|
2007
|
|
|
...azukre mokor baten biltzeko altzoetan jautzika xanpa mehar eta xehe bat bakarrik ateratuz, lumadun izakien arrabotsa iduri baitu zakur ots bat baino gehiago, kapa eta xingolez beztiturik bere madamaren antza hartuz, gure kastakoa zitekalarik nahiago baitu bi hankadunen arrazatik agertu, ezin baitu emerik ere ezagutzen ahal, zituen bi mokorroak kendu baitizkiote gazte gaztean, lasai, legun eta umil
|
egon
dadien, beti beropean, saloian bereziki, edota negu betean su bazterrean mimenezko zare oihalez apaindutako xirtxil batean etzanik, nun ez den ere, gauza harrigarria, bi hankadunen ohantzean sartzen, izitua, hain den lotsakor bere gorputz mendrea arratoi edo berdin sagu ttipi baten janen diola...
|
|
|
Hola segur izaten ahal haiz ez haizela tronpatuko eta ez nehori kalterik egingo. Bestalde, nik tratua egin eta, afera egiten bada segurrik, hik duk
|
egon
zaldiaren zai merkatuko plazan, nik azken xehetasunak finkatuko ditudalarik ostatuan, ados — bai, bai, bainan nola... — xo!
|
|
|
...ak, itzalean izanen zirezte sarri — eta, bere karrosan zuen zaku gotor eta beltzaran bat platanako abar bateri lotuta dilingo, laster joan zen kurri, kabala hau kunki, beste huni so, jende ainhitz agurtuz, irriz batzutan, erdi kexu bezala bestetan, eta, ni, harritua, ahoa xabal xabala, ez jakin norat ez nori so egin, erdi burxoratua hainbeste azantz eta oihu entzuten baitzen plaza guzian, han
|
egon
nintzen tente potente, aitaren makila eskuan, hain ohorezko lana manatu baizautan. Goiza joan zautan kasik ohartu gabean jendez mukurru zen plaza hartan, eta ordukotz begiak klikaka hasiak nituen akidura eta lo eskasa gatik, azkenean jarri bainintzen karrosaren alkian, handik bederen goradanik ikusten nintuela merkatuko harat hunatak, emazte, gizon, kabala, erhauts eta kearen artean, aments batean bezala.
|
|
|
" hau zuentzat ttipiegi baita, nihaurentzat izanen da, hemen kokatuko naiz eta ez nauzue poxulian izanen": gela erdian pareta bat muntatu zuen, alde batean" ene ganbara" eta bestean
|
egon
edo jan gela" hau ene saloia", irriz zagola haur loriatu bat bezala. Bukatzeko, supazterra egin zuen" ene hezur zaharren berotzeko, negua etorriko delarik" eta gure gizona, satifos hortan gelditu zen bere aterbea bizi guziko hor zuela.
|
|
|
Arkaitz herrian kokatuta, lastoz estalitako olha batean bizi izan zen, nundik ere bildu baitzuen bere izen gaitikoa. Luzaz
|
egon
zen bakarrik eta jendekin ez sobera nahasiz, han hemenka lan ttipi zonbait eginez laborari etxetan mutil bezala, bainan ardura lekuz aldatuz, zeren eta neke baitzitzaion beti leku berean egoitea eta nagusi beraren xerbitxatzea. Bestalde, eta lekukoek ziotenez," ez zen ez hanbat elekaria, beti ixilik eta aurpegi hotzekoa, idurita zerbait gordetzekorik bazuen...".
|
|
|
Modu bat edo gehiago zalantzan ezarri zutenez ez dakigu, bakarrik eiherazainak zionez" ainhitz lekutan ikusten ziren Maddi eta Olate, ixilka, ikerka, hau ikus hura hunki, hunat so egin, harat behatuz, nabari zen ez zakiteka oraino..."" zer?" erran zuen jujeak, eta" nik ez dakit, ez nintzan heiekin" eta" nolaz dakizu beraz zertan ari ziren?", eta paperrean ez da deus gehiago idatzirik. Beste auzo batzuen ganik jakiten da ere" usutan kalapitak ezagun ziren azkar, baita ere oihu, sakre eta beste", eta inkestak agertuko duen bezala, bi gizonak papotik loturik ere
|
egon
omen ziren egun batean, oihesturik, batak bestea kriminel izenaz akusatzen zuela. Poliza gizonek bildu lekukotasunen erranean jarraituz, arma batekin hiltzeaz gain, aipatua izan zen haizkoraz botatzea, espatarekin triperditzea, leize zulo batetarat botazea eta nork daki zer oraino, bainan horiek guziek ez dute funts mendrerik ere zeren eta bakoitzak iruditutako ideia batzu baizik ez baitziren.
