|
2000
|
|
|
Eta ahoa, hatz esploratzailearen igurtziarekin batera zabaltzen zena, nire hatza listuzko soinekoz janzten zuen ahoa. Neurrira
|
eginiko
kutxatxo bustia zen bere ahoa, zeinetan ezpain mamitsuen erresuma izan den nire eskuak konkistatutako lehen lurraldea. Eta gero mingain xeratsua, ahosabaia...
|
|
|
Horixe damu zitzaidan gehien, asteburuan Unairi
|
eginiko
hamaika promesen artean. Aita lanetako azterketa gainditu beharraren sukarpean nengoen horrela mintzatu nintzaiolarik baina, une hartan, egiazki murritzak ziren, aste horretako edozein egunetan" goizik" bukatzeko aukerak.
|
|
2001
|
|
|
Eta Oscarren zenbakia betiko ezabatu nahi zuen, erre, dinamitaz leherrarazi baldosa madarikatua. Negarrari eutsi ezinik, malkoek aurpegia sutzen zioten neurrian, espartzuarekin dzit dzat ari zen, baldosaren horia zurituz, baina telefono zenbakia kendu ezinik, orratzaz
|
eginiko
tatuajea azaletik ezabatzea ezinezkoa den bezala. Halaxe geratuko zen moteroaren izana Juliaren memorian, etxeko hormak ere orbaintzen zituen zauria.
|
|
|
Soinekorik dotoreena jantzi nuen, perfumez
|
eginiko
zopa edan nuen, ilea askatu, karmina ezpainetan akabatu nuen eta kalera atera nintzen, mudantza egingo zidan kamioiaren bila, nire bihotzeko palaziora altzari berriak ekarriko zituen [tranbia.
|
|
|
Ahoko pintzelekin senarraren plazerra marrazten dudan bitartean, hatza nire izter arteko ezpain zimurren pleguetan sartu dut. Jostalari nabil, zirrikiturik lehorrena ere esmaltezko putzu bihurtu nahi dut, gorriz tindatuko den kristal uraz
|
eginiko
pin porta likina. Klitoria harro dago, tente, gori gori.
|
|
|
Mesanotxean, azazkalak margotzeko esmalte poteak zeuden ilaran. Beira gardenez
|
eginiko
ontziak ziren, emakume baten gerria itxuratzen zutenak, ekialde urruneko jeinuen lanpara magikoa irudikatzen zutenak. Eta leihoaren ondoko pareta marraz josita zegoen.
|
|
|
Amak, hara ba, bota du baina, jakin minez geratu bada ere, ez du aurrera jo. Anbulantzian
|
eginiko
irteera guztiak eguneroko txiki batean idazten dituen arren, Tasiori ez baitzaio gero gertatutakoak aipatzea gustatzen.
|
|
|
Bestetik, hinduismoak sortu duen hierarkia, brontzezkoa dela esan liteke. Gizaldi eta gizaldietan erroak
|
eginiko
hierarkia hori puskatu nahi duenarekin, ordea, ez dute goi klasekoek erruki handirik izaten.
|
|
2002
|
|
|
Orduko gaztetxoa orain zahartu da, baina harro harro erakutsiko dizu kokotsean zakur mendekari hark
|
eginiko
harakaitza.
|
|
2003
|
|
|
Beste etxe bietan ere bazegoen Tabucchi entziklopedia, nola ez. Bietan egin zuen Matiasek aurreneko etxean
|
eginiko
gauza bera: hitz berberak bilatu, zeozer irakurri eta atzera utzi.
|
|
|
Biltegi erraldoi bat zen. Argia beira koloretsuz
|
eginiko
leiho handi batetik sartzen zen. Giro berezia sortzen zuen, eliza baten antzekoa.
|
|
|
Izaera zuten bertute eta akats. Indartsuak azalean, azukrez
|
eginiko
kotoia ariman. Dortokaren oskola kanpotik, barraskiloaren likina barrutik.
|
|
|
Isil isilik ikusi zuen nola jartzen zizkidan Marlenek sare zuriz josiriko galtzerdiak. Txintik esan gabe ikusi zuen nola jarri zidan Marlenek puntuz
|
eginiko
marfil koloreko top a. Mutu ikusi zuen nola sartu zidan Marlenek burutik behera ezkontza soinekoa.
|
|
|
Eta hainbeste gustatzen zaizun ilargia? Nahiago al duzu beiraz
|
eginiko
bolatxo bi izan aurpegian. Inolako bizirik ez duten begi antzuak?
