|
2000
|
|
|
batdatozhorretan. Jakinadenez, grafian, fonetikan, morfologian, lexikoan... elkar janztenduteJ.A.MogeleketaFraiBartolomek.Horregatik, FraiBartolomereneuskaraaztertzean, J.A.Mogelekinerkatzeaetaesatendirenensendogarrinoizbehinka hau aipatzea,
|
berez
berezkoa izan daiteke. Izanere, askoren iritziz, Peru Abarcarenegileadaekialdekobizkaierazaharrareneskolasortuzuena.
|
|
2002
|
|
|
Azken urteetan euskalgintzan diharduten intelektual hauen pentsaera edo ideologia aztertzeko materiala bildu dut handik eta hemendik, beren iritzi artikuluak edo elkarrizketak, kasu. Intelektual hauetako batzuek
|
beren
berezko jardun kulturaletik aparte badute oihartzun handia, eta banuen berauek aurrez aurre jartzeko interesa zenbait gai polemiko alderatzeko edo kontrastatzeko, baita, aldi berean, nire aletxoa ere jartzeko.
|
|
|
Hiriburuez aparte, ordea, eskualde edo eremu funtzionalak dira EAEkolurraldea egituratzen duten gakoak. Zentzu horretan, Gipuzkoari lurralde orekaeredugarria antzematen zaio,
|
berez
berezkoa duena, tamaina ertaineko hiri ugarieta elkarrekin ondo lotuak baititu. Araban eta Bizkaian, aldiz, egitura txit desorekatua nabari da, Gasteizen eta Bilbon kontzentratuta baitaude biztanleria, jardueraekonomikoak, ekipamendu nagusiak, etab. Gainera, LAAek eta dagozkienLAZPek egitura desorekatu hori indartu dutela eta aurrerantzean ere indartukodutela dirudi.
|
|
|
Libre izateko jaiotako animaliok batzuetan hogei zentimetroko kaiolan bizi dira edo arrainontzitxo batean,
|
beren
berezko bizitegia mugagabeko zeru barrutietan, itsas handietan edo baso zabal ederretan izan arren.
|
|
|
hauek espartzuzko poltsak eta saskiak egiten zituzten; horiek, artilezko tapizak eta oihalak; eta haiek, laborantzarako tresnak eta tramankuluak; baina baziren, halaber, bertako zeramika lantzen zuten buztinlariak, zeinekin Sergio eta Sara, pixkanaka, konfiantza hartuz joan baitziren, haien esperientzietatik ikasteko eta haiengandik ikasia beren eguneroko jardunean integratzeko: horrela, beren artisautza bertako tradizioan txertatuz eta guztiari aire moderno bat emanez,
|
beren
berezko bidea urratu, eta aurrera egin ahal izan zuten, gero eta arrakastatsuago.
|
|
2004
|
|
|
Lehenik, telebista lokalek
|
beren
berezko txokoa bilatzen dute, eskaria lortzeko.
|
|
|
Nire iritziz, telebista lokalen merkatuan komunikazio talde handiak sartu izanaren ondorioz, hedabide horien berezko nortasuna desitxuratu egiten da. Egia da programazio eta publizitate lokalari lekua eginez parrilla generalista baten baitan diharduten telebista lokalak
|
beren
berezko nortasuna sustatzen eta azpimarratzen saiatzen direla euskal esparruan, euskarazko edukiak emitituz eta tokian tokiko ikus entzuleen premiei erantzuten dieten esparru lokaleko edukiak eskaintzeari garrantzi berezia emanez. Beraz, komunikazio talde handietara lotutako euskal telebista lokalek berezko euskal nortasuna galtzen dute, espazio gutxiago daukate nortasun hori proiektatzeko, eta, aldiz, autonomoki eta independentziaz diharduten euskal telebistek sortu zirenetik daukaten euskal nortasunari eusten diote.
|
|
2005
|
|
|
IkustekodagoEuskalHerrikohainbatbazterretan sortzen arideneuskaraberrihorrek nolakokolorea (k) etazeinukituizanendituen.Hizkera erkidegoarenosasunonalagunetaherrian«heti! > > egindenmintzoak polarizaziorako etabereizteko duen gaitasuna baliatuz, hainbat hizkerak gogor eusten ahaldiote
|
beren
berezko kolore lokalari oraingoz; eskualdeko nortasunari edotaherrikoari garrantziaemanohizaienalderdietan gertatzendirahorrelakoak.Norberarenherriko hizkeratik ereduberrietaestandarre (ta) raino, gainera, alde ederra dago leku batzuetan, bateko eta besteko hiztunek beren gizartekohartu emanenetaerreferentzienaraberaibilikodutenaedoezdutena.Honela, betikoherriko euskaraedo«mildlocaldialect&g... Hori da, guohartu orduko, egungoeuskararigertatzenarizaiona.
|
|
2006
|
|
|
Arrazoi zuen, eta ez. Igual onena zen etxera joatea, erabat, Partiduaz ahaztuta, eta uztea gauzek
|
beren
berezko bidea segi zezaten, historiak beste aukera bat emango ote zigun aiduru. Guk hondatzen genuen beste aukera bat.
