|
2000
|
|
|
Giro ezinago apropos horretan, bada, ekiten diote argitaletxekoek bi idazleen aurkezpenak egiteari. Kontent azaltzen dira haiek plazaratu
|
berri
dituzten bi liburuekin, eta esan ere esaten dute, bi idazleek ez dutela aurkezpenik merezi, eta bi liburu hauek zein bere jeneroan, jakina izugarriak direla, nolabaiteko mugarri, lubakietan bizi diren idazle gazteentzat ipar eta artizar eta ibilbide, eta amaitzeko esaten dute, emozioz beterik, bi liburu hauek biharko klasiko ez ezik, gaurko klasiko ere badirela jada, eta azkar ibiltzeko, bada, li...
|
|
|
K. L. idazle gazteari ematen diote hitza lehenik. Aukera primerakoa duela eta, sekulako hitzaldia prestatu du liburu
|
berria
aurkezteko. Hamasei folioko hitzaldi bikain, zorrotz eta eruditoa, liburu berberaren antzirudira.
|
|
|
Itsas lamiak arrain ahoz xukatu zizkidan begiak. Gaua
|
berria
zen; zaharra, amodioa. Gerri gorak basaz saiatu ziren muxu irrintzi eta mihi ezkatetan, izarrak zorabiatu bitartean.
|
|
|
Nik zigarro bat piztu nuen goizaldera, eta pentsakor gelditu nintzen sabaira begira. Itsas lamia lokartu
|
berria
zen. Haren lepo ezkatak, ohantze marmorezkoan, goraintzigune ziren, zilarrezko euri ene zaldi begien geografian.
|
|
|
doinu leun errepikakor batek txorabiatuta zeukan gizasemea, hipnotizatuta. Hori suertea, pentsatu nuen neure kabutan, semeak txikitu
|
berriak
zituen aldizkariak lurretik jasotzen nituela. Inork ez gintuen deitzen, ordea, eta gizonari arretaz erreparatzeari lotu nintzaion, semearekikoak apur bat ahaztuz.
|
|
|
Halako batean, hamarretarako bi minutu eskas besterik falta ez direnean, argi foko batzuk jartzen zaizkio parez pare. Gizon iritsi
|
berria
segituan jaisten da auto gorritik. Garaia da, argala, ile horaila, eta karpeta handi bati eusten dio bularraren kontra.
|
|
|
Inork ezin dezake esan zenbat urte dituen, ez baitaki noiz hilko den. Poeta handi bati irakurri
|
berria
nion esaldia behin eta berriz errepikatuz nindoan, stadiumera iritsi nintzenean. Kanpoaldetik entzuten ziren orroek (eta atea zabalik egon izanak) sarrerazi ninduten; estreinako aldiz sartu ere, egia esa  tera, ezen ni ez bainaiz sekula aparteko kirolzalea izan.
|
|
|
Ez, ez dut ezagutzen. Eta honexek ematen dit, bada, bide pentsatzeko niri gertaturikoa
|
berria
dela zeruaren pean, iraganean izan ez den gertakari bat.
|
|
|
Gaurkoan ez daukat agendan begiratu beharrik. Igandea zen, eguerdi bete eguzki  tsua, udaberri ernaldu
|
berria
. T. ko zezen plaza, mende hasierakoa, lepo zegoen, mukuru.
|
|
|
Zortzi gonbidatu zenbatu nituen denera, ni tarteko, zein baino zein dotereago jantzita, urduri eta irribarretsu, jada patrikak edo poltsak berotzen zizkigun dirutzak bizi
|
berri
bat, beste bizitza bat hasteko parada edota bidea ekarriko zigun esperantzan. Haietako bat, itsua, belus moketa ikusgarriarekin estropezu eginda, han joan zitzaigun eskailera pikoan behera, gure begien aurrean, beldurrezko filmetan gertatu ohi den baino kalapita handiagoa eginez, zer diren gauzak; gu iristerako, baina azafatak minutu bat lehenago joanak baitziren beren zerbitzu publikoak beste norbaiti eskaintzera, Borge jauna zen, odol borbor itxuragaiztoan, bragetako botoiak lotsagabe irekita zituela.
|
|
|
Baina poz axalekoa zen hura, antzematen zitzaion. Hark ez zuen saindu bokaziorik, egoera
|
berri
hark ez zion arimako zama astuna arinduko. Argiak behera etorri ziren apurka apurka, eta elizako atetik, oin hots durunditsuz, dramatismo biziko prozesio bat irten zen patio erdirantz.
|
|
|
Hauxe da, jaun andereak, paradisuko lukainka debekatua". Emakumeak pozez txoratzen jarri ziren, gizonezkoek zentimetrotan neurtu zituzten desditxa
|
berriaren
arrazoi boteretsuak. Abdulen aurkezpena ez zen harroa izan, oinazetsua baizik.
|
|
|
norbait lan mahaira gehiegitxo hurbiltzen zitzaionean, eskuak poltsikora, eta kitto. Zapatak ere ez zituen txikiagoak erosi behar izan berrogeikoak, hain zuzen ere, goiz batean, jaiki, armairura joan, eta hantxe aurkitu baitzituen, errenkada luze txukunean, bere oin
|
berriari
zegozkion sei zapata pare, denetarikoak, mokasinak, botak eta zapatilak. Bere betikoak ageri ez zirenez, bada, han zeudenetatik pare bat hartu, eta jantzi zituen, buruhauste alferrekoetan denbora galdu gabe.