|
|
|
Gretaren gerria korapilo estua zen, esku bakarrarekin heltzeko egina zirudien bihurgune bakarra zeukan. Anak zizareak
|
eginiko
errebueltaz betea zeukan gorputza, jostorratzaz jositako hari lodiak nonahi bere azaleran, umetan hainbeste atsegin nuen mapa bezalakoa. Mundura inoiz atera gabe, mendi eta itsaso zabalak ezagutu nituen Anarekin jolasean.
|
|
|
Maniki soila. Hantxe, arropaz
|
eginiko
itsaso hartan, olaturik gabeko lasaitasuna topatu zuen minutu batez. Orduan, altxatu zenean, zerbaitek atentzioa eman zion.
|
|
|
Ondoren ni sartu nintzen elkarrizketan, eta mesedez,
|
eginiko
kaltea barkatzeko eskatu nion. Barkatu aurretik sekulako erretolika bota zidan.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere,. Zer ezagut dezakegu?? Kant zuhurrak
|
eginiko
funtsezko galderari beste hau kontrajarriko dio Wittgensteinek: –Zer esan dezakegu??
|
|
|
–Baina erredakzioen giltzatze politikoak iritziei bide eman dienean, Ugalderen kezkak hasi dira han hemenka sortzen. Jaurlaritzako zenbait arlotatik
|
eginiko
adierazpenek mamu zaharrak berpiztu dituzte, eta tarteka eman duten irudia Josu Landak402 berriki zioen bezala, hilaren herentzia banaketara agertzearena izan da. Saiak epaileak hildako gorpuaren gainean.
|
|
|
–Egun munduan mintzatzen diren 6.500 bat hizkuntzen herenak desagertu egingo dira datozen hamarkadetan. Horixe entzun berri da Halle hirian
|
eginiko
Sprachkontakt jardunaldietan. Hans Jürgen Sasse Koloniako katedraduna are ezkorrago agertu da bertan:
|
|
|
Azalean, argi eta garbi, zetaka horixka bat nabarmentzen zen: Parisko trenean Hansen zigarreta kirasdunak
|
eginiko
erredura.
|
|
|
–SDn badakigu ongi
|
eginiko
lana saritzen... hala nola zabarkeria zigortzen –erran zuen– Uste dut SD zorretan dagoela zurekin. Ea nolabait konpontzen dugun kontu hau.
|
|
|
–galdetu nion, paperei begi emanez. Haietan itsatsita, aurreko astelehenean
|
eginiko
nire argazkiak ikusi nituen. Ingelesek azkar lan egiten zuten, antza.
|
|
|
kazetariarena, alegia. Horretarako argazki kamera bat eta Arriba España egunkariko bere adiskideek
|
eginiko
agiria besterik ez zuen behar. Bere Kodak zaharra Baionan utzi zuenez, Leika handi bat erosi zuen Koloniako alde zaharreko denda batean.
|
|
2005
|
|
|
–Familiak hala nahi badu, bere konfiantzazko osagile batek
|
eginiko
bigarren autopsia ere eska dezake –berriro begiradak gurutzatu genituen geure artean.
|
|
|
Gure jaioterriko hilerria txikia da, txukuna eta lorez betea urte osoan. Aldapa batean dago eta, oraingo hilobiak horman
|
eginiko
zuloak baino ez badira ere, Ander gure familiaren panteoian sartu zuten. Arrebak hilarri bat agindu zuen hilobirako eta aitona amonen ezkerretara jarri zuten.
|
|
|
–Bai, koka gramo batzuk eta jako apurren bat harrapatu zioten, eta horri gaztetan
|
eginiko
txorakeria batzuk gehitu zizkioten, baina ez zuen urtebete ere barnean egin. Hala ere, horrek markatuta uzten zaitu, jendeak ez dizu lanik eman nahi, beldur dira –atxiki sakona, beste bi atxiki urduri eta beste zigarro batek hautsontzian bukatu zuen– Eta lau urteren buruan, tailer zikin horretan asto baten moduan lan egin ondoren, itxi egiten dute; tailerrak ez omen zuen langileei ordaintzeko dirurik.
|
|
|
Behin barruan, errugbi zelaia atontzen hasi ziren hirurogeita zazpiak. Gur eta Simon zelaira sartu ziren lehenengo aldian
|
eginiko
markak eta erreferentziak han zeuden oraindik, belarrean, pare bat izan ezik. Gutxi erabiltzen zen golf zelaia.
|
|
2006
|
|
|
Gizarte gaiez idazten nuen, nire inguruko gizarteaz. Egunetik egunera, orduen gurpilean nire lehenbiziko liburuan, lehen atala egunerokotasunari
|
eginiko
kritikena zen. Famelietako bizimodua, adibidez, itogarria iruditzen zitzaidan.
