|
2000
|
|
|
Kontseiluak, Berriozarren Bai Euskarari kanpaina amaitu ondoren egin zuen nazio mailako batzarrean, aro berri baten atarian
|
geundela
esan zuen. Ordutik gaur egunera arte akordio sozial eta politikoari esker ia 700 agente ezberdinen artean plangintza estrategikoa diseinatu dute.
|
|
|
Kamioi ireki batean egon arren, guztiak gauzak komentatzen hasi ziren. Taberna batean
|
geundela
zirudien, herriko jaien egun nagusian. Eme bat korrika hurbildu zitzaigun, belarriak zabal zabal zituela...
|
|
|
Beste behin, sagardotegi batean
|
geundela
," txuleta gutxi egina nahi dut, mesedez" esan nion neska zerbitzariari, eta segidan berak erantzun: " Kontxo!
|
|
|
Londresera autobusean egindako bidaia batean ezagutu nuen Morris. Ferryaren zain
|
geundela
, eskuzabal eskaini zidan bere emazteak prestatu janaria. Kalaka ederrekoa bezain solaskide fina, entzuten ere dakien horietakoa da lehen Michael zen Mikel.
|
|
|
Harantzago joanaz nioen, nik gazteleraren aurka ez nuela ezer, nire bigarren hizkuntza nuela eta maite ez ezik beharrezko; hala ere, etorkizunari begira, hirugarren baten premian
|
geundela
zientzia, teknika eta harreman zabalagoetarako, eta beharrezko ikusten nuela ingelesa, noski. Aurretik Quebec aipatu nionez eta ondotik ingelesaren baliapen hobea, nire erantzuna ez zuen hain gogoz hartu.
|
|
|
Honela ulertuko da zer nolako emozioa sentitu nuen, berak gogoratu ere ez dugogoratuko seguruen? urte asko beranduago (86 edo 87an), eta manifestazio batenondoren (edo aurretik, nola gogoratu?) Donostiako Barandiaran tabernako terrazanzenbait pertsonarekin batera
|
geundela
, idazten ari zen nobelari buruz nire iritzia eskatuzidanean, profesio kide bati galdera luzatzen zaion naturaltasun berberaz: –Laura, zukzein narratzaile erabiliko zenuke nobela honetarako, hirugarren pertsonakoa edolehen pertsonakoa??.
|
|
|
Gauean, suaren inguruan
|
geundela
, Ralphek egurrezko kutxa bat atera du nonbaitetik. Liburuz eta hautsez beteta zegoen eta zerbaiten bila hasi da aspalditik ireki gabeko kutxaren barruan.
|
|
|
Gauza horietaz hizketan
|
geundela
, zaratak entzun genituen gure atzean, eta nire aterpetxeko jendea (nirekin parrandan irten zena) oihuka eta arramaka. Gu geunden lekutik besoak, hankak eta buruak ikusten ziren mugimenduan, zirimola itzela sortuz.
|
|
|
Azaldu nahi nuena zera da, inmentsitatearen sentsazio bera bizi izan nuela garai hartan ere: hondartzan
|
geundela
gertatu zitzaidan lehenengoz, handik aurrera sarritan errepikatuko zela oraindik ez nekienean. Txemak itsasoa eskaini zidan, eta nire gaztetasunean ilusioz hartu nituen bere hitzak.
|
|
|
Guztiz lasaitu denean, jadanik mugatik nahiko urrun eta Derrytik aski hurbil
|
geundela
, betiko Ralph izan da. Betikoa ez:
|
|
|
Eta, gure mundu tipi zabal hartan
|
geundela
, hala erran zenidan bertze egun batean:
|
|
|
Eta, Urbiaingo herriaren atarian
|
geundela
, bertze ardi hil bat ikusi eta zaldiak geldiarazi zituen. Eta, iduriturik ezen hirugarren hura fin gaitz egiteko seinale gertua zela, erran zidan:
|
|
|
Bada baldinba, paseoan gindoazen Pisako dorrerantz, batzuetan aitzina egiten genuela eta bertzeetan gelditzen, batik bat osaba bere esplikazione haietarik batean luzatzen zenean. Eta orduan ere, dorre okerraren parean
|
geundela
, geldialdi bat egin genuen, gorat igaiteko asmotan. Eta osabari erran nion:
|
|
|
Napolitarra bizkor mintzatzen zen, eta osabak piano, piano erraiten zion eta eni beha paratzen zen, ez dakit nik napolitarrari ulertzeko nituen zailtasunen berri zekielako, edo nihaur izan nintekeelako osabak berak izan zitzakeen zailtasunen desenkusa ezin hobea. Eta, hala, konbertsazione hartan sarturik
|
geundela
, ostaturat iritsi, hirurak mahai batean jarri; osabak, otorduetan ohi zuen bezala, Arkimedes bere alboan etzanarazi; eta osabak berak deitu zion ostalersari.