|
|
|
Gauza berdintsua gertatu zitzaion erlojuarekin: eskumutur
|
berria
dezentez sendoagoa zuela eta, berea zuen plastikozko erlojua ez zi  tzaion bertan kabitzen, eta utzi behar izan zuen; gauerdi batez, komunera pixa egitera jaiki zelarik, eskumuturrera begiratu, eta Hublot MDM bat aurkitu zuen bertan lotuta, eta pozaren pozez gaua begirik bildu gabe joan zitzaion ia kilo erdia balio zuen erloju deportiboari begira, esfera urdinak eta kautxuzko uhalak osatzen zut...
|
|
|
Pijamaren mahukei ez zien erreparatu, ez zen ohartu, iratzargailua gelditzeko besoa beti bezala luzatu zuenean, ez zuela erlojua ukitzerik lortu, eta hiru bider ahalegindu behar izan zuela txirrina behingoz itzaltzeko. Baina jaka
|
berria
jantzi zuenean, istantean jabetu zen: mahukak izugarri luzeak gelditzen zitzaizkion.
|
|
|
otomanoen enperadoregoari buruzko liburuak irakurtzea. Zazpi zeuzkan gaiari buruzkoak erosi
|
berriak
, han eta hemen eta, erosiak eta ordainduak, eta haiek literalki irensteko irrikaz zegoen. Eta hori guztia gutxi balitz, asteburu hartan beste zeregin bat ere izango zuen Brown jaunak, aukera aukerakoa, zazpi liburuen irakurketa bezain gozamenezkoa eta ez hain nekosoa gainera:
|
|
|
Eta zein polita, esan zuen bere baitan, eta zein ederra ere bai. Armairua ireki eta arropa
|
berria
aurkitu zuen, zintzilik nahiz tolesturik, dena bere gorpuzkera berrira egokituta: alkandorak, jertseak, galtzak, jakak, luzeak eta gerrirainokoak, nikiak, barne jantziak, gabardina bat.
|
|
|
Eta zein polita, esan zuen bere baitan, eta zein ederra ere bai. Armairua ireki eta arropa berria aurkitu zuen, zintzilik nahiz tolesturik, dena bere gorpuzkera
|
berrira
egokituta: alkandorak, jertseak, galtzak, jakak, luzeak eta gerrirainokoak, nikiak, barne jantziak, gabardina bat.
|
|
|
ez zuela ordura arte sekula gabardinarik izan, are gutxiago gorri ilunik, eta gabardina ardokolore dizdizariak berealdiko poza eragin zion, eta horregatik jantzi zuen ikusi ahalakoan, lehen bi arrazoietan erreparatu ere egin gabe. Astelehena zen, eta Brown jauna ohartu zen, edo bulegoko idazkari pinpirinak ohartarazi zion, oso guapo zetorrela ile kolore
|
berriarekin
, tonu beltzaxka harekin, ilunxeegia aukeran, baina ondo hala ere, halako erokeriak ere egin behar izaten zirela noizean behin, bizian behin badarik ere, asperduraren gurpil geldiezinak irentsiko ez bagaitu. Eta horixe esan zion Brown jaunak idazkari bular lerdenari, segail plantak eginez, asperduraren kontrako txertoa zela look berria, nazka nazka eginda zegoela ilaje urrekoloreaz, eta eskertzen ziola lorea, biziki eskertu ere.
|
|
|
Gainerako sentzumenak noiz aldatzen joan zitzaizkion, alegia aste hartako zein egun jakinetan, ez genuke zuhurtasun osoz esaten jakingo, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da eta berdin ez bada, berdintsu adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste era batera ere izan zitekeen noski, hori ez dago ukatzerik, eta akaso lehenago aldatuko zitzaion en  tzumena ikusmena baino, eta ukimena, beharbada, ez zitzaion ostiralez mudatuko, neurri handi batean ukimena esku berrien jabetzarekin aldatuta zeukalako, aldez edo moldez, ordurako. Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu
|
berri
bat, lehen egunetan batik bat. Orain gutxiago entzuten zuen, gehiago usaintzen, ez zitzaion camember gazta gusta  tzen eta asko, berriz, Margarita pizza; laztu egiten zitzaion ilea ile beltz motz kixkur antzekoa, ez jada horaila foam zati bat uki  tzean, eta bistak arintzera egin ziola iruditzen zitzaion, hobeto ikusi ez baina begiak lehen baino azkarrago mugitzen zitzaizkiola, artega bezala, urduriago.
|
|
|
ohartu zen begiek nekez egiten zutela aurrera edozein motatako letren aurrean, itxi egiten zitzaizkiola Garcilasoren soneto batekin, Galdósen nobela batekin, Filisteoen pasartearekin... eta Edmundo de Oryren aerolitoekin!; eta ez hori bakarrik: begi
|
berri
haiek onez eraman zezaketen letra multzo bakarra eta ez ordu laurden batez baino denbora gehiagoz kirol egunkarietakoa zen, eta hizki larriak soil soilik. Kultura txirotze hari bai iritzi zion benetan tristea eta penagarria, eta analfabetismoaren atarian sentitzeak seko hondoratu zituen haren animo lehen ere ajetuak, eta halaxe, beste zereginik gabe eta oharkabean, negarrari eman zitzaion luzaroan, eta, halako batean, artean ordu txikietan, besaulkitik jaiki, eta, ordura arte sekula egin ez bezala, telebista piztu zuen; han ikusi zituenak eta hura ikusten berak egin zituenak geldi bitez geure artean, ez dira-eta lau haizetara barreiatzekoak.