|
|
|
" entretiénense no pocos de mis paisanos, en absurdo empeño por resistir el incoercible proceso vital, en inventar una especie de volapük eusquérico que ellos solos lo entienden, o mejor dicho, tantos volapükes cuantos reformadores del vascuence salen" 249 Beraz, ahal izan, ahal izango litzateke, baina ez du merezi hainbeste permatzea. Unamuno-rena printzipioz ez da ebazpen kategorikoa (beharbada azken urteetan bai); eta gutxiago da, maite maite omen lukeen euskara hil hurren ikusten duenak dolorezki
|
eginiko
eutanasiaren edo paliatiboen planteamendua (oso euskaltzale bati bakarrik burura zekiokeen hipotesi hori, nik uste: euskara sufritzen dagoen pertsona baten irudipean identifikatzea, 1901eko Unamuno-ri nekez imajina dakiokeen sentiera baita; sentimentu horiek hobe Arrese Beitia-rentzat uztea) 250.
|
|
|
Itsuskotarrak ez zitzaizkion xuhurrak izan dotearekin: Gararregiko oihaneko zurean
|
eginiko
altzariz bete zen Garrüzeko dorrea.
|
|
|
Nire ez hilko bai hilko hartan, ez nintzen harritu. Finean, Mauleko haren etxean
|
eginiko
bi asteak kenduta, halaxe egona zen, nire bizitzatik at, lau urte nituenez geroztik. Lo mokorretik atera berria nintzen eta hara non harekin topatu ziren nire begi makartsuak.
|
|
|
Itsasargiaren lanpara kristal lodiz
|
eginiko
kanpaitzar antzeko baten barruan zegoen, eta txirrika batean kiribildurik zeuzkan kableak eta enparauak. Kanpaiak atetxo bat zeukan, burua makurtuz gero barrura sartzeko adinakoa.
|
|
2007
|
|
|
Berdin hizkuntza: ez da gogamen autokontzientearen produktua (hizkuntza ez da izpirituak halakoxea pentsatu eta
|
eginiko
zerbait, bere gogara beste bat asmatu ahal izango lukeena), eta bai, arraza bezalaxe, naturaren emari naturala, izpiritua (burujabetu izan) baino lehenagokoa; beraz, historiaren aurrekoa508 Historian kontuzkoa ez da hortaz herri baten hizkuntza bera (prehistorikoa), baizik herri gogo hark hizkuntzarekin egiten/ ematen duena herrien kontzertu historikoan (poesia, etab., oroz gain filosofia). Volksgeista, aurrenik, naturala da; hein horretan, historiaren baldintza, ez bera historiagina, ezpada izpirituak (objektiboak) edo historiak tresna gisa baliatzen duena, eta baliatu eta gero horrek berak gainditu beharrekoa.
|
|
|
luxuzko autoak eta palazioak irekitzen zituzten giltzaz betea. Beste poltsa baten barruan Indiako zetaz
|
eginiko
soinekoak zeuzkan gordeta clochardak, eta hainbat herrialdetako diru eta txanpon arraroz beteak zituen beste zenbait. Poltsa beltz bat kreditu txartelez betea zegoela ere ikusi zuen.
|
|
2008
|
|
|
–A, bai, zuzen zagoz. Ondo
|
eginiko
itauna: ez dago bere etxean?
|
|
|
–Bera errudun moduan agertu daiten? beste batek
|
eginiko
hilketa batena. Baia hipotesi hau aintzat hartuz gero, hil behar ebena, hil gura ebena ez zan Miriam?
|
|
|
Maiatzean izaten dira iniziazio ospakizunak, baina artatxikiaren jaialdiak hasiak omen dira honezkero zenbait herritan. Oskolezko eta tximino edo zaldi larruz
|
eginiko
maskara eramaten dute eta arantzurde arantzak sudurrean ehiztariaren adorearen erakusle. Hil dituzten animalia kopuruaren arabera horrenbeste marra gorri egiten dituzte.
|
|
|
Eta oraindik ere sorpresa eragiten dio ikusleari. Ez da teknikoki koadro perfektua, eta horrexegatik kritikatu zuten hasieran, Matissek berak arte modernoari
|
eginiko
iraintzat hartu zuen. Baina bizitasun handia du.
|
|
|
Baita gotzainak berak ere. Kritikariek pintura primitiboari
|
eginiko
keinuak goraipatu zituzten, Fra Angelicoren muralak gogorarazten zituztela esanez eta.
|
|
|
Ez da MOMA edo Metropolitan bezain ezaguna baina benetan merezi du bertara joatea. Gizakiaren neurrian
|
eginiko
museoa da. Etxe bat da-eta, izatez.
