|
2000
|
|
|
Sasieta Mankomunitatea izan zen lehena ontziak biltzen. 1994an Goierriko lau herritan jarri zituzten kontenedore horiak proba moduan eta iazko maiatzean Urola Garaia eta Goierri eskualdetako beste
|
herrietara
zabaldu zituzten. Honela, 1998ko uztailerako 230 kontenedore zeuden.
|
|
|
urte sasoi zehatzetan mahatsa, patata, zainzuria eta beste produktuen uztan lan egitera Araba eta Nafarroara etortzen diren etorkinak. Milaka dira gure
|
herrietara
datozenak. Euren lan eta bizi baldintzak orokorrean etsigarri eta ezegonkorrak dira.
|
|
|
30 inguru argitaratu ditu, horien artean Leturiaren egunkari ezkutua (1956), Peru Leartzako (1960), Huntaz eta Hartaz saiakera bilduma (1965), Hizkuntza eta Pentsakera (1966), Elsa Scheelen nobela (1968), Euskal Herritik erdal
|
herrietara
(1978), Euskal gramatika (1978), Euskal Fonologia, Euskal azentuaz tesia, Exkixu (1988), Antigua 1900 (1992), Putzu eleberria (1999).
|
|
|
ALVAREZ ENPARANTZA, J.L.: Euskal herritik erdal
|
herrietara
. Amorebieta, 1978.
|
|
|
–Hizkuntza eta Erresuma? in Branka V, San Sebastian, Edicio nesVascas Argitaletxea, 271; edota in Euskal herritik erdal
|
herrietara
, Amorebieta, 449 orr.
|
|
|
–Hizkuntza gizonaren zerbitzuko? in Euskal herritik erdal
|
herrietara
, Amorebieta, 467 orr.
|
|
|
Ez baitzegoen. Aitaginarrebaren eskaintza onartzea beste erremediorik ez zitzaidan geratu, eta lau urtez aritu nintzen kamioiarekin arraina partitzen, Donostia inguruetako
|
herrietara
, Nafarroara, Zaragozara... Orduak eta orduak egiten nituen kamioiaz, atsedenik gabe, egunean hogeita hiru ordu askotan.
|
|
2001
|
|
|
Bailarak oraindik zenbait hutsune ageri ditu ekonomikoki, hala nola erosketak egitera inguruko
|
herrietara
joan behar izaten dela, baina orokorrean Lea ibarrak iraultza handia ezagutu duela esan genezake, hau da, bere etorkizuna inoiz baino argiago ikustea, baina aldi berean bere izaera eta nortasuna gordetzea ahalbidetu izan dion bilakaera sakona alegia. Orain leatarrek euskal herritar eta kanpotar guztiak beren berpizkundearen lekuko izatera gonbidatu nahi dituzte, bide batez turismoaz baliatuz bertako bazter lasai eta ederretaz goza dezaten
|
|
|
Pinuek ez dute, hala ere, bertakoentzat baliabide ekonomiko nahikoa ekarri, eta nekazal zonalde askotan gertatu bezala Lea ibarrak XX. mendean bere biztanleriaren erdia baino gehiago galdu zuen (3.960 biztanle 1900ean, 1.900 biztanle 1999an), nahiz eta azken urteetan kopurua bere horretan mantentzea lortu duten. Garai berean ondoko Lekeitioren bilakaera ikusiz gero (3.944 biztanle 1900ean, 7.466 biztanle 1999an) argi dago joandako asko lan aukera gehiago eskaintzen zituzten inguruko
|
herrietara
mugitu zirela, baina herri hauen eragile nagusietako bat izan den emigrazioa ez da soilik horretan geratu. 1970 artekoak urte beltzak izan ziren leatarrentzat:
|
|
|
Zugarramurdiko jendea abisatu zuten sorginen arazoaz eta joan ziren beste hiru
|
herrietara
ere, liburu zaharra ahantzi gabe, haatik, emazte itsusiak ikusten baldin bazituzten ere...
|
|
|
Polizia da ustelduena zenbait tokitan. Nahi dituenak atxilotu eta jipoi izugarriak eman, jendea hil,
|
herrietara
taldeka joan eta neskak bortxatu, jauntxoei lagundu eta jauntxokumeek egiten dituzten erokeriei jaramonik egin ez...
|
|
|
Indiak independentzia erdietsi zuenean, goi mailako kastakoek basoak eta mendiak ere bere egin zituzten. Adivasiek
|
herrietara
jo behar izan zuten. %80 analfabetoak dira.
|
|
|
Udan, bidaia egin genuen Johnen jatorrizko lurraldeetara: James badiako Ontario eta Quebeceko lurretara, Moosonee eta Chisasibi
|
herrietara
bereziki. Zuzenean ikusi ahal izan genuen hango egoera eta jendearekin mintzatu.
|
|
2002
|
|
|
Berez mundu osoko haurrak adoptatu daitezke (herrialde musulmanetan salbu, bertako legeriek ez baitute aukera hau jasotzen). Beti ere, baldintza batzuk bete behar dira, hots, eskaintza eskaera baino handiagoa den
|
herrietara
jo behar da. Ingalaterra joz gero, edo berdin Argentina edo Txilera, gurean duten arazo berdina topatuko dugu, adoptatzeko haurrik ez dela.