|
|
|
Zalantza haien guztien erdian, baina, gauza bat ezinago argi ikusten zuen: aurpegi
|
berri
harekin ordurako zuela atzera bulegora itzuli, jada ez zelako Brown lankidea, beste gizon bat baizik. Beraz, garbi zegoen ezin zuela jada etxetik irten, ez lanera joateko ez ama bisitatzeko ez arrebengana hurbiltzeko ere, eta horretarako premiazko zituela aitzakiak, arrazoi xume baina sinesgarriak, errezelorik sortu nahi ez bazuen.
|
|
|
Jokabide, bizimodu eta gainerako xehetasunekin Brown jaunak ordezkatzen zuen gizaseme
|
berriaren
soslaia ehundu zuen, bere baitarako; gehien harritzen zuena zen, nolanahi ere, ezer itxurazkorik egin gabe eta segur aski ez zuen ezer egiten, ez zekielako ezer egiten, zein maila ekonomiko erakusten zuen: jantziak, erlojua, bazkariak, gau kontuak, eta garajean gordetzen zuen Escort Cosworth urdina!
|
|
|
Eguna egunari, Brown jauna ohitzen joan zen bizimodu
|
berrira
, ezer ez egite goxo hartara. Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz joan ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal berriaren barnean.
|
|
|
Eguna egunari, Brown jauna ohitzen joan zen bizimodu berrira, ezer ez egite goxo hartara. Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz joan ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal
|
berriaren barnean
. Ez zeukan jada errezelorik bere buruaren geroarekiko, kanpotik zetorkion ia guztiarekiko baizik.
|
|
|
Lagunak nituela jakinik, hurbil hurbil genituen arriskuen berri ematera deliberatu nintzen, ilunpea nagusi zela aprobetxatuz. Baina orduantxe, ehiztariak horrenbeste ordu untxiaren zain egin ondoren, eskopeta prestatzen duen irrika amorruzkoarekin bezalaxe, piztu egin ziren argi guztiak sekulako zalapartaz, eta ni ahoa bete hortz gelditu nintzen (zentzu figuratuan har bedi, mesedez, adierazpidea), esaldi hasi
|
berri
bat alboan neukan gizasemeari ulertezin egin zitzaiona, dudarik gabe, zeren, oker ez banago, medikuak erretzea debekatua ziola erantzun baitzidan xalo xalo, sekula ikusi dudan esku keinurik tristeena eginez, bai, orduantxe esaldi hasi berri bat airean gelditu zelarik, edo, hobe esan, aireak eraman zuelarik. Gertakari txiki ezusteko hark nire baitan sortu zuen ondoeza ez dut orain aditzera emango; soil soilik esan behar dut, betidanik gogaitu izan nauen komunikazio inkomunikazio dikotomiak sortzen dituen arazo nire ustez konponezinekin akordatu nintzela orduan ere ezinbestean, eta, atzera, nire teoria ezkorra, nahi bada, eta agian atzerakoi samarra ere bai, baina ez horregatik okerra edota enpirismorik gabea sendotu egin zen, kasik errefutaezin bihurtzeraino.
|
|
|
Lagunak nituela jakinik, hurbil hurbil genituen arriskuen berri ematera deliberatu nintzen, ilunpea nagusi zela aprobetxatuz. ...axe, piztu egin ziren argi guztiak sekulako zalapartaz, eta ni ahoa bete hortz gelditu nintzen (zentzu figuratuan har bedi, mesedez, adierazpidea), esaldi hasi berri bat alboan neukan gizasemeari ulertezin egin zitzaiona, dudarik gabe, zeren, oker ez banago, medikuak erretzea debekatua ziola erantzun baitzidan xalo xalo, sekula ikusi dudan esku keinurik tristeena eginez, bai, orduantxe esaldi hasi
|
berri
bat airean gelditu zelarik, edo, hobe esan, aireak eraman zuelarik. Gertakari txiki ezusteko hark nire baitan sortu zuen ondoeza ez dut orain aditzera emango; soil soilik esan behar dut, betidanik gogaitu izan nauen komunikazio inkomunikazio dikotomiak sortzen dituen arazo nire ustez konponezinekin akordatu nintzela orduan ere ezinbestean, eta, atzera, nire teoria ezkorra, nahi bada, eta agian atzerakoi samarra ere bai, baina ez horregatik okerra edota enpirismorik gabea sendotu egin zen, kasik errefutaezin bihurtzeraino.
|
|
|
Eta hausnarketa sakon honen haritik, hausnarketa zeina, oker ez banago, sortu baitzen aireak irentsi zuen nire esaldi ahoska  tzen hasi
|
berri
batek eragin zidan ondoez xumetik, eta hankamotz gelditu baitzen, nire minerako eta lagunen nahasbiderako, bada, orduan, argiak beren indar guztian piztuak zeudelarik gargolen aho zuloak ezinago artistikoki argitzeraino, baina artean hiru aurkezleak beren paperak errepasatzen ari zirela aprobetxatuz, alboan nuen gizaseme gorraizetu samartzen hasiari bere estasi une propialari buruz itaundu nion; ... Nolako estasi unea, halako gizakumea zen beste nire teorietako bat, orain, labur beharrez, azalduko ez dudana.