|
|
2007
|
|
|
Alde horretatik, UICNko adituek diotenez, laborantza ez da espezie horietako batzuen ekoizpen sistemarik onuragarriena, horrek ekar ditzakeen kostu handiak ahaztu gabe. Era berean, azaltzen dute laboreak ez lukeela espezie askoren edo
|
beren
berezko forman ahaltsuagotzat jotzen diren landareen eskariari erantzungo, eta beren lana basa bilketa iraunkorrean oinarritzen duten pertsona asko eroriko liratekeela. Herrialde batzuetan, bereziki nabarmena da espezieen galera.
|
|
|
Infrasoinua oso maiztasun txikiko uhin akustikoa da, 20 hertz baino gutxiagokoa; beraz, giza espektro akustikotik kanpo dago. Zientzialariek jakin dute lurrikarek, urakanek, tsunamiek, elur jausiek edo tornadoek
|
beren
berezko eta bereizitako infrasoinuak sortzen dituztela. Hori dela eta, soinu horiek identifikatzen dituzten teknikei ateak zabaltzen dizkie, soinu horiek emititzen dituzten hondamendiei aurrea hartzeko.
|
|
|
Esan dut euskal foruzaletasuna kasualitatearen ondorioa dela, Aragoik, Kataluniak, Valentziak eta Mallorcak ere bazituztelako
|
beren
berezko erakundeak, baina Ondorengotza Gerran() galdu egin zituzten. Hegoaldeko euskaldunek Borboitarren alde jo zuten gerra hartan.
|
|
|
Urteak dira gizatalde horiek
|
beren
berezko nortasuna gordetzeko babesa eskatzen ari direla, bai estatu nazional horien baitan bai nazioartean; izan ere, gaur egun estatu nazional horiek eskaintzen dieten babesarekin ez daude guztiz konforme. Horiek horrela, gizatalde horietako herritarrak gero eta irmotasun eta heldutasun handiagoz ari dira antolatzen, estatu horien aurrean beren nortasuna zaintzeko behar duten legezko aitorpena eta babesa aldarrikatzeko4.
|
|
|
Horren harira, gutxietsitako gizatalde nazionalak konstituzioetan
|
beren
berezko nortasuna aitortzeko eskatzen ari dira, eta, orobat, nortasun berezi horiek babesteko tresnak, bai nazioarteko itunetan bai estatu mailako arauetan.
|
|
|
• Alde positibotzat jotzen da, edonola ere, gutxiengo nazionalaren aldeko bereizketa (edo diskriminazio positiboa) egiteko bidea zabaldu zutela, eta horren bidez gutxiengoek
|
beren
berezko nortasun nazionala gordetzeko zenbait kultur premia zutela aitortzen zen.
|
|
|
Babes horren funtsean, izan ere, honako eskubidearen aitorpena egongo litzateke: gizatalde horietako herritarrek
|
beren
berezko nortasuna gordetzeko egoki deritzoten egitura sozialak nahiz juridiko politikoak eratzeko eskubidea izatea. Gorago esan dudan bezala, eskubide horri zenbait adituk nazio eraikuntza deitzen diote.
|
|
|
" Mañana va a hacer un año" esan zuen, galderaren erantzuna pentsatzeko ikasleari denbora gehiago eman nahi dion maistra bigunaren antzera. Norak esku bat ukitu zion hatz txikerraz, eta paseoan ibili al zen galdetu zion, artean aitona hilik egongo ez balitz bezala, eta hark" ez dut gogorik" ihardetsi," dagoeneko ez dut ezertarako gogorik", dolu gabeko esaldi bat, hitzek
|
beren
berezko esanahia baizik ez dutenean hartutako bortizkeriaz. Hitz bortxatu gabeak ziren amonarenak, umeek lehen aldiz puta ebakitzen duteneko eztanda bera sortuz, ezein errietak, ezein argudiok estal ez ditzakeen zarata sortzen duten hitzak.
|
|
2008
|
|
|
Eta orkestra jotzen hasi zen, lotu ziren Gerardo eta Natalia beste saio batean? eta orduan bai, Nataliak bere bihotz arimen mugimendu guztiak egokitu zituen Gerardorenetara, pauso bakoitzean pasioaren eta harmoniaren arteko oreka lortzen zutela, biak ere
|
beren
berezko izaerarekin bat hara eta hona, ez hara eta ez hona?
|
|
|
Holakoetan urratzen dena egitura sintaktikoa baino gehiago zentzuaren koherentzia da. Beste batzuek, ostera, alderantziketa figurak dira,
|
beraietan
berezko edo unekoaren kontrako ordena edo norantza gertatzen baita. Ordena sintaktikoa da holakoetan urratzen dena.