|
|
|
Eta gure aitak, oharturik ezen gu han
|
geundela
, erran zigun:
|
|
|
Eta nik hura ikusten nuen, begiak gero eta zabalago, eta, nola baitzirudien ezen guztiok ere amets batean sartuak
|
geundela
, zalantza egiten nuen etortzekoak ziren gizonak eta emaztekiak —dukea eta dukesa, kondea eta kondesa—, haragi hezurrezkoak ote ziren...
|
|
|
Hatsarrean, halarik ere, txantxetan ari zitzaidala pentsatu nuen, baina ez, zeren eta, osaba eta biok han
|
geundela
, aita iragan baitzen aldamenetik, zaltegietarat edo zihoala. Eta osabak aitari deitu eta bere asmoak agertu zizkion.
|
|
|
Erran behar ote dizut, jaun André, ezen osaba Joanikotek ez zuela Alessandro de Novara bakean utzi, eta harekin aritu zela italianoz, hura jauregirat iritsi bezain fite, kalaka eta kalaka, nahiz eta gure ezusteko gonbidatua gaztelaniaz ere ongi baino hobeki moldatzen zen? Eta haiek elkarri hitz egiten zioten, eta ni haien ondoan aditzen eta aditzen egoiten nintzen, eta ulertzen nituen hitz urrietarik —zeren, alde batetik, italianoak latina baitu iturburu, eta nik aitzinatu samarra bainuen latina, halako moldez, non jaun Marcelekin latinez mintzatzeko gai bainintzen, geldi eta baratx bazen ere, eta, zeren, bertzetik, Alessandroren goait
|
geundela
, egunoroz ikasten bainituen hitz batzuk osabak Parisen eginikako dikzionario iduriko hartarik— haien solasa asmatzen eta idurikatzen...
|
|
|
Eta neure Elbira ponpoxaren bertze irri baten zain nengoen jadaneko, eguzki eta arrosa deklinaezin haiek ene baitan lora zitezen berriro... Ordea, handik bi egunetarat, anaia eta biok elkarrekin
|
geundela
, gure aitzinetik iragan zen Elbira, eta kasik ez zigun konturik ez kasurik egin.
|
|
|
Baina orduan gertatu zen ustekabekoa. Izan ere, salan batzarturik
|
geundela
, sartu ziren bi neskame erretilu banarekin, batek gazta eta ogia zekartzala, eta bertzeak arno botila ba tzuk... eta sartu zen haien gibeletik, halaber, zaunka eta jauzika, osaba Joanikoten txakurtxoa ere, Luthero zeritzana, guztion harridurapean. Eta, ohartu ginenerako, osabaren altzorat egin zuen Lutherok.
|
|
|
Eta esku batekin bata eta bertzearekin bertzea ferekatu nituen, eta ikusi nuenean ezen sosegurat eta baretasunerat egin zutela, bi bularren arteko habian ipini nuen, amoltsuki, neure burua, nola osaba Joanikotek jarri baitzuen Maddalenenean, urroztarren bordan ikusi nituenean. Eta, hala
|
geundela
, ene ezpainak aitzinatu nizkion apur bat, eta hark ere aitzinatu zizkidan bertze apur bat, baina nik ez dakit zer gertatu zitzaidan orduan, zeren gibela egin bainuen... Eta, jauzi batean zutitzen nintzela eta lasterrari emaiten niola, erran nion:
|
|
|
Baina ez Joxe Aberasturik erabaki zuen bere etorkizuna, ez guk... zeren, saltsa hartan sarturik
|
geundela
, fortuna gaixtoa etorri baitzitzaigun bisitan, saltsaren are gehiago nahasterat eta iratiotzerat.
|
|
|
Lehengoan, ermita aitzineko eguteran
|
geundela
, erran nion:
|
|
|
Izan ere, ibaiertzean
|
geundela
guztiok bainatzen —zaharrak eta gazteak, umeak eta umoak—, kaiman handi bat ikusi genuen, ibaiaren bertze ertzetik guganat zetorrela... Eta gehienak oihuka hasi eta ibaiertzerantz abiatu ziren, hauek jauzika, haiek igeri, kaimanarenganik ihesi; eta guti batzuk perlesiak joak bezala geratu ginen... baita bizkaitarra ere, zeina baitzen, bertzenaz, ausartzia eta eskudantzia handiko gizona.