|
|
2009
|
|
|
Astean zehar zain egon nintzen, baina ez nuen Paulak
|
eginiko
deirik jaso. Aitonari ere galdetu nion, baina hark ere ez zuen inoren deirik hartu.
|
|
|
Porlanezko zoruak eta leiho txiki, estu eta garaiek bakarrik oroitarazten zizuten soto batean zeundela. Errezel loratuak, ohol josiez
|
eginiko
mahai zahar baina txukuna, gaztainondozko ohe garaia, galbahea horman zintzilik, liburu metak gelan zehar, antigoaleko kriseiluak sabaian, etxebizitza zen dudarik gabe, haragi xerraren ondoan perrexil orritxoak eta cherry tomateak egoteari haragiari bezain garrantzitsua deritzon norbaiten etxebizitza.
|
|
|
Bere ikasketak ez ziren behar bezain ongi joan eta bere amak keinua okertzen zuen motxila hartuta ikusten zuen bakoitzean. Markus, hamazortzi urte betetzean, psikoanalistarengana joaten hasi zen, haurtzaroan Disney Worldera
|
eginiko
bidaiaren ondorioak saihestu nahian. Eta nik gero eta atseginago ditut gaztelurik gabeko hiriak.
|
|
|
Baina, lekutu baino lehen, giltzak hartu zizkion Anari. Goikoetxeak bazekien Anak Ezpelberri kasuari buruzko dokumentu garrantzitsuak zituela bere etxeko langelan, batez ere Salustiano Berraderi
|
eginiko
elkarrizketaren grabazioa.
|
|
|
Oskarrek lepora eraman zuen eskua. Ahaztua zuen Anak
|
eginiko
zauritxoa.
|
|
|
Hortik dator, beraz, ezizena. Martinek mundura ateratzeko aukeratu duen izena agureari
|
eginiko
omenaldia da.
|
|
|
–Unai Coloma Perezen hilketa argitzeko abiatutako ikerketan zenbait informazio zehaztu eta zabaltzeko helburuz
|
eginiko
galderei erantzuteari baiezkoa eman diola eta hitzez bere eskubideen berri eman ondoren, ez duela itaunketa burutzeko inolako eragozpenik agertu.
|
|
|
Euri zaparradak tarteka eta haizea hotz iparraldetik. Itsumustuan, neukan xaboi poto bakarra hartu nuen izkinatik, melokotoi hezurrez edo
|
eginiko
xanpua, eta gorputz guztia igurzteari ekin nion era basatian. Indarka ia.
|
|
|
Flechsig zegoen lekura. Zeramikaz
|
eginiko
zapatari baten burua laztandu zuen gero atzamar lodiaz. Arin egiten zuen guztia, Mr.
|
|
|
Orobat, gogorik batere ez nuen nire gelakide Armagnac-en begietan ezartzeko. Zur merkez
|
eginiko
kutxa eman zidaten jauregian, neure gauzak non sartu izan nezan. Haren hondora joan ziren liburuak, nire, zarpek?
|
|
|
Eta, hala ere, Donapaleu, Maule edo Donibaneren aldean, mundu unibertsoko hiriburua iruditu zitzaidan Biarnoko hiriburua. Nafarroako printzeari jarraikiz
|
eginiko
bidaian, Bordele ikustea. Paue halako sei, lurrez nahiz biztanlez!, txundigarria izana zen niretako.
|
|
|
–Cordobako senidea? dei baten peskizan
|
eginiko
bidea da. Inoiz egin gabeko dei baten gomuta latza, zehatz esanda.
|
|
|
Atocha entzun dudanean Rafael Moneori egindako elkarrizketa izan da burura etorri zaidan lehen gauza. Geltokiko lorategian
|
eginiko
argazki sesioa. Nik bueltako autobusa hartu behar izan nuen argazkilariak palmondo erraldoien azpian erretratatzen zuen bitartean.
|
|
|
Oso polita gaur Luis Karlos Garziak Pilar Sanpedrori
|
eginiko
elkarrizketa,. Amodioaren mitoaren aurka, izenburukoa.
|
|
|
Gure bidean, baina, hiru lau zertzelada eskainiko ditugu aztertzenari garen prozedurahoni buruz, aldebatera utzirik zein neurritanegokia den Juan Mari
|
Lekuonakberak
eginiko zerrendapenarenirizpidea. Ziur nago batekbainogehiagokbesteerabaterajarrikozuelahemenagertzendirensail kapenmota, edohitzhauedobesteabesteartebatenbarneanjarrikozukeela.
