orduak luze ditu programako arduradunek, eta emankizuna ez ezik, nire pentsamenduen haria ere eten zuten.
|
|
|
Hemarfrodita, beraz.
|
Badaukagu
serie bat hemarfroditentzat propio egina. Auto hirbidoa:
|
|
|
Gure autoek nabagadoreak
|
dauzkate
, nahi izanez gero. GPS navigator system.
|
|
|
Eta halaxe adierazi zuen, inork galdetu gabe, Armando Bonilla izatea erabaki zuenez geroztik, gauzak ez zirela hobeto joan, okerrago baizik, askoz ere okerrago baizik: " Gero gerokoak esan dut lehen, oker ez banago, zeren, jendeak ez baldin badaki ere, etxeko artxiboan bilduta
|
dauzkat
munduko errefrau guztiak, bilduma oso bat, eta horretarakoxe etorri nintzen hona, dohakabe inozoa, bost milioi horiekin nire artxibo erraldoi hori argitaratuko nuelakoan".
|
|
|
parte hartu zuen Migelek. Gure Anjelek ezin du eraman Edurnek senargairik
|
edukitzea
.
|
|
|
Keinu bat egin zidan; solas bat
|
eduki
nahi zuen nonbait nirekin, baina ez nengoen prest. Egun gutxi izango zituen gurekin.
|
|
|
errepikatu zuen. Aitak ere apaiz nahi zuen izan gaztetan, baina badakizu... baserrian diru gutxi zegoen, eta eskuak mantalean igurtzi eta lapikoan
|
zeukanari
begiratu zion garai haietan urri zebilen dirua, eta diru ugari behar izaten zen gauza horietarako.
|
|
|
Harriturik nago gaur, pentsatuz, agure hark nola igarotzen zituen orduak eta orduak bere etxeko atarian, aulki zahar batean eserita, baserriko euri guztiak inguruan zituelarik, geroa, oraina eta lehena baino lehenagoko haizeak bihotzean zituela; eta dena zekien, eta guri damututa nago orain ezjakin bat zela iruditzen zitzaigun. Belar ilun bat hoz  katzen zuen beti menta usaina zuen, eta aulkiaren inguru guztia
|
zeukan
karkaxa zikinez lohituta.
|
|
|
Arto pila baten inguruan eserita geunden, eta amak hartu zuen lehendabiziko artaburua. Emeki irristatzen ziren haren hatzak, eta banaka banaka erortzen zitzaizkion artaleak belaun artean
|
zeukan
kopotar txikira.
|
|
|
Ateraidazu gin tonic bat, otoi zuzendu natzaio, eta berak, artean bildots begiekin, irribarre firfira bat marraztu du bere ezpainetan. Gizonek aspertua
|
naukazue
Eta nire irribarrea berarenean pausatu dut.
|
|
|
Madrilera joaten bazara, badakizu non
|
gauzkazun
Estherrek, niri. Ah, eta etxera itzuli bezain laster, behar bezalako otordu bat egin.
|
|
|
Bartzelonan etxe bat
|
daukazu
Laurak, niri.
|
|
|
Badakit ez duela asmo txarrez egiten, baina Dan oso jakinluze eta indiskretoa da. Berdin berdin galdegingo dizu egoera familiarraz, edo irabazten duzunaz edo
|
daukazun
auto markaz. Eta, egia esatera, batek aski lasai erantzungo lioke norberaren atzean Karmelo berriro Karmelo eta, batez ere, Adela eta Esther ez baleude...
|
|
|
Autoa dela eta, Volkswagen Golf txuri bat
|
daukadala
erantzuteaz gain, esan diot gurean autoa jainkotu samartua dugula. Horren adibide, kontatu diot badudala lagun bat orain dela gutxi marka bereko auto bat erosi duena eta, egun batez, garajetik irtetean, zutabearen kontra igurtzi ez oso nabarmen bat egin ziola autoaren hegal bati.