|
|
|
Egun bakarrerako zen bidaia? Garraio publikoa
|
herrietara
etortzeko ez dago batere ongi gero!
|
|
|
Patata, laranja edo oliba biltzen jarduten direnek mahats jasotzaileek baino askoz gutxiago kobratzen omen dute. Arrazoi hori tarteko, aldi bateko langile ugari etortzen da urtero urtero Arabako Errioxako
|
herrietara
mahatsa biltzera.
|
|
|
Hazparnen estudio berri bat ireki zuten 2001ean, Lapurdiko barnealdeko
|
herrietara
heltzeko asmoz. Arduradunen ustez, tokian tokiko informazioa eskaintzeko Baiona urrutiegi zegoela, egoitza berria zabaltzea erabaki zuten.
|
|
|
Proiektua 2000an jarri zuten abian «Paristik Entzulearen Kalitatea Hobetzeko izeneko laguntza»10 jaso eta gero, Txingudi Badian bizi diren euskaldunei zuzenduta dago. Horregatik, mugaren bi aldean dauden
|
herrietara
heltzeko asmoa gauzatzeko, bi elkarte arduratuko dira emisoraren kudeaketaz: Pausu izenekoa Irunen, eta Entzun Ikus. Gure Irratia kudeatzen duen bera?
|
|
|
Arrasateko informazioa eskaintzea izan dute beti helburu nagusi, hala ere, emisora inguruko beste
|
herrietara
heltzen zenez. Aretxabaletan, Eskoriatzan eta Leintz Gatzagan ere entzuten zen?, korrespontsalak izan zituzten, herri horietan gertatzen zenaren berri eman ahal izateko. Euskaraz aritzea erabaki zuten hasieratik, eta bertan ekoitziriko irratsaioez gain, Euskadi Irratiarekiko konexioek betetzen zuten gainerako denbora; hala ere, oso argi zuten bertako irratilariek herrian zerbait gertatuz gero, kanpoko emankizuna moztu eta bertako informazioa eskainiko zutela:
|
|
|
Esan bezala, Txolarre Irratia Andoaindik Legorretara bitartean dauden hogeita hamar herrien ahotsa da. Beraz, era guztietako
|
herrietara
heltzen da, 100 biztanle eskas dituzten herrietara eta ia 20.000 biztanle dituztenetara. Herri handiek nahiz txikiek irratia berena dela senti dezaten, ahalegin berezia egiten dute eguneroko programazioan, herri bakoitzari bere tartea eskainiz.
|
|
|
Esan bezala, Txolarre Irratia Andoaindik Legorretara bitartean dauden hogeita hamar herrien ahotsa da. Beraz, era guztietako herrietara heltzen da, 100 biztanle eskas dituzten
|
herrietara
eta ia 20.000 biztanle dituztenetara. Herri handiek nahiz txikiek irratia berena dela senti dezaten, ahalegin berezia egiten dute eguneroko programazioan, herri bakoitzari bere tartea eskainiz.
|
|
|
Mataporquera joan ziren teknikariek kalteak ebaluatzeko, gaueko hamaikak baino lehen likido hori ateratzen zen balbula itxi eta ondo doituta ez zegoela egiaztatu zuten. Likidoaren lubakiak, haize gogorragatik, geltokitik gertuko etxebizitzetaraino iritsi ziren, baita Cuena eta Bercedo inguruko
|
herrietara
ere. Larrialdi zerbitzuek eta udal agintariek, ondoren, Mataporquerako 200 auzotarrak, osasun zentroan eta ikastetxean ostatu hartu zutenak, eta inguruko 300 herrietatik, istripua gertatu zen lekutik urrunagoko beste herri batzuetara joan ziren.
|
|
|
Iza, Arreu, Echo, Punta Suelza, Bujaruelo, Gistain, Bielsa eta Erronkari. Ondorio kaltegarriak saihesteko, kontserbazionisten txostenak proposatzen du geltokien hedapena eta handitzea geldiaraztea; aurretiazko azpiegiturarik behar ez duten modalitateen eskaintza dibertsifikatzea, hala nola mendiko eskia, pasealekuko eskandinaviarra edo telemarka; garraio kolektiboko sistemak sustatzea pistetara iristeko, eta bizitokiak inguruko
|
herrietara
soilik mugatzea, dauden eraikinak berrerabiliz.
|
|
|
Bestalde, unibertsitatean ingelesa erabiltzeko aukera izateak beste
|
herrietara
joan ahal izateko ateak irekitzen ditu, bai ikasketak atzerrian luzatu nahi badira, bai atzerrian lan egin ahal izateko ere.
|
|
|
Gazte asko etortzen dira Deustura, herri ttipietatik batez ere, euskaraz egiten. Hemen giroa erabat erdalduna delako, espainolez hitz egiten ohitzen dira eta beren
|
herrietara
itzultzen direnean, erdaraz egiten dute.