|
|
|
56.Bazkideen jarrera geldo honen ondorio zuzena zuzendaritzaren zaintzarik eza da: «Jabetzaren sakabanaketak (akziokako sozietateetan gertatzen den atomizazioaren bidez) aukera ematen die zuzendariei etekina maximizatzearen helburutik urruntzeko eta
|
beraien
berezko helburuak babesteko; hau da: beraien berezko interesak (lansariak, beste mota bateko ekonomia ordainketak, estatusa, ziurtasuna, etab.) salmenten bidezko etekinen bitartez batzuetan, erabilgarriak diren berezko baltzuen araberako sarreren handitze tasaren maximizazioaren bidez eta, azkenik, baita zuzendarien berezko estrategia eta enpresa politikak ezartzeko orduan duten askatasun maila maximizatuz ere» (Eguidazu, 1999:
|
|
|
«Jabetzaren sakabanaketak (akziokako sozietateetan gertatzen den atomizazioaren bidez) aukera ematen die zuzendariei etekina maximizatzearen helburutik urruntzeko eta beraien berezko helburuak babesteko; hau da:
|
beraien
berezko interesak (lansariak, beste mota bateko ekonomia ordainketak, estatusa, ziurtasuna, etab.) salmenten bidezko etekinen bitartez batzuetan, erabilgarriak diren berezko baltzuen araberako sarreren handitze tasaren maximizazioaren bidez eta, azkenik, baita zuzendarien berezko estrategia eta enpresa politikak ezartzeko orduan duten askatasun maila maximizatuz ere» (Eguidazu, 1999:... 102).
|
|
|
Eta orkestra jotzen hasi zen, lotu ziren Gerardo eta Natalia beste saio batean... eta orduan bai, Nataliak bere bihotz arimen mugimendu guztiak egokitu zituen Gerardorenetara, pauso bakoitzean pasioaren eta harmoniaren arteko oreka lortzen zutela, biak ere
|
beren
berezko izaerarekin bat hara eta hona, ez hara eta ez hona...
|
|
2009
|
|
|
Nolanahi ere, Txillardegiri berari irakurria izan diot txekieraren" argitzaileak" edo suspertzaileak" baserrietako eta herri txikietako semeak zirela" 6, eta, horrenbestez, ulertu behar genuke nekazari giroan eta herri txikietan txekiera bizirik zegoela. Xehetasun horiek gorabehera, esan dezagun egia dela, egia biribila bezain garratza, herri gehienetan beranduegi hasten direla
|
beren
berezko hizkuntzaren alde zerbait egin nahirik. Jadanik ordezkapenaren alperrak hizkuntza ale nagusiak xehatu eta birrindu dituenean.
|
|
|
Herri gehienetan beranduegi hasten direla
|
beren
berezko hizkuntzaren alde zerbait egin nahirik. Jadanik ordezkapenaren alperrak hizkuntza ale nagusiak xehatu eta birrindu dituenean.
|
|
|
Euria ari du leihoetan, Felix hil zenetik aurreneko aldiz. Tantek lurraren kontra lehertzean egiten duten soinua gogoratzen saiatu da Eulali, eta irribarre egin du irudi batzuei
|
beren
berezko soinua zeinen ondo gelditzen zaien pentsatu duenean. Diru zorroa erakutsi die mahaiaren jiran eserita dauden beste hirurei:
|
|
|
Baina, anaiek ez ezik, arrebek ere. Maria Bibianak eta Adak? bakarrik uzten zuten Domingo gai hartan, heriotzaren inguruko gaiak itsusiak baitziren, zinez, baita beldurgarriak ere, don Zoilo medikuak aitortu zienez; ongitxo zekiten hura bi ahizpek, bestela ere; haiena, baina, muineko eta erraietatiko jakituria bat zen, beharbada,
|
beren
berezko emetasun senarekin zerikusia zuena, adimenaren alorretik at: esan nahi baita ez Maria Bibianak eta ez Adak ere ez zituztela hamaika pentsamendu eta beste hainbat iritzi arrazoiaren galbahetik iragazi behar izan ondorio hartara iristeko, heriotzaren arbuio erabatekora, bestela esanda?, haien pertzepzioa, muturreko egoera hartan, arrazoiaren arrazoi guztien aurrekoa zelako, ausaz, haien hezur haragiei lotua, bi nesken gorputzak bizi iturri potentzialak ziren heinean, biziaren ura eta uraren bizia ematera deituak.
|
|
|
Zuk, hala ere, egurra nahi duzu, eta egurra izango duzu, oraintxe bertan, isiltzen ez bazara!". Baina, anaiek ez ezik, arrebek ere –Maria Bibianak eta Adak– bakarrik uzten zuten Domingo gai hartan, heriotzaren inguruko gaiak itsusiak baitziren, zinez, baita beldurgarriak ere, don Zoilo medikuak aitortu zienez; ongitxo zekiten hura bi ahizpek, bestela ere; haiena, baina, muineko eta erraietatiko jakituria bat zen, beharbada,
|
beren
berezko emetasun senarekin zerikusia zuena, adimenaren alorretik at: esan nahi baita ez Maria Bibianak eta ez Adak ere ez zituztela hamaika pentsamendu eta beste hainbat iritzi arrazoiaren galbahetik iragazi behar izan ondorio hartara iristeko –heriotzaren arbuio erabatekora, bestela esanda–, haien pertzepzioa, muturreko egoera hartan, arrazoiaren arrazoi guztien aurrekoa zelako, ausaz, haien hezur haragiei lotua, bi nesken gorputzak bizi iturri potentzialak ziren heinean, biziaren ura eta uraren bizia ematera deituak.