|
|
|
mila zortzi ehun eta hogoita bederatziko otsailaren hiruan, gauerdi hirian, batak mazo batekin zentzordatu zuen senharra, besteak ganibetez (zortzi ukaldiz bederen, auziko erranen arabera) garbitu eta biek, hain segur ere, zangoetarik herrestan ereman putzu zilo barna batetarat. Gorputza han
|
egon
bazen denbora puska batez, edo lohian kokaturik edo urez beterik behin behera joana zelako, berriz agertu zen urgainera ondoko egunetan eta hola zuten denek jakin Lastagaren erahiltzea. Duda anhitz eta mesfidantza azkar zegoenez herri guzian, zurrumurruak kurritu ziren auzapezaren beharritaraino, eta herrizainek ez zuten nekerik izan Olateren biltzeko, goiz batez, goxoan," hilaren ohean etzanda" kausitu baitzuten berak uste zuelarik oraino gorputza desagertua zela.
|
|
|
predikua ezin zuen egin ahal izan, hitz bat ez zitzaiola ateratzen ahotik, lotsadura eta herabearen eraginez, dudarik gabe. Mututurik
|
egon
zen minutu zonbaitez jendeari begira, ez jakin nun zer egin eta nola, eskuetan zuen paperra itzulikatuz alde batetik besterat, izerditan blai. " Girixtino maiteak" eta" amen" izan ziren elizan entzun hitz bakarrak!
|
|
|
Gaitzeko ero krisia lotu zitzaion, denak hautsiz sukaldean, oihuka bazter guzitan, azkenik mozkorra arraildua piltzar baten gisan lurrean zihoan herrestan. Ni, eskailer azpiko gordailuan sartu nintzen bixkotxa paketa bat eta iranja jusa pinta bat eskuetan, eta han
|
egon
nintzen bi egun osorik. Sei urte nituen.
|
|
|
— Segur? Ez duk
|
egon
nahi?
|
|
|
— Ez, ez milesker, ezin diat
|
egon
... ene beha direnak badituk barkatu.
|
|
|
Gelditu zen halere, eta ameskor bezala barazki lerroen sailkadurari beha
|
egon
. Mattin ere beha zeion.
|
|
|
Bi handiak xutitu ziren, ttipia aldiz, harriturik beha
|
egon
zaion bere beso eta bulharraren esperoan.
|
|
|
Gure bi pottikoak jatetik gelditu ziren" atx, hau guretako dukek, kasu!" pentsatuz eta burua oraino pixka bat apalduz, beha
|
egon
ziren.
|
|
2008
|
|
|
Behereko hesiak geldiarazteko orde, horrek berak airararazi zuen bolegian zenbait metroz gorago gure" zirta" bilakatu aireko doakabea. Ez dakit zenbat denbora
|
egon
ginen airean. Dupa zerbait gisaz zehartu zen, gu biok kanpo alde zirriztatu ginen eta tulupustean sartu Iturxiloko putzuaren erdira!
|
|
|
Ez nintzan luzaz
|
egon
ahal izan ixilik. Gillome ikusteko behar handitan nintzan, gu bien amodioz bat egiteak egina baitzuen hirugarrenaren eregintza!
|
|
|
Apaizak prediku ordua zuen bainan gorrien bisitak moztua zaion elea. Ixil ixila
|
egon
zen, harriduraren inarrostura garaitu artean. Gero, urrikalmenezko doainak eutsi zitzaizkion bihotzera eta holaxe mintzatu zen: Kofesategiaren eskuinean den armairu horretan badira bizkar estalgiak, haietarik bedera emanen dizkiezue bertan elizan sartu diren bi andere haueri, berotasunean eta goxoki entzun dezaten egungo meza nagusia.
|
|
|
Ikusi dute Peio berriz autora buruz zetorrela eta oiko puroa ahoan ukan gabe. Bi sorginak beldur eta zalantzan etziren luzaz
|
egon
. Ikusi dute ostatu atea, kraskez idekitzen.
