|
2010
|
|
|
emakumeena, dantza taldea eta antzerkia. Azken sail honetan sartuko zen Zubikarai gaztea eta horrek
|
berez
berez markatuko zion geroko ibilbidea.
|
|
|
emakumeena, dantza taldea eta antzerkia. Azken sail honetan sartuko zen Zubikarai gaztea eta horrek berez
|
berez
markatuko zion geroko ibilbidea.
|
|
|
Batzokian zuten
|
beren
txoko maitea Ondarroako idazleek; han izaten zuten kulturako eta politikako berri, han eskolatzen eta trebatzen ziren herriaren zerbitzurako. Idazleak, ohiturari jarraituz eta une batzuetan debekuak zirela eta isilpean jardun behar zutelako, izenordeaz baliatzen ziren.
|
|
|
noski. Keinutxo bat, itaunen bat, duda izpirik niminoena... nahikoa izango zitzaidan
|
beren
gizasentiberatasunaz jabetzeko. Zoritxarrez, ezertxo ere ez!
|
|
|
Nire egia indartsuagoa izan zela haien parafernalia guztia baino. Ez nuen lekua galdu, nerbioek ez ninduten jan eta
|
beren
jokabideak ez ninduen kikildu. Berriz ere. Jauna, handia zara!?
|
|
|
lasaitasuna eta poza hemen ere pertsona batekin mintzatzeko eta bere begiei so egiteko aukera nuelako, era guztiz normalean. Zein egun zen galdetzean?
|
berak
niri?, igandea (23a) zela erantzun nion. Berak ezetz, 22a, larunbata zela, berak egunero etorri beharra zuela eta egun bakar bat saltatzerik ez zuela.
|
|
|
Zein egun zen galdetzean, berak niri?, igandea (23a) zela erantzun nion. Berak ezetz, 22a, larunbata zela,
|
berak
egunero etorri beharra zuela eta egun bakar bat saltatzerik ez zuela. Horrela jakin nuen zer ordu zen eta asteko zein eguna ere.
|
|
|
Hango g.z. gizon emakumeenganako errukia, negar egiteraino eraman ninduena. Negargarri egiten baitzitzaidan hain portaera ez gizatiarra ikustea,
|
beren
deshumanizazio prozesuaz jabetzea: gu ezerezten gintuzten gizaki gisa eta gure giza eskubideetan, eta beraiek beraien izaera gizatiarra galduz zihoazen. Froga gisa galdera hau botako nieke (batez ere ama hari):
|
|
|
Hango g.z. gizon emakumeenganako errukia, negar egiteraino eraman ninduena. Negargarri egiten baitzitzaidan hain portaera ez gizatiarra ikustea, beren deshumanizazio prozesuaz jabetzea: gu ezerezten gintuzten gizaki gisa eta gure giza eskubideetan, eta beraiek
|
beraien
izaera gizatiarra galduz zihoazen. Froga gisa galdera hau botako nieke (batez ere ama hari):
|
|
|
Jainkoa ere(. Jainkoa, Aberria, Erregea? g.z.en goi leloa) tartean sartu nahi nuen sinestunak baldin baziren egindako tratu ezgizatiarra
|
beren
fedeak sala eta gaitzets ziezaien.)
|
|
|
Nola?
|
Beraiei
astia emanez, eskolak (euskara, gaztelera, alemana....) eskainiz, kapilauaren laguntzaile izanez e.a. Bide eta bidexka asko dago. Kontua bila ibiltzea izaten da.
|
|
|
2. Aldizkari zein liburuetako aipamena Haritschelharrek
|
berak
egiten du, xehero. Hona hemen, beraz, argibideak.
|
|
|
eta. Belhaudiko bortian? egiletza egotziBarkoxe herriaren aipamena ere bada5 Aipamen hau froga txikitzat hartu badaiteke ere, ez da, Haritschelharrek
|
berak
argitzen duenez, erabatekoa6.
|
|
|
Landare hazidunen bide ebolutiboan emaniko urrats garrantzitsu guztiek dute ordezkariren bat gure irudi espiral horretan. Bost kontinenteetatik ekarri ditugu, eta, aldi berean,
|
beren
txokotxoetan bada ere, bizirik irautea lortu duten zuhaitzak dira. Abegi ezin hobea egingo diegu gure Arboretumeko lur gozoan.
|
|
|
Kontinente horretan be, gizarte eta erlejino eupadak latzak dira. Alderdi batetik,
|
berez
alkartea, taldea dabe maite, eta alkarlanerako jokerea eta poza erakusten dabe. Sentimentu erlijiosoa kulturaz barruan daroe.