|
|
2003
|
|
|
Eskolan, berriz, ohiko ikasgaiez gain, bost antzerki sortu eta taularatu genituen. Kantu eta bertsu jaialdiak eta ateraldi franko egin genituen, Nafarroako Bakaiku eta Arantza
|
herrietara
, kasu. Sarako Jean Battitte Elizanbururi egindako omenaldia eta berari eskainitako liburuxka ditut gogoan.
|
|
|
Beste
|
herrietara
hedatu zen ikastola berri horien modalitatea?
|
|
|
27 aizto kolpe eman zizkioten. Emakume horrek demostratua zuen ikerketa batean milaka indiar beren etxeetatik beste
|
herrietara
mugiarazteko operazioa Guatemalako gobernuak eta armadak subertsioaren kontrako plan baten barruan burutu zutela.
|
|
|
Nafarroan, adibidez, duela hogeita bost bat urte gorpuzkinak altxa zituztenean, ez omen zekiten norena zen bakoitza. Beraz, ustezko beraien
|
herrietara
gorpuzkinak eraman eta guztiak hilobi batean sartu zituzten eta han denen izenak jarri. " Baina gaur egun ikerketa zientifiko oso bat egin daiteke», azpimarratzen du historialariak.
|
|
|
Are oihartzun handiagoa izan zuen azken solasaldiak; izan ere, Enric Montanerrek egindako saioan katalanak bizi zuen egoera diglosikoa gainditzeko, berau hizkuntza ofizial bakartzat hartzeko premia azpimarratu zuen. Proposamen horrek harrera ona izan zuen, hari beretik, Txillardegik. Euskal herritik Erdal
|
herrietara
–lana argitaratu berri baitzuen, diglosiari buruzko zenbait lan jasoz.
|
|
|
Bestalde, José Vicente Lacasa CHE erakundeko lehendakariak azaldu zuen alerta Ebroko Burgelura, Fuentes del Ebrora, Pina del Pinara eta Gelsara hedatu dela. Uholdearen gailurra azken bi
|
herrietara
hurbilduko dela aurreikusi da.
|
|
|
Badakigu, gainera, munduko herririk politena dela, bertako hondartza ez gutxiago. Horregatik, lantegiak eta inguruko
|
herrietara
eraman dituzte, bertako turismoa hobeto zaintzeko. Baina lantegiekin eta jende asko etorriko da kanpotik, eta horiek ere nonbait bizi dute.
|
|
|
Independentziako Gerratean, frantsesek  agindu zuten erregeladun fraide guztiak beren komentuetatik irten eta sekulartu zitezen, eta predikatzea eta aitortzak entzutea debekatu zituzten. Aurrena, beren komentuetako inbentarioa egin behar zuten, eta gero bere jatorrizko
|
herrietara
itzuli. Zarauzko misiolariak Ikastetxetik egotziak eta sakabanatuak egon ziren, beraz, 1809ko urritik 1814ko maia  tza bitartean.
|
|
2004
|
|
|
Jakina da, izan, Alemanian, Frantzian edo Belgikan arlo laboralean eta sindikalean prozesuren bat abian jartzen denean, Europako beste
|
herrietara
zabaltzen dela geroan. Estatu horietako multinazionalek eta patronal handiek ere, Europako gainerako estatuetakoek bezalaxe, filosofia kapitalista peto gogorra izan dute elikagai.
|
|
|
Baina Gaza kaiola handi bat da. Gazatarrek nekez daukate batetik bestera ibiltzea, are gutxiago Zisjordaniako
|
herrietara
joatea, baita alderantzikoa ere, eta horrenbestez, Gaza eta Zisjordaniako biztanleen arteko komunikazioa hutsaren hurrengoa da. Ez dakit ulertuko duzuen, baina Palestina nola dagoen zatituta ez da erraza azaltzea.
|
|
|
Azkenik, baina ez azken, sumindurazko ahots bi, geure ezerezaren lekuko. Euskal Herritik erdal
|
herrietara
deserriratu izana salatzeko, lehenik, Txillardegiren ahotsa: –Gure egoera, ordea, herri erabat zapaldu batena da:
|
|
|
Eta kanpotik heltzen ziren albisteak oso txarrak ziren: monjeen eta fraideen komentuen erreketak, zakuratzeak, elizen erreketak etab. Informazio gutxi iristen zen
|
herrietara
, eta askotan, Elizak, errepublikarrak beraien kontrakoak zirela erraten zuen. Ekintza hauek beldurra sortu zuen baztandar anitzen artean.
|
|
|
lehenengoa, boluntario karlista edo falangistena zen. Erreketeak eta falangistak (gerra hasieran batez ere)
|
herrietara
joaten ziren, boluntarioak beraien unitateetan sartzeko. Jendea boluntario gisa erreklutatzeko gezurrak erraten zituzten eta gazteei erraten zieten, boluntario sartuz gero, Baztanen muga zaintzen geratuko zirela.