|
|
|
Maiana eriaren gelan sartu denean ikusi du anaia izerditan, begiak hetsirik dagoela, doi bat durduzatua, galdetzen baitio: Ez bahaiz ongi senditzen, berantxago etor nindaikek! Ez, ez,
|
egon
hadi nerekin, erran gogo ditukanak, on edo txarrak, jakin ditzadan segidan, edozein gisaz, ez dinat gehiago axola haundirik ene biziaz! Ixil hortik eta entzun nik ekartzen dezteatan bi berri, bihotz eta biziguraren arrapitzgarri ere orobat! Horra lehena:
|
|
|
Peiok, bere buruaren erakusteagatik ere, galdetzen du Piarre Beltxari heian girgileria hauek oro urrezkoak dituenez, lepoko, eraztun eta beste: Segurki, urrezkoak direla, dio Piarrek, zuk hogei urte eman dituzu daukazun diru poxiaren biltzeko, ni, oren batez aberastu eta aberats
|
egon
...
|
|
|
Sekulako orro latzgarria bota zuen, gibel alde punpe eginez eta basamortuan zehar laster urrundu zen erhautsa zariola. Berritan hasi nintzelarik nere hatsa hartzen, ordu bat
|
egon
nintzen, heian gertakari hau aments bat ote zen!
|
|
|
Begiak itxidekika hasi da gizona. Ez da luzaz
|
egon
alditxarduran. Medikuak galde egin dio:
|
|
|
Partidatik lekura, musikarien aldi, plaza zelaia dantzariez bete da. Jende alde bat plazan
|
egon
bada, bestea ostatuetara buruz joan da. Zintzur bustitze eta kalakaldi baten egiteko batzu eta besteekin.
|
|
|
Gure bi sorginak, aparkaleku izkinan kausitzen den puskategi baten gibeletik barrandan ez dira luzaz
|
egon
. Ikusi dituzte, jaun andere arrotzak, tirahala lasterka beren autorat heltzen.
|
|
|
Bestako azken apairu hau airosa izanen da, hor ez da dudarik. Hor ditugu ixtorio kondalariak, ez daude ixilik
|
egon
gogotan.
|
|
|
Punpeka ari zen, lurrari ostikoka. Guhaur, ordu bat
|
egon
ginen kasik alditxartuak. Gure baitaratu ginenean, abiatu ginen, zenbait serora artazailearen bila, besteak apez eta mirikuaren.
|
|
|
Baina, ekintzaren bururatzeko presaren presan, ez zen ohartu lanjer guzien meneko zitekeen uharte ttipi batetarat jauzi egin zuela. Eta han erasoak bailitzan, gordetzeko ez zen ez sasirik, ez arbolarik... are gutxiago ihes egiterik urak inguratuta zelako... jin baledi zakur edo laborari zenbait, berehala hartua zitekeen... zenbat denboraz preso
|
egon
zitekeen hor?... nola aterako zen ba hortik?... aterako ote zen noizbait?...
|
|
|
— Basa ehiztariak dira, zion sagartxoriak, beha
|
egon
zaitez, beren zakurrei bakezko musua egiten diezu, hain kontent izanen baitira segur!
|
|
|
oihukatu zuen boz hautsi batekin, mila aldiz hilaraziko nauzu. Nahiago dut oraino hemen
|
egon
eta ene defentsari ekin.
|
|
|
Baina, doi bat lotsatua, abere salbaiari oldartzera ez zen menturatu eta samatseko atea zabaldu zuen auzoei oihu egiteko. Ez zen laguntza beha
|
egon
Otsogris: bere lerdentasuna birbilduz bat batean, ate zabaletik ihes joan zen oihanerat alor eta pentzetan zehar, babes bila.
|
|
|
— Gauza da, ene gorputza lurrean
|
egon
dela. Une honetan, Sasigaitzen da ene Azelina maitearen ondoan.
|
|
|
Ikustaldi hortaz azkarki zarrastatua, Jaurgoik marruma erraldoi bat botatu zuen, non abere bat ez zen izudura daldaran ez zenik, izanik ere ausarta, eta Lotsati hain zen beldurtu non hiru egunez sukar ikaran
|
egon
zukeen.
|
|
|
— Jauna, lasai
|
egon
zaitez, erantzun zuen Beltzaranek segurtasun era batean, ez naute bere hitzek ihakinek baino gehiago lotsatzen.