|
|
|
Hau gaineratu gura dot hemen: Gure herriaren historiak eta kultura egoereak
|
berez
beste holakoen antzeko zoria ulertzeko erreztasuna edo bidea emoten deuskue.
|
|
|
Nekez bada ereomen liburuan Juan Mari Lekuonak, Arriolaren bertsogintzaren azterketa egiten duelarik,
|
beren
beregi azpimarratzen du Debako bertso jartzaileak Arrasateko bertako zein Euskal Herri zabaleko gertakizunen inguruko kronikak egiteko duen jaidura. Izan ere, inguruan gertaeraren bat sumatuz gero, luma dantzatzeari ekingo zion kalezain jatorrak:
|
|
|
Aita Zavala aipatu dugu gorago, eta berriro joko dugu tolosarrarengana. Mondragoiko kalezaiñaren bertsoakliburuaren hitzaurrearen hasieran XX. mendearen azken hamarkadetako bertso jartzaile nagusien zerrendan
|
beren
beregi sartzen du Jose Manuel Arriola. –Bertso idatzietan garai emankorra eta diztiratsua izan zan ura?
|
|
|
|
Berez
, testu informatiboaren oinarrizko karakteristikak argitasuna, antolaketa eta zati guztien arteko koherentzia dira.
|
|
|
9?. Aldaia, asteasuarra eta Zailpuru oiartzuarra etziran azaldu ta
|
beren
exerlekuak utzik gelditu ziran? (Bertsolari Guduak, 32 or.).
|
|
|
Esteban Uriarte gaztetxotan hasi zen bertsotan, eta gaztea zela hasi zen idazten, 1920an kirikiñori Dimatik bidalitako bertso sortan ikus daitekeenez47 Hogeita sei bat urte dauzkan bertsolari idazle gaztea euskaltzale eta abertzale sutsu dagerkigu bertsootan; eta, baserritarra den aldetik, lugin nekazaleenganako elkartasuna
|
beren
beregi azpimarratuko du. Era berean, orduko idazleen taiua eta garbizaletasun ukitua bereganatuta dauzka. Arratiako txori txikiak? 48:
|
|
|
|
Berez
, zorrotza eta zirikatzailea zen arren, Uriartek bazekien bere sentimentuak bertsoen bitartez adierazten, samur eta sakon adierazi ere. 1928an anaia hil zitzaionean, samin eta atsekabez beterik, lau bertso eskaini zizkion, bere fede irmoa ere agirian jarriz:
|
|
|
Lehenengo lekukotza Basilio Pujana() Zeanuriko bertsolariak damaigu: . Nik lenengoz entzun neutsien bertsolariek izan ziren Esteban Uriarte Dimakoa semez, ezkondu eta gero Bermeon bizi zana, eta kepa Enbeita, Zeanuriko plazan, agostuko Andra Mari jaietan 1927an edo holan uste dot? 55 Urretxindor biek. Muxikakoak eta Bermeokoak? 56eginiko saioa gogoangarria izan zen Pujanarentzat, eta
|
beren
beregi goraipatzen du Utarre: –Uriarte bera bertsolari ona zan?.
|
|
|
Ez nabil zorionaren atzetik nik bera atzemateko,
|
berak
ni harrapatzeko baizik.
|
|
|
Animaliak adimentsuagoak balira,
|
beren
beharrak behar bezala egiten ikasiko lukete. Gizakiek ez bezala.
|
|
|
Familiak nahiko handiak izatean, etxean nahiz lanean bertako kideek elkarren artean hitz egiteko aukera ugari izaten zuten.
|
Berez
berez ikasten ziren euskarako esakuneak eta ohiturak. Zaharren eta gaztetxoen arteko harremanak hain estuak izateak euskara aberatsa jasotzeko aukera paregabea eskaintzen zigun gaztetxoei.
|
|
|
Familiak nahiko handiak izatean, etxean nahiz lanean bertako kideek elkarren artean hitz egiteko aukera ugari izaten zuten. Berez
|
berez
ikasten ziren euskarako esakuneak eta ohiturak. Zaharren eta gaztetxoen arteko harremanak hain estuak izateak euskara aberatsa jasotzeko aukera paregabea eskaintzen zigun gaztetxoei.