|
|
|
Beti bezala, Otsotzarmendi jauna izan zen hitza hartu zuena. Hor aritu zen oharkabean baina etengabe errepikatzen zituen auskalo eta auskalo artean (eta noizbehinka batek daki eta zer gerta ere bezalako leloak ere ahoskatuz), baina lasaitasunez hartu zuen hitza oraingoan, kalapita gehiegizkorik gabe, sustu jasan
|
berriaren
harra kosk eta kosk ari balitzaio bezala oraindik. Programaren xedeak eta helburuak, eta audientzia mailaren garapen arrakastatsua ordu eta erdiz azaldu ondoren, Ana Morena andrearen aurkezpen aski teatrala egin zuen berriro, zeluloideko izar handi bat aurkezten denean bezalaxe, eskuin besoa neurriz kanpo luzatuz.
|
|
|
Programa moztu zuten une labur batez. Otsotzarmendi jaunari hortzeria
|
berria
ipini zioten, saioa hasi aurretik zendu zen Borge jaunarena, hain zuzen ere, nahiz eta ahoa guztiz desitxuratzen zion. Postontzi bat ematen zuela oihukatu zuen publiko artetik norbaitek, eta tipo zirtolari hura fusilatua izan zen begiramen handirik gabe.
|
|
|
Ez zeuden noski lo, teleikusleak pentsa bide zuen moduan, ez; hilda zeuden. Eta zendu ubelduak erretiratu ahala, hain zen nabarmena harmailetan haiek uzten zuten hutsunea egizu kontu, irakurle, berrehun bat gizaki zein animalia erretiratuak izango zirela aise, gehiago izan ez baziren, non ezuste
|
berri
hura nola edo hala konpontzearren, panpinak jarri baitzituzten hildakoen eserlekuetan, txotxongiloak, kartoi harrizko tigreak edo putreak edota salamandrak, igel  tsuzko giza irudiak, pelutxezko hartzak, granitozko edo alabastrozko giza-enborrak, marmol txuriko emakume biluzi estaliak, altzairuzko lehoi inurriak eta mantikorak, zementuzko zikoinak, zurezko neskato abstraktuak eta alanbre herdo... Ordezkapen hark guztiak jakina, gastu erantsi bat ekarriko zion programa lehen ere sobera garestiari, esku-langile eta eskultore eta artistei eskaturiko lana ordaindu egin behar zitzaienez, eskuzabal ordaindu ere segur aski.
|
|
|
Banitatearen izana arintzearren, bat edo bat aipatzeari egoki deritzot: Udazkenetik badator karabana erraturik, Apunte eta azkurak eta Urliaren eskuak, olerki liburuak; Eldarniotan, ipuin sorta eta Zer gerta ere, nire nobela oso amaitu gabea, azken hau, erabaki
|
berri
dudanez, sekula argitaratuko ez dena. Ikus dezakezun bezala, irakurle, letren erresuman sartu izana nire lotsagabekeriaren eskutik zuri dezaket soil soilik, eta egun zabaltze urdin bat bezain argia da ez naizela ni deitua izango Parnasoko ezti gozoak dastatzera.
|
|
|
askatasuna. Zer da, orduan, moda
|
berri
barren huts itxurati nazkagarri hau. Nor engainatu nahi dute gure heroi berri txiotxiolari sasijainkotuek?
|
|
|
Zer da, orduan, moda berri barren huts itxurati nazkagarri hau? Nor engainatu nahi dute gure heroi
|
berri
txiotxiolari sasijainkotuek. Barka, baina suak hartzen nau.
|
|
|
Jakin mina, bestetik. Nik, hamar urte bete
|
berri
, ez nekien gauza garbirik, baina, hala ere, hasia nuen kezkaren harra nire barnean hozka. Eta hobe nuen gauzak bere tamainan ipintzea.
|
|
|
Orduan gogoratu nintzen hamasei urteko lehengusina bat etorri zitzaigula etxera, Urte
|
Berritan
. Haren soineko haizetsuak ere zirrara sortzen zidan.
|
|
|
Urteetan ibili dut Urte
|
Berritako
gau hartako sugea nire ametsak estutzen.
|
|
|
Zinemako pantaila iruditzen zait orain anaiaren ahoa, elur malutak aurpegiaren labaintasunean txirristatzen zitzaizkionean. Elur
|
berri
hartan ezin zela ongi ibili, nonbait, eta baztertuta gelditu zen autoa.
|
|
|
Irten
|
berriak
ginen eskolatik, eta garai haietan ez genuen eskolarik izaten ostegun arratsaldetan.
|
|
|
Beste apaiz bat gaztea zen hura aldarera irten zenean, osaba Andoni etorri zitzaidan gogora. Ezkonberria zen osaba, eta, gauero, atea bere gibelean itxi eta emakume harekin, izeba
|
berriarekin
, lotara erretiratzen zenean, buruan mila galdera nituela gelditzen nintzen ni. Harrigarri bezain kilikagarria zen niretzat emakume harekin oheratzen zela ikustea.