|
|
|
Lapurretan harrapatuz gero, zigor gogorrak ezartzen zizkieten. Bestalde presoei ez zieten uzten
|
herrietara
jaisten, eta askotan inguruko baserritarrekin trukeak egiten zituzten. Preso batzuk dirua zeukatenez, janaria ematea edo arropa garbitzea eskatzen zieten baserritarrei diru truk.Lan batailoiak errenplazu soldaduek zaintzen zituzten.
|
|
|
Gerra bukatu zen arren, egoera gutxi aldatu zen: soldadu gazteak, zortea izan zutenak batik bat,
|
herrietara
itzuli ziren. Bertan, batzuk berriro armatu zituzten muga babesteko.
|
|
|
Nafarroako Perineotara gazte asko joan ziren Iratiko basoak ustiatzera. Denborarekin, egoerak hobera egin zuenean, euren
|
herrietara
itzuli ziren gazte hauek. Hemen geratu ziren gazteak, kontrabandoan aritu ziren edo bestela mugalari sareetan parte hartu zuten.
|
|
|
Egun borobila izan zen dantza eta erromeria zaleentzat, eta antolatzaileak gustura geratu ziren, herritarrak ere dantzara animatu zirelako. Edozelan ere, Abarka taldeko Juantxo Urbietaren esanetan, orain dela bi urte Bergaran egin zen erromeria eta baita aurten ere, baina guk inguruko
|
herrietara
zabaldu nahi genuke, ez da derrigorra beti Bergaran izatea.
|
|
|
6 Euskal herritik erdal
|
herrietara
. Donapaleu taldeak argitaratua.
|
|
|
1824 ean Elizak (lutertarrak, noski) suomieraz mintzo ziran
|
herrietara
joateko suomieraz jakitea nahi ta ezkoa jarri zuen. Urte batzutan, beraz, suomitarrek beren hizkerako" artzain" ak izan zituzten leku guzietan.
|
|
|
Lekutan zeuden
|
herrietara
joatea gustatzen zitzaion Felipe Manterolari, hango baserrietara. Kamera ateratzen zuen eta koadratu egiten zitzaizkion baserrikoak, argazkirako prest.
|
|
|
Hori dio Lucak. Gero eta jende gutxiago doala bere pelikulak ikustera, eta gero eta gehiago kanpoko
|
herrietara
, pelikula amerikanoak ikustera. Esaten du hori seinale ona dela, Ponte a Emako jendea amorrua hartzen ari zaiola gobernuari, eta dena berak jartzen dituen pelikulengatik.
|
|
2005
|
|
|
Baina Holandako eta inguruko herrialdeetako legediak hain ezberdinak izatean, marihuana bila milioika bisitari hurbiltzen da Herbeheretara. Mugako
|
herrietara
batik bat. Horietako batean, Maastrichten, turismo horrek hainbat buruhauste ekarri die biztanleei.
|
|
|
Horiek denak ez dira asmatuak poliziek prozedura edo isunak emateko parada ukan dezaten, gisa horretan gobernuko diru kutxa apur bat hazteko. Lege horiek denak eginak dira gure ibilaldiak ongi iragan daitezen eta etxera itzul gaitezen osorik, ospitale edo hil
|
herrietara
joateko partez. Kode hori hor da lege horiek baitezpadakoak direlakotz.
|
|
|
Bai eta Sangateko kanpo famatu hura. Gure telebista emankizunen bidez ametsak egin arazirik gure parabisuaz, haiek ere parabisu horren jastatzera heldu dira, ez baitugu onartzen gure lantegi zenbait haien
|
herrietara
deslokalizatuak izan daitezen," lana herrian" izan dezaten haiek ere...
|
|
|
Emigranteek beren
|
herrietara
bidaltzen duten laguntza ekonomiko eta enpresa inbertsio alorrekoa Lehen Munduak igortzen duena baino mila aldiz handiagoa dela agertu dute datuek.
|
|
|
sortu zen. Emakume taldeak antolatzen ziren eta
|
herrietara
joaten ziren nekazaritza lanetan laguntzeko. Era berean, garbitasuna, etxearen zainketa, familia, etab. bultzatzen saiatzen ziren.
|
|
|
sortu zen. Bertan, hiru hilabetetako formakuntza jaso ondoren aipatutako gaiak jorratzeko Espainiako
|
herrietara
joaten ziren emakumeak zeuden. 1940an sortu zen talde hori, eta gerra-ostean paper aipagarria bete zuen.
|
|
|
Egunero, argitu baino lehen, Tuteratik iristen zen trenetik kutxak hartu eta gurdian kargatzen zituen. Gero, astoarekin,
|
herrietara
abiatzen zen Andresekin. Uda izan edo negua izan.
|
|
2006
|
|
|
Kontzentrazio esparruko sufrikarioak irakurri ondotik, gertaera bat gelditu zait bereziki gogoan: nola presoak presondegi atarian uzten zituzten, abisua eman askatu behar zituztenen
|
herrietara
, eta haietatik hiltzaile taldeak antolatzen ziren, armak eskuan, euren bizilagunak ehizatzera abiatzen zirenak. Horrelakoak mordoxka.