|
|
|
Azken 50 urteetan euskararen egoera aldatuz joan dela aipatu zuen Patxik. Euskal Herriko herri askotan gertatu izan den bezala, gazteek apenas jarraitu dute baserrietako bizimoduan herri eta hirietara zabalduz
|
beren
etorkizuna. Auzoetako eskolak itxi eta herrirantz jo behar izan zuten inguruko haurrek.
|
|
|
Andres Urrutia euskaltzainburuak, medaila eta diploma entregatu zizkion euskaltzain berriari. Honen ondoren eta, protokoloari jarraituz, ekitaldian parte hartzen ari ziren euskaltzain osoek
|
beren
agurra egin zioten Patxiri. Omenaldietan gertatzen den bezalaxe, bakoitzak bere oparia eskaini nahi zuen eta momentu aproposa aukeratu zuen Aramaioko abesbatzak bertakoei pare bat abesti eskaintzeko eta ekitaldi nagusiari amaiera emateko.
|
|
|
Bestetik, Karmelaldizkariko idazle eta lagunek
|
beren
lankide baten bizitzako une garrantzitsu bat gertutik konpartitu nahi zuten. Horrela, elkarrekin bazkaltzeko deia luzatu zigun Julen Urkiza aldizkariko zuzendariak, urtero egin ohi dugun bilera dela eta.
|
|
|
Lehenengo hitzetan Henrike knör izan zuen gogoan haren aulkia hartu baitu Arabako lurraldetik. Estimatua zuela agerian jarri zen, biek euskararen alde jardun baitute urteetan zehar
|
beren
lurraldean. Patxik adierazi zuen bezala, zaila gertatzen da hitz gutxitan adieraztea Henrikek burututako lan guztia.
|
|
|
Nire bizitzako ibilbidean eragin handia izan duten hainbat balio ere jaso nituen bertan; auzolanean edo talde lanean jarduten, trukean ezer eskatu gabe beharrizanean denari laguntzen, ingurua eta natura maitatzen, luzaroan isilean egoten, pertsona nagusiei begirunea izaten, uzta oparo jasotzeko eskuzabalez ereiten, ondasunak tentuz eta neurriz erabiltzen, eta beste hainbat gauza eder. kristau bizitza ere bertan jaso nuen, etxean, elizan eta auzoan. Esan dudan moduan,
|
berez
berez?.
|
|
|
Nire bizitzako ibilbidean eragin handia izan duten hainbat balio ere jaso nituen bertan; auzolanean edo talde lanean jarduten, trukean ezer eskatu gabe beharrizanean denari laguntzen, ingurua eta natura maitatzen, luzaroan isilean egoten, pertsona nagusiei begirunea izaten, uzta oparo jasotzeko eskuzabalez ereiten, ondasunak tentuz eta neurriz erabiltzen, eta beste hainbat gauza eder. kristau bizitza ere bertan jaso nuen, etxean, elizan eta auzoan. Esan dudan moduan, berez
|
berez
–.
|
|
|
joan zait lana, joan zait loa, nehon ez dut pakerik, amodiozko kantua. Bitxikeria aurkitu izan dut hemezortzi mendeko eliza kantu bat hitz hoiekin
|
berekin
hasten zena. Matxinek maiz aire hori bazerabilan bere bertsoetan.
|
|
|
12Zeruko Argiak zenbaki berezi hori
|
beren
beregi opetsi zion bertsolaritzari(. Z. Argia:
|
|
|
Kreit gobernamenduari ere: berriak goizago edo berantago
|
beren
tenoren jakinen ditugula?. Eta aurrerago:
|
|
|
Hamaika plazatan abestu eta gero, Lehenengo Bertsolari Egunean() parte hartu, eta handik lasterrera, apirilaren lehenengo egunetan, Baionako ospitalera joan beharra izan zuen, pleurésis batek edo jota: . Bere burua etzuela ontsa kausitzen Elizakoak galdegin ditu
|
berak
aphezari astearte arratsaldean eta gero etcherat ekharri dute, eri handi? 23 Hurrengo asteko Eskualduna astekariak berri triste bat zekarren, Senperetik bidalia: –Fede ona, baita Izpiritu chuchena baitzuen, Jainko onak eman dio grazia bere azken arimako egitekoen bururatzeko.
|
|
|
Lur huntan Matxin dohatsu bat zen Jaunak hartu du
|
berekin
|
|
|
Horren adibide aparteko bizitza egiteko gogo hori ahalbideratzeko lonjak eta alokatzea. Bestalde, teknologia berrian bidez
|
beren
bizitza osoa antolatzeko gai ikusten omen dituzte buruak.