|
|
|
Hori lana, hori! Jendea orduan Danekin doi bat adiskidetu da keinu hori dela eta (nahiz eta agentziaren eta hotelaren
|
berri
gehiago oraindik izan ez). Afaria ere ederra izan da, baina, egia esatera, gure bozkarioa busti  tzeko ongi etorriko zen Olgaren taldekoek agindua ziguten ardoa:
|
|
|
oso gustu txarreko txantxa izan zen. Hala ere, ez dakit ba guztiz oker ote nengoen, ze atzo jakinarazi nizun bezala, gauean Tom taldekide
|
berriarekin
lo egitea egokitu zitzaidan. Futxo eta errefutxo!
|
|
|
Ez didazu sinetsiko, baina hartu, eta kanpora irten behar izan nuen, à la belle étoile lo egitera. Belarretan etzan
|
berria
nintzela, Ruben dendatik irteten ikusi nuen, baina ez komunera joateko: Rakelen dendara kuku gordeka hurbildu, eta han inguruka ibili zen, deitu, ez deitu, sartu, ez sartu, zalantza balu bezala.
|
|
|
Berehala nire Gorputz Masaren Indizeaz oroitu eta, oso gosetua ez banintzen ere, sartu egin naiz birritan pentsatu gabe. Baina jatekoa eskatu
|
berria
nintzela, ezustean, Ruben sartzen ikusi dut. Ez dut ukatuko hasiera batean deseroso samar sentitu naizela (nahiago nuen inork zer eskatzen dudan, nola jan edo zer uzten dudan ez ikustea), baina bidailagunen artean hautatu behar izanez gero, Ruben ez da aukeraketarik txarrena.
|
|
|
Eta sartu bagara, sartu gara. Eta baita tramankulurik
|
berrienetan
eta zirraragarrienetan itzulipurdika eta buruz behera ibili ere. Denbora guztian binaka ibili gara eta patuak zorionez Rubenen alboan egokitu nau (Tom Estherrekin batera ibili da:
|
|
|
Nik ez dut gehiegi nekatu beharrik izan; Karmelo, Tom bidaiari
|
berria
, Jordi eta Laurarekin egokitu naute, baina guri etzi hastea dagokigunez, gaur lasai ibili ahal izan gara.
|
|
|
Seguruenik Tom papao horrek txizagura izan, eta denda ataritik bertatik egingo zuen, non ari zen begiratu barik. Amorrazioaren amorrazioz, bihar Grand Canyonera jaistekoa ote den galdegin diot, eta haren baiezkoa entzunda, zenbaki bera dugula ziurtatu eta, gero gura badu nire zapatilak hartzeko proposatu diot, garbitu
|
berriak
ditudala esateaz bat. Berak" Montoncito de gracias" eman dizkit...
|
|
|
Ezin dut ukatu: Patxirengana kafetegira jai  tsi naizenean urduri samar nindoan, baina han anaia batekin elkartu behar banu bezala sentitu naiz (beharbada besterik izango zen Rubenekin egon
|
berria
ez banintz).
|
|
|
Ez zara zu bakarrik izan: atzo Dabid etorri zen;
|
Berri
horrek guztiz itzali dio irribarrea, gaur zu, eta zinez eskertzen dizut honaino etorri izana, baina oso momentu txarrean harrapatzen nauzu. Egin dudan isilunean, Patxiri ere erloju bat oparitu behar niokeela iruditu zait, elkarren hitzorduetara beti desorduetan hel  tzen garelako ziurtasuna izan dudalako.
|
|
|
Ez zakinat zorionez ala zoritxarrez, baina gertatu zainana aski normala dun. Erlatibizatzen ikasi behar dun, erlatibizatzen eta hire bizitzari norabide
|
berri
bat ematen. Azter ezan orain artekoa, bidaiatu, urrundu pixka bat.
|
|
|
Hara, Dabid, nik barkatu behar bazaitut, barkatu egiten zaitut, baina onartu beharra daukagu gure harremana" impasse" handi batean dagoela. Beharbada zure harreman
|
berri
horren beharra genuen non geunden argi ikusteko adierazi diot, eta nire hitzetan Teresaren hitzen oihartzuna antzeman dut. Ez dakit.
|
|
|
Eta masailean musu emanez agurtu dut, eta ez naiz atzera itzuli harrizko estatua bihurtzearen beldur. Eta ibilian ibilian, esan ditudan azken hitzek Patxi ekarri didate gogora, hari ere beti" Sentitzen dut" esaka amaitzen bainuen; baina Patxiren hitzek ere berriro zalantza piztu didate, zeren, Teresari esan zionez, Dabid zineman neska batekin ikusi
|
berria
baitzuen.....
|
|
|
Autobuseko leihatilatik begira, batez ere homeless jendeak erakarri nau (kasualitatez, nik izen hori duen markako niki
|
berria
soineratua nuen, eta haiei begira, haien degradazio prozesua imajinatuz, nire arazoak neurri handi batean hutsalak direla ez direla hain hil edo bizikoak onartu behar izan dut; eta hala ere, halaxe iruditzen zaio arazo horiek bizi dituenari).