|
|
2010
|
|
|
Sarrera galiziera hizkuntza ibero erromaniko bat da, hainbat hizkuntza zeltaren eta latin arruntaren artean azken hori gainjartzetik jaioa, penintsulako ipar mendebaldeko koadrantean. galiziako nazionalitate historikoan, asturiaseko mendebaldean (eo eta navia ibaien artean), leongo mendebaldeko bierzon eta zamorako ipar mendebaldean galiziera erabiltzen duten hiztun guztiak batzen baditugu, gaur egun bi milioi lagunek baino gehiagok hitz egiten dute galiziera. Caceresko1 ipar mendebaldeko hiru udalerritan bizirik eusten diote galizieraren halako aldaera arkaizante bati, eta bost mila lagun inguruk hitz egiten dute. horrez gain, galiziako milioi erdi emigrantek baino gehiagok
|
beren
berezko hizkuntza hitz egiten jarraitzen dute sendi mailan espainiako estatuko beste herri jakin batzuetan eta amerikako zein europako abegi herrietan. iraganean bizi izan zuen erdi aroko urrezko garaiaren ostean (orduan galizian hitz egiten zen hizkuntza bakarra izan ez ezik, latin idatziaren erabilera ere partekatu baitzuen mota guztietako agirietan —literatura, zientzia, historia, adminis... XV XViii. mendeetan zehar gaztelaren zerbitzura bizi ziren atzerriko eliteek tokiko agintarien (noblezia, elizako goi hierarkia, justizia, etab.) eginkizunak bereganatu zituztenean, galiziera makalaldian sartu eta jende xehearen artera baztertu zen zeharo:
|
|
|
Autonomia erkidegoen subiranotasuna aintzatesten ez den heinean,
|
beren
berezko jurisdikzioa ere ez zaie onartzen. Ezin da ahaztu EKren 149.1.5 artikuluak justiziaren administrazioa estatuaren eskuduntza esklusiboa dela adierazten duela.
|
|
|
Zerrien kasuan, garrantzitsua da kargaren dentsitatea nabarmentzea. Horiek zutik eta
|
beren
berezko posizioan egoteko adina leku izan behar dute, edo, nahiago badute, etzateko. Europako legeriaren arabera, 100 kiloko zerrien karga dentsitatea 235 kg/ m2 da, 0,42 m2 inguru animalia bakoitzeko.
|
|
|
Saihestu egin behar da haiek gainditzen dituzten eta beren askatasuna eta, muturreko kasuetan, osasuna arriskuan jartzen duten zaintze lanak egiteko konpromisoa hartzea. “Batzuk ez dira gai ‘ezin dut’ esateko edo, are gutxiago, ‘ez dut nahi’ esateko —zehazten du erakundea—, nahiz eta kontuan hartu ez dituzten
|
beren
berezko mugak eta gero eta handiagoak”. “Mendekotasun bikoitza:
|
|
|
pitotxa, lepahoria, erbinudea, ogigaztaia, muxarra... denak ere habiatik kanpoko lehen gauetan kumeak harrapatzeko pronto... Eskerrak Biziak den denentzat daukan
|
berez
berezkoa duena...
|
|
2011
|
|
|
Guraso asko aurkitzen dira ataka zailean; beste aukerarik ez, eta urratsa gaztelaniaz egin behar izaten dute. Eta ez dute ondo ulertzen zergatik.2007tik, esaterako, Katalunian eta Galizian inskripzioak
|
beren
berezko hizkuntzan egiteko aukera dute. 2007tik Euskal Herrian hainbat eskari egin dira, eta hitz onak ere ugari heldu dira erakunde publikoetatik, baina arazoa oraindik ez da konpondu.
|
|
|
Horren arabera aldatzen du hizkuntza askotan nerabeak. Errebeldia garaia amaitzen denean, berriz, nerabeek
|
beren
berezko hizkuntza onartzen dute eta asko bueltatu egiten dira. Beste batzuk, ordea, ez eta horretan dago, hain zuzen ere, ezberdintasuna.
|
|
|
Robert C. Solomon, El pequeño libro de filosofía, 2009, 58 or. Perun, adibidez, hezkuntza eragile elebakarren aldetik sortzen da bestelakoa, diferentea, izatearekiko eraman ezina: . Jatorrizko kultur adierazpenak
|
beren
berezko logika eta arrazionaltasunean atzeman ezinak, ondorioz, iseka, kritika eta mespretxua eragiten du hezkuntza eragile elebakarren aldetik, hirietan bizi diren elebakar hispanoen aldetik?. Taipe Campos,. La educación en castellano en poblaciones quechuas en los Andes peruanos?, Revista Iberoamericana de Educación, 1988, 16 or.