|
|
|
Gaineratu diot lagunak pena handia hartu zuela, baina are penatuago eta harrituago geratu zela senarrak egin zion errietaldi lekuz kanpokoarekin (noski, ez diot esan Dabidek" luxuzko er  tzain" egin izana ospatzeko erosi genuela auto hori, ertzainei egiten zaien deskontu ederraz baliatuz, bestalde; eta errietaldia jaso zuena ni neu izan nintzela, eta harrezkero nahiago izaten nuela oinez edo autobusez ibili, kasik gidatzea ahanzteraino (orain, ordea, berriro ikasi behar nuke). Orduan berak aitortu dit Santa Monikan, beraren bizilekuan alegia, ez
|
daukala
autorik, motor ttiki bat baizik, baina agentziaren furgoneta bere burua baino hobeki zaindu behar duela (agentziak, kolpearen neurriaren arabera, seguruak ordaintzen ez duen konponketaren zatia ordainaraztera eta garajean dauden furgonetak garbitzera zigor  tzen ditu gidariak).
|
|
|
" Ea bada, Rakel, amaitu benetan eta esan zer sentitzen ari haizen", entzuten ari naiz Teresaren ahotsa. Eta
|
eduki
ere, arrazoia dauka: Karmelo eta Ruben oso atseginak zaizkit; haiengan atsegin dut batere indiskretoak ez izatea eta hotelaren aferarengatik batere ez kezkatzea; Ruben hain delikatua izatea ere atse  gin dut, ez dakit, haren ahoskera, haren mugimenduak, hain dira leunak; gainera, atzo aintziran bainatu ginenean, haren gorputzari ederra iritzi nion:
|
|
|
" Ea bada, Rakel, amaitu benetan eta esan zer sentitzen ari haizen", entzuten ari naiz Teresaren ahotsa. Eta eduki ere, arrazoia
|
dauka
: Karmelo eta Ruben oso atseginak zaizkit; haiengan atsegin dut batere indiskretoak ez izatea eta hotelaren aferarengatik batere ez kezkatzea; Ruben hain delikatua izatea ere atse  gin dut, ez dakit, haren ahoskera, haren mugimenduak, hain dira leunak; gainera, atzo aintziran bainatu ginenean, haren gorputzari ederra iritzi nion:
|
|
|
Karmelo naiz. Barkatu atzokoa, baina net artega eta neure onetik aterata nengoen eta, ça va de soi, askatu beharra
|
neukan
. Beste zerbait ere barkatu behar didazu:
|
|
|
Rakelen dendara kuku gordeka hurbildu, eta han inguruka ibili zen, deitu, ez deitu, sartu, ez sartu, zalantza balu bezala. Parentesi bat eginez, Dabid, jakin beharra
|
daukazu
ni hemen zuri mesede bat egiteko nagoe  la, eta nire ardura Rakel zelatatzera mugatzen dela, eta ez harena eta inoren artekoa galaraztera... Sentitzen dut hain desegoki berba egin behar izatea, benetan, ostera ere éxcusez moi, baina hori abtsulutuki argi daukat.
|
|
|
Parentesi bat eginez, Dabid, jakin beharra daukazu ni hemen zuri mesede bat egiteko nagoe  la, eta nire ardura Rakel zelatatzera mugatzen dela, eta ez harena eta inoren artekoa galaraztera... Sentitzen dut hain desegoki berba egin behar izatea, benetan, ostera ere éxcusez moi, baina hori abtsulutuki argi
|
daukat
. Bon, ba hori guztia esan ostean, jakizu Ruben Rakelen denda inguruan, ibili, bost bat minutuz ibili zela, baina azkenean ez zela sartzera ausartu.
|
|
|
Rubenek asko estimatu du nire jarrera. Askatu beharra
|
zeukala
esan dit, eta pozten dela nik aitorlearen (hitz hori esatean, eskuekin komatxoak marraztu ditu airean) lana egin izanaz. Ni, ordea, ez naiz hain lasai geratu, azken batean aitortu gabe atxiki baititut neure egoera eta arazoak, eta azkenean hauxe besterik ez diot azaldu:
|
|
|
Nola esango nuke. Une honetan, ez
|
daukat
hitzik Chicagok sortarazi dizkidan sentsazio eta sentimenduak azaltzeko, sentsazio eta sentimendu horiek hitzetan itzulezinak balira bezala. Eta behin hitz egokiaren bila hasirik, bozkarioa ateratzen zait, edo ongizatea, edo atsegina...
|
|
|
Nire esperientziaren arabera, bakarrik bizitzea bikotean bizitzea bezain nekeza eta gorabeheratsua da. Batean bakardade ez beti atseginera egokitu beharra
|
daukazu
, bestean bikotekide ez beti atseginera, eta betiere zeure buru ez etengabe atseginera. Edozein modutan, aitortu behar dut ni hobeto bizi izan naizela bikotekidea izan dudan aldietan besteetan baino...