|
|
2010
|
|
|
Lerro horietatik Jainkoak iragartzen zuen Ekialdeko haize gorri eta semitikoak zortzigarren zutargia itzali nahi zuela. Aldi berean, Apokalipsian Elizaren jazarpenak sinbolizatzen dituzten hamar koroei hamaikagarrena gehituko zien Piztiak, hau da, Antikristok Espainia katolikoari
|
eginiko
erasoaren koroa. Orobat, Jakueren bidez Europa katolikoa Mendebaldeko Finisterren sartu zen moduan, gerra honetan berriro Ferrolen sortuko da Mendebaldeko eta Europako salbazioa, Francoren bitartez, gurutzada berrian(. El Señor anuncia al Poeta cómo «el viento del Este», es decir, la amenaza del Oriente rojo y semítico, quería apagar la llama de dicho octavo candelero.
|
|
|
(aquinidad) berrira itzulera aldarrikatu zuen Pemánek. Gerran Pentsamenduak Izatera berriro etorri behar zuen, Descartes eta Kantengandik filosofia modernoak eta Mallarmé rengandik poesia modernoak Izateari
|
eginiko
traizioa arbuiatzeko premian,, jainkoak bezala izateko, handinahi prometeikoa eta bekatu adamdarra berrerosiz.
|
|
|
Ernst Jüngerrek soberan zekien nolakoa zen Espainiaren aingerua eta zelakoa Walter Benjaminena. Ezbairik gabe Jüngerrek irakurrita zeukan Benjaminek Gerra eta gerraria (Krieg und Krieger) liburuari
|
eginiko
kritika antifaxista. Baina honi buruzko isiltasuna gorde zuen.
|
|
|
Baina honi buruzko isiltasuna gorde zuen. Gnoli eta Volpik 1997an
|
eginiko
elkarrizketan, filosofo alemaniar juduari buruz galdetu zioten. Arin arin erantzun zien Pirinioetatik Espainiarantz ihes egin zuelako berria izan zuela eta beranduago Portboun bere buruaz beste egin edo baten batek hil zuela.
|
|
|
–Ez, zuek egin zenuten hau!?. Jüngerrek ofizial lagunei azaldu zien Kondor Legioaren hegazkinek hiri espainol batean
|
eginiko
bonbardaketa izan zela. Baina bai Picassoren Guernica bai Benjaminen aingerua ahaztu zituen Jüngerrek, Euskal Herriko Unibertsitatean doktore honoris causa izendatu zutenean.
|
|
|
Burgoseko Barne Ministerioak argitaratutako propaganda ofizialaren arabera, euskaldunen hizkuntza paleolitikoaz mintzatzen ez ziren apaizak akabatu zituzten eskualdeko plutokratek eta sasikatolikoek, nazioarteko marxista ateoen eta anarkista konfederatuen laguntzaren bidez. Horrela goitik behera aldatu zuten gerraren historia. Euskaldunek
|
eginiko
hondamen guda erabatekoa izan zen. Bizkaiko erresistentzia horda marxisten edo samalda gorri separatisten triskantza baino ez zen izan, Italiako eta Alemaniako hegazkin faxisten eta nazien sarraskia eta harakintza isilduz.
|
|
|
Baldintza hauetan, munduak herri kristau baten sarraski gupidagabea jasan ez dezan, alderdien arteko ezberdintasunik egiteke, ahotsa altxatu behar duten lehenak katoliko guztiak dira. Gernika bezalako hiri irekietan
|
eginiko
bonbardaketa ez du ezerk desenkusatzen, ez du deusek zuritzen. Guk dei larri bat egiten diegu bihotz oneko gizaki guztiei, berehala ez gerrarien sarraskia amaitzeko.
|
|
|
El pueblo de Vizcaya, esclavizado y explotado por el contubernio rojo separatista, se entrega hoy entusiasmado a la España Nacional, y en las Villas y en los caseríos es la Bandera de España, la gloriosa, la única, la que ondea bajo la brisa del Cantábrico?, zioen agiri ofizialak. Albistegiaren bukaeran Mola jeneral hila loriatzen zen, Bilboko garaipen hau militar heroiko honek Bizkaiko eskualdeetatik
|
eginiko
gerraren emaitza zela erranez.
|
|
|
Otxandiora zuzendu zen Richthofen. Han ehiza hegazkinek eta A/ 88 eskuadrilaren Heinkel 70 modeloko hegazkinek
|
eginiko
aire erasoen ondorioak ikusteko aukera aparta izan zuen: –edonon hildako eta elbarrituak, zenbait munizio zeraman kamioi bat leherturik.