|
|
|
INDIAR gorrien paradisuaren alde egin zuen Antonio Ibarbia gipuzkoarrak bere buruaren oferenda hura; alferrik, ordea, zeren, handik urtebeterat, guztiok lotan
|
geundela
eta gutien uste genuenean —konbentziturik baikeunden ezen, geure iparralderako ihesaldi luzean, oihanak eta sabanak, sabanak eta oihanak zeharkatu ondoren, leku ezin segurago bat ediren genuela, inguru hartako oihan batean—, indiar horiak sartu baitzitzaizkigun, beren arkuekin eta beren fletxekin, baita zazpi gizon zuri ere, beren arkabuzekin, guztiak ere hotsez eta habarrotsez, hedatze...
|
|
|
Eta, halaxe zain
|
geundela
, handik hiru lau egunetarat etorri ziren jaun Santiago de Tapioles y Villarrínen erranetarat zeuden hiru gizon, eta haien artean ez zegoen jaun Julián Arévalo, Avilako zalduna.
|
|
|
Ongi bai ongi oroit dezaket, konparazione, udako egun bero batean eman zidan kontseilua, sakrifizioari eta mortifikazioneari buruzkoa, noiz eta, etxeko lizardiaren itzalpean
|
geundela
, erran baitzidan:
|
|
|
Zeren, zer bertzerik izan zitekeen handik hiru bat asterat izan nuen ustekabeko inkontrua —untzi kargatuarekin Donibane Lohizunerat itzultzeko bezperetan
|
geundela
, hain zuzen ere—, Jainkoaren Probidentziaren bertze aieru eta seinale bat baizen?
|
|
|
Eta elkarri adio egin, eta Antonio bere untzirat joan zen, eta ni neurerat, non lanez gainezka aurkitu bainuen kapitaina, Donibane Lohizunerat itzultzeko prestakuntzetan. Eta, nola hura ez baitzen, beraz, filosofatzen hasteko mementua, egun batzuk geroago jakinarazi nion neure deliberamenduaren berri, jada etxerako bidean
|
geundela
:
|
|
|
ordea, nork erranen zuen ezen patuak hirurok ildo berean eta arrasto berean sartuko gintuela? Zeren eta, La Hispaniolatik berrehun bat legoatarat
|
geundela
, tenpesta izugarri hark inarrosi baitzituen galeoi flotako galeoi guztiak, gurea bereziki, halako moldez, non bi masta hautsi eta hiruzpalu bela hondatu baitzizkigun, bertze galeoietarik guztiz urruntzen gintuela. Baina artean ez genekien, ez, ekaitz hartarik atera, eta bertze ekaitz batean sartzerat gindoazela, noiz eta itsas lapur haiek agertu baitzitzaizkigun ustekabean...!
|
|
|
Baina, honez gero ongi ohartuko zinen bezala, gertakirik sinpleena eta xumeena nekez agortzen da ene luman, eta ezin naiz, inkontru hartaz denaz bezainbatean, bertze xehetasun bat kontatu gabe geratu. Izan ere, nahiz eta erran dizudan ezen Mignon eta biok biluzik
|
geundela
, Mignon ez zegoen guztiz, zeren zapatak jantzirik baitzituen. " Puta naizen arren, nik ere neure ahalkea eta neure dekoroa dut, eta neure oinak neuretzat bakarrik ditut", erran zidan, irri lizun bat egiten zidala; eta hala jarraitu zitzaidan:
|
|
|
Baina, aitzina egin baino lehenago, derradan ezen guztiz ahantzia nengoela ni orduko istripu hartaz eta istripuan galdu behatzaz, harik eta, Amsterdametik itzultzeko puntuan
|
geundela
, kapitaina etorri zitzaidan arte, eskuan kutxa tipi bat zuela, lokarri mehe bati lotua eta lepotik dilindan eramaitekoa, zeinak erlikiontzi bat baitzirudien. Eta erlikiontzi bat zen, zinez!
|
|
|
—Franko ikaratu omen zen aita amak poliziarenean zituela jakitean. Gauzak erdi merdi ulertu eta atxiloturik
|
geundela
uste zuen gaixoak. Hala ere, nire idurikoz, gustatu eta guzti egin zitzaion, giltzapean bai, baina gutienez elkarrekin ginela jakitea.
|
|
|
Beharbada zuzen zegoen, baina niri kosta egiten zitzaidan lanbidez kideturik
|
geundela
pentsatze hutsa.