|
|
|
Gazteek, bestalde, gizarteko kezkak berenganatu eta islatzen dituztela ere azpimarratu zuen. Presio handiegia sentitzen dute, pertsona nagusion kezkak eta ardurak
|
beren gain
hartuz. Horregatik hizkuntza eta gizartea uztartu beharra dugu, bietan izugarrizko aldaketak izan direlako, eta gazteak maiz bateko zein besteko indarren artean kateatuta aurkitzen direlako.
|
|
|
Oso zaila dut hemen pantailan txosten grafiko eta zehatzean eskainitako datuak jasotzea. Oso interesgarria iruditu zitzaidan datu hori (gaztetxoek oso denbora gutxi egiten dutela ikastetxean)
|
beren
beregi aipatzea, batzuetan eskolari garrantzi handiegia ematen diogu eta. Hain zuzen ere, gazteen eguneroko bizitza udalean eta familian gauzatzen dela kontuan hartzeak konponbideak bilatzeko aukera egokiagoak emango dizkigulako.
|
|
|
2.4 Mahai ingurua ere oso interesgarria izan zenez, bertako elkarrizketen laburpenak eskaini nahi dizuet, gazteek
|
beraiek
izan zirelako protagonista. Hitzez hitz grabaturik ez dudanez, ahalik eta zehatzen biltzen saiatuko naiz.
|
|
|
Espainiako senatari eta diputatuek
|
beren
emazteei eskubide eta ahalmen osoa ematen dietela senar jaunei tutik esan gabe abortatzeko.
|
|
|
Baina itxaropen osoa daukat andrazkoek eurok (gehiengo handi argiak) norabideratuko dituztela
|
beren
ahalegin guztiak gizaki guztion eginkizun benetan gizatiarretara. Maitakizunetara.
|
|
|
Alderdi politikoetan andrazkoen botoak galduz gero agintea galtzeko arduratan, gizonezkoek ez dira ausartzen andrazkoei ezer ukatzen, ezertan gaizki ari direla esan eta aurka jartzen. Hori
|
beren
alderdiaren porrota izango litzatekeela kalkulatzen dute. Andrazkoei bai eta bai esan eta kitto.
|
|
|
–Ordenak Espainian heren bat galdu zuela uste da. Ez bakarrik gerragatik edota hilketengatik, Fernando VII.ak 1814an komentuak
|
beren
jabeei bihur zekizkiela eta erlijiosoei haietara itzul zitezela agintzen zuen dekretua eman arren, haietariko asko munduan gelditu zirelako baizik. Eta txarrena hau izan zen:
|
|
|
Hasieran adierazi dugunez, historia hau, orain dela bost urte gaztelaniaz argitaratu zen estudio zabalago baten laburpena da, Julen Urkizak egina. Orain aipatzen ari garen gai honek haren ikerlan zabal eta bikaina lau liburukitan gogoratzera garamatza berez
|
berez
. Reimplantación del Carmelo Teresiano masculino en España.
|
|
|
Dena dela, restauración izen hori ez zen hainbat historialariren gogoko gertatu eta Markinan hasiera izan zuenari refundación, nuevo Duruelo eta antzeko izenak ematen hasi ziren. Dokumentazioaren biltzaile, ikertzaile eta argitaratzaile izan den Julen Urkizak
|
berak
ez zuen egokitzat jotzen restauración izena; Vinculo izeneko gure arteko barne argitalpenean hau dio: Se ha decidido utilizar la expresión Reimplantación en vez de la de Restauración, pues esta palabra está cargada de significados que no corresponden al acontecimiento que se narra en los documentos.
|
|
|
Bi hilabete eta erdi geroago, gerra zibila piztu zenean (19361939), Probintziako lurraldea erdi bi egin zen elkarren aurkako bi zatitan bereizirik. Araba, Logroño eta Nafarroako probintzia zibilek nazionalen alderdira jo zuten eta alde horretako karmeldarren komunitateek normal samar jarraitu ahal izan zuten
|
beren
bizitza, baina ez abertzaletzat begiz jota zeuden erlijiosoentzat arrisku gabe. Gasteizkoa izan zen bere bizitza irabiatuena ikusi zuen komentua, ikasleen mobilizazioagatik eta etxearen parte bat kartzelatzako egokitu behar izan zelako.