|
|
|
Alfredo Kindelán jeneralari. Francoren aire armadaren komandanteari?
|
eginiko
laido eta erreakzioan nabarmen da iritzi hau. Franco, Mola eta Kindelán aire gerraren bultzatzaileak izan ziren, baina espainolek ez zuten bonbardaketen ardurarik hartu gura.
|
|
|
Karl von Knauer kapitainak bertze txosten bat prestatu zuen, Munichen 1938ko ekainaren 12an sinatua, Sperrleren hegazkinen eta Condor Legioaren ikasbideak azaltzeko xede. Espainiako gerran eta batez ere Ipar Frontean
|
eginiko
saiakuntzak Europako gerran abian jarri gura zituzten. Bonbardaketei buruz hiru oharpen izan ziren nagusiak:
|
|
|
Biztanleriari erasoei buruzko konklusioa zuzena izan zen: . Hiri isolatuen aurka unitate txikiek
|
eginiko
eraso luzeak zirela medio, biztanleria txunditua eta izutua izan zen sakonki?. Honi lotuta, Espainiako gerran bonbardaketen metodo su eragilea egiaztatu eta hobetua izan zen:
|
|
|
Von Knauer kapitainak azaldu zuenez, etxeak oso ahulak ziren lehergailuen menpe. Lur adreiluz
|
eginiko
eraikuntzek ez zuten erresistentziarik ematen eta harrizko etxeek teilatu hauskorregiak izaten zituzten bonbardaketan. Honez gain, eraikinak baxuak izaten ziren, bizpahiru solairukoak.
|
|
|
Yatsu jaunak, baita Gernikako arbola eta Batzar Etxea ere, erreketeen eskuetan geldituko lirateke. Amaiurren
|
eginiko
setioa,, subaga otsez, eta, gezi zorrotzak airez?, Gernikan berragertuko litzateke suz eta airez.
|
|
|
Kolonia, Hanburgo, Hannover, Dresden hirietan
|
eginiko
bonbardaketak eta sarraskiak jakin ondoren, hegazkin militarrei buruzko hausnarketak gero eta kritikoagoak izan ziren. Gauza bera nabari daiteke gerraren amaieran, hegazkin militarrak bere etxera hurbiltzen hasi zirenean.
|
|
|
Palais de la Découverte jauregi bihurtu zen Grand Palais, Pavaillon des Chemins de Fer bilakatu zen Gare des Invalides geltokia eta kristalezko kupula berri eta itzela eraiki zen Palais de l. Air barne har zezan. Honen barruan benetako aeroplanoak esekirik zeuden eta hondo gisa Robert Delaunay k
|
eginiko
12,2 × 18,3 metroko murala. Artista honek baieztatu zuen murala zinezko arte sozial bakarra zela.
|
|
|
Bi pabiloi haiek titanak bezala eraiki ziren oldarka. Haien tamaina zela medio, erakustaldi barrutia markatu zuten, nazioarteko erakustaldian egunez zein gauez
|
eginiko
argazkietan ikus daitekeenez:
|
|
|
Josep Renau k
|
eginiko
bezalako fotomuntaketek eta argazki collageek herriaren sufrimendua azaltzen zen, hain zuzen, umeena. Katalunia eta Euskadi izan ziren ikusgai bereziak, baita bonbardaketak ere.
|
|
|
Ziurki, hortik jaio zen diktadorearen erretratua egitearen asmaketa. 1940ean zehar margolariak
|
eginiko
erretratuak 1941ean Madrilgo Arte Modernoaren Museoan argia ikusi zuen, erakusketa pertsonal baten barruan. Zuloagak ere Julio Beobide-ren Kristo gurutzatuaren eskultura koloreaniztuna margotu zuen, Erorien Haraneko basilikaren erdian dagoena.
|
|
|
1937ko pabiloi hartan hondamen futuristak ez zuen Abisinian eta Euskadin sortutako alboko kalterik ikusten. Odolez eta minez
|
eginiko
begirada artistikoa zen, Aroko Espiritua adierazten zuena. Gerra totalerako arte erabatekoa izan zen, futurismoaren gizakunde odoltsua iragartzen zuena.
|
|
|
1937ko nazioarteko erakustaldian pabiloi italiarraren barrualdea: hegazkin militarren apologia futurista, Durangon eta Gernikan eraildakoen omenez
|
eginiko
arte totala.
|
|
|
Orduan Karlheinz Stockhausen en hitzak etorri zitzaizkidan burura, 2001eko irailaren 11n World Trade Center en aurkako atentatuari buruzko adierazpenak. Licht (Argia) opera zikloaren pertsonaia nagusia, Luzifer, eredutzat hartuta, konpositore alemaniarrak New Yorken hegazkinez
|
eginiko
aire erasoa, arte maisulana, definitu zuela gogoratu nuen, baita Luzifers Traum ere.