|
|
|
Abuztuko ortzegun gau horretan, ostatu hits hartako bi zerbitzari gero eta mutiriagoen zainpean
|
geundela
, ezin filmearen gidoiari hain atxikiak izan. Neure azken antzeztitzekin batean, mahaikidearen bisaiako larruazal belztuaz tindura gorrizta jabetu zen, eta horrek hondar egunetako fantasietako Ana itzularazi zidan.
|
|
|
Alabaina, aireportura heldu, eta bertako egitekoak amaitutakoan, itxaron gelan
|
geundela
, Karmelo inguratu zait Ruben komunera joan den batean.
|
|
|
Ez al da maitasun benetakoagoa, bere amaren sofrimendua kitatzeko, zeren zuk eragin zenizkion ondorenak oso handiak izan baitziren, haren senargai ohia mendekatzera eta porrokatzera datorren neskarena? Eta negarrez leherturik, Amelia Hilton agertu den iluntasun berean desagertu da Adela, eta berehala Esther joan zaio atzetik, denok ez zerurako ez lurrerako
|
geundela
.
|
|
|
Gertatu da, ordea, basamortuaren erdi erdian
|
geundela
, eta han lurra oso laua zela, batere sastrakarik gabea, eta Adelak ez zuela non ezkutatu. Hala gauzak, bide bazterretik gehiegi urruntzeko aukerarik ez, eta hantxe jardun behar izan du, denon begien bistan, jertse batez burua estaliz eta handik igaro  tzen ziren autoek tutua jotzen ziotela.
|
|
|
Baina Adela eta Esther dutxatu, apaindu eta behera jaitsi direnean (nik uste bezala, Adelak oraindik ez du apustua irabaztea lortu, zeren Estherrek behin eta berriro gogorarazi baitio San Frantziskotik gero eta hurbilago
|
geundela
eta, donuts ak alde batera utzirik, berealdiko afaria egiteko gutizia zuela haren kontura), gelaren eta komunaren bakardadean patxadaz berrirakurri dut Dabiden mezua: " Rakel, laztana.
|
|
|
Kanpinera iritsi bezain laster, motxila dendan utzi, arropa garbia hartu, eta dutxa har  tzera joan naiz (egia esatera, gaur ere gustura hartuko nuke bainu bat haur ttikientzako xaboiarekin, eta gero igurtzi batzuk almendra olioarekin, agian Rubenek berak emanak, agian Rubenek berak emanak...) Komunean Laurarekin egokitu naiz eta, dutxak noiz libratuko zain
|
geundela
, jakitun jarri nau:
|
|
|
Goizean goizetik berriketan hasi zait, isildu gabe, eta tarteka belarria taratulatuz jardun du, eta tarteka korrokada ttikiak eginez, inguruetara urduri begiratzeari utzi gabe. Gainera, ezustean harrapatu nau, ontziratze gelara sartzekotan
|
geundela
, azafataren aurrean besotik heldu, eta kontutxoak egiten hasi zaidanean (ez dakit zer pentsatu: beharbada Esther jeloskor jartzeko jokatuko zuen hain molde harrigarrian).
|
|
|
Haietako batzuetan enfrentamenduak izan genituen Poliziarekin. Gogoratzen naiz, kontzentratuta
|
geundela
, poliziek lurrera, gure oinetara botatzen zituztela fogeoko tiroak. Zalaparta batean Iberia agentziako kristalak zartatu genituen, Espainiako kontsulatuaren aurrean protesta eta salaketak egin ziren, enbaxadorearen etxe harresitura ere joan ginen talde bat.
|
|
|
Ez dugu ahaztu behar, kartzeleroengandiko jipoiak sakabanaketaren ondoren hasi zirela batik bat; talde txikitan edo bakarka
|
geundela
ikusirik, horretaz baliatu ziren basakeriak eta gehiegikeriak egiteko, eta berdin jarraitzen dute gaur egun ere. Ez soilik presook suntsitzeko, baita senide eta lagunak umiliatzeko ere.
|
|
|
Durangon
|
geundela
, gogoan dut beste haur batzuekin jolasean nenbilela eliz atarian, Durango erdian, beraz... gogoan dut abioien burrunba entzun nuela lehenengo, eta bonben eztanda gero. Zalaparta itzela izan zen, leherketaren trumoi izugarria.
|
|
|
Bidaiak iraun zuen denboran alde batera eta bestera ibili nintzen ontziko kubiertan, ahal nuen leku guztietan. Hala ere, Arroxelan bertan, lehorreratzear
|
geundela
konturatu nintzen zenbat eta zenbat ginen. Itsasontziaren tripetatik irteten zen jendea, saldo ikaragarria, xinaurrien moduan.