|
|
|
A. Rafael, A. Jose Domingo, A. Abelino, A. Bizente eta An. Eujenio ere zori berbera izateko arriskuan zeuden. Atxilotu egin zituzten3 Probintzialak estutu egin zituen
|
beren
karguak utz zitzaten: A. Rafaelek Larreako Priore kargua, A. Jose Domingok Nobizioen Maisu kargua eta A. Martinek Markinako Priore kargua.
|
|
|
Karmeloko presoekin ere beste hainbeste egiten saiatu ziren. Hauek
|
beren
buruak defendatu zituzten ahal zuten guztiaz; baina hala ere bost heriotza gertatzea ezin izan zuten saihestu. Liskarraldi hartan fraideak Gaztediko lokaletan, eraikinaren iparraldean, ezkutatu ziren, eta larrialdia igaro ondoren, elizan mezak ematen jarraitu ahal izan zuten eta komunitateko bizitza bere onera etorri zen.
|
|
|
Zelina maitea lagun izan ezik, ezin izango nuen iraun han hilabete ere, gaixotu gabe? Lur hautatuan, berarentzat
|
beren
beregi egindakoan erro hauskorrak sartzen ohitu zuten loretxo gaixoa. Horregatik oso gogor egin zitzaion bere burua ikustea era guztitako loreen artean, askotan batere sustrai samurrik ez zutenen artean, eta guztientzako zen lurrean bizi izateko beharrezko zukua aurkitu beharrez!...
|
|
|
Eta azkenik, Euskal Herriko jende askorekin hitz egin dut. Baita polizia ohiekin ere eta hauek
|
beren
istorioak kontatu dizkidate, beren ikuspuntua eman gaiaz. Iritzi ezberdinak jaso nahi izan nituen, egoeraren ikuspuntu orokorra izateko.
|
|
|
Eta azkenik, Euskal Herriko jende askorekin hitz egin dut. Baita polizia ohiekin ere eta hauek beren istorioak kontatu dizkidate,
|
beren
ikuspuntua eman gaiaz. Iritzi ezberdinak jaso nahi izan nituen, egoeraren ikuspuntu orokorra izateko.
|
|
|
Baina beno, gauza asko ikasi nuen: anekdota eta gertakizun paregabe asko, liburuetan sekula aurkituko ez nituzkeenak, eta
|
beraiei esker
, liburu sinisgarri eta sakon bat idatzi ahal izan dut.
|
|
|
Buruan nuena terrorismoaren gaiari buruzko thriller politikoa idaztea zen, akzioz eta abenturaz betea (eta maitasun pixka bat ere noski, zeren eta zer litzateke bizitza maitasunik gabe?). Egia esan, amerikarrek idatzitako thrillerrak irakurri ondoren, beti gai
|
berak
lantzen dituztela konturatu nintzen: mendebalde erdialdeko istorioak, Al Quaedari buruzkoak?
|
|
2011
|
|
|
Aipatu barneko ekintza horiez gain, karrikan ere ekitaldi frango antolatzen ditu: Donibane Kantuz izeneko ekitaldia, urtean zehar bospasei aldiz errepikatzen dena, Donibaneko ihauterian parte hartzen dute
|
beraien
hartz, zirtzil eta kaxkarotekin. Ihauteri honek badu dantza berezi bat Hiruburu izena duena eta donibandar ihauteriari biziki nortasun berezia ematen diona.
|
|
|
Herriak berreraikitzen dira harriz harri. Lurra garesti saltzen den ordokietatik etorritako populazio bat errotzen hasi da herrian,
|
berekin
batera gazteria eta abenturarako gura eramanik. Gantza aise daramaten gizon eta emaztekiak gurutzatzen ditugu nonahi baita besta herrikoien ibiltari gazteen irri algarak aditzen ere.
|
|
|
Herririk hurbilena hemendik bi egunera zegoenez gaua
|
berekin
iragateko luzatu nion eskasa eta adostu zen berehala. Gainera, goialde horietako mazeletan sakabanatuak zeuden bostpasei alderrien laztasuna nezaguen.
|
|
|
Beldur nintzen niregan etor zekidan nire begiluzekeria egotziz baina ez. Bere bidea zen eta hobeagorik ez banu komitatu ninduen
|
berekin
jarraikitzera. Hemendik berrehun metrotara zihoan goialderuntz.
|
|
|
Bakartiak bezala, eleketari haundia ez bazen ere,
|
berenganako
sineskortasuna sumatzen ahal genuen.