|
|
|
Gaur goizean ere, fardelak eta kargatzeko bildu garenean, begien bistakoa izan da gure arteko tentsioa eta, bide batez, gaur elkartu zaigun bidaiari
|
berriaren
euforia zeren, banan banan ahots handian agurtu gaituenean, aski lekuz kanpo geratu baita. Bestalde, nabarmen samar jantzirik egoteaz gain zapata eta galtzerdi txuriak, fraka motzak doi doian agerian uzten zituen alkandora hawaiar koloretsu bat eta begiak ikusezin egiten zizkioten eguzkitako betaurreko ispiludunak, berak egin du kopilotu lana (gaur inork ez zuen Danen alboan joan nahi).
|
|
|
Bestalde, nabarmen samar jantzirik egoteaz gain zapata eta galtzerdi txuriak, fraka motzak doi doian agerian uzten zituen alkandora hawaiar koloretsu bat eta begiak ikusezin egiten zizkioten eguzkitako betaurreko ispiludunak, berak egin du kopilotu lana (gaur inork ez zuen Danen alboan joan nahi). Eta bidaian zehar Tomek, horixe baita bidaiari
|
berriaren
izena, behin baino gehiagotan ohartarazi dio Dani hain agudo ez joateko, estatu honetako poliziak oso zorrotzak direla eta isunak, berriz, oso handiak. Eta atzerako ispiluak erakusten zidan Danen aurpegian, gero eta argiago ikusi dut urduri zihoala gizon kaskazuriaren alboan.
|
|
|
Pasadizo hura irakurri nuenean, azala pinportu egin zitzaidan, baina aldi berean oso kilikagarri iritzi nion. Eta aurreko gaua eta igaro
|
berria
den egunaren ondoren, nik irakasle hura izan nahi nuke baldin eta Ruben ipuineko arotza balitz. Ez, egia esatera, ni izan naiz arotza gonbidatzera joan dena, baina haren denda bera izan da, gau bakar bateko negualdi labur batez, biok babestu gaituen zaku izerditsua.
|
|
|
Ez dakit nola esan. Nire bidaia hau erretrasmititzen ari direlako sentsazioa izan dut, intimitaterik ez banu bezala, eta, Karmelo oraindik ere aski atsegina zaidan arren (azken batean, berak nire
|
berri
duen neurri berean dut nik harena, edo hortxe hortxe, eta, bestalde, mezuan sumatzen zaio ez dela gaiztoz ari, ez dela gustura ari), ez zait batere atsegina egiten beraren begiradapean ibili behar izatea, eta are gutxiago Teresa etxean ez topatzea eta harekin askatu ezin izatea. Eta orain ere Dabidek ere dena kontrolpean...
|
|
|
Nola esango nuke. Nik ez dakit Gasteizko katedral
|
berriko
pinakuluetan horrela esa  ten baldin bazaie pausatzen ziren zikoinek zorabioa sentitzen ote zuten behera begira  tzean. Nik bakarrik dakit gaur bertigo handia sentitu dudala Zion Canyoneko mendi ezin pikoago batera igo garenean eta, handik, amildegiaren beherenean, ibaia ager gordeka bistatu dudanean.
|
|
|
Hala ere, ez pentsa guztiz txoratua eta pozaren pozez dabilenik; gainera, esango nuke gu zertan gabiltzan jakiteak are gehiago nahastu duela. Baina Teresak, aurreko batean aipatu nizun neskak, zuenaz beste egin, eta historia
|
berri
bati ekiteko gomendatzen dio. Uf, utzidazu arnasa hartzen.
|
|
|
Arches eko ibilaldietan zehar aski bakarti egon naiz. Tarteka, bidelagunei argazkiak atera behar izan dizkiet (Tom ere makinarik gabe etorri da, baina jende gehiena oraindik ez da ausartzen berari eskatzera; bestalde, badirudi orain beti ibiliko dela jeans ak eta unai sonbreiru
|
berri
horiekin); eta tarteka, neure harridurarako, Tom eta, batez ere, Ruben eta Karmelo inguratu zaizkit (zertan ote da Adela eta Estherren turismo sexuala?); baina hala izan denean ere, bero saparen eraginez isilik samar ibili gara. Eta ibilaldietan zehar, oroitzapen freskagarrien harrapaketan aritu naiz:
|
|
|
Etxeko giro itogarritik irten nintzen arratsalde batean, katedral
|
berriaren inguruan
zenbait jende gora begira topatu nuen. Nik ere begirada altxatu eta, gurutzean zein pinakuluetan pausaturik
|
|
|
Hilabeteak joan, hilabeteak etorri, egun batez etxe jantzi
|
berrira
afaltzera gonbidatu genituen. Bolada hartan Dabidek lanarekin hamaika buruhauste izan zuelako (atentatu andana baten eraginez, bizkartzain guztiak gau eta egun mobilizatuak izan ziren) eta ni ere bulegoan aski lanpetua nenbilelako, kontua da afaria prestatzen hasi arte lagunen oparia ahantzirik izan genuela.
|
|
|
Bilakatua nintzen heldua izateari utzi, arazoak eta buruhausteak eta adarrak baztertu, eta atzera haur izan nahi nuela irudi zuen, garbi eta fresko, berriro ere etorkizunez eta posibilitatez betea. Beharbada horregatik sartuko nintzen behin farmazia batean, eta beharbada horregatik eskatuko nuen haur jaio
|
berrientzako
xaboia (oso gogoko dut haur jaioberrien etxeetan egon ohi den usaina). " Almendra olio hau opari ematen dizut, masajeetarako ezin hobea da", esan zidan farmazialariak, haurra izan arren oso ongi geratu nintzela nabarmendu eta gero.....