|
|
|
Elkarren ezagutza egin eta urtebetera, Principe zineman
|
geundela
, ondoeza sentitu zuen. Eztarriko infekzioren batekin zebilen, eta harengatik izango ote zen pentsatu genuen.
|
|
|
1982an, Carabanchelen
|
geundela
, Egineko kazetari hari esan nion: kalean jendeak, gazteek batez ere, borrokan jarraituz gero, guk eutsiko geniola barruan.
|
|
|
Uitziko mendatetik gertu
|
geundela
gaztigatu nionean, artean ilundu gabe zegoen arren, gaua pasatzera baso hartantxe geldituko ginela erabaki zuen Goizederrek, errepidetik kilometro erdi ingurura. Isilik egon ginen ilundu bitartean, atseden hartzen eta egunkariak irakurtzen.
|
|
|
Basoan zehar jaitsi eta bidearen azken zatia Plazaola, Frankiko Trena edo Tren Txiki esaten zioten trenaren bide zaharrean egin genuen, tunel txiki batzuk ere pasatuz Erasote auzoan. Herritik gertu
|
geundela
, gu genbiltzan estratatik Guardia Zibilaren lanroberrak ikusi genituen errepide nagusian gora Uitziko mendaterantz, eta pixka bat geroxeago helikoptero ilun bat zeruan.
|
|
2001
|
|
|
«Baina UEU ondo egoteak bere helburua urrun dagoela esan nahi du, ez horren ondo beraz». Jakina, nire hitzetara ekarri dut aspaldiko UEUko zuzendari ohiaren esana, baina, ulertu nion ideia, funtsean, hori zen; alegia UEU zenbat eta indartsuagoa izan «Euskal Unibertsitatea» lortzetik orduan eta urrunago
|
geundela
.
|
|
|
Orain arte ez zegoen Espainiako Federaziorik, eta Euskal Herrikoak, berriz, 10 urte daramatza lanean. Europako estatutuen arabera ezin gintuzten Europako Federaziotik bota, baina modu onean esan ziguten kanpoan
|
geundela
.
|
|
|
Gaugiro eder batez, lagunarteko afari batean
|
geundela
, emakume adiskide batekLarramendiren El imposible vencido gramatikaren lehen edizioa zeukala esanzidan. Liburuaren nondik norakoaz galdetu nion, irrikaz eta erne, xehetasun bibliografiko interesgarri batzuen esperantzan.
|
|
|
Lan zailtxoa, urrats bat egitean joan etorrian zebiltzan jende multzoek ezker eskubitara bultzatzen baikintuzten. Itsasontzian
|
geundela
ematen zuen.
|
|
|
Harrezkero ez dugu elkar ikusi. Iparraldean
|
geundela
batak bestearen berri izan genuen, nik ezagutzen nuela komentatu nuen hainbat bider, eta berak ere ezagutzen ninduela entzun nuen, baina erdi ezkutatuta genbiltzanez ez genuen egundo topo egin... ’
|
|
|
‘Lehen, bakarrik geundenean ere elkarrekin
|
geundela
uste nuen. Orain, konturatu naiz, bakarrik gaudenean bakarrik gaudela eta elkarrekin gaudenean ere bakarrik gaudela.’
|
|
|
Behin, Latineko klasean
|
geundela
, ohar bat bidali nion. Beste pupitre batean zegoen egun hartan, ez dut oroitzen zergatik.
|
|
|
Zerrenda irakurtzen hasi zen, izena entzutean zutitu eta bertan
|
geundela
erantzun behar genuen, presente. Izenen artean aipatu zituen:
|
|
|
Igual larregi maite zuelako, gorrotatu ere ikaragarri gorrotatu du. Bost autopsiaren zain
|
geundela
, gure aita ohatilan etzanda zegoela, Imanol izan zen negarrez errementatu zena. Eta harrezkero edaten hasi zen, ia alkoholikoa egin den arte... ’
|
|
|
‘Edwinek kontatu zidan lehengoan, Chiloén
|
geundela
, monje budista batek Billy Burroughsi kontatu ziona, ’ esango dizu albo alboka. ‘Billy Burroughsek Allan Ginsbergi kontatu omen zion, eta Allan Ginsbergek Edwini.
|
|
|
Elkarte erlijioso ilun bateko idazkaria zen Padre Mendibe, Congregación de la buena muerte, eta elkarte hartako abisu, otoitz eta gutun atzeratu ugari edukitzen zuen. Orduan, bere traje beltzaren barrualdetik txartel mordo bat ateratzen zuen, usoak aterako balitu bezala, banatzen zizkigun eta, denak prest
|
geundela
ziurtatu ondoren, testua arbelean izkiriatzen hasten zen.