|
|
|
Gorka Karro, Aitor Badaia, Zuriñe Argatxa, Gabriel Etxebarria, Borja Gonzalez Bilbao, Juan Luis Goikoetxea, Txaber Gandiaga, Kepa Larrabeiti, Fernando Olabarrieta, Iñaki Astorkiza eta euskarazko taleetakoak, batez ere, gidari denarena, Xabier Goienetxerena, alegia, sasoian sasoiko erronkari erantzuteko gaitasunaren jabe dena. Leaderrak
|
berez
behar du gertu agertu jendaldearen txaloak entzuteko zein itsasoaren zaplada hartzeko, nekez ibiliko baita ohoretik ohorera, ospearen gailurrik gailurrera.
|
|
|
Eskritura Santuaren zati bat irakurri, galdera hau eginez: Bibliako testu honek
|
berez
zer dino. Bestela arrisku bat daukagu Bibliako testuak beti geure erara erabilteko.
|
|
|
Esan leiteke, Linok sakatu beharra eukala,
|
berak
ekiana danoi eskeintzeko. Hain sakon eta kritikoa izanez, bere kabuz ez zan mugitzen liburuak ateratzera...
|
|
|
adibidez, Dimako Domingo Iturrate eta Rafaela Ibarra, dohatsu barriak etab.,/ eta bere bizitzako azken idazlanean Rafael Kalinowski, karmeldar santuari buruz idatzi eban; orduan katarroa eukala eta, neuk lagundu neutsan:
|
berak
bere paperetatik irakurri eta nik idazmakina zaratatsuan idatziz; izenburu hau eukan: –Siberian zigor lekuetatik santutasunera?.
|
|
|
Gure lagun euskaltzale batek, gure aurrean, zorionak emon eutsazanean, pozez zoratzen erantzun euskun. Handik denbora gitxira pertsona
|
berak
motibo bera aitatu eutsanean, ostera, haserre baten purrustadaka hasi jakun. Hor bitartean zer edo zer jazo zala igarri genduan, baina ez genkian zer.
|
|
|
Linok
|
berak
be, lan handia egin eban Biblia euskaratzen. Liturgian erabiltzeko testuak euskaratu zirenean, Bizkaiko batzordeko idazkaria zanez, buru belarri ekin eutson lan horri.
|
|
|
Euskal Liturgi Itzultzaileen buruetarikoa izan zan. Estimu handian izan eben guztiak eta
|
berak
be hartu emon bihotzekoak zituan hango kideekin, batez be Mikel Zarate, Karmelo Etxenagusia, Joan Mari Lekuona eta beste batzuekin.
|
|
|
Pedro Bendarez eta Stefano Diaz, hiltzerat kondenatu dira justiciaz. San Modina hirian gillotinatziaz, zortzigarren baitziren
|
beren
konpainiaz.
|
|
|
Pedro Bendarezeta Stephano Diaz/ Hiltcerat condenatu dira yusticiaz/ San Modina hirian guillotinatciaz/ Cortci garren baitciren
|
beren
compainiaz.
|
|
|
Brigant azkenak, biak, presundegietan, hogoi urtherendako kondenaturikan, orai paga ditzazten penitentzietan, egin dituzten krimak
|
beren
denboretan.
|
|
|
Brigant askenac biacpresundeguietan,/ Hogoy urtherendaco condenaturikan./ Orai pagaditçasten penitentcietan/ Eguin ditusten Crimac
|
beren
demboretan.
|
|
|
Brigant askcnac biacpresunúcguiotan Ilüfioy urllierondaca condón aturi kan Oral pagad itcasten póniteiitcíetan EgtiLu dituston Crimac
|
beren
detnboretan.
|
|
|
Barrutia ez da,
|
berez
, klasiko bat, baina bai antzinako teatrogile euskalduna; zorionez, luzaroan ahaztua izan ondoren, 1982az geroztik gure ikertzaileengan interesa piztu zuena. Aita Linok maite izan zuen eta asko idatzi zuen. Acto para la Noche Buena?
|
|
|
Lan honen izenburua
|
berez
berez etorri zait gogora. Izan ere, Lino Akesolok euskal literaturan askotariko emaitza utzi badigu ere, oro har haren izena aipatzean burura datorkiguna horixe da:
|
|
|
Lan honen izenburua berez
|
berez
etorri zait gogora. Izan ere, Lino Akesolok euskal literaturan askotariko emaitza utzi badigu ere, oro har haren izena aipatzean burura datorkiguna horixe da:
|
|
|
Esaterako, hauek begiratuko ditut bereziki: hiztegigintza; klasikoen lan batzuetan egindako ikerketak; bere jakinduriaren kutxa handi ezkututik ateratzen zituen gure historiaren puskak eta albiste ezezagun bitxiak; itzulpenei erreparatu nahi diet; azke nik, haren idazkietan toki ez hain txikia, ziur asko
|
berak
nahi baino handiagoa, hartzen duten eztabaida eta kritika garratzak ez ditut aipatuko, mendeurreneko giro gozoan ozpin tantak isurtzeko beldurrez.