|
|
2009
|
|
|
Aitz ona gainerat, postrea, Ama izan eta erdi reboluzionara, aitz kozinera ona da. Dena dela, bakarrik baino obekio aterako dire bi neskak elkarrekin. Eta ez gare urrun gehorek zerbaiten beharra baldin badute. Holako esperientzia ongi eramateko, ez dire kanpoko laguntzen esperoan
|
egon
behar. Bertzeala sobera aisa da eta ez du deus balio.
|
|
|
Ez zen mugimendurik oraindikan, sobera goiza zen. Denbora asko
|
egon
nintzen ur bero azpian, garbi eta garbi, pittaka pittaka biziari pistuz nere gorputz gogortua.
|
|
|
Baino nik ez dut hortako egiten, bate ere, nik egiten dut senditzen duten arabera, bertzeari kasu emanez, nere ongitasuna partitu nahiez. Ez dutenak nahi nerekin biziaren ona hartu,
|
egon
zatela, ez naiz mundua aldatzerako aski azkar, baino nik heiek errespetatzen dituten bezala utz nezatela pakean. Ez naiz borrokaria batere, baino sobera maite dut bizia batzuen gatik illuntzen uzteko.
|
|
|
Nagusi zaharra ez zen hor momentu hartan. Eguerdi aitzinean etorri zen gure gana eta erran zigun: Arratsaldean oren bat libratzen ahal bazizte, nahi nuke zuekin
|
egon
. Posille balitz bietan zu Mayi, gero Pantxika eta lauetarako zu Grazi.
|
|
|
Aski haundi naiz jakiteko zer nahi duten eta nere burua defenditzen. Zu
|
egon
hortatik kanpo.
|
|
|
Eta uste dut Beñat bera ez dela seko argi nerekin. Beti barrenean egoten gare, eta lehengo batian norbaitek atea jo du eta ez dio ideki, neri ixillik egoteko keinu eginez. Beharbada zurekin nahi zuen
|
egon
bakarrik, hori ez da horren harrigaria, ez. Ez, ez, bada bertze zerbait hor. Badut uste bertze norbait ikusten duen.
|
|
|
Mutilak bizarra ferekatzen zuen; kosta egiten zitzaion ulertzea, nola bizi ziren ur eskasia hartan: iturrira urketa, joan eta etorri aldikal ordu erdi luzea, eta gero xirripa xirripa, pertza bete artean puskaz zain
|
egon
beharra... Esan zion Albak, nola lehenago eliza ondoan ere ba omen zen iturri bat; nola aspaldi, ehiztariendako pista egin zutelarik edo, hura hondatu zuten...
|
|
|
Hura joan zela baziren hiru aste... Berriz harekin
|
egon
nahi zuen; falta egiten zuen.
|
|
|
zati txikia zela... belar haiek halako etxeko semeak bolak egiteko hartzen zizkiola... Frantziako gizon bat ere
|
egon
zela ikusten...
|
|
|
Iluntzean, Bitiñe aurrean, harri batean jarrita pentsatzen
|
egon
zen. Oroit zen denbora haietaz, zeintan mundu hura Luzia gazteak bizi izan baitzuen...
|
|
2010
|
|
|
Zuen ekitaldi guzietan, zuen fedean, zuen gogoetetan eta zuen maitasunean beti hein berean
|
egon
zaitezten. Epeltasun bakoitzak, hilzori bakoitzak desagertzera daramate Utzikeria bakoitzak eta den mendreneko gelditzeak desagertzera eta heriora daramate.
|
|
|
Ez daiteke itsurik
|
egon
.
|
|
|
Zuen oina lurraren gainean finko*
|
egon
dadila!
|
|
|
Haietarik, bat bizirik atera zen. Beranduago, kontatu dit nola, heriotzeko zelaian, Lilik, maitasunez hainbeste distiratzen zuelako, emazte askok beren kabuz nahi zuten harekin
|
egon
, berdin lan talde gogorretan izateko ere. Haren izaerak ekartzen zien kontsolamendu eta indar.
|
|
|
Aiduru: beha
|
egon
|
|
|
Hanna eta Liliren etxola partikatzen duen Jolly Joker batek, emazte isila, nahi du gurekin
|
egon
. Ez zakien ezer gure bilkurez baina Hannaren aurpegi dirdiratsua ikusiz lantokira itzultzen zelarik, nahi zuen baitezpada parte hartu.
|
|
|
Hi, ez bakarrik itxaropenari beha
|
egon
, baina eman ezan!