|
|
|
Bilboko Anaitasuna, unibertsitateetako kultur elkarteak (EKT, EKM, Z EKT eta abar), UEU, Elhuyar eta abar. Aipatutako guztiak Euskara Batuaren alde zeuden, baina
|
beraien
berezko esparrua izan zen euskara egokitzea zientzia eta teknikaren arloko gaiak lantzeko. Etxebarriaren proposamena oso iradokigarria den arren, 1970 urtea baino lehen euskara kultur hizkuntza gisa balioesteko ekimen kolektiborik izan zela ikusi dugu, hala nola Jakin taldearena.
|
|
|
Eguzkiaren errainuek, oraindik erdi lotan, ez zeukaten indar nahikorik gaueko ihintzari dirdirak ateratzeko. Hiria nagitasunez ateratzen zen ilunpeetatik, eta eraikinek grisari utzi eta
|
beren
berezko koloreak berreskuratzen zituzten poliki poliki: elizetako kupula berdeak eta teilatu gorri biziak; horiak, arrosak, urdin argiak, grisak... ostadarra zerutik erori eta kaleak besarkatu izan balitu bezala.
|
|
2012
|
|
|
Horien artean betebehar ez zuzenen teoria dugu.Honek, gainerako teoria deontologistek bezala, oinarrian eskubideen eta betebeharrennozioak ditu. Honen arabera, gizakiak gainerako animaliak begirunez tratatu beharditu, baina ez
|
beraien
berezko balio edo existentziarako eskubidearengatik, baiziketa gizakiok beraiei sor diegun begiruneagatik. Alegia, animaliaren bizitzaren balioagizakiaren borondatearen arabera neurtzen da, ez, ordea, bere existentziari berezkobaliorik aitortzen zaiolako.
|
|
|
Euskarazko herri aldizkarien gainean idatzitako lehenengo lanek abiapuntu zuten Arrasaten 1988an kaleratutako Arrasate Press euskarazko astekari «aitzindaria» (Arrieta, 2005: 155). Hartara, lan haiek ikertu zituzten haren elementu bereizgarriak, egitasmoak hark ekarri zituen berrikuntzak eta herri aldizkarietan
|
berez
berezko bilakatuko ziren nortasun ezaugarriak (Aranzabal, 1990, 1991, 1992, 2000; Irigoien, 1992, 1993; Mendiguren, 1991, 1992; Elkoroberezibar, 1991, 1992, 1993, Agirreazaldegi, 1993; Arana, 1998; Aranguren, 1999; Irizar, 2003).
|
|
|
Beste aukera da segmentuetan ebaki, mutur batean zulaketa egin eta zuhaitzaren adarrei lotu. Hala, zintzilikario natural oso politak lortzen dira, eta
|
beren
berezko koloreari utzi eta gustura margotzen dira. Zintzilikario gisa pinaburuak erabiltzeko, zuhaitzaren adarrek bere pisua jasan dezaketela ziurtatu behar da Pinaburuak.
|
|
|
Entzumenaren bidez ere distantziak eta materialen ezaugarriak neurtuko dituztela esan daiteke, haien praktikan oztopo edo laguntza izan daitekeen hurrengo elementua identifikatzeko. Faktore horiek denak sumatzeko gai direla uste du parkourlariak, eta hala,
|
beren
berezko hiri espazioaren irakurketa fenomenologikoa egiten dute, gorputza bere osotasunean darabilena.
|
|
|
" Oraindik urtebete geratzen zait niri", gogorarazten du don Fernandok;" niri, bi", don Antoniok. Don Norberto, iaztik erretiratuta egon arren, goizero etortzen da haiekin egotera, eta betiko solasaldiak izaten dituzte hirurak hiruretara, irakasle gela
|
beren
berezko foroa balitz bezala. Hartarako orduarekin berarekin heldu da don Norberto;" egun on" esan, eta bere betiko lekuan eseri da.
|
|
|
Zaila da Estatuaren botere maila Sarkozyren gobernua baino beherago erortzea; mundu osoan forma basatia hartzen duen amerikar militarismoa eta bere morroiak: poliziari dagokionean, kontrol zenbatezinak, lege maltzurrak, basakeria sistematikoa, mendebaldeko aberats eta asebeteak
|
beren
berezko etsai izendaezinengandik at mantentzeko soilik eraikiak diren harresi eta burdin harizko hesiak, Afrikatik hasita mundu osoan zehar dauden milioika babesgabe; ideologiari dagokionez, zaila da laikotasun zarpaila, komediazko" demokrazia" eta Europan nazien eskutik judutarrek jasandako sarraskiaren instrumentalizazio nazkagarria ustezko basakeria islamiarrenganako, hori guztia kon...
|
|
2014
|
|
|
|
Beren
berezko habitata ez den arren, saguzarrak egokitu egin dira gizakiok sortutako azpiegituretan bizitzera, eta, zenbaitetan, etxebizitza, eliza eta abarretan sartzen dira, babesleku bila, umatzeko toki egoki eske eta abar.
|
|
|
jakinarazi zienean ez zuten marmar ere egin. Egiaz, Iñakik
|
berak
berezko hautespen prozesu erradikal bat ezarria zion har populazioari: kutxan sei ale baino ez zituen gorde, eta gainerakoak zakarretara bota zituen.