|
|
|
Halako taldekako ospakizunak, baina, bide batez familiako kideen arteko loturak estutzeko ere izaten ziren. Horrela, herriko ageriko agerraldietarako gertatu beharra izaten zenez,
|
berez
sortzen zen herritarren artean familia eta auzo giroan halako egintzak martxan jarri eta bultzatzeko gogoa.
|
|
|
Gizarte zehatz bateko kide izateak
|
berez
eskatzen du taldeko kide guztien edota hainbaten arteko harremanak bideratzea. Taldekide sentitzeak aldean ekartzen du aldika aldika egintza bateratuak egitea.
|
|
|
Egin eginean ere, eliz testuak euskaratzeko batzordeak bere lana argitaratu ahala, gainerakoak baztertu egin zirelako. Aurreko urratsa kontuan hartu zen, jakina, irakurgaien arteko testuak eta egokitzerakoan, baina testu bakar bat egin beharrak
|
berez
ekarri zuen, jende artean erabiltzen ziren hiru bertsioak (Iparraldekoa, Gipuzkoakoa eta Bizkaikoa) baztertzea. Hala ere, eragin handia izan zuen testu bateratuak sortzerakoan Dionisio berak aitortu digunez.
|
|
|
Aurreko urratsa kontuan hartu zen, jakina, irakurgaien arteko testuak eta egokitzerakoan, baina testu bakar bat egin beharrak berez ekarri zuen, jende artean erabiltzen ziren hiru bertsioak (Iparraldekoa, Gipuzkoakoa eta Bizkaikoa) baztertzea. Hala ere, eragin handia izan zuen testu bateratuak sortzerakoan Dionisio
|
berak
aitortu digunez. Aurreko lan izugarri horrek hainbatean erraztu zuen Eliz Barrutien arteko Batzordearen lana.
|
|
|
Battittu Coyos
|
beraien
artean zetorren. Emeki emeki denok barrura sartu ginen eta berehala hasiera eman zioten ekitaldiari.
|
|
|
Oholtza gainean bazen mahai bat erdi aldean ezarrita, eta bertan eseri zen Battittu Coyos ezker eskuin Mixel Etxebest auzapeza eta Andre Urrutia euskaltzainburua zituela. Eskuin eta ezkerreko bazterretan gainontzeko euskaltzainak jarri ziren,
|
beraien
artean Jean Louis Davant eta Txomin Peillen euskaltzain zuberotarrak zirelarik.
|
|
|
Berehala horretarako arduradun zirenak lehen platera zerbitzatzen hasi zitzaizkigun. Bigarren platerarekin batera Xiberuko Zohardia elkarteko kantariak Zuberoako kantore ederrak abesten hasi ziren, eta
|
beraiekin
batera, nola ez, han geunden guztiok. Desertako pastiza eta kafearekin batera lehen dantza jauziak hasi ziren.
|
|
|
urrezko odeian adats gaztea bainutzen; eta oraino nire begiak adi jagokoz
|
berez
; baina urrin da joana, oindino bera gurtzen dabenerri zintzoakana.
|
|
|
Gizaki gehienok lez hainbat uretatik edana(
|
berak
oso ur gutxi edaten zuen, oso). Euskal tradizioan, gerra ostetxoan, Orixe zen gizonik jakintsuena.
|
|
|
Ba al du zerikusirik Karmel aldizkariak ekitaldi honekin? Bai, saria jasotzeko ohore horretan Txomin Solabarrietak ordezkatu bazuen ere,
|
berez
, hogeita bost urte hiztegigintzan egin dituelako,. Bostak bat, lantaldeari emandako saria zen.
|
|
|
Gure fraide honek bazuen beste amets bat ere, bertsolaritzari loturikoa. Bertsolarien eguna sortu nahi zuen, hauek biltzeko,
|
beraien
gauza eta arazoez hitz egiteko, eta bertsotan eginez eta elkarrekin bazkalduz jai eder bat igarotzeko, azken batean, bertsolarien giroa suspertzeko. Hau ere lortu zuen gauzatzea eta hainbat urtez jarraitu zuten Euskal Herriko bertsolariek gure fraide honen deira komentuan biltzen harmonia ederrean, gorabehera txiki batzuk tartean izan arren.