|
|
|
HARK zalantzarik ez din. Beraz, ez
|
egon
zalantzan! Jainkoaren eskuetan, Errege makila Gizakia dun.
|
|
|
Eneganatzen haut beti eta gorago, zeren ez baigara oraino gure egoitzan; & han, betiko elkarturik
|
egon
gintezken.
|
|
|
Beti erne
|
egon
zaitezte!
|
|
|
Zinez, erne
|
egon
zaitezte!
|
|
|
L. Gutizia bakarra diat: dena orain bezain azkar
|
egon
dadila ene baitan. Ez ezanala jadanik dunana gutizia!
|
|
|
Oreka berri bat agertzen zait: ez da izpiritura ihez egin behar ekaia arbuiatuz, ez eta alderantziz, ekaiari lotua
|
egon
behar, izpiritua ukatuz.Ohartzen naiz gorputzaren bizia eta izpirituarena aldi berean osoki bizitzea, garrantzitsua dela eta baitezpadakoa.
|
|
|
Jadanik, zuekin HAREN Ospea abesten dugu. Elkarretarik ez gaitezke bereizturik
|
egon
gehiago, gure bidea bat bilakatu delako.
|
|
|
Une batentzat, juntaturik
|
egon
gaitezen!
|
|
|
Beldur naiz gogoaldi horiek lehenagoko egoerara itzularaz nazaten, lehenagoko hutsera itzuliz. Eta bat batean, konturatzen naiz ene gutizia beroenari haren etortzeariez dudala lotua
|
egon
behar. Enetako, hori baitezpadakoa da, eta, dudarik gabe, ene betebeharra.
|
|
|
G. Ez diat ulertzen. Ez hadila kolokan
|
egon
!
|
|
|
Ez
|
egon
etsipenean eta bikoiztasunean**.
|
|
|
Bidean
|
egon
zaitezte!
|
|
|
Tenore berean, oihanera" Aingeruarentzat kantatzera" joaiteko usaia nuen. Maisua ala ikasleak hautatu behar ote nituen zalantzan
|
egon
nintzen. Azkenean, bakarrik ateratu nintzen, ikasleak Hannaren gain utzirik.
|
|
|
Ez beha
|
egon
jendeak hire beharra ukan arte.
|
|
|
Erne
|
egon
hadi!
|
|
|
L. Ene baitan beti
|
egon
dadin eta HARENGANA eraman nazan.
|
|
|
Egia ez baduzue erraten, zuen ahoa hetsirik
|
egon
bedi!
|
|
|
Ez bazarete HAREN ordez ari, zuen eskua izoztua
|
egon
bedi.
|
|
|
Han luzaz
|
egon
zen.
|
|
2012
|
|
|
Donibane Lohizuneko aitaren gazaita mariñelak basez bete uharteak kondatzen zizkigun ere, urtean behin egiten zen bisitaldian. Gerla untzietan
|
egon
zenak indar eta ziurtasunaren seinale zen itsas kainoiaren burrunba handiaz bazuen oraindik emozio handia. Itsasoak egun batez gure eskualde guzia estaliko zuela eta suntsituko zeukan sinisteak denak ikaran jartzen gintuen.
|
|
|
Neri so munduan nonbait zu hiltzen ari zarena bizi xorten jarioan nekatua naiz ez dut ezer nahi bakarrik gero gutirekin bizitzea zait gero udan berdin hemendik jali eta zeren eta medikuek diote analisiak onak direla azkartu dut ahal bezain bat bitxi da zeren eta ezin naiz batzuetan xutik
|
egon
leihotik ikusi ditut udazkeneko hostoak erortzen ari direla segurki eta egun hauetan haize zirimola frango ziren eta zendako johan da bizia ote kondaira zahar batek Txinako mendietako aintzira bat agertzen zuen erdi erdiko uharte hartara bidaiariak joaiten ahal zirela xortaz xorta bizia galdu zuten horiek han omen zutela egoitza heiekin solastatzeko aski zela ur bazterreko battelan joaitea denbor...