|
|
2015
|
|
|
Baina aurreikuspen guztiak hautsi ditu asteburu honetan Telmo Deuneko kuadrillak. Bermeon estropada burua hartu zuten hasieratik eta halaxe amaitu zuten, lau luzeetan lan biribila eginez,
|
beraien
berezko arraunkera galdu gabe, behar baino lehen irabazi nahi izateagatik erritmoa gehiegi bizkortu gabe.Hiru eta lau segundora sartu ziren Getaria eta Portugalete, hurrenez hurren; atzerago Mugardos. " Portugaletera nahiago lau punturekin joan birekin baino", zioen Anjel Etxaniz presidenteak, Bermeoko estropada amaitu berri;" baina inolako konfiantzarik gabe goaz, dena eman eta estropada irabaztera". Esatetik egitera alde handiegia izaten da askotan, baina igandean ez; igandean, irabaztera atera eta irabazi egin zuen berriro Telmo Deunek.Estropada ez zen, hala ere, nahi bezala hasi.
|
|
|
Haien legeen menpe bizi nahi ez duten lekuko seme alabak, utopiarrek ohiltzen dituzte berentzat hartu dituzten lur eremuen mugatik kanpora. Jazartzen zaizkienei, ordea, gerla egiten diete; uste baitute egiaz zuzen dela gerla egitea, nonnahiko populu batek, berak batere behar ez duen eta alfer eta huts uzten duen lurra, ez dielarik erabiltzera eta baliatzera utzi nahi, lur horiek
|
berak
berezko legez hazi behar lituzketenei?. Oraindik norbait gogoratuko da menturaz, nola antz antzeko argudiabidea erabili duen, Ipar Amerikar iaioek mexikar alferrontziei lurralde puskak indarrez kentzea justifikatzeko, Karl Marx jaunak, gizadiaren progresoarentzat hala hobe omen delako.
|
|
|
Zibernetikaren ikerlariak, oro har, auto erregulatzen ziren sistemetan zeuden interesaturik. Sistema horietan,
|
beren
berezko jardueraren emaitzek beren artean elkarreragiten zuten, sistema osoaren jarduera inguruaren eta helburuen arabera handitzeko, gelditzeko, hasteko edo gutxitzeko. Ideia hori ongi uler dezazun, pentsa ezazu esate baterako termostato batean.
|
|
|
Baina kultura horren aurkako kritikoak handik lasterrera agertu ziren, gure teknologiarekiko beste norabide bat emateko xedeaz. Kritikoek
|
beren
berezko ikonoak zeuzkaten, eta hauek fantasiazko narratibetatik eta jarduera ziberdelikoetatik zetozten: aipatuko nituzke Mondo 2000 aldizkariko sortzaileak. Queen Mu eta R.U.
|
|
|
1 Hemendik ez duzue atera behar, ahizpak, esan ditudan ondorio hauek beti sen batean daudenik arima hauetan, eta horregatik, gogoratzen naizenean, gehienetan? esaten dut; behin edo behin, gure Jaunak
|
beren
berezko izaeran uzten baititu, eta orduan gaztelu honen inguruko eta egoitzetako gauza pozoitsu guztiek elkar hartzen dutela dirudi, arima haiek eskura izateko aukerarik izan ez duten tarteagatik haien mendekua hartzeko.
|
|
|
2 Jainkoak nahi beza nik ulertzea, areago oraindik azaltzea, izan ere, uste dut ez dakidala zein den espirituala, ez noiz nahasten zaion sentsuala, ezta nola jartzen naizen horretaz hitz egiten ere. Urrutitik hitz egiten entzuten duena bezala da, ez baitu ulertzen esaten dutena; hori gertatzen zait niri, batzuetan ez baitirudi zer esaten ari naizen ulertzen dudanik eta Jaunak nahi du ongi esana izatea; beste batzuetan aldrebeskeria hutsa bada, nigan
|
berez
berezkoa da ezertan ez asmatzea.
|
|
|
Horrek denak askotarikohautemateak sustraitu ditu euskal nortasunaren inguruan. Batzuek espainiar eta frantziar nazionortasunen mendeko nortasun emaletzat dute; beste batzuek
|
beren
berezko nazio nortasuntzat.Gainera, euskal herritar izateari buruzko definizioa ere anitza da. Badira jaioterria eta hizkuntzagisako faktoreak lehenesten dituztenak, Ipar Euskal Herrian nagusiki, eta bestalde, Hegoaldeanoro har, euskal herritar izateko borondateari garrantzia handiagoa ematen diotenak.
|
|
2016
|
|
|
Eder bultzadak bere baitan jasoz eta barneko errotan ehoz, olerki bihurturik itzultzen zizkigunetakoa genuen. Berezko olerkaria esatera nindoan,
|
berez
berezkorik ez dela ezer ohartu naizenean. Izan ere, olerkia iturritik ura bezala zeriola begitandu arren, gogoeta luzeen eta hitz zizelez kolpeka kolpeka, hemen moztu eta han ezarri, egiten zen ahaleginaren emaitza izan ohi zuen.