|
|
|
Hormigoi lauzen gainean erdi etzanda
|
geundela
, gure botilekin eta gure mozkorrarekin, Maite Juan Bautistari laztanka hasi zen.
|
|
|
Gauerdiko ordu berandu hartan Padre Solanak bere talaia utzia izango zuela uste genuen, baina Ikastetxeko harresia eskalatzen hasi ginenean amaraunean erorita
|
geundela
ohartu ginen:
|
|
|
Argi dago, hizkuntza edo, hobeki esan, erabiltzen dugunok, bi oztoporen aurrean
|
geundela
. Batetik, hizkuntza berdindu eta egungo premietarako egokitu beharra.
|
|
|
Nafarroako erasoen maila igoz joan zen etengabe eta EAEn Juan Jose Ibarretxek deitutako hauteskundeen emaitza posibleek ikara ematen zuten. Hogeita urte batzuk atzera joateko arrisku latzean
|
geundela
zirudien.
|
|
|
Arazoa kezkatzekoa zen, eta orain ahantzixea badugu ere, aitortu beharra dago euskaltzale guztiok benetan kezkaturik
|
geundela
. Gure naziogintzaren bidean azken hogei urte autonomikootan egindakoa, askotxo izanik ere, neurri handiz oraindik behin behineko egoeran aurkitzen da, erabat sendotu eta gotortu gabe, eta, horregatik, hezkuntzan edota hizkuntz politikan aurkako jokabideak praktikan jarriz gero, beldur izatekoa zen ez ote zitzaigun orain arteko lan guztia goitik behera amilduko, kolokan dagoen karta gaztelu bat bezala.
|
|
|
Errapeak goseti murtxatzen zizkieten suge zilar sotilak tegietan sartzean ardi gaixoak, beldurrez harrituak zeuden bezala
|
geundela
gogoetatzen nuen behin bilkura zail batetik etxerakoan; sugea alabaina ez zen otsoen aterpean gerizatzen, baizik eta negurik hotzenean berotasuna oparitzen zien marro eta ahari ahulen koraletan. Itxuraz gizon abila zen aitona Gilen zenaz amak kontatzen zigunaz oroitu nintzen.
|
|
|
Ur beltza zinkezko ontzietara bota eta, haren beroa eskuetan sentitzeko, xurrupaka hasteko momentua gibelatu genuen. Hala
|
geundela
etorri zen bueltan. Ezagun zuen kontent zegoela, irria eskapatzen baitzitzaion ezpainetatik.
|
|
|
Hala
|
geundela
, anaia etorri zen isilka ondora. Xarbo ttiki bat zekarren eskuetan, eta abisatu gabe sartu zion Anjelitari lepo atzean, bizkarretik beheiti.
|
|
|
Denak isilik
|
geundela
, hurbildu zen eta, sakelan bilatu eta gero, begiak soraio, eskua kolkora luzatu zion, guk egin bezala, baina gero gibelera ekarri gabe.
|
|
|
Esan genion baietz, ez zegoela arazorik, gu lanerako prest
|
geundela
, gogotik ekingo geniola. Konforme, esan zuen, orduan, behar duzuen lehenbiziko gauza, hasteko, kanon literario bat da.
|
|
|
Eta agian egunsentia eta harresia ere egon ziren, nahiz eta azkeneko hauek dudazkoak izan. Harresiaren gainean eserita
|
geundela
, Pablok botila pasatzen zidan lehenengo argi printzen arrimuan isil isilik. Kanta zaharren bat ere egon zitekeen sortu berriko eguzkiarekin ondotxo zetorrena; baita kristal hautsiak eta malkoak.
|
|
2002
|
|
|
Taldean bilduta
|
geundela
, Salamancako andre batek behin esan zigun: " Hara, irabazi egin duzue!".
|
|
|
lotan
|
geundela
|
|
|
Edo, amama izango du gogoan, Errosarioa errezatzen, irratiko esatariaren letaniari jarraituz, edota Elena Francis zelakoaren aholkuak entzuten gakorratz lana egiten zuen bitartean? Eta zer esan, institutuan
|
geundela
, goiz osoan irratiari pega pega egon ginenean, Tejero izeneko guardia zibil bat Espainiako Kongresuan sartua zela eta. Horietan guztietan irratia zegoen, egongelako tramankulu marroia, handia, edo poltsikoan gordetzen genuen transistore txikia, baina gaur arte ez gara konturatu.