|
|
|
...n euri iguzkiei beha euria txarra dela iguzkia ona dela udatiar turista hiritarren leloak goitika hemen bozetan parte hartzen hexagonoko pertzentai berdinekin gu frantses tipiko bilakatuak leher eginen die ere hango handi mandiek beren gorputza pasatzen ikusiko diagu gu zahar momifikatuak izango garenek irabazia izanen diagu jo ta ke hil arte kartzeletako paretetan izkirio ilun erdi itzaliak hemen
|
egon
ginen bi aldaketen artean iraultza ala hil bertsio txarren aukeran saskipetik ere gizona gizon zela botere gosez ele zuri eta iruzur Djugaxvilik Stalin emanen zuela eta hemengo euskaltzale batzu ere esplotatzaile euskaldun izaitea ezjakinaren bortuetan hegalez Xahoren Aitoren ametsetan ezpata luzeduna zen armada buruarekin libertatea zainduko zuenarekin bainan ezpataz hiltzen zuenak ezpataz leher...
|
|
|
...berek ez gehiago estimatua eskoletara bidaliek boterearen kultura etxerat ekarriz aita umiliatuz ama ixilean ehortziz badira deiadarrak itotzen direnak eta itotzen ez direnak burua galarazten duten sistemak beren burua urkatu dutenak alkolean lerratuz perrekatu direnak etxea beren garun xokoan utziz leihor urrunetaratuak Picassoren Gernika postal batean zintzilikatuz etxeko sukaldean badira hemen
|
egon
direnak lurra saltzekoa bazutenak heietaz baliatzaile onik bazela eta mendietan larreak labakitu zuhaitzak ezabatu alanbrea ezarri onkailuz eta pozoinez ase lurretan bi izorraldien artean laborariak esklabo beti gehiago ekoiztu merkeago saldu bakarrik lanean etxea hustu ez dadin pertsulariek aipatu lur hontako erregea mutil morroi apala bankuko nagusiekin hasarrea pizten da 4x4en motur azantzekin...
|
|
|
67 Ama indazut atorra: 1987ko sarekada handian Juan Cruz Maiztegi harrapatu nahi zutela, hau setiaturik
|
egon
zen Lekornen, ate leihoak hetsirik, poliziek aizkoraz atea hautsi arte. Berterretxeren khantoreak derasan setiatua eta aintzinetik kondenatuaren antsia saiatu nintzen sartzen.
|
|
|
Baionan ibili idazleen hitzekin. Aitatxi Baionan soldado
|
egon
zen" 49eme" hortan; 14eko gerlan Verdun en zauritu zuten.
|
|
|
128 Pontrique: 25 urte
|
egon
nintzan karrika hortan, 15ean, jabe anker batek botatu aitzin. Hiriak itxuraldatu nahi duen Baiona Ttipiko auzo hortan miseria eta bizi oparoa elkartzen ziren, zokoratua iduri, bizi pindarrez betea zen.
|
|
|
Egiak begiak urratzen dituela zion Mari Ameztoi zenak bere Luhusoko Kaperan, xakur ttikia sahetsean. Urteak jin urteak joan, egiak jin zaizkigu ostean, zalapartaka eta ziliportaz, besten ekintza eta hitzetarik eta begira
|
egon
garen aldi oro hitzak sortzen ziren. Joan diren urteetako idazlaneri begira halako sendipen bereziak jauntziak zituela ageri zen.
|
|
|
noiz egonen haiz xutik berriz gurekin? hik uste huen denak xutik
|
egon
behar ginela zer ziok orai zutik jarri gaituen gogoak, denboraren akabantzaren beha gaudek eta jinen duk biziaren hutsaren garaia biziak jana izanen baitu sortu duen lurra arkaitz bekaizti bilakatua izanen delarik iguzki hotzek grisa baizik ez dutelarik isladatuko urek eta hodeiek ortzadar nabarra uztarritzat izanen dutelarik eta etorriko duk zazpi ateetako Babilonia nehork ez duena ezagutuko profetarik ez dela izanen lau zaldunek gezi botatzerik ez ditek izanen eta huts hortan nor oroituko duk hitaz?
|
|
|
denboraren akabantzaren beha gaudek eta jinen duk biziaren hutsaren garaia biziak jana izanen baitu sortu duen lurra arkaitz bekaizti bilakatua izanen delarik iguzki hotzek grisa baizik ez dutelarik isladatuko urek eta hodeiek ortzadar nabarra uztarritzat izanen dutelarik eta etorriko duk zazpi ateetako Babilonia nehork ez duena ezagutuko profetarik ez dela izanen lau zaldunek gezi botatzerik ez ditek izanen eta huts hortan nor oroituko duk hitaz? nork erraiten dik zutik
|
egon
hintzala egun argiz hire kutxako taulen itzeak berak janak izanen ditik denboraren hortz gosetiak ulirik eta harrik gabeko zelai edo mendi izanen duk Urkoi zola, Martoonia gabe, Arramintxenia gabe eta jauzi eginen zian denborak argia itzaliz iguzki histuaren itzalean. zer balioko dik betiereko huts horrek hi gabe, purruska, errauts, ondar arin izanen haiz beste bizi ondarkinetarik ezin bereizia zer balioko dik betiereko huts horrek hitaz nehor oroituz?