|
|
|
Ebro harana erromatarren ekintza militarren parte garrantzitsua izan zen, hemendik okupazio erromatarraren kontra zeuden
|
herrietara
heltzen ziren. K.a. 202 eta 170 bitartean kokatzen dira, gutxi gorabehera, Ebro haraneko konkista ekintzak, hauek zentzu estuan harturik.
|
|
|
Ondoren, Bursaones, Cascantini eta Gracuritani direlakoen lurretara joanik, guztiak suntsitu zituen eta, haien uztak hondaturik, Calagurris Nasicara abiatu zen; pasatu zuen hiritik hurbileko ibai bat eta, zubi bat eraiki ondoren, bertan ezarri zuen bere kanpamendua. Hurrengo egunean, Marcus Marius quaestorea igorri zuen Arevaci eta Cerindones direlakoen
|
herrietara
tropa biltzera, eta handik Contrebia Leucadara gari hornimendua jasotzera; hiri honetatik erabat erraza zen beroien lurraldera irtetea, armada noranahi eramatea pentsaturik ere; halaber, Caius Insteius zaldieriako prefektuak igorri zuen Segoviara eta Vaccaei direlakoen herialdera zalditeri indarrak biltzera, berauei agindu zielarik itxaron zekiotela Contrebian. Hauek igorri ondoren, bera baskoien lurraldean barrena sartu zen bere armadarekin eta beroien mugaldean ezarri zuen kanpamendua.
|
|
|
UKko korridorearen kasuan, trafiko arazoak konpontzeko egingo omen dute, baina beste leku batzuetan ikusi den bezala, epe laburreko soluzioa izango da hau, urte gutxitan arazoa areagotuko baita. Alde batetik, herrien arteko joan etorria arinago egiten da, baina
|
herrietara
ailegatzerakoan, auto ilarak gero eta handiagoak dira. Bestetik, autoaren kultura da bultzatzen dena, ez garraiobide publiko edo bizikletarena.
|
|
|
Erreformaren berri ona euskal
|
herrietara
hedatzeko ahaleginetan ez zen xuhur ibili Antonio Agaramont. Alabaina, geroago jakin izan da aldi berean taigabeko gutun trukean zebilela Frantziako erregeren ama Katalina Medicikoarekin.
|
|
|
Begiak igurtzi eta belaontziari begiratu nion. Txikia zen, ibai ertzetako
|
herrietara
elikagaiak eta ardoa eramateko erabiltzen ziren horietakoa. Masta muturrean trapu bat ikusi nion, baina ez nuen ezagutu.
|
|
|
Ez nuen Markinan Aintzane ikusi. Baina hurrengo egunetan ere bizikletan inguruko eta ez hain inguruko
|
herrietara
eta auzoetara joaten jarraitu nuen, bizikletaren eskulekuari estu atxikia. Neure egin nituen Eibar, Deba, Zarautz, Andoain, Tolosa, Beasain, Arrasate eta horien inguruetako auzo eta herri txiki eta handi, mendate eta, baso eta zelai, errepide eta bazter guztiak, gaur egun ere, Markina bezalaxe, halaxe sentitzen ditudanak, barruraino neure.
|
|
|
Gogoratu, bestela, ur hauexetara bertora, Seven Seas Spray eta halako itsasontziak zelan etorri ziren laguntzarekin gerra garaian... Euren
|
herrietara
eramanez umeak gerraren triskantzetatik babesteko... Halako internazionalismo besarkada bat eskaini genieke desesperaziotik alde egiten dutenei.
|
|
2007
|
|
|
Izan ere, nik baino askoz gehiago dakite euskara gazteen artean zabaltzen zazpi deabruak ikusita daudenak, eta batek baino gehiago pentsatuko du ez ote dauzkadan zazpi azal kopetan gazterik gazteez mintzatzeko. Beste batzuek nahiago dute gaia zazpi giltzekin gordetzea, zazpi behi makal etorrita ere zazpi euskal
|
herrietara
. Zertan hainbeste zazpi?
|
|
|
Ondoren, batzuk bertako familien artean laketu ziren, beste batzuk berriz, beraientzat propio prestaturiko kolonietara eraman zituzten. Bretainiako, Poitou Charente eta batez ere Pirinio Atlantiarrak deituriko barrutiko
|
herrietara
jo zuten haur gehienek. Hor, uste baino denbora gehiago igaro behar izan zuten.
|
|
|
Ale soroak berde eta zainzurienak beltz, plastiko uhin. Alde gorrietako bideak aldamenekoek azagrarrei tarra (txepela), andosillarrei indioilar, karkartarrei argi oilar eta san adriandarrei gaztain ur deitzen dieten lurretara narama, errekete urdinek gorritu zituzten
|
herrietara
. Hemen bai, almendrondo eta olibondo barrokoteen babesean gorritzak, mitxoletadi latzak ageri dira.
|
|
|
Itsasontzi suediarra bezalako pasarteak ez dira gutxi izan Euskal Herriko kostaldearen historian. Duela 2000 urte baino gehiago, itsaso bidez ere iristen ziren erromatarrak euskal
|
herrietara
, eta bertako biztanleekin egindako harremanek, Lapurdum (Baiona), Oiasso (Irun Bidasoa) eta Menosca (agian Zarautz) bezalako herriak sustatu zituzten. Lehen portu eta dikeak ordukoak dira, lurraren aberastasuna itsaso bidez ateratzeko eraikiak.