|
|
|
–Bigarren eztanda bat izan da –esan zuen Julenek, bat batean zerbait ulertu izan balu bezala– Kanpoan
|
geundela
, bigarren eztanda bat entzun da.
|
|
|
Gauez, ohean
|
geundela
, geure gelatik entzuten genituen maiz kaleko tiro hotsak, western filmetan bezala. Droga saltzaileek tiroz garbitzen zituzten beren arteko eztabaidak.
|
|
|
Baietz, beste mutil batez maitemindu zela. Bat batean esan zidan, Gladiseneko parkean, banku batean eserita
|
geundela
. Eta ez zitzaidan txantxetan ari.
|
|
|
Hurrengo lau hilabeteak, hobeki esanda. Batzuetan, elkarrekin bizitzen jarri ginen lehen egun haietan batik bat, biok jada lotan
|
geundela
, mugimendu urduri batzuk egiten zituen Sarak, kasik elektrikoak, ustekabeko dardara batek hartu balu bezala. Eta ni itzarri egiten nintzen.
|
|
|
Ez beti, baina. Egun batean, adibidez, biok hala
|
geundela
, egongelan –ni Joseba Sarrionandiaren Izuen gordelekuetan barrena poema liburuarekin, eta Sara, Santanderko Bankuan lan egiten zuen lagun batek utzitako test eredu batzuekin–, Sarak esan zidan:
|
|
|
Eta egiten zuten talka, noski. Baina, geunden tokian
|
geundela
–Pantxike gure egoera onartzeko puntuan–, beste batzuk ziren koordenadak. Eta talaia berri hartatik Pantxikeren bihotz handiaz eta haren bizi indarraz goza genezakeen Sarak eta biok, baita haren txispa handiaz ere, ama alaben arteko liskarra berbideratzeko gai banintzen.
|
|
|
Ene baitan bai bederen. Biharamunean, berriz, biok bakarrik
|
geundela
, aitorpen bat egin nahi zidala esan zidan. Ezetz esan nion, ez zuela zertan alferrik nekatzen ibili.
|
|
|
Arras bitxia zen: aurreko egunean ikusita genuen lehenbiziko aldiz Arroilaren handitasuna eta, hala ere, aspaldiko lagun baten aurrean
|
geundela
begitantzen zitzaigun bigarren ikustaldi hartan.
|
|
|
Sorgindutako basoa balitz bezala, harkaitz gorrixkak zeruraino altxatzen dira eta zirrara berezia uzten dute ikuslearen gogoan. Gainera, gu joan ginen egunean udako ekaitz batek bete betean harrapatu gintuen harrizko irudi bitxi haien artean
|
geundela
, eta hodei ertzetik gugana zetozen laino beltzek itxura mehatxagarriagoa ematen zioten paisaia ederrari.
|
|
|
Eta kasino erraldoiek, kale zabalek, neon argiek, New Yorken edo San Frantziskon bizi izandako sentsazio berbera ekarri zidaten gogora: pelikula batean
|
geundela
, sorginkeria bitxi baten poderioz ez hankarik ez bururik zuen amerikar film baten protagonista bihurtuak ginela.
|
|
|
Bideoa bukatutakoan, jausgailua janzten eta jarrera aproposa hartzen irakatsi ziguten. Honetan
|
geundela
, arduradun nagusia agertu zen. Albiste txarrak:
|
|
2003
|
|
|
Ezagutu dut neure haragitan, egurra ematearekin mehatxatu zidan epaile militarra, berak sinarazi nahi zidan hura ukatu niolarik. Ezagutu dut, eta identifikatu pasa ondoan zakarrontzian
|
geundela
, Guardia Zibiletako kuartelilloko ondoko gelatik era beldurgarri basatian marruka ari zena, oraindik orain bizi bizi gogoan dudana. Eta ezagutzen dut, etxekoa bortxaz eraman eta bere berri izan ezak sortzen digun infernua, irudika baitezaket nire erosoan pasatzen ari den nolakoa.
|
|
|
Gizadiaren historiako arkeologi hondamendirik handienen artean oroituko den hau ez da oharkabean gertatu. Nabarmena baita Mendebaldarrak gertatzeko zegoenaren jakinaren gainean
|
geundela
.
|
|
|
Egia esatera, Zumarragako geltokian
|
geundela
, halako batean zartako bat sumatu nuen, baina arraroa zen, kasik bidaiaren amaieran, erdi hutsik zetorren espresari beste bagoi bat eranstea. Eta badaezpada ere laugarren bagoirako pasabidea igarotzea erabaki nuen.