|
|
|
Hiru fasetan
|
eginiko
aire erasoa izan zen Gernikakoa. Orokorrean altuera handian bonbaketari astunak arduratu ziren lehenengo eta bigarren faseez, eta altuera txikiagoan ehiza hegazkin arinek hirugarrena bete zuten, bonbaketariei eskolta eta babesa emateaz gain.
|
|
|
su ematea. Hondakin eta oholez
|
eginiko
alfonbra lagungarri honen gainean, ehunaka bonba su eragileak bota zituzten etxe apurtu eta irekien gainean, suteak sortuz eta auzoak infernu bilakatuz.
|
|
|
Bere hondakinak ikustera etor dadin gonbidatzen dugu mundua. Han frogatuko da ezbairik gabeko eran, kazetari atzerritarren aurrean, Gernikako suntsidura ez zitekeela bonba su eragileek eragindakoa izan, Irun eta Eibar erre zituztenek
|
eginiko
lana dela, beraien atzean beti Espainia espektrala uzten dutenek buruturikoa, alegia.
|
|
|
Batailan ez dago negoziaketarik. Adibidez, Ekialdean Alemaniak
|
eginiko
guda, gerra absolutua, da, baina Clausewitzek irudikatu ezin zuen mailan:
|
|
|
(ikus. A. Gnoli eta F. Volpik 1997an Jüngerri
|
eginiko
elkarrizketa, baita bere egunkarian 1983ko otsailaren 5ean idatzitakoa ere). Hau da, erabateko mobilizazioa eta gerra totala konta daitezke Homeroren begirada literarioa dela medio?
|
|
|
Bere bizitzan zehar demokrazia ez du helburu izan. Ehun urtetik gora, Antonio Gnoli k eta Franco Volpi k 1997an
|
eginiko
elkarrizketan Jüngerrek azaldu zuenez, bakardadean basoratu edo bakarzaletzat hartzen zuen bere burua eta ikuspuntu honetatik (gogora ezazu, irakurle, ikusmen entomologikotik, intsektuen begietatik) totalitarismoak eta demokraziak berdinak ziren: –Zentzu hertsian, Anarka, Bakarti handiaren ikuspegitik, totalitarismoak eta masa demokraziak ez dute desberdintasun handirik?.
|
|
|
Horien artean Cervantes zegoen. On Kixotek haize erroten aurka
|
eginiko
borroka ez zen barregarrikeria, Jüngerren ustez. Zaldun honen balentrien artean biziki gustuko zuena lehoiarena zen:
|
|
|
Frantzia okupatutakoan, hala gertatu zen behea jotako soldadu frantsesekin. Porrotaren zioa airetik
|
eginiko
erasoetan ikusten zuten. Horrelako oldarretan, bonbaketariek garatutako esetsietan, komunikabideek, zuzkidurek eta ordenen igorpenek porrot egin zutelakoan eta sopleteak bezala arma azkar alemaniarrek tropak suntsitu zituztelakoan zeuden soldadu etsiak.
|
|
|
Antza denez, beti berragertzen da Gernikaren itzala. Baina Otxandio, Durango eta Gernikako bonbardaketara joan baino lehen, merezi du Mussoliniren Italiak Etiopian
|
eginiko
aire eraso kimikoak berrikustea, Carl Schmitten gerra erabatekoaren historia osoa uler dadin.
|
|
|
–Hau ez da gerra, ezta sarraskia ere?, bonbaz eta gas toxikoz milaka gizon, emakume eta haur babesgabeen tortura baizik?. Eta Sidney H. Brown, Gurutze Gorriaren Nazioarteko Batzordeko ordezkariak, 1936ko martxoaren 25ean
|
eginiko
txosten batean, garbi utzi zuen etsi eta gupidarik gabeko gerra ankerra zela, biztanle zibil eta soldadu nazionalen arteko bereizketa edo muga deuseztaturik,, caritas inter arma, lortu ezina:
|
|
|
Lehenengo adieran gerra totalaren xedeak indar guztien zabaltzea eta erreserba guztien mobilizazioa izan ziren, baita arerioaren aurkako baliabide beliko hondatzaile guztiez muturreraino baliatzea ere. Gerra total moderno honen adibidea Italiak Abisinian (Etiopian)
|
eginiko
kanpaina izan zen, arma eraginkorrak erabiliz, hegazkinak eta gasa hain zuzen. Bigarren adieran, kokapen geografiko, teknika beliko eta oinarri politikoak zirela medio, gerra totala ez zen jadanik XVIII. mendeko kabinete gerra partziala, non hiritarrak eta biztanleak bazterrean geratzen baitziren.