|
|
|
Segurtasunagatik, 1936ko urrian, Etxanoko erretore etxera joateko aholkua eman zioten. Etxe horretan izan zuten babesa Larreako nobizioak
|
beren
Maisu A. Jose Domingo Ugartetxea musikari markinarrarekin. Lo egitera, berriz, Manuel Juaristi eta honen egoera berean zegoen beste mutiko gasteiztar bat beste etxe batera joaten ziren, Martzelino Agirregoikoaren etxera.
|
|
|
Zientzialari horrek izena eta sinboloa proposatuko ditu, aukeraren arrazoiak emanez. Zientzialariak edo taldeak ez badu proposamenik egiten, IUPACek
|
berak
hartuko du izena proposatzeko inizitatiba.
|
|
2012
|
|
|
Subjektua, Objektua, Aditza (6 kapitulua) eta Subjektua, Aditza, Objektua (7 kapitulua). Laugarren atalean, azkenik, aurrekoetan egina laburbilduz,
|
beren
osotasunean ikusten saiatuko gara bai testua (8 kapitulua), bai hitz ordena bera (9 kapitulua), aurreko kapituluetan erabilitako adibideak berriro ere erabiliz eta adibide berriak baliatuz.
|
|
|
Askotan, gramatikara jotzen dugu zein hitz ordena erabili jakin nahian. Baina gramatikak,
|
berez
, oso arau gutxi eman diezazkiguke horretan ere. Aurreratu dugunez, estrategia egokiek lagunduko digute, gure ustez, hitz ordenaren arazoa konpontzen.
|
|
|
Dena den, lorpenak lorpen, komeni da gauzak argitzea. Batetik, gogoratzea zer den
|
berez
galdegaia. Bestetik, kontuan izatea galdegaiak ez duela zertan, derrigorrean, hitz ordena baldintzatu behar, nahiz eta lagungarri gerta dakigun.
|
|
|
Beharra eta gosea dagoen seinale. Gero, jardunaldietan, behin eta berriro entzun genituen hitz
|
berak
: bazela ordua Euskaltzaindiak hitz ordenaren gaiari heltzeko; eta behin eta berriro eskerrak eman zizkiguten.
|
|
|
Kanpoko eraginen artean, gainera, zuzeneko eskaria jaso neban, mezulari baten bidez, pertsona batek horretarako
|
beren
beregi emoniko diru-laguntza bat aginduz. Orain dala urte batzuk izan zan hori, baina bat batean etorri jatan mezulari edo bitartekoa eta, orduan San Joan Gurutzekoa be tartean sartzen zan ezkero, ez nekian gauzak serio ete joiazan.
|
|
|
teologo euskaldun batzuen eskuetan jarri zituan nik itzuliriko dokumentuak, zer nori bidali bakoitzaren espezializazioren arabera erabakiz. Erantzunak Jose Luis Zinkunegik
|
berak
bildu zituan eta gero niri bidali. Lagungarri izan jatazan, zertan esanik be ez.
|
|
|
Hirugarren Entziklika eta luzeena, Caritas in Veritate, Euskadiko Erlijiosoen Erakundeko idazkari dan Txema Arzallusen eskariz itzuli neban. Eta erakunde horrek
|
berak
argitaratu eban, aurreko biak legez. Hau ez genduan Karmelen argitaratu; luzeegia zan harako eta ia aldizkari osoa hartuko ebalakoan, aukera hori baztertu egin genduan.
|
|
|
Nir e arima nekatua zen or du ezker o eta, nahi zuen arren, ez zioten uzten atseden hartzen
|
berak
zituen ohitura kaskarrek. Behin gertatu zitzaidan, otoiztegian sartzerakoan, etxean egin ohi zen jai baterako bilatu eta han gordetzeko ekarri zuten irudi bat ikustea.
|
|
|
Bestalde, Santa Teresak, kontaera
|
berez
serioa izan arren, umore eta ironia tantaz gozatzen daki. Bere buruaz barre egiten dau askotan.
|
|
|
Bizitza den bezalakoa denez ordea, minutu luze batzuk barru bada ere, behegain hotzean, sumatzen dira lehenengo urrats motelak, gerokoa
|
berez
etorriko dela.
|