|
|
|
Gero 1935ean eta 1936an ez zen Batzokitik inor joan Urkiolara. Baina
|
herrietara
eta ibiltzen ginen, eta gogoan dut nola etorri zen behin obispoa Dimara. Koño, obispoa zetorrela eta hari ongietorria emateko alboka eta panderoa jo genituen, eta obispoak hamabi pezeta eman zizkidan.
|
|
|
Helburu berarekin abiatzen da gazte asko urtero kanpora. Gurean antzerkiak ez du hezkuntzan behar lukeen lekua eta, hortaz, dramaren kultura zabalduago dagoen
|
herrietara
eta urteetako esperientzia duten eskoletara jotzen dute askok.
|
|
|
Horren bidez, pertsona batek naziotasun lotura estatu batekin baino gehiagorekin izan dezake. Konstituzioan, naziotasun bikoitza Iberoamerikako
|
herrietara
edo Espainiarekin lotura berezia duten edo izan duten herrietara mugatu da. Horrez gain, espainiarrei baimena ematen zaie herri horietako naziotasuna eskuratzeko sorterriko naziotasuna galdu gabe, baita herri horiek beren herritarrei elkarrekiko antzeko eskubiderik aitortzen ez dietenean ere.
|
|
|
Horren bidez, pertsona batek naziotasun lotura estatu batekin baino gehiagorekin izan dezake. Konstituzioan, naziotasun bikoitza Iberoamerikako herrietara edo Espainiarekin lotura berezia duten edo izan duten
|
herrietara
mugatu da. Horrez gain, espainiarrei baimena ematen zaie herri horietako naziotasuna eskuratzeko sorterriko naziotasuna galdu gabe, baita herri horiek beren herritarrei elkarrekiko antzeko eskubiderik aitortzen ez dietenean ere.
|
|
|
Ez dakit oso ondo zertan zebiltzan beste guztiak: bakarren bat gurasoekin beraneatzen, kanpoan, gaur normalena den hori ohiz kanpoko kontua izaten baitzen garai hartan; besteren bat udalekuetan edo barnetegi batean ikasten; eta gehienak beren gurasoen
|
herrietara
joanda.
|
|
|
goizean buelta txikiak egiten genituen, auzoan gora eta behera, eta arratsaldeetan sarritan itzuli handiagoak: inguruko
|
herrietara
, mendi kaxkoetara, bazter berriak deskubritzera...
|
|
|
Sei hilabeteren buruan, laguntza erakundeek hogeita hamar bat instalaziori egin diete eraso. “Egoera horretan, larrialdiko laguntza behar duten
|
herrietara
iristea, askotan, ezinezkoa da”, salatu dute. “Lehentasunezkoa izan luke gatazketan harrapatuta geratu diren biztanleentzako sarbidea bermatzeak, baina ez dugu ikusten esparru horretan irmotasun politikoa dagoenik”, dio Aitor Zabalgogeazkok, MSF Españako zuzendari nagusiak.
|
|
|
JAI BEREZIA UDANUdan festa berezia izaten da Adunan: “Uda pasatzera inguruko
|
herrietara
etorri diren Saharako haurrak Adunan elkartzen dira. Goizean Gorritiren animaliekin ibiltzen dira jolasean, elkarrekin bazkaldu eta arratsaldean euskal jolas ezberdinak antolatzen dira.
|
|
|
Beharrezkoa ikusten dudalako, beharrezkoa edo ezinbestekoa.Zein odol emate mota egiten duzu. Plasma eta plaketa emateak egiten ditut eta tarteka odolarenak ere bai. Plasma eta plaketena egiteko Iruñara joan beharra dago, odolarena aldiz,
|
herrietara
etortzen diren autobusetan egin daiteke. Plasma eta plaketen odol emateak zertan ezberdintzen da ohiko odol ematetik. Zientifikoki ez dizut esango, baina modu erraz batean azaltzeko:
|
|
2008
|
|
|
Denbora labur honetan eskaintza Debabarreneko
|
herrietara
zabaldu dute, eta horrek hainbat zailtasun dakartzan arren oinarrian gauza bera dela diote. " Haurrak jasotzeko garaian, adibidez, zailtasunak ekar litzake, ezin baita ezezagun bat bidali autobusera haien bila.
|
|
|
Gogoeta horiek utzita, Etxebarrerako bidean Onizegaine eta Lexantzu herriak pasako ditugu, Atharratzetik sei kilometro baititugu egiteko bide txiki eta xarmagarri batean. Lexantzutik hiru bat kilometrora, bide kurutzune batean eskuin alderat joko dugu lasai, bide seinaleak daude eta euskaraz ere, hain aspaldi ez bada…, ezkerrerat hartuz geroz Ligi eta Atherei
|
herrietara
edota Larraine eta Santa Grazira joango ginatekeelarik. Bide kurutzune horretatik 300 bat metrora, beste bide sarda batekin egingo dugu topo, errota zahar bat badelarik ezkerreko aldean.