|
|
2011
|
|
|
Harik eta bertze egun batean apezak Absalonen istorioa kontatu zigun arte, errege Daviden semearena: nola semea aitaren kontra altxatu, baina garaitua izan zen; nola gelditu zen, zaldiz
|
eginiko
bere ihesean, zuhaitz batetik zintzilik, haren ile luzeak adar batean korapilaturik; eta nola, finean, Joab zeritzàn Daviden jeneraletarik batek. Absalonen gibeletik zihoanak, hil zuen, gorputzean hiru dardo landatzen zizkiola.
|
|
|
Ezkontzako traje zaharrak lehen baino askozaz oihal gehiago luke haren soinera sartzeko. Eta behialako bibote txukuna, urdindurik, hornidura itsatsia zen bizarra gaizki
|
eginiko
aurpegian.
|
|
|
Martin Lezetaren bigarren liburua ere ingelesez idatzi zen, baina ordurako Euskal Herrira itzulia zen eta, liburuan, bisitaldi horretan
|
eginiko
bidaia bat kontatzen da testuan. The Basque Border Line titulatzen da eta Hondarribia Hendaiatik abiatu eta, Bidasoan barrena, Frantzia Espainia muga mendietan gora Auñamendiraino autoreak eginiko bidaia du gaia.
|
|
|
Martin Lezetaren bigarren liburua ere ingelesez idatzi zen, baina ordurako Euskal Herrira itzulia zen eta, liburuan, bisitaldi horretan eginiko bidaia bat kontatzen da testuan. The Basque Border Line titulatzen da eta Hondarribia Hendaiatik abiatu eta, Bidasoan barrena, Frantzia Espainia muga mendietan gora Auñamendiraino autoreak
|
eginiko
bidaia du gaia. Lekuan lekuko erudizio historiko sozialez beterik eta lengoaia lirikoz blai, erro kulturalen bilaketa eta identitate nazionalari buruzko gogoeta ederra da.
|
|
|
The Three Banks, hiru bazterrak. Durangotik behera Ibaizabalaren urari jarraituz eta Bilbon barrena itsasoraino
|
eginiko
bidaiaren kronika. Pasarte seinalagarriak daude saioan, batez ere ezker eta eskuin aldeko urbanismo eta bizimodu desberdinen analisia egiten duenean.
|
|
|
Dontzeilaren galde gozoari, irribarre eztiz
|
eginiko
itaunari, azti zaharrak bildu beharreko belarren izenak eta esan beharreko hitzak eman dizkio.
|
|
|
Abarketetan lokatza bildua zitzaion Gaztelu ikusi zuenerako. Belar bustiz igurtzirik garbitu zituen, estratak handik baserri atariraino harlauzaz
|
eginiko
bideari uzten baitzion lekua. Argi errainuek goialdea argitzen zuten oraindik, Gazteluko gaina zelako eguzkia galtzen azkeneko lekua.
|
|
|
Eta bukaeran Baltza txakurtxoari
|
eginiko
igarpen eta zin beldurgarri batzuk ahaztu(, gure herrixa politikari xaxi jakintsuez etsirik altxako dok halango batez. Etxuagu hori ikusiko ez hik eta ez nik.
|
|
|
Bigarren ametsak Josebak ETAri
|
eginiko
traizioaren ondorio baten berri emango digu. Komandoa Davidek, Josebak eta Trikuk osatzen zuten.
|
|
|
Ortiz de Zarate Abaituaren oheaz nagusitu ondoren, Abaituari, arroparen bila urduri dabilela, gogoratzen zaion galtzerdien erosketarena (102 or.); Zabalegiri, fusilatzera daramatelarik, gogoratzen zaiona: ferian zalditxoaren gainetik amari eskua altxatuz
|
eginiko
agurra, pozik, jakin arren bueltak amaitzen ari direla (88 or.); orobat zapatak bilatu beharra igande arratsaldeko filmak amaiturikoan (89 or.), eta abar.
|
|
|
Abaituaren Zabalegik, heriotzaren orduan, magnolia dotore bat izango du azken begiradaren sostengu, Burgosen halakorik nekez aurki daitekeen arren. Izan ere, Abaituak Juliaren magnolia grandiflorari
|
eginiko
omenaldia baita. Hain zuzen, magnolia horixe besarkatuko du Abaituak hilko den egunean, haren hosto bat gordeko du sakelan.
|