|
|
|
Horrek denak askotariko hautemateak sustraitu ditu euskal nortasunaren inguruan. Batzuek espainiar eta frantziar nazio nortasunen mendeko nortasun emailetzat dute; beste batzuek
|
beren
berezko nazio nortasuntzat. Gainera, euskal herritar izateari buruzko definizioa ere askotarikoa da.
|
|
|
Ideologia horrek Erdi Aroko patriarkaturik sakonena berreskuratu eta azken ondorioetaraino ezartzea erabaki zuen. Emakumeak izan ziren ekintza moralizatzaile horren helburu; izan ere, ezkontzea eta etxeko lanak egitea zen
|
beren
berezko bidea. Eta beren ibilbide profesionala, familia osatzea eta seme alabak edukitzea.
|
|
|
Antzeko gisan, ezin dut ulertu zergatik tematzen diren esatari asko, azpeitiar batzuk tartean, Azpeitiako esaten Azpeitiko esan ordez, Euskaltzaindiari ez ezik
|
beren
berezko joerari eta erabilera zabalduenari ere uko eginez, auskalo noren aginduari men eginez. Urrrrrteak daramatzate horrela.
|
|
2017
|
|
|
...koordinaturiko Lingua e xenero liburuko ekarpen interesgarriek demostratu zuten bezala.4 Hizkuntza sexista aztertzen bada ere hizkuntza hegemonikoetatik hartutako adibideekin egin ohi da, ez baitira beti beste hizkuntzatan aplikagarriak, ez da aztertzen hizkuntz hegemoniaren eta derrigorrezko elebakartasunaren eta generoaren arteko intersekzioak nola bultzatzen dituen emakumeak komunitate askotan
|
beren
berezko hizkuntza alde batera uztera. Galegoaren kasuan, argi dago hizkuntzaren estereotipoak hizkuntza ‘basatia’, ‘landugabea’emakumeak beren hizkuntza uztera presionatzen dituen aliantza bat eragiten duela; izan ere, emakume horiek ‘finak’ izan daitezen espero da, eta gizonek baino zigor handiagoa pairatzen dute hizkuntza hori hitz egiten badute.
|
|
2018
|
|
|
Haur ikastoletan hasi, lehen eta bigarren mailan ikasi eta Lizeoan ikasketak finitzen dituzten ikasleek soinu eta azentu berriak bereganatzen dituzte. Aldi berean, txikitatik zuberera mintzo direnek
|
beren
berezko soinuak kontrolatzen segitzen dute.
|
|
|
Estralurtarrek ez zuten protestarik egin. NBEko ordezkariak agurtu,
|
beren
berezko tamainara itzuli, azaldu zutenez, gure altuerara egokitutako beren gorputzen proiekzioak erabili bazituzten, gizakiokin maila berean aritzeko izan zen?, eta bistatik desagertu ziren: infinitesimalak ziren.
|
|
|
Euskaldunek Espainiako jokalari hoberenen fama dute.
|
Beren
berezko indar eta lastertasuna azkartzen dien joko maite horretan kartsu aritzen dira, horrek menditarrek hain gogoko dituzten abantaila fisikoak agerian ezartzen baititu. Dantzaren plazerak baino are maiteago dute eta maitale eder baten begiek, euskaldun gizon gaztearendako, pilotak baino lilura gutiago dute, hura bere beso zaintsuak, larruzko xisteraz armatuak, zeruraino igortzen delarik.
|
|
|
Euskal emazteek badakite emakumeen eta usatuzko politezia biltzen, bai eta
|
beren
berezko apaltasuna ere. Arrotz baten kanpoa eta itxura on 190 zaizkien ber, abilki hartaz dena oro ikertzen dute eta haien ustez gustatzen zaizkion gaiak dituzte harekin hizpide.
|
|
|
Argi ororen iturria den izarrari, aldiz, Egi izena ematen dio, horrek erran nahi du, zentzu moralean," zibilizazioa" eta" egia", bere jendartearen garapenean dagoen harmonia naturalari dagokiona.
|
Beren
berezko mintzairan modu birjinal batean gauzaturik den jainkozko egiaren oroitzapenetan, euskal herritarrak, IAO ren populua, Hegoaldeko zeru distiratsuaren pean lehen aroan sortu zena, titulu zehatzaz, argiaren eta Axuria ren Haurrak deitzen ziren.
|
|
2019
|
|
|
236 Urpeko animaliak
|
beren
berezko grabitaterik ezean bizi dira, haientzat gu garelarik estraitsasotarrak, arrotzak, astunak, geldoak, oxigeno etereoa arnas egiten dutenak.
|
|
|
Neurri batean, haiekiko konplizitate oro baztertzeko hartzen du jarrera maskulino bat; janzkera trabestitzen du, itxura, hizkera, eta neska lagun femenino batekin osatzen du bikotea, beretzat rol maskulinoa harturik: antzezte hori bada, bai,, gizontasunezko protesta bat?, baina bigarren mailako fenomenoa da;
|
berez
berezkoa eskandalua da: subjektu konkistatzaile eta subiranoak eskandalua sentitzen baitu bera haragizko harrapakin bihurtzeko ideiaren inguruan.