|
|
|
Adela nire gerizpea bilakatu da, edonora noala atzetik datorkit, edonon esertzen naizela ondoan esertzen zait. " Zelan
|
daukazu
atzamar hori. Ez dakit dakizun, baina listua da erreduretarako erremediorik onena", esan dit," eta ni prest nago zurea behar bezala sendatzeko" (sic).
|
|
|
Nonbait, nire kemena eta ausardia nabarmen geratu dira, batez ere inorekin oso kalakariak izaten ez diren Idoia eta Lolaren hitzetan (gaur jakin dut, bestalde, hain isilak izan arren, hizkuntza irakasleak direla Iruñean). Baina Tomek eskuan
|
zeukan
ubeldura handiari antzeman diodanean, hotzikara batek zeharkatu nau buruko ileetatik behatzetako atzazaletaraino (egun osoan zehar niregandik hain urrun ibili den gizon horrek badu susmagarria egiten zaidan zerbait; oraindik ez dakit zer gogorarazten didan haren keinu ezagun horrek, baina egingo nuke susmo horrekin lotuta dagoela).
|
|
|
46,5 kilo; oso oker ez banago, Bostonen baino bi kilo gutxiago (nire gorputz masaren indizeak honezkero oso behean egon behar du). Denborak eta eguraldiak Gran Canyon nola, badirudi halatsu ari direla bidaia eta kezkak nire gorputza eta arima higatzen; ez txarrerako halabeharrez, zeren abionetatik agertu zaigun ikusmiran higaduraren forma gutiziatsuak infinitoak zinez ikusgarriak baitziren (gogorra bada ere, gaur onartu beharra
|
daukat
higadura ederra ere izan daitekeela, eta beharrezkoa agian. Beharbada horregatik oroitu dut Teresak, mozkorra harrapatu genuen gauean, behin eta berriro kantatzen zuen errepika hau:
|
|
|
Zerbait jokatuko nuke telegramako poema ere ez dela berea, edo plagiatua dela... Edozein modutan, onartu beharra
|
daukat
ez duela gustu txarra.
|
|
|
Ez, Benasquera beharrera joan aurretik eten egin genuen. Orain argi
|
daukat
Rakelekin hanka sartu dudala, muturreraino, eta berarekin gura dudala. Baldin eta Rubenekin apur  tzea lortzen badut...
|
|
|
Ez
|
daukazue
zereginik Tomek.
|
|
|
Zera... Tamalez bihar goizean bertan ostera ere kanpora alde egin beharra
|
daukat
. Su eten baten hotsa zabaldu da, baina oraindik ezin kaskopelatua bakarrik utzi.
|
|
|
Hemen nauzu ostera ere eta, benetan, lehenago zer esan ez nekiela egon naiz, batik bat telefonoko ilaran Rakel zegoela ikusirik. Baina pozten naiz bigarren deiaren burutazio hau
|
eduki
izanaz, ze orain lasai esan ahal dizut furgonetan Luisekin berba egin dudala eta hark ziurtatu egin didala Rakelek eta Rubenek gaua elkarrekin igaro dutela. Berak, antza, logelan topatu ditu gaupasa egin, eta hotelera itzuli denean.
|
|
|
Utzidazu lasai ibiltzen, aske ibiltzen. Orain ere kontrolpean
|
eduki
behar al nauzu. Itzultzen naizenean hitz egingo dugu...
|
|
|
Gainera, nire atzoko zelataldiak zer edo zertarako balio izan du: atzo esan nizunez, Tom Las Vegasen tatuaje denda batera sartu zen eta, gaur, nahiko ostendua izan arren, ezkerreko belarriaren ondoan
|
zeukan
izar moduko bati igarri diot, eta egingo nuke halakoxe bat ikusi nuela aurrekoan hartu nion pasaporteko argazkian. Ez dakit, Dabid, ez dakit, baina gizon horrengandik ez dut ezer onik espero.
|
|
|
Allô, Dabid? Ostera ere hemen nauzu, uda aldian zer kontaturik ez
|
daukaten
albistegien antzera. Edozein modutan, nire berba bete, eta jakizu bart ere Ruben Rakelen dendara sartu dela.
|