|
|
|
Guztiarekin, gaur garbiago sentitzen hasi naiz, izan ere gaur hilekoa jaitsi baitzait. Ongitxo oroitarazten didate hori oraintsu gelako aulki baten bizkarrean eseki ditudan jeans garbitu
|
berriek
(nahiz eta konpresa ipinia izan, jarioak fraketan arrasto nabarmena utzi dit). Egia da arropa zikinerako gustura hartuko nukeela garbigailu bat; baina egia da, halaber, garbigailua orain neure gorputzean nabaritzen dudala:
|
|
|
Hotza edo hozkailua, sarritan amodioari egokitzen zaion suari kontrajartzen zaizkio, baina niri orain hotzak on egingo lidake: atseginez jantziko nituzke hozkailutik atera
|
berriak
diren jeans batzuk (garbiak, leunkariaren usain freskoarekin, ongi ematen dutenak; horrelako sen  tsazio pizgarri bat ekarriko didan zerbait norbait desio dut bidaia honetan nire bizitzan; bestalde, atseginez edango nuke basokada bat ur hotz (eta ez motxilan atzera eta aurrera daramadan ur epela); atseginez sartuko nintzateke janaria gordetzeko erabiltzen dugun hozkailu horietako batean, eta es...
|
|
|
Zer diozu? EEBBetako presidenteak bere ekintzarik ttikienaren ondorio guztiak neurtu behar ditu eta hori ez da konpontzen ahorita esan
|
berri
duzun" Senti  tzen dut" huts batekin. Estatu batuarrok ez dugu merezi atxikopalatuko gaituen presidenterik, adorea eman, eta eragingo gaituen pertsona baizik, eta zu, zu ez zara merezi dugun presidentea!
|
|
|
Egia da" Sentitzen dut" esamoldea erabiliegi dagoela, baina halaxe dago oraindik ere hainbestetan erabiltzen dugun" Maite zaitut" adierazpidea ere, eta hala ere bizi bizirik dago, eta konbentziturik nago esaten den bakoitzean esanahi
|
berria
, ñabardura gehiago egokitzen diogula adierazi du ahots sakon bezain pausatuz, denoi epaiketa fartsa bat zela kasik ahanztarazten zigula. Eta begien bistan dago neska hori ezagutu aurretik, eta ondoren, Billek azaldu izan didan maitasuna desberdina dela; baina hanka sartu du eta halaxe onartu du, munduko ohore guztiak jasotzen ari zela, munduko pertsona apalenaren mailara etorriz, gauzarik intimoenak denon aurrean azaldu beharrez.
|
|
2001
|
|
|
Bazkal aurretik esan zuen egileak, mahai artean, pintxo sibaritikoz ahoa beterik, liburu
|
berria
zela-eta:
|
|
|
Bertan hiru gizon ari dira lanean, izerdi patsetan blai, lastoa harrotzen, makurturik edo kokorika. Lastategia karez pintatu
|
berria
da, eta zurezko habe tzarrak erakusten ditu harro. Lau ertzetan, sabaian, amaraun erraldoiak ageri dira, lauak berdin berdinak.
|
|
|
Oraintxe ireki dituzte ateak. Zorua distiratsu dago, urez garbitu
|
berria
. Gaztea, iragarki ugariei begira denbora puska bat igaro ondoren, 4 leihatilaren aurrean jartzen da.
|
|
|
Honen parean, emakume eder paregabea, janzki eta kapela gorriz. Sedazko alkandora beige bat erosi
|
berria
du, eta paketea salmahaiaren gainean dago. Ordaintzeko garaian, ez du kartera aurkitzen.
|
|
|
" Irten! Irten argi
|
berrira
!". Eta hark esan bezala, berrogeita hamalau lagun berpiztu ginen eta argi berrira irten.
|
|
|
Irten argi berrira!". Eta hark esan bezala, berrogeita hamalau lagun berpiztu ginen eta argi
|
berrira
irten.
|
|
|
Apenas entzuten den Julio Iglesiasen ahots zoragarria. Gainerakoan, Saul eta Felipe, aspaldiko adiskideak, alkandora azpian kamixeta tiraduna dutela, aurkez aurke daude, ekarri
|
berri
zaizkien kafeak eta kopak eta puruak patxadan gozatzeko prest.
|
|
|
Ez nuke egon nahi, ez! Zeren, sartu
|
berri
den bezero horrek, adibidez, bere emaztea hil duzula leporatuko balizu, esango balizu alaba bortxatu diozula eta etxea erre eta zakurra jan..., zer esango zenioke, e, Saul. Nola zurituko zenuke zeure burua koartadarik gabe?
|
|
|
bi gauza egin litezke: lehengo koartada aurkitu edo
|
berri
bat eskuratu. Has gaitezen zaharrarekin:
|
|
|
Hil egingo ote da? Zer derizkiozu klasizismo figuratibo
|
berriari
–Zer erretorizismo abstraktuari?