|
|
|
Gauzak honela, flandestarren hizkuntzak beherakada itzela jasan du Bruselan eta, antza, baita hiriburuaren inguruan ere. " Hirian etxebizitza garestia denez, askok kanpoaldeko
|
herrietara
jotzen dute. Horietatik oso gutxik ikasten dute nederlandera, frantsesarekin nahikoa dela pentsatzen baitute.
|
|
|
...kia da, eta horrek esperientzia berriak abiaraztea errazten du, proiektuaren dimentsioari dagokionez; jendeak elkar ezagutzen du, eta, oro har, harremana ona da, eta ideiak eta esperientziak trukatzeko aukera dago; politikoki egonkorra da, eta, beraz, udalaren konpromisoa epe luzekoa izan daiteke, eta ez unean uneko egoera politikoen araberakoa; eta, gainera, Orexakoa eredu moduan erabili da beste
|
herrietara
zabaltzeko, bereziki Gipuzkoan antzeko ezaugarriak dituen herri asko baitago, baina baita beste lurraldeetara ere, eta, zergatik ez, herri handiagoetara. Aipatutako erakundeek hitzarmena sinatu zuten 2007an.
|
|
|
Bamakoren aldean hiri txikia da Mopti, eta zuriak nabarmenagoak dira, jatetxean adibidez. Musika taldea bikaina iruditu zaigu, afaria ere polito, dogon
|
herrietara
gonbidatu gaituzten gidarien kalakaz libratu ostean. Denek diote dogon etniakoak direla eta lurraldea goitik behera ezagutzen dutela.
|
|
|
Bassari
|
herrietara
iristea zeinen zaila den ikusita, B plana ere abian jartzeko ordua dela erabaki dugu. Salemata herriraino doan bidearen inguruan ba omen da bassarien ahaide den beste etnia txiki bat, bedik izenekoa.
|
|
|
Bitxia da hegaztion historia; duela gutxi arte ez ziren gure baserri, lorategi eta
|
herrietara
gerturatzen.
|
|
|
Matxinoen mugimendua katean gauzatu zen: herri batean helburuak lortu ahala, beste
|
herrietara
pasatzen zen: Azkoitia, Elgoibar, Zestoa, Deba?
|
|
|
Azkoitia, Elgoibar, Zestoa, Deba? Oro har, kanpotik etorritako matxinoak ziren erreboltari hasiera ematen ziotenak, eta ondoren matxinatu berriak hurrengo
|
herrietara
joaten ziren. Horrela, matxinada maiatzaren 16an ailegatu zen Elgoibarrera, eta hurrengo egunean elgoibartarrek debarrak matxinarazi zituzten?
|
|
|
Lur jabeen utzikeria edota ezintasunaren aurrean, merkatari burgesiak106 ale kopuru handiak bidali zituen matxinadaren bihotzera, matxinoek ezarritako prezioan saltzeko. Eta egoera baretu zenean, hau da, matxino gehienak haien
|
herrietara
itzultzen hasi zirenean, 1.200 boluntariok(, paisanos?) osatutako zutabe militarra bidali zuten Urola ibarrerantz, Antonio Arriola del Corral107 komandantearen gidaritzapean. Horiekin batera Irlandako Errejimentua zihoan, 300 soldaduk osatua.
|
|
|
Hurrengo urtean herriko frontoia alferrik galduta zegoela-eta, ardoaren errematatzaileak herriko gazteak pilotan jolastera inguruko
|
herrietara
joateak eragiten zizkion kalteak salatu zuen, hara joaten baitziren«, con objeto de divertirse por falta de un juego público consumiendo en ellas los articulos de comer, vever y arder en perjuicio de los productos de esta» EiUA, A, 1,1, 13, Akta Liburuak(),.
|
|
|
Abagune horretan zenbait udalerrik, horien artean, Bilbokoak? errege arma fabrika, euren
|
herrietara
eramatea eskatu zuten752 Aldaketa horrek Debarroko armagintzaren ondoratzea suposatuko zuela ohartuta, eibartarrek hasiera batean indarrak bildu zituzten egoitza Soraluzen mantentzeko proposamenaren inguruan; geroago, lekualdatzea ekidinezina zela konturatu zirenean, egoitza berria Eibarren bertan ezartzea proposatu zuten753, bertoko goarnizio eta urbanoei esker karlisten erasoetatik Soraluze bai... Urrian, Esparteroren ahotik, arma fabrika Eibarren ezarriko zela jakin zen754, eta hil berean eibartarren eskakizuna onartu zuen erreginak.
|
|
|
Alokatutako ibilgailuak zerbitzu publikoak ematen ez dituzten mugimendu eta ordutegi askatasuna ematen du eta, gainera, edozein bezeroren beharretara egokitzen da. Mota horretako turistak batez ere oporraldietan eta, batez ere, kostaldeko
|
herrietara
edo herri monumentaletara joaten dira. Hortaz, denboraldi eta zona jakin batzuetan hazten da, batez ere," χa car" delakoa.