|
|
|
Egizula Jauna anai arreben aterbe bortuetako harri xumez izan ditezela gauetan goizargi ezintasun orduetan gidari herritarra
|
egon
dadila zutik lurraren eta aitaren zaindari beude uzkerien uholdeak eta lazakerien bideak arbasoen lurra beti izan bedi zedarri mendi maldetan geroaren argi utzi zituztela haitz eta harri ahuspez agurtuz harria hegoaldetik iparrera sortaldetik sartaldera lur azpitik izarrera doa fedearen zuzia elkarrekin sortu bizia oroimeneko portuen joan jinean altxatzen dira kantoreak harresien eresi eta Itxaro... burgesek beren bordel hustuen zaintzeko hargin munizipalei ahalgearen hormak altxa arazten dituzte. ordena eta zimenta. eta dionat ere:
|
|
|
Ohartua xira segur zer lanak egin ditixien Urkoiko plazan uda ondar huntan. Bazuxun mugimendu eta berdin
|
egon
xira beha gizon azkar tresnadun presatu horieri, beren balentriari, etxe bat harri meta, zur erori eta errauts xuri... Fite botatua baituxu etxe bat, bide bazterrean poxoluan den arbol xaharra bezain fite.
|
|
|
Ainarak joan ziren, etorri zen negua, damu dut amets egin izana damu maitemintzearen arriskua hartu izana orain ez baitut bakarrik
|
egon
nahi."
|
|
|
Inoiz ez zara
|
egon
dena nahi izan zenuen baina hori ez da justua
|
|
|
Nik ene bizia eman bainizun naizen guztia nire altxorrik gordeena eta preziatuena, eta ez zara
|
egon
eta erortzen utzi ninduzun jakinik hego bat puskaturik nuela. Eta zer?
|
|
|
Segur aski, horrelako jarrera batek ultraezkerretako galaxian marginatuta bizitzera kondenatuko du aukera hori egingo duen taldea. Eta mugimendu zabal batetan txertatuta
|
egon
direnentzat, deslekutze horrek hutsegite handia suposatuko du. Nire ustez, aukera hori egiten bada, gutxiengo batek eginen du, ETAk ezagutu dituen deslotze ezkertiarren bidetik.
|
|
|
24 Fidel Castroren epopeia iraultzailearekin bat egin daiteke, haren erregimen diktatorialarekin batere ados
|
egon
gabe. Egia borobil eta erraz hau, ulergaitz gertatzen zaio gure aberkide askori.
|
|
|
Aldakuntza hau beldurgarria da, gu sinetsita
|
egon
baikara internazionalismo proletarioaz, eta gaur egunean ikusten ari gara nola horretan formatuak izan diren herri guztiek kontsideratzen duten zapalkuntzaren estakuru bezala, besterik gabe.
|
|
|
Munduko historiari begiratzen badiogu, iraultzak oso gutxitan irabazi du; gehienetan iraultzaileak
|
egon
dira zanpatuak, kartzelatuak, klandestinitatean, minoritatean. Zapalduak ere, borrokari eutsi egin diote hoberenek, eta hori beharbada gure problema da, gaur egun modelo agortu egin denean.
|
|
|
Oinarrizko Ikuspegi ideologiko eta estrategiko batzuk beti
|
egon
eta egongo diren konstanteak bezala onartzen dira tradizio honetan:
|
|
|
Nazionalismo horrek goiz ala berandu erreprimitu egin du nazionalismo iraultzailea, eta egiten ez badu Madrilek konpetentzia hori uzten ez diolako da. EAJren arazoa zera da, Espainiako estatuaren erasoen aurka jarrera erradikal bat hartzeko guztiz behartua
|
egon
behar duela. 1936an bezala:
|
|
|
Iraultza egiteko alderdi eta doktrinetan konfiantza galduz gero, aberastasunik haundiena gure arteko harremanetan ezarri dut, euskalduntasuna eta holako sentsibilitatea dugunen arteko harremanetan. " Rolloetan" sartzeko lehenbizi arrazoi sentimentalak edo sentsibilitatezkoak
|
egon
dira, niretzat, eta gero gainetik eraikitze teoriko bat egin. Gaur egun arazo osoaren azalpena edo, norbait konbentzitzekoa, ez diot inori sakatzen gehiago.