|
|
|
Luze gabe, ilargiaren argitasun laruaren arrimuan, muino baten kaskora igotzen da. Han, behean, iluntasunaren oihalean bildurik, eliza ageri da, baita, metro gutxi batzuk harantzago, lehen teilatuak ere,
|
beren
berezko gorritasuna gau asegaitzak xurgatutakoak.
|
|
2021
|
|
|
Zaila begitandu zaio minik hartu gabe jauzi egitea (P. Lizarralde); Askoz errazago izango du olibondotik sortutakoak
|
beren
berezko olibondoan txertatzea (Elizen arteko Biblia). Baita oroitu, gogoratu ere:
|
|
|
Zaila begitandu zaio minik hartu gabe jauzi egitea (P. Lizarralde); Askoz errazago izango du olibondotik sortutakoak
|
beren
berezko olibondoan txertatzea (Elizen arteko Biblia).
|
|
|
9"[...] Giza zientziak ez ziren agertu harik eta, arrazionalismo presio eragile baten, konpondu gabeko arazo zientifiko baten, interes praktiko baten eraginpean, gizakia (nahita ala nahi izan gabe, eta arrakasta handiagoarekin edo txikiagoarekin) objektu zientifikoen aldera pasaraztea erabaki zen arte. [...] Zientzia horiek artikulatu dira,
|
beren
berezko posibilitatea, gizakiak existitzen direnetik eta gizartean bizi direnetik lehen aldiz, gizaki isolatua edo taldekoa zientziaren objektu bihurtu izanaren egitate biluzia. [...] Hori ezin da iritzi agerpentzat hartu, ezta tratatu ere:
|
|
|
ez dutelako
|
beren
berezkoa egiten
|
|
2022
|
|
|
Denok dakigu espainiar orok duela Madrilen bezala Abaltzisketan edo Amoroton, gaztelaniaz bizitzeko eskubide osoa, eta eskubidea ez ezik jakin beharra ere 78ko Konstituzioko hirugarren artikuluak ez ahaztu Konstituzioaren atarikoan dagoela, hots, artikulurik funtsezkoenen barruan hirugarren, hala agintzen duelako. Beste hizkuntzak, onenean,
|
beren
berezko lurraldean erabil litezke, baina, kontuz, ez dakitenak molestatu gabe. Nola joan zen artikulu horren debatea ponentzian, batzordean eta kongresuan?
|
|
|
Lurralde Autonomo Indigenak legez eratuko dira, eta oinarrizko eskubide kolektiboak aitortzen zaizkie jatorrizko herriei: autonomiarako, autogobernurako eta kulturarako eskubideak; hezkuntza sistemaren barruan, beren ohitura eta kulturaren araberako erakundeak garatzekoa; naturaz duten ikuskerarako eta beren lur, lurralde eta naturarako eskubideak; eta
|
beren
berezko erakunde, justizia sistema eta agintari tradizionalak izateko eskubidea. Horrekin batera, natur baliabideetarako eskubidea ere bai.
|
|
|
" Terrore semantikoa, edo ihes egitea berez esanahi garbi bat duten hitzetatik, porrota, estufa, ikatza hitz lohiak balira bezala, joan, aurkitu, jakin hitzak lizunak balira bezala. Antilinguarekin hitzen esanahiak urrutiratu egiten dira
|
beren
berezko lekutik, apartatu egiten dira ezer esan nahi ez duten [hitz gastatuen edo hitz manipulatuen edo esanahia galdu duten hitzen] lurraldera, modu horretan esaten duten oro lauso eta elusibo bihurturik...". (L, antilingua, Italo Calvino).
|
|
2023
|
|
|
Bada, ni ahalegintzen naiz azaltzen txongiletik abiatuta emakumezko eta gizonezko elementuak atera daitezkeela", gogora ekarri du Lafraguak. " Izan ere, jaiotza horren bitartez ezagutu nahi dugu
|
beren
berezko kultura. Talaveraren adibidean, bertako tradizio zeramikoa ezagutu nahi dugu".
|
|
|
2) Laurogeiko hamarkadaren amaieran eta laurogeita hamarreko hamarkadan, jurisprudentzia arorik aurrerakoiena edo hizkuntza propioen normalizazioaren aldekoena gertatu zen (Auzitegi Konstituzionalaren 69/ 1988, 74/ 1989, 46/ 1991 eta 337/ 1994, 56/ 1990, 50/ 1999 epaiak, besteak beste). Epai horiek autonomia erkidegoei tarte esanguratsua aitortu zieten
|
beren
berezko hizkuntza ofiziala babesteko eta sustatzeko politikak egiteko.
|
|
|
Esan gabe doa, azkenik, ez bakarrik oinarrizko gainegitura eta marko geopolitikoak, baita naturak, fisika kuantikoak, kulturak edota gizarteak berak ere
|
beraien
berezko bilakaera izan dutela bitarte honetan.
|