|
|
|
Erakunde horrek dioenez, prebentzio konbinatua da gakoa (preserbatiboa, zirkunzisioa, erabili eta botatzeko xiringak eta portaera sexualaren aldaketak), eta Mexikon egiten den Hiesari buruzko Nazioarteko Konferentziaren erdian dago. Piotek eta haren laguntzaileek adierazi dute “nazioarteko komunitateak mobilizatu egin behar duela eta gehien behar duten
|
herrietara
iritsi”. Bestela, ez da lortuko egunero infektatzen diren pertsonen kopurua murriztea (7.000 inguru mundu osoan).
|
|
|
200 eta 1000 bizilagun arteko
|
herrietara
ailegatuko dira kultur ekitaldiak
|
|
|
Hori bakarrik gutxi balitz, ez dira Iturengo mendietan bakarrik egoten onddoa biltzen, ez horixe! Sunbilla, Labaien, Bertiz, Ultzama, etab…
|
herrietara
joaten dira onddoa eske. Guk ikusia dugu jendea lanean edo onddo bila eta bere jendearen hanka tarteraino joaten onddoa kentzera.
|
|
|
Goiena Telebista 2000 urtean sortu zen, Debagoiengo euskarazko komunikabideei bultzada eman eta eskualdeko hedabidea indartzeko asmoz. Juridikoki kooperatiba gisa egituratuta, Debagoiengo zortzi
|
herrietara
eta Aramaiora zabaldu du bere esparrua, 65.000 biztanlerengana helduz. Telebistaz gain, prentsa idatzia, irratia eta Internet urratu ditu Goienak.
|
|
|
Berrogei urte igaro dira; gerraren, gosetearen eta miseriaren sustraiak non dauden ahazturik, hostoak ureztatzen gabiltza minik larrienak dauzkaten
|
herrietara
gazte idealistak eta kontzientzia txarreko burgesak bidaliz, komeni zaizkion ikasgaiak ikasten gu baino azkarragoa dela demostratu duen boterearen aurrean gure adimenaren ustelmena sinatu ondoren.
|
|
|
Lezon (Gipuzkoa) badira hiru pailazo, Korri, Xalto eta Brinko izenekoak. Ez dira beti hirurak batera
|
herrietara
joaten, tarteka haietako birekin osatzen baitute saioa. Gaur arratsaldean, esate baterako, Beran Korri eta Xalto izango dira neska mutikoak alaitzeko ahaleginetan.
|
|
|
Orain dela 25 urte sortu zen, Bizkaiko ondare naturala berreskuratzeko asmoz, eta bertako basoa lehengoratzea eta degradaturiko lursailak onera ekartzea dituzte helburuak. Basaurin aritzen dira batez ere, baina inguruko
|
herrietara
zabaltzea lortu dute, boluntarioen sareari esker ekimenak antolatzen hasi dira, adibidez, Galdakaon, Arrigorriagan eta Etxebarrin. Sare hori sortu zutenetik, Malmasin mendian hainbat basoberritze kanpaina egin dituzte, iazko martxoan egin zutena tartean.
|
|
|
Iurretan, Ermuan, Oñatin eta Amurrion. Aurrerantzean, parte hartu nahi duten
|
herrietara
zabalduko dute kanpaina.
|
|
|
Thilen Lhondup, Gurgon Kyap. 108 min. Himalayan, mendian, hango jendeak gatza garraiatzen du urtero mendietatik
|
herrietara
. Taldeko buruzagia hil egingo da, eta orduan liskarrak piztuko dira.
|
|
|
Datozen hamar hamabi urtetan, 1120 etxebizitza berri egitea aurrikusten baita bertan. Golf zelaia bakarrik faltako zaigu, Urnieta´Dor, izateko.Badakigu azken urteetan exodo izugarria izan dela Donostiatik inguruko
|
herrietara
, horien artean Urnietara. Horrek, egin diren etxe berriak erraz saltzea ekarri du.
|
|
|
Erabaki hori hartzeko arrazoia zera da: Nortasun Agiri Nazionala, elektronikoa dela orain eta hori egiteko behar den tresneria ezin dela
|
herrietara
ekarri. Hori dela-eta, aurrerantzean, debagoiendarrak ere, Donostia, Irun, Gasteiz edo Bilbora joan dugu.
|
|
|
Abian da Nafarroako III. Erremonte Torneoa Muebles Polque Sari Nagusia. Erremontea Nafarroako
|
herrietara
hurbiltzeko asmoz, frontoi motzetan jokatzen ari da lehia, eta hain zuzen ere Nafarroako 13 herritara ailegatuko da txapelketa, tartean Altsasura. Aipatu txapelketa Remonteberri enpresak eta Euskal Jai Berri Erremonte Fundazioak antolatu dute, Nafarroako Pilota Federazioaren eta hainbat erakunderen laguntzarekin.
|
|
|
Dena suntsitzen da. Jendeak hirietatik
|
herrietara
ihes egiten du, han bizi ahal izateko baldintzak hobexeagoak direlako. Aita semeek, senez, baserrirantz jotzen dute.
|