|
|
|
Berriz (eta hau da kakoa negoziaketei begira) arazo larriak dakartza Espainiako uste publiko eta presio talde gogorrei begira. Hitz batez, AMNISTIA OROKORRAREN AUZIA planteatzen du: ETArentzat, epe labur eta argien ostean, kanpoan, kartzeletan edo klandestinitatean direnak guztiz legalki
|
egon
dira Euskadin, alderdi abertzaletan, administrazioan, eta hautetsien artean kargu publikoz jabetzeko inongo oztoporik gabe. Nekez onar lezake ETAk bere burua protagonismo politikorik at utziko lukeen negoziazioa.
|
|
|
Baina planteatzen den arazoa, oraingo garaietan eta, beraz, denborak eta abaguneak mugaturik, hau da: nola lortu Nafarroa beste Hegoaldeko hiru probintziekin batasun juridiko eta territorial bakar batetan
|
egon
dadin. Eta pasa diren hamar azken urte hauek ondare garbia utzi digute:
|
|
|
Oro har, alderdi edo mugimendu bakarrak kontrolatzen zuen estatuaren eginkizuna era askaezin batez nahastu da borroka etnikoen arazoarekin. Leku askotan, alderdia eta armada etnia nagusiaren eskuetan
|
egon
dira, berdin eskuin edo ezkerretako sistemetan (Etiopian, Ertafrikar Errepublikan, Ugandan, Togon, Beninen, Nigerian, Kongon...), eta nahiz eta oso zentralistak izan boterea kontrolatzeko orduan, administrazioa, usu, antzinako leialtasun tribalen arabera utzi zuten.
|
|
|
Batzuk aipatzen dira. Herrera de la Manchako garaian
|
egon
ziren eztabaida latzak eta haserrealdiak jasota daude. Hala ere, bereiztu beharra daude gatazka kolektiboak eta batzuek norbere kasa edo taldetxoan hartutako erabakiak.
|
|
|
Horietako batzuk ere aipatzen dira. Kolektiboak historia luzea izan du, eta denetarako tartea
|
egon
da. 30 urte hauetan espetxetik 5.000 lagun inguru pasatu direla kalkulatzen da.
|
|
|
Askatze bera lagunen aurrean, interpretazio progresista etsaien aurrean, nahikoa denentzat susmagarri izateko. " Damutua" edo, kartzelan 13 urtez
|
egon
zenak ez zuen ohiko harrera eta omenaldirik ukan bere herrian; baina ez zien men egin ETA eta lagunak kondenatzeko presioei ere, eta" arrazoirik gabe askatua izan zen terrorista" bezala jazarri zuten. Azkenean, eskuinaren presioaz juezak huts egin zuela erabakita, handik 40 bat egunetara, 2002ko azaroan, berriz kartzelatzeko mehatxu pean gertatu zen eta bere buruaz beste egin zuen.
|
|
|
Veneziako auziak eta Ginzburgen liburuak harrotu dituzten arazoak aktualitatean
|
egon
ziren Euskal Herrian. Alta, oihartzun eskasa izan dute.
|
|
|
Eta ez da horrela. Borroka armatuaren bukatzeko negoziaketak ez badira egiten errealismoz eta finkotasunez, hots, negoziaketa horietan amnistia ez bada lortzen eta zehazten, Italian bezala
|
egon
gintezke, eta arazo larria da: Italian bezala, mendekuaren logika pean urte askotarako... Presoen aurka Donostian ikusi eta entzundakoak bide horretatik doaz125, eta ez dira hain erraz isiltzen ahal.
|
|
|
Ni atxikia nago hitzari, eta errealitate iraultzaile osoaren kondenatzeari desegokia deritzot. Badakit iraultzaren izenean mila sarraski egin direla, baina libertarioak ez gara azken liburuen zain
|
egon
leninismoa eta estalinismoa kondenatzeko. Gainera, marxista leninisten artean ere, menderakuntza desegiteko borondate askatzailea presente eta eginkorra izan da.
|