|
|
|
Ohiturari muzin egin gabe, gudariak, burua makurtuz, elkarren parez pare jarri, eta halako mêlée moduko batean bildu ziren. Nagusiek, eraiki
|
berria
zen espazio bero hartan sartu, eta, eroso eserita, elkarrizketa luzea eduki zuten. Gauaren eskuak izan zituzten laster gainean.
|
|
|
Orduan, bila eta bila hasiko zara, eta ez, ez zaizu batere erraza izango soineko
|
berria
egiteko patroi egokiena topatzea.
|
|
|
Demagun, orduan, erabakitzen duzula atzera puntadaka hasi eta behin zeure sasoi puntuan egindako soinekoari gaurko oihal txatalak eranstea; egungo zati berriak lehengoari josiz, biharko soineko adabatu
|
berria
osatzea, alegia.
|
|
|
Eskerrak herri
|
berriari
, bizitzeko titare berriak utzi dizkidalako
|
|
|
Gero, gitarrak lagun harturik, askatasun oihuak kantatzen estreina dezakezu soineko
|
berri
hori; edo, bestela, gelditu zaizkizun oihal txatalak hartu, eta bizi zaren herrialdeko soineko nagusia adabatzen. Zergatik ez?
|
|
|
Jostunetxen bizi zenekoak eta amamari eta amonari en  tzun  dakoak kontatu dizkizu. Aitaren
|
berri
ere emango dizu. Lehen pertsonan arituko da, eta amamaren eta amonaren, bien, hizkeren ukitua agertu arren, haiek baino esaldi motza  goak erabiliko ditu.
|
|
|
Txominek bizkarrean dakarren basurde hil
|
berria
lurrean utzi du. Gero, eskua masaila  bustitik pasatu ondoren, piztia nola harrapatu  duen antzezten hasi zaio Mariri, andrearen barkamena eskuratu nahirik edo.
|
|
|
Eginak egin ondoren, Txomin lurretik jaiki eta basurde hil
|
berria
larrutzen eta zatitzen hasi da aizkoraz. Heriotzarekin gutxi bailuen, dinbi danba, kolpe bakoitzaz zigor berria erantsi  nahi dio errudunari.
|
|
|
Eginak egin ondoren, Txomin lurretik jaiki eta basurde hil berria larrutzen eta zatitzen hasi da aizkoraz. Heriotzarekin gutxi bailuen, dinbi danba, kolpe bakoitzaz zigor
|
berria
erantsi  nahi dio errudunari. Mina, berriz ere, masai  lean.
|
|
|
Gizonaren aizkoraz ebaki antzerakoak egingo dizkio ertzean. Berdin larru
|
berriarekin
ere. Elkarren parean jarri, eta arrain hezurra eta zain luzea pasatzen hasiko da parez pareko zuloetatik.
|
|
|
soineko
|
berria
izango du
|
|
|
" On Domingo". Eta hurrengo egunean, lau ile
|
berri
erne ziren Txomin izandako On Domingoren kaskar zurian.
|
|
|
Handik bi egunera, Maritxuren bila atera zen On Domingo. Etxean aurkitu zuen neskatila, hari
|
berria
biltzen.
|
|
|
Nirekin bahator esan zion, datorren  udaberrian, haria ez ezik, nahi adina soineko
|
berri
ere edukiko den.
|
|
|
Kapelak konpondu eta kapelak konpondu Â, berea janztea ahaztu: On Domingok arratsalde  batean galdu zuen ile jaio
|
berria
. Puntadak askatu eta puntadak askatu, begiak okertu:
|
|
|
Inoiz ez da berandu. Bai, kapela
|
berria
egingo diot Ahaide Nagusiari eta benetakoarekin geldituko naiz ni. Okerrik gertatuz gero, federik izan ez dutelako izan dela esango diet; federik gabe, alfer alferrekoak direla jantzi bereziak, alegia.
|
|
|
Ondorioz, jostun sorgina lurrik gabe, etxe
|
berririk gabe
eta, txarrago dena, osperik gabe gelditu zen.
|
|
|
Maritxuk kapela jantzi eta korrika egin zuen senideekin biltzeko. Saldu eta diruarekin oihal
|
berria
erosiko det jarraitu zuen ametsetan.
|
|
|
Herriko dendariak ez zeukan beste konturik: Hego Ameriketatik ekarri
|
berri
zutela eta anaia gaztea joan zela aurreko egunean, astoa hartuta, apur baten bila, hiriko azokara. Zoritxarrez, otarrak zulatu eta bidean galdu zuela gehiena, baino hurrengo asterako, zaku bete behintzat edukiko zuela salgai.
|
|
|
Txomin txikik uda guztia marruka igaro zuen, kaniketan jolasteko harri horirik gabe gelditu zela-eta. Udazkenean, ordea, aitak eskukada
|
berria
eman zion:
|
|
|
Aholku berdina eman nahi izan dizut neronek ere kontatu
|
berri
dizudan ipuintxo honekin.
|
|
|
Itzala zapala zenez, kapela ere zapala atera  zen, eta kapela
|
berriari
" txapela" deitu zioten.
|
|
|
Bertan erre zen mendeetan zehar gordetako larruzko kapela zahar hura, eta baita denda guztia ere. Jostundegia geratu zen, justu justu, zutik eta bertan jarri zuen dendariaren alabak denda
|
berria
.
|