|
|
|
Hala nola, txikitan iltzeak jartzen ibiltzen ginela trenbideko  errailetan, jostaketan, eta trena igarotakoan iltzeak, artean bero, zapal zapal eginik jasotzen genituela. Eta behin batez, trenaren zain ezkutuan
|
geundela
, Jose Luisek esan zidala: " Nork daki, beharbada iltze gehiegi, iltze lodiegiak jarri ditugu.
|
|
|
Eta nik ja ez nekien zer gehiago eskaini; aita Belisariok ez zituen akorduan errefrau gehiago, surrealista ez zegoen grazia berritarako, eta poetisa burua estutzen zebilen serbentesio, silba edo redondillaren bat errezitatzeko. Halaxe
|
geundela
, Felisbertok, sendagile alternatiboak, dagoeneko bere onera etorrita, irtenbide bat proposatu zuen:
|
|
|
Zuhurtasun gutxikoa izanen litzateke esatea zein izan zen heriotzaren arrazoia, baina ez nintzateke oso oker ibiliko aurreratuko banu aihotz ukaldi izugarri hura (25 cm luze x 5 cm zabal) izan zela heriotza ekarri ziona. Halako atakan
|
geundela
, eta zenduaren garuneko zulotzar hura jendea apurtxo bat distraitzeko aprobetxatzearren (denak deseroso xamar zeuden, gizakiak ez daki heriotzaren aurrean naturaltasunez jokatzen; zenduak badi  rudi despitaz edo gorrotoz edo haserrez begiratzen duela beti, inoiz ez eskertzaz edo neurriz  edo berotasunez), bada anatomiazko ikasgai magistral llabur bat ematea pentsatu nuen.
|
|
|
Jendea oso artegatu zen; negarrez hasi zen beldurraren beldurrez. Halakoxeko egoera bitxian
|
geundela
, neure baitarako pentsatu nuen bizi  tza sorpresa kutxa bat dela. Eta sainete baterako primerakoa zatekeen esaldi bat otu zitzaidan  jarraian:
|
|
|
Baina nire zirikadak eta mingostura gorabehera, albistea pozgarria zen. Gerra hartan ordura arte adurra aurka izana genuela esan zitekeen eta, alde jarriko ote zitzaigun
|
geundela
uste dut.
|
|
|
Lehenengo momentutik. Eta hitz eginda
|
geundela
, gerra madarikatu hura amaitutakoan ikusiko genuela zer egin. Behin izara artean bota zidana esan niezaiokeen.
|
|
2004
|
|
|
Lisabo taldeko Karlos Osinagak bere grabaketa ekipoa hartu eta bera izan da lan teknikoa jorratu duena. " Bordan
|
geundela
pixka bat entseatu, buelta batzuk egin eta gustura sentitzen ginenean grabatzen hasten ginen, soinu naturala lortu nahi genuen", aitortu du Txikik. Rock diskoen ohiko grabaketa prozesuan bateria izaten da estudioan lanean hasten den lehen musikaria.
|
|
|
askatasunaren, aniztasunaren eta demokraziaren sasoia. Eguberriaren Berri Ona Euskal Herriarentzat gauzatu zela edota gauzatzeko bide lasterrean
|
geundela
sentitzen zuen anitzek.
|
|
|
" Nik argi nuen hurrengo lana entseguetan egindako disko bat izango zela, alegia, entseguetako lana trasladatuko zela diskora. Baina zorionez edo zoritxarrez grabaketan
|
geundela
ideia asko sortu ziren. Eta beraz, ordu asko sartu ditugu".
|
|
|
" Liburua idatzi nuenean, orain bi urte, itxaronaldi egoeran
|
geundela
esan nuen, baina denbora larregi eman dugu itxaroten. Krisiak jota gaude orain, ez atzera ez aurrera" esan digu etsita Carlos Roldanek.
|
|
|
Denok esaten genuen hura ez zela bera frogatzeko utzi zuen Jokin Z.k bere sufrikarioaren lekukotza eremu publikoan, denok
|
geundela
oker adierazteko: zipriztinak gure bermutean, eguzki beteko igandean mutikoak eskopeta hartu eta Marina erdian garuna zapartatu izan balu bezalaxe.
|
|
|
Apustu politikoa eta bake prozesua abian ipintzeko konpromisoak adierazi zituen, eta urrats honen bidez aspaldi galduta zeukan ekimen politikoa berreskuratu nahi luke. Alderdi moduan aipatu genuen prest
|
geundela
Batasunarekin elkarrizketa izateko kontu hauek aztertzeko, baina euskal gizarte osoak daki harreman emankorrik ez dela posible, ETA indarrean dagoen bitartean.
|